Londen zegt ja
tegen EG-plan
Cubaanse immigranten
slaags met leger VS
Teheran gaat over tot
islamisering onderwijs
EG kan Midden-Oosten geen oplossing opleggen
Grigorenko getuigt
tegen Sowjet-stelsel
Hmm
Crisisbeheersing in Bonn
Kabinetscrisis
Italië blijft
voorlopig uit
Vrees voor groei
stroom Vietnamese
bootvluchtelingen
Treinongeluk in Zweden
Gandhi wint in
acht van de negen
Indiase deelstaten
Minister Sjamir pleit bij Van der Klaauw voor standvastigheid
DINSDAG 3 JUNI 1980
TROUW/KWARTET
LONDEN, BONN (Reuter, AP, AFP) De Britse regering is
gisteren akkoord gegaan met het voorstel van de Europese
ministers van buitenlandse zaken voor het probleem van de
Britse bijdrage aan de Eurobegroting, De Labouroppositie
heeft felle kritiek geuit.
In Bonn zijn de Westduitse coalitie
partners SPD en FDP nog steeds
verdeeld over de financiële conse
quenties van het voorstel voor de
Westduitse schatkist. Waarschijnlijk
zal een oplossing worden gevonden
binnen het geheel van de Westduitse
begroting.
Nadat de Britse regering gistermid
dag het voorstel had aanvaard, waar
bij Groot-Brittannië dit jaar 1,6 mil
jard gulden zal bijdragen aan de
Brusselse schatkist in plaats van de
begrote vijf miljard en bijna twee
miljard voor 1981 zal afdragen sprak
minister van buitenlandse zaken
Lord Carrlngton in het Hogerhuis van
een eerlijk en voordelig besluitenpak-
ket. Groot-Brittanniës nettobij drage
is met tweederde bekort.
Schaduwminister van buitenlandse
zaken Peter Shore uitte namens La
bour ernstige kritiek op het voorstel
omdat het betekent dat de landbouw
prijzen en daardoor ook die van het
voedsel dat de Britse huisvrouw
koopt zullen stijgen. Lord Carrlng
ton zei dat in het pakket van vorige
week donderdagnacht ook voorberei
dingen zijn opgenomen voor hervor
ming van de EG-uitgaven, naar zijn
mening het belangrijkste onderdeel
van de regeling.
Als de andere acht EG-re ge ringen
ook instemmen met het voorstel zal
het formeel worden goedgekeurd op
de EG-topconferentie van 12 en 13
juni in Venetië. Over het algemeen
was men in de verscheidene Europese
hoofdsteden blij met het Britse ja
maar in de bondsrepubliek beginnen
nu de problemen pas.
Kabinetsberaad
Morgen zal het kabinet beslissen of
het akkoord van. Brussel aanvaard
baar is. De afgelopen dagen is de
spanning gestegen nu minister van
financiën Hans Matthöfer en zijn par
tijgenoot, de leider van de SPD-frac-
tie in de bondsdag Herbert Wehner
voorwaardelijk nee hebben gezegd te
gen het voorstel, waar minister van
buitenlandse zaken Hans Dietrich
Genscher, zijn collega Otto graaf
Lambsdorff en hun liberale FDP voor
door Henk Wolzak
Met de handboeien om zitten enkele van de opstandige Cubanen te wachten op hun insluiting.
Pjotr Grigorenko, de ex-generaal-majoor die in 1978 zijn
Russische staatsburgerschap kwijtraakte en die 6'/, Jaar in
psychiatrische klinieken heeft doorgebracht, zal de komende
maanden waarschijnlijk niet naar zijn woonplaats New Yrok
terugkeren. Vrijwel dagelijks houdt hij lezingen en vertelt hij
over zijn ervaringen, die dit jaar ln boekvorm verschijnen.
De nu 72.]arige zieke en door hoge
bloeddruk gekwelde Grigorenko
spreekt vanavond in Den Haag. Hij
diende in de oorlog in hetzelfde batal
jon als de huidige Sowjet-leider
Brezjnew. Toen hij tijdens de „dooi
van Chroesjtsjow" het leninisme pro
pageerde werd hij gedegradeerd tot
soldaat en raakte hij zijn vele onder
scheidingen kwijt. Hij verloor zijn
legerpensioen en moest als sjouwer
met een 12-urige werkdag de kost
verdienen. Grigorenko ging zich in
zetten voor de mensenrechten en be
landde tweemaal in een kliniek.
Na druk vanuit het Westen en een
aantal hartaanvallen kwam Grigo
renko vrij en gihg hij naar de Verenig
de Staten. Voor zijn vertrek was hij
lid van de Moskouse Helsinki-groep
en afgevaardigde van deze groep bij
de „Werkgroep ter onderzoek van het
Misbruik van de Psychiatrie voor Po
litieke Doeleinden". Twee leden van
deze groep, Bachmin en Temowski
hadden een sterke persoonlijke band
met Grigorenko. Hun arrestatie eer
der dit jaar kwam voor Grigorenko
bijzonder hard aan.
FORT CHAFFEE (Reuter, AP, AFP) De nationale garde en de politie van de Amerikaanse
staan. Matthöier en wehner willen staat Arkansas hebben gisteren met schoten en traangas een einde gemaakt aan een opstand
seT^hetls per rekening van drieduizend Cubaanse immigranten. Uit onvrede met het tempo waarin de hervestiging
verkiezingsjaar extra moeten gaan
betalen wat de Britten is geschonken.
De oplossing en een FDP-verkla-
ring verwees daar min of meer naar
zal moeten worden gevonden in een
herziening van de bedragen, die elk
van de Westduitse departementen dit
verloopt hielden ze huis op de legerbasis in Fort Chaffee, waar ze tijdelijk waren onderge
bracht en staken ze vier gebouwen in brand. Bij de schermutselingen zijn drie immigranten en
vijftien gardisten en politiemensen gewond geraakt.
De gouverneur van Arkansas Bill
Clinton heeft de garde in staat van
paraatheid gebracht en het Witte
Huis om hulp gevraagd nadat de
een nieuwe kabinetscrisis ln Italië is ^en^intevererT'al^hun VpD^colle- Plaatselijke bevolking gedreigd had
ROME (DPA, UPI) Het gevaar van jaar kan besteden. De FDP-ministers
aah manmo ïrDhinareenelc in Ttolio ic
voorlopig bezworen. De fractieleiders
van de aan het kabinet deelnemende
christen-democratische, socialisti
sche en republikeinse partij, spraken
gisteren hun vertrouwen uit in pre
mier Francesco Cossiga. Hij verklaar
de daarop dat hij niet zou aftreden.
Het aftreden van Cossiga was geëist
door zowel de sociaal-democraten, de
radicalen als communisten: alle op
positiepartijen.
De premier zou de vice-vooizitter van
de Democrazia Cristiana, Carlo Do-
nat-Cattin hebben gewaarschuwd
dat de justitie zijn zoon Marco, ver
moedelijk lid van een stads guerrilla
beweging. zocht.
Cossiga, die hiermee ambtsgeheim
zou hebben prijsgegeven, en ook Do-
natrCattin, hebben de versie bestre
den. Een parlementaire commissie
van onderzoek sprak hen van de ver
dachtmaking vrij. Donat-Cattin trad
als vice-voorzitter af om Cossiga de
vrije hand te geven en zelf de handen
vrij te hebben.
De communisten hebben nu besloten
bandtekeningen in Kamer en Senaat
in te zamelen om de affaire voor het
parlement te brengen. Het geldt als
zeker dat ze er in beide huizen eender
de der vereiste afgevaardigden voor
zullen winnen.
HONG KONG, BANGKOK (AFP,
AP) Het aantal Vietnamese boot
vluchtelingen dat de komende weken
de Zuidoost-Aziatische kusten zal be
reiken. zal drastisch toenemen. Vol
gens de Thaise krant „Bangkok
Post" hebben ruim dertigduizend
mensen in Vietnam van de autoritei
ten in Hanoi toestemming gekregen
het land te verlaten. De krant, die
slechts „bronnen" citeert zegt dat de
vluchtelingen deze week Vietnam in
boten zullen verlaten.
ga's dat ook doen. Daarmee is de
crisissfeer, die het afgelopen weekein
de rond de coalitie in Bonn hing, wat
weggeëbd. Matthöfer heeft in een ra
diogesprek nog wel gezegd dat er
geen sprake kan zijn van een uitstel
van de geplande verlaging van de
vennootschapsbelasting.
Van officiële Franse zijde is gister
nacht „verbazing" uitgesproken over
de „zeer snelle wijze" waarop de
Westduitsers in Brussel een regeling
aanvaardden die verder ging dan de
voorstellen die West-Duitsland en
Frankrijk op de top in Luxemburg
hadden gedaan.
de opvangbasis te bestormen en de
Cubanen met knuppels te lijf te gaan.
Alleen de toezegging van meer poli
tiebescherming kon hen van dit plan
afbrengen.
De opstandige Cubanen gooiden een
kwartier lang met stenen en flessen
bij de hoofdingang van het leger
kamp, dat bijna twfintigduizend im
migranten huisvest. Na hun vertek
van Cuba en aankomst in Florida op
het Amerikaanse vasteland zijn ze
naar Fort Chaffee gebracht. Met de
stenen van een stuk geslagen muur
wilden de drieduizend optrekken
naar het dichtbij gelegen stadje Bar
ling City. Troepen met het geweer in
Zeker tien mensen zijn gedood en zestien gewond toen gisteren in
midden-Zweden een volle passagierstrein, die op weg was van
Göteborg naar de kustplaats Gavle, frontaal in botsing kwam met
een lege personentrein uit Falun. De oorzaak van het ongeluk was
een storing in het seinensysteem als gevolg van een bevig onweer.
Onder de doden bevinden zich veel schoolkinderen van tien en elf
jaar.
de aanslag hielden ze tegen en dron
gen ze terug naar het kampement. In
het opvangcentrum was het eerder op
de dag al tot een opstootje gekomen
bij het kantoor voor immigratie en
naturalisatie. Bovendien was er al
een week lang spanning in Fort
Chaffee.
'Agenten Castro'
Gouverneur Clinton heeft agenten
van de Cubaanse leider Fidel Castro
verantwoordelijk gesteld voor de rel
len. Die agenten bevinden zich onder
de immigranten. „Zij willen Fidel Ca
stro de gelegenheid geven om de gek
met ons te steken maar dat plezier
zullen we ze niet gunnen", aldus Clin
ton. De gouverneur zei dat tussen de
35 en 40 „agitatoren" zijn geïdentifi
ceerd.
Een Cubaanse gewichtheffer, die
heeft deelgenomen aan het wereld
kampioenschap voor junioren in het
Canadese Montreal heeft in de VS
politiek asiel gevraagd. Familieleden
van de sporter in Miami hadden de
Canadese autoriteiten gevraagd hen
te helpen omdat de Amerikaanse au
toriteiten de gewichtheffer geen toe-
NEW DELHI (Reuter, AFP) De
Indiase premier, mevrouw Indira
Gandhi, heeft gisteren haar tweede
verkiezingszege binnen een half jaar
behaald. Bij deelstaatverkiezingen,
die vorige week woensdag en zater
dag werden gehouden behaalde zij
maar liefst in acht van de negen deel
staten een meerderheid in de parle
menten. De premier heeft nu ook in
het Indiase Hogerhuis een meerder
heid binnen handbereik, daar de deel
staatparlementen de leden van dit
Huis kiezen. Een tweederde meerder
heid in het Lagerhuis behaalde ze al
bij algemene verkiezingen in januari.
De vroegere premier van India, Cha-
ran Singh, leider van de oppositionele
Lok Dal partij, noemde de overwin
ning van mevrouw Gandhi een zwar
te dag voor de Indiase democratie.
Drie weken geleden getuigden Grigo
renko en zijn vrouw Zinaida in een
voor hen georganiseerd proces in
Londen van het misbruik van de psy
chiatrie in de Sowjet-Unie. Grigoren
ko vertelde over zijn verblijf ln de
Speciale Psychiatrische Kliniek in
Leningrad, die je „zelfs aan buiten
landers zou kunnen laten zien". Hier
is de situatie beter dan in de gevange
nissen. Bezoek is toegestaan, er is een
stemming wilden geven de VS binnen bibliotheek, waar kranten en bladen
te komen. De naam van de man is nog van buiten te krijgen zijn. Er is televi-
niet bekend gemaakt.
Cuba en de DDR hebben een verdrag
van vrede en samenwerking voor 25
jaar gesloten. Beide landen willen KW6llit1G
hun politieke en culturele banden
versterken. Het verdrag werd giste
ren ondertekend in Havana, waar de
Oostduitse leider Erich Honecker een
sie en het eten en de medische verzor
ging zijn goed.
Een verblijf ln deze kliniek is volgens
Grigorenko toch een kwelling voor
een politieke geïnterneerde. Een ge-
zesdaags bezoek aan Castro afsloot, zond mens realiseert zich dat hij na
Na de Sowjet Unie is de DDR de
belangrijkste handelspartner van
een tijd zoals de mensen om hem
heen zal zijn. Bovendien heeft hij
Cuba. Beide leiders betuigden in hun „geen enkel recht" en is zijn situatie
slotboodschap steun aan de onafhan
kelijkheidsbewegingen op Porto Rico
en in Belize en aan de revolutie van
het Iraanse volk.
„uitzichtsloos", aldus Grigorenko.
Een man met wie je net een diep
gaand gesprek hebt gevoerd kan de
volgende morgen volkomen gek blij-
Pjotr Grigorenko
ken te zijn. Zo komt steeds weer de
vraag terug: Wie is er gek: hij of ik?
Grigorenko beschrijft hoe het een ze
kere Lisak verging. Deze man was zo
van haat doordrongen, dat hij weiger
de zijn meningen te herroepen. Dat
betekende dat hij nooit vrijgelaten
zou worden. Grigorenko heeft dagen
lang geprobeerd hem ervan te over
tuigen dat hij beter zijn mening kon
herroepen. „Tijdens een dergelijk ge
sprek raakte Lisak zo vol vuur, dat ik
geïrriteerd zei:Je praat zo irrationeel
dat ik aan je geestelijke gezondheid
begin te twijfelen'. Hij keek me aan
op een manier die ik nooit zal verge
ten. Rustig en op een bittere verwij
tende toon vroeg hij me: „Geloof je
nu werkelijk dat iemand geestelijk
gezond kan blijven na hier zeven jaar
lang te zijn opgesloten."
Grigorenko heeft jarenlang gestre
den voor de Krim-Tartaren, die na de
oorlog werden verbannen naar Sibe
rië omdat ze werden beschuldigd van
collaboratie met de Duitsers. Veel
Krim-Tartaren zijn er omgekomen.
In 1967 werden ze gerehabiliteerd,
maar ze kregen niet het recht naar de
Krim terug te keren.
Grigorenko en zijn vrouw houden
vanavond om acht uur een lezing aan
de Van Stolkweg 35 in Den Haag.
TEHERAN (Reuter, AFP, DPA) In Iran zullen vanaf aanstaande donderdag de scholen en
universiteiten gesloten zijn omdat het Iraanse onderwijs fundamentele veranderingen moeten
ondergaan. Dit werd via de radio bekendgemaakt door de officiële woordvoerder van de
Iraanse revolutionaire raad, Hassan Habibi.
Volgens de woordvoerder waren de
plannen al uitgewerkt en zouden die
binnenkort aan het volk worden voor
gelegd. Maar medewerkers van uni-,
versiteiten in Teheran zeiden gisteren!
dat er van nauwkeurige plannen nog
niets bekend is. Wel zeiden ze dat de
sluiting van de scholen en universitei
ten verband houdt met de islamise
ring van het onderwijs. Een vorm van
islamisering werd kort na het vertrek
van de sjah in februari van het vorig
jaar al doorgevoerd. Toen werden
vrouwelijke en mannelijke scholieren
en studenten gescheiden.
De Iraanse president, Abolhassan
Bani Sadr, heeft gisteren in Teheran
de conferentie, met als thema de be
trekkingen tussen de Verenigde Sta
ten en Iran van de afgelopen vijfen
twintig jaar, geopend. De conferentie
wordt ook wel de „misdaden van
Amerika-conferentie" genoemd en
zoals verwacht werd opende Bani
Sadr het gebeuren met een forse tira
de tegen de Verenigde Staten. Vol
gens Bani Sadr werd Iran ten tijde
van de sjah in wezen geregeerd van
uit Washington en het Pentagon en
hij drong erbij de conferentiegangers
op aan de Verenigde Staten sterk te
veroordelen.
Aan de conferentie wordt deelgeno
men door zo'n honderd niet-gouver-
nementele delegaties uit vijftig lan
den, onder welke verscheidene bevrij
dingsbewegingen. Er is ook een tien
man sterke delegatie uit de Verenig
de Staten, onder leiding van de voor
malige minister van justitie Ramsey
Clark. De delegatie heeft zich niets
aangetrokken van het verbod van de
Amerikaanse regering op reizen van
Amerikaanse burgers naar Iran.
Clark veroordeelde gisteren de Ame
rikaanse poging van zes weken gele
den om de gijzelaars in Teheran te
bevrijden.
Die poging mislukte jammerlijk en
acht Amerikaanse mariniers lieten
daarbij het leven. Clark zei gisteren
niet te begrijpen dat binnen een con
stitutionele regering een man zoveel
macht kon hebben dat hij het leven
kon riskeren van veel mensen aan de
andere kant van de wereldbol. Clark
zei te hopen dat de aanwezigheid van
de Amerikanen bij de conferentie er
toe zou bijdragen dat de gijzelaars in
Iran spoedig vrijgelaten zullen wor
den. Ook hij vond de gijzeling een
inhumane daad.
Geruchten als zouden drie of meer
gijzelaars zijn doodgeschoten werden
gisteren door de militante studenten
die ze in gijzeling houden ontkend..
Het hoofd van de Iraanse narcotica
brigade, ayatollah Sadegh Khalkhali
heeft gisteren opnieuw twee mensen
die van handel in drugs waren be
schuldigd laten doodschieten. Een
van hen was een vrouw die bij een
eerder proces levenslange gevange
nisstraf had gekregen, maar die vol
gens de ayatollah zelfs in de gevange
nis nog contact onderhield met smok
kelaars buiten de gevangenis.
door Ronnie Naftanlel
Midden in een dreigende kabinetscrisis, waarbij zijn eigen positie een
belangrijke rol speelt, komt de Israëlische minister van buitenlandse
zaken. Jitzhak Sjamir, vandaag voor een werkbezoek naar ons land. Ook
zal hij deze week besprekingen voeren in België en Denemarken. De
Israëlische regering moet wel erg veel waarde hechten aan deze bespre
kingen, dat zij Sjamir op zo'n ongewoon moment laat vertrekken.
De problemen waarmee de Israëlische poli
tiek te kampen heeft, liegen er niet om. De
26e mei, de datum dat de autonomiebespre-
kingen tussen Egypte. Israël en de VS afge
rond hadden moeten worden, is zonder tast
baar resultaat verstreken. Dit maakt een
Midden-Oosten-initiatlef van de negen EG-
staten op de Europese topconferentie in
Venetië op 12 en 13 juni welhaast onafwend
baar. In de Israëlische optiek kan zo'n be
leidswijziging van de Negen weinig goeds
beloven.
De laatste keer dat de EG zich over het
Midden-Oosten uitsprak, was tijdens de
rede van de Ierse minister O'Kenndy voor
de Verenigde Naties, vorig jaar oktober.
Daarbij werd gesteld dat de legitieme rech
ten van de Palestijnen „het recht op een
vaderland omvatten en het recht om door
hun vertegenwoordigers volledig deel te ne
men aan de onderhandelingen over een
alomvattende vredesregeling"
De Israëliërs vonden toen al de rede van
O'Kennedy rijkelijk ver gaan en niet bevor
derlijk voor het vredesoverleg met Egypte.
Op de straks te houden conferentie in Vene
tië lijken Frankrijk en Engeland echter de
reeds enige tijd in het vooruitzicht gestelde
wijziging van Veiligheidsraad resolutie 242
te gaan voorstellen. Hierin zou het Pales
tijnse recht op zelfbeschikking moeten wor
den opgenomen. Ook schijnt een aantal
lidstaten de uitspraak te overwegen dat het
de PLO moet worden toegestaan aan alle
toekomstige vredesbesprekingen mee te
doen. Daarmee zouden de Negen bijna de
diplomatieke erkenning van de PLO uit
spreken.
Centrale rol
Israël is niet het enige land, dat zich aan
Europese bemiddelingsrol voor het Midden-
Oosten stoort. Ook de VS. Egypte en zelfs
Saoedi-Arabië bezien deze rol met gemeng
de gevoelens. Interessant is echter, dat Is
raël kennelijk Nederland als een van de
weinige staten in de EG beschouwt, die het
tij nog kunnen keren. Ten ministe zo mag
men het bezoek van minister Sjamir aan
ons land uitleggen. Deze Israëlische ge
dachte manoeuvreert Nederland bij de be
sprekingen in Venetië in een onverwacht
centrale rol, die beslissend kan zijn voor het
verloop van het verdere vredesoverleg in
het Midden-Oosten.
Het is juist dat Nederland, soms gesteund
door Duitsland, Denemarken en Engeland,
de sterk door Frankrijk beïnvloede stand
punten van de EG probeert af te remmen.
Bij de hiervoor genoemde verklaring van
O'Kennedy bij voorbeeld heeft de Neder
landse regering er alles aan gedaan om het
recht op veilige en erkende grenzen van
Israël opgenomen te krijgen in de redevoe
ring. En toen de Franse president Giscard
d'Estaing begin maart het zelfbeschik
kingsrecht van het Palestijnse volk erken
de, verklaarde minister Van der Klaauw op
10 maart in Cairo dat hij niet weet „of de
PLO alle Palestijnen vertegenwoordigt".
Unifil
Toch is het niet alles rozegeur en mane
schijn in de Israëlisch-Nederlandse verhou
dingen. De problemen rond Unifil, in het
bijzonder de steun die Israël aan de christe
lijke majoor Haddad in het zuiden van
Libanon geeft, en de Israëlische nederzet
tingen-politiek, verstoren de relaties. De
beslissing van de staten die aan Unifil mee
werken om één politiek front te vormen,
waarin Nederland een belangrijke rol
speelt, is een teken aan de wand.
hij voorlopig geen nieuwe initiatieven wen
ste te ontplooien op dit terrein. Ook perkte
hij het begrip „feitelijke contacten" voor
het eerst behoorlijk in.
Nog opmerkelijker was. wat de minister
afgelopen week aan de Eerste Kamer mee
deelde. Hij verklaarde daar: „Met zijn part
ners zoekt Nederland naar wegen en midde
len die kunnen bevorderen dat de impasse,
welke nu ontstaan is in het tripartite over
leg, uitvloeisel van de Camp David akkoor
den. kan worden doorbroken. Naar de Ne
derlandse regering herhaalde malen heeft
gesteld, steunt zij deze akkoorden, als een
stap die kan leiden naar een algehele vre
desregeling. De 26e mei beschouwt zij dan
ook niet als een fatale datum, doch zij
hoopt zeer dat Israël en Egypte hun overleg
spoedig zullen reactiveren. Voorts is de
Nederlandse regering van mening dat ieder
initiatief gericht op een bespoediging van
het vredesproces in het Midden-Oosten
slechts zinvol kan zijn in harmonie met de
Verenigde Staten." Ter verduidelijking
voegde Van der Klaauw hieraan toe dat
Nederland niet voelt voor een Europees
Midden-Oosten-initiatief.
Bovendien leek het er begin dit jaar na de
ontvangst van PLO-voorman Sartawi op
het ministerie van buitenlandse zaken op.
dat Nederland op weg was officiële contac
ten met de PLO aan te knopen. Na nogal
wat politieke verontwaardiging kondigde
Van der Klaauw op 12 mei echter aan. dat
Veto
Hiermee staat het Nederlandse standpunt
volkomen haaks op dat van Frankrijk en de
meeste andere EG-staten. Het stelt zijn
houding afhankelijk van de politiek van de
Verenigde Staten. Amerika heeft echter in
tussen aangekondigd elk Europees initia
tief dat gericht is op de verandering van
veiligheidsraadresolutie 242, te zullen tref
fen met een veto. Dit betekent dat de EG
zijn initiatief alleen nog maar kan lanceren
met een nieuwe gezamenlijke verklaring of
met een debat in de algemene vergadering
van de Verenigde Naties, waarbij Nederland
wegens zijn steun aan de Amerikaanse poli
tiek opnieuw een sterk bijsturende rol zal
gaan vervullen. Voor minister Sjamir is het
dus buitengewoon belangrijk om zijn stand
punten over een vredesregeling voor het
Midden-Oosten juist nu aan Van der
Klaauw voor te leggen en tegelijkertijd te
onderzoeken hoe stabiel de Nederlandse
beloften zijn.
Dat minister Van der Klaauw op zijn stand
punt blijft staan is echter niet alleen van
belang voor Israël, dat van een initiatief van
het olie-arme Europa niet veel goeds te
verwachten heeft, maar ook voor de EG
zelf. De EG moet namelijk oppassen geen
obligate verklaringen uit te geven, die tot
niets leiden. President Sadat van Egypte
heeft immers vorige week in de Herald
Tribune verklaard weinig heil te zien in een
Europees initiatief, indien dat niet geba
seerd is op de akkoorden van Camp David.
Bovendien heeft kroonprins Fahd van Sa
oedi-Arabië in een geruchtmakend inter
view met de Washington Post gezegd dat
resolutie 242, een goed uitgangspunt vormt
voor een vredesverdrag. Hij zou de andere
Arabische staten tot deze vrede willen aan
sporen indien Israël de bezette gebieden
ontruimt.
PLO-leider Arafat liet eveneens, zij het een
tegenovergestelde, waarschuwing horen.
Hij verklaarde begin april dat de PLO alle
Europese initiatieven zal verwerpen, die ge
baseerd zijn op de akkoorden van Camp
David. Volgens het Syrische dagblad Al
Baath heeft Al Fatah op zijn dit weekend
gehouden congres besloten „elk Europees
initiatief voor een regeling van het conflict
in het Midden-Oosten te verwerpen", omdat
de EG geen machtbasis heeft om serieuze
voorstellen te doen.
Met Israël. Amerika en ln iets mindere mate
Egypte en Saoedi-Arabië tegen een Euro
pees initiatief, en een PLO die net doet als
of Camp David nooit bestaan heeft, is het
voor Europa onmogelijk een eigen weg in te
slaan. Proberen de Negen dat toch. terwijl
één of meer van de hoofdrolspelers in het
Midden-Oosten tegen zijn. dan ondergraven
zij hun eigen positie. Want aan een leeg
gebaar met de bedoeling een aantal olierij
ke golfstaten en Irak naar de ogen te zien,
heeft niemand iets.
Ook het Palestijnse volk niet. Want zij zijn
voor een rechtvaardige oplossing van hun
probleem voor een groot deel aangewezen
op Israél, dat alleen Amerika accepteert als
bemiddelaar.
Het zou daarom een goede zaak zijn als het
bezoek van Sjamir naast een pittige
discussie over het Israëlische beleid er
toe zou kunnen bijdragen dat minister Van
der Klaauw voet bij stuk houdt en de EG
behoed wordt voor een dwaling.
Dr. R. Naftaniel is directeur van het
Centrum voor Informatie en Documen
tatie Israël te Den Haag.