bemiddeling Israël bij onflict Haddad-Unifil Verzet Liberia smeulde allang ak ziet zijn kans schoon om Iran te wippen bba vreest ziekten ambassade Peru Irak betuigt steun aan rebellen Iran Sadat: Initiatief VS-Europa mogelijk [én VN-militair en drie burgers gedood Willy Claes zoekt uitweg voor België Mogelijk gesprek Vance en Gromiko Staking New York voorbij Iran op zoek naar imam Moessa Sadr Stappen tegen Iran geëist ÏT 3 SS IDAG 14 APRIL 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET AVIV, BEIROET (Reuter, AP, AFP) Hoge milities in het zuiden van Libanon en de lesmacht van de Verenigde Naties (Unifil) kwamen gisteren bijeen in Nazareth in een Ing de spanning in het gebied te verminderen. Over wat er door de militaire leiders is isproken was gisteren nog niets bekend. Wel kwam de Veiligheidsraad van de Verenigde fes gisteravond in spoedzitting bijeen om zich over de situatie in het zuiden van de non te beraden. besprekingen In Nazareth wa- ianwezig de leider van de onaf- lijk opererende christelijke mi- I in het zuiden van Libanon, ma- Haddad, de opperbevelhebber Unifil. generaal Erksine en de van van het Israëlische noorde- I leger, generaal majoor Avigdor Gal De bijeenkomst was hard g om de het afgelopen weekeinde opgelopen spanningen tussen |l enerzijds en leden van de chris- e milities anderzijds enigszins te jeren. pen zaterdag kwamen bij ge in een militair van de Fiji-eilan- drie Libanese burgers om het Over de toedracht van het inci- waarbij de slachtoffers vielen, de lezingen nogal uiteen. De ilijke milities houden het erop irse militairen met schieten zijn ien bij het dorp Al Tiri, toen jongeren in die plaats een de- ratie hielden. Volgens de lezing tnifil werden de jongeren tot een itratie tegen de vredesmacht mgen door leden van Haddads Tegelijk met de demonstratie Haddads militairen op Ierse i in het dorp geschoten heb- tonnet mortieren en granaten. Toen (ren terugschoten zouden enkele (toffers gevallen zijn. Volgens de probeerde majoor Haddad het t08r °P 116 Unifil veroveren. ris teren gehouden bijeenkomst kennelijk een poging van Israël iff ftfe verhitte gemoederen tussen py Vöad en Unifil te klameren, overi- ]Zonder dat Israël ophoudt met t_iun aan Haddad. Een woord- i^jer van de Israëlische regering gisteren na het kabinetsbe- |mee dat de Israëlische regering ,d niet laat vallen. Overigens de Israëlische militairen die week het zuiden van Libanon itrokken na. een Palestijnse .1 op een Israëlische kibboets It weekeinde geheel hebben te- okken. Volgens de Unifil ging aan ongeveer 350 man met pant- igmijgens. heUdesrnacht van de verenigde die op verschillende punten lortieren bestookt werd, was nog steeds in de hoogste iweers! van paraatheid. Ook de Neder- schieff stafcompagnie bij Haris t wèl a onder vuur te liggen, maar i word avanl ie bij| ind^ inter* ymfoi end ci daarbij raakte niemand gewond. Wel is wat materiële schade aangericht, aldus een woordvoerder van de leger- voorlichtingsdienst. Bij een hevige Ie COt Irak herhaalde zijn eis, die het eerder had gesteld in een brief aan secretaris Waldheim van de Verenigde Naties, gisteren in een schrijven aan Fidel Castro, als leider van de beweging van nlet-gebonden landen. Iraakse kranten publiceerden een telegram van opstandelingen in de provincie Khoezestan, die de laatste tijd toneel is van aanslagen op olie-installaties, waarin zij president Saddam Hoes sein vragen om de provincie gewa penderhand te bevrijden van de „ra cistische moordenaars", waarmee kennelijk gedoeld wordt op het Iraan- se leger. Het is voor het eerst dat Irak zo openlijk aangeeft dat het solidair is met de verzetsbeweging in de Iraanse provincie. In de aan Khoezestan grenzende pro vincie Kermansjah zouden guerrilla strijders de afgelopen week drie maal een aanslag hebben gepleegd op olie installaties, zo melden revolutionaire gardisten. De guerrillastrijders zou den zich daarna op Iraaks grondge bied hebben teruggetrokken. Inmid dels zijn in Iran al zeker 2.000 Iraki's van Iraanse komaf aangekomen, na dat zij door de Iraakse autoriteiten als staatsvijandige elementen de grens waren overgezet. Van Iraanse zijde is de neiging tot een compromis met Irak bepaald ook niet groot. De Iraanse minister van bui tenlandse zaken Ghotbzadeh weiger de gisteren elke bemiddeling, terwijl r)0 reispasjes verstrekt te t IANA (Reuter, AP, AFP) De Cubaanse autoriteiten |en het afgelopen weekeinde aan 3500 van de ongeveer uizend Cubanen in de Peruaanse ambassade een pas of vrijgeleide verstrekt. Deze mensen, en een kleine finderd die bij nader inzien toch maar hebben besloten t emigreren, hebben het ambassadeterrein verlaten. riteiten hebben aan tafels bij ibassadegebouw in Havana de uitgeschreven. Men was bang [et uitbreken van een epidemie de hygiëne in het gebouw nerhand onhoudbaar is. Vol- i verslaggever is de omgeving J met uitwerpselen, waarvan de ot op enkele blokken van de iade is te ruiken. Jibaanse arts, die in een nood- tegen het gebouw zieken belt. heeft de omstandigheden Irlijk" genoemd en ervoor ge- ]huwd dat als het aantal opeen gepakte kandidaten voor emigratie niet snel zou verminderen er ziekten uitbreken of zelfs doden zouden val len. De politie heeft het ambassade- terrein afgesloten van de rest van de stad. Peru houdt inmiddels op de luchtha ven van de hoofdstad Lima vliegtui gen paraat om een deel van de emi granten uit Cuba op te halen. Peru heeft toegezegd duizend Cubanen te zullen toelaten. Ook andere Latljns- amerikaanse landen, de VS, Spanje en West-Dultsland willen een deel opnemen. BRUSSEL (AP. AFP) De Belgische koning Boudewijn heeft de demissio naire minister van economische za ken Willy Claes gevraagd te zoeken naar een oplossing voor de huidige kabinetscrisis. Willy Claes werd offi cieel tot informateur benoemd. Hij moet een onderzoek instellen naar de mogelijkheid om zo spoedig mogelijk een regering te vormen die in staat is om zowel de begrotingsproblemen als de taalkwestie, die een grondwetswij ziging vergt, op te lossen. Claes is lid van de Vlaamse socialistische partij. Aangenomen wordt dat hij een po ging zal doen om de liberalen in de regering te halen. Een coalitie van socialisten, liberalen en christen-democraten zou over een zeer grote meerderheid beschikken in het parlement, waardoor een defini tieve regeling van de taalkwestie mo gelijk wordt. Aangenomen wordt dat de liberalen, die zich nu in een sleutel positie bevinden, wel zware eisen zul len stellen voor hun deelname. Poli tieke commentatoren verwachten dan ook een lange politieke crisis en mogelijk vervroegde algemene ver kiezingen als Claes er niet in slaagt zijn opdracht tot een goed einde te brengen. WASHINGTON (Reuter) Het Ame rikaanse ministerie van buitenlandse zaken weet niets van voorbereidingen voor een ontmoeting tussen de minis-' ters van buitenlandse zaken van de Sowjet-Unie en de Verenigde Staten, Gromiko en Vance. Overigens sloot het ministerie een dergelijke ontmoe ting, volgende maand in Wenen tij dens de viering van het vijfde lu strum van de overeenkomst over de neutraliteit van Oostenrijk, niet uit. Deze viering zal door Vance en moge lijk ook door Gromiko bijgewoond worden. Berichten over een ontmoe ting tussen Vance en Gromiko kwa men afgelopen vrijdag in de wereld door een mededeling daarover van de Westdultse bondskanselier Schmidt. NEW YORK (Reuter) De staking van het Newyorkse openbaar ver voer is voorbij. Na elf dagen zijn de 33.000 personeelsleden van de metro en de busdiensten akkoord gegaan met een loonsverhoging van 17 pro cent, verdeeld over twee jaar. De staking heeft New York ruim twee miljard gulden gekost. Het akkoord tussen de stadsver voermaatschappij en de transport- bond TWU is uiterst wankel. Van de leiding van de bond, die over de verhoging onderhandelde, was pre cies de helft voor het compromis en de andere helft vond het onvoldoen de. De TWU gaat nu een schriftelijke stemming onder de leden houden. Het zal zeker drie weken duren voor dat daarvan de uitslag bekend is. Terwijl een deel van de bond het compromis te mager vond, was bur gemeester Ed Koch van New York van mening dat de verhoging te ver ging. Hij verweet de onderhande laars van de maatschappij dat zij voor de personeelsleden door de knieën zijn gegaan. De New Yorkers zullen nu de prijs moeten betalen via hogere belastingen of vervoersta- rieven. Koch heeft de afgelopen tien dagen het moreel van de burger geprobeerd te versterken door hem op bruggen en straten te vragen vol te houden. Dat is hem goed gelukt; nergens was iets te merken van chaos en de men sen schikten zich in hun lot en gin gen te voet, op de fiets of de rol schaats naar het werk. „De New Yor ker won de strijd op straat en de vervoersmaatschappij verlopr hem aan de onderhandelingstafel'*! riep de burgemeester zaterdag. Koch was zo fel tegen het compromis omdat hij vreest dat het de 300.000 ambtenaren van de armlastige stad, die de komende maanden over de arbeidsovereenkomsten gaan onder handelen, ertoe zal brengen dezelfde hoge looneisen te stellen. artilleriebeschieting op het hoofd kwartier van Unifil in Nakoera vielen evenmin gewonden. Hier werken on geveer twintig Nederlanders. BEIROET, BAGDAD (Reuter, AFP) De spanning tussen Iran en Irak loopt verder op. Irak heeft zijn eis herhaald dat Iran de drie eilandjes die het sedert 1971 bezet houdt in de Perzische Golf, onmiddellijk moet teruggeven en heeft voor het eerst openlijk steun betuigd aan opstandige elementen in de Iraanse provincie Khoezestan. in de Iraanse pers berichten de ronde deden als zou de leider van de Iraakse sjiieten, ayatollah Bakr el Sadr, ge dood zijn. Volgens andere berichten zou hij door de Iraakse autoriteiten in een gevangenis in Bagdad worden vastgehouden. Bewoners van het Libanese dorp Bint J'Bail dragen het lichaam van een 16-jarige jongen ten grave, die om het leven kwam bij een botsing tussen Unifil-troepen en de christelijke militie van majoor Haddad. De bewoners schoten tijdens de begrafenis in de lucht en riepen om wraak aan het adres van de troepen van de Verenigde Naties. CAIRO, TRIPOLI (Reuter, AFP, AP) Mocht het vredeso verleg in het Midden-Oosten tussen Israël en Egypte voor 26 mei geen concreet resultaat opleveren, dan bestaat er een goede kans voor een gemeenschappelijk vredesoffensief van de Verenigde Staten en een aantal Westeuropese landen. Dit zei de Egyptische president Sadat dit weekeinde voor zijn vertrek uit de Verenigde Staten. Het Egyptische staatshoofd deed zijn mededeling in het weekblad Al Sias- si. In hetzelfde interview zei hij dat er geen plannen bestaan voor een nieu we topconferentie tussen Begin, Sa dat en Carter. Er werd rekening mee gehouden dat een dergelijke topont moeting eventueel zou worden ge houden na de gesprekken tussen de Israëlische premier en president Carter. Begin vertrekt vandaag naar de Vere nigde Staten, maar de verwachting dat deze besprekingen iets concreets zullen opleveren met betrekking tot de autonomie voor de bezette gebie den is niet hoog gespannen. Begin zou zich in Washington willen verzet ten tegen het daar na het vertrek van Sadat gelanceerde idee om een soort marathon-debat te houden tussen Egyptische, Israëlische en Ameri kaanse bewindslieden om toch nog voor 26 mei tot een concreet resultaat te komen. Gisteren vergaderde het Israëlische kabinet over de door Be gin te volgen koers. Over de inhoud daarvan zijn geen mededelingen gedaan. Omweg De Egyptische president is gisteren met een omweg via Groot-Brittannlë naar huis teruggevlogen na berichten over een poging tot een aanslag op de president door aanhangers van de Libische leider Khadaffi. Aanvanke lijk was het plan dat Sadat op de Azoren een tussenlanding zou maken en de aanslag zou daar hebben moe ten plaats vinden, aldus de ge ruchten. Het verzet in de Arabische wereld tegen het vredesinitiatief probeerde zich dit weekeinde te reorganiseren. De vijf leden van het Arabische afwij zingsfront, Libië, Algerijë, Syrië. Zuid-Jemen en de Palestijnse Bevrij dingsorganisatie. vergaderden giste ren in de Libische hoofdstad Tripoli. Helemaal zonder problemen was dit overleg niet gezien de moeizame rela tie tussen de Libische leider Khad- daffl en de Palestijnse leider Arafat. Khaddaffi vindt dat de PLO maar slap optreedt en de PLO vindt de harde acties die de Libische leider voorstelt maar niets en belastend voor het goede imago dat de PLO in het Westen probeert op te bouwen. Jasser Arafat wordt in Tripoli verge zeld door de leiders van twee radicale stromingen binnen de PLO, Nayef Hawatmeh en George Ha bas j. De Sy rische leider Assad zou in Tripoll zijn best willen doen de onderlinge span ningen binnen het standvastheids- front weg te poetsen. De conferentie wordt vandaag voortgezet Van een onzer redacteuren De staatsgreep in Liberia mag voor veel waarnemers als een verrassing zijn gekomen, het verzet tegen het bewind van president William Tolbert bestond al geruime tijd. De leider van de oudste zwart-Afrikaanse staat had daarop dan wel gereageerd met het achter de tralies wegbergen van oppositio nele figuren, de oorzaak een verslechtering van de sociale omstandigheden verdween daarmee niet. Liberia gold tot enkele Jaren geleden als een van de stabielste en meest westers georiënteerde staten van Afrika. Bevrijde slaven hadden er in 1822 de fundamenten van een onaf hankelijke staat gelegd. De invloed van het „moederland" was zo groot dat na 1847, toen Liberia een staat, werd. dit stuk Afrika al snel „het hoekje Amerika" ging heten. De grondwet van Liberia was op Ameri kaanse leest geschoeid, alsmede het onderwijs en ln feite het hele maat schappelijke bestel. Niet alleen Tolbert had als kleinzoon van een slaaf banden met de V8. voor zijn voorganger gold hetzelfde. En de naam van de enige politieke partij in deze „democratie" was ook al ont leend aan het Amerikaanse systeem: de True Whig Partij- De zwarte slaven vormden slechts een heel klein deel van de bewoners van het land en voor hun nakomelingen geldt nog hetzelf de. Op 50.000 na behoren de bijna 2 miljoen bewoners tot analfabete stammen. Ook Tolbert heeft de kloof tussen zijn eigen ontwikkelde minderheid en de overige Llberianen niet overbrugd. Dat kwam begin vorig Jaar heel dui delijk aan het licht toen de regering de rijstprijzen verhoogde om de pro- duktie te bevorderen en de landeige naren en zakenlieden, waartoe de zeer rijke Tolbert zelf behoorde, de gelegenheid te geven zich verder te verrijken. Na een demonstratie van de linkse Progressieve Volkspartij braken er onlusten uit gevolgd door plunderingen. De veiligheidstroepen openden na opdracht van Tolbert het vuur op de plunderaars. Officiëel wa ren er 44 doden maar officieus meer dan honderd. De leiders van de PVP verdwenen in de vangenis. Enkele maanden later liet Tolbert de oppositieleiders, die anders zeker de doodstraf had gewacht, weer vrij en hij gaf ze om de spanningen weg te nemen zelfs de gelegenheid legaal te opereren. De slechte sociale omstan digheden bleven en zouden volgens de Progressieve Volkspartij pas ver dwijnen met de val van Tolbert en zijn partijgenoten, wier True Whigs sinds 1878 onafgebroken aan de macht was geweest Soldij De vermoorde president begreep zelf ook wel de ernst van het verzet, dat met name diep geworteld was aan de universiteiten en in het leger, waar de gewone soldaat slecht betaald werd. Wat dat betreft ls het tekenend dat een van de eerste daden van het nieu we regime het verhogen van de soldij ls geweest. De politieke onrust noop te hem eind vorig jaar de burgemees tersverkiezingen voor de hoofstad Monrovia al te gelasten en begin vori ge maand ging de oppositie, inclusief leider Baccus Matthews weer de ge vangenis in wegens „verraad en op ruiing". Via de leider van de coup van het afgelopen weekeinde, sergeant Samuel Doe bestuurt zij nu Liberia. TEHERAN (Reuter) Iran stuurt een hoge regeringsdelegatie naar Ita lië en Libië om een onderzoek in te stellen naar de spoorloos verdwenen sjlietlsche Libanese leider Imam Moessa Sadr. Moessa Sadr, een per soonlijk vriend van ayatollah Kho meini. verdween medio 1978, onder nog onopgehelderde omstandighe den ergens tussen Libië en Italië. Vervolg van pagina 1 Een groot deel van de verlangens van de Amerikaanse president kan worden Ingewilligd, maar met veel andere kan dat maar tot op zekere hoogte. Over een mogelijke militaire actie tegen Iran ter bevrijding van de gijze laars zei Schmidt dat dit in het kader van de NAVO niet mogelijk ls. aange zien het verdragsgebled niet het Mid den-Oosten omvat. Inmiddels heeft Carters oproep ln zo verre succes gehad dat de meeste Europese landen hun ambassadeurs voor overleg terug naar huls hebben geroepen. Overigens wezen Frankrijk en Duitsland er nadrukkelijk op dat deze daad van politieke verontwaar diging niet betekent het begin van de verbreking van de diplomatieke be trekkingen. De ministers van buiten landse zaken van de negen landen van de Europese Gemeenschap ko men volgende week maandag ln Luxemburg bijeen om gezamenlijk onder ogen te zien wat ze kunnen doen voor de gijzelaars in Teheran. De ambassadeurs van de negen plus Japan hadden voor hun vertrek een gesprek met de Iraanse president Bani Sadr. In dat gesprek hebben ze de Iraanse president gevraagd een uiterste datum te noemen voor de vrijlating van de gijzelaars, maar dat kon Bani Sadr niet. In plaats daarvan dreigde hij dat Iran zijn oiieleveran- tles aan West-Europa aan Japan zou stoppen als deze landen zoudeh over- gaan tot een handelsboycot tegen Iran. lan< be d tol cHei rman Amelink ■id, ijkhei de staal belett zorgei IJ Cel ren e dag aanse 8 eboet an v: )f en art vi e. me Volv :n Iran staan weer, evenals voor de verzoening tussen belde landen iart 1975 in Algiers, als kemphanen tegenover elkaar. Inzet is de ile hegemonie ln het gebied van de Perzische Goll. Nu Iran door (erne chaos zijn greep op de gebeurtenissen ln de Goll is kwijt ziet de regering in Bagdad eindelijk haar kans om de eerste te gaan spelen. mi ia] I M la' in üonnii schad ar wf azers kreei rafflr werd anski l ls ui alsa onvi1 Peril a! kant ndelljke taal die belde landen tegen uitslaan liegt er niet om. De regering lad beschuldigt de Iraanse regering a samenwerking met Washington de in de Amerikaanse ambassade ln ïezet te hebben om de Verenigde een voorwendsel te geven voor de ig van hun macht in het gebied trzische Golf. Het aardigste verwijt (t van Teheran is dat het in maart issen de toenmalige sjah en het bewind tot stand gekomen ak- het werk van de zionisten en de listen was. Khomeini spreekt open verdenking uit dat Irak met de anen onder een hoedje speelt. woordenstrijd tussen Irak en Iran rmakelijke kanten, veel ernstiger ^et nu beide landen zich ook van geweld beginnen te bedienen. Aan b van beide landen hebben al ver- le botsingen plaats gehad en veel van Iraanse afkomst hebben al al dan niet gedwongen door de iltf autoriteiten) hun toevlucht gezocht Nu ook de vloten van belde landen in staat van paraatheid zijn gebracht, moet een uitbreiding van de vijandelijkheden ge vreesd worden. Ideaal Het grote ideaal van Irak ls al vele Jaren om een doorslaggevende rol te kunnen spelen in het Midden-Oosten. Die ambitie werd door allerlei factoren tegengewerkt. Het land had te kampen met ernstige interne problemen, leefde in een voortdurend wisse lende haat-llefde-verhoudlng met het buur land Syrië en kreeg ln de Golf geen voet aan de grond, omdat de door de Verenigde Sta ten op poten gezette marine van de sjah daar oppermachtig was. Lange tijd trok Irak zich terug in een vrij sterk Isolement, van waaruit het met een zekere regelmaat radicale orakeltaal liet horen. Dankzij het met de sjah gesloten akkoord slaagden de leiders ln Bagdad erin het probleem van de opstandige Koerden onder controle te krijgen. Zo wist het land een redelijke mate van Interne stabiliteit op te bouwen onder leiding van Saddam Hoes sein, die sedert zomer vorig Jaar niet alleen maar de sterke man maar ook prsldent van Irak is. Naarmate Iran de laatste tijd door het bin nen- en buitenlandse beleid sterker in een isolement raakt, zijn de Iraakse leiders be zig zich uit hun Isolement te bevrijden. Sedert de Russische inval ln Afghanistan neemt de regering ln Bagdad steeds meer afstand van Moskou en een eenzijdige op zegging van het vriendschaps- en samen werkingsverdrag dat Irak als enige land in het Midden-Oosten met Moskou heeft, ls op den duur onvermijdelijk. Bagdad heeft zich tot tolk gemaakt van de landen rondom de Perzische Golf die door de aanwezigheid van in omvang toenemende vloten van de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie vrezen, dat hun gebied het toneel van een nieuwe koude oorlog of erger gaat worden. Neutralisering In februari kwam president Saddam Hoes sein met een plan voor een nationaal Ara bisch handvest, waarin de daarbij samen werkende Arabische landen zouden afspre ken dat er geen vreemde (nlet-Arabische) troepen meer op hun grondgebied gestatio neerd zouden worden. Gematigde landen als Saoedi-Arablë, Koeweit en de Verenigde Arabische Emiraten hebben dit Idee Inmid dels al toegejuicht, maar de leden van het radicale afwijzingsfront (Syrië, Libië, Zuid- Jemen. Algerije en de PLO) zien er niets ln, behalve een streven van Irak om de baas te spelen. De laatste manoeuvre die wijst op een toenadering van Irak tot de gematigde Arabische landen ls het besluit om het kantoor van het Moskou-getrouwe Demo cratisch Volksfront voor de Bevrijding van Palestina van Najef Hawatmeh ln Bagdad te sluiten. Toen Irak ln 1975 een akkoord sloot met Iran, kreeg het land een golf van kritiek uit de Arabische wereld te verwerken. Irak stond toen een deel van 8jat el Arab, het gebied ten oosten van Euphraat en Tigris vanaf het punt waarop deze twee rivieren samenvloeien tot aan de Golf, aan Iran af. In ruil daarvoor zette de sjah de steun aan de opstandige Koerden stop, wat enige tijd daarna leidde tot een totale ineenstorting van het verzet onder leiding van Moestafa BarzanL De Arabische wereld beschuldigde Irak toen van uitverkoop van Arabisch grondgebied. Goedmaken Die smaad is Bagdad nu aan het goedma ken. Nu het van het door Iran geïnspireerde verzet van de Koerden weinig meer heeft te vrezen, heeft Bagdad het akkoord van Al giers opgezegd en de aanspraken op SJat el Arab nieuw leven Ingeblazen. Bovendien "heeft de Iraakse regering Teheran gemaand drie kleine eilandjes aan de mond van de Perzische Golf terug te geven aan de Ver enigde Arabische Emiraten. Toen een aan tal kleine oliestaatjes op het Arabische schiereiland zich in 1971 aaneensloot, pikte de sjah de drie eilandjes in, tot groot onge noegen van de Arabische wereld. Daarmee kreeg Iran een effectieve controle over de 8traat van Hormoez, de monding van de Perzische Golf. Door nu aan te dringen op teruggave van deze eilandjes doet Irak de oude tegenstelling tussen de Perzische en de Arabische wereld herleven en dat spreekt de landen rondom de Perzische Golf, die een op Iran georiënteerde sjllti- sche minderheid ln hun midden hebben, zeker aan. De vrees dat het religieuze vuur zal overslaan naar de andere kant van de Perzische Golf is levensgroot aanwezig bij de ollestaten. Behalve SJat el Arab, de drie eilandjes en de Koerdische kwestie spelen nog twee facto ren een rol in de hernieuwde confrontatie tussen Iran en Irak. In Irak leeft een grote sjiltlsche gemeenschap, die zo'n zestig pro cent van de bevolking uitmaakt, maar die nauwelijks enige Invloed heeft ln de Bafith- regering. Deze sjilten onder leiding van de al regelmatig lastiggevallen ayatollah Bakr el-8adr voelen zich sterk aangesproken door de herleefde religieuze waarden ln Iran en zetten zich af tegen het wereldlijke socia listische bewind van president Saddam Hoessein. Inmiddels hebben Iraakse modja- heddien. sjUtische guerrillastrijders, al de verantwoordelijkheid op zich genomen voor een aantal aanslagen ln Irak. Het tweede element is de grote Arabisch sprekende minderheid ln de Iraanse olie- provincie Choezestan. die zich veel meer Arabieren dan Perzen voelen en daarom naar een grotere zelfstandigheid streven Irak roert de laatste tijd flink ln deze onrus tige provincie, waar regelmatig bomaansla gen worden gepleegd op olie-Installaties Leger De kans op een grootscheepse uitbarsting van geweld tussen Iran en Irak ls groot. Irak beschikt over een goed georganiseerd sterk leger, terwijl de samenhang ln de Iraanse strijdkrachten steeds geringer wordt. De Iraanse vloot ls momenteel nog groter dan de Iraakse, maar gezien het tempo van de aanschaf van nieuwe oorlogsschepen door Bagdad, kan op dit punt binnen enkele Jaren een totale wijziging van de krachts verhoudingen plaatsvinden Voor belde lan den ls een conflict een welkom middel om de interne samenhang te versterken Het aantal strijdpunten waarover een conflict uitgevochten kan worden ls legio Dat een eventuele totale oorlog tussen Iran en Irak zonder gevolgen zal blijven voor de olie- aan voet voor het Westen valt nauwelijks aan te nemen. 4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5