legering Zuid-Afrika krijgt kleurlingen niet achter zich Commissie onderzoekt netto inkomensstijging Prijs uitgereikt voor koninklijke persfoto Verlies van banen in sector koopwoningen Vluchtelingenstroom uit Cuba komt op gang smeer b.» 'em! Neem de stofzuiger met de langste adem. Neem Nilfisk. ■UIL —irter blijft junta l Salvador steunen ai Shell Amerika en Canada beperken produktie van fluorgassen 'Onkruit' belet doorvaart van mijnenvegers Gevangenen gaan opnieuw staken Kort geding tegen Pais Brokx: onaanvaardbare zaak Pand 0GEM in Amsterdam gekraakt :RDAG 26 APRIL 1980 TROUW/KWARTET 1 Hennie Serfontein MNESBURG De on- jijsboycot, protestbijeen- kten en vreedzame de- Btraties in geheel Zuid- ia kunnen verstrekkende lgen hebben voor de toe- st van dit land. De harde lie van de regering op de ing van de bijna honderd- :nd gekleurde en Indiase olkinderen voorspelt wei- goeds. Wapenstok en ïgas werden gebruikt om Jzame demonstraties uit- ie drijven. Zelfs regerings- ide kranten hadden hier ïk op. tos tiger was de arrestatie van chter van de bewustzijn bewe- Azapo. Curtis Nkondo en van e studentenleiders. De arresta- ïtekenen dat de regering in Pre- werkelijk gelooft wat minister ;leurlingenzaken Marais Steyn deze week stelde, dat „politieke oren" en buitenstaanders de chters van de onrust waren. De lboycot en de reactie van de ng richten de schijnwerper op belangrijke zaken. erst is het nu duidelijk dat de hg er helemaal niet in geslaagd druim twee miljoen kleurlingen zich te krijgen bij de nieuwe 'Wetplannen, die kleurlingen. en blanken samenbrengt in ft-Afrikaans front tegenover de nse meerderheid. De Zuidafrikaanse regering heeft niets geleerd van de rellen in Soweto. daarom werd geboycot door de mees te gekozen leden. De regering kondig de toen aan dat een overgangsraad zou worden samengesteld zolang de nieuwe grondwet nog niet klaar was. Aan deze grondwet wordt al meer dan drie jaar gewerkt. De gekleurde ge meenschap was woedend omdat het betekende dat de regering weer op het punt van 25 Jaar geleden was beland. weede heeft de regering duide- ets geleerd van de tragische en ge lessen van de Soweto-op- in in 1976. °te jrlingen I,neWd e voelt premier Pieter Botha ïurlingen slecht aan, van wie tig procent Afrikaans spreekt cultureel gezien erg dicht bij de ïiljoen Afrikaanders staan, die land de dienst uitmaken. r komt de regering niet met mentele veranderingen die de Ijoen zwarten (22 miljoen Afri- 2 miljoen kleurlingen en een ïiljoen Indiërs) tevreden stellen. just onder gekleurde studenten II.59. al in het begin van dit jaar, I2 QQftudenten op een paar scholen aostad de lessen boycotten uit l3.59Jt tegen de situatie op school en het gebrek aan schoolboeken. Dit vond navolging op andere scholen. Een groot aantal bezwaren werd genoemd: de noodzaak om toestemming te krijgen om op sommige onderwijsin stituten te studeren; de vrije toegang van de veiligheidspolitie op scholen; O een acuut tekort aan leerkrachten en aan boeken; leraren die ten onrechte werden ontslagen. Het belangrijkste punt van de pro testbeweging is de ongelijkheid tus sen het onderwijs voor blanken, kleurlingen, Indiërs en Afrikanen. De volgende feiten tonen de harde werkelijkheid in Zuid-Afrika. Per jaar wordt 550 rand (ongeveer 1375 gul den) besteed aan ieder blank kind. terwijl voor een kleurling 185 rand (ongeveer 465 gulden) en het Afri kaanse kind slechts 52 rand (onge veer 130 gulden) wordt uitgegeven. Slechts een procent van de gekleurde kinderen bereikt een graad (stan daard 10), terwijl dit percentage bij blanken vijf is. Het is duidelijk dat de boycot niet alleen over onderwijszaken gaat. De staking begon slechts een paar weken nadat de regering werd gedwongen de Gekleurde Representatieve Raad (CRC) te sluiten. Deze raad kon niet functioneren als een gekleurd „parle ment", omdat ze geen inhoud had en Onderdrukking Allan Busak, een belangrijke gekleur de theoloog waarschuwde: „De schoolboycot ging niet alleen over leerkrachten, boeken en een tekort aan faciliteiten, maar was het resu- laat van een bijzondere onderdruk kingspolitiek". „We moeten allen toe geven dat wat de studenten doen komt door het falen van de regerings- politiek van gescheiden onderwijs heeft gefaald", zie Busak. Bisschop Desmond Tutu. de secreta ris-generaal van de machtige Zuid afrikaanse raad van kerken zei op een protest bijeenkomst van studenten in Johannesburg dat de demonstraties eigenlijk gericht zijn tegen de gehele manier van leven in Zuid-Afrika. Opvallend ls de reactie van de rege ringsgezinde dagbladen. Oeen enkele krant heeft het protest van de school kinderen veroordeeld, al betreurden ze de boycot en vroegen ze de kinde ren terug te gaan naar de klas en „de orde en rust te handhaven". Al deze bladen gaven toe dat er rechtmatige bezwaren waren. Beeld, een regeringsgezind dagblad in Johannesburg, gaf toe dat de kin deren protesteren tegen een „systeem dat zij als onmenselijk en vernede rend ervaren". In het commentaar schreef Beeld dat achter de bezwaren over het onderwijs de kwestie van de politieke toekomst van de kleurlin gen zit. Het is bijna ongelooflijk dat minder dan vier jaar na de Soweto-rellen de regering te maken heeft met een soortgelijke situatie. Een opstand te gen het onderwijs in het gehele land dezelfde kwestie als in 1976. Deze keer door de kleurlingen, die de Afri kaanders altijd hebben beschouwd als hun bondgenoten tegen de Afri kanen. Maar de stemming van de Zuidafri kaanse zwarten verandert. Een Jonge gekleurde student waarschuwde dat de studenten uiteindelijk moe zou den worden van het vreedzaam de monstreren. Dat zou kunnen beteke nen dat er gedacht wordt over het gebruik van geweld. Een ding is duidelijk: nu de overwin ning van Mugabe in Zimbabwe het moreel van de zwarten heeft opgevij zeld, vragen zwarten niets minder dan fundamentele veranderingen in de apartheidsstructuur. Een weige ring van de regering om dit in te zien zal alleen maar leiden tot Jaren van boycots, opstanden en bloedver gieten. 15.29' ADVERTENTIE SAN JOSE (AP, AFP, Reuter) De vluchtelingenstroom uit Cuba komt aardig op gang. Gistermorgen landde op het vliegveld van Costa Rica een vliegtuig met 107 Cubaanse vluchtelingen. Tussen de zuidpunt van de Amerikaanse staat Florida en Cuba waren honderden bootjes aan het pendelen om mensen op te halen die het eiland willen verlaten. 13 99&R0EP VAN PAX CHRISTI NEDERLAND, KOMITEE l469'lDELIJK AFRIKA, WERKGROEP KAlROS 14.89! Op 20 mei aanstaande vindt in Den Haag weer de jaarlijkse aandeelhou dersvergadering plaats van de ..Ko ninklijke", de Nederlandse moeder maatschappij van de Shell-groep. Op deze vergadering willen we massaal protesteren tegen de voortdurende samenwerking van Shell met het blanke minderheidsregime in Zuid- Afrika. U KUNT ONS HELPEN Bent u aandeelhouder, kom dan naar deze bijeenkomst en steun ons pro test. Indien u geen aandelen heeft, kunt u protest-aandeelhouder wor den. Wij sturen u graag nadere inlich tingen. Daarnaast vragen wij u om uw finan ciële steun. Giro 63.26.86 t.n.v. Kai- ros. Utrecht. Houtmanstr. 19. Utrecht. 510-3 u„ I !ieadres: Kairos. Corn. I 030-710614. I4-492 IHINGTON (AFP) De Tikaanse president Car- teeft donderdag opnieuw .BUPteun betuigd aan de jun- 1m El Salvadot. Carter ver- MMaside dat zijn land door zal I met steun en „verster- van de samenwerking ons gemeenschappelijk te bereiken" door „een tantiële en vreedzame lOMDdering in een democrati- kontekst". rierikaanse president vroeg de Jn dit Middenamerikaanse land ti eind te maken aan het „extre- *PNTfveld en de schendingen van de i van (je mens, wie ze ook ult- loofdstad San Salvador werden oorden aangekondigd tussen en El Salvador. Het land krijgt allereerst financiële hulp. giften en kredieten ten bedrage van 64 miljoen gulden. Een deel daarvan is bestemd voor de hervormingen op landbouw gebied. Verder wordt er krediet ver leend voor de handel van El Salvador. De VS hadden al beloofd dat het land voor 100 miljoen gulden economische en voor 12 miljoen militaire steun zou krijgen. In El Salvador is geweld nog steeds a an de orde van de dag. Na woensdag zijn zeker veertig mensen gedood. Donderdag werd een leraar ten over staan van zijn schoolklas doodge schoten. Het Democratisch Revolutionair Front (een bundeling van linkse en. gematigde groeperingen) weigert op het ogenblik te praten met de Junta Volgens de schatting van een Ameri kaanse havenbeambte was de ge vaarlijke zeeëngte tussen het Caribi sche eiland en het vasteland donder dag bezaaid met ongeveer 1800 boten, voor het merendeel bezit van Cu baanse ballingen in de VS. Sedert de Cubaanse president Fidel Castro heeft verklaard dat zij die dat willen mogen vertrekken, zijn vol gens niet-offlciële tellingen ruim dui zend Cubanen naar Florida overge stoken. Ondanks dreigende taal van Amerikaanse immigratie-autoritei ten zijn nog geen vluchtelingenhel- pers arrestaties gemeld. Uit de hou ding van het Witte Huis is op te maken dat men een soepel beleid in deze kwestie voorstaat. De woordvoerder van het Witte huis, Jody Powell, verklaarde donderdag, dat Washington bezig is een beleid uit te stippelen in deze snel veranderen de situatie. In principe is de Ameri kaanse overheid teeen de komst van Van onze parlementcredactie DEN HAAG De Verenigde Staten en Canada zullen de produktie van fluorgassen in alle vormen bevriezen op het pell van 1979. Deze maatregel volgt op een eerder verbod in deze landen om dat spul in spuitbussen te doen. Deze fluorgassen tasten op kwalijke wijze de ozonlaag in de lucht aan. Daarvan ondervinden vooral landbouwgewassen en zeedieren schade, maar ook de mens loopt een verhoogd risico, op huidkanker, om dat de hoeveelheid ultra-violette stra len na aantasting van de ozonlaag te groot ls. De maatregel van de noord-Ameri kaanse staten ls besproken op een bijeenkomst van autoriteiten op dit gebied eerder deze maand in Oslo Nederland, Denemarken, Duitsland. Noorwegen en Zweden overwegen ook dit soort maatregelen te nemen. De deelnemers hebben geconclu deerd dat moet worden gestreefd naar een internationaal verdrag, dat alle mogelijke landen verplicht een Cubanen over zee, omdat dit interna tionaal gezien een nogal precaire aan gelegenheid is, en omdat de tocht te gevaarlijk is. De komst van de 107 vluchtelingen in Costa Rica was niet verwacht; de Cubaanse regering had donderdag aangekondigd alle vluchten naar Costa Rica uit te stellen. De vluchte lingen moesten maar direct naar het land van bestemming gaan. Cuba wil de niet dat de vluchtelingen In kam pen terecht zouden komen waar ze zouden moeten wachten op huisves ting elders. Van een onzer verslaggevers ZWOLLE De beste koninklijke persfoto van het afgelopen Jaar is gemaakt door de Amsterdamse foto journalist Ruud Taal. Het is een op name van prinses Margriet en mr Pieter van Vollenhoven nadat ze de feesttaart hebben aangesneden op de dag van hun koperen bruiloft in het Oostenrijkse Thumersbach. Ruud Taal won daarmee het Oranje Wisselobjectief, dat jaarlijks, nu al voor de zesde keer. door het tijd schrift Ons Koningshuis wordt uitge loofd. De Jury van Oranje-foto, onder voorzitterschap van hoffotograaf Max Koot, beloonde de kleurendia Van een onzer verslaggevers GRONINGEN Ongeveer twintig leden van de antimilitaristische ac tiegroep Onkruit hebben gisteren twee uur lang vier mijnenvegers de doorvaart via het Eemskanaal onmo gelijk gemaakt. Ze hadden een brug aan de rand van de stad Gronlogtp met zware kettingen en touweir ge blokkeerd. Bovendien bevonden een aantal leden van de groep zich op de brug. Deze kon daardoor niet omhoog worden gedraaid. De mijnenvegers die onderweg waren uit Delfzijl naar Groningen, meerden af voor de brug totdat de mobiele eenheid de geblokkeerde vaarweg weer vrij maakte. Er werden elf arres taties verricht. De arrestanten zullen worden vervolgd op grond van artikel 162 van het wetboek van strafrecht dat het versperren van land- en wa terwegen strafbaar stelt. Tijdens de actie verspreidde de actie groep pamfletten. Hierin wordt er op gewezen dat de mijnenvegers deel uit-maken van een „wereldomvat tend" militarisme, terwijl anderzijds dienstweigeraars die tegen geweld zijn worden gestraft. De mijnenve gers zijn inmiddels afgemeerd aan de Oosterkade voor een vierdaags be zoek aan Groningen. Volgens hoofd commissaris Heyink zal de gebruike lijke bewaking niet worden uitge breid. van de prinses en haar man met de eerste prijs omdat deze opname „erg spontaan en natuurlijk ls en boven dien op het Juiste moment genomen". ANP-fotograaf Paul 8tolk won de tweede prijs met een foto van prins Claus fietsend op het Lange Voor hout in Den Haag. De derde prijs was eveneens voor het ANP en wel voor Ruud Hoff, die een goed portret van prinses Irene maakte. De commissaris van de koningin in Overijssel, mr Niers, reikte gisteroch tend de prijzen uit in het Zwolse filiaal van Vroom en Dreesmann. Daar en eveneens bij V. en D. in Haarlem zijn de winnende foto's en tientallen andere inzendingen vanaf vandaag tot eind mei geëxposeerd. Een deel van de Ingezonden foto's ls tevens opgenomen in het fotoboek Oranje-Foto, dat bij uitgeverij Per spectief in Voorburg ls verschenen. Deze foto werd met het Oranje Wisselobjectief beloond. Van een onzer verslaggevers ALKMAAR De gedetineerden in de gevangenis Schutterswei in Alk maar hebben gisteren laten weten dat zij maandag en dinsdag zullen staken. Daarmee zal worden gepro testeerd tegen de weigering gevange nen wegens de troonswisseling gratie te verlenen. Van onze Haagse redactie DEN HAAG De vijf ambte narencentrales hebben een kort geding aangespannen te gen minister Pais (onderwijs) ZIJ eisen van de bewindsman redelijk overleg over zijn plan om de zogeheten schoorsteen uren (dat zijn drie extra ultbe taalde, maar niet gemaakt, uren) voor nieuwe eerste graads leerkrachten af U schaffen. Eerder deze week hadden de centra les uitstel van overleg gevraagd tot 21 mei, omdat ze het plan nader willei bestuderen. Pais weigerde echtei daaraan toe te geven Via het kort geding, dat op 8 mei dient, voor de Haagse rechtbank, willen de centra les alsnog „verantwoordelijk overleg" mogelijk maken. De schoorsteenuren zijn drie extra taak uren, die van rechtswege zijn ge koppeld aan de volledige eerste graads betrekking voor leerkrachter ln het voortgezet onderwijs. Pais wt. van die uren af, omdat ze volgent hem ongelijkheid scheppen in di rechtspositie van leerkrachten met een volledige baan en leerkrachten met een deeltijdbaan. Docenten met een volledige baan <en drie schoorsteenuren) hebben de ze kerheid dat ze elk Jaar hetzelfde aan tal uren les kunnen blijven geven en leerkachten met een deeltijdbaan („uurdocenten") hebben die zeker heid niet, aldus de bewindsman. Afschaffen Het afschaffen van de extra taakuren is hoewel het parlement het plan heeft goedgekeurd een nogal om streden zaak. De centrales menen dat de maatregel op de lange duur een verlies van 1750 volledige arbeids plaatsen sal gaan betekenen. Een woordvoerder van het ministerie be vestigde dat gisteren, maar hij voeg de eraan toe dat dit probleem pas op zeer lange termijn zal gaan spelen. Bovendien, zei hij, levert de maatre gel een besparing op van 150 miljoen gulden. Op het departement is berekend dat de maatregel dit Jaar 82 volledige arbeidsplaatsen zal gaan kosten. Dat verlies zal elk jaar structureel met 75 arbeidsplaatsen stijgen. Verwacht wordt dat ln 1990 zo'n 825 arbeids plaatsen verdwenen sullen zijn. Vol gens de woordvoerder van het minis terie gaat het om in totaal 50.000 extra taakuren. Op de foto: worden de demonstranten losgeknipt. Van onze parlementsredactie DEN HAAG De huidige geringe belangstelling voor koopwoningen dreigt rampzalige gevolgen te krijgen voor de werkgelegenheid in de wo ningbouw. Volgens cijfers van het mi nisterie moet gerekend worden op een verlies van vijftig tot vijfenvijf tigduizend banen in de bouw, als de stagnatie voortduurt Volgens staats secretaris Brokx, is hier sprake van een „onaanvaardbare zaak". Hij ls „doende te bezien welke maat regelen kunnen worden genomen." Begin mei zal de Kamer een debat aan de zaak wijden, voor die tijd zal de staatssecretaris ln een nota uiteen moeten zetten welke maatregelen hij denkt te nemen. Te denken valt aan het geven van subsidie op de rente, dan wel het verhogen van de premie voor het kopen van een huls Een en ander Is een suggestie van de CDA- fractie. De PvdA wil dat geld en arbeids krachten die nu niet worden aange wend voor koopwoningen worden in gezet om goedkope huurwoningen te bouwen. Volgens PvdA-Kamerlld Van Dam zijn er voldoende plannen, waarmee de bouwproduktie gered kan worden. De stagnatie in de woningbouw valt voornamelijk toe te schrijven aan de geringe belangstelling voor koopwo ningen. Brokx meent, dat er wel dege- „als de onderdrukking niet ophoudt' verbod in te voeren tegen het gebruik en als de staat van beleg niet wordt van deze schadelijke chloor-fluor- opgeheven". koolwaterstoffen. Van onze sociaal-economische redactie DEN HAAG - Het kabinet gaat maatregelen nemen tegen samenloop van dalende subsidies en stijgende belastingen en sociale premies bij het stijgen van het Inkomen. De bedoeling is te voorkomen dat ADVERTENTIE Huls) nga 26.86 fALST 2-3141 Langere levensduur, meer zuig kracht, moeiteloos bedieningsgemak. Dat is Nilfisk. Neem dus geen genoegen met minder. Neem Nilfisk, 'n verstandige investering. de stoere huishoudstofzuiger uit Denemarken. Nilfisk BV. lel no. 02940 -1 52 68. toestel 17 mensen van een bruto Inkomensstij ging netto weinig of niets overhou den Gisteren heeft het kabinet beslo ten tot instelling van een commissie onder leiding van het ministerie van financiën, die ongelukkige samenlo pen moet tegengaan In een extreem geval komt het voor dat iemand een bruto verhoging ont vangt van 1000 gulden, maar netto 160 gulden inkomen achteruit gaat. Zo'n geval kan zich voordoen bij be jaarden met een nogal laag inkomen, die enerzijds Individuele huursubsi die ontvangen anderzijds ln het be jaardenziekenfonds zitten met een premie die net als de individuele huursubsidie afhankelijk is van de hoogte van het bruto-inkomen Als het bruto-inkomen dan 1000 gulden stijgt, gaan daar uiteraard eerst de normale belasting en sociale premies af. Maar tegelijk daalt de huursubsi die en stijgt de premie ziekenfonds. Er zijn naar schatting 25 000 bejaar den bij wie zich deze samenloop voor doet. Overigens komt het slechts bij een beperkt aantal hiervan voor dat een bruto verhoging netto niets of zelfs een teruggang oplevert Een vergelijkbare samenloop doet zich voor bij rond 1600 ouders met kinderen zowel ln het hoger als in het voortgezet onderwijs, waarvoor ener zijds rijksstudietoelage en anderzijds tegemoetkoming studiekosten wordt ontvangen. Beide regelingen zijn af hankelijk van het Inkomen. De sa menloop kan hier in het extreme ge val lelden tot 70 gulden netto inleve ren als gevolg van 1000 gulden bruto loonstijging. Het ministerie van financiën heeft naast de al genoemde regelingen ook de school- en cursusgelden (hoger naarmate het inkomen stijgt), retri buties gezinszorg (stijgen met het in komen). en retributies kinderdagver blijven (eveneens) onderzocht Aan leiding voor het onderzoek was een motle-Drees (D3"70), die ln 1976 met algemene stemmen door de Tweede Kamer is aangenomen. Ook de vak centrales Raad MHP en CNV hebben enkele jaren geleden studies verricht naar de samenloop van hogere lasten en lagere subsidies bij stijging van het Inkomen in vooral de lagere „mid deninkomens". lijk behoefte bestaat aan koopwonin gen. De hoge rentestand en de onze kere economische vooruitzichten ma ken mensen echter huiverig voor het kopen als zodanig. Somber BIJ de sombere cijfers over de werk gelegenheid ln de bouw is het minis terie ervan uitgegaan, dat het pro gramma van 106.000 woningen terug loopt tot vijfenzeventigduizend Be halve banen ln de bouwproduktie zelf, rekent men op verlies van ar beidsplaatsen ln sectoren, die mate rialen leveren en de woninginrich ting. Bouwwerkgevers hebben gisteren bij de opening van de bouwbeurs Ir Utrecht het woningbouwbeleid verge leken met een jojo. De woningbouv kent voortdurend perioden van bloe en neergang. Volgens de onderne mers had men op het ministerie eer der aan het touwtje moeten trekker (het beleid moeten ombuigen» om de bouwproduktie op peil te houden. PvdA-Kamerlld van Dam die ook ln Utrecht aanwezig was. stelde dat d« teruggang ln de koopwoningsector volstrekt voorspelbaaris geweest „Het ls het logische gevolg van de prijsexplosie van de afgelopen Ja ren." Woordvoerders van de fracties van CDA en WD verwezen naar de binnenkort te nemen maatregelen door het ministerie. De hout- en bouwbond CNV heeft gepleit voor „onverwijld te nemen maatregelen" Ondermeer denkt men daar aan het belastingvrij maken van de rijkspre mies op premiekoopwoningen. Van een onzer verslaggevers AM8TERDAM Circa zestig Jonge ren hebben gistermiddag een pand aan de Herengracht in Amsterdam gekraakt. Aan het einde van de mid dag namen zij zonder veel moeite bezit van de vier etages luxe apparte menten, die volgens de krakers al sinds augustus 1976 leegstaan Het gerenoveerde grachtenpand ls ln be zit van het OOEM-concern, de voor malige eigenaar van de kraakpanden de „Oroote Keyser" aan de Keizers gracht BIJ het pand Herengracht 50 deden zich geen Incidenten voor. Terwijl de nieuwe bewoners zich inrichtten ble ven sympathisanten enige tijd aan wezig om een mogelijke ontruiming verhinderen Vorige week vrijdag werd een villa ln de Vondelparkbuurt gekraakt. Ondanks het verzoek van de eigenares besloten B en W van Amsterdam niet ln te grijpen, onder meer omdat het pand al geruime tijd leeg stond.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 11