Nieuwe aandacht voor Galilea en de Negev g
TIJDELIJK DE RAT RITMO OOK IN VOORDEUGE EN MUZIKALE VERSIE
Sadat opende Israels ogen /oor 'vergeten gebied'
ibei
on<
DONDERDAG 10 APRIL 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET P 6
MUZIEK MUZIEK
ais
met
enke
IN DEPRUS. INTDASHBOAR
door M. Kopult
In de Israëlische regeringsbureaus en op het hoofdkantoor van het Joods Nationaal Fonds in
Jeruzalem is men zich weer bewust geworden van het belang van de Negev-woestijn in het
zuiden en van Galilea in het noorden. Dit bewustzijn is gegroeid sinds Sadat naar Jeruzalem
opging om daar duidelijk te maken dat de hele Sinaï weer in Egyptische handen zou komen.
Op het belang van Galilea werd Israël pas later gedrukt. Dat gebeurde nadat in Camp David
de Palestijnse autonomie ter sprake was gekomen.
Het was David Ben Ooerlon die de
Negev tot ontwikkeling wilde bren
gen. De Negev zal bloeien als een
roos. zoals de uitdrukking luidt. In
die onherbergzame woestijn was
plaats voor miljoenen Joden en als de
Nabateërs eeuwen geleden stukken
vruchtbaar konden maken, dan kun
nen hedendaagse Joden dat zeker
Maar met de overwinning van de Zes
daagse oorlog en de bezetting van de
8tnai werd de Negev vergeten. Daarin
gaat nu verandering komen.
Even luid als premier Menachem Be
gin nu betoogt dat Judea en Samaria,
de Westelijke Jordaanoever. voor
Joodse bewoning beschikbaar moet
blijven, betoogden in vroeger dagen
de premiers Meir en Rabin, de tot de
Arbeiderspartij behordende voorgan
gers van Begin, dat het voor de Ara
bieren nooit meer zou worden als
voorheen. ..Liever SJarm el-Sjeich
zonder vrede, dan vrede zonder
SJarm el-SJeich", riep Mosje Dajan
bij herhaling uit in de regering van
Oolda Meir Maar SJarm el-SJelch is
al weer enige maanden in handen van
Egypte. De Negev wordt weer grens
gebied. De Israëlische vliegvelden in
de Sinaï worden verlaten en in de
Negev weer opgebouwd.
Teleurgesteld
„Nimmer zullen wij Jamit opgeven",
betoogde Menachem Begin. Maar de
inwoners van Jamit moeten nu al
ruziën met de Israëlische regering
over de compensatie die ze moeten
krijgen, omdat hun zo strategisch ge
legen gebied moet worden ontruimd.
Een aantal inwoners van de Verenig
de Staten, dat uit idealisme naar Is
raël was gekomen om de Sinaï te
bevolken, is teleurgesteld naar Ame
rika teruggekeerd.
Op de kantoren in Jeruzalem ligt nu
sedert kort een vierjarenplan voor de
Negev en Galilea. De plannen, die tot
eind 1983 lopen, voorzien in ruim
veertig nieuwe nederzettingen in de
Negev die zo snel mogelijk gebouwd
moeten worden. Tien zullen opgezet
worden langs de grens met Jordanië,
de overige langs de grens met de
Sinaï. Tweeëntwintig van de veertig
worden opgezet in het kader van het
project „Pitchat Sjalom" (uitsteken
de vrede), een naam als een gotspe.
Pitchat Sjalom is ontworpen voor de
hervestiging van de bewoners van de
ell nederzettingen in de Rafiasector
in de Sinaï, waarvan ook Jamit deel
uitmaakt, dat nooit zou worden ont
ruimd volgens premier Begin. Als bij
iemand teleurstelling heerst in Israël,
dan is het wel bij de bewoners van
Jamit. Maar bij hen niet alleen. In
Asjalim. een enige weken geleden
door Nederlanders ingewijde nieuwe
kibboets bij Beersjeba in de Negev is
de teleurstelling niet minder. Van de
veertig huizen daar staan er eenen
twintig leeg. Er zijn bijna geen jonge
ren meer die de nederzettingen willen
bevolken. De kibboets is berekend op
veertig gezinnen, maar er zijn er maar
negentien, van wie tien op proef.
'Opgeofferd'
Sjosjana Nathan, moeder van vier
kinderen en één van de weinigen van
het eerste uur zegt: „Er zijn hier veel
spanningen. Het ledental wisselt
voortdurend. Dat kan ook niet an
ders, waar geen geld is, vliegt de
solidariteit de deur uit". Uit eigen
middelen moet Sjosjana ln het le
vensonderhoud bijpassen. Ze vertelt
dat zij met haar groep vele jaren
heeft gevochten om zich in de Negev
te kunnen vestigen. ..Iedere regering
weigerde. Hulp konden wij krijgen
zoveel als we wilden, als we maar
naar de Sinaï, de Westbank of de
Golan zouden gaan. Maar voor de
Negev was geen geld. Nu hebben wij
toestemming gekregen. Anwar Sadat
heeft de ogen geopend, maar het is te
laat. BIJ velen is het enthousiasme
weggeëbd. Kijk wat ze doen met de
kolonisten uit de Sinaï. Ze zijn opge
offerd".
Er Is te veel werk voor te weinig
mensen. Waarom heeft Sjosjana Na
than zich met man en vier kinderen
dan toch in de Negev gevestigd, op
een plaats waar de bus uit Beersjeba
maar twee keer per dag langs komt.
„Ik doe wat iedere moeder doet Er
naar streven dat mijn kinderen een
goed bestaan krijgen. Als wij ons niet
in de Negev vestigen en andere idio
ten onder dezelfde ermbarmelijke
omstandigheden niet elders, waar
zullen de kinderen dan leven? Wat zal
er van Israël worden? Een ontvolkte
Negev zal dan ook naar Egypte terug
gaan. Geen Joodse staat voor mijn
kinderen"
Gigantisch
Israël heeft zich voor het in cultuur
brengen en bewoonbaar maken van
de Negev voor een gigantische taak
gesteld. Alleen al in het Pitchat Sja-
lom-project moet twintig kubieke
meter zand weggegraven worden per
duizend vierkante meter. Dan komt
de vruchtbare löss naar boven, dezelf
de grondsoort als in Zuid-Limburg.
Die löss moet dan gewassen worden
met 150.000 liter water, dat helemaal
aangevoerd moet worden uit Galilea.
Als de mensen er zijn, dan zal dat wel
lukken. Want op tal van plaatsen is
de Negev inderdaad groen. Midden in
de zandvlakte worden paprika's, uien
en aardappels geoogst. Er staan bo
men in de Negev die soms .nog op
dezelfde wijze van water worden
voorzien als in de tijd van de Naba-
teërs. Op de laagste plaats worden
dijken gebouwd waarachter het wa
ter in de regenperiode kan worden
vastgehouden.
De Negev kan bloeien, maar zijn de
mensen er? Men hecht niet zoveel
geloof meer aan de beweringen van
de regering. De nederzettingen in de
8inal zijn een les geweest. Duizenden
Jonge idealisten hebben daar hun tijd
en hun energie in de grond gestopt.
Tevergeefs. Hoe zal het met de Negev
J kent de Fiat Ritmo. De auto die tegemoet komt aan de economische
asen van morgen, maar daarbij de mens van vandaag niet vergeet.
Een aërodynamische vorm, maar dan-wel met een heel agen styling
Minder luchtweerstand en toch voldoende binnenruimte.
Zuinig in 't gebruik, maar royaal met comfort. En nu héél zuinig in prijs.
Want tijdelijk is er de Ritmo Junior, zonder de extra luxe van de Luitvoering, maar
met ruimte voor 5 personen, een 3e deur, 1300 cc motor, 48 kW (65 DIN pk).
Voor f 12.990,-. Alleen in april, ma en juni 1980.
De economische, fraaie Ritmo is er ook tijdelijk in een bijzonder vrolijke
uitvoering. De Ritmo Sound.
Een Ritmo 65 L ot CL met als extra's een ingebouwde radio, 2 speakers
in de voorportieren, een matzwarte dakantenne, 2 halogeen mistlampen voorop,
speciale sierstrips en het "Sound" vignet op de achterklep.
De Ritmo 65 L met monoradio v.a.f 14.076,-. De luxere Ritmo 65 CL mei
stereoradio v.a. f 15.307,-. Inklusief montage. En zolang de voorraad strekt.
Imp. Leonard Lang B.V.. Daniel Goedkoopstraat 9. Industriegebied Amstel. 1096 BD Amsterdam. Tel.: 020-924888. VASTE AFLEVERINGSKOSTEN f 325,-. Prijzen inkLBT.W.
P-Ier D
fcwoofc
pjPA
fc.ryj
sche aanwezgheid is zo over
gend, de invöed van de PLO i
zo toe. dat gtvreesd moet word
de Arabisch* meerderheid in
naar het voobeeld van de autoi
van de Westeijke Jordaanoever )p0|
Gazastrook, ook zelfstandiger
vragen".
ilgrTU
Er zijn plaraen om de 75.000
van Galilealn aantal te laten
men, „niet alleen voor het
van Galilea maar voor het
van heel XsFSI". Het is dezelfde
als voor de Jegev, alleen de
verschilt. Tch voelt men
behaaglijk li beide gebieden,
er geen gelds voor de pianne it
Het centrum van de Joodse nederzetting Jamit in de Sinaï-woestijn, die door de bewoners moet
worden ontruimd.
gaan? Voor Sjosjana Nathan is het
duidelijk. Zij zegt het met de woor
den van de Joodse wijsgeer Hillel uit
het begin van deze jaartelling: „Als
wij het niet doen, wie doet het dan?
En als wij het nu niet doen, wanneer
dan wel?" Het zijn hoofdzakelijk de
jonge Israëli's zelf die het moeten
doen, want idealisten uit het buiten
land zijn er bijna niet meer, voor de
Negev noch voor Galilea.
Met schrik is men zich er in Israël van
bewst geworden dat de akkoorden
van Camp Davld gevaren inhouden
voor het behoud van Galilea voor
Israël. Die gevaren worden veroor
zaakt door de besprekingen over au
tonomie en de opmars van de PLO.
Door de economische nood zijn er
minder fondsen beschikbaar en daar
lijden ook de Arabische dorpen in
Gailea onder. Er worden minder
scholen gebouwd en er verrijzen min
der gebouwen voor sociale en culture
le doeleinden en er is minder geld
voor de aanleg van wegen.
Het staat voor de Israëlische autori
teiten vast dat de PLO daarvan profi
teert. Zij kan de Arabische inwoners
van Israël fondsen ter beschikking
stellen om uit eigen middelen de
voorzieningen te treffen die Israël
door de nood gedwongen na moet
laten. In de Arabische dorpen Arrabe
en Beir el-Asad zouden de Arabische
burgers van Israëlische nationaliteit
projecten hebben kunnen uitvoeren
dank zij PLO-giften. En bij plaatselij
ke verkiezingen in Kfar Kana zou een
PLO-groepering, ondanks het feit dat
zij niet aan de verkiezingen heeft
deelgenomen, tien procent van de
stemmen krijgen.
Onbehagen
Bij de Joden in Gailea heerst onbeha
gen over de politiek van Jeruzalem en
vrees voor de toekomst. Sedert de
Zesdaagse oorlog zijn er in Gailea
maar twee nederzettingen gesticht.
De prioriteit van de regering lag op de
Golan en op de Westelijke Jordaan
oever. Die achterstand wil de Israëli
sche regering nu versneld inhalen
Met schrik is men tot de ontdekking
gekomen dat in verhouding tot de
Arabische bevolking van Galilea het
aantal Joodse ingezetenen aan het
teruglopen is. De Arabieren vormen
nu al zeventig procent van de bevol
king van Galilea.
De dertig procent Joden, op een tota
le bevolking van een kwart miljoen
Tot 1983 moeen er in Galilea
buitenposten urnen op strate
punten. Ze zulsn elk door niet
dan vijf tot zeen gezinnen
bewoond, maaize moeten aj
dat in alle ulthoken van Gi
den wonen. Vetier zijn er
voor zestien niawe nedi
die samen met te buitenpost
heel voor zichzeUzullen
gen. Voorts wil ren het
van vijfendertig bstaande
tingen verdubbele.
>nze i
b TERI
iden i
rs
tc
bijz
:aas
ïaal
t
)m d
zo
land
'"Si anne
derzettt
enpost P
i moetaw:
inwfl n
wonen hoofdzakelijk in de steden,
terwijl de Arabische bevolking over
het hele land is vespreid. Er wonen
maar twintig-duizend Joden op het
Galilese platteland, verspreid over
vijftig nederzettingen. Daarom wil
men nu zoveel mogelijk Joden naar
Galilea overbrengen. De plannen zijn
er wel, maar het is de vraag wat er
van terecht moet komen.
In de grenskibboets Kfar Giladi ver
klaart Sjomon Porasj zijn angst voor
de autonomiebesprekingen. Als Be
gin zijn zin krijgt en Judea en Sama
ria met Israël blijven verbonden, dan
zal daarmee een tweede Zuid-Afrika
worden gecreëerd. „Thans is het
plaatsen van een Arabier in Israël al
moeilijk. Hoe zal het dan worden?
Moet een aan de Hebreeuwse univer
siteit opgeleide Arabische ingenieur
hotelportier worden? Of een Arabi
sche arts buschauffeur? Zuid-Afrika
zal er niets bij zijn en dat in een
Joodse staat"
Maar de moeilijkheden zullen niet
minder zijn als de besprekingen over
de autonomie naar de Egyptische
wens zullen verlopen. „Er wonen zo
weinig Joden in Galilea. De Arabi-
Palestijnse leuk
Vooral ln de driehoe bij de
grens met een punt ïaar
men de Joodse aanwzigheid v it br0(
ken. In die streek wedt de Pal fepr st
se druk het grootst erlanc
tijd
Daarnaast wil men b| het J<x*f?an dt
tionaal Fonds 30 ha dat is
cent van het Galilee
ontwikkelen waarbi
mensen naar Galilea noeten
gebracht Veel planner
de enorme kosten dieermee
zijn. Zo wordt ook aiop
van bomen bezuinigd. Per
vierkante meter is het
al teruggebracht tct tachtig,
zoveel mogelijk ransen naar
te trekken worda er in de
recreatieparken angelegd in
dat Joden uit ht westen
geval nog hun vrie dagen
zullen doorbrenga. f Bert
jn Israël valt de ndruk
ten aanzien van 'e
daanoever en de :trook
maar voor velen is iet
Negev en Galilea u al
geworden.
te i
iant i
<*>1
:récü£
fl-cón
lë laa
de b;
begor
