re durven een stuk meer
Carter-doctrine lijkt een
beleid zonder toekomst
Moskou pakt
steeds meer
dissidenten op
ideaalspaarrekening
Vandaag belangrijke
dag voor open school
eelneemsters erg enthousiast over open school:
LENTEPRIJSVRAAG Trouw
RENTE 9%
ENSDAG 19 MAART 1980
BINNENLAND/BUITENLAND
TROUW/KWARTET PRS 11 - H 13
iHanneke Wijgh
'CHT Op de ochtend dat Ik praat met Ria, Nel. Ans en Cor, vier deelneemsters aan de
school in Utrecht, staat in de krant dat de proef met de open school met één jaar zal
■n verlengd. Minister Pais ziet geen kans de open school nog voor 1 augustus „in te
n" in bestaande instellingen als de moedermavo, het buurthuis en het vormingswerk
jong volwassenen. Omdat Pais geen gat wil laten vallen in het werk van de open school,
n de veertien proefprojecten onder een aantal voorwaarden een jaar langer blijven
*i an. De vier vrouwen kunnen hun ogen niet geloven, als ze het bericht lezen. Even is het
- naar dan zegt Ans: „Ik geef me op. Ik wil nog een jaar naar de open school.
lel, Ans en Cor maken deel uit
Ewijkgroep Lombok, een van de
jen van de lokatie Utrecht/
L Ze hebben twee jaar mèege-
de proef met de open
In die tijd zijn ze razend ent-
ist geworden. Nel: „Ik kan er
hele dag over vertellen." Het
]t er geen diploma aan de open
5 verbonden, deert hun abso-
jet. Ria: „We zijn vooral bewust
Cor: „Ik durf een stuk
§Ik durf iets aan de dokter te
Nel: „Ik ben in die twee jaar
nderd. Ik ben nu voor niets
nd bang meer." Ans: „Veer-
r heb ik op kantoor gewerkt
was best tevreden met mijn
maar door de open school
Jjn ogen open gegaan. Ik weet
|er nog veel meer leuke dingen
zijn."
bezorgsters
sprekend dat ik altijd thuis ben." Nel
heeft een echtgenoot, die erg met
haar meeleeft. „Hij vindt het fijn dat
ik nu zo goed voor me zelf opkom."
Ondanks dat heeft het even geduurd
voor hij aan zijn rol als oppasser op
dinsdagavond was gewend. Nel: „Ik
zei tegen hem, de dinsdag dat is mijn
avond, je zorgt maar dat je thuis
bent. Ik heb nooit af hoeven zeggen,
gelukkig."
Zouden ze hetzelfde op een moeder
mavo hebben geleerd of tijdens een
cursus? „Oh nee," zegt Cor. „Oh nee,"
zegt ook Nel. „Op de moedermavo
moet je vakken leren en op een cur
sus wordt er "akkennis ingestampt.
Goed Engels leren spreken ls belang
rijk, maar dat heb je slechts een enkel
keertje nodig. Die dingen, die je op de
ODen school leert, gebruik je dage
lijks. De open school is prima voor je
algemene ontwikkeling." Cor: „En je
eigen mening durven zeggen". Nel:
„Dat is het allerbelangrijkste". Ze
twijfelt of twee Jaar open school wel
voldoende is omdat bewustzijn vast
te houden. Nel: „Vrouwen in onze
wijk zijn echt bang, ze voelen zich
dom en hebben faal-angst. Twee Jaar
is tekort. Het is nog de vraag of die
durf niet wegzakt, als de open school
is afgelopen. Je hebt nu veel steun
aan de andere vrouwen."
Cor, Ans en Nel gaan na de open
school verder met een studie. Ria
wijfelt nog. Zij moet een cursus com
bineren met halve dagen in de winkel
staan en ze vreest dat het teveel voor
haar wordt. Ans gaat doorleren aan
een school voor middelbaar beroeps
onderwijs. Ze wil in de kinderbescher
ming. Cor gaat waarschijnlijk een
cursus volgen als bejaardenverzorg
ster. Nel, tenslotte wil VOS-cursussen
gaan leiden. Vrouwen Oriënteren zich
op de Samenleving. Nel: „Ik heb er
echt zin in".
Malva Landa in het verbanningsoord bij het mijndorpje
Versjinasjachtama
door Henk Wolzak
„Sinds 1956", klaagde vorige week de echtgenote van de
verbannen Russische Nobelprijswinnaar Alexander Solzjenit-
sin, „is er in de Sowjet-Unie niet zo'n grote golf van arrestaties
verricht als de afgelopen maanden." Voor zover zij weet en
lang niet alle gegevens komen in het Westen aan zijn er de
laatste tijd 73 mensen opgepakt alleen en uitsluitend op
grond van hun mening.
vrouwen zijn warme pleitbe-
voor het behoud van de
tool in hun buurt. De wijk
is oud, de huizen zijn er klein
men veel gastarbeiders. De
tders, die er wonen, zijn ta-
buurtgebonden. Ze gaan niet
liten de wijk. Nel: „Als de open
verhuist naar de binnenstad,
ien vrouw uit de wijk er meer
te durven niet, omdat ze den-
it ze niet intelligent genoeg
lier in de wijk zijn ze onder
Cor: „Je zit ook niet zo op
en als de les eens wat uitloopt,
deren weten waar je bent en ze
naar je toe komen, als er wat
ben je binnen tien minuten
ten alle vier uit ervaring hoe
drempel is, zelfs voor de open
Ria: „In de krant stond dat er
formatie-avond gehouden zou
Ji over de open school. Ik ging
maar durfde niet naar bin-
c ben wel vier keer langs gelo-
me pt ik dacht: wie A zegt, moet
zeggen. We waren uiteindelijk
dan "n tweeën." Cor: „Ik had de
Nsch,tj) in het buurtkrant je gelezen,
durfde er toch niet heen. Ik
en briefje van Rinie in de bus
meeging naar de open school,
it briefje ben ik naar Toos toe
t, mijn buurvrouw. Als jij gaat,
>ok, zei ik. Allen durf ik niet."
Natalia Solzjenitsin besloot haar kri
tiek in de openbaarheid te brengen
na de arrestatie van Malva Landa.
één van de actiefste ijveraars voor de
rechten van de mens. Zij is onlangs in
de stad Wladimir aangehouden op
beschuldiging van het belasteren van
de staat. Landa is,lid van de Moskou-
se Helsinkigroep én één van de meest
uitdrukkelijke verdedigers van de
verbannen kerngeleerde dr. Andrej
Sacharow.
Malva Nojewna Landa werd in 1918
geboren. Als kind maakte ze de ver
schrikkingen van de Stalinperiode
mee. In 1938 werd haar vader, hoogle
raar diergeneeskunde, gearresteerd.
Pas in 1957 kreeg zijn gezin te horen
dat hij een jaar na zijn arrestatie was
omgekomen en dat hij „postuum ge
rehabiliteerd" was. Malva Landa stu
deerde geologie. In de jaren zestig
werd zij dissident, „dat was toen ik
Wladimir Boekowski ontmoette en
anderen zoals hij, die dingen zeiden
die ik dacht," vertelde ze in 1978. Ze
las onofficiële publicaties, kocht in
1968 een schrijfmachine en vermenig
vuldigde de belangrijkste Samizdat-
uitgave de Kroniek van Lopende Ge
beurtenissen. In 1971 kwam de KGB
voor het eerst bij haar op bezoek,
doorzocht haar flat en nam de schrijf
machine in beslag. „Ze waren zo blij
die te hebben gevonden. Ze geloofden
niet dat ze zoveel succes hadden kun
nen hebben."
Brand
„Toen ik met de politie mee moest,
trok ik warme kleren aan, omdat ik
me herinnerde wat er met mijn vader
was gebeurd! Ze werd ondervraagd
maar weigerde te antwoorden. Toen
de veroordeelde natuurkundige Joeri
Orlow in 1976 de Helsinkigroep op
richtte, gebeurde dat bij Landa thuis.
„Alles begon in deze flat. We zaten
hier en praatten. Het was een fantas
tische groep." Voor het eerst waren
Joodse activisten en andere vechters
van de burgerrechten verenigd in een G GIO VIQ G fl
groep. Malva Landa is een van de
oudste actieve dissidenten in de Sow-
Jet-Unie. Zij is gepensioneerd en moe
der van een getrouwde zoon.
aanslag in de Moskouse metro op 8
Januari 1977.
In dat artikel geeft Landa een opsom
ming van bedreiging van getuigen en
veronachtzaming van de meest ele
mentaire regels van het recht van
verdachten op verdediging. Zij doet
een oproep tot een openbare herzie
ning van het proces en zij vraagt
daarbij steun van haar landgenoten,
„want wat gebeurde met Zatikjan.
Stepanjan en Bagdasarjan kan ook
een van ons overkomen en vooral
degenen die het aandurven zelfstan
dig te denken, voelen en geloven en
dat niet verbergen."
Op 18 december 1976 brak er in haar
flat brand uit bij haar terugkeer van
het vliegveld Sjeremetjewo, waar ze
met andere dissidenten een vergeefse
poging had gedaan Boekowski te zien
die naar het buitenland ging. De om
standigheden waaronder de brand
ontstond waren verdacht en Malva
Landa werd door de buren belet het
vuur te blussen. Zij werd veroordeeld
tot twee jaar verbanning en betaling
van 3000 roebel vanwege de schade
aan haar huis. Ter gelegenheid van de
60ste herdenking van de Russische
revolutie kreeg Malva Landa amnes
tie. omdat zij vrouw was, niet aan
politiek deed en gepensioneerd was.
Na haar terugkeer mocht ze niet meer
in Moskou wonen, maar op een pers
conferentie van 20 maart 1978 deelde
ze mee dat ze inmiddels haar werk in
de Helsinkigroep en in de groep die
het Solzjenitsin-fonds (voor gevan
gen dissidenten en hun gezinnen) be
heert, weer had hervat. Vorig Jaar
publiceerde Malva Landa een opzien
barend artikel over de onduidelijk
heid van de schuld van de ter dood
gebrachte drie Armeniërs vanwege de
Voor Malva Landa ls nu voorlopig
het doek gevallen. En het volgende
slachtoffer heeft zich reeds aange
diend. De Sowjet-autoriteiten heb
ben namelijk ook Viktor Kapltans-
Joek gearresteerd wegens het belaste
ren van de staat. Kapitansjoek ls
secretaris van het „Christelijke Comi
té ter verdediging van de gelovigen".
De arrestatiegolf in de Sowjet-Unie is
voor de Engelse kerkleider dr. Robert
Runcie aanleiding om op te roepen
tot een boycot van de Olympische
Spelen in Moskou. „Mensen worden
zo maar op straat opgepikt en gear
resteerd of gedeporteerd. Dat maakt
mij doodziek," aldus Runcie, hoofd
van de Anglicaanse Kerk.
In het kader van de Russische cam
pagne tegen de dissidenten heeft de
vice-voorzitter van de KGB (comité
voor staatsveiligheid) Semjon Tsvi-
goen in het tijdschrift Kommoenlst
de Amerikaanse inlichtingendienst
CLA ervan beschuldigd onder de Rus
sische dissidenten agenten te werven.
In het artikel suggereerde Tsvigoen
dat hij onder anderen Andrej Sacha
row op het oog heeft. „In totaal zijn er
in ons land meer dan 400 subversieve
centra en organisaties van waaruit
tegen ons land actie wordt gevoerd."
aldus de KGB-lelder Tsvigoen.
(Van links naar rechts) Ria, Ans, Cor en Nel.
emerlampen
een zus van Nel. Zij las in het
uantje over de open school. In
tikel stond dat je op de open
alles kon leren wat Je wilde.
Er stond dat je kon leren hoe Je
:rs kon repareren of hoe Je sche-
mpen in elkaar moest zetten,
lacht ik, dat ls precies wat voor
c ben dan niet langer afhanke-
in andere mensen voor dergelij-
ïssen." Nel proest het uit: „Ik
log steeds geen stekker uit el-
ïalen." Ans: „Maar ik heb wel
zelfvertrouwen gekregen. Ik
neer te zeggen. Ik zie niet meer
autoriteiten op." Ze vertelt het
il van de actie, die vanuit de
school is gevoerd. Ans is met
naar de gemeente gestapt met
erzoek iets aan het huisvuil te
Ans: „In Lombok wonen veel
ckanen en Turken, die elke dag
uil buiten zetten, tot kapotte
ten toe. Ze weten niet dat ze de
tnte moeten bellen als er groot
loet worden opgehaald. Wij stel-
e gemeente voor om een folder
iken in diverse talen, waarin
meer staat op welke dag de
swagen langs komt. Voorlich-
eageerde laaiend enthousiast,
sindsdien hebben we niets meer
ird. Mieke en ik gaan er binnen-
ipnieuw op af."
.Vijftig procent van de buurt
at uit gastarbeiders. De proble-
wordt op Lombok afgewenteld."
in Oog en Al en in Tuindorp, de
rijken. daar wonen geen Marok-
Nel: „Juist die mensen zeg-
lat we begrip moeten hebben
de problemen van de gastarbei-
Maar ze wonen er zelf niet tus-
it begrip hebben we wel maar
het net zo moeilijk". Cor ver-
it ze vanuit de open school
heeft gezocht met Marok-
vrouwen. „Een Marokkaan re-
Ie enthousiast op onze oproep
buurtkrantje. Hij nodigde ons
ar we zijn nooit meer terug
t. Zijn vrouw kregen we niet te
^ma-avond
maal in de week komen de
?en van de groep Lombok bij-
Op maandagmiddag staat En-
op het programma. De dinsdag-
is de thema-avond. Op die
d komen onderwerpen aan bod
uisvesting. gastarbeiders, vrou-
eschiedenis, en seksualiteit.
deze thema-avonden zijn de vier
*en duidelijk het meest enthou-
Nel: „Die avond leer je het
t". Ria: Laatst moesten wij zelf
led componeren over de minirok,
ie groep moest een lied schrijven
de minirok, de andere tegen. We
en veel gelachen!"
actie van hun echtgenoten op de
school loopt nogal uiteen. Cor:
i man vindt het wel best. HIJ
(t soms grapjes. Als ik vertel dat
en avond krijgen over kritisch
grapt hij: Je leest zeker tussen
gels door". Ria heeft thuis moe-
knokken voor een vrije dinsdag-
i ..Mijn man vindt het vanzelf-
Vandaag is het een belangrijke
dag voor de open school. De drie
vaste Kamercommissies voor so
ciale zaken, CRM en onderwijs
praten gezamenlijk over de „in-
sluizing" van de open school, die
onlangs door minister Pais is uit
gesteld. De veertien proefprojec
ten gaan nog een jaar door.
Toch is dit geen reden voor gro
te vreugde. De medewerkers en
medewerksters van de open
school zijn nauwelijks blij met
dit uitstel van executie. Zij heb
ben grote bezwaren tegen de
plannen van Pais, die de open
school wil onderbrengen bij be
staande instellingen als de dag
en avondmavo voor volwassenen,
de club- en buurthuizen en de
centra voor jong volwassenen.
Hun bezwaren richten zich vooral
op de rol, die de medewerkers van
de open school krijgen toebe
deeld. Zij treden slechts op als
consulent en mogen zelf niet meer
met de groepen werken. Vanuit
hun ervaring uit de proefprojec
ten moeten zij de leraren, de club
huiswerkers en de vormingswer
kers gaan vertellen hoe Je open
school-werk doet. Het jaar uitstel
lost niets op, vindt ook de Stich
ting Proefprojecten van de Open
school.
In een lange brief aan de kamer
commissies heeft de SPOS uitge
legd dat de voorwaarden, die Pais
stelt, onhaalbaar zijn. Zo moeten
de veertien lokaties tweemaal zo
veel deelnemers opvangen, ter
wijl er geen extra krachten mo
gen worden aangetrokken.
De SPOS verwijt de bewindsman
ook dat er „op mensonterende
wijze met medewerkers en mede
werksters van de open school
wordt omgesprongen". Het ver
wijt slaat op de onzekerheid,
waarin de medewerkers verke
ren. Zij hebben alle ontslag ge
kregen na 1 augustus van dit jaar.
Een aantal heeft al naar een ande
re baan gesolliciteerd. De SPOS
eist van de bewindsman een ant
woord vóór het paasreces. Als dat
antwoord niet komt, wenst de
SPOS niet langer verantwoorde
lijk te blijven voor de „inslul-
zing".
Van een militaire medewerker
In zijn State ol the Union voor het Amerikaanse Congres
maakte president Carter vorige maand de nieuwe grenzen
bekend van zijn buitenlands beleid. Centraal stond daarbij de
passage die betrekking had op het gebied rond de Perzische
Golf. Toch wekt het beleid van de Amerikaanse president wel
ernstige twijfels.
AOVERTENTIES
Een aantal lezers van onze krant hebben gereageerd naar
aanleiding van de bepaling in onze prijsvraag, dat de vroege
vogels voorrang zouden hebben.
Vooral zij die ver weg wonen zouden daarom minder kansen
hebben i.v.m. een latere postbestelling.
Wij hebben daar begrip voor en menen er goed aan te doen
deze regel als volgt te wijzigen: De prijzen zullen worden
getrokken onder alle goede inzendingen.
Carter zei letterlijk: „Een poging door
welke macht van buitenaf dan ook
om het gebied van de Perzische Golf
te beheersen, zal worden beschouwd
als een aanval op de vitale belangen
van de Verenigde Staten van Ameri
ka". Op grimmige toon vervolgde hij:
„Zo'n aanval zal met alle noodzakelij
ke middelen worden afgeslagen, inbe
grepen militaire macht". Boven
staande uitspraken vormen de kern
wat nu de Carter-doctrine wordt
genoemd.
In het verleden hebben meer Ameri
kaanse presidenten op deze wijze een
doctrine verkondigd. Daarbij kan ge
dacht worden aan Monroe en Tru
man. Het beeld dat we tot dit mo
ment van president Carter hadden,
was dat van een wereldprediker, die
voornamelijk geïnteresseerd was in
de handhaving van de mensenrech
ten, de ontwapening en het sussen
van overdreven angst voor het com
munisme. Plotseling stond daar een
totaal andere president. BIJ zijn toe
hoorders vestigde hij de indruk, dat
de Verenigde Staten opnieuw op weg
waren om de politieagent te worden
die ten koste van alles de wereldvrede
zou willen bewaren.
De vraag hoe aan de Carter-doctrine
een zichtbare inhoud zou kunnen
worden gegeven, heeft sedertdien de
gemoederen in het Westen sterk bezig
gehouden. Een sluitend antwoord op
deze vraag is tot op dit moment nog
niet gegeven.
Mobiliteit
Zoals reeds eerder betoogd ln Trouw
van 26 Januari, moeten er duidelijk
vraagtekens worden geplaatst bij de
huidige Amerikaanse strategische
mobiliteit. Nu de voornaamste maat
regelen bekend zijn geworden, WQrdt
deze indruk bevestigd. Volgens Ame
rikaanse bronnen kan de interventie-
strijdmacht, aangeduid met de naam
Rapid Deployment Force, ter sterkte
van ongeveer 150.000 man. op korte
termijn volledig inzetbaar worden ge
maakt. Maar het vervoer door de
lucht en per schip baart nog geweldig
veel zorgen. Vandaat dat de Amerika
nen nu koortsachtig bezig zijn om
vijftien speciale schepen te bouwen,
waarop het te vervoeren zware mate
riaal als in een soort drijvend depót
wordt opgeslagen.
Deze schepen zullen in vredestijd
reeds posities innemen in de omge
ving van de Perzische Golf. De sche
pen kunnen zonder moderne haven
faciliteiten worden gelost. Het zijn
zogeheten rij-op-rij-af schepen. De
bouw van de schepen zal ongeveer
drie tot vijf Jaar in beslag nemen en
ongeveer tien miljard gulden kosten.
Verder is er onvoldoende luchtver-
voerscapaclteit om het zware materi
eel van de luchtlandingsdivisies en de
mariniers snel te vervoeren. De com
mandant van de interventie-strijd
macht, lultenantrgeneraal P.X. Kel-
ley, heeft dit onlangs nog eens beves
tigd. Toch kan hij nu al beschikken
over ongeveer duizend vliegtuigen
van het Militairy Airlift Command en
diverse burgerlijke luchtvaartmaat-
schappijen. Voor het vervoer van de
zware uitrusting zullen reusachtige
vliegtuigen worden gebouwd van het
type C-X.
In de tussentijd kunnen de Verenigde
Staten beschikken over marine-een
heden, mariniers en Amerikaanse
troepen die ten dele vanuit West-
Europa zullen moeten worden inge
vlogen. Het zoeken van steunpunten
voor de vloot en vliegveld- en haven
faciliteiten in de omgeving van de
Perzische Golf lijkt ondertussen met
succes te worden bekroond. Oman,
Kenia en Somalië hebben positief ge
reageerd op het Amerikaanse verzoek
om militaire en civiele faciliteiten.
Registratie
Een ideale combinatie tussen hoge rente en directe opvraagbaarheid.
De IDEAALSPAARREKENING
biedt een hoge rente en uw geld blijft direct
beschikbaar
U kunt f 2.000,- per maand vrij opnemen.
Zonder opnamekoeten en zonder op
zegtermijn. In december kunt u zelfs
f 4.000,- vrij opnemen.
Méér opnemen? Ook dat is mogeUjk.
Over dat meerdere betaalt u dan:
1% opnamekosten voor gelden die langer
dan 12 maanden op de rekening hebben
gestaan.
2% opnamekosten voor gelden die korter
dan 12 maanden op de rekening hebben
gestaan.
Hoe opnemen?
Eén telefoontje is voldoende om het door
u gewenste bedrag dezelfde dag over te
boeken naar uw bank- of postrekening.
De rente wordt berekend volgens de
dagelijkse methode.
Het saldo dient minstens f2.000,- te
bedragen.
oe
auuuunrnn
aMidta.-..
Crediet- en Effectenbank
Nadere inlichtingen
Wilt u meer informatie vraag dan docu-
men tatie of bel met onze afdeling Spaar
gelden.
Direct openen kan ook.
Ukunt nu al een IDEAALSPAAR
REKENING openen door storting op orue
giro nr. 75661 of op onze bankrekening
nr. 69.90.00.009.
Graag onder vermelding van "openen
IDEAALSPAARREKENING
Utrecht Kromme Nieuwe Gracht 4-12, telefoon 030301911. Zeist Boulevard 1, telefoon 03404-20634.
Tenslotte heeft president Carter aan
gekondigd. dat alle mannen tussen
achttien en zesentwintig Jaar zullen
worden geregistreerd om. in geval
van nood, snel te kunnen worden
opgeroepen. Tot een herinvoering
van de dienstplicht zal het voorlopig
wel niet komen. Bedacht moet wor
den dat het minstens een half Jaar
duurt na het tijdstip van mobilisatie,
voordat men over bruikbare nieuwe
eenheden kan beschikken. Op dit mo
ment kampen de VS al met grote
personele tekorten bij hun uit vrijwil
ligers bestaande strijdkrachtem. Zo
zou het leger ongeveer 45.000 onderof
ficieren missen en de luchtmacht
tweeduizend gevechtsvllegers. Ook
de vloot zou met grote tekorten kam
pen. En bij de reserveeenheden die
nodig zijn om in geval van een crisis
de parate eenheden te versterken,
ontbreken ongeveer 130.000 van de
vereiste 940.000 man.
De uitspraak van de Amerikaanse
minister van defensie Harold Brown
dat de Verenigde Staten in de Perzi
sche Golf pijlsnel kunnen ingrijpen
moet daarom met een flinke korrel
zou genomen worden. Het ls dan ook
niet voor niets dat de Amerikaanse
regering vooreerst gekozen heeft voor
een andere wijze van benadering van
het probleem. President Carter pro
beert nu een verenigd front te vormen
en bevriende regeringen over te halen
tot steun aan het Amerikaanse be
leid, tot nu toe overigens zonder veel
succes.
Bondgenoten
Van Britse zijde valt weinig of geen
steun te verwachten. Op de vraag of
Groot-Brittannië de Verenigde Sta
ten substantieel zou steunen, indien
zij gewapenderhand zouden trachten
een Russisch opdringen in het gebied
van de Perzische Golf tot staan te
brengen, antwoordde de Britse minis
ter van buitenlandse zaken, Lord Car-
rington: „In geval er een militaire
invasie door het een of andere land
zou plaats vinden en het daarbij on
dubbelzinnig zou gaan om een onge
provoceerde agressie en de Verenigdt
Staten zouden besluiten om daarte
gen op te treden, dan zou ik hoper.
dat wij ons onder degenen zouder
bevinden, die dat zullen doen". Vee
zwakker kon het bijna niet wordei
gezegd.
De Franse president Glscard d'Es
talng weigerde op zijn beurt steur
aan de vergadering van de minister,
van buitenlandse zaken van de weste
lljke grote vijf. Een van de redenei
was de plotselinge politieke omme
keer van president Carter, gekoppek
aan de Franse wens om de bandei
met Moskou niet te verbreken.
Ook uit Bonn valt weinig steun t
verwachten. Evenals Groot-Brittar.
nlë weigert West-Dultsland akkoor
te gaan met een uitbreiding van he
gebied van de NAVO. Wel ls Wes
Duitsland bereid om op ruime schai
militair materieel te leveren aan lai
den in het Midden-Oosten en het g<
bied van de Middellandse Zee, Bc
vendien zal West-Dultsland de gate
die zullen afvallen, als gevolg van ee
eventuele actie van Amerlkaani
troepen in het gebied van de Perz
sche Golf, moeten opvullen met Dul
se eenheden. De andere landen va
de NAVO zijn hiertoe niet in staat
Weinig keus
Het minste dat de Amerikaanse reg
ring van haar Europese bondgenote
mag verwachten ls steun aan de la'
den rondom de Perzische Golf en ar
die op de noord- en oostflank van h
NAVO-gebled gedurende de tijd d
de handen van de Verenigde Stati
zijn gebonden door de Carter-doet)
ne. Daarbij zullen de Westeurope
regering er zich van bewust moetc
zijn dat zij niet met de Russen ov
ontspanning kunnen gaan onderha
delen, terwijl alleen de Amerikan<
bereid zijn om desnoods met gewe
de Russen af te houden van de ol
bronnen rondom de Perzische Golf
zich daarvoor enorme financiële
fers getroosten.
De Verenigde Staten hebben one
de gegeven omstandigheden geen i
dere keus dan voorlopig voortgaan
de Ingeslagen weg. Terugkeer v
deze weg zou de reeds lang taner
Amerikaanse geloofwaardigheid r
verder doen afnemen. Zou het c
verhoopt op korte termijn tot e
confrontatie met de Russen komt
waarbij de Amerikanen, met name
de beginfase, in kracht te kort zoud
schieten, dan zal het thuisfront ni
nalaten om luidkeels om uitleg èn o
het hoofd van de president te vragi
Trekken de Russen zich echter
korte termijn terug uit Afghanlsta
dan zal deze „overwinning" van pre
dent Carter net als de liefde vo
hem een menigte van zonden kuruv
bedekken
