Maar de koningin is lekker hervormd!
Hij zou de stad zeker bewonderd hebben
Onderzoek moord Romero gestaakt
i
Trouw
Bonhoefferconferentie in Oxford
VANDAA4
:>;#7 -
R.k. kerk in China
krijgt synode
Engelse mormonen
reorganiseren
Raad van Kerken
houdt zijn 100e
vergadering
Conferenti
Massabijeenkom
christenen in S<"
Hongerstaking i
Zuidafrikaanse
dienstweigeraars
I
MAANDAG 14 APRIL 1980
TROUW/KWARTET
door A. J Klei
De lagere school die Ik bezocht, werd bevolkt
door hervormde en gereformeerde leerlingen
Zelf was ik gereformeerd, hetgeen mij zó goed
bevallen Is. dat lk het nog steeds ben-
Overigens vormde het kerkelijk verschil geen
beletsel voor het gemengd beoefenen ran
kinderspelen en ik herinner me een middag,
dat lk aan 't knikkeren was met een
hervormd meisje Bep heette ze. We hadden
een kuiltje gemaakt in de weg die langs de
school liep. in het zanderig gedeelte naast de
klinkers Onze builtjes met knikkers lagen in
het gras bij de heg.
Hoe lk er zo op kwam. zou lk met geen
mogelijkheid meer weten, maar op een
gegeven moment stalde ik voor Bep de
heerlijkheid van het gereformeerde leven uit
Eerlijk gezegd bestond die heerlijkheid voor
mij niet hierin dat in de gereformeerde
kerken de belijdenis krachtig werd
gehandhaafd, terwijl de hervormden er maar
wat om toe deden, maar pakte lk uit over het
feit dat onze kerkdiensten aanzienlijk korter
duurden dan de hervormde
Dat kwam. naar lk later begreep, omdat in
ons dorp de hervormden gereformeerde
bonders waren. Die verre middag wist ik
echter nog niets van modaliteiten af en
levendig beschreef ik Bep hoe wij. die
's zondags een half uur later naar de kerk
gingen dan zij. al weer aan de koffie zaten als
de hervormde kerk eindelijk uit kwam.
Bep had er niet van terug. Ze keek bedrukt en
liet een paar knikkers langzaam door haar
vingers glijden. Opeen echter klaarde haar
gezicht op. ze hief het hoofd en sprak trots:
.Maar de koningin is lekker hervormd!" En lk
moest toegeven, daar kon een kortere
kerkdienst niet tegenop.
Nadien heb ik nooit meer een hervormd mens
horen pochen op het hervormd-zijn van ons
vorstenhuis. Een beetje leek het er op in de
commentaren op de overgang van prinses
Irene ln '64 naar de rooms-kathoiieke kerk.
maar toen overheerste toch het gevoelen, dat
zo treffend onder woorden wordt gebracht ln
de titel van de laatste televisieprogramma's
van Koot en Bie.
Nu ligt voor me de brief, die het moderamen
van de hervormde synode ter gelegenheid
van de aanstaande troonswisseling heeft
gestuurd naar alle hervormde kerkeraden en
dominees. We hebben er de vorige week over
bericht: het ginghet moderamen er om. dat
de feestelijkheden sober gehouden zouden
worden en dat men ook ln kerkdiensten het
niet ln uitbundigheden zou zoeken.
Het is een fraaie brief, ik denk dat dr. R. J.
Mooi, de secretaris voor algemene zaken van
de synode, hem heeft bedacht. Het
onderwerp sleept hem zo mee. dat hij in de
eerste zin vaststelt dat prinses Betrix „als
onze nieuwe vorstin zal worden gekroond". Ik
moet dominee Mooi teleurstellen: prinses
Beatrix wordt niet gekroond, daar doen we in
ons land niet aan. zij wordt ingehuldigd.
Ik denk intussen niet dat het moderamen der
hervormde synode zich door een dergelijke
kleinigheid van de wijs zal laten brengen,
want er is deze heerlijke zekerheid (en nu
citeer ik de brief):
„Vanouds is in de Nederlandse Hervormde
Kerk de band tussen koningshuis en kerk
hecht geweest: de vorst is sinds geslachten
lidmaat van onze kerk. Een hartelijk
meeleven met alle wel en wee van ons
vorstenhuis is alleen daarom al in onze kerk
vanzelfsprekend"
't Is net alsof ik Bep weer hoor uitroepen:
Maar de koningin is lekker hervormd."
door prof. dr. G. Th. Rothuizen
Onder de titel „Bonhoeffer en de kerk ln de wereld van vandaag" werd eind maart-begin april
de derde Internationale Bonhoefferconferentie gehouden, ditmaal ln Oxford.
En nog wel In St. Edmund Hall Met
zijn miniatuur quadrangle, ook ln het
vroege voorjaar, ook ln kou en regen,
een van de charmantste plekjes en
niet voor niets op allerlei kalenders
en plaatjes van de stad vereeuwigd.
Een „Hall" was ouder nog dan een
„College" (behalve democratischer:
het hoofd werd tot ln de middeleeu
wen gekozen door de studenten zelf!).
St. Edmund Hall is de enige, die het
zon zevenhonderd Jaar heeft uitge
houden. Edmund van Abingdon moet
er gewoond hebben, toen hij profes
sor was en vöórhlj aartsbisschop
werd en zelfs heilig.
De Hall prijkt als een kostbaar stuk
antiek aan de pols van de stad. waar
door het bloed van eeuwen stroomt
Dat zich overigens al even opwindend
merken Iaat in de vlakbij gelegen
Colleges van Merton en Magdalen: de
mooiste, die er zijn. Vooral nu krokus
en narcis met duizenden tegelijk de
aanval hebben Ingezet
Twee polen
Veel tijd voor de stad kregen we ove
rigens niet tijdens een congres van
vier dagen, met vier hoofdreferaten
en 'n dertig „short papers" (ter keu
ze). Maar men kwam, helemaal uit
Amerika, Korea. Ohana en Japan,
dan ook niet voor Oxford maar voor
Bonhoeffer.
Deze zou de stad ongetwijfeld bewon
derd hebben. HIJ was In Cambridge
(in 1931 ais Jeugdsecretaris van Life
^ind Work) en dat scheelt niet zo heel
afel Bovendien was hij dol op Flo
rence en ook dat is niet Iets totaal
anders. Of hij de plaats ooit bezocht
heeft toen hij anderhalf jaar dominee
was ln Londen, weet lk niet
Bonhoeffer hield van Engeland en de
Engelsen. Zijn beste vriend vóór
Bethge was Bell, bisschop van Chi
cester. Zoals hij ook getrouwd was
met communiteit en oude en mooie
muziek. Dus Oxford zou welbesteed
zijn geweest aan de man. die boven
dien in zich twee polen verenigde, die
waarin opgenomen: Oe
dammer, met Oordta I
Nieuwe Haagse Courant
Uitgave. Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur -ng O Pos (ma
hoofdkantoor
Posifcus 859
'000 AW i
«el 020-913456
lete. 13006
Postgiro 66 00 00
San* Ned Credwft
r 230012574
X11000
REG© ROTTEROAM/DORORECHT
Pos mus 948
3000 AX Roti er dam
W 010-115568 (abonnemente
en bezorging)
iel 010-115588 (redact*)
te* 115700 iuitsluitend woc
■U
REG© OEN HAAG/LEIOEN
Posmus ioi
2501 CC Oen Haag
REG© NOORO/OOST-NEOERLANO
s en bewgtfig
lel 05200-17030
MeUnTvarW 56 Zwo«e
Per maand 16.98
Per kwartaal 50 95
Per heM pear f 101.90
Per paar I 20160
draenten (zw adressen boven)
Opgave lanvdebencWen 9-19 30
van maandag t'm vr>|dag Op
zondag van 18-20 utr wd 020
913456
020*
M»-Adv atdekng. postbus «33
1000 AK AMSTERDAM
men zelden zo intrigerend vermengd
zal tegenkomen als Juist in deze stad:
vroomheid en wereldlijkheid. Aldus
Maurice Wiles, dogmaticus aan de
universiteit van Oxford, in zijn ope
ningswoord namens de academische
wereld. Wist ook Edmund van Abing
don het worden van aartsbisschop èn
het leerling van Arlstoteles blijven in
dit Athene van Engeland niet superi
eur te verenigen? Zonder er minder
heilig om te zijn?
Volslagen onzin
Interessanter dan het antwoord op de
vraag hoe Engels Bonhoeffer was.
Ujkt me het antwoord op de vraag
hoe Bonhoefferlaans de Engelsen
zijn. Niet zo bar. denk lk. Al moet ik
dan wel als kapitale uitzondering
minstens John A. T. Robinson ver
melden, thans Dean van Trinity Col
lege te Cambridge. Maar niet lang
geleden bisschop van Woolwich en
als zodanig schrijver van een boek,
dat als geen ander „reclame" heeft
gemaakt voor Bonhoeffer: Honest to
God. Ik moet er dan wel bij zeggen,
dat zelfs een uitzondering zich heeft
vergist toen hij dacht Bonhoeffer wel
met Bultmann en Tllllch ln éen soep
te kunnen verenigen. Zonder dat dit
de smaak drastisch zou veranderen.
Maar de Amerikanen zijn hier aanwe
zig met 'n zestal wetenschappers, die
thuis niet anders doen dan de
„Ethik" uitpluizen en dat krijgt men
ln Engeland niet gedaan. Is Bonhoef
fer daarvoor te Duits? Is de theologie
daarvoor hier te antl-barthlaans?
Mist men er de lutherse traditie zon
der welke Bonhoeffer eenvoudig on
denkbaar is? Is de Amerikaanse cul
tuur religieuzer dan de Engelse en
heeft de eerste dus ook meer behoefte
aan Bonhoeffer als antibioticum?
Daar staat tegenover dat nog niet zo
heel lang geleden de Encyclopaedia
Britannlca weigerde een artikel op te
nemen waarin de term „areligieus
christendom" was verwerkt. Dat
moest volslagen onzin zijn.
Alle kanten
Het thema, dat, zoals ik al zei, luidde:
„Bonhoeffer en de kerk in de wereld
van vandaag", zou men nagenoeg
nietszeggend kunnen heten omdat
men er alle kanten mee op kan. Het
voordeel Is dat men er heel wat subti
tels onder kan vangen en dat was dan
ook de bedoeling. Dat er flink wat los
komt, van allerlei lieden, allerlei lan
den en allerlei theologie. Als het maar
over Bonhoeffer gaat, direct of indi
rect
En zo praat een Ohanees over de
betekenis van Bonhoeffers Ethiek
voor Westafrlka. Een Zuidafrikaan
ziet kans aan Abraham Kuyper heel
wat rassenpolitiek op te hangen,
maar niet minder de burgerlijke on
gehoorzaamheid. Hij is bijgevolg ook
geneigd Bonhoeffer eerder calvinist
dan lutheraan te heten Een theo
loog uit de DDR houdt een verhaal
over Bonhoeffer op Cuba. Omdat
deze met Jean Lasserre (hier nog aan
wezig!) eenmaal in Havana was, in
1931? Natuurlijk niet. dat zou al te
triviaal zijn. Omdat de theologie al
daar zich door hem heeft laten beïn
vloeden. Er zijn verhandelingen over
medische ethiek en de mensenrech
ten (dit in verband met de noties
..laatst" en ..voorlaatst") bij Bonhoef-
Bonhoeffer
ter. Herman Wlerslnga praat onder
grote belangstelling over Bonhoeffers
theologie ais theologie van het lijden.
Men confronteert Bonhoeffer met
Bultmann, zo goed als met Molt-
mann. Er is überhaupt de tendens de
verzetsman etc. meer te laten zijn
dan enkel dat en hem ook als theo
loog van formaat te ontdekken of
wederom te ontdekken.
De Joden
Enige Jaren terug schreef de Jood
Lapide welk een Joods denker Bon
hoeffer naar zijn mening moet zijn
geweest. Als men hem niet had verze
kerd dat de gevangeniscel een klein
aantal boeken had bevat, zou hij ge
dacht hebben dat Bonhoeffer de
Misjna niet alleen helemaal gelezen
had maar ook verslonden. Hij zelf
leest Bonhoeffer vol bewondering en
acht hem zowel Jesuanisch" als
Joods. Het is dus niet ver gezocht
wanneer Bethge een twee uur lange
rede houdt over ..Bonhoeffer en de
Joden"
De schulderkentenls van Stuttgart
1945, spreekt van de Joden niet Maar
ln 1940 dwz. vóór het ergste nog zou
geschieden en niet daarna, als Hitier
ook op het toppunt van zijn macht is
schrijft Bonhoeffer als zijn eigen
ontwerp: „De kerk was stom, waar ze
had moeten schreeuwen, omdat het
bloed van de onschuldlgen ten hemel
schreeuwde Ze is schuldig komen
te staan aan het lijden van de zwak
ste en meest weerloze broeders van
Jezus Christus". Voor Bethge is het
geen punt of onder deze laatsten
heeft Bonhoeffer de joden verstaan.
Dat deze dit er niet bijzegt heeft niet
alleen een politieke, het heeft eerst en
vooral een theologische oorzaak ge
had. Juist het niet expresse lijk ver
melden van de Jood als broeder van
Jezus Christus, doet als vanzelfspre
kend aan
Cello en champagne
De volgende dag was er gelegenheid
tot kerkgang en konden we Oxford
De Bonhoeffer-kerk in Londen
bewonderen van zijn vroomste of (ik
geef toe: dit Is niet precies hetzelfde)
meest esthetische kanten. „Hemels"
is nu eenmaal ook een ander woord
voor mooi. Daarna vertrokken bus
sen naar-Londen, alwaar een Bon
hoeffer Studie Centrum zou worden
geopend.
Dit vond plaats ln de Dietrich Bon-
hoefferkerk van de Duitse gemeente
ln Londen. De kerk is nieuw, de oude
kerk is door Duitse brandbommen
getroffen in de tweede wereldoorlog.
De reusachtig pastorie van Bonhoef
fer, alwaar vanwege kou en vocht
eigenlijk maar één kamer bewoon
baar was, waarin dapper op muizen
gejaagd en gemusiceerd werd (behal
ve dat er zoveel naar Duitsland werd
gebeld dat de Britse telefoondienst
van betaling afzag!), staat er nog. De
nieuwe kerk is niet mooi, al mogen de
ramen, een ontwerp van Bethge toen
hij er zelf dominee was, er zijn. Het
studiecentrum bezit al heel wat au
teurs. Het is ook de Thomas a Kern-
pis rijk, die Bonhoeffer tot het laatst
begeleidde, en die, door zijn ouders
destijds cadeau gedaan aan Bell van
Chichester, door diens weduwe werd
geschonken. Er hangt een onbekende
foto van de jonge dominee met zijn
eerste belijdeniscatechisanten. Hij
lijkt zelf geen minuut ouder, zelfs
huiveringwekkend jong. En das de
tijd dat hij n.a.v. Jeremia 20:7 preek
te: „Gij zijt mij te sterk geweest en
hebt overmochtGod, waarom zijt
Gij ons zo verschrikkelijk nabij?"
Een predikant uit de DDR vertelde
ons dat ook ln Oost-Berlijn een Die
trich Bonhoefferkerk aanwezig is. Zal
deze naam Oost en West „ergens"
kunnen verenigen? Of zal deze naam
te zwaar zijn voor een kerk. in Oost
zogoed als in West?
Beethovens sonate in G Minor, opus 5
voor Cello en Piano, eenmaal bij
voorkeur gespeeld door Klaus en Die
trich Bonhoeffer. werd gespeeld door
Dietrich Bethge en zijn moeder Rena-
te. terwijl ook het gezin van pastor
Hüneke ons met zijn muzikaliteit be
schaamde. Wie het zo langzamerhand
toch iets te veel van het goede gewor
den mocht zijn, kreeg daarna gele
genheid zijn sentiment te verdrinken
in de champagne, die de Duitse am
bassade ons niet kinderachtig voor
zette. Het feit dat we ons deze drom
mels goed lieten smaken (als ik om
me heen keek), benam de aanwezigen
alle recht zich te verwonderen over
het feit dat de ambassadeur zelf met
geen woord stil stond bij Dietrich
Bonhoeffer. Zijn voorganger enga
geerde zich wel in deze richting, maar
was dan ook familie. Maar misschien
was de stilte wel „gekwalificeerd"?
Zwijgen kan een vorm zijn van kuis
heid.
1984
In stilte werd het feit herdacht dat
Maria von Wedemeyer, eens de ver
loofde van de gevangene ln Tegel,
sinds de vorige conferentie is gestor
ven. Zoals ook de moord op aartsbis
schop Romero werd gememoreerd.
Ten slotte werd (ook nu) de hoofdper
soon van het congres de kritiek niet
gespaard, toen Van Hoogstraten zijn
vragen stelde aan het adres van het
burgerlijk denken van Bonhoeffer en
wij hoorden dat althans de Bonhoef
fer van de jaren dertig niet van ieder
narcisme is vrij te pleiten. Ik kan niet
zeggen dat de familie bij dit laatste
blij keek
Bekend werd gemaakt dat een kriti
sche uitgave van de werken van Bon
hoeffer op stapel staat en voorts dat
de volgende conferentie toegedacht
is aan de DDR. Dat zal zijn in 1984.
Wie geneigd is al te overhaaste con
clusies te trekken uit de combinatie,
maak lk er op attent dat het beroem
de boek van George Orwell geschre
ven is n.a.v. wat deze als onderdruk
king van de waarheid onderging, niet
(zoals de schrijver zelf heeft bekend
tegenover Malcolm Muggeridge) aan
wat wij tegenwoordig de andere kant
van het ijzeren gordijn noemen. Maar
aan de zijde van zijn bloedeigen En
geland en wel in 1942.
EN IK ZAL TEGEN HEM
ZEGGEN...
Goed, de Jongste zoon heeft dui
voornemen opgevat om op te s
en naar zijn vader te gaan. En d
Dan gaan zijn gedachten vei
moet er wat gebeuren. HIJ zlet^
vader thuis. Ziet hij hem ln
gedachten in huis zitten? Schu
nadert de zoon het huls, vindt d
open en schuift geruisloos naarr
binnen Heeft hij het zich zo P
voorgesteld? En daar zal hij <f
vader onder de ogen komen. I
moet er Iets gebeuren. Of heeftf,
alles overgeslagen? HIJ kon n
weten dat zijn vader ook op datT
moment aan de weg stond om nr"&
hem uit te kijken. HIJ zal wat zecv aa
Wat? We lezen ln het verhaal: r na
lkzal tegen hem zeggen: vader, P06™
gezondigd tegen de hemel en vd f"fns
u ."Het klinkt niet erg wat je rlge c
noemt assertief, of misschien o<T
In ieder geval zit er niets in vanr
poging om via langzame en lr
begrijpelijke woorden de weg te
effenen. Maar ook geen verwijt/
niet zo verwonderlijk zou zijn. H.
had ook kunnen denken:ik f
tegen hem zeggen: daar ben lk, f"6"1
diepe ellende, waarom hebt u nr*eeU
laten gaan? Ik heb nooit meer lr?
van u gehoord. U had best eens f hver
me kunnen Informeren. Nu hebf. Dr°r
alles alleen moeten opknappen]in
u dan niets van al die gevaren If11™
verre land? Rekende u dan nietP^ingt
de mogelijkheid van mijn debftr
Want dat hebben wij mensen ln
altijd proberen toch de ander
betrekken in de schuld van onz! Hee.t
mislukking. Niet altijd ten onro verlc'
maar wel vaak te snel en te lanenl
gemakkelijk. Deze Jongen doetr an
niet. We lezen niets van zijn f °°-z
overwegingen. Maar die f de e
overwegingen hebben samen
besluit gevormd: hij zal niet
afwachten wat de vader zegt. Li
daarachter een besef van eerbl« j"}g(
voor zijn vader, die hem de ruin
gaf, die hem als een volwassene y
behandelde en het overliet aan J
keus? Allemaal vragen die met f AJ
houding in zulke zaken te make
hebben. De Jongen kiest de enig
juiste weg. Hij neemt de schuld*
zich.
door Koos Koster
De rechter uit El Salvador,
die belast was met het onder
zoek naar de schuldigen van
de moord op Mgr. Romero,
heeft deze week in Costa Rica
(waar hij naar uitgeweken is
omdat hij levensgevaar liep)
verklaard dat het onderzoek
onderbroken is en dat de Sal-
vadoreense autoriteiten ver
schillende onregelmatighe
den gepleegd hebben.
De vraag Is nu of de pas benoemde
bisschop van San Salvador, mgr Ri
vera Damas volledige opheldering
over de gang van zaken bij de moord
op Romero zal eisen. Niet-officiële
cijfers spreken de afgelopen week
over meer dan honderd vermoorde en
zwaar verminkte boeren, arbeiders en
studenten ln El Salvador. Het leven Is
niets waard in El Salvador en iede
reen die partij kiest voor de armen,
loopt gevaar, verklaarde de rector
van de katholieke universiteit de je
zuïet Ignacio Ellacuria in een inter
view.
In Bolivia is de advocaat, die in het
bezit is van de namen van de drie
daders van de moord op de jezuïet en
hoofdredacteur van het weekblad
Aqui, Luis Esplnal. vorige week aan
een aanslag op zijn leven ontsnapt
Anlbal Agullar. die de veiligheids
dienst van het leger en leden van de
lijfwacht van oud-president Banzer
ervan beschuldigt de moord op hun
geweten te hebben, onthulde het be
staan van een lijst met de namen van
116 priesters, vakbondsleiders, politi
ci en mijnwerkers, die door rechtse
sectoren binnen het leger gelijktijdig
omgebracht zouden worden. De
moord op de jezuïet liep vooruit op
dit plan. dat grote ongerustheid in
politieke kringen in de hoofdstad La
Paz heeft veroorzaakt. Een verkla
ring. door vier bisschoppen van La
Paz ondertekend, reageert op de drei
ging van een staatsgreep in Bolivia
met de aankondiging dat zij zich ver
zetten tegen een onderbreking van
het democratisch proces in die secto
ren van het leger, die met de gedachte
aan een staatsgreep spelen. De bis-
f Jei W '1Ü
De Heilige Stoel heeft tot aposto
lisch administrateur van El Salva
dor mgr. Arturo. Rivera Damas be
noemd. Hij neemt hiermee tijdelijk
de plaats in van de vermoorde aarts
bisschop Romero. De nieuw benoem
de was tot dusver bisschop van San
tiago de Maria. Hisj is 56 jaar en
Salesiaan van Don Bosco.
schoppen roepen deze legeronderde
len op van hun plan af te zien. Het
plan (de lange messen 116 genoemd)
voorzag onder meer in de moord op
de voorzitter van de permanente ver
gadering van de mensenrechten in
Bolivia, op een priester die nauwe
contacten met mijnwerkerskringen
onderhoudt en op de bekende film
maker. Jorge Sanjlnes. De chef van
de veiligheidsdienst van het leger
heeft een gerechtelijke aanklacht te
gen advocaat Aguilar ingediend, ter
wijl de bevolking comités voor de
verdediging van de democratie aan
het vormen is. die Bolivia voor de
zoveelste militaire dictatuur behoe
den moeten. Met de benoeming van
de fascistische generaal Luis Garcia
Meza tot stafchef van het leger, die
vandaag zijn ambt aanvaardt, is de
dreiging van een ingrijpen van het
leger dichterbij gekomen. Tegelijk Is
het parlement bezig met de laatste
fase van het proces tegen oud-presi
dent Banzer. die van corruptie, mach
tsmisbruik en uitverkoop van natio
nale belangen beschuldigd wordt. Dit
proces heeft kwaad bloed gezet ln
bepaalde legerkringen. die vast en
zeker zullen proberen de algemene
verkiezingen van 29 juni te sabor
teren.
ROME (Reuter) De roomska'thölie-
ke bisschoppen van China zijn van
plan nog dit jaar een synode te hou
den. Dit heeft bisschop Michael Fu
Tieshan van Peking in een radiouit
zending gezegd. Als onderwerp voor
de synode wordt de relatie tot het
Vaticaan en de Invoering van het
Chinees in de mis genoemd.
Fu Tieshan is door de Chinese bis
schoppen, zonder toestemming van
het Vaticaan, benoemd. De rooms-
katholieke kerk in China noemt zich-
izelf de Chinese vaderlandslievende
organisatie en stelt priesters aan zon
der Vaticaanse toestemming. In het
radiogesprek zei de bisschop dat de
Chinese kerk geen Vaticaanse inmen
ging toestaat.
Van een medewerker
LONDEN De Engelse afdeling van
de kerk van Jezus Christus van de
heiligen der laatste dagen, ook wel
mormonen genoemd, gaat het kerk
werk reorganiseren. De president van
de kerk. Spencer Kimball, heeft be
kend gemaakt dat vanaf zondag 4
mei alle gemeenten overgaan tot één
kerkdienst per week in plaats van de
verschillende zondagse en doorde
weekse diensten. De zondagse kerk
dienst gaat nu echter wel drie uur
duren. Men gaat tot deze stap over
om de reiskosten van de leden en de
verwarmingskosten van de gebouwen
te beperken.
In Engeland telt de kerk 110.000 le
den; ln ons land slechts 8000. Over de
hele wereld telt men bijna 4'/3 miljoen
gelovigen.
AMERSFOORT (ANP) De raad
van kerken ln ons land komt 16 april
bijeen om o.m. te praten over het
Nederlands vluchtelingenbeleid. Dit
Is dan de honderdste vergadering van
de raad sinds zijn oprichting.
Het gaat om de wenselijkheid van
een breder beraad over het vluchte
lingenbeleid en de rol die de kerken
daarin kunnen spelen. De besturen
van de hervormde en de gereformeer
de synode hebben verleden jaar uit
gesproken, dat een dergelijk beraad
gewenst is.
Regering Bangladesj
bindt zending in
Van een medewerker
DACCA Alle zendingsgenoot
schappen werkzaam in Bangladesj
hebben van het ministerie van sociale
zaken in dat land de opdracht gekre
gen zich te laten registreren. Elke
organisatie moet nu volledig inzage
geven van de financiën, terwijl tevens
een lijst van projecten en toekomst
plannen overlegd moet worden
UWf
Jstar
naa
t ee
Dit
;enh
1941
Wat kan de hervormde ke(
jongeren betekenen? m.m.v. d
van de Velden, zaterdag 26 apfraren
uur, Stanla State, Oenkerk. jtsgee
05100-29347. jen vi
jenme
Werken aan evenwicht, voaFriez
ren, 28 april - 4 mei, 't Dat"- Oi
Huissen (tel. 085-259105). Jevall
rijn F
Dabarniets voor joult. zei
moetingsdag jongeren met peft g
stelling voor herv. geref. evaFiese
tie-recratiewerk, zaterdag 2®een i
Utrecht. Aanm. tel. 01804-252faren
intig
Grote vis, kleine vis (oiJewij
vrouw in de derde wereld), vi(e Jo<
ontmoetingsdag vrije evang
gemeenten m.m.v. mevr. E. A> ven
land, dinsdag 22 april 10 tfieel
Reehorst, Ede en
and
Basis en vrede, werk/stvJbest:
van de basisbeweging, zatePieel i
april 10-16 uur, college De Kltht o
nocodreef, U trecht-Overvech prov
tel. 030-517712. (verb.ber).
Van een medewerker
SOEL In augustus worden
de twee en drie miljoen Kol
gelovigen verwacht tijdens, 1
noemd wordt, 's wereld groot
eenkomst van christenen in
schiedenis van het christendti
De bijeenkomst zal worden gel
in Seoel, Zuid-Korea. Volgens*
sator Dr. Joom Gon Kim van
reld Evangelisatie Kruistocht i
hebben 19.000 Zuid-koreaanse
lijke gemeenten hun medewei
toegezegd aan het werven van
mers.
Van een onzer redacteuren
AMSTERDAM Deze week
een aantal Zuidafrikaanse
en priesters een hongerst
houden om daarmee hun vei
heid tot uitdrukking te brenfj
twee christelijke dienstweti
die niet als zodanig worden
Het zijn Peter Moll en Richard
die in eenzame opsluiting va]
De eenzame opsluiting is vera
door het parlementslid mevrfl
len Suzman als „wreed en on
lijk". Moll en Steele hebben
gerd zich in het leger te laten]
omdat zij het voor een chrisl
juist vinden een onrecht]
maatschappelijk systeem te)
digen.
De secretaris-generaal van <1
afrikaanse raad van kerken b
Desmona Tutu, heeft zich
protest aangestoten. „L»J beh
gewetensbezwaarden te wol i
kend". aldus Tutu. Baptisten, j
terianen. anglicanen en cong
nalistische kerken hebber.
gebouwen ter beschikking
voor hongerstakers. Een van
gerstakers, ds Robert Robet
Johannesburg heeft gezegd di
de kerkleden bezorgdheid is
hele onderwerp van de gewd'
zwaren. Hij noemde de beha
van Moll en Steele „barbaar! 2
in d£
aezen
ïekl
?d
,tak
