tenen steunen
leid Carter
teesten in Zimbabwe
'Knieval Arafat
voor Khaddaffi'
Alentejo mag kennelijk leeg lopen
Honduras mag weer stemmen
Martens staat voor
onmogelijke opgaaf
an: genoeg weerstand
Twee doden op eerste dag onafhankelijkheid
Diamantroof 'Aanslagen verstoren
m Tel Aviv A rw* i 1
Marathon over Palestijns
zelfbestuur start 28 april
Formatie moet voor 9 mei rond
S
BUITENLAND
TROUW/KWARTET H S 7
JUCIGALPA (AP, DPA)
^cht jaar na een militaire
itsgreep heeft de Midden-
fcrikaanse staat Honduras
enig zicht op een demo-
ie. De bevolking van het
pte land in dit gebied
morgen de gelegenheid
larlement te kiezen.
\s de bedoeling van de huidige
&ire machthebbbers dat de ver
kiezingen van morgen een parlement
van 207 algevaardigden opleveren,
die echter zeer beperkte bevoegdhe
den krijgen. De afgevaardigden zul
len later mogen stemmen over een
nieuwe grondwet en een president
moeten kiezen voor een ambtsperio
de van zes jaar.
Volgens linkse oppositiepartijen, die
van deelname aan de verkiezingen
zijn uitgesloten, hebben de conserva
tieve krachten in het land hun macht
reeds door middel van fraudes weten
veilig te stellen. Naast de linkse par
tijen mogen ook de christen-demo
craten niet aan de verkiezingen mee
doen.
Honduras wordt omgeven door lan
den als El Salvador en Guatemala,
waar steeds meer verzet is tegen de
dictatoriale machthebbers. Volgens
progressieve politici in het land laat
Honduras nu zijn kans voorbijgaan
om met tijdige hervormingen het re
volutionaire geweld te keren. Sommi
gen zijn zelfs van mening dat de ver
kiezingen van morgen de vonk vor
men die het kruitvat tot ontploffing
zal brengen. De leider van de chris-
ten-democratischepartij noemt de
verkiezingen „een stembusgang zon
der hoop".
Vier mannen hebben gisteren in de
hoofdstad Tegucigalpa een regionaal
directeur van het Amerikaanse olie
concern Texaco ontvoerd. Volgens de
politie, die benadrukte dat Honduras
geen guerrillabewegingen kent, is nog
niets bekend van de eisen van de
ontvoerders.
INGTON (Reuter, AP AFP) Denemarken steunt de
ikaanse president Jimmy Carter in zijn handelssancties
Iran en is bereid in samenwerking met de andere EG-
in tot dezellde stappen. De Iraanse zaakgelastigde in
sel heeft gisteren gezegd dat steun aan de VS niet in het
ig is van Europa.
de acties aan de universiteiten in het
land te staken. Als dat niet gebeurt
dan zullen de hoofdkwartieren, die de
groepen in de gebouwen hebben ge
maakt worden ontruimd, aldus
woordvoerder Hassan Habibi. De uit
spraak van de raad komt na een golf
van acties van extreme islamitische
groepen. Deze staan disch bij de stu
denten die de Amerikaanse diploma
ten in de Amerikaanse ambassade
gegijzeld houden.
zo
ense premier Anker J0rgensen
t maandag in Luxemburg tij-
Ie bijeenkomst van de EG-mi-
van buitenlandse zaken de
lerheden van maatregelen zou-
•rden besproken. De Deense
liet doorschemeren dat zijn
slechts samen met de andere
ringen wil handelen. Maar
;en vond de oproep van Carter
•t adres van de bondgenoten
bij te vallen juist, al waar-
Ie hij voor het geweld dat er
ik uit voortvloeit. Ook in Au-
lijkt de steun aan Carter aan
te winnen.
irikaanse president kondigde
agavond laat aan dat de eco-
ie druk op het bewind in Te-
'ordt vergroot. Alle invoer uit
verboden en de gelden die de
js bij Amerikaanse banken
en doe door.de president zijn
oep HKeerd, zullen na toestemming
janwijet Congres worden gebruikt
van de in de
aai^aanse ambassade gegijzelden
d ben familieleden. Er is geen finan-
^rkeer met Iran meer mogelijk
uitzondering van journalisten
bewfeeen enkele Amerikaan meer
<hming naar Iran te gaan. Als
ildenjjraniërs niet tot andere gedach-
mernjngt, zullen de VS overgaan tot
e winj-e actie, waarschijnlijk in de
r een^an een maritieme blokkade,
tiers in Iran zelf hebben op
E uitlatingen gereageerd met
Jng dat hun land opwassen is
iarmere toenemende Amerikaanse
toen
int
In de provincie Koerdestan zijn giste
ren opnieuw hevige gevechten uitge
broken tussen het Iraanse leger en
opstandige Koerden. De Koerden
houden een legereenheid tegen maar
de leiding daarvan heeft gezegd dat
zij door de versperring zal breken.
Volgens de Koerden hebben de solda
ten vijftig man verloren tegen zeven
Koerden en zeven burgers.
Onmiddellijk na het hijsen van de nieuwe vlag trokken bewoners van Salisbury de straat op om de
onafhankelijkheid te vieren.
erlig
een vraaggesprek met het
Iraanse persbureau PARS
i president Abolhassan Bani
t Jat zijn land zich al maanden
NeFeid op de sanctles- zelfs opde
ivjde. De radicale ayatollah
oali zei op eenbijeenkomst
Va" TeherJ,n ^t
T^J*ue Vs niet te onderhandelen of
iklfern
«Met-Unie
zijniet-Unie heeft verklaard dat de
öpenlijk zijn begonnen met het
(ren van Iraanse bezittingen.
5 verklaring van donderdag-
getuigt van Washingtons ka-
stieke cynisme enstaat bol van
ltale aanvallen op het Iraanse
I, aldus het Russische persbu-
BSS.
poging het linkse verzet tegen
ianse bewind in te tomen heeft
•lutionaire raad alle politieke
tgen drie dagen gegeven om
plu
tini
TEL AVTV (UPI) Een man met een
granaat en een pistool met geluid
demper heeft voor vijf miljoen dollar
aan ruwe diamanten geroofd van een
handelaar in Ramat Gan, waar de
grootste diamantbeurs ter wereld is
gevestigd. De politie noemt het de
grootste roofoverval in de Israëlische
geschiedenis.
Bewakers en politie hebben het 23
verdiepingen hoog gebouw uitge
kamd en alle 2.500 mensen erin stuk
voor stuk gevisiteerd bij het naar
huis gaan. Er is niets gevonden. Het
alarm was tien tot vijftien minuten
na de overval in werking gesteld.
De rover was het kantoor op de 13de
verdieping van de 54-jarige Yosef
Herskowitz binnengedrongen. Daar
was deze met de 62-jarige Menachem
Herskowitz aan het onderhandelen
met de ongeveer 30-jarige Haim
Schwartzberg over de koop van dia
manten.
Schwartzberg heeft verklaard dat de
juwelen 5 miljoen dollar waard zijn.
De rover beval Schwartzberg de twee
oudere mannen te binden en een prop
in hun mond te steken en daarna zijn
eigen voeten te binden. Daarop bond
de bandiet Schwartzbergs handen op
diens rug, schoof de diamanten van
de tafel in een tas, liet de granaat
achter en rende weg. Schwartzberg
kon zich wat later bevrijden en alarm
slaan.
SALISBURY (Reuter, AFP, AP) De feestvreugde tijdens de eerste dag in het bestaan van
het onafhankelijk Zimbabwe werd gisteren getemperd door vier aanslagen. Daarbij vielen
minstens twee doden en twintig gewonden.
Bij alle vier de aanslagen werd ge
bruik gemaakt van granaten, die wer
den afgeschoten op zwarte wijken
rondom de hoofdstad Salisbury. De
meeste slachtoffers vielen in de voor
stad Mabvuku, waar een granaat te
recht kwam in een groep van 150
zwarten, die voor een kerk stonden te
zingen. De daders van de aanslagen
Zijn niet bekend. Het vermoeden be
staat echter dat het hier gaat om
blanken, die hiermee hun onvrede
met de nieuwe prémier, een voormali
ge guerrillaleider, willen uiten.
De blanke bevolking in Zimbabwe is
nog zwaar bewapend en de regering
heeft geen enkele controle op de wa-
penvoorraden. De minderheid van
200.000 blanken, die gedurende lange
tijd Rhodesië als hun persoonlijk be
zit hebben beschouwd, zien de toe
komst onder premier Mugabe met
zorg tegemoet. Ongeveer 5200 blanke
boeren hebben meer dan tachtig pro-'
DEN HAAG (ANP) De Nederland
se regering en de regering van Zim
babwe hebben na vriendschappelijk
beraad besloten diplomatieke be
trekkingen aan te gaan op ambassa
deursniveau. Dit heeft een woord
voerder van het ministerie van bui
tenlandse zaken gisteren bekend
gemaakt.
De diplomatieke betrekking komen
voort uit het verlangen de bestaande
vriendschappelijke betrekkingen en
de samenwerking tussen beide lan
den te versterken. Te gelegener tijd
zullen ambassadeurs worden uitge- VcrniClillffCn
wisseld, aldus de woordvoerder.
de Britse vlag voor de laatste maal
werd gestreken en werd vervangen
door de nieuwe vlag van Zimbabwe.
De Britse troonopvolger prins Char
les woonde de middernachtelijke
plechtigheden namens koningin Eli
zabeth bij. Duizenden inwoners van
Salisbury dansten door de straten om
de onafhankelijkheid te vieren. Het
was opvallend dat sléchts weinige
blanken meededen. De laatste blanke
premier van Rhodesië, Ian Smith,
had er de voorkeur aan gegeven het
land te verlaten tijdens de feestelijk
heden.
cent van alle landbouwgrond in Zim
babwe in bezit.
De aanslagen volgden enige uren na
dat in een voetbalstadium in Salisbu
ry tijdens een plechtige bijeenkomst
1UALEM (Reuter, AP,
Het overleg tussen
erenigde Staten, Israël
>p 27jypte over het Palestijn-
ïonstjfbestuur zal op 28 april
Vred( Israëlische stad Her
bij Tel Aviv beginnen,
stuuieft premier Menachim
van, van israël meegedeeld.
De p^n opeenvolgende onder-
hetllingsdagen zal het over-
atie an voor een periode van
ndieijagen worden verplaatst
de Egyptische stad
drië.
Indoi
in
bije<
de
geb<
Agt.
;n de Amerikaanse president
Carter zijn het volgens de
tijdens hun besprekingen
niet eens geworden over drie belan
grijke kwesties, die de autonomie-
onderhandelingen zeer bemoeilijken:
de status van Jeruzalem, de veilig
heid op de westelijke Jordaanoever
en een zelfbestuursraad voor 1,2 mil
joen Palestijnen. Begin zei een krach.-
tig nee te hebben laten horen op
voorstellen die zouden leiden tot de
opdeling van Jeruzalem of die Ara
bieren uit Jeruzalem de gelegenheid
zou stellen hun stem uit te brengen
•voor een zelfbestuursraad. Die raad
mag zeker niet het karakter krijgen
van een soort parlement als voorlo
per op een Palestijnse staat en
kaanse president had het zelf over
„buitengewoon goed." De obstakels
zijn naar zijn mening veel minder
hoog dan die uit het verleden.
Begin wilde bij zijn terugkeer In Jeru
zalem niets zeggen over de op handen
zijnde ontslagaanvrage van zijn mi
nister van defensie Ezer Welzman.
Deze heeft zich tegen het beleid van
daarom zullen de bevoegdheden ge
ring zijn. Israël zal bovendien verant
woordelijk blijven voor de veiligheid
in de bezette gebieden. J
Het harde standpunt van IsraSl bete- l?»®
kent dat de besprekingen moeizaam
zullen worden en dat de kans zeer
klein is dat tegen 26 mei de datum
die in de akkoorden van Camp David
wordt genoemd overeenstemming
kan worden bereikt Begin en zijn
regering houden vast aan die akkoor
den. Niettemin zei de premier over
zijn gesprek met Carter dat het „posi
tief en belangrijk was en dat het nu
werken geblazen was." De Ameri-
politieke en economische problemen.
„Ik zal de zaak bestuderen en daarna
mijn mening geven" aldus de pre
mier. Hij had er ook geen moeite mee
dat oppositieleider Sjimon Peres vol
gende week met Carter zal gaan pra
ten „zolang Peres zich maar realiseert
dat hij oppositieleider is en geen pre
mier."
In het centrum van de stad moest de
politie optreden tegen een groep van
zestig zwarten, die het standbeeld
van de stichter van de kolonie, Cecil
Rhodes, wilden vernielen. De jonge
ren bekogelden het beeld van de
blanke overheerser met stenen. Tege
lijkertijd trad de politie op tegen
groepjes blanke Jongeren, die par-
keermeters vernielden.
In de vroege ochtend zagen ongeveer
230 gevangenen kans de bewakers
van een strafinrichting te overmees
teren en te vluchten. Zij hielden daar
na een demonstratieve mars door de
buitenwijken van Salisbury om hun
ongenoegen te uiten met het uitblij
ven van amnestie voor alle gevange
nen. Op negen na keerden ze allemaal
weer terug naar de gevangenis.
In zijn toespraak ter gelegenheid van
de onafhankelijkheid had premier
Mugabe al gewaarschuwd dat de eer
ste tijd niet zonder problemen zou
den verlopen. Hij voorzag teleurstel
ling onder de zeven miljoen zwarten,
omdat de verwachtingen te hoog ge
spannen zijn. Hij drong aan op ge
duld en vroeg tijd voor het uitwerken
van voorstellen voor landhervormin
gen. Door de oorlog van de afgelopen
jaren zijn ruim een miljoen mensen
van hun grond verdreven.
Jasser Arafat
Van een medewerker
TRIPOLI Jasser Arafat is zwak en besluiteloos. Hij heeft
een knieval gemaakt voor de Libische leider Khaddaffi en
allerlei beledigingen aan het adres van de PLO geslikt. Door
de zijde van het Frente Polisario te kiezen in de strijd tegen
Marokko heeft hij alle afspraken over niet-inmenging in de
binnenlandse aangelegenheden van de Arabische bondgeno
ten geschonden. En met zijn toenadering tot Moskou heeft
Arafat de onafhankelijke politiek van de PLO ondermijnd.
Dat zijn de hoofdpunten uit de kri
tiek die LO-leider Jasser Arafat in
eigen kring heeft gekregen na afloop
van de top van het radicale Afwij
zingsfront in Tripoli. Aan de top na
men vertegenwoordigers van Libië,
Syrië, Algerije, Zuid-Jemen en de Pa
lestijnse Bevrijdingsorganisatie deel.
Al bij de opening van het overleg,
vorig week zaterdag, zei Khaddaffi
dat slechts „de volledige bevrijding
van Palestina" een oplossing van het
conflict in het Midden-Oosten kan
brengen. En in de loop van deze week
spraken de deelnemers uit dat zij
geen vredesregeling zullen aanvaar
den die is gebaseerd op resolutie 242
van de Veiligheidsraad der Verenigde
Naties of op „een interpretaUe van
resolutie 242".
Het één gecombineerd met het ander
betekent een duidelijke veroordeling
van Arafats pogingen West-Europa
tot een eigen vredesinitiatief te bewe
gen. Zoals bekend overwegen de lan
den van de Europese Gemeenschap
daartoe aangespoord door de PLO
om na 26 mei, als Egypte en Israël
dan geen akkoord hebben bereikt
over Palestijnse autonomie in de be
zette gebieden, een wijziging van re
solutie 242 voor te stellen, zodat daar
in meer rechten van de Palestijnen
worden erkend. Critici van Arafat
wijzen erop, dat Arafat bij de „afwij
zingstop" van 1977 in Tripoli nog wist
te voorkomen dat een vredesregeling
op basis van „242" zonder meer werd
verworpen.
Eén lijn
Khaddaffi trok in deze kwestie één
lijn met de Syrische president Assad.
Ook deze had van het begin af aan
het Palestijnse diplomatieke offen
sief in Europa met grote achterdocht
gadegeslagen. Maar toen Arafats
overleg van vorig zomer in Wenen
met Kreisky en Brandt alom werd
geprezen als een doorbraak, zat er
Voor Assad niets anders op dan zich
in stilzwijgen te hullen. Samen met
Khaddaffi heeft hij nu dan toch Ara
fat in de hoek gekregen.
Voor Assad is Palestijnse matiging
geen aantrekkelijk idee, omdat het
een oud Syrisch verlangen in gevaar
brengt, de vorming van een groot
Syrië bestaande uit het huidige Syrië.
Libanon, Jordanië en de westelijke
Jordaanoever. Het streven naar een
unie met Jordanië bestaat overigens
alleen op papier. Assad mag al blij
zijn als koning Hoessein ervan kan
worden weerhouden mee te gaan
doen aan de Egyptisch-Israëlische
onderhandelingen.
Vooral in kringen van Al Fatah, de
grootste guerrilla-organisatie binnen
de PLO, wordt het Arafat kwalijk
genomen dat hij een knieval voor
Khaddaffi heeft gemaakt. Enkele
maanden geleden zette de Libische
leider alle PLO-functionarissen zijn
land uit. Arafat zou een verrader zijn,
omdat hij bereid was met Israël een
compromis te sluiten. Khaddaffi ging
zelfs zover dat hij Europa waar
schuwde voor erkenning van de PLO
als enige wettige vertegenwoordiger
van het Palestijnse volk.
Voor de top in Tripoli werd dan ook
niet de PLO als zodanig uitgenodigd,
maar een reeks organisaties die In
deze beweging zijn verenigd afzon
derlijk. Arafat zou de blunder hebben
begaan dat hij zich niet heeft verzet
tegen de Libische erkenning van door
Khaddaffi opgerichte Palestijnse co
mités als vertegenwoordigers van het
Palestijnse volk. En dat terwijl de
Arabische top van 1974 in Rabat dat
exclusieve recht had toegekend aan
de PLO.
Arafat zit niet alleen ln eigen huls
met moeilijkheden. Marokko is w*
dend dat de top ln Tripoli de Saha-
raanse verzetsbeweging Polisario
heeft erkend. In de Marokkaanse
hoofdstad Rabat trachtte de PLO-
woordvoerder de zaak te sussen door
te verklaren dat de PLO zich niet bij
die erkenning heeft aangesloten en
ook het Palestijnse persbureau Wafa
zwijgt er in alle talen over. Maar
Marokko een van de weinige lan
den die hun bijdrage aan de PLO
altijd stipt betalen neemt er geen
genoegen mee.
Kwaad op Arafat ls ook Irak. Dit land
heeft net de banden met de Sowjet-
Unie bijna geheel verbroken en nu
besluiten de afwijzers ln Tripoli tot
toenadering tot het Kremlin.
Sommige Palestijnse functionarissen
zien de top ln Tripoli dan ook al als
„het München van de Palestijnen".
Zij menen dat de PLO haar „onafhan
kelijke politieke programma" wel
kan vergeten.
binnenkort kan blijken welke lijn het
wint in de PLO. Voorstanders van
matiging willen de eerstvolgende bij
eenkomst van de Palestijnse Natio
nale Raad, het Palestijnse „parle
ment in ballingschap", zo lang moge
lijk uitstellen zodat zij de tijd krijgen
aan te tonen dat hun matiging loont.
De radicalen, gesteund uiteraard
door Syrië en Libië, willen de raad zo
snel mogelijk bijeen roepen om Ara
fat te dwingen de besluiten van Tri
poli over te nemen als leidraad voor
de politiek van de PLO.
Aan Arafat de keus.
BRUSSEL (ANP, AFP) WUfried Martens, de door koning
Boudewijn tot formateur benoemde demissionaire eerste mi
nister, heeft weinig kans van slagen. Dat was gisteren vrij
algemeen de mening in België nadat Martens opdracht had
gekregen een regering te vormen van de Vlaamse en Waalse
christendemocraten, socialisten en liberalen.
etten-
veertillan Halkes
j te kei
ia in
een
Wer
ma
i SeiL
VB ON Het grootgrondbezit in het zuiden van Portugal was tot de
evolutie een bron van ellende en achterlijkheid, 's Zomers was er
's winters was er honger. De landheer, vertegenwoordigd door zijn
feester, was de verpersoonlijking van willekeur en onrechtvaardig-
Dull
egli
x) in
sart"
In
t in
diens
av
eemeij.
Or
?1 we
gdurige stakingen, gewelddadig be
door de republikeinse garde en de
e politie, werd pas in 1962 de achturi-
:dag ingevoerd voor de landbouw in de
o. Voordien werkte men gewoon van
;omst tot zonsondergang,
vond de opgekropte woede tegen de
ondbezitters een uitweg in de landbe-
:n. Tal van landerijen werden bezet en
een begin gemaakt met de ontgin-
n grote stukken braakliggende grond,
otgrondbezitters zagen zich beroofd
sittingen die. hun voorouders op hun
ïalverwege de vorige eeuw hadden
nen van de kerk en de adel. Net als
as het argument ook nu dat niet
een kleine groep van de beschikbare
Jiwgronden mocht profiteren. En ook
toen dreigt daarvan weinig terecht te
Toen ging het land van kerk en adel
nieuwe, kleine groep, de grootgrond-
s. En deze keer ziet het er naar uit dat
igende grond in snel tempo gewoon
'Specht komt bij de oude bezitters,
een zeer klein deel van de grond zal
uiteindelijk het eigendom zijn van de kleine
boeren die het land ook bewerken.
Balans
Begin deze maand werd in Evora de vierde
conferentie van de Landhervorming gehou
den. Meer dan tweeduizend afgevaardigden
van de landarbeiders maakten de balans op
van een jaar werken op de coöperaties en de
collectieve boerderijen.
Deze bedrijven worden geleid door een direc
tie-comité, dat gekozen en gecontroleerd
wordt door een algemene vergadering van de
landarbeiders. Een groot deel van de coöpe-
ranten kan lezen noch schrijven en het is
verwonderlijk hoe zij met zo'n organisatie en
de hulp van veel te weinig landbouw-
technici en boekhouders er toch in slagen elk
jaar meer land in te zaaien en relatief betere
produktiecijfers te behalen dan de particulie
re bedrijven. Dat althans blijkt uit de enquête
die de collectieve boerderijen zelf organiseer
den onder 413 van de 498 zelf beheerde be
drijven.
„Je kunt met eigen ogen zien dat er duidelijke
verbeteringen zijn," zegt Jan van Santbrink.
Hij vertegenwoordigde de Portugalgroep van
de landbouwhogeschool Wageningen op de
conferentie in Evora. „Wat zou vandaag de
dag de landhervorming zijn wanneer zij tech
nische en financiële steun had gekregen in
plaats van gewelddadig aangevallen te wor
den," vroegen de deelnemers aan de confe
rentie zich af.
Rendabel
De huidige minister van landbouw ln de
conservatieve regering, Cardos e Cunha, is er
echter van overtuigd dat collectieve boerde
rijen niet produktief kunnen zijn en ziet dan
ook weinig in bevordering van het zelfbeheer,
zoals de grondwet voorschrijft. „Vanuit een
optiek van concurrentie en particulier initia
tief ia het fundamenteel dat het landbouwbe
drijf rendabel ls. Vanuit een ander, socialise
rend of collectivistisch standpunt stelt men
het probleem andere. Welnu, lk verdedig het
eerste standpunt," zegt hij,
EG-deskundigen houden het erop. dat het
kapitaalkrachtige middelgrote familiebedrijf Mankracht
de meest rendabele bedrijfsvoering garan
deert. Het ls een argument voor Portugals
conservatieven om terwille van de toetreding
tot de gemeenschap deze bedrijfsvorm ook
tot de ruggegraat van de Portugese land
bouw te maken.
„In Nederland is daar al geen sprake van,"
zegt Jan van Santbrink. „Het krachtige mid
denbedrijf dat men in de Alentejo wil opzet
ten is naar mijn idee volstrekt onmogelijk."
Volgens hem zijn noch de grootgrondbezit
ters, noch de kleine boeren daartoe ln staat.
„In de Alentejo ontbreekt in feite de klasse
die dat middenbedrijf als ruggegraat van het
systeem zou kunnen opzetten. In arren moe
de geeft men het land dan maar aan de
grootgrondbezitters terug." En het argument
van de produktlviteit overtuigt Van Sant
brink allerminst „De coöperaties profiteren
Juist van de grotere schaal; zij kunnen zelfs
produktlever zijn dan het EG-model.'
duktie is heel anders gericht. Grof gezegd wil
het grootgrondbezit zoveel mogelijk op
brengst met zo min mogelijk arbeid. Graan ls
een dankbaar produkt alleen het zaaien en
oogsten eisen mankracht en ook de aan
plant van eucalyptusbomen voor de papierin
dustrie biedt gunstige perspectieven.
Van conservatieve zijde wordt tegengewor
pen dat de coöperaties in de Alentejo een
uitwas zijn van het vrijheidsideaal van de
revolutie: ln plaats van de traditionele groot
grondbezitters zou nu de communistische
partij alle eigendomsrechten willen hebben.
Niet alleen in beheer verschillen grootgrond
bezit en collectieve bedrijven. Ook de pro-
Als het aan de Wereldbank ligt wordt de
Alentejo daar geheel mee vol gezet: de streek
schijnt uitstekende voorwaarden voor een
snelle groei te hebben. „Zo'n advies van de
Wereldbank ls asociaal," zegt Van Santbrink.
„Het gaat ervan uit dat de arbeldsksrachten
maar daarheen moeten gaan waar werk is. De
Alentejo 'mag dan blijkbaar leeg lopen, want
aan eucalyptusbomen valt natuurlijk nauwe
lijks Iets te doen."
Hij wijst op nog een onaangenaam bijver
schijnsel: „De bomen maken de grond voor
de eerste tien Jaar ongeschikt voor een ande
re cultuur". De coöperaties daarentegen
brengen grond in cultuur die tot nog toe
braak heeft gelegen, zoals de uitgestrekte
velden waar uitsluitend kurkeiken groeien.
Voor de minister van landbouw is het pro
bleem eenvoudig op te lossen door nieuwe
Industrieën ln de Alentejo te vestigen. Zeker
is dat er dan geen bedrijven in zelfbeheer
zullen zijn.
Als één van de grootste barrières
geldt dat in de praktijk van de onder
handelingen de hervorming van de
staat en de sociaal-economische pro
blemen weer aan elkaar gekoppeld
worden. Martens heeft in een vraag
gesprek toegegeven dat dit een zeer
moeilijke zaak is. Hij zal ln zijn be
sprekingen met de voorzitters van de
zes partijen „een actieve formatiepo
ging" doen en zelf met voorstellen
komen. Maar ln feite is Martens te
ruggekeerd naar de positie van pre
cies een Jaar geleden, toen zijn eerste
regering haar werk begon.
De formateur zal ook snel te werk
jnoeten gaan. Nadat hij van zijn in
formatie-opdracht was ontslagen zei
Willy Claes, vice-premier en socialis
tisch minister van economische za
ken In de regerlng-Martens I, dat de
formateur aan een strikt tijdschema
is gebonden. Martens krijgt tot 9 mei
de gelegenheid een nieuwe ploeg te
vormen. Lukt dat niet dan zullen op
15 Juni nieuwe algemene verkiezin
gen moeten worden gehouden.
Met uitzondering van de liberalen,
die electoraal in de lift zitten, heeft
niemand in België er zin in weer naar
de stembus te gaan. te meer omdat
daar doorgaans de politieke proble
men niet minder van worden. Claes
heeft de termijn van 15 Juni gesteld
omdat daarop het zomerreces volgt
en het volgens hem niet verantwoord
Ls België tot in het najaar zonder
echte regering te houden
