nbeminde adder
oral onbekend
DSC: niet zo groot
el redelijk uniek
Halve prijs
89.-
jw boek geeft veel informatie
Man omgekomen
damse vereniging viert jubileum
is Kostense
ier weg bij
lelsior M.
Hermen Hartgers
naar Be Fair
PROGRAMMA
Nipte winst van Feyenoord
tegen sterk Vlaardingen
KNVB wijzigt
paasprogramma
vanderklugt
die prachtige zéér zware
kwalitelts velours
Kinderen zijn kinderen.
Vfaaischuwen is niet genoeg.
Hou ze in de gaten!
IDAG 27 MAART 1980
TROUWKWARTET
H 17
van Halm
h:
i de maand van de bloeiende elzen en wilgen, van narcissen en het eerste kievitsei,
[eren terug uit het zuiden en insekten, huisjesslakken en ander koudbloedige dieren
in uit de winterslaap. Onder die koudbloedige dieren is de adder een van de eerste:
iruari al kan die slang aan de zuidzijde van tegen de noordenwind beschuttende
len van de eerste warme zonneschijn liggen te genieten. Dat is zelfs wel eens gezien als
Uw nog niet eens helemaal was weggedooid.
teeds de mannetjes die als
winterkwartieren verlaten,
tefte aan zonnewarmte is
ot, dat ze niets anders doen
fm ?baden, vaak samen met
itielen zoals ringslangen en
»n, en alleen wegkruipen
i verdwijnt. Eten doen ze
ok niet in de dagen erna als
levder gaan rondkruipen en
ng lijken te verkennen.
we toch eigenlijk weinig
irs, dacht ik, toen ik het
adderkenner A. D. Ame-
inedewerker van het Insti-
Taxonomische Zoölogie
liversiteit van Amsterdam,
hebberij adders bestudeert,
'oudige opgave in ons land
dder als betrekkelijk zeid
oek staat. Gelukkig, zullen
luchten die weten dat de
enige gifslang is. Maar als
st dat van 1885 tot en met
138 ménsen door adders
beten, wat gemiddeld nog
beten per jaar betekent, en
I de slachtoffers maar drie
tengevolge van de beet, de
1946, begrijp je dat de dode-
in het gif schromelijk wordt
Er zijn ook sterfgevallen
tn mensen na een gewone
k!
„duwgevechten" tussen de mannet
jes, waarbij ze elkaar na een achter
volging omstrengelen en zonder ge
bruik te maken van de giftanden een
duel beginnen door met het opgerich
te voorste deel van het lijf elkaar door
stoten af te matten. Meestal ligt dicht
bij de worstelaars een vrouwtje te
wachten, dat gewoonlijk met de over
winnaar paart. Paringen vinden niet
alleen in het voorjaar plaats, maar
ook vlak voor de winterslaap, als de
weersomstandigheden gunstig zijn.
Ameling citeert een zeer beeldende
beschrijving door de Britse slangen-
kenner Charles Shaw van zo'n paring,
die vrijwel alleen gadegeslagen kan
worden in het veld, omdat deze slan
gen er zelden in gevangenschap toe
overgaan.
Zonder het belangwekkende van de
anders hoofdstukken te willen kleine
ren, beschouw ik dat over de leefwijze
als het meest informatieve. Die ande
re hoofdstukken gaan over de anato
mie, de evolutie van de slangen, de
verspreiding en het geneeskundig ge
bruik van de adder en de rol van
slangen in prehistorie, magie, mytho
logie, godsdienst, folklore en legende.
Daaruit blijkt dat slangen bij lang
niet alle Volkeren zo onbemind zijn
als bij ons.
lind
maakt onbemind, zei A. F.
e, maar die stelling kun je
talen. Eli Heimans begon in
ten onderzoek van het ver-
gebied van de adder, waar
an toe nauwelijks iets over
ddels hebben heel wat her-
kenners Van kruipende
Itukje bij beetje zijn gedra-
Kijn plaats in zijn leefomge-
treven. Bepaald niet zonder
int de adder is een schauw
mtmoetingen met mensen
elljk vermijdt.
!n erachter dat verplaatsln-
i voorjaar voorafgaan aan
Bescherming
Ameling uit op verscheidene plaatsen
de wens de adder totale bescherming
te verlenen en adderreservaten te
stichten. Wat dat betreft is zijn boek,
ondanks de recente verschijning,
achterhaald, want krachtens de na
tuurbeschermingswet geniet de ad
der in ons land al jaren volledige
bescherming. Wat niet alleen bete
kent dat je hem niet mag doden,
maar dat je wettelijk al strafbaar
bent als je hem verontrust Bij dezelf
de uitgeverij, Het Spectrum in
Utrecht, verscheen een nieuw Doek
van Richard Adams in navolging van
zijn eerder gepubliceerde 'Rond het
Jaar in bos, veld en beek'. Het boek
vertoont niet alleen eenzelfde opzet,
maar ook dezelfde manco's, die bij
het eerste werden gesignaleerd. De
illustraties behelzen Engelse land
schappen met heuvels, stenige
'moors', houtwallen, klifkusten met
dieren die we hier nooit of zelden te
zien krijgen zoals de alpenkraai, de
noordse stormvogel, de slechtvalk en
de sneeuwhoenders. De laatste op
een typisch Schots heideveld met loi-
seleuria, een kruipende alpenroos die
hier volkomen onbekend is, zelfs als
sierplant, en blauwe bosbes in het
open veld, wat overigens hier en daar
al op de Drentse hei te zien valt (het is
een noordelijk verschijnsel: in Zwe
den groeien ze helemaal niet in de
bossen!). De landschappen zijn zo
overvloedig met Dlanten en dieren
bevolkt dat het tot teleurstelling leidt
als iemand met dit beeld voor ogen
naar buiten trekt. Dat wordt nog ver
sterkt doordat op één landschaps-
prent bloelende planten bijeen zijn
gebracht die zelden of nooit tegelij
kertijd in die toestand verkeren:
pinksterbloem en dotterbloem als ty
pische voorjaarsbloeiers bij voor
beeld naast harig wilgeroosje, kam
perfoelie, haagwinde en kattestaart
die pas eind juni opengaan. Ook ko
men er in één landschap te veel plan-
tesoorten voor die we in ons land
nooit dicht bijeen aantreffen: klimop
en dotter, hondsroos en moerasver-
geetmeniet om maar wat te noemen.
Er komen dieren tussen voor die er
niet in thuishoren, zoals de groene
zandloopkever die echt niet in natte
weilanden leeft, ook niet aan de over
kant van de Noordzee.
Nonsens
Een en ander zou nog enigszins te
rechtvaardigen zijn als de tekst die
onvolkomenheden recht zette. Maar
die is al niet veel beter. Niet alleen
komen ln de vertaling van dr. A. C. A.
Sevenster-Bol de vele onverklaarde
moeilijke woorden, zoals organisme,
complex, verzadlgingsnlveau, expan
deren en predator, de toegankelijk-
Een adder is bezig een kikvors te verslinden.
held niet ten goede, er staat ook re- beleven. Hij brengt verband in wat
gelrechte nonsens ln. Dat egels vol we om ons heen zien: als er geen
vlooien zitten, is een feit en voor die muggen waren, zouden de zwaluwen
dieren al erg genoeg, omdat ze zich verhongeren, wespen maken zich ver
niet kunnen krabben. Maar om nu
ook te beweren dat die vlooien de
zachte vacht onder de stekels schoon
houden, is echt te gek. Allereerst heb
ben egels geen vacht onder de ste
kels, alleen op de buik en op de kop,
en bovendien doen de vlooien niet
anders dan bloedzuigen. Hierbij ver
zinken fouten als zou de grote wolf-
spin haar elcocon onder haar buik
meedragen, wat ze tussen haar kaken
doet, in het niet
Hoe aardig het idee op zichzelf ook is
de landschappen en het leven daarin
bij dag en bij nacht te laten zien, in de
uitwerking ervan is de plank veelvul
dig misgeslagen. Dit ondanks het
vele wetenswaardige over de Invloed
van dit lichtwisselingsritme op de
planten- en dierenwereld. Waar we
vaak niet over nadenken, maar waar
van we de verschijnselen wel herken
nen, zodra we ze in een boek als dit
aangeduid zien. Wel een boek dus dat
tot zien stimuleert, maar dat met een
flinke snuif zout genomen moet
worden.
Rond het huis
Tot zien aanzetten doet ook 'Het
wonder van het gewone' door N. van
Loo, waarvan ik het eerste deel 'Dicht
bij huls' toegezonden kreeg. Het boek
gaat over vogels en insekten in de
woonomgeving van de mens, over
spinnen en brandnetels, maar ook
over het gedrag van huisdieren, met
name dat van hond en kat. Van Loo's
bedoeling is te laten zien dat we hele
maal niet naar machtige bergtoppen
en blauwe bergmeren hoeven te rei
zen om de wonderen van de natuur te
dienstelljk door miljoenen vliegen te
doden en de hinderlijke vliegen zelf
zijn opruimers van alles wat aan be
derf onderhevig is en onze woonom
geving met zijn stank zou verpesten
als die vliegen er niet waren. Gekozen
is voor datgene wat ln elke woonom
geving te zien is. ln de stad even goed
als op het platteland. Ook is rekening
gehouden met de opeenvolging van
de jaargetijden.
Helemaal nieuw ln deze tweede druk
zijn de hoofdstukken over de tuin en
de zorg voor de vogels rondom het
huis. Een boek om aan te bevelen,
niet alleen aan volwassenen die meer
willen weten over het leven ln de tuin
of „net om de hoek", maar ook aan de
oudere jeugd, omdat hierin nu eens
niet is geschermd met allerlei moeilij
ke woorden en omdat op zichzelf niet
zo eenvoudige begrippen gewoon ver
tellend onder woorden zijn gebracht.
Er zitten heel wat feitjes ln de tekst
verwerkt, maar steeds zo dat de sa
menhang naar voren komt, de samen
hang ook met de mens. die helemaal
dicht bij huls niet weg te denken ls ln
het samenspel van de natuur en daar
in, gewoonlijk onbewust, een zeer
grote rol speelt
A. D. Ameling: De adder. Ultg. Het
Spectrum, Utrecht 116 bis., gebon
den 20,75
Richard Adams en Max Hooper: De
natuur bij dag en nacht. Ultg. Het
Spectrum, Utrecht. 108 blx., gebon
den 23,50
N. van Loo: Het wonder van het
gewone. Dicht bij huls. Ultg. De
Vuurbaak, Groningen. 168 blz., ge
bonden 19,50
EXPOSITIE De kunstenaar
Jan van Heel exposeert vanaf zater-,
dag tot en met donderdag 17 april in
galerie Pulchri Studio aan het Lange
Voorhout ln Den Haag. De expositie
ruimte is van dinsdag tot en met
zaterdag van 11 tot 17 uur en op
zondag van 13 tot 17 uur geopend.
ORGELCONCERT II In de
Oude Kerk aan de Zoetermeerse
Dorpsstraat geeft de organist Jan J..
van de Berg zaterdagavond een con
cert met werken van Schuurman,
Bach. Mendelssohn Bartholdy,
Franck en Gullmant. Aanvang: 20
uur. toegang: 4 en 3 gulden.
ROTTERDAM BIJ de werf van
Verolme op Rozenburg ls de 49-Jarige
Rotterdamse bankwerker A. J. C.
Bliek om het leven gekomen. De man
raakte bekneld tussen de rail en een
stroomgelelder van een portaalkraan.
Het slachtoffer overleed kort na het
ongeval aan de verwondingen.
sk Laurman
JAM 30 April 1980, zestig jaar PPSC ofte wel Pro Patria Stormvogels Combinatie in
m. Zestig jaar voetbalclub, begonnen met enkele tientallen leden in 1920 en nu met
londerden in 1980. Een feestelijke viering van zo'n lang bestaan op Koninginnedag met
jeugdactiviteiten in de Margriethal en een clubrevue op de aansluitende feestavond,
it voor jong en oud, maar voor ieder zijn eigen redenen en herinneringen, omdat zoveel
les samen de club vormen.
generatie van secretaris Jo
irg, die ln 1936 in het eerste
d gekozen, toen PPSC al-
tnaar Pro Patria was; toen
aan de Boshoek speelde;
i blij was omdat het eerste
h in het bestaan gevormd
en. Een vereniging die tij-
orlog slechts kon spelen als
irs het veld vrij gaven, maar
12 toch nog tijd en ambitie
cricket te spelen.
reldoorlog ontstond een to-
ve situatie. Samen met de
ledenarme vereniging
els ging men in 1947 op in
|ire, grotere en naar later,
irenskrachtiger vereniging-
It een totaal van eenenveer-
ade leden. Een nieuw begin
950 de promotie naar de
i status van KNVB-er lever
beginjaren weinig hoogte-
i, al blijft de gestaakte wed-
;ens leeglopen van de voor-
ïdstrijdballen een gedenk-
gebeurtenis. De consequen-
ize sportredactie
SLUIS Het bestuur
de tweede klasser
igmateurs Excelsior M.
trainer Hans Kostense
spel gezet. De oefen-
r, die volgend jaar het
dag spelende Oud Beij-
gaat trainen, was aan
ieede jaar bezig bij Ex-
L De maatregel is geno-
Dlgens het bestuur van
ttbalvereniging „in het
van de club",
asluise vereniging heeft
eind van de competitie
de Wit aangetrokken,
td seizoen gaat de huidi-
fste elftalspeler Ferry
Iweg trachten de selec-
i motiveren. Excelsior
kiomenteel onderaan op
jllijst.
tie was bijna degradatie naar de on
derafdeling, wat overigens in een la
ter stadium toch gebeurde. Zodat
men bleef spelen in de schaduw van
die andere Schledamse zaterdagclub
HBS.
Maar in het seizoen '62/'63 kwam men
weer terug en sinds die tijd is het
steeds crescendo gegaan, met een
aantal ingrijpende veranderingen,
zoals het vertrek naar sportpark
Thurlede, waar een clubhuis werd ge
bouwd uit een polikliniek en een een
voudige tribune werd geplaatst als
symbolen van een blijvende vestl-
ging.
Een nieuwe generatie zorgde voor een
gouden periode met wat een PPSC'er
nu nog het „gouden elftal" noemt.
Promotie naar de derde klas, een club
lid in het Nederlands Zaterdagelftal
Lodi Kalden en uiteindelijk ook
nog promotie naar de tweede klas in
73/*74. Met wisselend succes komt
men nog steeds ln die klasse uit, maar
met enige zorg vraagt men zich toch
wel al voor hoe lang nog, want weer
een nieuwe generatie kon het succes
van hun voorgangers niet continue
ren en momenteel staat men op één
van de fatale degradatieplaatsen.
Maar we redden het nog, klinkt het
strijdbaar ln het blauwwitte kamp.
En daarna moet een nieuwe groep
Jeugdspelers het A-elftal werd ln
het nu lopende seizoen al kampioen
het maar gaan maken. Sommigen
vrezen dat de sprong voor de jeugd te
groot zal blijken, maar de hoop is er.
Intussen nadert ook het afscheid van
oer-PPSC-er Jo van de Berg. Op 3 mei
krijgen de leden gelegenheid formeel
hun secretaris uit te lulden op de dag
van het „Hoge Hoed" toernooi. Een
Toernooi voor leden, waarbij een
hoge hoed als samensteller van de
teams fungeert, zodat rijp en groen
met en door elkaar speelt. In de
maand mei volgen dan nog enkele
jeugdtoemooien. Wel een bewijs dat
men zich op de Jeugd wil concen
treren.
Plannen voor de toekomst? Verhui
zen naar een nieuw complex in de
Woudhoek, waar de gemeente Schie
dam een nieuwe woonwijk inricht?
Wat is wijsheid? De aanwas van leden
stagneert. Momenteel zijn er zeven
senior, vier Junior, drie puplllenelftal-
len en twee F-puplllenteams. Al met
al niet zo groot, maar vol trots noemt
men zich een unieke vereniging, waar
met eenvoudige middelen veel werk
verzet wordt En spontaan, zoals op
dit moment de opknapbeurt van de
kantine. En welke vereniging durft
zich nog op die zelfwerkzaamheid te
beroemen?
Van onze sportredactie
ROTTERDAM Oefenmeester Her
men Hartgers verlaat eind van dit
seizoen derde klasser Xerxes om over
te stappen naar het een klas hoger
opererend Be Fair (Waddinxveen).
Hartgers wordt de opvolger van Nico
Gottempos, die Be Fair inruilt voor
de zondagamateurclub Haastrecht.
EERSTE KLASSE A RCL-DOVO (3.00). Spaken
burg-Kozakken Boys (3.00), Barendrecht'OWI03
(3.00), Noordwljk-Zwart Wit 78 (3.00), WHC-DE-
TO, AltenaA-Vlte&se Delft (3.00). Nunapeet-RWH
(3 00) EERSTE KLASSE B Harkemaae Boys-
Spljkenlsse, ACV-Volendam (3.00). Bennekom-lJ-
mulden (3.00), Hulzen-Qulck Boys (3 00), ZwsJu-
wen-Usselmeervogela. DOSK-ONS (3.00), 8DCP-
rijnsburgse Boyi (3.00).
TWEEDE KLASSE A SHO-SSC '95. WHS NSW.
AZW-Hoek, Roda Boys-Oranje Wit. NEO 75-
Amemulden (3.00). 8SS-De Zwervers. TWEEDE
KLASSE B Llsser Boys-Excelslor M (3 00). Bolnes-
Be Fair, RUsoord-HeerJansdam, DOTO-Splrlt.
ASWH-Nleuw Lekkerland. PPSC-Jodan Boya.
TWEEDE KLASSE C Ter Leede-ZCFC.
DERDE KLASSE A De Alblaa-Meerkerk. O root
Ammers-Excelslor P, Capelle-Helnenoord, DSO-
Unicum, De Zwerver-TSB (3.00). DERDE KLAS-
SE B JAC-SV '35. KatwlJk-ARC (3.00). SVPTT-Dle
Hughe, DS8 '26-Xerxes, Koudekerk-DUNO, SC
Vooroe-'-Gravetizandse SV.
VIERDE KLASSE A HBSS-Maasdljk. DSVP-
HVO, TOOR-Looadulnen. Naaldwijk MWT7.
SVOEB-Hoekse Boya. Duinoord-Randstad Sport.
VIERDE KLASSE B Oegstgeest-DORR. De 81eu-
tels-DEVJO (3.00). ROHDA "78-8PCL Llase. 'a-
Oravenzande-Schevenlngen. Moruter-8EV. KMD-
Hazerswoudse Boys VIERDE KLASSE C Rozen
burg-Pelikaan, WFB-Oroote Lindt (3.19). Maas
dam-Zul dl and. Hlllegersberg 32-SteUendam,
NTW-Herklngen. ZBVH-SN8. VIERDE KLASSE
D WOR-Satelllet. LRC-Bergambacht. A8H-WNC
(4.15). Hermandad-8V Hoogvliet (3.00), Arkel-
Amelde (3.00), WOZ-OJ8.
Aanvang alle wedstrijden 2.30 uur. tens IJ ander*
VLAARDINGEN De zaterdag-der
deklasser Vlaardingen gaf een bijna
volledig Feyenoord uitstekend partij.
De Rotterdammers wonnen de licht»
wedstrijd op het sportcomplex Zuid-
buurt met slechts 1-2. Jan Peters gaf
Feyenoord na vijf minuten de leiding
(0-1). Een goed spelende Cees Bou-
man bracht de stand na ruim een half
uur weer ln evenwicht (1-1). Peter
Petursson, die al wekenland niet voor
Feyenoord heeft gescoord, doelpunt
te nu wel (1-2). Dat gebeurde vijf
minuten voor het eindsignaal van
scheidsrechter Gudde. De IJslander
was er dolgelukkig mee. BIJ Vlaardin
gen wisten keeper Dick Bos en de één
helft meespelende Hans van Eeden
zich te onderschelden. Er waren dui
zend toeschouwers.
Van onze sportredactie
ROTTERDAM De KNVB heeft ln
het programma voor het Paasweek
einde enkele wijzigingen en aanvul
lingen aangebracht.
Voor 5 april ls in de tweede klasse B
Ingelast het duel Bolnes-Lyra, dat
onlangs werd afgelast.
Voor 7 april zijn aan het programma
van de eerste klas toegevoegd DETO-
Altena (la) en SDCP-IJsselmeervo-
gels (1B). Tevens ls ln de eerste klasse
B het duel Volendam-DOSK omgezet
.ln Volendam-Zwaluwen.
Van de resterende Inhaalwedstrijden
is voorlopig alleen de datum bekend
van WHC-OWIOS (la) en Spljkenisse-
Z wal uwen (lb), die beide op dinsdag
15 april gespeeld zullen worden.
VENRAY Voor het districtskampi
oenschap speelden Zuid n tegen
West n te Venray. Zuid II won met 2-0
dank zij Johnny Vonk die belde doel
punten maakte. De eerste helft was
aantrekkelijk. In deel twee viel het
spelpeil sterk terug. De strijd begon
een half uur te laat omdat de bus
waarmee West n werd vervoerd ver
traging had. Scheidsrechter Hulnen
had de leiding en er waren 300 toe
schouwers.
Long-Weekend regenjack van Falcon.
Verdekte rits. Klep/steekzakken en stoere
kraag. Diolen/katoen. In beige, marine,
I. groen en camel.
Mt 46-56
van 179,—voor
Alleen deze week
Grote Marktstraat 34, Den Haag -
Rozemarijn 19-23, Leidschendam
Haarlemmerstraat 115-117, Leiden
KEI OF
KIEZELSTEEN
onder de „schep
penden", verschil In
formaat, niet In es
sentie!
Voor VERKOOP-EXPO-
SITIE TE LEIDEN.
WAAGGEBOUW op 11
en 12 april kunnen pro-
duklief kreatieven en
kunstenaars op allerlei
gebied zich vrijblijvend
opgeven, waarna infor
matieblad wordt toege
zonden.
Mw. L. Hoffmelster. Mep-
pelweg 497, 2544 AM te
Den Haag
tel.070-66 47 06
SPECIALE
VOORJ AARS AANBIEDING
KREIDLER
BROMFIETSEN
NU OOK NIEUWSTE MO
DEL MET SCHIJFREM EN
RECHTHOEKIGE TANK.
NOG ENKELE OVERJARI
GE TYPES MET RUIM
300,- KORTING.
Bert v.d. Mey
MIDDELWEG 30
LEIDEN (Centrum)
Tel. 071-142557
850 m2 TOONZALEN
Iers antiek
zoels grenen keukenbuffet
ten. hoekkasten', tafels, olie
lampen etc. Door eigen «n-
port gunstige prijzen
Hein Chrispijn
Hoge Rijndijk 260, Lelden,
tel. 071-411276
Parkeerruimte aanwezig.
Geopend dinsdag t/m vrij
dag 10-16 uur Zaterdag 10-
17 uur. Donderdagavond 19-
21 uur.
SANrTAIR ONDERDELEN
en koperen p.|p en fittingen.
De Nle
KORT RAPENBURG TM
LEIDEN. TEL. 071-7U200.
Sleutels
bijmaken!!
Klaar terwijl U wechtt
Voordeur- en eutoeSetiWe^
aioten en beveiligingen
voor deur en raam. Upe-
vertegenwoordlger.
W. P. HartwIJk
Nieuwe Beestenmarkt 7-11
Tel. 071-126427
gordijnen
en tapijt
((N AAK M( T HART VOOR U
persoonlijke aandacht
stalenservice
opmeelservice
voor:
opmeetservice
(a)
Deze week
in prachtige tinten A-keus normaal 65,00
Nu slechts 25,90 p.m.
Voor gordijnen'n zaak apart
SIRE
^bkcaneaargebodefidoodubiadinsamenweiking mei
de Suckling ideeie Reclame
