an Veen wil in
ili nieuwe CAO
'Sjtsjaranski tribunaal is een goede zaak'
an van Rossem
51) overleden
'tk..Softsoap.
'tlsgeenzeep.'tls geen crème.
De Dag heeft geen geld
meer om krant te maken
ïr zekerheid voor kabinet
Vrouw van dissident wil internationale druk op Russische autoriteiten
Boycot
Üildiging Beatrix
k'kTréluislerd door
dneCert gebouworkest
Vijf gewonden
bij ontploffing
Studenten bezetten
Utrechts gebouw
Rijksuniversiteit
SoftsoapWasten verzorgt met
één druk op de knop
'Casino hoeft
niet over de
kop te gaan'
DERDAG 27 MAART 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
>nze sociaal economische redactie
e gil
iets'
ers j
Bij1,
HAA3 Mr C. van Veen, de voorzitter van het werkge-
Jerbond VNO, zou de belangrijkste CAO's willen laten
m van Juli tot juli, in plaats van januari tot Januari. Het
NO peel zou zijn dat dan het kabinet bij de opstelling van de
bel3>egro&ng meer zekerheid heeft over de loonstijging in
mt ^ieuwt begrotingsjaar.
[een scMJft dit In het blad „de
nder"van de CHU. Van Veen
|an de onieraad van die partij.
Jblnet .telt de rijksbegroting op
Aiaandtn Juli en augustus voor-
^de aai het nieuwe jaar. In sep-
r word; dan op prinsjesdag die
rig iigedlend bij het parle-
jDe begroting stoelt mede op
Daalderamlng van het planbu-
Joor de loonstijging in het ko-
Jaar. Komt zoals meestal
|val is— die raming niet uit
ft bij le CAO-onderhandelln-
er looistljglng uit de bus rolt,
bmt he. kabinet in financiële
pkheder. met de uitvoering van
oting. Als de CAO's zouden
gyan Jul tot Juli is dat gevaar
een pleit er verder voor dat het
tal Plamureau de loonstijging
ian weerraamt op grond van de
lnzichtei en becijferingen (zo-
mde encogene raming) Die ra-
n zijn tlans gebaseerd op wat
ledé^ring loonstijging wenselijk
van pkn is via haar beleid te
enotren (exigene raming). Met dat
ankireri gait het echter meestal
tlemaal goed, zodat de loonra-
dan achteraf vaak onjuist
zijn geweest.
Intussen hebben de gezamenlijke
verbonden van werkgevers de vakbe
weging per brief laten weten dat zij
midden mei weer willen praten over
de economische situatie en het eco
nomisch beleid van de regering. Dat
zou dan moeten gebeuren in het
„voorzittersoverleg" in de Stichting
van de Arbeid, het overlegorgaan van
werkgevers en vakbeweging. De
werkgevers willen dan praten naar
aanleiding van het „Centraal econo
misch plan" dat het planbureau jaar
lijks in de loop van april uitbrengt
De werkgevers vinden praten in mei
nodig, om nog als „sociale partners"
invloed op het regeringsbeleid te kun
nen uitoefenen.
Eerder hadden de werkgevers meege
deeld het overleg in de stichting te
staken om dat de FNV niet was inge
gaan op de werkgeversels te stoppen
met stakingsacties tegen het loonbe-
leid van de regering. De werkgevers
schrijven nu in hun brief dat ze heb
ben vastgesteld dat die acties zijn
afgelopen, en dat zij nu ook hun over-
legstaking willen beëindigen.
door Ferry Mingelen
DEN HAAG „Ik weet niet
waar mijn man nu is, mis
schien zit hij nog in de ge
vangenis, misschien is hij al
in een werkkamp In Siberië,
misschien zit hij momenteel
wel in de trein daar naartoe.
De trein is het gevaarlijkste.
De gevangenen worden dan
vaak door de bewakers ge
provoceerd."
Op haast verontschuldigende toon
voor al die ellende, vertelt Avital
Sjtsjaranski het verhaal van haar
man, Anatoli Sjtsjaranski, Rus
sisch dissident, Jood. In de lente
van 1973 vroeg Sjtsjaranski de Rus
sische autoriteiten toestemming
om naar Israël te emigreren. Een
visum werd hem geweigerd. Daar
mee begon SJtsJaranski's Joop-
baan" als dissident. Hij nam die
weigering niet zomaar en begon
zich ook voor andere Joden in te
zetten die geen visum voor Israël
hadden gekregen. Hij trad toe tot
een groep burgers die zich inzette
voor de uitvoering van het verdrag
van Helsinki op het punt van de
mensenrechten en wees de Sowjet-
autoriteiten steeds weer op hun ei
gen beloften en op de eigen wetten.
Hij werd, kortom een lastige
Sowjet-burger.
Na de gebruikelijke intimidatie-
achtervolgingen, verhoren en derge
lijke door de Russische geheime po
litie, werd hij in 1977 definitief gear
resteerd en na een geheim proces
wegens spionage tot drie Jaar ge
vangenisstraf en tien Jaar werk
kamp veroordeeld. Het proces was
een aanfluiting, werd van vele kan
ten internationaal geoordeeld. Zelfs
de Amerikaanse president Carter
mengde zich in de zaak met een
officiële verklaring dat Sjtsjaranski
nooit iets met de activiteiten van de
Amerikaanse Inlichtingendienst, de
CIA, van doen had gehad. Na de
veroordeling volgden nog enkele
pogingen om Sjtsjaranski zonder al
te veel ruchtbaarheid alsnog vrij te
krijgen maar ook die mislukten.
Tribunaal
Sindsdien proberen de vrienden
van Sjtsjaranski om via openlijke
internationale druk de Russische
autoriteiten er toe te brengen
Sjtsjaranski vrij te laten. Daartoe
reist zijn echtgenote nu al enige tijd
de westelijke wereld af. Zij heeft
onlangs de Verenigde Staten en En
geland bezocht en is nu In Neder
land. Het bezoek heeft een bijzon
dere reden. De internationale stich
ting Vrienden van Sjtsjaranski or
ganiseert op 12 en 13 mei in Amster
dam een internationaal tribunaal
over de zaak-SjtsJaranski. „Ik ben,"
zegt zijn vrouw, „zeer gelukkig met
dit tribunaal." Het tribunaal dat
eerder in Nederland voor dr. Stern
georganiseerd werd, was ook zo'n
succes. (Stern is daarna vrijgela
ten). Het is toch altijd het Neder
landse volk dat als eerste voor lede-
Avital Sjtsjaranski
reen opkomt van wie de mensen
rechten worden geschonden."
De voorzitter van de vriendenstich
ting, het PvdA-Tweede-Kamerlid
Harry van den Bergh, heeft de Rus
sische ambassadeur in Den Haag V.
Tolstlkow in een persoonlijk onder
houd van gisteren uitgenodigd om
een vertegenwoordiger naar het tri
bunaal te sturen. „Wij beschuldige-
n,"aldus Van den Bergh „de Russen
van ernstige fouten in deze zaak.
Het Is dan niet meer dan behoorlijk
dat je de aangeklaagde partij in de
gelegenheid stelt zich te verweren.
Maar de Russische ambassadeur
weigerde dit zonder meer."
„Wij hebben hem voorts gevraagd
zich er voor in te zetten dat Sjtsja-
ranski nu. na zijn drie Jaar gevange
nisstraf. vrij wordt gelaten of dat
zijn echtgenote hem op zijn minst
in Siberië mag bezoeken. De ambas
sadeur heeft ons toegezegd de vra
gen naar Moskou te zullen doorge
ven. Ik zal over enkele weken hier
over met hem weer contact opne
men. Ik kreeg echter niet de indruk
dat de kans op succes groot is. De
ambassadeur stelde zich op het
standpunt dat Sjtsjaranski volgens
de Russische wetgeving terecht is
veroordeeld en dat alleen via de
normale wettelijke procedures daar
eventueel wat aan te doen zou zijn.
WIJ menen echter dat de Russische
autoriteiten zelf de wetgeving van
de Sowjet-Unie in de zaak-8jtsja-
ranskl op tal van punten hebben
geschonden en dat wil ons tribunaal
ook aantonen. De ambassadeur
weigerde onze stukken daarover in
ontvangst te nemen.
Hij drukte ons op het hart aan deze
zaak vooral niet te veel publiciteit
te geven, omdat dit voor de zaak-
SJtsJaranskl niet goed zou zijn. De
vriendenstichting meent dat Juist
publiciteit bescherming kan bieden
aan de dissidenten. WIJ hebben des
ondanks overwogen of terughou
dendheid in dit geval nog zin zou
hebben, maar niets in de woorden
van de ambassadeur wees erop dat
zich werkelijk een positieve ontwik
keling zou kunnen voordoen, aldus
Van den Berg.
Alhoewel het gesprek op zich nogal
teleurstellend was. ziet hij toch een
beetje hoop; „Het is nogal uitzon
derlijk dat wij voor het bespreken
van een mensenrechtenzaak door
de ambassadeur zijn ontvangen.
Tot dusver geschiedde de commu
nicatie hierover uitsluitend per me
gafoon en spandoek buiten de hek
ken van de ambassade." Van den
Bergh heeft de indruk dat de Rus
sen gevoeliger zijn geworden voor
dissidentenproblemen in verband
met de komende Olympische Spe
len in Moskou. De stichting Vrien
den van Sjtsjaranski neemt echter
op zichzelf geen standpunt in over
die boycot.
Van den Berg: „WIJ concentreren
ons op Sjtsjaranski. Aan een boycot
zitten allerlei andere, politieke kan
ten, die wij als comité niet kunnen
beoordelen.
De vrouw van Sjtsjaranski heeft
een wat meer uitgesproken mening.
„Ik weet niet of een boycot van
Moskou een gunstig effect zal heb
ben op de zaak van mijn man in het
bijzonder, ik ben maar een kleine
vrouw, ik kan dat niet overzien.
Maar ik weet wel dat ik het bijzon
der Immoreel vind om aan de Olym
pische Spelen mee te doen, spelen
die in het teken van de vrijheid
staan in een land waar nog duizen
den mensen ten onrechte gevangen
worden gehouden en mensenrech
ten worden geschonden, aldus Avi
tal Sjtsjaranski.
|'7a
jfu.
e ma|
sami
nksti
nt sar
ssen;
ipitoi
bank
tsbar
,.tn onzeiverslaggevers
u ÏAAG - De lnhuldlgingsplech-
van prinses Beatrix op 30
l*"^n de Nituwe kerk zal muzikaal
opgeluisterd door het Am-
ms Concertgebouworkest, de
richter StEar en het kinderkoor
i Haagse mje school.
ren tredei afzonderlijk op met
jlding var het orkest. Het kin-
)r brengt delen ten gehore van
önungsmrsse van Mozart. Als
in de ceremonie zullen alle aan-
in het Wihelmus zingen.
s de plechtigheid zal prinses
in een Terenlgde Vergadering
Staten-3eneraal de eed op de
wet afletgen en een inhuldl-
oespraah houden. Daarna zul-,
leden vai de Tweede en Eerste
r trouw -.weren of beloven aan
euwe staitshoofd (zoals wij gis-
al berichtten, zullen enkelen
en om jrincipiële redenen bij
ilechtightid niet aanwezig zijn).
riemen m de eed zal de mees-
I in beslsg nemen. Tijdens een
tie eind april wordt de tijds
pan dit oiderdeel van de plech-
d gemetei. De hele inhuldiging,
middags om half drie begint,
ongevee; drie uur.
Van een onzer verslaggevers
ENSCHEDE Doordat een tank met.
propaangas van een heftruck gleed,
heeft zich gisteren in Enschede een
ontploffing voorgedaan, waarbij vijf
mensen werden gewond. Een van hen
was er ernstig aan toe, maar verkeert
niet in levensgevaar.
De politie nam aanvankelijk aan dat
zich onder de restanten van een in de
buurt staande Ingestorte bouwkeet
nog meer slachtoffers bevonden. Dat
bleek later niet het geval.
De ontploffing deed zich voor op een
terrein waar hulzen worden gebouwd
en dat grenst aan de fabriek van
Polaroid aan de Lage Bothofstraat
De knal was zo hevig, dat bouwvak
kers van de steigers werden geblazen.
Van de fabriek werd door de explosie
een muur ontzet en in een straal van
driehonderd meter sprongen ruiten
van winkels en huizen.
Op de foto: Arbeiders zoeken ln de
puinhopen van een uit elkaar gesla
gen bouwkeet naar eventueel gewon
de collega's na de gasontploffing.
'Onderhandeling met Springer beëindigd'
Van een onzer verslaggevers
HAARLEM Redactie en di
rectie van het ochtendblad
De Dag, dat ook vandaag niet
is verschenen, zullen vanmor
gen besprekingen voeren met
twee particuliere geldschie
ters die bereid zouden zijn een
bedrag van drie ton beschik
baar te stellen. De toekomst
van de krant, zei hoofdredac
teur Peter Muller gisteren,
zou daarmee voor langere tijd
verzekerd zijn.
Volgens Muller heeft zijn broer Rob,
directeur van de onderneming die De
Dag uitgeeft, onder druk van de re
dactie een einde gemaakt aan de on- 7 a kpn man
derhandelingen met het Westduitse ^aiYCllllia"
concern dat de krant zou willen over
nemen. Met dat concern wordt de
uitgeverij Axel Springer bedoeld. De
acht man sterke redactie van het
ochtendblad weigert met een uitge
verij, welke ook, in zee te gaan.
Was er aanvankelijk sprake van dat
de redactie van De Dag. die gisteren
voor het eerst in haar korte bestaan
niet verscheen, in staking was gegaan
uit protest tegen de onderhandelin
gen met Springer, gisteren bleek dat
de financiële middelen om de krant te
maken, zijn uitgeput. De drukkers
van de krant, de Verenigde Noordhol
landse Dagbladen in Alkmaar, eisen
een nieuwe vooruitbetaling. Volgens
Peter Muller kan aan dat verlangen
niet worden voldaan, omdat de ad
verteerders weigeren te betalen. ZIJ
zouden van mening zijn dat him ad
vertenties door de slechte drukkwali
teit onleesbaar waren.
uwe koilngin zal niet worden
id en 4 kroon ook niet dra-
'it is in Ifcderland gebruikelijk.
Kaag (ANP) De PTT begint
m met ;en experiment met
>penbare telexcellen, één in Den
op het postkantoor aan het
>lein en é5n in het telegraafkan-
an de Niiuwezijds Voorburgwal
ïsterdam De telexcellen zullen
n Haag cfficieel ln gebruik wor-
esteld1 dcor staatssecretaris me-
f Smit-Kroes en het Tweede-
xlid Pol de Beer (WD).
UTRECHT (ANP) Enkele tiental
len studenten hebben gistermiddag
in Utrecht het academiegebouw van
de Rijksuniversiteit bezet uit onvre
de met de „tweefaseplannen" van mi
nister Pais (Onderwijs). De bewinds
man wil de academische studies in
twee stukken hakken met de invoe
ring van een zogenoemde tweefasen-
structuur.
Dat betekent een inkorting van de
doctoraalstudie tot maximaal vier
Jaar. Ongeveer veertig procent van de
studenten kan daarna verder stu
deren.
een orzer verslaggevers
t HAAG In het academisch ziekenhuis te Lelden ls ln de
tjd 'van 51 Jaar overleden de heer J. van Rossem, ln leven
:teur Tan de Nederlandse Blindenbibliotheek in Den
S-
an Rossem, die als longen als
van suikerziekte blind werd,
veel gedaan voor de lectuur-
lening voor blinden en slecht
en. Riim 25 Jaar geleden werd
noemd tot directeur van de Ne-
ïdsch? Blindenbibliotheek. On-
IJn leiding groeide deze blbllo-
uit van een klein bedrijf tot een
instelling voor de produktie en
leer van lectuur ln de vorm van
t en het gesproken woord. De
theek, nu gevestigd in een
t pand aan de Zichtenburglaan
n Htag. is een van de modernste
lingen van West-Europa. Het
e deel van de nieuwbouw is
(lezer dagen gereed gekomen.
perledene was verder hoofdre-
ur van het Algemeen Gespro-
feekblad voor blinden en slecht
en. In het organisatieleven voor
p heeft de heer Van Rossem
lens veel betekend. Hij was 1 an
ti lid van het hoofdbestuur en
itter van de Nederlandse Blin-
ind. Zijn activiteiten strekten
kok uit tot het buitenland. Hij
1 adviezen uit voor het werk
blinden en slechtzienden in de
i wereld en stimuleerde onder
te projecten voor blinden ln Su-
te en Indonesië.
leerlijden van de heer Van Ros-
ketekent een groot verlies voor
J. van Rossem
de wereld van blinden en slechtzien
den. Hij ijverde steeds voor een vol
waardige plaats van de visueel ge
handicapte in de samenleving en
pleitte voortdurend voor meer be
roepsmogelijkheden voor zijn lotge
noten. Door de modeme technieken,
die hij ook ln de bibliotheek invoerde,
zijn deze mogelijkheden veel groter
geworden. De heer Van Rossem was
officier in de orde van Oranje-Nassau.
ADVERTENTIE
I nf* >rtiUf i A.C. VrmwuUi» D.V.,
I'.>.|N»III..'*VAE Alrhrn J R.JI».
TM. 0I73MJ0»!-
Peter Muller omschreef de particulie
re geldschieters met wie vandaag
wordt gepraat, als „een bekende per
soonlijkheid uit de showbusiness" en
„een zakenman". Als de besprekin
gen op niets uitlopen, wil de redactie
er met eigen geldmiddelen voor zor
gen dat de krant ln elk geval zaterdag
verschijnt. Volgens Muller zou daar
mee een bedrag van ongeveer 15.000
gulden zijn gemoeid.
Muller meent dat het dagblad, waar
van het eerste nummer op 15 maart
verscheen, zijn bestaansrecht al heeft
bewezen. HIJ spreekt van een „goed
en verkoopbaar produkt", waarbij hij
erop wijst dat meer dan de helft van
de uitgezette exemplaren wordt ver
kocht De nu gerezen problemen wijt
hij aan onvoorziene omstandigheden.
Van onze sociaal-
economische redactie
DEN HAAG De casino's
zullen niet over de kop gaan
wanneer zij zouden worden
verplicht de kansspelbelas
ting ln te houden op de prij
zen bij uitbetaling aan de
speeltafels. Dit wordt voorge
rekend in een nota van dxle
Leidse hoogleraren aan de
PvdA-fractle ln de Tweede
Kamer.
De hoogleraren delen mee dat zij het
geheel oneens zijn met de bewering
van de staatssecretaris van financiën,
dat heffing van kansspelbelasting
aan de speeltafels het economische
einde van de casino's zou betekenen.
De drie hoogleraren prof. Ankum
(bedrijfseconoom), prof. Giele (belas
tingdeskundige) en prof. Scheffer
(wiskundige) waren door de PvdA
gevraagd om hun advies, omdat de
PvdA twijfels hield over de Juistheid
van de stelling van de staatssecreta
ris. De kansspelbelasting wordt thans
achteraf geheven over het bruto spel-
resultaat van de casino's. Overigens
heeft ook dit systeem niet gewerkt
omdat het. mede door een rekentech-
nische fout ln de opzet van het sys
teem, heeft geleld tot een miljoenen
schuld van de casino's bij de belas
tingdienst. BIJ de Tweede Kamer is
een wetsontwerp aanhangig voor
kwijtschelding van die schuld en in
voering van een nieuw systeem.
Lotto
De PvdA wil als systeem een heffing
van belasting over de prijzen bij uit
betaling. Dan ontstaat gelijkheid met 1
de kansspelbelasting over bijvoor
beeld prijzen ln de lotto Ook daar
wordt de belasting per prijs geheven
voor uitbetaling. In de casino's wor
den echter de hele avond door na elke
speelronde prijzen uitbetaald.
