Confessionelen horen niet bij de 'zeker-weters' 2000r Ook door Barth gemaakte brandvlekken zijn bewaard Een nieuwe levensstijl in arme landen moet dat? Vrijzinnigen in gesprek met basisbeweging A Trouw Pax Christi actief voor ontwapening en ontspanning VANDAAG VOORBUGANGER Stille tochten Vrouw-Kerk- Tweederde Wereli Bisschop Gij sen weigert voordracht Spanning tussen Taiwan en kerken WOENSDAG 21 MEI 1980 TROUW/KWARTET Van een onzer verslaggevers ZEIST De confessionele vereniging in de Nederlandse hervormde kerk ziet het als haar opdracht een brugfunctie uit te oefenen: beslist en tegelijk open, gereformeerd en juist daarom oecumenisch, in een kritische solidariteit met kerk en schare. Dit zei de aftredende voorzitter ds. G. Pettinga uit Utrecht gisteren in zijn jaarrede op de jaarvergadering van de confessionele vereniging die in Woudschoten, Zeist, gehouden werd. Ds Pettinga sloot ln zijn jaarrede aan op een opmerking van Aldert Schip per vanuit de wereldzendingsconfe- rentie in Melbourne in Trouw van zaterdag over ..de algemene radeloos heid die de christenen in de hele wereld naar de keel lijkt te hebben LILLE (ANP) - De landelijke afde lingen van de internationale rooms- katholieke vredesbeweging „Pax Christi" gaan nauwer samenwerken op het gebied van (nucleaire) ontwa pening en de ontspanning tussen oost en west. aldus is besloten door de internationale bestuursraad die on der voorzitterschap van mr Betazzl ln Lille bijeen was. Alle afdelingen wil len dit jaar hun acUviteiten goed op elkaar afstemmen. Behalve ontwape ning en ontspanning richt Pax Chris ti zich ook op de verdediging van de mensenrechten. De bestuursraad nam stelling tegen de voortgaande Amerikaanse hulp en wapenleveran ties aan El Salvador. Wat Europa betreft zal geprobeerd worden te be middelen bij de Britse regering ten bate van de Noordierse gevangenen. gegrepen „Alleen de uiterste linker en rechtervleugels in de kerk gaan er van uit dat zij de antwoorden hebben die passen op de vragen van de jaren tachtig." aldus Aldert Schipper Wij herkennen dit beeld, zei ds. Pet tinga. Ook onder ons zijn de mensen links en rechts die het precies menen te weten Aan de ene kant wordt ons een kerkmodel aangerijkt waarin de kerk veel weg heeft van een politieke actiegroep, waarin de begrippen op stand. uittocht en bevrijding centraal staan Bij de „zeker-weters" aan de andere kant dacht ds. Pettinga niet aller eerst aan de gereformeerde bond maar aan de mensen binnen en bui ten de kerk die zich de laatste tijd met enige nadruk bijbelgetrouwe christenen noemen. Zo'n zelf-aandui- ding ligt een confessioneel al niet. zei ds. Pettinga gezegde over de onbetaalde rekening van de kerk van toepassing. Ter vergadering werd ongerustheid uitgesproken over het tekort aan con fessionele predikanten „die kleur durven te bekennen". Er zijn op het ogenblik zo'n zeventig vacatures in de hervormde kerk waarvoor een con fessionele dominee gezocht wordt. Door de nood gedreven gaan confes sionele kerkeraden predikanten be roepen uit de gereformeerde bond waar het aanbod momenteel veel rui mer is. Ds. Pettinga vond overigens de toestand al iets verbeterd vergele ken bij de jaren zestig. De voorzitter van de propagandacommissie. de heer Th. A. Heere uit Rotterdam kreeg flink applaus voor zijn medede ling dat een actie 392 nieuwe leden had opgebracht Kernwapens Tekort Links streeft naar een omkering van de structuren, rechts naar een omke ring van de harten. Maar hoe verschil lend ook, beide uitersten komen met elkaar overeen dat ze de kerk als instituut met haar ambten en organi satie nauwelijks nog interessant ach ten. De confessionelen kunnen zich in de zekerheden van beide vleugels niet thuis voelen. Maar wel riep ds. Pettin ga op de vragen die zij stellen, serieus te nemen en vond hij het bekende Er komt geen standpuntbepaling van de confessionele vereniging over de kernwapens. Er is wel veel over ge sproken in het hoofdbestuur maar dat leidde niet tot een eensluidend standpunt, moest secretaris ds. C. W. Corts uit Bennekom meedelen. In de plaats van de predikanten D. Bouwstra en J. W. Stolze werden in het hoofdbestuur gekozen prof. dr. C. van Leeuwen en ds. H. P. Swets uit MusselkanaaL Er zal nog nader be paald worden wie ds. Pettinga als voorzitter zal opvolgen. Van een onzer verslaggevers BEVERWIJK De vereniging van vrijzinnige hervormden heeft een besloten studiedag gehouden waarbij ook enkele mensen van de kritische gemeente IJmond te gast waren. Bedoeling was overeenkomsten en verschillen te bestuderen tussen beide stromingen. De vrijzinnige hervormden hebben onlangs al duidelijk gemaakt dat zij graag nader contact met de basisgroepen wensen en plaatselijk, bijvoorbeeld in Bever wijk, is al sprake van verregaande samenwerking. Tijdens het beraad kreeg de proble matiek van de illegalen sterk de aan dacht omdat de kritische gemeente IJmond zich daar van meet af aan erg sterk voor heeft gemaakt en verslag deed van de opgedane ervaringen. De vergadering nam met zeer grote meerderheid een motie aan dat zij dit werk van groot belang achtte en het wilde steunen, zowel door er in eigen kring de aandacht op te vestigen als ook door een financiële bijdrage. Er bleken ook verschillen. Volgens de emeritus-predikant ds. D. van Oosten wil de basisbeweging in haar „eerste waarin opgenomen: De Rotter dammer. met Dordts Dagblad, Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leldse Courant Uitgave: Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jenze Tamminga Directeur mg. O Postma HOOFDKANTOOR Postbus 859 1000 AW Amsterdam Wibautstraat 131 Amsterdam lel 020-913456 Postgiro 66 00 00 Bank Ned Credietbank Rekemngnr 23 00 12 574 REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tel 010-115588 (abonnementen en bezorging) tel 010-115588 (redactie) tel 115700 (uitsluitend voor advertenties) Westbiaak 4 Rotterdam REGIO DEN HAAG/LEIDEN Postbus 101 2501 CC Den Haag tel 070-469445 (abonnementen en bezorging) tel 070-469445 (redactie) tel 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Den Haag REGIO NOORD/OOST-NEDERLAND (abonnementen en bezorging Posfbu6 3 8000 AA Zwolle iet 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwolle Abonnementsprijzen: Per maand 16.98 Per kwartaal 50.95 Per half jaar 101.90 Per jaar 201.60 Advertentietarieven op aanvraag Telefonische abonnementenop drachten (zie adressen boven) Opgave familieberichten 9-19 30 van maandag t/m vrijdag Op zondag van 18-20 uur teief 020- 913456 Opgave mmi-advertenties tel 020-936868 of schriftelijk aan Mmi-Adv afdeling, postbus 433 1000 AK AMSTERDAM Adreswijzmgen uitsluitend scbnf- tetijk aan onze Amsterdamse adressen visie en program" vooral aangeven hoe zij zichzelf ziet; de vrijzinnigen willen in hun uitgangspunten aange ven hoe naar hun mening de kerk behoort te zijn. Gevreesd werd dat de band met de grote groep door de basisbeweging veronachtzaamd wordt. Nico Roozen, coördinator van de ba sisbeweging. vond dat het beleid be paald moest worden door solidariteit met onderdrukten en niet met over heden. Denken en werken de basisbe weging te polariserend of zijn de ge nuanceerdheid van de vrijzinnigen en hun liberaal-esthetische gevoeligheid een belemmering voor een maat schappelijk belangwekkende keuze. UW OUDE ORGEL OF MEER WAARD? HAMMOND Kom snel longs en u zult ver steld staan, van dc prijs die wij bieden voor uw oude orgel, bij aanschaf van o a EMINENT 1500 CONCERTO, diverse top- orgels uit de HAMMOND SERIE 1980 (Grandee, Aurorel en YAMAHA E50 en E30 Ook zeer lug «cpriride. weinig bespeel de Marr mond-occasions lb v Concorde Grandee Monarchl voor enkele gelukkigen. Utrecht MuziekcenirumVrcdcnburg 89 (aansluitend aan HC| 030-332341 Amersfoort Hellestraat 11-15 |t/o V D| |3 etages boordevol muziek! 033-34064 De gerestaureerde pastorie van Barth. Van een medewerker SAFENWIL In aanwezigheid van Franziska, Hansjakob, de kinderen van Karl Barth, is de gerestaureerde pastorie overgedragen. Markus en Christoph Barth, van Salenwil in Zwitserland In dit huis woonde het gezin van de bekende theoloog van 1911 tot 1921. Hier schreef Karl Barth zijn beide commentaren op de brief aan de Romeinen en vanuit Safen- wil was de rode dominee voor de arbeiders uit de omgeving actief. De pastorie, die reeds 150 jaar oud is, was vervallen en reeds vanaf 1960 woonde de predikant in een nieuwe woning. Eind 1976 wilde men dit grote huis zelfs afbreken, maar een handtekeningenactie in Safenwil, in Zwitserland en daar buiten kon dat verhinderen. Men besloot in 1977 tot een restauratie en een uitbreiding ten behoeve van het verenigingsleven, het jeugdwerk en de catechese. Ook vanuit Nederland kwam geld voor de verbouwing. De pastorie is nu weer bewoond, op de vroegere studeerkamer na, die men als Karl Barth Stube heeft ingericht. Hierin heeft men, met hulp van de familie en van dr. Eberhard Busch, de biograaf van Karl Barth, enige interessante meubelstukken neergezet die aan de beroemdste bewoner herin neren. Zo treft men er niet alleen de wieg aan waarin de grote theoloog gele gen heeft, maar ook het bureau waaraan hij zijn Safenwiler wer ken heeft geschreven. Onopval lend ligt er ook het aktentasje waar het ontwerp van de Barmer- thesen in meegedragen werd. Het bureau is compleet, dat wil zeg gen, ook de brandvlekken, die de kennelijk slordig pijprokende Barth heeft veroorzaakt, zijn nog te zien. De Karl Barth bibliotheek, die men in deze kamer wil onderbren gen, is op dit moment nog in opbouw. In Safenwil is men terecht trots op deze gerenoveerde pastorie, en ter gelegenheid van de overdracht heeft de PTT een speciaal stempel laten vervaardigen. De herinne- ringsenveloppe met het speciale stempel is te bestellen tegen over making van 3,50 bij H. J. Sonne- velt, Planetenlaan 483, 9742 HR Groningen, giro 879275. Barths studeerkamer met de wieg, waarin de grote theoloog ooit lag. door Jaap van der Sar Hoe kijken mensen uit de derde wereld naar bewegingen in rijke landen, die gericht zijn op een nieuwe stijl van leven? Die vraag was één van de uitgangspunten voor het deze maand gehouden beraad van de wereldraad van kerken. 25 personen uit 17 landen kwamen in Gallneukirchen (Oostenrijk) bijeen om een tussenstand op te maken van de diverse nieuwe levensstijlbewegingen. Om die tussenstand had het centrale comité van de wereldraad gevraagd; met name wilde het daarbij ook vertegenwoordigers van bewegingen in de derde wereld betrokken zien. De organiserende afdeling van de we reldraad, de CCPD (commissie voor deelname van de kerken in de ont wikkeling) had daartoe evenveel mensen uit geïndustrialiseerde lan den als uit de derde wereld uitgeno digd. Door enkele afzeggingen, met name uit Latijns-Amerika is dit niet helemaal gerealiseerd. Ondanks dat, was deze consultatie, die werd geleid door de Nederlander C H. Koetsier, zeer geslaagd. De gevolgde opzet leidde automa tisch tot een vergelijking van bewe gingen in verschillende landen. Twee dagen werden besteed aan een uitge breide weergave van activiteiten op dit terrein. Er bleek een zekere over eenstemming te bestaan tussen acti viteiten van groepen in de Europese landen. Milieuverontreiniging, bewa pening en ontwapening, verminderde economische groei, vereenzaming het zijn allemaal thema's die ook ln Nederland menigmaal besproken zijn en worden. Verrassend Het was ven-assend, dat mensen uit de derde wereld aanvankelijk hier helemaal niet op reageerden. Het leek niet bij hen te horen; zij leefden niet in een welvaartsmaatschappij. Bijna onverschillig ging men aanvankelijk aan de nieuwe levensstijlbewegingen voorbij. „Jullie krijgen al mijn zege ningen en ga er maar mee door", zei de deelneemster uit Kameroen. In de weergave van hun eigen activi teiten onderstreepten zij die houding; slechts twee mensen noemden direct of indirect de Invloed die vanuit de geïndustrialiseerde landen op hun le vensstijl wordt uitgeoefend Deze onverschillige houding ver dween nadat de Nederlander Pronk had gesproken over de economische en politieke mogelijkheden om nieu we levensstijlen te realiseren. Daarbij beperkten wij als deelnemers ons tot die bewegingen, die zich wilden inzet ten voor wat de wereldraad noemt een .rechtvaardige, houdbare samen leving waarin een ieder kan deelne men aan de beslissingen die hem of haar aangaan" In het wereldraadjar gon is dit afgekort met J.P.S.S. Door deze beperking vallen pleidooien voor een nieuwe levensstijl, zoals li berale groepen in ons land die voeren, buiten deze orde Pessimistisch Pronk bleek pessimistisch over mo gelijkheden om zodanige veranderin gen in de eerste wereld door te voe ren, dat de huidige (economische) cri sis op een afdoende manier kan wor den bestreden. Afdoende in die zin, dat met name de armen ln de derde wereld niet opnieuw de laatste en grootste slachtoffers zouden worden van de problemen in de eerste wereld. De enig mogelijke uitweg zag hij in een toekomstige ontwikkeling, waar bij de economische groei ten behoeve van de nu rijke landen nul zou zijn en voor de arme landen groter dan nul. Voorwaarde daarbij is dat er sterke bewegingen ontstaan, die streven naar een rechtvaardige levensstijl voor allen. Dat betekent: persoonlij ke en politieke actie, beide bij voor beeld via de kerken. Voor veel deelnemers ging dit pessi misme te ver. In de eerste plaats omdat er de laatste tijd sprake is van in ieder geval drie landen waarin gro te groepen van de bevolking daad werkelijk zich hebben verzet tegen hun onderdrukkers, en er zich van Vervuiling hebben bevrijd. Die landen zijn Iran, Zimbabwe en Nicaragua. In de tweede plaats, zo stelden enke len uit de derde wereld, de crisis van de rijken is de hoop van de armen. De armen en onderdrukten in veel lan den leven altijd al in een crisissitua tie. Als nu het (economisch) systeem, dat verantwoordelijk is voor een groot deel van hun leed, als dat wan kelt zouden ze dan niet hopen? Anders dan Pronk wil men dus niet aan een benadering van de proble men vanuit het globale perspectief. We leven met in één wereld, maar in verschillende. De wereld van de machtigen, van beslissers is een an dere wereld dan van de onderdruk ten, de machtelozen. En juist voor hen wordt de bevrijdende boodschap van het Evangelie werkelijkheid. Dat is het hoopvolle voor hen. Een econo mische crisis bij de machtigen kan die hoop alleen maar versterken. Minder somber Op grond van de bewegingen in arme en rijke landen zagen velen de toe komst minder somber in dan Pronk. In verschillende bewegingen waaruit deelnemers kwamen, worden groten deels dezelfde doeleinden nage streefd. Die constatering leidde ertoe, dat we elkaar konden herkennen en steunen ln dat wat we deden ln het land van herkomst. Pas later kan de vraag beantwoord worden of deze overeenstemming in doelen reëel ls. Kunnen mensen in de rijke landen, vaak zelf rijke mensen, wel echt meewerken aan de noodza kelijke veranderingea En welke mid delen hebben ze dan? Tijdens de consultatie viel één punt, buiten het genoemde, zeer sterk op. Dat was de milieuvervuiling. Twee r.k. zusters uit Niagara Falls (V8) vertelden hoe sterk nu ln hun „hoog ontwikkelde samenleving" proble men rondom het verantwoord behe ren van het milieu gaan spelen. Rent meester zijn over Gods Schepping lijkt In Love Canal, vlak bij de Niaga- ra-watervallen. onbekend te zijn. Daar stort men sinds twintig jaar gTote hoeveelheden chemisch afvaL De situatie in de wijk van Lekkerkerk is daarbij vergeleken zeer bescheiden hoewel dezelfde chemische stoffen een rol spelen. De effecten in Love Canal: een onleefbare omgeving, veel bewoners psychisch gestoord, zes van de tien zwangerschappen eindigen ln een miskraam, vele kinderen hebben ernstige geboorte-afwijkingen, enz MENSEN EN PASSEN IR n 't Is een goed ding om van tijd tot tlju 'n nog eens de vluchtelingsgesprekkea van Bertold Brecht na te lezea Het begint al meteen fascinerend. Twee mannen zitten na de oorlog ln de stationsrestauratie van Helsingfon, Ze hebben 't over het bier en over sigaren: „Het bier is geen bier, wat daardoor weer gelijkgetrokken wordt, dat de sigaren geen sigaren zijn, maar het paspoort moet een paspoort zijn voordat ze je een land binnenlaten". De ander borduurt verder op hetzelfde thema. ,JDe pasj het edelste deel van de mens. Hij komt ook niet op zo'n eenvoudige manier tot stand als een mens. Eer mens kan overal tot stand komen, de lichtzinnigste wijze en zonder bepaalde grond, maar een pas nooit Daarom wordt een pas ook erkend, als hij goed is, terwijl een mens nog! goed kan zijn en toch niet erkend wordt". Dat laaste zou je een bitten waarheid kunnen noemen. Voor veel mensen is dit een soort gal die constant overloopt. Soms krijgen» de raad: Doe het iets minder goed, dan word je gemakkelijker erkend geaccepteerd. Dat helpt uiteraard niet omdat het ze niet om erkenning zonder meer gaat. Ze willen erkend worden om wat ze zijn en doen, om* kwaliteit van hun werk en anders hoeft het niet. En daarin liggen ze achter bij anderen, want het gaat In onze samenleving minder om kwaliteit dan om succes. De verpakking is belangrijker dan het produkt zelf. De grootste van iets maakt meer Indruk dan echtheid, li schreeuwt wordt gehoord. Wie het overbekende met verve herhaalt wordt voor een profeet gehouden en wie het bestaande prijst ligt goed in de markt. Zo is dat ongeveer met mensen en passen. Beroepingswerk NED.HERV.KERK Beroepen te Boskoop: W. A. Vil blom te De Bilt; te Stolwijk: P. Albl te Bameveld; te Dordrecht (toez.) S. A. Lefeber te Gendt; te 's-Gren duin-Capelle: G. Hendriks te Zuï chem; te Wateringen: E. Boumanl Heerde; te Breda: J. J. Bröreml Streekgemeente Maas en Waal (wijl gem. Horssen-Druten-Leeuwen). Aangenomen naar Den Haag (pai rale verzorging vrijz. hervormden): de Jong te Groningen. GEREF. KERKEN Beroepen te Castrolanda (Brazil) M. Mellema te Dieren. Dit is één stortplaats. In heel de V.S. zijn er ongeveer zestigduizend be kend. Men verwacht er nog heel wat nu niet bekende te vinden. De milieuvervuiling is een sterk mon diaal probleem. Tegenwoordig wordt namelijk de vervuiling geëxporteerd. Lozingsvoorwaarden in de geïndu strialiseerde landen worden strenger. In plaats van te zoeken naar aanpas singen in het produktieproces, wor den aanpassingen gezocht in de pro- duktieplaats. Het gevolg: de vervui ling vermindert niet, ze wordt alleen verplaatst. Met vaak desastreuze ge volgen voor het leefmilieu in de derde wereld. De kleine vissers op bij voor beeld de Filippijnen zijn de eerste slachtoffers. En niet de laatsten, ten zij snel grote veranderingen worden doorgevoerd. Uit allerlei verhalen op deze consultatie blijkt echter, dat we in dit opzicht onszelf en de samenle ving waarin we leven, versneld naar de afgrond lijken te helpen. Versterken Op de consultatie bleek hoe belang rijk het is om te horen welke ervarin gen andere groepen elders in de we reld hebben. Alleen zo is het mogelijk elkaar te versterken. En versterking is nodig omdat de aan te pakken problemen een mondiaal perspectief hebben. Dan kan je niet volstaan met een Individuele of nationale activi teit. Met elkaar moeten we zoeken naar meer rechtvaardigheid, naar in ternationale acties die, mede door de kerken, politiek hard gemaakt worden. Denken over die veranderingen is niet genoeg. We zullen ook verande ringen moeten realiseren. „Toen de Israëlieten naar de Scheifzee toelie pen, pas toen maakte God een pad voor hen vrij" zei één van de deelne mers. Die les hebben we ervaren ln Oostenrijk. De onderlinge verbon denheid. zo staat in ons voorlopig verslag, was een voorteken van het Koninkrijk van God. Vanuit dat voorteken, die inspiratie, beloofden wij elkaar verder te gaan met het zoeken naar nieuwe levensstijl. J. van der Sar te Wageningen is se cretaris van de werkgroep nieuwe levensstijl van de landelijke raad van kerken. GEREF. KERKEN (VRIJG.) Beroepen te 's-Hertogenbosch (mii naire dienst in Suriname): J. P. Wal te Surhuis terveen-O pende NED. GEREF. KERKEN Beroepen te Zoetermeer: M. H. Biewenga, kand. te Zwolle. CHR. GEREF. KERKEN Beroepen te Groningen: H. Brandsma te Drachten. GEREF. GEMEENTEN Beroepen te Gouda: R. Boogaards Leiden, die bedankte voor Zwtji drecht. Bedankt voor Ridderkerk: J. n Haaren te Amersfoort. pon stil) UTRECHT In aansluiting op o aankondiging van (weer) een si tocht in Den Haag voor Argentijni vrouwen, melden wij dat inlichting* over deze maandelijkse tocht te toll gen zijn bij het bureau Vrouw-Kert Tweederde Wereld, Com. Houtmii straat 19, Utrecht (tel. 030-710614). D stichting Vrouw-Kerk-Tweed* Wereld heeft het initiatief tot c tochten genomen en coördineert oo alle activiteiten op dit punt ROERMOND (ANP) Bisschop ÖC sen heeft'geweigerd de voordracht I bekrachtigen van broeder Avelim Janssens tot bestuurslid van de 8ttt onius-stichting, centrum voor Euii pees pastoraat, in Maastricht. Al ereden werd opgegeven dat broedü Janssens laat blijken weinig inge» men te zijn met bisschop GU«k Broeder Janssens is bestuurslid W enkele instellingen als het centw missie commissariaat en het burei voor internationale solidariteit H bestuur vn de Stenoniusstichti weigerde commentaar te geven op1 moeilijkheden met de bisschop. GENEVE (ANP) De regering Taiwan heeft geweigerd een intern» tionale kerkelijke delegatie te on| vangen die de presbyteriaanse k» aldaar kwam bezoeken. Deze Ken heeft te lijden van onderdrukken» maatregelen van staatswege. Volgen' de delegatie zijn de vervolgingen* gonnen toen de kerk het evange» ging toepassen op het dagelijks» ven. De secretaris-generaal van presbyteriaanse kerk, Chun MW Kao, is gearresteerd; hem wacht ff veroordeling door een militaire ree» bank wegens politieke activiteit»

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2