Catalanen tonen in fresco's nationale trots
kijken
in
bareelon
zagpxij
DeRorento
Beleggingsrekening
Gezellig popfestival met uitschieter
is één van de Amro-Effecten
Beleggingsrekeningen.
De Amro Bank
is er voor iedere belegger.
Staatsloterij
lste trekking
oude en
hedendaagse
hunsi
Antiek
Antiquariaat „Merlijn"
Nieuwe boeken
een zaak van
vertrouwen
020-931662
schilderijen
19e en 20e eeuw
Potters
Gallery
Henk Potters
galerie coninc
VRIJDAG 16 MEI 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Cees Straus
BARCELONA Wat ons ste
delijk vervoer niet kent, maar
dat je in het buitenland ver
rassenderwijs nog wel eens
als een middel van transport
kunt ontdekken, is de funicu-
laire oftewel de kabelspoor
lij n.«
Voorwaarden voor zo'n lijntje zijn in
ons land niet te vinden: afgezien van
het feit dat hier nauwelijks een me
trosysteem bestaat, kennen de aller
meeste Nederlandse steden geen heu
velachtig verloop. In Parijs loopt de
funiculaire tegen de heuvels van
Montmartre op. hij brengt je prak
tisch op gelijk niveau met de Sacre
Coeur van waar je de stad aan je voet
ziet liggen, Lavabon met het
Rossio-plein als hart. kent daar in de
buurt een aftands trammetje dat je in
een onverwacht rap tempo tientallen
meters hoog brengt
In Barcelona begint de funiculaire
aan de voet van de Montjuich, de
berg die de stad in het zuiden be
grenst. Wie aan de uiterste grens van
de Barrio Gótico. het smerige station
Miramar verwisselt voor het berg-
trammetje. stapt daar in een drietal
komisch aandoende rijtuigjes die
permanent in schuine stand staan.
Eenmaal boven aangekomen in het
pro per-witte gebouwtje, waan je je in
een volledig andere wereld Geen uit
laatgassen die tussen de nauwe
straatjes beneden zijn blijven hangen
en een weids uitzicht over de miljoe
nenstad met natuurlijk Gaudi's Sa-
grada Familia als meest curieuze
blikvanger
Lang uitzien over deze metropool
op deze plaats overigens een gelief
koosd gebruik zou ons er echter
van weerhouden om de berg verderop
te gaan bezoeken. Toch is dat zeer de
moeite waard, want niet ver van dat
stationnetje af. wacht de bezoeker
van de Montjuich. een imposant mu
seumcomplex. Niet alleen liggen daar
op een paar vierkante kilometer het
vestingmuseum en het museum ge
wijd aan de nog levende schilder
Joan Miró, het is ook de plaats waar
het Nationaal paleis staat dat een
indrukwekkende collectie religieuze
kunst herbergt. Voorwerpen van li
turgische aard. maar in hoofdzaak
schilderijen uit de periode van de
middeleeuwen tot en met de barok
vragen hier de aandacht van de be
zoeker die halverwege zijn rondgang
ook nog eens wordt verleid om een
kijkje te nemen in het museum voor
keramiek. Eén keuze ligt hier echter
duidelijk voor de hand: het Museum
voor Catalaanse kunst dat als enige
over een buitensporig grote verzame
ling Romaanse fresco's blijkt te be
schikken.
Wereldtentoonstelling
Dat de bezoeker op deze plaats dit
museum nog kan aantreffen, is eigen
lijk een zaak van het toeval. Het
Museum voor Catalaanse kunst had
allang moeten zijn overgebracht naar
het klooster Santa Maria de Pedral-
bes. een gotisch gebouw aan gene
zijde van de stad. Het paleis is name
lijk maar een tijdelijk onderkomen
voor het museum, al duurt dat „tijde
lijk" nu al meer dan een halve eeuw.
De aanleiding om dit neo-barokke
wangedrocht met zijn overdadig aan
gebracht. kunststenen versieringen
neer te zetten, is terug te voeren tot
de wereldtentoonstelling die Barcelo
na in 1929 mocht organiseren. Vijf
jaar later stond het paviljoen er nog
en de kwaliteit van het gebouw was
nog zo goed dat besloten werd er met
veel Catalaans chauvinisme een stuk
je van de eigen kunsthistorie onder te
brengen.
Al eerder beschikte Barcelona over
een verzameling Romaanse kunst.
Aan het begin van deze eeuw had de
plaatselijke overheid een commissie
opgericht die zich in het bijzonder
ging beijveren voor het behoud van
kerkelijke kunst die door de seculari
satie in gevaar was gekomen De re
sultaten van dit streven hadden een
stroom van nieuwe feiten en gege
vens tot gevolg, waardoor ook de be
langstelling van de zijde van het pu
bliek toenam.
Plaatjes-effect
De kunsthandel ter plaatse reageerde
navenant en besloot te gaan kijken in
de voornamelijk in de Pyreneeën ge
situeerde kerkjes. Toen het besluit
genomen werd om een groep Italiaan
se experts te laten overkomen om de
fresco's van de muren te halen, waar
na ze naar de Barcelonese kunstza
ken konden worden overgebracht,
nam de commissie prompt maatrege
len om te verhinderen dat Catalonië
zijn schatten zou kwijtraken. Nu
wierp de stad zich op als belangrijk
ste koper en deed dat zo drastisch dat
op een enkel stuk na (dat dan ook
naar Amerika werd verkocht) alles
kon worden behouden.
Het mag aan de ene kant betreurd
worden dat al die Romaanse kerkjes
zomaar leeg werden gehaald, want
het is juist de religieuze kunst die
men in een organisch verband met de
plaats van gebruik moet beleven. Wie
wel eens een tentoonstelling van ico
nen heeft gezien^ zonder de allesdoor
dringende geur van wierook, zonder
het geschuifel van oude popes en het
ontstellend emotionerende gezang,
die kan zo'n icoon alleen als plaatje
zien. Hetzelfde geldt voor deze fres
co's die hier uit hun verband zijn
gerukt. Anderzijds wordt het publiek
in Barcelona in staat gesteld om op
een relatief klein oppervlakte een
magnifiek overzicht van de nationale
fresco-kunst te zien, werken die an
ders op uiteenlopende en moeilijk
bereikbare plaatsen moesten worden
geconserveerd.
Er is bij de herinrichting van het
Nationaal paleis alle moeite gedaan
om een kerkelijke sfeer te scheppen.
De meeste fresco's bevinden zich, net
als in de oorspronkelijke situatie, op
altaarhoogte, dus boven ooghoogte.
Er zijn tal van nissen en stille hoekjes
gecreëerd om enigszins te kunnen
mediteren, maar wat vooral zo'n han
dicap in de pure beleving van deze
kunst is, is de onhandige manier van
belichting. Het interieur van Ro
maanse kerken is in de regel zeer
donker en de schilders die de op
dracht hadden om de wanden ter
plaatse te beschilderne, hielden er
rekening mee dat hun werk op nor
male wijze bekeken moest worden.
Niet alleen in de maat die ze hanteer
den is dat terug te vinden, ook In het
kleurengamma. De meeste kleuren
zijn heel helder en intens sterk opge
voerd, maar door de vaak felle belich
ting in het museum slaan ze in de
meeste gevallen gewoon dood. De ab-
sis van de Sant Climent van Tahull
bij voorbeeld zo'n beetje de Nacht
wacht van Catalonië krijgt een
overdosering die aan het mystieke
karakter geen goed doet.
Bijbelles
Voor de niet al te bijbelvaste bezoe
ker is het museum één groot educa
tief genoegen. In feite worden hier
Oude en Nieuwe Testament als in een
onderhoudende strip opgediend en
vaak moet je bij jezelf te rade gaan
welke heilige in welke situatie nu
weer wordt getoond. De Almachtige
dient zich in verschillende gedaantes
aan, soms alleen met een hand. ook
vaak als Pantocrator, waarvoor de
poses streng waren voorgeschreven.
Zijn de meeste, anoniem gebleven,
schilders hoogstwaarschijnlijk van
Spaanse origine^ omtrent de afkomst
van enkele zeer vroege fresco's be
staat meer onzekerheid. De fresco's
afkomstig uit de St. Quirze de Pedret
dateren uit de 11e eeuw en laten
Byzantijnse invloeden zien Deze
voorstelling, die de parabel van de
wijze en de dwaze maagden in beeld
brengt, bevat stilistische overeen
komsten met wandschilderingen uit
het plaatsje Bof die bij uitzonde
ring gesigneerd zijn door een zeke
re Theodores die uit Griekenland
kwam.
Profaan
Op de rondgang door het museum is
het verrassend om te midden van
deze grote hoeveelheid religieuze
voorstellingen ook elementen van
profane aard te zien, zoals het ook
immer treft om in de Noordneder
landse kerken in het koor de wereldse
voorstellingen onder de misericordes
te ontdekken. Heel merkwaardig
doet het aan om middeleeuwse jong
leurs hun spel te zien spelen op een
zijmuur, overgebracht uit de St. Jo-
hanneskerk van het hier al eerder
genoemde dorp Bof. Deze gooche
laars vertegenwoordigen de feestelij
ke stemming bij de ingebruikneming
van een beeld van Nebucadnezar,
zoals dat door de profeet Daniël
wordt verteld.
Dit Is het tweede verhaal uit een
waarin nader wordt ingegegu
de kunst en architectuur in B«i
na. In het eerste verhaal, df
zaterdag 10 mei verscheen, we
architectuur van Gaudl en het P
so-museum belicht.
De relatie tussen kerk en
zoals die eeuwen lang heeft bi
krijgt in deze omgeving weer»
andere actualiteitswaarde. Wg
„werelds" museum nodig bh
zijn om kerkelijke kunst vo
nageslacht te bewaren, kan dii
kerk nog in haar authenticiteit
zien dat ze ook van het allei
bestaan wilde getuigen.
ADVERTENTIE
door Stan Rijven
Detail van de absis van de Sant Climent de Tahull. De linkerhand van de
Pantocrator, die zelf is gezeten in de mandorla, houdt het Boek des Levens
vast, de rechterhand is in zegenende houding geschilderd. Op de onderste
strook de apostelen Bartolomeus en Johannes (respectievelijk uiterst links
en rechts) met tussen hen in de Maagd met de graal.
Afrika's duistere geheimen. H. J. Ma w
tussek heeft foto's gemaakt in het laatste moment verstek'hêtgaan"
zwarte continent en vertelt daarover, jammer, want daarmee had het pro-
Uitg. Veritas, Alphen a.d. Rijn. 267 gramma wat meer reliëf gekregen. Nu
blz. - 42,50. lag het accent vooral op de stevige en
LOCHEM Zon, soepen en een ongedwongen sfeer waren de
kenmerken van het dertiende popfestival dat met zijn klein
schalige karakter een gezellige tegenhanger is geworden van
Pinkpop. Muzikaal gezien viel er daarentegen slechts bij
vlagen te genieten en het waren vooral The Romantics die
voor een opleving konden zorgen.
Voor de twaalfduizend bezoekers
bleek het ongeluksgetal dertien het
tegenovergestelde te betekenen, aan
gezien in vergelijking met vorige ja
ren zowel het weer als de organisatie
optimaal waren. Zij het dat de Jamaï-
caanse zanger Sugar Minott op het
Van uitgeverij Elsevier te Amster
dam zijn: Kooivogelgids beschrij
ving van meer dan 450 soorten door
R. M. Martin (256 blz - 39,50) en De
tunnel, ontsnapping van 300 gevan
genen uit een Duits kamp in 1943 (472
blz. - 34.50). De drie bamboes, ro
man van R. Standish over de zonen
van een verarmde, oud-adelijke Ja
panse familie als ze met de westerse
beschaving in aanraking komen (360
blz. - 29,50). De geketenden. roman
van H. Robbins (416 blz. - ƒ34,50)
Mooi zijn met kruiden, door M Mes
ségué (224 blz - 24.50)
Uitgeverij Kooyer te Rotterdam
zond: Met open vizier, H. Vergouwe
schrijft over dienstplicht en -weige
ring, godsdienst, drugs, toerisme, ver
keer. echtscheiden en andere zaken
il 19 blz - 15). Gezinsgeheimen ach
tergronden van persoonlijke betrek
kingen en individueel gedrag door L.
Pincus en C. Dare (157 blz. - 24.50).
Kind en gezin in een veranderende
samenleving, met bijdragen van S.
Minuchin, H. Kennedy. J. A. R. Sön-
ders-Woudstra (134 blz. - 19,50) Het
normale en het gestoorde kind, A
Freud (228 blz. - ƒ35) Het kind en
zijn recht, door J E Doek. (190 blz
26.50)
Spoorwegen in Nederland in oude
ansichten ideel 2). Uitg. Europese Bi
bliotheek - 143 foto's - ƒ30,90.
Drie natuurgiasen van uitgeverij El-
mar te Rijswijk. Libellen en andere
netvleugeligen van A. Sandhall. U
Norling en B W. Svensson (141 fo
to's». Vliegen en muggen door A
Sandhall en H. Andersson (158 foto's)
en Sprinkhanen, krekels en andere
rechtvleugeligen door A. Sandhall en
K Ander (108 foto's). Per deel 93 blz
16,90
Lood in de mandarijntjes. Russen
vertellen over de oorlog aan Dick
Walda, met foto's van M. Engel. Uitg
Sjaloom. Odijk 177 blz. - 32,50.
Speciaal vandaag
ADVERTENTIE
-ANWÜ 0BL&6IN6S MOGBUJKHEDCN -
Het Huis aan de Bosrand.
Eerste aflevering van de nieu
we zevendelige Franse serie
La Maison des Bois over de
belevenissen van drie stads-
jongens op het platteland.
Ned. 2 18.59
Hier en Nu besteedt aan
dacht aan de volgende onder
werpen: de vervuiling van de
Middellandse Zee, de emigra
tie van Russische joden en het
werven van buitenlandse ar
beidskrachten door Hoogo
vens.
Ned. 2 22.35
Dood Normaal. Programma
van het Humanistisch Ver
bond over de dood. Het Huma
nistisch Verbond legt de bete
kenis van het doodgaan in het
leven zelf. Juist uit de sterfe
lijkheid zou inspiratie voor
het leven gehaald moeten
worden.
Ned. I 23.00 uur
De deelnemers in de Rorento
Beleggingsrekening van de Amro
Bank kunnen voortaan éénmaal per
jaar maximaal 10% van hun bezit
op deze rekening zonder kosten
verkopen.
Verdere voordelen van dit
volledig girale systeem:
u betaalt géén bewaarloon;
uw administratie is overzichtelijk;
u krijgt automatisch gegevens voor
opgave inkomsten- en vermogens
belasting;
u kunt uitkeringen gratis doen
herbeleggen;
u kunt door middel van
automatische overschrijving
beleggen.
harde rock, die met Motörhead het
ruwst en grauwst tot uitdrukking
kwam.
Niet veronderlijk in feite, omdat dit
festival, waarmee Lochem jaarlijks
uit de Achterhoek wordt getild, zich
vooral op de regio richt. Motor-lief
hebbers en bijbehorende hard rock
waren hier te over getuige de vele
jongens op krukken en populariteit
van Normaal die als muzikale knal-
uitlaat daarvan fungeert. Het regio
nale karakter werd nog extra bena
drukt met de sappige in dialect ge
sproken teksten van Bertus, die in
overall en op klompen de verschillen
de bands aankondigde. Als gitarist
van Frankenstein opende hij om half-
tien dit festival. Deze Drentse band
wist met zijn „Hunnebeat" in het
hard-rock-genre een plezierige indruk
achter te laten wegens het voortdu
rend pretentieloze karakter van hun
optreden.
De lokale blaaskapel die daar op
volgde, vormde het intermezzo naar
Bram Vermeulen met de Toekomst.
Een flitsende opkomst en verdwij
ning bood te weinig kansen om een
juiste indruk te krijgen van Bram's
project, dat tijdens het Holland Fes
tival in première zal gaan.
Zij illustreren de Nederlandstalige
pop, dat is het in ieder geval wel.
Maar de afstandelijke en afgepaste
wijze korte gitaarsolo's van Jan de
Hont waarop die gebracht werd, is
meer geschikt voor een theater- dan
een poppodium. Ex-Runaway's Joan
Jett en haar Black Hearts deden hun
naam alle eer aan. De zwartgallige
onderlinge sfeer en de minimale uit
straling naar het publiek bleken hun
weinigzeggende muziek niet interes
santer te kunnen maken. Geheel an
ders zouden de speciaal uit Detroit
overgevlogen Romantics uitpakken.
Dit in on-romantisch rood leer ver
pakte kwartet zou als enige deze dag
de ware festivalsfeer maken. De kern
achtige muziek die vooral geïnspi
reerd is door de zestiger jaren werkte
aanstekelijk. Zanger Wally Palmer
had het volle overwicht op het massa
le publiek, dat hij getimed kon bespe
len. De band klonk hecht, was vocaal
goed op dreef en sprong er daarom
tegen de zwakke concurrentie uit. De
hard-rock van Motorhead vermocht
een kleine schare tot dol enthousias
me te brengen, maar een vrije verta
ling van de naam: Hoofdpijn, zou het
best bij deze pretentievolle anti-mu-
ziek passen.
Oosterbuur Udo Lindenberg was met
zijn Panik Orchester een boeiende
hekkesluiter. Pompende piano,
scheurende sax en percussiewerk van
Nepple Noya creëerden ronkend ka
der voor Udo's niet al te sterke, maar
gedreven zang. Vooral zijn solo-gita
rist was een uitschieter en overscha
duwde Udo toen hij een korte, in
drukwekkende blues-set verzorgde.
Een kleine paniek brak uit, toen een
naast het podium opgestelde hoog
werker naar beneden schoot. Twee
mensen op het platform waren geluk
kig niet al te ernstig gewond, zodat
dit het enige incident zou blijven van
een festival, dat vooral qua sfeer ge
zellig en geslaagd genoemd kan
worden.
Staatssecretaris:
Problemen rond
sterilisaties
moeten verdwijnen
HILVERSUM (ANP) - Staatssecre
taris Veder-Smit van volksgezond
heid heeft de vereniging van obstetrie
en gynaecologie gevraagd welke
maatregelen de vereniging neemt om
de problemen rond mislukte sterilisa
ties zo goed mogelijk te verhelpen. Zij
zei dit in antwoord op vragen uit de
Tweede Kamer naar aanleiding van
uitzendingen van de VARA Ombuds
man over mislukte sterilisaties. De
staatssecretaris zei daarbij dat ze de
indruk had gekregen dat in een aan
tal gevallen opvang en begeleidng
niet toereikend waren.
Ook heeft mevrouw Veder-8mit de
gynaecologen-vereniging schriftelijk
gevraagd binnen eigen gelederen aan
een en ander aandacht te besteden.
Ze wil dat er over dit onderwerp meer
gegevens komen.
VARA's ombudsman Frits Bom zei in
een eerste reactie zeer positief te
staan tegenover de mededelingen
van de «taatssecretaris. „Het komt er
nu op aan welke maatregelen de gy
naecologen en de urologen nemen om
in de toekomst de ellende van misluk
te sterilisaties te voorkomen." aldus
Bom.
HILVERSUM (ANP) - De 36-jarige
journalist Nico Haasbroek wordt met
ingang van 15 augustus groepsleider
van de info-groep van de VARA-ra-
dio Haasbroek was tot voor een paar
maanden als freelance werkzaam in
de Verenigde Staten en werkte toen
ook al als correspondent mee aan de
VARA-radio
691e Staatsloterij, lste trekking 14 mei 1980.
Prijzen vah
25.000 zijn gevallen op alle nummers
5.000 zijn gevallen op alle nummers
2.000 zijn gevallen op alle nummers:
2.000 zijn gevallen op alle nummers-
2.000 zijn gevallen op alle nummers:
2.000 zijn gevallen op alle nummers:
2.000 zijn gevallen op alle nummers:
1.000 op alle nummers eindigende op:
400 op alle nummers eindigende op
200 op alle nummers eindigende op
100 op alle nummers eindigende op
100 op alle nummers eindigende op
75 op alle nummers eindigende op
50 op alle nummers eindigende op
50 op alle nummers eindigende op
10 op alle nummers eindigende op:
Gewonnen prijzen kunnen na de derde trekking
worden geïnd.
095023
067926
051920
017375
062151
064655
017703
6804
460
941
017
695
369
17
93
3
Zetfouten voorbehouden.
Balerle da Klooster-esch
Almelo
schilderijen van
Hollandse impressionisten
Ikonen uit de 17e en
eeuw
Di t/m za v. 14-18 u
telf. afspr.: 05490-14500
Westerstraat 9
18e
Grenen meubelen
Hoogstr. 44 Wageningen
08370-15529
antiek uit Duitsland. Engeland,
Nederland en Spanje
Curant
Hart van Brabantlaan 29 (hoek CeciHastraaO
Tilburg - Telefoon 013-431137
26/4-23/5
Hugo Demarco
schilderijen, kinetische ob/ecten
en grafiek
Yvonne Fontein
keramische objecten
prent v.d. maand Dina Bos v.d.
Molen opl. 30 ets f 125,-
Deze rubriek
wordt
verzorgd door
Mevr. J. W. te Winkel-van 't Riet
/spul 235a, den haag.
Jel. 070 463242,
Kunst- en veilingzaaL^"
makelaars-veilinghouders in
roerende goederen
regeimaiig veilingen van kunst antiek en ml
de's voor onze clientele zoeken wi| obiecten]
goed gehalte verkoopcondities op aanvraag
voor ai uw fa*atres mzake verzekeringen 1
^cessie etc - - —--c—
- - fel. (Ao^27i
Nassau Dillenburgstraat 3
DeKftaag
expositie schil
derijen
Bosweg 160
Oisterwijk 04242
2926 dag. van 9
5
ZOMEREXPOSlI
t/m 1 juni a s van o a.
Yolanda Dony. Ane van Selm. Tofl
Ireland. Lock Lnfcbcr. Ria Zurnc.
Herman Kruyder. Johan Traarbacti
Coninckstraat 20. 3811WJ AmersH
telefoon 033 - 72 93 68
Openingstijden donderdags t/m
zondags van 13 00 - 17 00 uur
en na afspraak
Getoverd wordt er niet bij
„Marlijn",
u vindt er wel en keur van oude
geïllustreerde boeken voor grote mi
ook kleine beurzen.
Damplein 23
Middelburg 01180-16233
