anentrein moet NS uit
ersoneelszorgen helpen
»lb
(ïoskou heeft Joden
Is zondebok nodig
Eenmalige kollektie van
twee wandborden.
'i
ort aan honderden machinisten en conducteurs
Volledig handgeschilderd Oud Hollands Polychroom aardewerk.
RDAG 12 APRIL 1980
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET
11
131 AM
OA
OA linis
ks
6iJ! iar,
lieu
N£
!65.oh^ecHT Het spoor zit in
;en over zijn vacatures,
isten, conducteurs en
lerders blijken steeds
lijker te vinden. Wer-
ampagnes leveren nau-
resultaat. Zelfs de
opgezette banen-
een paar maanden te-
n Amsterdam, werd min
r een flop. Er kwamen
:o'n 1100 belangstellen-
kijken en praten, maar
ran bleken er uiteinde-
ïertig te kunnen worden
nomen.
dat de NS volgende week
ieuwe poging gaat doen. Dit-
inet een speciale banentrein, die
laandag tot en met zaterdag een
t door West-Nederland maakt
ezoek aan Den Haag-CS, Rot-
Feijenoord, Amersfoort,
ït-CS. Amsterdam-C8 en
rm.
romotie-trein bestaat onder
t een bioscooprijtuig, waarin
en dia-vertoningen voor-
wordt gegeven over het werk
NS en een conversatierijtuig.
belangstellenden mondelinge
ïting kunnen krijgen en tevens
st kunnen ondergaan om na te
of zij in principe gieschikt zijn
ie baan.
ictie
eerder heeft de NS zoveel moei-
Deten doen om aan mensen te
raste en zekere baan bij het
een plaats op de bok, droom-
van nog menige schooljongen,
minder aan te spreken dan
Vooral in het westen, waar de werk
loosheid kleiner is dan elders in het
land en er maar weinigen zijn, die hun
baan willen ruilen voor de onregelma
tige diensten tussen de rails. Want
dat laatste is veruit de belangrijkste
reden, waarom veel in principe ge
ïnteresseerden het op de valreep tóch
nog laten afweten.
Een andere belangrijke oorzaak: de
vrij strenge selectie in zowel medisch
als psychologisch opzicht. Van alle
sollicitanten viel om die reden vorig
jaar 31 procent af; een derde daarvan
doordat ze de meidische keuring niet
doorstonden, de rest doordat ze psy
chologisch niet aan de eisen vol
deden.
Eisen
De eisen zün pittig, moet ook P. Ver-
kaaik, chef sector personeelsvoorzie
ning, toegeven. „Maar daar zijn de
functies ook naar. Neem een machi
nist. Die mag niet al te gevoelig zijn
voor spanningen. Hij moet zich kun
nen concentreren. Ook als hij midden
in de nacht een goederentrein van
Rotterdam naar Venlo moet brengen.
Op zo'n traject komt hij misschien
wel een paar honderd seinen tegen.
En niet één daarvan mag hij missen.
Voor de conducteur geldt hetzelfde.
Velen zien er niet meer dan een kaart
jesknipper in. Maar in werkelijkheid
is hij natuurlijk meer. Hij is de man
die service moet verlenen en in onver
wachte situaties moet kunnen optre
den. Hij is ten slotte de baas van de
trein."
700 Vacatures
Alleen al in het westen kan de NS
direct 700 mensen plaatsen. Het gaat
daarbij voornamelijk om conduc
teurs (135), machinisten (160), ran
geerders (130) en vaklieden voor het
wegonderhoud (90). Maar daarnaast
onder meer ook monteurs, bankwer
kers, schilders en stoffeerders voor de
werkplaatsen in Haarlem en Amers
foort, lokettistes(n) en mensen die bij
de spoorwegpolitie willen.
Aantallen, die de komende jaren eer
der groter dan kleiner zullen worden.
Want de NS heeft in toenemende
mate te kampen met vergrijzing van
het personeel. Over de hele linie be
draagt de uitstroom de laatste jaren
zo'n 1800 tot 2000 mensen. Een re
cord, dat volgens Verkaaik een duide
lijke oorzaak heeft: de grote toevloed
van personeel in de oorlogsjaren. Veel
jongeren, die toen de leeftijd hadden
om te worden opgepakt voor de Duit
se „Arbeitseinsatz" werden toen, om
daarvan vrijgesteld te worden, in
dienst genomen bij de NS. En die
groep bereikt in deze jaren de pensi
oenleeftijd.
Meer treinen
Bijkomend probleem bij het aantrek
ken van voldoende nieuw personeel is
het feit, dat het spoor de laatste jaren
duidelijk in de lift is geraakt. De trein
trekt meer passagiers, met als gevolg
dat er ook meer materieel moet ko
men. Voor vervanging, maar in belan
grijke mate ook voor uitbreiding, zijn
226 rijtuigen en 48 locomotieven in
bestelling en die moeten straks óók
worden bemand. „Voeg daarbij," zegt
Verkaaik. „dat we straks een aantal
nieuwe lijnen krijgen, de Schiphollijn
(1981), de Flevoiijn (1986), en de lijn
door de Hemspoortunnel (1983), die
straks heel wat extra verkeer van en
naar Noord-Holland zal gaan trek
ken, en het is duidelijk dat we voorlo
pig niet uit de problemen zijn."
Toekomst
Om die problemen straks te hebben
opgelost, moet daar nu al aan worden
gewerkt. Want ook de opleiding
vraagt tijd. Dat geldt vooral voor de
machinisten. In de praktijk komen
die pas na twee tot vier jaar op de
reizigerstreinen: eerst een theoreti
sche basisopleiding van vijf maan
den, dan praktijk op de rangeer
dienst, vervolgens een tijdje op de
dieseldiensten en dan pas het elek
trisch materieel. En dan hangt het
óók nog van de leeftijd af. wanneer
die laatste stap kan worden gezet,
want de wet bepaalt dat je pas met 21
jaar op de bok van een reizigerstrein
mag zitten en zelfs 23 moet zijn als
die trein sneller dan 100 km rijdt
De NS moet dus werven voor de toe
komst. En dat blijkt niet mee te val
len, ondanks de zekerheid, die een
staatsbedrijf kan bieden. Verkaaik:
„Wie bij ons door de selectie komt, en
een zeer gespeciliseerde functie
krijgt, loopt niet gauw meer weg. In
feite komt het erop neer, dat hij hier
tot zijn pensioen kan blijven."
Die werving strekt zich uit over breed
terrein, maar richt zich vooral op die
groepen die al min of meer zijn voor-
geselecteerd. Bijvoorbeeld de militai
ren. „Regelmatig," zegt Verkaaik,
„houden we voorlichtingsavonden in
militaire tehuizen, zelfs tot over de
grenzen. Daar zitten in ieder geval de
mensen, die de medische keuring
hebben doorstaan."
Vrouwen
En de vrouwen? Wat de NS betreft,
mogen die ook meedingen. Maar de
belangstelling in die groep blijkt ge
ring. Tussen de rails werken nog
maar zo'n twintig conductrices, en
nog maar onlangs voltooide de eerste
machiniste haar opleiding. Ook hier
blijken de onregelmatige diensten
het spoor parten te gaan spelen. Re
den voor de NS de mogelijkheden van
part-time-werk te gaan bestuderen.
Verkaaik: „Niet. zoals op kantoor,
halve dagen werken. Dat is bij het
spoor, gezien de ingewikkelde dienst
roosters, onmogelijk. Maar we den
ken wél aan werk voor drie of meer
dagen per week, hoewel het in de
praktijk niet zal meevallen dat te
realiseren."
Aan de vooropleiding stelt de N8
geen uitzonderlijke eisen, lagere be
roepsopleiding, LTS, Mavo Is vol-
Te weinig machinisten en conducteurs bij de NS.
doende. Zelfs kan alleen basisonder
wijs genoeg zijn, al vallen die sollici
tanten bij de selectie doorgaans gauw
af.
Zomerd rukte
Dat dit personeelstekort komende zo
mer tot moeilijkheden zal kunnen
leiden, ontkent men bij de NS niet.
Elk jaar blijkt het problematischer in
de vakantietijd de treinen te beman
nen. Zeker nu dit jaar voor het eerst
de door de bonden afgedwongen „16
uur afwezigheidsgarantie" wordt ge
geven. Dat wil zeggen, dat de op de
trein werkenden het recht hebben
een tweeweekse vakantie uit te brei
den met een weekeinde ervoor en
erna
Vorig jaar moest, om de diensten te
kunnen uitvoeren, een beroep worden
gedaan op hulpconducteurs en ge
pensioneerde machinisten (welke
laats ten dan veelal als conducteur
dienst deden). Komende zomer zullen
deze noodgrepen wellicht ook nodig
zijn. Gedacht wordt ook aan in oplei
ding zijnde machinisten na een
spoedcursus als conducteur in te zet
ten. „We zullen het wel redden," zegt
Verkaaik, „maar het zal niet mee
vallen."
Op de vraag of de banentrein straks
mogelijk verlichting zal brengen, zegt
men in Utrecht geen zinnig antwoord
te kunnen geven. Verkaaik: „Dat
hangt van veel factoren af. Als er
straks weer een bericht in de krant
staat dat een conducteur met een
mes is bedreigd, of dat voetbalsup
porters weer eens een hele wagon
hebben vernield, dan merk je dat
direct. De belangstelling daalt."
ADVERTENTIE
Henk Wolzak
van de aanwezigen bij de
zittingen van het Comité
npische Spelen en Men-
fchten, gisteren en eer-
ren in het gebouw van de
de Kamer, was de Russi-
Jood Eduard Koeznet-
Op 22-jarige leeftijd, in
werd hij gearresteerd
»ns deelneming aan de
ocratische beweging en
zeven jaar kamp veroor-
i
straf heb ik helemaal uitgezeten.
68 kwam ik vrij. Ik wilde toen
Israël emigreren, maar dat was
absoluut onmogelijk. Net als an-
Joden begreep ik dat Moskou
aan de wereld democratischer
voordoen dan het was. We be-
i daarom een actie te onderne-
die zó openlijk zou zijn en zóveel
ou doen opwaaien, dat het voor
itoriteiten onmogelijk zou wor-
rover te zwijgen en ons in het
te veroordelen. We wilden
en vliegtuigkaping de aandacht
le wereld op de problemen van
den in de 8owjet-Unie vestigen.
adden gemerkt dat we werden
gd Daarom hadden we ook
ïn bij ons die we in het kamp
zouden hebben en niet in het
en, als we daar met ons gekaapte
tuig terecht zouden komen. We
n veroordeeld in 1970, ik zou de
krijgen. Daar heeft het Westen
iphef van gemaakt en mijn straf
veranderd in vijftien jaar. Ne-
lar heb ik ervan uitgezeten en in
1979 werd ik met vier andere
igenen uitgewisseld tegen twee
et-spionnen uit Amerika. Nu
ik in IsraëL
itien
ankelij k hoopte ik dat de vlieg-
aping zou lukken. Maar in een
als de Sowjet-Unie is het onmo-
iets geheim te houden als je
meer dan twee man bent. En wij
a met z'n zestienen. We zagen
snel in, dat het plan zou mis-
n. Daarna was het ons alléén
maar om de publiciteit te doen.
nd dat acties als vliegtuigkapin-
niet te rechtvaardigen zijn in
>cratische landen. Je kunt daar
frs vrij vertrekken. Maar in ge
landen is een dergelijke actie
zekere hoogte te begrijpen. In
itaire, terroristische landen is
ebruik van terreur enigszins te
Tdigen, omdat er voor de mensen
geen andere uitweg is."
hebben de Joden het no in de
Unie? Er worden dit jaar
'ff visa verstrekt dan vorig jaar.
volgen, omdat elke Jood wordt be
schouwd als een potentiële emigrant.
De autoriteiten willen dat de Joden
zich assimileren en afzien van hun
Jood-zijn. Ze willen dat een Jood zich
inschrijft als een Rus. Oekraïner of
Witrus. Maar tegelijkertijd herinne
ren de autoriteiten hem er steeds aan
dat hij Jood is.
De autoriteiten willen dat hij zich
aanpast, maar het volk verstoot hem
en wil hem niet opnemen. De belang
rijkste reden voor de emigratie van
de Joden is het antisemitisme, zowel
van de overheid als van het volk.
Enkele maanden voor ik werd vrijge
laten, bekende een gevangene, dat de
KGB hem opdracht had gegeven in
eik gesprek waaraan hij deelnam het
antisemitisme te verdedigen. Hij
mocht dergelijke gesprekken niet uit
lokken, maar als iemand erover be
gon, moest hij hem bijvallen. De au
toriteiten proberen zo heimelijk het
antisemitisms te bevorderen."
Hoe kan er een eind komen aan dit
antisemitisme?
„Dat is bijna onmogelijk, aangezien
het antisemitisme speciaal wordt ge
bruikt om de bevolking erop te wijzen
wie de oorzaken zijn van allerlei indu
striële en economische rampen. Het
antisemitisme wordt voortdurend
een beetje warm gehouden, zodat de
autoriteiten het kunnen gebruiken
wanneer het uitkomt. Als ze dat niet
zouden doen, kunnen ze de greep op
de bevolking verliezen. De Joden wor
den als zondebok gebruikt, daar heb-
ben de autoriteiten hen voor nodig."
loos. Al dat andere, dat slechte eten
en het zware werk en zo, is niet zo
belangrijk. Het ergste is de sfeer van
uitzichtloosheid."
Wist o in de kampen van de acties in
het Westen?
„Natuurlijk wisten we daarvan. We
hadden het recht één keer per jaar
bezoek van familie te krijgen en die
vertelden ons dan alles. Sommige fa
milieleden luisterden naar westerse
radiozenders of lazen de onofficiële
pers. En als er een nieuwe kwam
hoorden we van hem het laatste
nieuws.
Als je je goed gedraagt, mag je, als de
helft van je straf erop zit, eens per
jaar een pakket ontvangen van vijf
kilo. Aangezien ik me slecht gedroeg,
heb ik nooit een pakket ontvangen.
Maar brieven kreeg ik wel. van mijn
vrouw en anderen. Ik schat dat ik tien
procent van alle voor mij bestemde
brieven heb gekregen. Ik heb nooit
een brief uit het Westen ontvangen.
In het kamp vinden geen lijfelijke
folteringen plaats. Maar je hebt wel
voortdurend honger, door het slechte
eten. Verder moet je zwaar werk ver
richten en zijn de levensomstandig
heden er zeer slecht. De cellen zijn
koud, er is geen medische verzorging.
Als je ziek wordt en ze weigeren je
medisch te behandelen, dan kun je
dit ook als een fysieke kwelling be
schouwen. Veel erger is de geestelijke
marteling: volledige isolatie van de
buitenwereld en je familie, laster,
chantage.
Hoe was het leven in het kamp? SldRfl
btuatie daar is zeer moeilijk, niet
b voor de Joden. Maar wel vooral
hen Het antisemitisme tiert er
Het belangrijkste is dat de Jo-
fr vrijwel geen toekomst hebben
(al de kinderen. Het is voor hen
moeilijk een goede opleiding te
„Gewoonlijk denken de mensen daar
bij aan de verschrikkingen van de
kampen van Stalin en Hitler. Het
leven in de kampen en gevangenissen
van nu is wat makkelijker. Ze kunnen
zich niet veroorloven om tegenstan
ders te doden. Daarom is het leven in
de kampen anders geworden. Men
wordt er net lichamelijk, maar gees
telijk kapot gemaakt. Natuurlijk zijn
ook de fysieke omstandigheden
zwaar; en velen gaan daaraan ten
gronde. Maar voor een gevangene in
een 8owjet-kamp is het ergste de
totale onmacht tegenover de machti
ge staatsmachine. Die kan naar eigen
goeddunken met hem omspringen,
bijvoorbeeld zijn straftijd verlengen.
De gevangene kan nergens zijn recht
halen. Vooral daardoor word je erg
neerslachtig, dat je in je eentje staat
tegenover dat enorme staatsappa
raat. De laatste tien jaar is het Wes
ten zich gaan interesseren voor de
Sowjet-gevangenen en dat is een hele
steun voor hen. Bijna alle gevange
nen hebben hun hoop op het Westen
gevestigd, niemand op de rechtvaar
digheid in Moskou. Er is een gezegde:
Moskou zet ons gevangen en alleen
het Westen kan ons bevrijden. In feite
kan het Westen natuurlijk ook niet
veel doen, maar dat de mensen zo
praten bewijst wel hoe zij er geeste
lijk aan toe zijn. Als iemand vrijkomt,
weet hij dat ze hem weer zullen arres
teren. Hoe eerder Je eruit komt, hoe
eerder je er weer in zit, is dan ook nog
zo'n gezegde. De situatie is uitzicht-
Soms slaan ze iemand in elkaar als er
geen getuigen bij zijn en ze het onge
merkt kunnen doen Een goed voor
beeld is Bogdan Rebrik, een man van
veertig. In 1963 nam hij deel aan een
kernproef bij de noordpool. Het vlieg
tuig waar hij in zat en vanwaaruit de
bom werd geworpen, verongelukte.
Rebrik werd daarbij aan beide ogen
gewond en heeft nu plus negen.
In 1978 zat hij in een kamp en zou
naar de Oekraïne worden overge
bracht. Een lid van het Oekraiënse
politburo, Fedorenko, zei tegen hem
dat hij zou worden vrijgelaten als hij
wilde vertellen hoe hij al die boeken
en documenten uit het kamp wist te
smokkelen. De autoriteiten maakten
zich daar namelijk zeer bezorgd oveT.
Rebrik weigerde op het voorstel in te
gaan. Dan zal het je slecht vergaan,
waarschuwde Fedorenko Toen ze
hem naar het kamp terugbrachten,
wilden de bewakers hem zijn kruisje
afnemen. Rebrik stopte het in zijn
mond en slikte het door. Ze hebben
hem toen vreselijk geslagen Vol
blauwe plekken en onder het bloed
kwam hij in het kamp aan. In het
kamp zullen ze dat niet gauw doen.
Maar als je alleen bent en Je vrienden
je niet kunnen verdedigen, slaan ze
vaak. Daar zijn talloze voorbeelden
van. Ik ken zeker vijftien mensen die
zo door criminelen of solaten zijn
afgetuigd."
Kollektie is gelimiteerd
tot 500 stuks
Uiterste intekendatam
26 april as.
Diameter 28 cm
Een bijzondere kollektie
van 500 wandborden.
Meesterschilders van het originele polychrome
aardewerk zijn uitermate zeldzaam geworden.
Massa-produkóe is troef en mede daarom worden
steeds meer oude beroepen cn oud-hollandsc
ambachten verdrongen. Gelukkig zijn er mensen
die ziclfniet laten verdringen. Zoals Dirc Comelis
Brem van Kunstatelier De Kruik. Als nazaat van
Andries Brem, die al in 1765 een dergelijk hand-
werkbedrijf voerde, maakt hij nog steeds volledig
handgeschilderd aardewerk. Deze beperkte kol
lektie schildert hij dan ook exclusief voor de inte
kenaars. Op authentiek oud-hollandse wijze.
Schitterende dekoratie
op 28 cm diameter.
Het magnifieke bloem-vogel dekor is een lust voor
het oog. Beide wandborden zijn voorzien van een
gracieus gekartelde rand en bevatten aan de ach
terzijde speciale hangertjes. De borden hebben
een diameter van 28 cm en opde achterzijde treftu
eveneens handgeschilderd de signatuur aan van
Kunstatelier De Kruik. Op één van beide borden
treft u uw persoonlijk nummer, de grootte van de
kollektie (500) en het jaar van handschikkrcn.
Een aantrekkelijke prijs voor
deze waardevolle kollektie.
De kollektie kan uitsluitend besteld worden via de
in deze advertentie opgenomen intekcncoupon.
De kollektie wordt niet aangeboden via andere
vcrkoopkar.alen en mede hierom is de prijs aan
direkt partikulieren zo interessant, n.1. ƒ295.-per
wandbord. Deze prijs is inklusief 18% BTW,
inkJusief verpakking en inklusief verzend-
iINTEKENFORMULIER
Ja. noteert u mij voor deze kollektie handge-
ds aarde- I
kosten.
Certifikaat van Echtheid
garandeert originaliteit
Direkt bij aflevering van de twee wandborden
ontvangt u het Certifikaat van Echtheid. Zowel
Kunstatelier De Kruik als Holland Market Pro
motions (opdrachtgever) geven u zo de schrifte
lijke garantie dat uw kollektie geheel handgeschil
derd oud-hollands polychroom geschilderd is.
Uiterste intekendatum: 26 april a.s.
Intekeningen worden
op volgorde van binnenkomst
(PTT-stempel) gehonoreerd.
De gelimiteerde kollektie dwingt ons intekeningen
op volgorde van binnenkomst te honoreren. Voor
7 mei a.s. krijgen aJle intekenaars schriftelijk
bericht of hun intekening wel dan ruet gehonoreerd
kan worden. De 500 gelukkigen ontvangen bij
deze brief een acceptgiro ad ƒ295- ter grootte van
het eerste bord. Na ontvangst van betaling worden
beide borden tegelijkertijd afgelev erd tussen de 4
en 16 weken. Bij aflevering van beidé borden treft u
eveneens een acceptgiro ter grootte van ƒ295.-
voor betaling van het tweede bord.
schilderd polychroom oud hollands a.
werk van Kunstatelier De Kruik. Na om-
vangst van uw bevestiging maak ik het
bedrag voor het eerste bord ad. ƒ295-over
via de bijgesloten acceptgiro. Bij aflevering 1
van de twee borden is het Certifikaat van
Echtheid direkt bijgevoegd. Dan maak ik
ook het bedrag voor het tweede wandbord I
over ad. ƒ295,- via de bijgesloten accept-
giro. De prijs per wandbord is inkJusief
18% BTW, inklusief verpakking en inldu-
sief verzendkosten.
Kollekties:
Naam:
Plaats:
(a.u.h. aantal invullen)
Straat
Postkode:_
TeL:
Datum:
Handtekening:.
Intekenformulier opsturen in envelop
aan: Holland Market Promotions.
Postbus 127, Beverwijk (NH).
Holland Market Promotions is met name
gespecialiseerd in handgeschilderd aarde
werk cn ingeschreven bij de Kamer van
Koophandel te Haarlem onder nr. 44328.