Orthodoxen doen anders aan zending Ramphal: Ontwikkeling kan bijdragen aan vrede Confessionelen willen eer hoogleraren Rabobank Q <£_3 Bijbelverspreiding in tien jaar verdubbeld Topconferentie nog steeds mogelijk Rabobank f3 Rabobank EEN HALF-TIME PREDIKANT (m/v) Wereld Zendings Conferentie Melbourne 'Missionaris vermoord in Guatemala Commissie-Brandt zet werk achter de schermen voort Liedboek-uitgave voor slechtzienden !rs ^jflDAG 17 MEI 1980 BUITENLAND KERK TROUW/KWARTET 29 4oor Aldert Schipper jtLBOURNE De wereldzendingsconferentie in Melbourne is dit weekeinde voor twee s2en uiteengegaan om gemeenten van Australische christenen te bezoeken. De afstanden Ier gaan ver boven Europese begrippen en daarom is voor de preek in menige gemeente een renlange vlieg- en autotocht nodig. Vrijdagmiddag zou de conferentie peg even snel de stand van de behaal- t resultaten opnemen, maar deze Ijeenkomst verviel, omdat het alge- iene gevoelen was dat er nog weinig gultaat Is. De zendingsconlerentle, jals deze zich tot dusver ontplooit, uit aan bij de algemene radeloos- fld die de christenen in de hele treld naar de keel lijkt te hebben tgrepen. Id een de uiterste linker- en rechter Ook de orthodoxen menen de weg op vleugels in de kerk gaan er vanuit dat zij de antwoorden hebben die passen op de vragen van de Jaren tachtig. Een Cubaanse vertegenwoordiger ge val de christenen in de wereld aan zich wat ernstiger bezig te houden met het marxisme, niet als een ideo logie die in de plaats komt van het christendom, maar als een werktuig om het verlangen naar het koninklijk Oods op aarde alvast vorm te geven. STUDENTENPASTORAAT ENSCHEDE hogeschool voor waarin Protestanten en Pastoraat aan de Technische Hogeschool technische en maatschappljwetenschapper Rooms Katholieken volledig samenwerken. De .Stichting Oecumenisch Campuspastoraat", namens 5 protestantse kerken verant woordelijk voor het protestantse deel m het studentenpastoraat, zoekt in verband met het vertrek van de huidige halt-time Hervormde predikant Binnen het kader van het werk van een studentenpastor waaronder het eenmaal per 3 weken voorgaan in de zondagsdienst wordt aktieve belanstelling verwacht voor een kritisch-theologische benadering van vragen met betrekking tot wetenschap, techniek en samenleving. Hiervoor wordt iemand gezocht die bij voorkeur Ned. Hervormd is van harte wil samenwerken in oecumenisch verband een teefli|d heeft tot ongeveer 40 |aar, zulks m verband met de leeftijd van de gereformeerde en katholieke kollega. Een sekretaresse maakt deel uit van het team. Degene die belangstelling heeft voor deze funktie. ook indien hij/zij niet geheel aan het bovenstaande beantwoordt, wordt uitgenodigd te refiekteren Nadere inlichtingen en eventueel een informatiepakket zijn te verkrijgen bij de volgende leden van de benoemingscommissie mevr, C.A. van Schelven-van Nierop, telefoon 074- 91 47 96 Dr. E. D. J. de Jongh. Kerkedennen 63. 7621 EB Bome. telefoon 074-66 42 14 Schriftelijke sollicitaties worden ingewacht bij laatstgenoemde voor 20 juni a.s. In verband met de vakanties zullen eventuele gesprekken met de reflektanten na 1 augustus worden gevoerd. hun duimpje te kennen. Dit is de eerste zendingsconferentie waar de verschillende richtingen binnen de veelkleurige orthodoxe wereld, van oosters orthodoxen via oriëntaalse orthodoxen tot neo-orthodoxen, ruim vertegenwoordigd zijn. Ook lopen hier enkele vertegenwoordigers rond van de orthodoxe renaissance. Het is niet uitgesloten dat de confe rentie van Melbourne de geschiedenis in zal gaan als diegene waar het voor oordeel tegen de orthodoxen als 1 e kerk die geen zending zou bedrijven, wordt ontzenuwd. Doen de ortho doxen dan wel aan zending? Niet zoals de protestanten en katholieken deden en gedeeltelijk nog doen, zei de Armeens orthodoxe aartsbisschop Ajmenian uit Jeruzalem. Maar de ort hodoxe kerken, met hun sterke verte genwoordiging in Rusland, Oost-Eu ropa en het Midden-Oosten, weten wat lijden is. Zij zijn in staat het lijden zinvol te beleven en kunnen daardoor bijdragen aan een verbre ding van de zendingsopvatting. Wij doen natuurlijk ook aan zending, zei Ajmenian. De kerk is het lichaam van Christus. Zij draagt het kruis. Dat is de opdracht van de kerk. Maar het gaat niet in de eerste plaats om de redding van enkele zielen, maar om de redding van hele naties, door het tonen van de lijdende Christus in de eucharistie. In de ogen van deze ort hodoxe aartsbisschop kan je niet pra ten van rijke en arme kerken. Een rijke kerk is onbestaanbaar, zo een voudig ligt dat. Schuldig In de vier secties van de conferentie is het gesprek pas heel laat op gang gekomen en er is veel gepraat ge weest dat weinig om het lijf had. Hoe dat komt is de vraag, maar het lijkt er steeds meer op dat de rijke kerken Thema: Uw Koninkrijk Kome zich schuldig voelen tegenover de mensen uit de derde wereld. En deze .laatsten voelen zich gefrustreerd en geblokkeerd. Donderdagavond was er in de angli caanse kathedraal van Melbourne een grootscheepse kerkdienst, die ge leid werd door de directeur van de zeridingsafdeling van de wereldraad, dr. Emilio Castro. Dr. Philip Potter, de secretaris-generaal van de wereld raad, was er niet bij, weant die ligt in het ziekenhuis in Melbourne met een ontsteking aan zijn been, die er naar werd meegedeeld niet zo gevaarlijk uitziet. De kerkdienst was een ratjetoe van protestanten, orthodoxen en katho lieke elementen en kreeg daardoor iets van een vlaggeparade. De oecu mene op zijn slechtst. Er werd in twaalf talen gebeden en gezongen. Alleen de preek van de orthodoxe bisschop Aanastasios uit Melbourne was een verademing in het bonte ge heel van danseressen en zangers. Preek De laatste jaren horen we nogal eens over de mensenrechten, zei Anasta- sios, maar op zo'n hemelvaartsdag als deze realiseer je je dat de strijd voor het hoogste mensenrecht moet wor den gestreden, dat wil zeggen om als Christus te worden en zo onze echte natuur te krijgen. Daar zijn alle men senrechten aan ontleend. Daarin krij gen zij hun vervulling. Onze hoogste missionaire opdracht wordt samen gevat in de verkondiging en in het voorleven van het feit dat iedere per soon het recht en de plicht heeft de eindeloze mogelijkheden te activeren die Christus door de Heilige Geest aan elke persoon aanbiedt. Aldus Anastasios in zijn preek. advertentie. Van i Van onze kerkredactie BENNEKOM Het hoofdbe stuur van de confessionele 'ereniging in de hervormde xrk maakt zich zorgen over .een ernstig tekort" aan con- Bsioneel-gerichte hooglera- itn aan de theologische facul- eiten. .Afgezien van een paar vak-hooglera- m ontbreken de kerkelijke hooglera- en van confessionele signatuur. Bo- tndien mogen we enkele confessio- lele wetenschappelijke medewerkers an de universiteit verlangen," aldus iet Jaarverslag van het hoofdbestuur Ier confessionelen. !r is een tekort aan jonge confessio- ele predikanten. Voor de vele „con- essionele" vacatures zijn te weinig lominees van deze modaliteit be roepbaar. Vooral de grote steden ge- toi het hoofdbestuur zorg. „Een re ien te meer om jonge mensen uit me kring aan te sporen om theolo ge te gaan studeren," aldus het jaar- «rslag. 5c toon van het jaarverslag verraadt, dat de confessionelen niet meer zo geestdriftig zijn voor het „samen op - *eg" van de hervormden met de gere- ton onze correspondent lüATEMALA „Walter, we willen t dood of levend." Dat stond op de turen van de huizen in Santa Lucia, let dorp in Guatemala waar begin leze week de Belgische missionaris jalter Voordeckers werd vermoord. U] stond op de lijst van het geheime Btlcommunistische leger EFA om te forden vermoord, omdat hij commu- »st zou zijn. Pater Walter probeerde «gloners en landarbeiders te organi- cren in vakbonden, om zo de strijd an te binden tegen katoenplanters. °fÖegrootgrondbezitters en suiker- Bonnen, die in de streek rondom tonta Lucia de economische en poli- wke macht in handen hebben. kn collega van Walter, Conrado de a Cruz geldt sinds de eerste mei als tennist. De afgelopen zondag waren aue missen in de diocees Escuintla opgeschort uit protest tegen de ver- JWjlning van de collega van Walter, "chalve in de kathedraal van Es- Huntla. Daar klaagde de bisschop in oe mis de ongerechtigheid in zijn «na aan. i 'alter Voordeckers is een van de oerste buitenlandse missionarissen o>e m Guatamala vermoord worden. [W nu toe werden buitenlandse Hesters meestal uitgewezen terwijl "un Guatamalese collega's werden ermoord. Vanuit een hinderlaag 'erd van twee kanten op pater V/al- geschoten, vlakbij de parochie *aar hij werkte. formeerden als een paar jaar geleden. Reden waarom de gevraagde „posi tiebepaling" nog wel even zal uitblij ven. Het jaarverslag, van de hand van secretaris ds. C. W. Corts, zegt daar over: „Enerzijds leeft ln onze kring de be hoefte om op korte termijn de een heid tot werkelijkheid te laten wor den. Maar is men er plaatselijk wel aan toe? Wordt niet een oplossing gezocht in een toekomstige plurifor me kerk, waarin de eenheid aan de waarheid wordt opgeofferd, zodat er toch een schljneenheld ontstaat? De verwarring zal dan niet kleiner maar groter worden en de minderheids groepen zullen ln getal toenemen. Anderzijds wordt onze positie als confessionelen verwoord in artikel 2c der statuten: „Dat wij in gehoor zaamheid aan Gods Woord zullen zoeken naar wegneming van alle be letselen, die het oecumenisch ver band met andere kerken en de hereni ging met in geloof en kerkorde ver wante kerken in de weg staan." Zijn de gereformeerde kerken als geheel niet rechtzinniger dan de Ned. Herv. Kerk als geheel? Moet niet van ons beiden gelden: „We zijn samen ziek geworden, we moeten samen weer gezond worden?" Het moet toch mo gelijk zijn om binnen afzienbare tijd tot een positie-bepaling te komen." Op 20 en 21 mei houdt de confessione le vereniging haar jaarvergadering en conferentie op Woudschoten. Dr. S. Gerssen en prof. dr. D. J. Kohlbrugge zullen refereren over „De Joodse Je zus en het christelijk geloof" en „Is Allah een nevenweg naast Christus?" Dit zal de laatste keer zijn, dat ds. G. Pettinga de vergadering leidt. Hij heeft zijn aftreden al voorzitter aan gekondigd in verband met zijn benoe ming tot scriba van de provinciale kerkvergadering van Utrecht en te vens tot secretaris van de beroepings commissie van de Nederlandse her-' vormde kerk. Van onze verslaggever AMSTERDAM De Nieuwe Kerk op de Dam staat zondag vanaf het middaguur open ter bezichtiging voor ieder die met eigen ogen wil zien hoe nieuw en stralend dat historische kerkgebouw uit de restauratie is gekomen. Organist Bernard Winsemius zal op het tijdelijk geplaatste orgel in het koor passende muziek spelen in af wisseling met een blokfluitgroep. De middag wordt besloten met een ves perviering; aanvang 17 uur. Voorgan ger in deze eerste godsdienstige plechtigheid na de openstelling vori ge maand is de r.-k. deken van Am sterdam, de heer J. Keet. Cumulus Congestus: A gezwollen stapelwolk/Af- Maandag weet u meen Van een onzer verslaggevers HAARLEM In de algelopen tien jaar is het aantal bijbels er is voor de kerken van Friesland een nieuwe vertaling uitgegeven, de Sta tenvertaling werd taalkundig herzien en er werd een begin gemaakt met voudig Nederlands voor beginnende lezers. dat jaarlijks in ons land wordt bet vertalen van bijbelboeken in een- verspreid bijna verdubbeld. 1 Dit blijkt uit het zojuist ver schenen jaarverslag van het Nederlands Bijbelgenoot schap (NBG). Het geeft niet alleen een overzicht van de werkzaamheden van het afge lopen jaar, maar ook van de belangrijkste ontwikkelingen in de jaren zeventig. De jaarlijkse bijdrage aan het werk van het NBG is eveneens sterk toege nomen, van ongeveer 350.000 gulden tot ver over de twee miljoen. Het aantal leden is toegenomen, er werd een Bijbel per Maand-Club opgericht, veel mensen gaven voor specifieke bijbelprojecten, en dit leverde met elkaar deze forse toename op. In die periode van tien jaar is het NBG ook actief geweest op vertaalge bied. Het nieuwe testament ver scheen in omgangstaal, de soortelijke vertaling van het oude testament is ver gevorderd. De apocriefe of deute- rocanonieke boeken werden vertaald, Vraag advertentie T~~ Morgenstond, heeft goud in de mond. N\ Maandag weet u meer. - 7 De kansen op een topconferentie van wereld leiders naar aanleiding van het rapport- Brandt zijn nog niet helemaal verkeken. De vroegere Westduitse bondskanselier zei gis teren dat de Mexicaanse president Lopez Portillo de meningen aan het peilen is voor een dergelijke top. De commissie wilde van het begin af aan zo'n conferentie, maar door de gespannen wereldsituatie is het er niet van gekomen. Aanvankelijk was de Oosten rijkse kanselier Kreisky bezig met het orga niseren van de top, terwijl ook de Indiase premier Gandhi er oren naar heeft. „Niet om te onderhandelen", aldus Brandt voorzich tig, „maar om de politieke wil te beklem tonen". Brandt is „verheugd" over de redelijke goe de ontvangst die het rapport heeft gekregen. Het is inmiddels in dertien talen vertaald, zij het dat het verslag in veel ontwikkelingslan den ironischerwijs nog niet beschikbaar is. De Nederlandse versie zal vandaag door mi nister De Koning worden aangeboden aan de koningin en aan Brandt. Deze zei gisteren zelf op het ontwikkelingsterrein bezig te willen blijven. Gevraagd of dat ook voor hem gold antwoordde een ander lid van de .commissie, de Britse ex-premier Heath, la chend: „Voor mij ligt dat anders. Ik kom zelf uit een ontwikkelingsland". door Nico Kussendrager SCHEVENINGEN „De internationale gemeenschap is zó moeilijk in beweging te krijgen dat zij daarbij hulp nodig heeft. Die hulp zou kunnen komen van de commissie-Brandt". Deze commissie onder leiding van de vroegere Westduitse bondskanselier heeft zich de afgelopen jaren gebogen over de ontwikkelingssamenwerking. Op het ogenblik zijn de leden in Sche- veningen en Den Haag bijeen voor in principe de laatste zitting. Vandaag is er een grote openbare bijeenkomst in het Congresgebouw, waar enkele duizenden Nederlanders sommi gen door plaatsgebrek buiten de gro te zaal samen met koningin Bea trix en prins Claus kennis kunnen nemen van het werk van de commis sie. Een van de belangrijkste leden en spreker vandaag is Shridath Suren- dranath („Sonny") Ramphal, de se cretaris-generaal van het Gemene best. Nieuwsgierig „Er is", aldus Ramphal, „nieuwsgie rig op het rapport van Brandt en zijn commissie gereageerd. De aanbeve lingen moeten nu echter door de rege ringen worden omgezet in beleidsda- den. Daarvoor is onze hulp gevraagd. Niet om met een nieuw rapport te komen, maar om aanbevelingen te doen, raad te geven waar dat nodig is en bij te dragen aan het doorbreken van tegenstellen." Betekent dat dat de commissie blijft samenkomen? „Ik denk dat dat wen selijk is. Het is voor het eerst dat een algemeen oveizicht van het ontwik kelingsprobleem en de Noord-Zuld- verhouding op dit moment wordt ge geven. Het idee van liefdadigheid wat betreft ontwikkelingssamenwerking heeft plaats gemaakt voor het begrip dat we in een onderling afhankelijke ('interdependente') wereld leven. Jouw belang is mijn belang en daar om moeten we het samen doen. Dat is het wezenlijk nieuwe in het rapport." „Sonny" Ramphal, die in zijn eigen land minister van buitenlandse zaken is geweest, legt de nadruk op het „noodprogramma" voor de derde we reld dat de commissie-Brandt voor stelt. „Het behelst vier dingen: een 'Marshall-plan' voor de ont wikkelingslanden naar het voorbeeld van de Amerikaanse steun aan West- Europa; een akkoord tussen olieleveran ciers en olieverbruikers onder andere over de prijzen wat niet inhoudt dat die niet langer zullen stijgen en veel meer aandacht voor het aanbo ren van de reusachtige energiebron nen in de derde wereld; Maatregelen voor het vergroten van de voedselopbrengsten in de ont wikkelingslanden Het maken van een begin met de overige aanbevelingen van de com missie." „Sonny" Ramphal: jouw belang is mijn belang communistische landen zijn tot nu toe hun verantwoordelijkheid in de Noord-Zuidverhouding ontvlucht. Een reden is dat zij zich niet kunnen vinden in door het Westen overheer ste instellingen als Wereldbank en IMF. Mogelijk kunnen we ze wel be trekken bij nieuwe instituties." Hoe wel leden van de commissie-Brandt bezoeken brachten aan Moskou, bleef de Sowjet-Unie beklemtonen, dat ze zich niet verantwoordelijk voelt voor de kloof tussen arm en rijk. Met name voor Brandt, die immers Oost en West dichter bij elkaar bracht, was dat een teleurstelling. Belasting Levensbelang Wereldwijd verschenen meer verta lingen van de bijbel dan in enige andere periode van tien jaar. Zo werd de bijbel voor het eerst gepubliceerd in 22 talen, dat zijn er meer dan er vertalingen werden gepubliceerd in de eerste eeuw na de Reformatie. Het nieuwe testament verscheen voor het eerst in meer dan 140 talen. Het ge volg is dat de bijbel al weer jarenlang de eerste plaats inneemt in de jaar lijks door de Unesco gepubliceerde statistiek van de meest vertaalde boeken. De vraag naar de bijbel is in de we reld ook toegenomen. Voor de tweede maal werden er in 1979 weer een half miljard bijbeluitgaven, groot en klein, gepubliceerd. De enorme jaar lijkse stijging zowel ten aanzien van bijbels, nieuwe testamenten, als klei nere bijbeluitgaven lijkt evenwel tot staan gebracht. De oorzaak is niet volgens de finan ciële man van het NBG, de heer Mei- ne Bosma, een constant blijven van de vraag, maar het feit dat de bijbel genootschappen wereldwijd niet lan ger over voldoende fondsen beschik ken om aan die vraag te voldoen. Voor 1980 vroegen de gesubsidieerde genootschappen om zestien miljoen gulden hulp meer, dan de subsidië rende genootschappen meenden te kunnen opbrengen. Een van die aanbevelingen is het hef fen van een internationale belasting op de handel in wapens, waarvan de opbrengst bestemd moet worden voor ontwikkelingshulp. Dat laatste lijkt ontzettend raar: hoe meer wa pens, hoe meer geld voor de derde wereld. Minister De Koning (ontwik kelingssamenwerking) is tegen dit plan van de Brandt-commissie, hoe wel hij zich in de overige voorstellen kan vinden. „Het is niet gekker dan een accijns op sigaretten", meent Ramphal. „Daar is ook niemand voor, maar ze brengen wel geld in het laadje. Bovendien is ons idee eerder een belasting op de wapeninvoer. Dat zou bewapening kunnen tegengaan." Andere belastingvoorstellen (op de „gewone" handel, vliegverkeer en de ontginning van de zeebodem bij voor beeld) zijn naar het idee van de secre taris-generaal van het Gemenebest „minder omstreden". „Ik denk ook zeker dat er een dergelijke internatio nale belastingheffing zal komen. Hoe die er precies gaat uitzien is niet zo belangrijk. Het gaat er om dat er zekerheid komt voor de ontwikke lingslanden. Steun aan de derde we reld mag niet langer afhankelijk zijn van de vraag of het Amerikaanse Congres nu net een goede bui heeft of niet." Ook de grote financieringsinstellin gen als Wereldbank en IMF voorzien volgens Ramphal niet in de behoef ten van de derde wereld. „Zeker niet. De Wereldbank geeft leningen voor bepaalde projecten in de derde we reld Het IMF steunt onder strikte voorwaarden in het geval van beta lingsbalanstekorten, maar er is geen enkele organisatie die de derde we reld helpt bij ontwikkelingsprogam- ma's. Daarom is er een ontwikke lingsfonds nodig, zoals wij dat heb ben voorgesteld." Er is een bijkomend voordeel. „De Ramphal pleit al jaren voor een eigen secretariaat van de ontwikkelings landen, naar het voorbeeld van de westerse Oeso in Parijs. Waarom is dat nodig? Ramphal: „Het is niet nodig. Het is van levensbelang. De '77' (ontwikke lingslanden) zijn niet georganiseerd. Zij kunnen onderhandelingen met de westerse landen niet goed voorberei den, ze kunnen niet steunen op geza menlijk onderzoek om eisen kracht bij te zetten. De derde wereld kan niet als gelijkwaardige partner aan conferenties deelnemen. Voor het voorpraten van onderhandelingen, het versterken van de onderlinge soli dariteit is zo'n OECDC (organisatie voor economische samenwerking tus sen ontwikkelingslanden) vitaal." „Maar ze willen niet naar me luiste ren," lacht Ramphal. „Juist omdat aan zo'n secretariaat zulk een grote behoefte bestaat. De Zuidamerikaan- se landen zijn bang voor nieuwe sa menwerkingsvormen binnen de der de wereld, en lonken naar de westerse Oeso. Die speelt daar graag op in. Als de naar verhouding rijke landen in de derde wereld worden losgeweekt van de rest, zou dat rampzalig zijn." Verwarring Behalve tijdens het „ontwikkelings circus" dat vandaag in Den Haag wordt gehouden, zal het rapport van de commissie Brandt ook ter tafel liggen tijdens de speciale zitting van de Verenigde Naties over ontwikke lingssamenwerking, later dit jaar in New York. Wat verwacht Ramphal daarvan? „Er bestaat op het ogenblik interna tionaal een grote verwarring. De ont wikkelingslanden worden het slacht offer van de verharding tussen Oost en West. De vooruitzichten zijn niet gunstig, tenzij er een nieuwe basis voor samenwerking tussen alle be trokken partijen kan worden gevon den. We moeten terug naar de proble men van ontwikkeling. Ontwikkeling kan bijdragen aan de vrede." Van een onzer verslaggevers VEERE De hervormde dominee van Veere, ds. F. Kalis, is een actie begonnen voor een „grote-letter-uit- voering" van het liedboek voor de kerken ten behoeve van slecht zienden. Een dergelijke uitvoering die op dit moment in de handel is, voldoet niet voor slechtzienden. Ds. Kalis vindt dit een grote handicap: „Een groep mensen wordt op deze manier te wei nig betrokken bij het aanleren van nieuwe liederen en daardoor ook te weinig bij de eredienst en dus te weinig bij het gemeente-zijn." Volgens de Veerse predikant durft de uitgever een speciale uitvoering voor slechtzienden niet aan, omdat de on kosten hoog zijn en de verwachte belangstelling gering. Daarom heeft ds. Kalis in het blad Musica pro Deo allen die zelf belang hebben bij zo'n uitgave of die in hun omgeving men sen weten, die ermee geholpen zou den zijn, opgeroepen dat aan hem te melden met het aantal gewenste exemplaren. advertentie Kring om de zon, water in de ton. nS\ Maandag weet u meer. jpjV.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 29