!en anarchistisch evensgevoel Zigeunersalade iZwarte jeugd Zuid- ziet geweld in het verschiet Rabobank O Eenduizend verslaafden aan heroïne in ons land en toch dimekt opvraagbaar. hiedo Asilo' van Marco Ferreri King of the Gypsies ïS Cursus lesgeven voor onderwijzers uit het buitenland Prolongaties en reprises H «(DAG 23 MEI 1980 FILM TROUW/KWARTET PRS 15 H 17 'nS W. Wielek-Berg Ferreri, de Italiaan die voor het eerst opviel met een Spaanse film („El Cochechlto", en na terugkeer in zijn geboorteland doorging met het maken van zwarte satires, die de ïgstelling van de critici bleven wekken, regisseerde in 1973 zijn eerste echte publieksfilm, grande Bouffe". Met het succesrecept dat hij daarin toepaste (beroemde sterren, een ende intrige en spannende neven-intriges, werken op het schuldgevoel van de consump- ïtschappij, een reuk van schandaal ging hij niet door. twee films die volgden: „La der- Femme" en ,3ye bye monkey" _j weer op liefhebbers en fijn- evers gericht. Hoe het met zijn tste, „Chiedo Asilo" gaan zal weet liet, want het krioelt daarin van de rleukste en allerliefste kinderen wel eens als kassatrekkers zouden onen fungeren. Dat zou fijn zijn, ntna zijn onvergetelijke „Dillinger dood" is „Chiedo Asilo" mijn in ns zijn beste film. maatschappelijk „Dillinger is dood" gebeurt er een loopse moord, in „Chiedo Asilo" i terloopse zelfmoord. Ferreri heeft üjn films de satire allengs gelaten ir wat zij was en zich bekend tot allerdiepste levensgevoel, het ichistische. Dat wil niet zeggen hij geneigd zou zijn op te trekken Ier de zwarte vlag en met bommen gaan gooien (dit valse homogene ige van een zo heterogene bewe- g als het anarchisme is blijkbaar dtroeibaar) maar dat hij maat- ïlijke conventies, normen en ook de allerzwaarste, eenvou- 'niet erkent, ze als het ware arge- aan zijn laars lapt. u, ïiedo Asilo" (letterlijk: „Ik vraag maar de titel wekt veel meer l^Sgesties, het Italiaanse woord „asi- wordt ook gebruikt voor zieken- bej aardentehuizen, krankzin- itichten, crèches, kortom alle inrichtingen waarin weerlo- tezamen zijn gebracht) speelt er eens in een van Ferreri's gelief- le decors, de gezichtloze buiten van een grote stad. Het zou elke kunnen zijn, maar het is Bolog- en daardoor krijgt die keuze een grotere betekenis: Bologna's binnenstad is wereldberoemd, ro-bci die is voornamelijk een trek- ,j~ liter voor de toeristen, er woont hjiFhts ee vijfde van het aantal fil lers. die wijk staat een moderne kleu- Icitirschool en daar doet, als de film gint, een nieuwe meester zijn intre- dle in zijn omgang met de kinde- i nogal onconventionele middelen taiikt. Eén kleuter wekt in het taider zijn interesse, sympathie IBgdedogen: een jongetje dat wei- |K:e eten en te praten. Hij krijgt rhouding met de moeder van een van de kleuters die subiet zwan ger wordt, maar dat gaat grotendeels buiten hem om: in Ferreri's laatste films zijn de vrouwen altijd de sterk- sten, zij bepalen hun lot en het lot van de wereld, het lijkt of hij speelt met de gedachte dat eens de vrouwen de aarde zullen beërven om zich daar om de een of andere manier onge slachtelijk voort te planten. Dat maakt hem overigens niet tot een feminist: hij bekijkt ze voor en na als vreemde vogels waar hij wat over fantaseert. Een zachte dood Aan het eind van „Chiedo Asilo" trekt de meester met zijn kindertjes naar een vrijwel onbevolkte streek in Sardinië waar de aanstaande moeder al een huis heeft gevonden. En daar lopen de meester en het stomme Jon getje, dat opeens gaat praten, de zee in om niet terug te keren. Als je dat vergelijkt met de wijze waarop zelfmoorden in conventionele films worden behandeld, hoeveel leed er daarin geleden moet worden voor het zover is. besef je pas goed hoe vrij van conventies Ferreri is. Het is geen drama wat zich daar afspeelt, het is iets wat gebeurt in een reeks van gebeurtenissen: twee mensen verkor ten hun leven een beetje met laconie ke vanzelfsprekendheid. De soort blijft bestaan: als de zee leeg is weer klinkt de kreet van het pasgeboren kind en dat is wel handig gevonden van Ferreri, maar het geeft de film een wat te zwaar slot-accent. zulke kleine kinderen kan dat ook nauwelijks anders). Wat Ferreri heeft weten te bereiken is niet gering: om een grondthema dat levensgrote gevaren aankleven (hoe gemakkelijk kan zoiets niet ontaar den in een zwaar melodrama) heeft hij een tedere, lieve, vrije film gespon nen. Die, zoals een echte film be taamt, steunt op de beelden: dat maakt het zo moeilijk om over Ferre ri te schrijven, hoe breng je het ene medium over het in het andere, het blijft behelpen. De vele en veelsoortige ondertonen, de flitsende suggesties die naar nieu we of oeroude mysterieuze werelden schijnen te verwijzen, het science- fiction-element dat in Ferreri's film aan het eigentijdse leven wordt toe gevoegd, de magie van de muziek dat kun Je in woorden niet vatten. Het hoeft ook niet, in „Chiedo Asilo" is het in beelden gevat. Daarom moet iedereen die film gaan zien en zijn eigen conclusies trekken. Amsterdam-Kriterion; Utrecht-'t Hoogt. Beelden uit 'Chiedo Asilo' Er zijn slechts weinig films over zigeuners en met zigeu ners. Films van zigeuners ko men praktisch niet voor. Zij zijn een volk zonder stem, het duurde na de oorlog schande lijk lang voor ze naast de jo den schoorvoetend werden er kend als genocide-slachtof fers van de nazi's. Frank Piersons „King of the Gyp sies" („Koning der Zigeuners") draagt weinig of niets bij tot inzicht en beter begrip: met kleine verande ringen zou Je hem kunnen ombouwen tot een film die speelt in een Italiaans mafia-milieu. Een sterke grootvader, een zwakke, gewelddadige vader, een sterke zoon die de oude onzeden en gewoonten niet meer ziet zitten en eruit wil stap pen, doch tenslotte toch, door plichtsgevoel gedreven, de macht aanvaardt: waar hebben we dat al eens eerder gezien? Folklore Veel aandacht wordt besteed aan de folklore: turbulente ontvoeringen en huwelijksfeesten, niet minder turbu lente begrafenissen. Maar het is dui delijk niet echt, het lijkt voor toeris ten geënsceneerd, het stelletje onge regeld Hollywood-goed dat de hoofd rollen speelt kun je niet ernstig ne men. Overigens is het best mogelijk dat de meeste voorvallen authentiek zijn: je kunt uit veel waarheid een grote filmleugen maken, het hangt er maar van af wat Je weglaat en hoe Je de boel verbindt. Maar hoe het ook zij, Shelley Winters blijft een jiddisje mamme, ook al bindt ze voor de gelegenheid een doek om het hoofd en houdt ze zich koest tegenover haar man. Eric Boberts in 'King of the Gypsies'-a n- DEN HAAG Vijf samenwerkende pedagogische academies in Rotter dam gaan een tweejarige experimen tele cursus voor buitenlandse onder--* wijzers verzorgen. De cursus is be^ doeld voor zo'n twintig Turkse, Spaanse, Portugese en Marokkaanse onderwijzers, die hiermee een volledr- ge bevoegdheid kunnen behalen. Minister Pais (onderwijs en weten schappen) heeft hierover overeen stemming bereikt met de onderwijs,^ organisaties. De cursus was al a an ge- - kondigd in de nota culturele minder-,, heden van de minister. De buiten landse onderwijzers hebben nu nog- een beperkte bevoegdheid. Na het volgen van de cursus krijgen ze een - certificaat en meer salaris. Kikkervisjes Een typische Ferreri-film, overwe gend positief, met een paar negatie ve. vaag-symbolische kanten. Ook weet ik echt niet wat de kikkervisjes te betekenen hebben die al dan niet dood gaan: vertegenwoordigen zij het oerleven, de tweeslachtigheid, de ver bintenis van aarde en water? Ik zal mij daarover het hoofd niet breken. Toch is „Chiedo Asilo" geen herme tisch gesloten film, hij is voor een deel geïmproviseerd: de kinderen, de vele „gewone mensen" die er in mee spelen en de twee beroepsacteurs (Roberto Benigni en Dominique La- fitte) hebben er echt aan meegedaan, zij verzonnen vaak hun dialogen (met Rembrandt, de monsters en andere verzen, gedichten van G. den Braban der. Uitg. Pegasus, Amsterdam. 63 blz 20 gulden. Verzamel vier seizoenen pluk het hele jaar door in de natuur Je eigen kruiden, paddestoelen, bessen, enz. voor de keuken, medicijnkast, kos- metika, likeur en huishoudelijk ge bruik. Tekst S. Goosens. Illustraties H. Langosch. Uitg. Elmar, Delft. 175 blz geen prijsopgave. Alle kersttoespraken van koningin Juliana zijn door uitgeverij Heureka te Nieuwkoop gebundeld. 164 blz 19.50 Gevangene van de SD, door P van Loo. In 1945 werd dit persoonlijk re laas als feuilleton in Trouw gepubli ceerd. Uitg. De Vuurbaak, Gronin gen, 102 blz 13.90 Apocalypse Now Overweldigende anti-oorlogsfilm over Vietnam van Francis Coppola. De gehele week in 't Voorhuys, Emmeloord; Scala, Venlo; City, Steenwijk. Manhattan Woody Aliens nieuwste film, een ode in zwart-wit aan zijn geliefde stad New York. De gehele week in Marquette, Heemskerk. Stalker Geheimzinnig meerster- werk van de Rus Andrei Tarkowski, die in zijn eigen land niet wordt geëerd. De gehele week in Liga '68, Groningen. Die dritte Generation Rainer Wer ner Fassbinder keert zich in een film die schril is van wanhoop zowel tegen de terroristen der laatste da gen als tegen de maatschappij die hen voortbrengt. De gehele week in Cineeenter, Amsterdam. Regno di Napoli Fraaie film van Werner Schroeter over het leven in een Napolitaanse armoe wijk, vol muziek en melodrama. De gehele week in Movies 1, Utrecht. Brutti, sporchi e cattivi Tragi-co- medie met zware klucht-accenten en een sociaal bewogen ondergrond over het Romeinse sub-proletari- aat, geregisseerd door Ettore 8cola. Die Blechtrommel Film van Volker Schlöndorf naar de roman van GQn- ter Grass met een unieke Inbreng van Davld Bennent als Oskar de kleine trommelaar. De gehele week in City 6. Amsterdam; Metropole 5, Den Haag; Alhambra 2, Enschede; H5, Heerlen; Luxor, Haarlem: Bij ou, Hilversum; City. Venlo; Festi val, Maastricht; City, Zeist; Con certgebouw, Hengelo; Luxor, Ven- ray; Studio, Delft; Wijngrachtth., Kerkrade. Hongaarse Rhapsodie Vaderlandse film van de Hongaarse meester Mi- klos Jancso, vol bloed, zweet en tranen, gemaakt op zijn onnavolg bare en mysterieuze manier. De ge hele week in Filmhuis, Rotterdam; 23 mei Fries Service Centrum. Les Demoiselles de Wolko Prachti ge film in Tsjechowsfeer van de Pool Andizej Wajda. 23 mei Ge- sprekscentrum, Leiden. La Notte De film die Michelangelo Antonloni twintig jaar geleden be roemd maakte. In de hoofdrollen Marcello Mastroianni. Jeanne Mo- reau en Monica Vittl. 23 en 24 mei Filmhuis, Wageningen. BUITENLAND tot Hennie Serfontein DHANNESBURG De jon- zwarten in Zuid-Afrika blij de laatste tijd flink wat Ier te zijn geworden. Ze tn nog slechts een toekomst or zich van revolutie, bloed- rgieten en gewelddadige (verwerping van de blanke ïijinderheidsregenng, gevolgd ri sor een machtsovername 8 or het Afrikaans Nationaal !IB|ongres. conclusie heeft het regeringsge- ide dagblad Die Vaderland uit Jo nnesburg getrokken uit de opstel- n van 39 middelbare scholieren die op verzoek van de krant hadden ;t over de toekomst van het „We kennen elkaar niet", was de in Die Vaderland boven een wfdartikel, waarin de krant wijst ide sterke „anti-blanke en in het eJjzonder anti-Afrikaner gevoelens" e „niet met woorden zijn weg te men" en die „voor de toekomst einig goeds voorspellen". chatting op cursus in Leiden: Die Vaderland vond de opvattingen van de scholieren „verstorend", maar besloot niettemin tot publikatie van uittreksels, omdat „zo weinig blan ken de meningen van jonge zwarten kennen". Hoewel het Afrikaans Nationaal Con gres al sinds 1960 is verboden en zijn leider Nelson Mandela wegens ver raad een levenslange gevangenisstraf op Robbeneiland uitzit, hebben de kinderen hun hoop duidelijk op het ANC en Mandela gevestigd. Slechts twee van hen hadden ook voor pre mier Botha een goed woord over. Hieronder enkele opmerkingen uit de opstellen: „Het ANC zal de zwarten van een goede toekomst verzekeren in hun moederland Sommige mensen heb ben gelijk als zij zeggen dat de blan ken in zee zullen worden gedreven. Maar er zijn ook wel Boeren die aar dig zijn. Mijn Afrikaanse lerares ls zo iemand Zij kan samenwerken met een zwart kind van Afrika. Op een goede dag zal Zuid-Afrika worden be heerst door zwarten. De blanken zul len dan de zwarten als mensen moe ten gaan beschouwen." Een ander schreef dat als het land .Zich eenmaal heeft ontdaan van de onderdrukkers, de racisten, fascisten. imperialisten en kolonisatoren" slechts de zwarten als „de ware inwo ners van Zuid-Afrika" zullen overblij ven. Nelson Mandela zou dan eerste minister worden. „Hij zal een commu nistische regering vormen. Het zwar te nationalisme zal weer opbloeien en tot volle wasdom komen. Maar eerst zal er op grote schaal bloed worden vergoten, hetgeen reeds is begonnen. De onderdrukten zullen het regime van Botha omver werpen en alles overnemen. De zwarten zullen beslist eens het land besturen." En weer een ander: „Mandela is de man die de ketenen der apartheid kan verbreken. Hij heeft vele volge lingen die de premier bedreigen. Ver andering is noodzakelijk om een alge hele revolutie te voorkomen. Wij wil len gelijkheid voor de wet, gelijke rechten bij de stembus en in het onderwijs en de apartheid moet wor den afgeschaft." ADVERTENTIE JUWELEN, GOUD en ZILVER IN- EN VERKOOP H. W. DAMES Kru «straat 19. Tal. 023-320481 «••riem (bi) de Ridderstraat). Een andere scholier schreef: „Het is tijd voor terreur in Zuid-Afrika. De waarheid is dat de blanken in de toekomst de zwarten als hun onder drukkers zullen moeten beschouwen. Wij zijn het machtigst in de hele wereld. Ik haat de blanken. Omdat ze zelfzuchtig zijn, zeker die in Zuid- Afrika. Ze denken dat Je belangrijk bent als je een blanke huid hebt en ze leren hun kinderen te discrimineren. Ik sprak een kind van een Boer en ontdekte dat zijn moeder hem leerde me te haten. Ik probeerde dat voor oordeel te vernietigen, omdat lk dat blanke kind aardig vond. Als ik staatspresident kan zijn, zal ik op de rug van een Boer dansen tot hij auw roept. Ik haat de blanken. Zelfs hun geur maakt me kwaad. En ik houd niet op voor ik heb wat ik hebben wil. En dat is vrijheid, gelijkheid en onaf hankelijkheid." En prees premier Botha omdat deze zich ervan bewust ls dat er „drasti sche veranderingen in Zuid-Afrika nodig zijn om de relaties tussen blank en zwart te verbeteren." „Ik geloof dat blank en zwart niet zonder elkaar verder kunnen. Maar de huidige structuur ls gedoemd; zij dient de belangen van blank en zwart niet. We houden van elkaar." BINNENLAND ti HEEN (ANP) Hoewel het aantal aan heroïne verslaafde n in Nederland moeilijk is te schatten, neemt de Leidse J fchiater prof. dr H. G. M. Rooymans aan dat het er «eveer tienduizend zijn. Zeker 25 keer zoveel mensen zijn u Blaafd aan alcohol en 150 en 200 keer zoveel mensen aan ïtten (nicotine). Prof. Rooymans noemde deze cijfers steren op een tweedaagse postacademische cursus over tt Dïneverslaving in Leiden. te gisteren dat er in Nederland elk jaar enkele tientallen „verslaafde kinderen" worden geboren. Vorig jaar zijn het er waarschijnlijk meer dan vijftig geweest. Baby's van verslaafde moeders hebben volgens hem een aanzienlijk grotere kans om te vroeg en te weinig ontwikkeld te worden geboren, of vlak voor of vlak na de geboorte te overlijden. Hun geboorte gewicht is doorgaans ook lager. constateerde dat heroïnegebruik -^zjchzelf aanzienlijk minder scha de gevolgen heeft voor de licha- flijke gezondheid (behalve bij over- "to). dan gebruik van alcohol of ■jotine. Dat lichamelijke ziekten en *i)kingen tóch nogal eens voorko- is volgens hem vooral te wijten [A slechte hygiëne, niet steriele jjjjten, slecht eten, een ongezond ^Patroon; zaken dus die onlosma kelijk met heroïnegebruik samen hangen. Heroïneverslaafden worden volgens Rooymans zelden psychotisch, tenzij soms bij onthouding. De sociale scha de is bij nicotine het kleinst en bij heroïne het grootst Voor het nageslacht kan heroïnege bruik ook schadelijk zijn. De gynae coloog H. V. Hogerzeil van het Am sterdamse Wilhelminagasthuis schat Zwangerschap Verslaafde vrouwen ervaren een zwangerschap vaak als positief. Ze zien onder invloed van drugs het kind vaak ten onrechte als een redder in de nood. „Aangezien in werkelijk heid een aantal kinderen slechts ern stige verwaarlozing te wachten staat", aldus Hogerzeil, „is een inten sieve en opbouwende begeleiding tij dens de zwangerschap een eerste ver eiste". Als er toch ernstig wordt getwijfeld aan de mogelijkheid van de (aan staande) moeder om haar kind ook werkelijk te verzorgen, verdient het volgens de Amsterdamse gynaeco loog aanbeveling in een vroeg stadi um maatregelen te treffen ter be scherming van het kind. Het aantal verslaafden in de huizen van bewaring is gestegen van 250 in 1971 tot 2167 in 1979. Dr. P. A. Roor- da. gestichtsarts bij huizen van bewa ring in Haarlem, was niet zo voor gedwongen afkicken in de gevange nis. Hij voelde meer voor een systeem waarbij de verslaafde veel Inspraak heeft. Hij gaf toe dat er nog geen betrouwbare methode is om de waar de van zijn opvatting te meten. (ff sA V. -1 spaar rente Bij opnames 2% aftrek over opgenomen bedragen. Ideale spaarvorm voor wie z'n spaar geld best even kan laten staan, maar er toch direkt over wil beschikken als dat nodig is. v.T Tïtt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 17