Rechter billijkt FNV-acties
j •^2E3
wkado
Zijlstra handhaaft kredietbeperking
N
X
Werkgevers reageren zeer geschokt
Nkomo minister van
binnenlandse zaken
an-missie mislukt
Bron
DIJKSTRA
UXNIPEN
Meubelfabriek
5r Oisterwijk
deze krant
16 boven
sselmeer
lergestort
Trouw
Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Droog
Een dominee
loor de VARA
irvormde raad:
'N-leraar
et weren
Meer spaarzin
dringend nodig
Nicaragua
Duitse communisten
heffen zichzelf op
toonaangevend in eiken
Trouw
Alle hens aan
dek
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
H 38STE JAARGANG NR 10896 - DINSDAG 11 MAART 1980
HET WEER
Perioden met zon en bijna overal droog. Middagtemperatuur ongeveer acht
graden. Tot matig afnemende wind uit west tol noordwest, windkracht vier
Morgen en overmorgen: enige tijd regen een weinig verandering in
temperatuur.
zon onder 18 37
maan onder 13.15
Morgen: zon op 06.59
maan op: 04 21
LOSSE NUMMERS 65 CENT
'AGINA 2:
lit de kerkbladen
A. H. van den Heuvel
SINA 3:
PAGINA 4:
Sater in problemen
door nalatigheid
PAGINA 5:
Parlementsrubriek
PAGINA 7:
Khomeini kiest
voor de bezetters
Scheuring dreigt
in regering van
Zuid-Afrika
PAGINA 10:
De Kleine Krant
PAGINA ECONOMIE:
PAGINA SPORT:
Kortsjnoj speelt
weer remise
Ausputzershow
Van onze sociaal-economische redactie
AMSTERDAM De proteststakingen, die de indu
striebond FNV in de bedrijven tegen de loonmaat
regelen van het kabinet houdt, zijn gerechtvaar
digd. De bond kan er in beginsel mee doorgaan.
Dit volgt uit een uitspraak van presi
dent mr W. J. Borgerhoff Mulder van
de rechtbank van Amsterdam in het
kort geding van de werkgeversorgani
satie in de metaal FME heeft aange
spannen tegen de industriebond
FNV. De metaalwerkgevers eisten op
straffe van een dwangsom van een
miljoen gulden dat de bond zou stop
pen met actis tegen de loonwet en de
dreigende loonmaatregel. Die els
door de president van de rechtbank
afgewezen.
Nu vrijwel vaststaat, dat de regering
gebruik zal maken van haar bevoegd
heid om in te grijpen in de lonen,
vreest de bond „begrijpelijkerwijs"
dat zijn leden schade zullen lijden in
hun reële inkomen, schrijft mr Bor
gerhoff Mulder in zijn vonnis. Dat
levert volgens hem een „acute bedrei
ging" op van de belangen van de
betrokken werknemers, die een „grij
pen naar het uiterste middel van pro
teststakingen, teneinde de overheid
te beïvloeden, rechtvaardigt."
Dat werkgevers door die actie schade
lijden, kan hier niet doorslaggevend
zijn. Want stakingen kunnen zich nu
eenmaal alleen afspelen op „het ter
rein van de ondernemingen waar de
bedreigde werknemes werkzaam
zijn," aldus de uitspraak.
Opgetogen
in onzer verslaggevers
DREN De eerste van de elf
fiegtuigen die momenteel bij de
andse luchtmacht in gebruik
s gistermiddag verongelukt,
tomen wordt dat de bestuur-
kn het vliegtuig, de 35-jarige
I-Instructeur kapitein E. J. L.
Èan uit het Friese Veenwouden
Bom het leven is gekomen. Na
pge zoekacties zijn gisteren in
middag op het IJsselmeer ter
I van Stavoren diverse wrak-
m van het vliegtuig gesigna-
ikacties, waaraan helikopters
chtmacht en marine, de red-
ot uit Hindelopen en een vier-
sersschepen deelnamen, wer-
moeilijkt door de mist die bo-
t gebied hing waar het viieg-
t laatst was gesignaleerd. Om
over twaalf was er voor het
contact met het toestel, kort
iet van de vliegbasis Leeuwar-
s opgestegen.
in Kropman was een van de
Nederlandse vliegers die wer-
igeschoold om de F-16 te be-
Vorig jaar juni werd de eerste
n de Nederlandse luchtmacht
iragen. Na de elf die er sinds-
jn afgeleverd zullen er nog 91
De Nederlandse regering
r namelijk 102 besteld.
FNV-bestuurder reageerde gisteren
na het bekend worden van de uit
spraak zeer opgetogen. „Deze uit
spraak onderstreept nog eens dat
onze acties tegen de loonmaatregel
gerechtvaardigd zijn, aldus FNV-
voorzitter Wim Kok. Hij raadde mi
nister-president Van Agt die steeds
heeft gezegd dat de FNV-acties in
strijd zijn met de rechtsorde aan
„zijn tentamen staatsrecht nog eens
over te doen."
Volgens Kok zou de FNV ook los van
de uitspraak van de president zijn
doorgegaan met het voeren van ac
ties. Die acties van discussie bij
eenkomsten tot stakingen gaan
zich, nu de loonwet is aanvaard, rich
ten op de manier waarop minister
Albeda van sociale zaken van zijn
3™zafmaken" iMèTvl^deTcties Coalitieregering vandaag bekend
blijft het behoud van de koopkracht
voor de doorsnee werknemer. De
werkgevers reageerden zeer geschokt
op de uitspraak.
„Deze uitspraak maakt onderne
mingen tot een speelbal tussen poli
tiek en vakbeweging, verklaarde het
Verbond van Nederlandse Onderne
mingen. Het VNO vindt dat de rege
ring „deze machteloze positie niet
langer mag laten voortduren. Er moet
snel worden gekozen tussen een loon
maatregel en normale
loononderhandelingen", aldus het
VNO.
door Hans Masselink
Vogelvrij
De bemanning van een reddingshelicopter van de luchtmacht
bekijkt in een weiland in Friesland de kaart, tijdens een zoekactie
naar de wrakstukken van de F-16 die gisteren boven het IJsselmeer
neerstortte.
Voorzitter Ter Hart van de metaal
werkgevers noemde de uitspraak
„hoogst merkwaardig". Als het zo
doorgaat, zei hij, worden de onderne
mingen vogelvrij verklaard voor iede
reen die zijn recht wil halen. Het
wordt wel een heel gevaarllke situatie
als men dat probeert door schade toe
te brengen aan partijen die part noch
deel hebben aan de eis van de bonden
aan de overheid. De bedrijven kun
nen de eisen van de vakbonden nu
eenmaal niet Inwilligen", aldus Ter
Hart.
Mr. Borgerhof Mulder was het ook
niet eens met de stelling van de me
taalwerkgevers dat de bedrijven waar
actie is gevoerd niet van te voren op
de hoogte zijn gesteld door de bond.
Aangetoond is dat er tussen bedrijfs
leidingen en de bond overleg is ge
voerd, merkte hij op.
De werkgevers Denepen zich in het
kort geding op de „vredesplicht" die
de metaal-CAO kent.
Vervolg op pagina 3
SALISBURY Na moeizame onderhandelingen is er in
Rhodesië een coalitieregering uit de bus gekomen die bestaat
uit leden van de twee vleugels van het Patriottisch Front en
twee blanke ministers. De grote verrassing is de benoeming
van Joshua Nkomo tot minister van binnenlandse zaken.
Olievlekken op
Bretonse kust
Ondanks voorzorgsmaatregelen
heeft de schipbreuk van de olietan
ker „Tanio" geleid tot olievervuiling
van de Bretonse kust bij de plaats
Tregastel. Over een lengte van onge
veer 10 km zijn de stranden hier met
olievlekken bedekt.
Zo'n 200 vrijwilligers en soldaten
proberen de schade binnen de per
ken te houden.
Deskundigen maken zich wel zorgen
over de 10.000 ton olie die zich nog
bevindt in het voorste deel van het
schip, dat voor het eiland Batz is
gezonken. Met een kleine onderzee
boot zal op 90 meter diepte onder
zocht worden of de tanks niet lekges
lagen zijn.
RAN (AFP) De commissie van de VN, die in Iran is om een
ioek in te stellen naar de wandaden van de sjah, heeft besloten niet
te blijven. De commissie nam deze beslissing nadat duidelijk was
flen dat er geen kans was dat ze op korte termijn met alle Amerikaan-
elaars zou kunnen spreken. De commissie zal Teheran waarschijnlijk
kg al verlaten.
Jsluit van de commissie werd gisteravond door minister van buiten
zaken Ghotbzadeh meegedeeld aan het Iraanse persagentschap Pars.
Isluit kwam nadat ayatollah Khomeini een aantal voorwaarden had
(fld op basis waarvan de commissie pas na het uitbrengen van een
t zou kunen spreken met alle Amerikaanse gijzelaars.
iring van de Verenigde Staten heeft de terugslag in de gijzelingsaffai-
lel op rekening interne verschillen van mening in Iran geschreven.
handenzijnde vertrek van de commissie komt als een zware
ag voor de Amerikaanse president die tot dusver steeds geprobeerd
gijzeling op een vreedzame wijze af te wikkelen.
ADVERTENTIE
Vanavond manifestatie muziek
centrum Vredenburg Utrecht,
toegang 5 aanvang 19.30 uur.
Sprekers: S. Ramirez (regering)
B. Arce (FSLN) muziek: o.a. Los
de Palacaquina (Nic.)
Steon de alphabetlserlng
giro 3580163 Nicaragua
koroltee Utrecht.
BONN (DPA) De communistische
partij van West-Dultsland (KPD)
heeft zichzelf ontbonden. De partij
deelde gisteren in Bonn mee dat tij
dens een driedaags congres tot ophef
fing was besloten. Het besluit werd
genomen met een meerderheid van
twee derden. De KPD werd in 1957
door het hooggerechtshof verboden
omdat de partij in strijd was met de
grondwet.
Daarop werd in 1970 een
nieuwe KPD opgericht, die duizend
leden telde. Naast de KPD bestaat er
nog een andere communistische par
tij de DKP, die steeds uitdrukkelijk
heeft verklaard binnen het kader van
de Westduitse grondwet te willen
werken.
Na de voor hem teleurstellende uit
slag van de verkiezingen gaf ex-guer
rillaleider Joshua Nkomo de voor
keur aan een minsterspost boven het
presidentschap, dat voor hem te wei
nig inhoud heeft. De president heeft
volgens het in het Lancaster House
gesloten akkoord weing te zeggen en
is alleen maar de vlag op het schip
van staat.
Naar verluidt was Nkomo het liefst
minister van defensie geworden,
maar de toekomstige premier Robert
Mugabe heeft zich dit ministerie vori
ge week al toegeëigend. Het ministe
rie van binnenlandse zaken heeft
voor Nkomo toch wel enig gewicht,
omdat hij daar de zeggenschap krijgt
over de politie. Hij verwerft de ver
antwoordelijkheid voor de handha
ving van de openbare orde.
Woordvoerders van de toekomstige
premier Mugabe wilden gisteren nog
geen namen noemen van andere mi
nisters. maar verklaarden wel dat alle
posten zijn verdeeld. Gesprekken zijn
nog gaande met „twee belangrijke
hoogstaande Europeanen" over een
ministerspost. Het is niet bekend of
deze twee uit de parti van ex-premier
Ian Smith, het Rhodesische Front,
komen. Mugabe heeft met opzet blan
ken gevraagd om in zijn kabinet zit
ting te nemen, omdat hij een verzoe
nend gebaar wil maken naar de blan
ke gemeenschap.
Vanmiddag geeft Mugabe de comple
te lijst van ministers vrij van de eer
ste zwarte meerderheidsregering in
Rhodesië.
Binnen de Zapu-vleugel van het Pa
triottisch Front zijn moeilijkheden
ontstaan, omdat Jongeren in deze
partij Nkomo en andere oudere lei
ders een verkeerde politiek verwijten.
De Zapu had veel meer dan de be
haalde twintig zetels in het parle
ment verwacht. Nkomo wordt nu ver
weten dat hij zich al voor de verkie
zingen te soepel heeft opgesteld en
zelfs een coalitie met bisschop Muzo-
rewa niet uitsloot.
ADVERTENTIE
Welingelichte bronnen, diplomatieke kringen, politieke
waarnemers: zonder die zelfkant van wandelgangen
laat zich nauwelijks ernstige Journalistiek bedrijven.
Een diepte-interview dus over de achtergronden van
het fenomeen benen-op-tafel. Pagina 5.
IT*
Authentiek Slavisch
iMLto*
Boetseerset Ai
Boetseerkki md verl in .1 kleuren en kleedje (C)
penseeltje Wordt zonder uven r
1 mei fra.n diermoliel Als ondcr-
ovenhurd
c legger of «Kir de sier
Schroevedraaierset<B> 4 Hou(en eierdopjes (D)
troie. kleine en kruiskopschroeve- rj
draaier in een Handgreepie mei
op sierlijk blankhouien hang-
Van onze sociaal-economi
sche redactie
DEN HAAG - President Zijl
stra van De Nederlandsche
Bank wil de algemene kre
dietbeperking niet versoepe
len. Zijlstra schrijft dit in een
brief aan de gezamenlijke or
ganisaties van werkgevers.
Die hadden in januari per
brief bij Zijlstra geklaagd
over de zeer hoge intussen
nog verder gestegen rente,
en erop gewezen dat het daar
door voor de bedrijven steeds
moeilijker wordt aan geld te
komen voor investeringen.
Eerder al had Zijlstra laten weten dat
hij niet van plan is te hoge bestedin
gen met name lonen en overheids
uitgaven te helpen financieren
door de geldkraan wat verder open te
zetten. In zijn brief schrijft Zijlstra,
dat hij bij het vaststellen van het
kredietplafond per jaar dan ook geen
rekening houdt met versnelling in de. treden,
inflatie of met afvloeiing van geld
naar het buitenland. Dat laatste is
toch gebeurd. Daarbij heeft zich bo
vendien een tekort voorgedaan op de
betalingsbalans met het buitenland.
De huidige hoge rentestand moet
dan. schrijft Zijlstra, „geheel wprden
gezien in het licht van de noodzaak te
komen tot extern evenwichtsher
stel". Bij een tekort op de betalings
balans wil dat zeggen dat netto in
voer van kapitaal zal moeten op-
Kredietverruiming
De hoge rente is een uitdrukking van
het tekort aan besparingen in de tota
le Nederlandse economie. Als ZiJLstra
ADVERTENTIE
Toonzalen:
AMSTERDAM
Weteringschans 84a
DEN HAAG
Stationsweg 10z-
HEEMSTEDE
Cruquiusweg 37
Ook
verkrijgbaar
in de betere
verlichtings
zaken
zou toestaan dat meer. geld wordt
geschapen kredietverruiming bij
voorbeeld dan zou dat „deze reali
teit maskeren". Dat zou ..de grond
slag doen ontvallen aan het verwe
zenlijken van het noodzakelijke alge
hele evenwichtsherstel van de Neder
landse volkshuishouding", aldus Zijl
stra's brief.
De bankpresident wijst er op dat hij
het afgelopen jaaj- de geldkraan al
een ietsje verder heeft opengezet,
door wat meer geldschepping toe te
staan dan het nationale inkomen in
procenten toenam. In 1980 zal wel
weer hetzelfde gebeuren Terugdrin
gen van de hoeveelheid geld in ver
houding tot het nationale Inkomen,
zou gezien de huidige flauwe algeme
ne economische bedrijvigheid ook
„minder gewenst" zijn, aldus de brief.
(Een beschouwing staat op pagina 9).
UHIIIIVI lil VCII I 1(11 IV! V V IIIV llivi III II i
nimlaguiechiinick. votirexlfn gcm;,k. ",luN«n «mltepeitK -'I-
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw, hel ochtendblad mei een over
tuiging. Uil erkentelijkheid ontvangt u een van deze kadoos naar
keuze
Naam nieuwe abonnee
Adres nieuwe abonnee
Postcode en plaats
Uw naamI
Uw adres
Pristcode en plaats
i
-Giro
Tel
Voor hei kwartaalabonnement geld! voor de eerste betaalperiode
een welkomsikoriingvan 7.50
Kado naar keuze DA. DB DD (aankruisen a.u.b.l
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw
Antwoordnummer 2?>2.1000 PA Amsterdam
)f bel 020-65lJ.188 (uitsluitend voor opgaven I
Voor bezorginlormatic 02()-'B.V456
Lees een krant met overtuiging: TrOUW
