eizman dreigt met
uit kabinet
Vie iets tegen de staat onderneemt, is abnormaal
potest in Egypte
komst
sjah
Zege Kennedy verrast
Russische moslem-soldaten
deserteren in Afghanistan
er*
Strijd Tsjaad hervat
Vluchtelingenramp bij Maleisië eist 57 levens
L
Impasse Britse
staalstaking
lijkt doorbroken
Filosoof Roland
Barthes overleden
Suriname krijgt
felicitatie China
vluchte Russische psychiater uit Serbski-instituut:
IN
RDAG 27 MAART 1980
BUFTENLAND
TROUW/KWARTET
trui]
PP
!lch ZALEM. NEW DELHI (Reuter, AFP, AP) De Israëlische minister van defensie, Ezer
!roe tan, heeft gedreigd met aftreden. Volgens Iraëllsche kranten heeft hij zijn collega's ln
binet meegedeeld dat hij het slechts op één punt met de huidige regering eens is, op dat
in i lijn werk zal afmaken en dan zal aftreden,
ministerie van defensie werd
ge 1 dat de minister zou aftreden,
kranten in Israël namen die
iing niet serieus. Het punt
ev« de minister het met de rest
tie- t kabinet nog eens is, is de
van een nieuwe generatie
g «vliegtuigen, de Lavle
e v°t die de Kfir (welp) moet ver
zou Volgens de kranten zei de
nde; r dat hij in verband hiermee
uitSvoor overleg naar het Penta-
Washington zou gaan en na
f da igkeer zijn ontslag zal nemen,
gsta
had belopen Jaar is gebleken dat
ning r Weizman geen .voorstander
age iet Israëlische nederzettingen-
met en verder kritiek had op het
g Wi int van de regering Begin in
jrekingen met Egypte en de
1 de Staten over de Palestijnse
'houfrnle. Zo stemde Weizman zon-
tig ken een kabinetsvoorstel tot
van twee Joodse scholen in
mq op de Westelijke Jordaan-
EDat voorstel werd met acht
es stemmen aanvaard bij twee
en het besluit heeft op
it-oever onder de Arabische
ig al heel wat deining veroor-
'elzman zou van mening zijn
nederzettingenbeleld onnodig
trend is, niet de veiligheid van
lent en internationale veroor-
iproept.
j de Jeruzalem Post gaf Weiz-
het kabinet-Begin nog een
i of vijf. „Met Joods nieuwjaar
Ut in september) zal het kabi-
rdwenen zijn".
weg
Begin heeft gisteren, ter ge
ld van de eerste verjaardag
ondertekening van het Egyp-
iraëllsche vredesverdrag, een
ir de radio gehouden. Daarin
dat er nog een lange weg naar
de is te gaan en onderstreepte
jp[ x in die vredesakkoorden niets
dat zou kunnen lelden tot een
.^nkelljke Palestijnse staat, of
jt uiteindelijk de weg daarheen
^Jij maken.
Alexandrië de volgende ronde ln de
besprekingen over de autonomie voor
de Palestijnen. Al te veel uitzicht op
succes zit er niet ln. De drie deelne
mende partijen, de Verenigde Staten,
Israël en Egypte, beschouwen het
overleg als basis voor de gesprekken
die de Amerikaanse president Jimmy
Carter volgende maand met Begin en
Sadat afzonderlijk zal voeren.
De autonomie-bespreklngen moeten
op 26 mei zijn afgerond en Israël
vreest daarna onder zware druk te
komen de Palestijnse bevrijdingsor
ganisatie PLO toe te laten tot het
overleg. De PLO boekte gisteren een
nieuwe overwinning doordat de Indi
ase regering besloot de vertegenwoor
diging van de PLO in New Delhi „een
volledige diplomatieke status" toe te
kennen. Dit maakte minister van bui
tenlandse zaken, Naraslmha Rao in
het Indiase Lagerhuis bekend. Hij
kondigde tevens aan dat PLO-leider
Jassir Arafat is uitgenodigd voor een
officieel bezoek aan India.
Als het Koeweitse blad „Al Anbaa"
gelijk heeft, had Arafat dat bijna niet
mee mogen maken. Volgens het blad,
dat Palestijnse kringen ln Beiroet ci
teert, is de PLO-leider afgelopen zon
dag aan een aanslag ontsnapt.
DUNDALK (Reuter) Het IRA-Ud
Bernard McGinn, die sinds dinsdag
middag drie mensen gegijzeld hield
ln een huls ln het Ierse Dundalk,
heeft zich gisteren aan de politie
overgegeven. De 22-Jarige McGinn,
die had gedreigd zichzelf en zijn drie
gijzelaars op te blazen, was sinds no
vember voor de politie op de vlucht.
In november werd hij bij verstek door
een rechtbank in Dublin veroordeeld
tot tien jaar gevangenisstraf wegens
het in bezit hebben van explosieven.
NDJAMENA (Reuter, AP, AFP) De laatste wapenstilstand
ln de midden-Afrikaanse staat Tsjaad heeft het niet lang
gehouden. Gisteren braken er opnieuw gevechten uit tussen
de legers van president Oueddi en defensieminister Habre.
Het aantal doden en gewonden tot nu
toe is zeer groot. Het Internationale
Rode Kruis sprak gisteren van een
„ontelbaar aantal" strijders, burgers
en kinderen die tot nu toe aan hun
verwondingen behandeld zijn. In het
belangrijkste ziekenhuis in de hoofd
stad Ndjamena worden aan de lopen
de band gewonden behandeld, even
wel zonder dat het verplegend perso
neel de beschikking heeft over water
en elektriciteit. Een speciaal chirur-
chlsch team is dinsdag ln Ndjamena
aangekomen om te helpen bij de be
handeling van de vele gewonden.
Terwijl de vertegenwoordigers van de
strijdende partijen vruchteloos met
elkaar spraken in de kathedraal van
Ndjamena, konden de twee legers
hun handen niet van de wapens af
houden. Volgens Franse militaire
lag begint in het Egyptische bronnen werd voortdurend geweer-
taal
kilO, TEHERAN (Reuter, AFP) Ongeveer zevenhonderd
Idox Islamitische studenten hebben gisteren bij de uni-
iet telt van Cairo geprotesteerd tegen de komst van de
rt.dlse ex-sjah en tegen het asiel dat president Anwar Sadat
ven heeft gegeven.
Identen, leden van de „lslamlU-
vjjbroederschappen" hielden een
en droegen span-
lokP waar°P stond: „de doden van
an eisen de komst van de sjah".
Is de studenten haalt Egypte
te, jTuptie binnen eigen grenzen
ie' Ie corrupte sjah het land in te
Tijdens de demonstratie wer-
,r i studenten scherp in de gaten
nietden door een grote politie-
n(jej. maar er deden zich geen lncl-
voor en de politie greep niet
dels wordt de zieke sjah door
]am van Egyptische artsen on-
E'it ZIJ krijgen assistentie van
irikaanse hart- en vaatchirurg
1 Debakey, die eerder deze
jl naar Panama vloot om daar
~:ette sjah te behandelen. Hij
J gisteren aan in Cairo en ver-
wacht wordt dat de sjah binnenkort
geopereerd zal worden wegens milt-
kanker.
In Teheran liet gisteren ayatollah
Hoessein Behehstl weten dat de
meerderheid binnen de Iraanse Revo
lutionaire Raad voorstander is van
berechting van de gijzelaars in de
Amerikaanse ambassade ln Teheran
als de ex-sjah met zijn vermogen niet
aan Teheran wordt uitgeleverd. Be-
hehsti, die secretaris is van de Revo
lutionaire Raad, president van het
hooggerechtshof en leider van de Is
lamitische Republikeinse Partij, wil
de niet zeggen wanneer een dergelijk
proces zou worden gehouden. Daar
entegen zei de Iraanse minister van
buitenlandse zaken, Sadegh Ghot-
bzadeh, dat de Iraanse regering geen
plannen had de gijzelaars te be
rechten.
vuurd en het ontploffen van granaten
gehoord in de straten van Ndjamena.
Nog steeds zijn geen cijfers bekend
over het aantal doden bij de gevech
ten in Tsjaad. Officiële bronnen uit
Tsjaad meldden wel dat veel mensen
gestorven zijn, omdat zij geen medi
sche behandeling kregen. West-
Duitsland heeft besloten al zijn am
bassadepersoneel ln Tsjaad te evacu
eren. Alle andere Westduitsers werd
aangeraden het land te verlaten.
LONDEN (AP, DPA) De impasse
bij de staking in de Britse staalindus
trie lijkt doorbroken nu beide partij
en in het geschil het eens zijn gewor
den over een bemiddelaar. De vak
bonden en de British Steel Corpora
tion zijn in de al dertien weken duren
de staking akkoord gegaan over de
benoeming van de 66-Jarlge Lord Le
ver, een gerenommeerd Labour-lld.
Samen met een vertegenwoordiger
van de vakbonden en een van werk
geverszijde gaat Lord Lever eind deze
week aan zijn bemiddelingspoging
beginnen. British Steel heeft ver
klaard zich ln ieder geval aan de
uitspraak van de bemiddelaar te zul
len onderwerpen. In de vakbonden is
men het nog niet helemaal eens hier
over.
De enige taak van de commissie zal
zijn om te kijken of de eisen van de
vakbonden zijn gerechtvaardigd. De
bonden eisen vijftien procent loons
verhoging en een bonus van 4,7 pro
cent in de bedrijfstakken waar de
produkttviteit stijgt. Werkgevers wil
den niet verder gaan dan een loons
verhoging van 10 procent en een pro-
duktlvlteltsbonus van 4,4 procent.
De ijzer- en staalhandelsfederatle en
de vakbond van de hoogovens, de
twee grootste stakende bonden met
gezamenlijk 98.000 leden, hebben tot
nu toe geweigerd hun steun te geven
aan de commissie die een oplossing
probeert te vinden. Maar negen ande
re bonden, met gezamenlijk 41.000
leden verklaarden de resultaten van
de commissie te zullen aanvaarden.
NEW YORK Eindelijk
hadden de Kennedy-aan-
hangers gisteren dan reden
tot Juichen. De overwinning
van de senator uit Massa
chusetts in de voorverkie
zingen in New York en Con
necticut overviel iedereen
als een volkomen verras
sing. Zelfs de oude wijze
man van de Amerikaanse
televisie Walter Cronklte
was zo confuus dat hij een
praatje met de winnaar af
sloot met: „Bedankt presi
dent Kennedy"
Is de uitslag 59 procent
voor Edward Kennedy en 41
procent president Jimmy
Carter ln de staat New
York, 47 procent voor Ken
nedy en 41 procent voor
Carter in Connecticut een
protest tegen het binnen- en
buitenlandse beleid van de
president? Is New York nu
eenmaal anders dan andere
staten? Of betekent het dat
de kiezers zich werkelijk
gaan richten op de proble
men in plaats van op perso
nen? Het is pas te zeggen na
de belangrijke voorverkie
zingen ln de industriestaat
Pennsylvania op 22 april.
Pennsylvania levert na Cali-
fornië en New York de
grootste groep gedelegeer
den voor de partijconventie
van augustus in de stad
New York.
Joodse stemmen
Het is wel duidelijk dat New
York de president een flinke
afstraffing heeft gegeven
voor het tegen Israël gerich
te stemgedrag van enkele
weken geleden in de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties. Van de Joodse kie
zers schaarde 80 procent
zich aan de kant van Ken
nedy. Vooral de laatste paar
dagen voor de voorverkie
zingen was de woede over
door Bert van Panhuis
de VN-kwestle tot een cli
max gegroeid. Tekenend
was dat dinsdag een Joodse
organisatie door de stad
reed die met luidsprekers
uitriep: „Een stem voor Car
ter is een stem voor de Ara
bieren".
Maar ook het bezuinigings
plan van de president heeft
veel kwaad bloed gezet. De
vrees is groot dat het Con
gres bijvoorbeeld zal gaan
snijden ln het hulpprogram
ma voor de armlastige stad.
Bovendien voelen steeds
meer arme Amerikanen de
door Carter niet tot staan
gebrachte geldontwaarding
ln de vorm van prijsverho
gingen ln hun portemonnee.
Dat gaf Kennedy een flinke
voorsprong onder zwarten,
arbeiders en latino's.
Zelfs onder de katholieken,
versloeg Kennedy de presi-'
dent. Dat is opvallend, want
in deze kring is vooral het
karakter en het huwelijksle
ven van de senator een
zwaarwegend punt in zijn
nadeel. Het zal niet toeval
lig zijn geweest dat Kenne
dy dinsdagmorgen vroeg
een bezoek bracht aan de
aartsbisschop van New
York, kardinaal Terence
Cook.
Als voorteken was de over
winning van Kennedy ln
Connecticut misschien nog
wel belangrijker. Hier telde
het VN-stemgedrag minder
zwaar en is de president
vooral beoordeeld op zijn
economische beleid. Opinie
peilingen hebben de indruk
gegeven dat in heel Ameri-
Senator Edward Kennedy met zijn vrouw Joan en kinderen na de verkiezingsoverwin
ning in de Amerikaanse staten New York en Connecticut.
ka het vertrouwen ln Carter
afneemt.
Winst van Bush
Bij de Republikeinen won
Ronald Reagan zoals ver
wacht gemakkelijk in New
York. maar de verrassing le
verde Connecticut. Georg
Bush, de oud-CIA-dlrecteur
die de afgelopen weken fors
was teruggevallen won met
39 procent tegen Reagan 34
procent en John Anderson
22 procent
Nu was dat Bush's geboor-
testaat en daarom is de
kans gering dat hij Reagan
in de komende maanden
nog veel kwaad kan doen.
De Californische oud-gou
verneur heeft nu 292 van
benodigde 998 gedelegeer
den binnen en Bush staat
nog op 66.
Het ls onwaarschijnlijk dat
Kennedy president Carter
nog van de nominatie kan
afhouden. Carter heeft met
612 gedelegeerden ruim
twee keer zo veel als Kenne
dy met zijn aantal van 289
en de senator zou ln iedere
nog komende voorverkie
zing en caucus 62 tot 63 pro
cent van de stemmen moe
ten behalen om de benodig
de 1668 gedelegeerden te
krijgen.
Wat deze uitslagen wel heb
ben bewerkstelligd ls dat
Kennedy noch Bush het
strijdtoneel voorlopig zul
len verlaten en dat zal voor
al de Democratische partij
geen goed doen. De cam
pagnestaf van de president
had gehoopt samen met
Kennedy de strijd tegen
Reagan te kunnen beginnen
maar het kan wel tot eind
augustus, na de conventie,
duren voor dit scenario ln
werking kan treden.
BANGKOK, KOEALA
LOEMPOER (Reuter, AFP,
UPI) Voor de noordkust
van Maleisië zijn afgelopen
maandag 57 Vietnamese
bootvluchtelingen verdron
ken, nadat hun boot ln aanva
ring kwam met een nog onbe
kend ander schip. Dit werd
gisteren door een woordvoer
der van de Maleisische politie
bekend gemaakt.
PARIJS (AFP,AP) De Franse filo
soof en schrijver Roland Barthes is
op 64-jarige leeftijd in een ziekenhuis
ln Parijs overleden. HIJ stierf aan de
gevolgen van een verkeersongeval op
25 februari.
Barthes was een van de belangrijkste
hedendaagse Franse schrijvers en fi
losofen. Zijn ideeën over de semiotiek
(algemene tekenleer) zijn van grote
invloed op het denken ln Frankrijk.
Bekend zijn zijn boeken „Le degré
zéro de l'écriture" uit 1953 en „Mytho
logies" uit 1957, een boekwerk over de
mythen van de hedendaagse westerse
maatschappij.
PARAMARIBO (SNA.ANP) Pre
mier Hua Guofeng van China heeft
zijn hartelijke felicitaties gestuurd
naar de Surinaamse premier Chin a
Sen. De Chinese regeringsleider
spreekt de wens uit dat de vriend
schappelijke betrekkingen tussen de
Volksrepubliek China en Suriname
en de vriendschap tussen beide vol
keren zich zullen blijven ontwik
kelen.
Volgens de woordvoerder konden 16
van de 73 opvarenden van de Vietna
mese boot door vissers worden gered.
In vluchtelingenkampen ln Maleisië
wachten nog steeds meer dan 25.000
Vietnamezen op hervestiging in een
ander land.
Meer dan dertienhonderd Cambod
jaanse vluchtelingen zijn de afgelo
pen vijf weken vrijwillig vanuit Thai
se vluchtelingenkampen naar hun
land teruggekeerd, aldus een woord
voerder van het Thaise militaire op
perbevel. Hij noemde geen namen
van kampen, maar volgens vertegen
woordigers van internationale hulp
organisaties en diplomaten gaat het
om het kamp Khao I Dang, ten noor
den van de stad Aranyaprathet aan
de Thais-Cambodjaanse grens.
De militaire woordvoerder ontkende
dat Thaise militairen ln het geheim
vluchtelingen ln de nacht de grens
overzetten. Hij zei dat de repatriatle
overdag plaatsvond met medeweten
van mensen van de hulporganisaties.
Verder kregen de vluchtelingen vol
doende voedsel mee voor de reis, al
dus de woordvoerder.
In Cambodja zelf is de regering van
Heng Samrin begonnen haar ambte
naren weer met geld uit te betalen.
Vijf Jaar geleden schafte het Rode
Khmer-bewind van Pol Pot, leng
8ary en Khleu Samphan het geld als
betaalmiddel af om terug te keren
naar de volstrekte boerenstaat. Maar
Pol Pot en de zijnen werden ruim een
Jaar door Vietnamese troepen uit
Phnom Penh verdreven, die Heng
Samrin ln het zadel hielpen. De Rode
Khmers bieden ln afgelegen gebieden
van Cambodja nog steeds weerstand
tegen het Vietnamese leger.
De nieuwe Cambodjaanse regering
kondigde vorige week ai aan dat de
riel, dezelfde munteenheid als voor de
afschaffing van het geld, spoedig
weer zou worden ingevoerd. Volgens
het Vietnamese persbureau VNA
heeft de regering ln Phnom Penh
winkels geopend waar kleding en le
vensmiddelen worden verkocht. Tot
gisteren deden in Cambodja vooral
rijst en goud dienst als ruilmiddel.
De Rode Khmer heeft in een radiouit
zending de herinvoering van het geld
veroordeeld en de Cambodjanen op
geroepen geen gebruik te maken van
de nieuwe riel, die volgens de Rode
Khmer waardeloos ls.
NEW DELHI, FRANKFORT
(Reuter, AFP, AP) Een aan
tal Islamitische soldaten van
de Russische strijdkrachten
in Afghanistan zijn gedeser
teerd. Dit werd gisteren door
westerse bronnen in de India
se hoofdstad New Delhi be
kendgemaakt.
De zegsman zei zelf een maand gele
den met drie van hen een ontmoeting
te hebben gehad in gebied dat door
opstandelingen werd beheerst. Hij
vertelde dat de drie reservisten waren
en afkomstig uit Oezbekistan, een
overwegend islamitische 8owJet-re-
publiek aan de grens met Afgha
nistan.
Bij de eerste Russische troepen die
naar Afghanistan werden gestuurd
waren moslem-soldaten. De meeste
van hen zijn Inmiddels door Oosteu-
ropese troepen vervangen, maar vele
moslem-soldaten zouden in Afghani
stan de islamitische heilige schrift, de
koran, hebben gekocht. De zegsman
zei twee dagen met de drie deserteurs
te hebben opgetrokken. Hij was met
leden van de ondergrondse Sltam 1
Mille partij vanuit Pakistan de
noordoostelijke Afghaanse provincie
Badaksjan binnen getrokken. Vol
gens hem hadden de drie mannen nog
niet besloten of zij zich bij de islamiti
sche opstandelingen zouden aanslui
ten. De drie, allen student op het
moment dat zij werden opgeroepen,
zeiden te zijn gedeserteerd omdat zij
zich misleid voelden. In plaats van de
Afghanen te verdedigen tegen het
Imperialisme bleek dat de Russen
door de Afghanen werden gehaat
Berichten over een andere desertie
kwamen gisteren uit het Westduitse
Frankfort, waar zeven spelers van het
Afghaanse nationale voetbalelftal
om politiek asiel hebben gevraagd.
Zij zijn momenteel op kosten van de
stad Frankfort ondergebracht ln
twee kleine hotels. De spelers wisten
op 5 maart uit de hoofdstad Kaboel
te ontsnappen en door de bergen het
buurland Pakistan te bereiken. In i
Bonn bevestigde een woordvoerder 1
van het ministerie van binnenlandse
zaken dat drie Afghaanse voetballers
het land waren binnengekomen. Van
de overigen wist hij niets af.
VO'
VOi
;ieb
5chi
Robert van Voren en Henk Wolzak
jaar geleden vluchtte de Russische psychiater Joerl Novikow
is een congres in de Finse hoofdstad Helsinki naar het Westen,
e tijd stond Novikow op de nominatie om de opvolger te worden van
ïeorgi Morozow, de directeur van het beruchte Serbski-instituut
forensische psychiatrie in Moskou, Bovendien bekleedde hij als
ïaai taris van de Sowjet-federatie van de vereniging voor psychiatrie en
naa ologie een belangrijke politieke functie.
gevangene, aan een psychiatrisch onder
zoek te onderwerpen en geestesziek te ver
klaren. Dat was ln december 1976 en ln die
tijd had ik voor mezelf al bepaald dat ik het
land zou verlaten. Dus heb lk natuurlijk
geen stappen gedaan die mijn vlucht zou
den doen mislukken, maar ik heb, na onder
zoek, voorgesteld om deze man ergens an
ders verder te laten onderzoeken voor het
vaststellen van een diagnose. Dat kan lk op
deze vraag als antwoord geven.
ia mjow ging zich na zijn artsenstudie ln
ede specialiseren in de psychiatrie. Hij
de met een collega uit Oost-Dultsland
rkte tot zijn scheiding in dat land. In
rouwde hij Gallna, zijn tweede vrouw,
:eg hij een baan bij het Serbskl-lnsti-
Hij maakte daar snel carrière, promo-
e op 30-jarige leeftijd en werd twee
ater hoofd van een van de zes afdelin-
yp'an het instituut. Hij brengt dezer
NI# een bezoek aan ons land, een goede
Iding om hem enkele vragen te stellen.
u weieens gedwongen geronde men-
eestesziek te verklaren? En hoe heeft
*7o( Probleem opgelost?
n?tow: Ik wil dit nadrukkelijk zeggen:
faiijn positie heb lk met het dlagnosti-
van andersdenkenden niet recht-
s te maken gehad, omdat alleen be-
t collega's toestemming hadden zulke
te behandelen. Maar lk had door mijn
e als afdelingshoofd op het Serbskl-
lut ten eerste de gelegenheid om de
iraktljk ervan te leren kennen, en ten
b g e kwam ik door een toeval zelf in zo'n
le terecht tijdens een inspectiereis die
>or een kampengebied maakte. Toen
445.lt een KGB-offlcler mij namelijk voor
mand die al gearresteerd was, een
Welke plaats neemt het Serbski-instituut
in bij het misbruik van de psychiatrie in de
Sowjet-Unie en hoe groot is haar invloed
op de Sowjet-psycblatrie?
Novikow: Om precies te zijn, en kort en
bondig gezegd: het 8erbski-instltuut neemt
een belangrijke plaats ln bij de praktijk van
het geestesziek verklaren van dissidenten.
Daar worden alle dissidenten die belangrijk
zijn geestesziek verklaard. In de theoreti
sche psychiatrie heeft het Serbsld natuur
lijk weinig In te brengen, hoewel men zich er
ook met theorie bezig houdt. Naar de theo
retische concepties die het geestesziek ver
klaren van dissidenten natuurlijk verge
makkelijken. worden vastgesteld op de
Academie voor Sowjet Wetenschappen,
waarvan Sneznjewskl directeur is.
Zaken, omdat de betaling daar zeer attrac
tief is. Die omvat namelijk een toeslag van
40?o en daarnaast nog andere privileges,
zoals het verkrijgen van bepaalde levens
middelen uit bepaalde bronnen, e.d. Men
mag natuurlijk niet vergeten, dat als er ln
de 8owJet-Unle, waar de corruptie bloeit en
de levensomstandigheden slecht zijn, de
mogelijkheid gegeven wordt om deze sltua- NOG ISHQ
tie pragmatisch gezien te verbeteren, veel!
mensen daar ook voor kiezen.
zedelijke wetten niet verandert, zolang
blijft ook deze stelling constant: een an
dersdenkende is niet alleen iemand die an
ders denkt, maar is waarschijnlijk ook ab
normaal. En vandaar is de stap naar het
constateren van een psychiatrisch geval
waarschijnlijk maar een zeer kleine.
Joeri Novikow
Heeft de slechte betaling van artsen in de
Sowjet-Unie iets te maken met hun bereid
willigheid om mee te werken aan het mis
bruik van de psychiatrie?
Novikow: Men kan zeggen dat dat zo is. Ja,
in de zin dat de meeste psychiaters erin
toestemmen als vrijwilligers ln de speciale
klinieken te werken en ook als hoofd-officie-
ren van het Ministerie van Binnenlandse
Hoe ziet u het misbruik van psychiatrie
zich In de toekomst ontwikkelen?
Novikow: Ik geloof dat er theoretisch gezien
nauwelijks wat zal veranderen. Dissidenten
zullen ook ln de toekomst als abnormale
persoonlijkheden worden beschouwd. Het
ls echter ongetwijfeld zo, dat de Sowjet-
functlonarlssen, die hun bulk vol hebben
van problemen op Internationale congres
sen en ln internationale betrekkingen, nu
zullen proberen het niet zo naar buiten te
brengen.
Zo ls het een feit dat men alle bekende
politieke activisten de laatste tijd niet gees
tesziek heeft verklaard, zoals bij voorbeeld
Orlow, SJtsjaranski en vele anderen. Men
wil de leidende figuren in de dissidentenbe
weging in de 8owjet-Unle niet meer psycho
tisch verklaren, omdat dat alleen maar pro
blemen met zich meebrengt.
Het zwaartepunt van het geestesziek ver
klaren verschuift nu naar bij voorbeeld die
Jongeren die zich bezig gaan houden met
religie, of bekeerd worden tot gelovigen.
Deze mensen worden nu misschien eerder
en vaker onder de psychiatrische loupe
genomea
Weet u, zolang de Sowjet-samenlevlng haar
En deze psychiatrische theoretische con
cepties, zoals die door Sneznjewskl verte
genwoordigd worden, zullen waarschijnlijk
nog lang actueel blijven.
Ik zie ln de psycho-polltlek ln de Sowjet-
Unle niet alleen een willekeur van de
KOB'ers, niet alleen een willekeur van par
tijmensen die de psychiaters het voorstel
doen: „Geef nou toe, Iemand die zoiets
tegen onze staat onderneemt ls toch geen
normaal mens!" Maar de psycho-polltlek is
zelfs een logisch produkt van die samenle
ving. Zo'n ontwikkeling had men zelfs kun
nen hebben voorzien. Het zou zelfs zeer
vreemd en verwonderlijk geweest zijn als
deze ontwikkeling niet had plaatsge
vonden.
Het is niet zo dat de KGB alles heeft
gedaan. Weet u. het is een situatie waarin
ledereen bereid ls zo'n visie over te dragen.
Deze visie ls logischerwijze ln dat land
ontstaan en ik denk dat het zeer goed door
Zinoview beschreven wordt. Deze samenle
ving ls nog wel onberekenbaar, maar vele
sociologische verschijnselen zijn er logi
scherwijze ontstaan, en daartoe behoort
ook die psycho-polltlek. Het misbruik is dus
een produkt van de samenleving.
In tijn boek 'Kasteel tussen Vier Muren'
schrijft Wladlmlr Boekowski over de tota
le wanorde en anarchie die In de psychia
trische klinieken waarin hij zat, en met
name die van Trotskoje, nummer 5, heer
ste. Is dat een unicum of een algemeen
verschijnsel?
Novikow: Dat is eerder een algemeen ver
schijnsel. De geesteszieken worden ln die
maatschappij, net als ln zeer vele andere,
beschouwd als een groep mensen die onbe
rekenbaar zijn, die elk moment gevaarlijk
voor hun omgeving kunnen zijn. En daarom
floreert de kllnlek-psychlatrie, aan de ene
kant. Aan de andere kant zijn de financiële
middelen om deze situatie te verbeteren
zeer gering. Men heeft te weinig bedden, en
om meer bedden te hebben heeft men meer
inrichtingen nodig, voor meer inrichtingen
heeft men geld nodig, en dat heeft men niet
Tien Jaar geleden is men wel begonnen er
wat aan te doen. Er worden nieuwe inrich
tingen gebouwd. Maar met nieuwe inrich
tingen wordt het basisprobleem niet opge
lost en wel de Intolerantie van de bevolking
ten opzichte van geesteszieken.
Dat ls overigens niet een verschijnsel dat
alleen de Sowjets eigen is, maar dat heeft
men ook ln het Westen. Alleen worden in
andere landen dissidenten niet geestesziek
verklaard, omdat de grondwet ln die landen
het hebben van een andere mening niet
verbiedt, noch het uiten daarvan. De psy
chiatrische verzorging ls, afgezien van het
geestesziek verklaren van dissidenten, in
vele landen hetzelfde.
Dat Interesseert ons nu op dit moment niet,
want nu gaat het om het geestesziek verkla
ren van dissidenten. Dat zie lk als een
logische toespitsing van de situatie, name
lijk aan de ene kant de psychiatrische ver
zorging die niet toereikend ls. aan de andere
kant de maatschappij die bereid is alle
andersdenkenden en alle mensen die an
ders handelen als geestesziek te beschou
wen, met als gevolg dat dissidenten ook zo
worden beschouwd.
