Privacy als luxe-artikel verkoopt erg slecht
bothe
9v;
'Projectontwikkelaars die grond braak
laten liggen krijgen voortaan boete'
CC
QO
De Meesrente-rekening.
W:r
-VV" -
he'A
Justitie-onderzoek naar
illegalen in Westland
Openbare en christelijk
school praten over fus
De projectontwikkelaar en het Waardeiland, het Caiifornië van Leiden
.v V. Vbi V
Haagse wethouder kan weinig doen tegen bestaande gaten
Kamerleden willen
subsidie voor
mannen festival
grote
verbouwingsopruiming
Katwijk verbiedt
'zwart protest'
tegen blank koor
uit Zuid-Afrika
beddenspeciaalzaak
Intelligent sparen anno 1980.
Bank Mees Hope nv
VRIJDAG 4 APRIL 1980
REGIO DEN HAAG
TROUW/KWARTET
IJDA
door Marcel ten Hooven
LEIDEN Er is zelfs aan
gedacht het eiland met een
slagboom van de buitenwe
reld af te sluiten. Privacy tot
het uiterste, dat stond voor
op bij de dure woningbouw
op het eiland. Het moest een
ideaal woonoord voor de
maatschappelijk geslaagden
worden, waar de weldadige
rust de spanningen van de
verantwoordelijke dagtaak
zou wegnemen „Na alle
drukte en alle dingen van de
dag naar uw eigen zeldzame
living", zegt de advertentie
Het In 1974 gestarte bouwproject
Waardeiland in Leiden is de erfenis
van het stadsbestuur uit het begin
van de Jaren zeventig, dat gefru
streerd door de algemeen heersende
opvatting dat Leiden ..de domste en
armste stad ln Nederland is" streef
de naar een ..evenwichtige bevol
kingsopbouw" Dit streven kreeg
een nieuwe kans met een aanbod
van de IBBKondorgroep, dat al
leen maar leuke kanten leek te
hebben.
In ruil voor de grond van de
Koninklijke Nederlandse Grofsme
derij op het Waardeiland. zou de
IBBKondorgroep de verplaatsing
van de noodlijdende fabriek finan
cieren en daarmee werkgelegenheid
redden. Met het luxe bouwplan van
IBB/Kondor voor het Waardeiland
(een driehoekig eiland omsloten
door het water van de Oude en de
Nieuwe Rijn en het Rljn-Schieka-
naal) konden de hoge Inkomens
naar Leiden getrokken worden, en
daar voelde het toenmalige stads
bestuur onder leiding van de CDA-
wethouder voor stadsontwikkeling
Kret wel voor
Aan de andere kant van de wereld
werd gezocht naar geschikte ont
werpers voor de woonomgeving van
het ..Leidse Caiifornië". Het archi
tectenbureau Fischer and Fried
man Associaties uit San Francisco
tekende de „Garden-appartments',
de ..Town-houses" en de ..Island-
houses". in prijs variërend van
290 000 tot 600 000 gulden (huidig
prijspeil) De landschapsarchitect
Tony Guzzardo (ook uit de VS) ont
wierp de kunstgrasachtige bultige,
altijd groene groenstroken. De ar
chitecten waren ook wel eens in
Nederland geweest en hadden aan
hun rondvaart door de Amsterdam
se grachten goede herinneringen
overgehouden, ln hun eerste ont-
Volkomen leegstand van de „Town-houses" op het Waardeiland.
j VA*""
'■*-* i£-& \f., 4gj
- %a>:-
'\~Z
- J? 'V- -s
De gevelwanden worden gedomineerd door garagedeuren.
Het Waardeiland. ingeklemd tussen de splitsing van de Oude en de
Nieuwe Rijn en het Rijn-Schiekanaal.
werpen waren de schakelvila's met
een kunstig trapgeveltje aange
kleed.
Het Waardeiland is inmiddels ei
gendom geworden van de Westland-
Utrecht Projectontwikkelingsmaat
schappij. Is het nou gelukt met die
hoge inkomens? Projectleider (zo
heeft een opzichter bij de Westland-
Utrecht) De Graaf weet een heel
lange zin voor een kort antwoord te
vinden. „De huizen hebben die men
sen getrokken, die in hun werk zo'n
positie hebben bereikt, en daar zo
naar betaald worden, dat ze een
woning in een duur bouwproject
kunnen betalen". Ja, dus.
Ook de heer Fleers van de Bewo
nersvereniging Waardeiland („We
zijn geen buurtcomité of bewoners-
groep hoor") weet het antwoord.
Het ledenbestand van de vereniging
bestaat vooral uit „geslaagde mid
denstanders" en mensen van de
universiteit, ook veel buitenlanders.
.Alleen met een hoge positie", weet
Fleers. Hij praat ook wel eens met
de verenigingsleden: „We voelen
ons allemaal Leidenaars. We vinden
Leiden een mooie stad, barstenvol
historie. Je hoort alleen veel ge
klaag over de verkeerssituatie,
want Je kunt nergens met je auto
komen".
Privacy als luxe-artikel
De stelling „hoe duurder de woon
wijk. hoe groter de privacy" wordt
op het Waardeiland meer dan volle
dig waargemaakt. De privacy is een
luxe-artikel geworden, weggelegd
voor mensen, die het betalen
kunnen.
Hoe het luxe-artikel privacy in het
ontwerp van de huizen vertaald is.
leert een rondritje over het Waard
eiland. Een deprimerende ervaring.
Langs de Krefeldlaan en de Oxford-
laan valt op hoe elk mogelijk con
tact vanuit de huizen met de straat
bewust voorkomen is. De gevel-
wand wordt gedomineerd door de
garages (meestal twee) bij de hui
zen; de schaarse ramen aan de
straatzijde zijn diepverborgen en
onthullen hoogstens een klein deel
van de moderne keuken. Het zit er
met andere woorden dik in dat je er
eindelijk achter komt wie nou je
buurman is, wanneer je tegelijker
tijd met hem het garagepad op
komt rijden.
De heer Fleers weet wel waarom de
achterkant van de huizen aan wat
eigenlijk de voorzijde zou moeten
zijn geplaatst is. „Uit een oogpunt
van veiligheid is het goed: je moet
niet te veel laten zien wat je in huis
hebt staan."
De rondrit vervolgend langs de rian
te Garden-appartments en de
Town-houses aan de Domela Nieu-
wenhuislaan en het Troelstraplein
(Fleers: „We hebben ook geen in
spraak in de straatnamen gehad")
valt de enorme leegstand op. Een
lustobject voor krakers in het door
woningnood geplaagde Leiden.
Eenzaam zit één van de weinige
kopers over de waterpartij voor zijn
huis uit te kijken naar nieuwe bu
ren, en hij wacht al maanden.
De droom van het oude stadsbe
stuur, voor 1980 een rijk gevuld
Waardeiland, dreigt de nachtmerrie
van een spookeiland te worden, als
de verkoop niet gauw aantrekt. Van
de 198 huizen, die de Westland-
Utrecht projectontwikkelingsmaat
schappij op het eiland gebouwd
heeft, zijn er nog maar 40 verkocht.
Deze maand heeft de bouwmaat
schappij nog geen één sleutel kun
nen overhandigen.
Het gesprekje met projectleider De
Graaf leert veel van het prijsmecha
nisme. dat de Westland-Utrecht
hanteert. Het zou logisch zijn dat
met het instorten van de woning
markt de huizenprijzen op het
Waardeiland dalen, maar dat ge
beurt niet. De Graaf: „We hebben
een ongeschreven erecode met de
huidige bewoners, die raar zouden
opkijken, wanneer eenzelfde huis
als zij hebben voor een lagere prijs
verkocht zou worden." De erecode
blijkt echter niet te gelden voor
prijsverhogingen. Dan „bouwen we
voor de markt," aldus De Graaf.
noet f
lange
Een open dag begin april en grol ÏÏJJJ
advertentiecampagnes moeten d kwa
verkoop van de Waardeilandhuize
weer wat opkrikken. De advertenti
maakt duidelijk hoeveel liefde d
Westland-Utrecht voor de waarhei
koestert.
1 20*^
andl
•till
1 ho* A
Onder het kopje „Leiden is een
minuten-stad" staat te lezen: „Le
den, en dus ook het Waardeiland
ligt ideaal in de driehoek Rottei
dam-Den Haag-Amsterdam. De
langrijkste plaatsen in het land be
reikt u fileloos binnen 20 minuten.
Wie de files op de enige ontslu lfr.c
tingsweg van het Waardeiland, d MOS
Hoge Rijndijk, kent, weet wat vai alles
deze tekst waar is. Niets. looit
„Twee bruggen verbinden hetv
Waardeiland met het vasteland,
met Leiden dus," vervolgt de pagi- liver
na-grote advertentie. Er is nu één
brug, de Kettingbrug, en de tweede }»en
kan nog een lange tijd op zich Mten
wachten.
Wethouder Waal. die de boel
Kret overnam, zei het al een aanl
jaren geleden in deze krant: „W^
lopen niet over van enthousiasi
voor de Leidse goudkust. Wannei
de zaak van het Waardeiland
nog helemaal open zou liggen, zi
dergelijke woningbouw niet hoi
op ons prioriteitenlijstje staan."
mnt
hade
its
Bui
tebbe
■endt
"ussli
ictat
:hulc
iet vi
Van een onzer verslaggever
DEN HAAG Projectontwikkelaars in Den Haag die op een
eenmaal kaalgeslagen terrein het voorgenomen nieuwbouw-
plan niet uitvoeren dienen ln de toekomst een fikse boete te
krijgen. Wethouder Hardon van stadsontwikkeling vindt dat
daarvoor een gemeentelijke regeling moet worden ontworpen.
guldens kwijt aan de procedure rond
een bouwvergunning. Als ze die dan
eenmaal op zak hadden werd er altijd
wel gebouwd ook."
Dat mechanisme blijkt na het instor
ten van de koopmarkt niet meer zo
soepel te werken, want de verliezen
die de projectontwikkelaars lijden op
een braakliggend terrein zijn nog al
tijd minder op dan die op een leeg
staande appartementenflat.
Het gemeentebestuur blijkt momen
teel vrijwel niets te kunnen doen te
gen de projectontwikkelaars die ver
schillende gaten ln de stad braak
laten liggen De nieuwbouw van com
plexen vrije sectorwoningen is op een
paar plekken uitgesteld of zelfs ge
heel afgesteld omdat de markt voor
peperdure koopappartementen Is In
gestort
De procedure die op het stadhuis van
Den Haag gevolgd wordt Is dat pro
jectontwikkelaars pas een sloopver
gunning krijgen als b en w. bereid
zijn een bouwvergunning te verstrek
ken Er wordt niet afgesproken met
de projectontwikkelaar dat hij na het
verkrijgen van de bouwvergunning
ook daadwerkelijk moet gaan bou
wen „Dat was nooit nodig", zei wet
houder Hardon deze week in een Aankopen
vraaggesprek. „Projectontwikkelaars
zijn over het algemeen tienduizenden Op de Groot Hertoginnelaan, waar de
ADVERTENTIE
In Trouw van 20 maart stond in
een artikel over de moeilijkhe
den van en met projectontwik
kelaars in Den Haag dat de
firma Pan Eurohome failliet
was. Dit was niet juist. De top
van Pan Eurohome is welis
waar gewijzigd, maar het pro
jectontwikkelingsbureau gaat
onder dezelfde naam nog altijd
door met de bouw van luxe
appartementen.
Naast een boetebeding wil Hardon
dat indieners van een bouwplan
voortaan een bankgarantie meebren
gen. Wanneer een projectontwikke
laar na de sloop om financiële rede
nen af moet zien van het nieuwbouw
project kan de bank inspringen.
Hollandse Beton Maatschappij na
een gat in de gevelwand te hebben
geslagen afziet van de nieuwbouw
van 54 luxe appartementen, wil de
wethouder bekijken of de gemeente
de grond kan overnemen om toch nog
een bouwplan van de grond te krij
gen. Deze week zou Hardon daarover
overleg voeren met het ministerie van
volkshuisvesting
Leeg
De leegstand van recent gebouwde
dure koopwoningen begint ondertus
sen fikse vormen aan te nemen. Zo
wordt er ln Scheveningen-badplaats
vrijwel geen appartement meer ver
kocht. Van de zeventig luxe „serre-
appartementen" die op de plaats van
Seinpost zijn gebouwd, zijn er nog
maar twintig aan de man gebracht.
Begin januari heeft Bredero de wo
ningen die in aanbouw zijn voor het
Kurhaus in de verkoop gebracht. Er
is echter nog niet één koopcontract
gesloten. Berekeningen van de dienst
voor de stadsontwikkeling van de ge
meente wijzen uit dat er in heel Den
Haag maar liefst tweeduizend koop
woningen leeg staan.
DEN HAAG (ANP) PvdA en PSP
zijn van mening dat de „8tichting
rooie flikkers" subsidie moet krijgen
voor het festival „Mannen, nietr
waar?" dat deze maand in Amster
dam wordt gehouden. Het gaat om
een bedrag van 22.500 gulden voor
een garantiesubsidie en 12.500 gulden
voor een aantal projecten, onder an
dere films.
In schriftelijke vragen aan minister
Gardeniers van CRM hebben de Ka
merleden Voogd (PvdA) en Van der
Spek (PSP) laten weten de indruk te
hebben dat de subsidie niet is ver
leend omdat het ministerie de aan
vraag niet als kunst, noch als emanci
patie beschouwt.
Wij hebben ruimte nodig
voor de verbouw
Daarom vele koopjes in
DONZEN DEKBEDDEN MATRASSEN DE
KENS BOXSPRINGCOMBINATIES KUS
SENS EN VELE ANDERE ARTIKELEN
Naar aanleiding van FNV-waarnemingen
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG De justitie start een onderzoek naar de
juistheid van dse berichten over het toenemende aantal
illegale buitenlandse werknemers bij Westlandse tuindersbe-
drijven. Dit heeft het ministerie van justitie gisteren bekend
gemaakt.
Van een onzer verslaggevers
KATWIJK Het Komité Zuid-
Afrika mag in Katwijk tijdens
een muziekfestival geen pro
testmanifestatie houden met
een zangkoor waarvan de (zwar
te) leden afkomstig zijn uit Zim
babwe.
Het laten zingen van het zwarte
koor was bedoeld als protest
tegen de komst naar het mu
ziekfestival van een kinderkoor
uit Zuid-Afrika, dat geheel uit
blanke leden bestaat. De actie
voerders wilden het koor uit
Zimbabwe op de stoep van zaal
Tripodia laten zingen wanneer
binnen het blanke koor op het
podium zou staan.
Burgemeester C. A. Bos weigert
echter toestemming te geven
voor deze protestmanifestatie,
zo deelde hij ons gisteren mee.
De burgemeester voerde als ar
gument aan ordeverstoring tij
dens het festival te vrezen. Ook
zijn er morele gronden waarop
hij zijn weigering baseert. „Je
kunt zo'n zaak niet over ruggen
van kinderen uitvechten," zei
hij.
Wel zal aan de actievoerders
(naast het Komité Zuid-Afrika
zijn dat een aantal groeperin
gen uit politieke partijen) wor
den toegestaan dat er tijdens
het Tulip Time Festival pam
fletten worden uitgedeeld waar
op geprotesteerd wordt tegen
de apartheidspolitiek in Zuid-
Afrika en gewezen wordt op het
feit dat Nederland de culturele
betrekkingen met dat land al
enige tijd heeft opgezegd.
Hugo de Groot SG en Tweede VCL wellicht samejS
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Het gemeentebestuur van Den Haag en 4e
bestuur van het Tweede Vrijzinnig-Christelijk Lyceum (V( ?di°.
zijn besprekingen begonnen om te kijken of het VCL niet li an
fuseren met de openbare scholengemeenschap Hugo
;rsb)
Ig V
le in
Iers v
•fleste
tun
idini
onde
Groot.
Het initiatief is uitgegaan van het
tweede VCL. De school aan de
Goudsbloemlaan is niet in het bezit
van een havo-afdeling waardoor leer
lingen die de mavo afgemaakt heb
ben niet terecht kunnen binnen de
school. Een ander meer voor de hand
liggend argument is dat beide scho
len ook niet ontkomen aan de lande
lijke tendens van het teruglopend
leerlingenaantal.
Het is in de toekomst zeker niet denk
beeldig dat wanneer de twee scholen
op dezelfde voet door zouden gaan zij
weggesaneerd zouden worden, met
als gevolg dat in dit stadsdeel het
aanbod van mavo, havo en vwo on
derwijs verloren gaat. Een praktisch
motief is dat de scholen op een steen
worp van elkaar gelegen zijn.
De besprekingen zijn tot nu toe al
leen nog gevoerd op bestuurlijk ni
veau. Na dit eerste aftasten zal het
fusieplan besproken worden in de do
cententeams en met de vakorganisa
ties. Uiteindelijk zal de definitieve
beslissing genomen moeten worden
door de Haagse gemeenteraad en de
algemene ledenvergadering van het
tweede VCL.
Signatuur
Hoe de bestuurlijke vorm er uiteinde
raak
taan
:anui
lijk uit gaat zien is volgens
woordvoerder van de gemeente ii t
prille stadium nog niet te voor t "v
len. In ieder geval zal de nieuwe fi
school in het gemeentelijke sch(
bestand opgenomen worden.
christelijke signatuur van het twi
VCL zal op de een of andere ma
terug te vinden moeten zijn li
nieuw te ontstane school. Dit elei
zal, aldus de zegsman van de gem(_
te, overigens geen onoverkomelQS
kwestie zijn.
Het fusieplan van beide scholen
geheel in het spreidlngsbeleid
het voortgezet onderwijs dat d
meente Den Haag voorstaat. Ai
tus vorig jaar produceerde de
ling onderwijs een spreiding
waarin modellen werden aant
den, die tot samenvoeging van Wj
schillende scholen zou moeten lei1
Andere scholen zouden door dez<
mentrekkingen weer bestaansrfOkle
verwerven als zelfstandige schooL
nota was bedoeld als discussies
maar zou uiteindelijk moeten
monden ln concrete plannen.
■J
Het merkwaardige is nu dat het o &ers
zoeP
opv
baar onderwijs nog steeds aan
discussiëren is terwijl uit confei
nele hoek de daadwerkelijke
stellen komen. Dit terwijl het biJÉdzak
der onderwijs toendertijd niet Jian zl
wilde werken aan de opstelling
de spreidingsnota.
ADVERTENTIE
LAAN VAN MEERDERVOORT 60-62
S-GRAVENHAGE TEL 643004-643013
Van
1 april
tot en met
30 april
slaapvoortichters
De hoofdofficier van Justitie en de
loontechnische dienst zijn door de
advocaat-generaal bij het gerechts
hof in Den Haag. mr Bos met het
onder zoek belast.
Districtsbestuurder Meere van de
voedingsbond FNV stelde deze week
dat veel Westlandse tuinders er weer
toe zijn overgegaan illegale buiten
landers ln dienst te nemen. Grote
aantallen illegale buitenlanders zou
den weer werk ln Westlandse tuin
bouwbedrijven hebben gevonden.
Meere wijt dit aan een slechte contro
le op de naleving van de zogenaamde
novemberwet. die werkgevers van
illegale buitenlandse werknemers
strafbaar stelt
Bij het Gewestelijk arbeidsbureau ln
Delft is waargenomen dat er sprake is
van een opvallende daling van het
aantal vacatures bij tuindersbedrij-
ven in het Westland. Binnen enkele
weken nam het aantal tuinbouwvaca-
tures met 600 af.
Een woordvoerder van het Delftse
gewestelijk arbeidsbureau wilde daar
gisteren geen conclusies aan verbin
den. „Er is inderdaad een sterke ver
mindering van het aantal vacatures,
maar dat kan ook komen, doordat we
er sterk aan trekken mensen voor
werk in het Westland te Interesse
ren", aldus de woordvoerder
Hoge rente, in april 1980:
Hoge vrije opname:
tot f3.000.- p.m
In december
f6.000,-
Méér geld opnemen:
opzegtermijn
24 maanden öf
2% opnamekosten.
Geld nodig
voor onroerend goed:
zonder opzegtermijn
of opnamekosten
Wij durven elke
vergelijking aan.
's<3ravenhage, Kneuterdijk 13,tel. 070-924031.
Delft, Oude Delft 165, lel. 015 -1409 81
stan
ami
inai
onge
loodj
de r
in
c v
ts. O
de
en na
Kinc
jeren
zijn
ken r
tad ir
erdak
boslai
zaal
Imaa
trum
werl
trdak
fcent
get
geboi
distrli
imari
lie me
M
ral jo:
naar
ikh
kur
noe
