'Nu kiezen voor de middenschool' Wbeda geeft 'illegalen' tien dagen langer kans T e commentaar breien, dat was mannenwerk 'rouw ,ut in de wonde 1 e. Canadezen Commissie aan de vooravond van kamerdebat: - 'I haast verloren eend opschieten II IOAG 9 MEI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 5 SOI - prekend op een moment dat er,ng een parlement met pijn in hart hebben berust in de af- I ak van een groot deel van de II ie scheepsnieuwbouw en off f re activiteiten, wrijft minister 1 jnman van verkeer en water- !I li nog even een schepje zout in wonden In uiterst laconieke loordingen maakte hij bekend prestigeobject bij uitstek, na lik de bouw van een mattenleg- Iion voor het fundatiegebied de Oosterscheldekering. aan Duitse bedrijf Howaldtswerke ;,cl te hebben gegund. nschijnlijk lijkt de minister mec te hebben gehandeld vol- het gezonde principe dat de Itrlandse overheid (met inacht- ni ning uiteraard van de kwaliteit) ir orders zo goedkoop mogelijk gl zien onder te brengen. En erdaad, het valt niet te ontken- i dal het Duitse bedrijf als goed- v ,pSte inschrijver uit de bus is omen. mede dank zij financiële Jj m van de Duitse overheid, li daar komen nog een paar din- i bij Zo heeft de minister eerst 1, delijke verwachtingen gewekt i de order gegund zou worden I i het Nederlandse IHC-concern. In een later stadium heeft de lister zich ook in het buitenland II rienieerd en toen bleek dat het itse bedrijf het ponton goedko- J. B deel van de Canadese bevrij- ri van 1945, toen onderdeel van a (tallieerde strijdmacht in West- ropa. is na 35 jaar in iaJderland ontvangen. Zij keerden 3 fier meer in Amsterdam en Nij- t gen terug en ervoeren een harte-- 'e; heid, die het uitbundige welkom jr' i weleer evenaarde, no hebben zich hartverwarmende Jt telen afgespeeld, waarbij ook 2 igeren zich niet onbetuigd heb- gelaten. Amsterdam, de stad de vele gezichten, toonde zich JJln zijn beste kant. j een mengeling van dankbaarheid per zou kunnen vervaardigen. IHC toonde zich daarop bereid zijn winstmarge te laten vervallen en over het nog resterende verschil in prijs te gaan onderhandelen met het ministerie van economische zaken. Gegeven de steunverlening die de scheepsbouw alom in de wereld van overheidswege geniet, was dit een redelijke gang van zaken geweest. Tuijnman heeft het resultaat van dit overleg echter niet willen af wachten en heeft, tot zichtbare er gernis van zijn collega Van Aarden- ne van economische zaken, de or der toch aan Duitsland gegund. Men behoeft bepaald geen protec tionist te zijn om deze handelwijze van de minister te laken als een blijk van onverschilligheid jegens de Nederlandse scheepsbouwbelan- gen. Sterker nog, Tuijnman beves tigt het vooroordeel dat rijkswater staat inderdaad een staat in de staat is, die zich van de rest van Neder land weinig aantrekt. Het is spijtig voor de Nederlande scheepsbouw, die het toch al zo moeilijk heeft. Terecht heeft het parlement daar om gisteen besloten de minister over deze handelwijze duchtig aan de tand te voelen. Maar te vrezen valt dat het parlement de genomen belissing niet zal kunnen terug draaien en het bij een verdiende schrobbering zal moeten laten. en nostalgie hebben de Canadezen de plaatsen bezocht, waar een merkteken van hun jeugd ligt. Ne derland dankte nu onder geheel andere omstandigheden deze ve teranen, die hebben behoord tot degenen, die Nederland deden her ademen. Er zijn oude vriendschapsbandep hernieuwd, er waren vreugde en bezinning. Er was een gastvrijheid, die hen heeft overweldigd. Voor hen allen geldt de belofte, die zij uit Amsterdam meekregen: „Onze dank blijft een oceaan over bruggen." itiepartijen toonden zich te- over de regeling. Zij vin die veel te beperkt. Hun pogin- om de minister tot verdere ver- ig te bewegen, mislukten ech- Door toedoen van de re ge rings- ties werden voorstellen ln deze Is «tag verworpen. ij" irter Albeda erkende, dat de rege- een element van discriminatie hint .Waar dat zou ook gelden voor Iets ruimere regeling," zei hij. Er wijzend dat ook de oppositie een ilarisatie voor alle illegalen ;P Ijst. bewindsman zei, dat is gekozen r een beperkte regeling, om te ff komen dat onder illegalen zowel werkgevers nieuwe onzekerheid staat Hij wees er op, dat de voor- rfen die nu zijn gesteld een ge melijke controle mogelijk maken. [e< voornaamste bezwaar dat de op- jM W aanvoerde is, dat een illegaal 0; voor een werk- en verblijfsvergun- door Piet Hagen We kunnen niet langer om de hete brij heen: regering en parlement moeten nu een uit spraak doen over de wense lijkheid van een midden school. Dat standpunt heeft de commissie-middenschool ingenomen aan de vooravond van het Kamerdebat over de toekomst van het voortgezet onderwijs. De Tweede Kamer bespreekt volgen de week het ontwikkelingsplan voor het voortgezet onderwijs, waarin mi nister Pais en staatssecretaris De Jong voorstellen om een tweejarige brugperiode ln te voeren. Afzonderlij ke schoolsoorten kunnen blijven be staan, maar het basisprogramma moet ln de eerste twee leerjaren ge lijk zijn. Vóór het veertiende jaar moet het onderwijs selectievrij worden. Het ontwikkelingsplan heeft een hef tige discussie los gemaakt. Sommi gen vinden dat het voorstel te ver gaat, anderen zeggen dat het niet ver genoeg gaat; niemand lijkt enthousi ast. Tot degenen die het plan maar halfslachtig vinden behoren in ieder geval de zeven leden vande commis sie-middenschool. Deze commissie werd ln 1973 geïnstalleerd door oud- minister Van Kemenade om de rege ring te adviseren over de opeet en voortgang van de experimenten met de middenschool. Al in 1970 had de anti-revolutionaire staatssecretaris Grosheide deze experimenten in het vooruiMcht gesteld. De eerste experimentele midden scholen begonnen in 1976. In augus tus 1976 kwam het aantal experimen- teerscholen op acht. Nog eens zes scholen zijn betig met de voorberei ding van een experiment Aanvankelijk waa het de bedoeling om ongeveer in 1965 te beslissen over de invoering van de middenschool. Dan zijn de eerste resultaten van de experimenten bekend en Is een enigs zins afgewogen oordeel mogelijk. Maar volgens de commissie-midden school hebben minister Pais en zijn staatssecretaris nu een kink in de kabel gebracht. Zij laten de midden school-experimenten weliswaar vro lijk doorgaan, maar niemand weet waartoe die proefneming nog kan lei den, als het parlement het ontwikke lingsplan van de regering overneemt. Twee bestuursleden van de commissie middenschool. Links secretaris Ed Veenstra, rechts voorzitter Hans Jacobs. Vandaar dat de commissie-midden school nu om duidelijkheid vraagt. Voorstellen De voorstellen van de commissie ko men er in het kort op neer dat regering en poarlement zich in principe uitspreken voor een ontwik keling in de richting van minstens drie jaar geïntegreerd voortgezet on derwijs In 1985 een kaderwet wordt ge maakt die de verdere ontwikkeling een wettelijk basis verschaft alle reeds lopende projecten (brug klasproject, mavoproject enz.) en het experiment-middenschool gebundeld worden in één plan er één onafhankelijke adviescom missie komt voor de vernieuwing van het onderwijs aan leerlingen van 12 tot 15 Jaar. De commissie-middenschool zou zelf liever gewacht hebben met het vra gen van een pollUek Ja-woord tot het moment waarop een behoorlijke ver slaggeving van de experimenten op tafel ligt. Maar nu haar die tijd niet wordt gegund, acht zij een principe uitspraak ten gunste van de midden school toch verantwoord. De meeste geïndustrialiseerde Landen zijn ons al op deze weg voorgegaan en de eerste resultaten van de experimenten in eigen land zijn op z'n minst hoopvol, meent de commissie. Water in de wijn Om toch enigszins aan te sluiten bij de politieke werkelijkheid heeft de commissie wel enig water in de wijn gedaan. Het zo belaste woord mid denschool ls vervangen door de voor krantekoppen onbruikbare term „ge ïntegreerd voortgezet onderwijs". In plaats van een vierjarige midden school wordt nu een middenschool van tenminste drie Jaar voorgesteld. En bovendien wordt rekening gehou- fui onze parlementsredactle 9 HAAG Werkgevers die voor hun illegale gastarbeiders werkvergunning villen aanvragen, krijgen hiervoor tien ,sn langer de tijd. De aanmeldingstermijn wordt verlengd 27 mei. Minister Albeda van sociale zaken kwam met dit ije tegemoet aan de wens van een meerderheid in de ede Kamer, die op verzoek van de socialist Buurmeijer spoeddebatje wijdde aan de overgangsregeling die de J voor een beperkt aantal illegalen heeft getroffen. Tekeningen, bij voorkeur in liggend for maat, sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden. Voor geplaatste prenten is er een boekenbon nlng ln aanmerking wil komen een jaar en tien maanden onafgebroken bij eenzelfde werkgever moet hebben gewerkt. Volgens PvdA, D'W en PPR komt dit haast niet voor. Minister Albeda zei, dat voor deze termijn is gekozen om enige zeker heid te verkrijgen dat de werkgever de werknemer in dienst wil houden. In de Mozes en Aironkerk in Amster dam zijn gisteren ongeveer 180 illega le buitenlandse arbeiders in honger staking gegaan uit protest tegen de dinsdag gepubliceerde overgangsre geling. Hun actie zal 48 uur duren. Vandaag zal ook een groep illegalen in Rotterdam een hongerstaking be ginnen. Volgens het actiecomité dat de illega len steunt, heeft de regering onder druk van het parlement een regeling getroffen, maar heeft zij duidelijk la ten merken dat zij daar eigenlijk niets voor voelde. den met een zeer geleidelijke groei in de richting van selectievrij onderwijs tot het zestiende jaar. Toch zullen tegenstanders van de middenschool tegenwerpen dat een ja-woord op dit moment een sprong in het duister is. Niemand kan ons immers nog vertellen hoe zo'n mid denschool er precies uit zal zien. We weten ook niet wat een dergelijke vernieuwing voor extra kosten met zich meebrengt en nog minder of dat geld beschikbaar is. En wie garan deert ons. dat het mogelijk is kinde ren na de lagere school nog drie Jaar bij elkaar te houden? Verkeerd Ed Veenstra, secretaris van de com missie-middenschool. kent die be zorgdheid ook wel. „Maar ik denk dat de mensen een verkeerde voorstelling hebben van dat "bij elkaar houden' van kinderen met uiteenlopende be gaafdheden. Er wordt nog altijd ge dacht dat al die kinderen op een middenschool drie Jaar lang precies hetzelfde moeten doen. De bedoeling is juist dat dit niet gebeurt. Op een middenschool zullen kinderen op hun eigen niveau werken, ze zullen hun eigen keuzen kunnen maken. Het ver schil met het bestaande schoolsys teem is alleen, dat die keuzen nooit onherroepelijk zijn." Voorzitter Herman Jacobs voegt daaraan toe: „Veel mensen stellen zich bij 'differentiatie binnen klasse- verband' voor, dat kinderen worden opgedeeld in kleine groepjes die ieder op eigen niveau wiskunde of Frans doen. Net zoals je dat wel op lagere scholen ziet Maar dat is slechts een van de vormen van differentiatie. Er zijn ook andere manieren. Bij de soci ale vakken zie je nu al dat scholen leerlingen van verschillende begaafd heden samen later werken aan de uitvoering van eenzelfde project. Elke leerling kan dan op zijn eigen wijze een bijdrage leveren. Ook een vak als wiskunde leent zich voor een 'gevarieerde aanpak, dat heeft het les materiaal van het wiskunde-instituut in Utrecht wel bewezen. En zelfs voor de moderne talen zijn methodes in ontwikkeling, die het mogelijk ma ken, dat heel verschillend getalen teerde kinderen samen Engels of Frans doen. Ik zeg niet dat we precies weten hoe het allemaal moet. Maar er zijn aanzetten in de goede richting. Ook leerlingen die nu naar het lager beroepsonderwijs gaan kunnen dan Frans doen." Het zijn schone idealen, maar zal daar in de praktijk iets van terecht komen? Zuilen zich binnen die ene middenschool toch niet stromen afte kenen van verschillend niveau? Ja cobs en Veenstra weten dat dergelij ke verschijnselen zich ook in het bui tenland voordoen en ze hebben niet de illusie dat je door middel van een wet alles kunt regelen zoals je het zou willen. „Het is natuurlijk niet de bedoeling dat er binnen de middenschool weer aparte schooltjes ontstaan." zegt Veenstra. „Naar onze overtuiging hoeft dat ook niet. Ik zeg niet dat onderwijs geven aan gemengd sa mengestelde groepen makkelijk is. Maar met een goede begeleiding en bijscholing is het mogelijk. Dat be wijzen de lopende experimenten. En de voordelen van zo'n aanpak moeten de leraren aanspreken. Het is toch ontmoedigend om te zien dat nu elk jaar meer dan dertigduizend kinde ren zonder diploma de school verla ten? Of dat zestig procent van de leerlingen één of meer keren blijft zitten? Leraren, ouders en leerlingen hebben er toch alle belang bij, dat het onderwijs zo wordt ingericht dat nie mand boven of onder zijn niveau hoeft te werken?" Kén het? Veel leraren zullen dat wel beamen, maar of ze geloven dat het kan, is een andere kwestie. Zeker in klassen van 25 of 30 leerlingen hoef Je niet met nieuwe onderwijsvormen aan te ko men, zeggen ze. Jacobs: „Ik ken dat bezwaar en als er geld genoeg ls, ben ik ook best voor verkleining van de groepsgrootte. Maar ik weet niet of dat het eerste is wat we moeten doen als er meer geld beschikbaar komt. Ik denk dat je eerst moet kijken hoe het onderwijs georganiseerd is. Een paar leraren meer of minder ls niet het belangrijk ste. Het gaat erom wat je roet die extra mankracht gaat doen. Wanneer geef Je les in grote groepen, wanneer in kleine groepjes of individueel? Wat doe je aan begeleiding? Wat is de plaats van de mediatheek? Hoeveel uur per dag ls de leraar op school? Hoeveel vakken bied je aan en hoe veel daarvan zijn verplicht? Pas als je dat allemaal weet, kun je beoordelen of er meer leraren nodig zijn." Erg concreet wil Jacobs niet worden, juist omdat hij het aan de scholen zelf wil overlaten hoe zij de midden school vorm geven. „Ik wil niet bij voorbaat uitgaan van lessentabellen en vakkenindeüngen. Dat is juist de ellende van het bestaande systeem- Een leerling op de lagere technische school mag geen Frans doen. Dat is onmogelijk. Wij zeggen: geef de scho len de vrijheid om iedereen Frans te geven. En laat omgekeerd leerlingen die nu op de mavo of havo zitten ook wat technische vorming krijgen. Ver breed het aanbod en laat de leerlin gen zelf hun weg kiezen." Né middenschool Over het onderwijs dat op de midden school volgt, zegt het nieuwste advies van de commissie-middenschool wei nig. Hoe stellen Jacobs en Veenstra zich dat voor? Ed Veenstra: „Na een driejarige middenschool zou je kun nen kiezen tussen een beroepsoplei ding die minstens twee jaar duurt (een elfjarige leerplicht is dan vol doende) en een algemeen vormende opleiding van drie Jaar. Dat betekent dat Je na zes jaar voortgezet onder wijs toegang krijgt tot het hoger on derwijs. Voor de groep die nu havo doet is dat een jaar langer, maar als je kijkt hoeveel leerlingen de havo nu in vijf Jaar halen, hoef Je je daar geen zorgen over te maken.'' Voor de leerlingen die naar het be roepsonderwijs gaan zou de leer plicht nauwelijks langer worden (nu bestaat er al een tweedaagse leer plicht voor het elfde schooljaar) en het voordeel zou zijn, dat ze een bre dere en meer afgeronde opleiding krijgen. Maar zullen de leerlingen die later naar een universiteit willen wel het vereiste niveau halen, wanneer zij na de middenschool nog maar drie Jaar overhouden? Algemene technie ken, creatieve vakken, sociale vor ming, dat is natuurlijk prachtig, maar gaat dat toch niet ten koste van Wiskunde-n, natuurkunde. Frans of Latijn? Jacobs: „Ik denk dat zes jaar genoeg is. Het onderwijs zal wel anders zijn, maar niet minder. De denk dat intel lectueel knappe kinderen in het hui dige systeem tekort komen. Ze leren veel. maar ze kunnen die kennis niet creatief gebruiken. Het zijn zwanen met een hals vol kennis, die ze op- spulten als daarom gevraagd wordt. Mijn hoop is dat ook deze groep meer tot haar recht komt. als het vor mingsaanbod wordt verbreed en het accent meer komt te liggen op de manier waarop je kennis verwerft en gebruikt dan op de kennis zelf." Adam en Eva wisten nog niet dat een gebreide lap veel handiger was dan een vijgeblad. Hoe zou den ze ook. zonder de kennis van gesponnen wol en breipennen? Wie wèl met breien begonnen is en wanneer, dat is niet bekend. Ergens in het grijze verleden moet iemand ooit eens twee stok jes en een draad ln handen gehad hebben en al spelend ontdekt, dat je op zo'n simpele manier zelf lappen textiel kon maken. Bij zonder ingenieus bedacht, want het resultaat zal minstens even voortreffelijk zijn als wat er uit ingewikkelde machines komt, en vaak zelfs veel persoonlijker. Typisch vrouwenwerk, wordt er nu over breien gezegd, terwijl het oorspronkelijk mannen geweest zijn die de kunst machtig waren en aan anderen doorgaven. Een grote misvatting dus en een be wijs dat minstens één van die werkjes die tegenwoordig aan vrouwen toebedacht worden, ten onrechte beschouwd wordt als iets waar een man zich maar be ter niet aan kan bezondigen; wie weet hoeveel meer er nog zo zijn. Geen man zal nu een breiwerkje meenemen ln de trein (zoals som mige vrouwen doen), ook niet als hij handwerken leuk vindt want zulke mannen zijn er na tuurlijk nog wel. En al die man nen die eüs jongetje bedsokken en dassen gebreid hebben (dat moeten er heel wat geweest zijn) willen daar nu niet meer over praten. Terwijl het omgekeerd niet gek gevonden wordt, als een vrouw plezier heeft ln timmeren. De geschiedenis van dit nuttige handwerk is nooit beschreven. Aangenomen wordt, schrijft Wil van Soest-Zemel ln het tijd schrift „Goed Handwerk", dat in het begin van onze jaartelling rondtrekkende nomaden het breien beoefenden en de kooplui die ze onderweg tegenkwamen, de techniek bijbrachten. Die moeten, til hobbelend op him ka melen, hebben zitten breien en hun klanten, vaak zeelui ln ha venplaatsen, geleerd hebben hoe het kunstje ln elkaar zat. Het is duidelijk: mannen vonden breien toen hevig interessant, en onge twijfeld hebben die zeelui hun nieuw verworven vaardigheid over de rest van de toen bekende wereld verspreid. Dat er in de eerste of tweede eeuw al gebreid moet zijn wordt afgeleid in uit archeologische vondsten. Het oudst bekende breiwerk, gevon den in Syrië, dateert van 256. Ook in Egypte, in de graven van de Kopten, zijn stukken breiwerk gevonden. Desondanks blijft het gissen naar de oorsprong van het breien, schrijft mevrouw Van Soest. Vast staat, dat aan het eind van de middeleeuwen in heel Europa werd gebreid. Ook vrouwen zul len toen wel meegedaan hebben, maar nog steeds was het in de eerste plaats mannenwerk. Er kwamen zelfs gilden voor brelers, en een speciale, zesjarige brel- opleiding: drie jaar om te leren breien en drie jaar om te reizen en elders vakkennis op te doen. De exameneisen waren niet mals: de leerling kreeg dertien weken om een karpet van vier ellen in het vierkant te maken, waar bloe men. bladeren, vogels en andere dieren in natuurlijke kleuren in verwerkt moesten zijn, verder een baret, een wollen buis en een paar kousen. Sommige gilden eis ten dat die drie kledingstukken „gevold" werden, vervilt, zoals Franse baretten nog steeds ge maakt worden. „Ga JIJ maar breien", werd en wordt misschien nog wel gezegd tegen meisjes en vrouwen die zich met „mannenzaken" wilden bemoeien. Zo kreeg het breien langzamerhand het etiket van een „dom werkje" en dat was dat natuurlijk net iets voor „domme vrouwen." Nu weten we dan ho pelijk allemaal dat dat onzin is. Bijna heeft de 29-Jarige Zuid- Afrikaan Austin Stevens een we reldkampioenschap én zijn leven verloren. Op 29 maart heeft hij zich vrijwillig laten opsluiten in een kooi met achttien dodelijke gifslangen, in een poging het we reldrecord van zijn landgenoot Peter Snyman te breken, die het vorig jaar vijftig dagen met gif slangen uithield. Vijftig kilome ter verderop, ook in de provincie Transvaal, stapte op 3 april de 34- jarige Zuid-Afrikaan Johannes Mothermane in een glazen ver trek met vijftien levensgevaarlij ke reptielen en met hetzelfde doel als Stevens. Gisteren leek de wedstrijd voor Stevens een eind te nemen: op de ochtend van zijn 41ste dag dronk hij zijn koffie, praatte wat met iemand vóór de kool en zette het lege kopje zonder nadenken naast zijn bed op de grond. Prompt schoot er een uiterst gif tige pofadder onder het bed van daan die hem in zijn duim beet. Binnen tien minuten had een dokter hem tegengif ingespoten, maar de duim zwol toch op tot het formaat van een kleine bal lon. „Hij heeft veel pijn, en elke twee uur komt de dokter kijken of het verantwoord ls hem langer bij de slangen te laten", zegt de directeur van het slangenpark waar Stevens zijn recordpoging doet „Door de snelle toediening van het tegengif lijkt hij buiten levensgevaar, maar het laatste woord is toch aan de dokter. Ste vens had ook nooit mogen verge ten eerst onder het bed te kijken voordat hij zijn hand naar de grond bracht." Om óp te schieten (en dus niet met de klemtoon op schieten) mogen artsen in Oostenrijk te genwoordig een blauw zwaai licht op hun auto voeren. Zo kunnen ze, indien nodig, net als politie, brandweer en ziekenwa gen vliegensvlug de files die op de weg èn in de weg staan, pas seren. De wilde eend die vlakbij de Iraanse ambassade in Londen op veertien eieren zat te broeden, heeft de bestorming van de am bassade deze week overleefd. Weliswaar hid ze het even niet meer toen de ontploffingen en het schieten in volle hevigheid aan de gang waren, en was ze even een ommetje omgevlogen, maar toen ze terug kwam was het ergste voorbij en lagen al haar eieren nog onbeschadigd in het nest Dat kwam doordat meevoe lende politiemannen die haar de dagen vóór de bestorming al met voedsel en drinken op peil had den gehouden, de eieren met schuimrubber beschermd had den. Ze hadden ook geprobeerd het moederdier de zenuwen de baas te laten blijven door haar extra hapjes en melk te geven toen het moment daar was, maar het was de eend toch even te veel geworden. Gijzelaar Twee boeren in de Amerikaanse staat Maine heb ben geprobeerd hun twee jaar oude ruzie over de koppen van hun huisdieren uit te vechten. De één had op de twee katten van de ander geschoten omdat ze over zijn erf liepen, waarop de ander een eend van de buur boer in gij zeling nam. Losprijs: 25 dollar cent per dag. De sheriff heeft intussen de schietende boer ver oordeeld. een van de katten is voor hagelwonden behandeld, de eend ls elders ondergebracht, maar de ruzie duurt voort. Ruilbeurs Zoete-Lieve-Gerri- tje heet de jaarlijkse internatio nale ruilbeurs van de 's-Herto- genbossche Verzamelaarsvereni ging die zondagochtend om tien uur de poorten van de Brabant- hallen in Den Bosch openzet voor de ruilbeurs-1980. Geruild kun nen daar worden postzegels, munten, lucifersmerken, sigaren bandjes. suikerzakjes, geboorte kaartjes, ansichtkaarten, stic kers, mineralen en fossielen. Gra tis vervoer vanaf het station.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5