ew York, een vervloekte stad
Kneuterpret voor
het hele gezin
Voor 40 miljoen gillende keukenmeiden
iDoien en smijten
Zuid Afrika
tHirfsc
hip
RENTE NU 9%.
s from home van Chantal Akerman
1941 - De dag dat Hollywood op zijn kop stond
Laat de dokter maar schuiven
Prolongaties
en reprises
g knock-out cop
V/ postgiro en
V* f> rijkspostspaarbank j
G 28 MAART 1980
FILM
TROUW/KWARTET P 17 RHS 19
:k Ouwendijk
al Akerman is dertig jaar oud. Op deze leeftijd heeft zij
lijke films van goed niveau op haar naam staan. Films
anne Dielmanin de filmhuizen veel vertoond; „Je tu il
•en zwaarmoedige, diep indringende peiling van het Ik;
>ndez-vous d'Anna", vol van een trieste gelatenheid, die
a ;r van deze film onvergetelijk maakt.
iuwens het sterkste element
is van Chantal Akerman
Zij slaagt er in door een
samenhang tussen haar film
en summiere teksten sum-
e zin, dat er uiterst behoed-
,et intieme mededelingen
imgegaan een sfeer op te
die je van het begin tot het
n haar films in haar greep
ook op voor haar film „News
ie", gemaakt tussen „Jean-
en „Les rendez-vous
maar pas nu in roulatie ge-
ir. De structuur van de film is
- tel bijzonder Chantal Aker-
r" p het eerste gezicht lijkt er
jks verband te bestaan tus-
;ezegde teksten en de langs
e beelden beelden van een
in New York. Maar er is wel
verband. Het ligt in de breuk
de geborgenheid van een on-
ar |r blijvende persoon en het op
?r- men staan van die persoon in
of
een omgeving de groezelige volks
wijken van New York die met elke
aanduiding van geborgenheid schijnt
te spotten.
Zoals ook bij de andere films van
Akerman moet men niet denken aan
een verhaal. Haar films bestaan uit
een voortglijden van beelden, in een
strak ritme; een ritme dat onweer
staanbaar inwerkt op de verbeelding
van de kijker. In sterker mate mis
schien dan bij de ontwikkeling van
een verhaal, als een aaneenschake
ling van gebeurtenissen, het geval
zou zijn.
Een moeder schrijft brieven aan haar
in New York verblijvende dochter.
Wat die dochter daar doet, blijft in
het duister. Het is mogelijk dat zij
studeert, dat zij er een baan heeft of
zelfs met een film bezig is. De dochter
zou dus Chantal Akerman zelf kun
nen zijn. Maar dat is van geen belang.
De brieven bevatten geen opzienba
rende mededelingen, ze verschillen in
Beeld uit News from home
hun mededelingen ternauwernood
van elkaar. Om een voorbeeld te ge
ven, een citaat uit een brief: „Sylvia-
ne werkt hard op school, 's Morgens
en 's avonds is het al koel, maar we
hebben een fantastische oktober en
ik heb veel werk in de zaak, zodat ik
er nauwelijks van kan genieten. Maar
's zondags gaan we wandelen. Vaak
heb ik zin om eens thuis te blijven en
niets te doen. Men kan niet alles
hebben; dat is jammer
Op zich genomen zijn het wat zeurige
leuterbrieven, waar geen mens eigen
lijk garen van kan spinnen. Maar in
de context van de stadsbeelden die in
samenhang met de briefteksten langs
glijden, krijgen de brieven een warme
bezorgde menselijkheid, die het wei
nig humane karakter van de stads
beelden des te somberder maakt.
Je krijgt van New York, zoals Chantal
Akerman het, binnen het contraire
geruststellende ritme van de brieven,
laat zien de indruk van een soort hel,
een onderwereld, een anti-paradijs.
De straten zijn vuil, vervallen; ze wor
den geteisterd door een genadeloos
auto-verkeer Mensen bewegen zich
vrijwel altijd gehaast. Je ziet tal van
mensen in de film. mensen die zich
als het ware zinloos door de stad
bewegen. Wat het meest bij ze opvalt,
is de volstrekte afwezigheid van ook
maar iets, dat naar opgewektheid
zweemt. Er wordt niet gelachen, er
worden geen grappen gemaakt, iede
reen haast zich uit niets naar niets.
Het beklemmendste symbool in de
film, met betrekking tot het uitzicht
loze reizen van niets naar niets, zijn
de treinen die voortdaveren langs on
dergrondse halteplaatsen. De men
sen ln de treinen doen denken aan
vrijwillig gekooiden. Standbeelden
van vermoeidheid.
De bezorgdheid van de moeder is het
enige lichtpunt in de volstrekte afwe
zigheid van „leven". Je ondergaat het
dan ook als een verademing als „het
kind" aan het slot het water op vaart
en New York als een soort verdoemde
stad in de nevel achter zich laat. Het
krijsende geschreeuw van de meeu
wen geeft dan voor het eerst iets van
een bezielde expressie aan de stad.
Amsterdam-Kriterion, 16 jr.
ADVERTENTIE
Jo de Meyere, Piet Hambergen en Paul Cammermans in „Laat de
dokter maar schuiven".
door W. Wielek-Berg
Onder auspiciën van het
inds .Antiquairs Genootschap.
9 maart t/m 7 april,
lyks van 14 tot 22 uur.
lag en beide paasdagen
9 tot 18 uur)
urfschip 076-2:
éveld, Breda, Hi
i: Expositie "W
Ie Chirurgijn".
>2888.
altand.
'elzjjn
Voor de Californische kust
klampt een naakt meisje, dat
behagelijk in het duister is
gaan zwemmen, zich sidde
rend vast aan de periscoop
van een Japanse onderzeeër,
die is opgedoken om Holly
wood te veroveren (maar het
kompas is kapot).
Een jachtvliegtuig, schietend uit alle
openingen, raast over de beroemde
Hollywood-boulevard, die straalt van
kerstgeflonker. Een tank dreunt door
een verffabriek en ontketent een
zondvloed van 200.000 liter verf. Een
pretpark wordt in de poeder gelegd,
een reuzenrad schommelt langzaam
de zee in. Een piloot die nauwelijks
kan vliegen maar een vliegtuig-gek
meisje wil versieren, scharrelt rade
loos door de lucht en wordt voor een
Japanner aangezien. Tenslotte zakt
een heel huis de zee in. als de eigenaar
de kerstversiering op de voordeur wil
timmeren. Onderwijl zit de bevelvoe
rende generaal in de bioscoop naar
Disney's „Dumbo" te kijken en een
stille traan biggelt hem langs de
wang.
-
Scène uit 1941
Het is 1941, een paar dagen na de
Japanse overval op Pearl Harbor, in
Californië is de gekte uitgebroken,
want een invasie wordt gevreesd.
Die imaginaire dag, waarop Holly
wood net niet verging, wordt door
Steven Spielberg opgeroepen in de
wildste, waanzinnigste, duurste slap-
stick-comedie aller tijden. Veertig
miljoen dollar heeft het grapje ge
kost, de speciale effecten baden dan
ook in weelde, wat.in „1941" wordt
gedemoleerd, verwoest en onder wa
ter gezet zou een kleine oorlog best
een eindje op weg kunnen helpen.
Steven Spielberg, 32 jaar oud, het
wonderkind van de Amerikaanse
filmindustrie, kan met twee onver
biddelijke bestsellers als rugdekking
(„Jaws" en „Close encounters of the
third kind") een potje breken. In zijn
laatste film breekt hij meer dan dat
hij verwezenlijkt een kinderdroom;
met tomeloos tumult lekker alles
straffeloos kapot trappen, gooien en
smijten.
Er zullen ongetwijfeld mensen zijn
(bij de voorpremière zaten ze in de
zaal) die zich om zo'n film een breuk
gieren en brullen. Maar ik kon er,
hoewel het genre mij behaagt, niet
veel plezier uit peuren. Als een grap
mij beviel, werd de lach in de knop
gebroken omdat er onmiddellijk iets
op volgde wat veel minder leuk was
En ik kreeg, al kijkende, een hard-
grondige hekel aan de krankzinnige
piloot die helaas zelden uit beeld was
en alle bulkende overdaad waaraan
de film mank gaat in zijn persoon
verenigde.
Want veel geld betekent lang niet
altijd veel eer. In de oceaan van effec
ten verdronk een groot deel van
Spielbergs oorspronkelijke Intenties
(uit aanlopen kan men opmaken dat
hij die bezat). Zijn geparodieer van
alle mogelijke filmgenres (musical,
oorlogsdrama, Western, Disney, ook
zijn eigen vakkundige rampentroep)
kwam nog wel over en kon mij het
meest bekoren maar van een satire
op Amerikaans chauvinisme en Ame
rikaanse hysterie is geen sprake"
meer. De intentie is ln zijn tegendeel
omgeslagen: we kunnen net zo mal en
dom doen als we willen, we blijven
vertederend en we winnen toch.
Overigens doet de film het, tegen de
verwachtingen in, in Amerika niet zo
best. Waarschijnlijk hebben ze daar,
met de Iraanse gijzeling en Carters
opgeklopte koude oorlog aan hun
broek, niet zoveel zin in lachen om
een speelgoed-invasie.
W. Wielek-Berg
Amsterdam-Cinerama en Du
Midi; Rotterdam-Cinerama; Den
Haag-Apollo en verder negen
theaters overal in het land, a.l.
Nikolai van der Heydeeen sympathieke Nederlandse
filmregisseur die met „Een ochtend van zes weken" en „Ange
la" bewees dat hij wat kon en wat wilde: iets wezenlijks
uitdrukken met het medium dat hij beheerste.
Hij heeft het financieel zeker niet
gemakkelijk, maar moet hij echt
doorgaan op de weg die hij sinds
„Help! De dokter verzuipt!" heeft in
geslagen? Moet hij zich aan de busi
ness blijven verkopen, kan hij binnen
het Nederlandse fllmbestel zijn eigen,
gevoelige stem niet in een kleine pro-
duktie tot klinken brengen?
Die vragen dringen zich op bij het
kijken naar „Laat de dokter maar
schuiven", van der Heyde's tweede
Toon Kortooms-adaptatle. Een film
waarover Je het liefst niet zou schrij
ven, zoals er niet geschreven wordt
over stapels lectuur, die met litera
tuur niets te maken hebben.
Niet dat hij verwerpelijk is: er komt
geen sex, geen geweld, geen onverto
gen woord in voor („snertverderrie"
zegt de dokter als hij niet wil vloe
ken). Maar hij lijkt in al zijn kneute
righeid bijna een parodie op Holland
op zijn smalst. Een parodie is hij
evenwel geenszins, het hele gezin
wordt geacht ervan te smullen.
Ach Ja.
HIJ speelt in een klein dorp, zo om
trent het begin van de jaren dertig,
waar de inwoners alle dialecten van
Zuid- en Noord-Nederland spreken:
hoog-Hollands, Vlaams en een soorte
ment Drents. De dokter (volgens
Kortooms werd de figuur geïnspi
reerd door de legendarische dokter
Wiegersma, maar ik heb de man ge
kend en ik kan met de hand op het
hart verzekeren dat 'er niks niemen
dal van hem is overgebleven) moet
zijn behuizing delen met de pastoor
en dat betekent dolle pret. Die houdt
nooit meer op; aangezien er in het
dorp een rijke Amerikaan wordt ver
wacht en iedereen een graantje mee
wil pikken weet men van malligheid
i niet meer wat men doen moet. Jo de
Meyere is de dokter, die van overspel
met een eng vrouwspersoon in het
bezit van een nog enger hondje wordt
gered door de vroegUJdlge thuis
komst van zijn vrouw; Joop Doderer
de pastoor, die tijdens de mis potjes
latijn brabbelt; Piet Bambergen een
aannemer die zijn handen niet kan
thuishouden en Paul Cammermans
een valss pelende burgemeester.
Zodoende.
Het moet gezegd dat Bambergen en
Doderer enkele aardige tics op hun
repertoire hebben; dat de zigeuners
die door de film dwarrelen met na
tuurlijke flair voor een vleugje cos-
mopolitische fleur zorgen; dat de de
buterende Monique Rosier heel mooi
is (maar of ze als actrice iets waard is
weet ik nog steeds niet); dat haar
filmminnaar Peter Weekers, de pan-
fluitlst van de groep Flairck. smake
lijk oogt en dat de cameraploeg, met
Andrezej Karpinski aan het hoofd,
wel eens voor een fraai landschaps
beeld zorgt.
En verder? Niets. Helemaal niets.
Amsterdam-Rembrandtpl.th. 1, Ci
nema International en City 7; Den
Haag-Metropole 1 en Odeon 3; Rot
terdam-Corso en verder in 38 thea
ters overal in het land, a.l.
Apocalypse now Overweldigende an
ti-oorlogsfilm over Vietnam van
Francis Coppola. De gehele week in
Luxor, Oldenzaal.
Manhattan De nieuwste film van
Woody Allen, een ode in zwart-wit
aan zijn geliefde stad New York. De
gehele week in Alhambra 1, Amster
dam; Select, Delft; Camera, Tilburg.
Providence Magistrale film van Alain
Resnais over verval, dood en de crea
tieve capriolen van een oude. zieke
schrijver. De gehele week ln Studio,
Hengelo.
Préparez vos mouchoirs Bijzonder
amusante satirische Franse comedie
van Bertrand Blier met prachtige
hoofdrollen van Gérard Dépardieu en
Patrick Dewaere. De gehele week ln
Royal, Echt; Studio, Maastricht;
Schouwburg, Gouda; Lumière 4, Rot
terdam.
Regno di Napoli Prachtige film van
Werner Schroeter over het leven ln
een Napolltaanse volkswijk van 1944
tot nu, waarin muziek, melodrama en
sociaal engagement op unieke wijze
zijn verweven. De gehele week in Tu-
schinski 3, Amsterdam.
Die Blechtrommel Film van Volker
Schlöndorff naar het boek van Qün-
ter Grass met een unieke inbreng van
David Bennent als de kleine tromme
laar Oscar. De gehele week in City 1,
Amsterdam; Metropole 5, Den Haag;
Lumière 3, Rotterdam; Movies 2,
Utrecht; City 3, Groningen; Lido 2,
Leiden; Rembrandt 3, Eindhoven.
Die Ehe der Maria Braun Rainer
Werner Fassblnder dringt met de
middelen van het melodrama door
tot de kem van het Westduitse Wirt-
schaftswunder. Een prachtige hoofd
rol van Hanna Schygulla. De gehele
week ln Camera 1. Tilburg; Luxor,
Beverwijk; City, Zeist; Wijngracht,
Kerkrade.
Ludwig Film vol sombere grandezza
van de Italiaanse maestro Luclno Vis
conti over de krankzinnige koning
van Beieren. De gehele week in Stu
dio, Haarlem.
La Notte De film waarmee Michelan
gelo Antonlonl twintig jaar geleden
beroemd werd, met Marcello Mastroi-
anni, Jeanne Moreau en Monica Vitti
in de hoofdrollen. 29 maart Kriterion.
Amsterdam; 1 april H.B.O. Filmliga
Nijmegen.
Les petites Fugues Zeer charmante
film van de Zwitser Yves Yersin over
een oude boerenknecht die op zijn
brommer de vrijheid verkent. 30
maart t.e.m. 2 april Podium, Middel
burg; 28 maart V.C. Jong Volwassen,
Poeldijk.
ADVERTENTIE
7,'o|pencer 'n "^he ^ock-out cop",
was de massieve Bud Spencer, de Italiaan met de
aankaanse naam (tezamen met zijn slanke, blauw-ogige
eehde held van alleraardigste Western-komedies, vol goede
lek en zowaar niet wars van sociaal sentiment. Ach
i wat is ervan gebleven? Niets noemenswaardigs: veel
gen maken de spoeling dun.
Renteverhoging
op de Stenekening.
Met Ingang van 28 maart 1980 heeft postgiro en rijkspostspaarbank het rentepercentage
van de Sterrekening verhoogd.
he
!t
Knock-out Cop" van een
r die zich de korte en krachti-
n Steno heeft aangemeten.
Spencer alleen, en wel in
rika. Van rassendiscriminatie
ar weinig té bespeuren, wel
raaie landschappen en schur-
kapitale panden en parken
verworven door de handel in
Budd komt helemaal uit Na-
daar een stokje voor te ste-
schoppen. trappen, gooien
en waarbij, naar oud gebruik,
schade aan mensenlijven
'^angericht
film dartelt ongehinderd een
pienter zwart kleutertje, dat door een
blanke zo'n beetje is geadopteerd. Ja.
ja, zo gaat het in dromenland.
De fleur is er geheel uit, flauwe onno
zelheid is troef, eindeloze herhaling
wekt de slaaplust op. Het wordt tijd
dat ze eens ophouden met het uitmel
ken van dat genre. Laat ze de oude
„Vier vuisten '-fllms liever gaan ver
tonen. Die doen het vast nog best
W.W.-B
Amsterdam-Cineac Damrak; Rotter-
dam-Cuneac A.D.; Den Haar-Cineac
1. a.l.
ledereen met een post- of gemeentegirorekening kan
op heel eenvoudige wi|ze sparen op de girospaarrekening
met de hoogste rente vergoeding: de Sterrekening.
Het nummer van de Sterrekening is dan hetzelfde als dat
van uw girorekening. Het tegoed blijft altijd direct
opvraagbaar.
Bij opname wordt echter 2% van het opgenomen
bedrag in mindering van uw tegoed gebracht.
De Ster rekening is vooral aantrekkelijk als u de ingelegde
bedragen langer dan een jaar kunt laten staan.
Voor kortere perioden zijn de Rente- of Plusrekening
meer geschikt.
Via deze bon kunt u nadere informatie thuisgestuurd knjgen
over de Rente-, Plus- of Sterrekening.
I Naam:
Straat:
I
I
I
I
I
I
I
Postcode/Plaats
Stuur deze bon in een envelop zonder postzegel naar:
Administratiekantoorpostgiroenrijkspostspaarbank.Weesperzi|del90. J
1097 DZ Amsterdam.
