IKV wil met
kerken spreken
Naudé en Meyer
tot zwarte
kerk toegelaten
Waarom ik lid werd
van de zwarte kerk
Vrijzinnigen zoeken
basisbeweging op
ommekeer
ommekaar
Trouw
Nieuwe presidente
gereformeerde
vrouwenbond
Oecumene, IKV en
'Samen op Weg'
op synode
VOORBIJGANGERS
Erkenning voor
kerk in de DDR
UIT DE KERKBLADEN
Gezin en
avondmaal
;D
MAANDAG 3 MAART 1980
KERK
TROUW/KWARTET
2
door Aldert Schipper
Het Interkerkelijk Vredesberaad voelt behoefte aan een ver
der gesprek met de negen kerken, die het IKV dragen.
Verzoeken om een discussie zijn dezer dagen uitgegaan naar
de participanten met in de eerste plaats de gereformeerde
kerken, waarvan de generale synode deze week onder meer
over het IKV spreekt.
Mient-Jan Faber
Dat het IKV zich nu tot de kerken
richt komt door de teleurstelling over
het kernwapendebat In de Tweede
Kamer en ls ook een gevolg van de-
aanvallen. die de buitenwereld op het
IKV doet. Zo heelt een televisie-uit*
lending van de Troa veel kwaad ge
sticht Maar ook sommige CDA-poli-
Uci zijn op oorlogspad tegen het IKV.
De secretaris van het IKV. dr. Mlent
Jan Faber Uit bij voorbeeld nogal
swaar aan uiUaUngen van zijn
naamgenoot dr Sletse Faber (AR-
Kamerlid). die de indruk wekt dat het
IKV steeds bijeenkomsten belegt
met communisten. ..Omdat kerkmen
sen nauwelijks de IKV-bijeenkom-
sten bezoeken, krijgen die vergade
ringen al gauw een communistisch
karakter." heeft Faber volgens zijn
krant, het Friesch Dagblad, gezegd
Mlent Jan Faber merkt op: „In de
kerk wordt bij de mensen bewustheid
gewekt dat racisme niet kan. dat er in
Zuid-Afrika van alles aan schort en
dal massa-wapens zondig zijn. Dat
heeft als gevolg dat de mensen daar
op reageren Als ze dan door de Tros
een etiket van communisme opge-
Elakt krijgen, dan verwacht ik dat de
erk ze in bescherming neemt Maar
nu zie Je vaak dat christelijke politici
uitspraken van zo'n televisie-uitzen
ding gaan zitten napraten."
Het IKV heeft zijn opdracht van de
kerken gekregen en nu het onder
vuur genomen wordt wil het graag
dat de kerken zich daar iets van aan
trekken ..KrlUek mag ook", verze
kert Faber „Je hoort van de kerken
soms niks over ons werk en Ik ben
bang dat ze het dan met angst en
beven zitten aan te zien." Faber vindt
het bij voorbeeld Jammer dat de ker
ken zich In hun kritiek op het IKV tot
het uiterlijk optreden beperken. „In
het deputatenrapport voor de ko
mende gereformeerde synodeverga
dering staat bij voorbeeld dat het
IKV soms hard reageert. Ze hebben
dus speciale kritiek op de vorm van
ons optreden. Maar ik zou met de
kerken graag eens willen praten over
de inhoud van ons werk."
Je vraagt Je evenwel af of de kerken
wel voldoende weten van de proble
matiek van de wapens om met het
IKV te kunnen spreken. Het IKV
heeft In de loop van de Jaren Immers
een deskundigheid opgebouwd, die
ook onder de pollUci en defensiespe
cialisten gezag schept. De kennisach
terstand bij de kerken ls voor Faber
Juist een argument te meer om met
elkaar weer eens bU te praten.
Maar voor veel mensen is het onaan
vaardbaar. wanneer de kerk zich in
detail met het oorlogsvraagstuk be
zighoudt. De kerk mag wel zeggen
dat massavernieUglngswapens dui
vels zijn; dat ls profetisch spreken.
Maar de kerk mag van deze mensen
niet de weg aanwijzen om van die
krengen af te komen. En zij hebben
liever ook niet dat het IKV teveel In
details treedt Mlent Jan Faber oor
deelt echter dat het onbarmhartig is
voor de mensen die met die dingen
moeten werken, wanneer de kerk met
onvoldoende kennis van zaken oor
deelt
De secretaris van het IKV zelf
gereformeerd ls verbaasd dat de
gereformeerde kerken nog niet de
helft opbrachten van het bedrag dat
zij zich hadden voorgenomen aan het
IKV bij te dragen. „De 300 kernen
van het IKV zijn voor een belangrijk
deel door gereformeerden bezet."
zegt dr. Faber die het geringe respons
bij de gereformeerden als een angstig
verschijnsel betitelt. „Had de synode
voor ons maar evenveel belangstel
ling als voor elke plaatselijke ge
meente." verzucht hij.
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT Het hoofdbestuur van de vereniging van vrijzin
nige hervormden heeft besloten, tot geregelde contacten te
komen met de basisbeweging. Als eerste stap zal er op 17 mei
een ontmoeting zijn met de kritische gemeente IJmond.
Beverwijk ls een vsn de plaatsen,
waar al een gesprek op gang is geko
men tussen vrijzinnigen en leden van
de basisbeweging ter plaatse.
Het hoofdbestuur hoopt op deze ma
nier de vereniging wat uit het isole
ment te halen, waarin zij steeds meer
haars ondanks terecht gekomen ls.
„WIJ voelen ons buitenspel gezet."
aldus secretaris ds W H. Stenfcrt
Kroese ..We zien hoe allerwege op- Windstil
vattingen en inzichten baanbreken.
die vroeger typisch vrijzinnig geacht
werden, vooral bij gereformeerden en
rooms-katholleken. Maar zelden of
nooit wordt dat erkend, en zelden of
nooit ls dat aanleiding voor anderen
om toenadering tot ons te zoeken.
Hoe gangbaar vrijzinnigheid ook ge
worden mag zijn, .vrijzinnig' is nog
altijd een lelijk woord en vrijzinnigen
worden gemeden."
waarin opgenomen De Rotter
dammer. met Dordts Oagbiad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Letdse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jen/e Tammmgj
Directeur mg O Posima
MOOfOKANtOOR
PoVDws 8*9
tOOO AW Amsterdam
WOJU'VJJ' (31
tei 070-9'M56
ie*. 13006
Pot tq 'O 66 00 00
eNed C'ede'Ojr»
«e.erwfA» 73 00'2 674
RCGO ROTTE ROAM OORORCCHT
94S
3000 A* Ronerdam
w 0'0-" 5668 (Röonnememen
teiorgmg)
tet OtO 5566 (redacw
i«i 5700 (w-tUuitend voor
Rotterdam
REGO OEN HAAG lEiOCN
Postbus '0'
750' CC Oen Maag
te» 070 469445
I abormememe* en betorpng)
iel 070-46044* tredectwt
te< 070-466664 tw«tsA*end voor
Parkstraat 77 Oen h*jq
REGO NOORO OOST Nf OERcANO
abonnementen en berorgmg)
Posthrt J
8000 AA 7*o"e
ie- 05200 7030
Melkmarkt 56 Zmo«e
A bonnement spr i|ien
Advenenrefa'*.*- co u-. taj
Te-etorvecne aeo"nemenienot»»ecNen
\t adressen DO.eni
Oogj.e iam.«eoer<n»en 9'9 30 .an
""aandeq m <j*g Op ronde? .an '6
70 uw ie«et 070 9'3456
Opga.* mn. advertences
070 916666 o» se*' aan Meu-Adv
A'oeung pos'bus 433
1000 AK AMSTERDAM
AOMtnigng»" vlVle
aan owr# Amsterdamse adressen
Stenfert Kroese: „We maken ons
steeds ongeruster dat het vrijzinnig
christendom in een windstille zone
terecht ls gekomen. Dat ligt. althans
voor een groot deel. aan het ontbre
ken van inspirerende gesprekspart
ners. De modallteltsgesprekken zijn
over het algemeen saaie vertoningen.
Nieuwe jonge gesprekspartners, die
hartstochtelijk bezig zijn met vragen
die ons na aan het hart liggen, zijn
precies wat wij nodig hebben."
Vergelijking van „Eerste visie en pro
gram van de basisbeweging met de
vrijzinnige „Uitgangspunten en doel
stellingen" laat ook veel gemeen
schappelijks zien. Daarbij hoopt het
hoofdbestuur, dat contact met de kri
tische gemeenten zou kunnen bijdra
gen tot herstel van de contacten met
de eigen vrijzinnige Jeugd.
Niet Iedere vrijzinnig-hervormde ls
overigens enthousiast over dit con-
tactzoeken met de basisbeweging.
Argumenten contra zijn vooral „het
soms onbesuisde en eenzijdige enga
gement" van deze groepen, hun ge
brekkige theologische onderbouw en
hun andere beleving van de ere
dienst. Maar, aldus secretaris 8ten-
fert Kroese Niemand bepleit een kri
tiekloos samengaan Dat zou trou
wens ook weinig interessant zijn.
ADVERTENTIE
Van gereformeerden is bekend dat zij
grote afkeer van communisten heb
ben. Zou de samenwerking van het
IKV met de actie tegen de neutronen
bom oorzaak zijn van het gebrek aan
gereformeerde belangstelling? Faber:
„De actie tegen de neutronenbom zit
in een heel bepaald vaarwater. Inci
denteel hebben we samengewerkt,
wanneer we elkaar in een bepaalde
actie tegenkwamen. Maar wij houden
onze eigen identiteit als een evangeli
sche beweging hoog en daarom is er
ook geen formele band met de bewe
ging tegen de N-bom. We zijn ook te
verschillend. Wij hebben heel princi
pieel gekozen voor een kritische hou
ding tegenover onze eigen samenle
ving. maar ook naar die van het oos
ten. Dat is fundamenteel anders dan
de beweging tegen de N-bom doet"
Naar de andere kant grenst Faber het
IKV af tegen de groep, die vorig Jaar
In de Vredesweek op de markt kwam
met de zgn. Shalomkrant. „Deze
mensen beginnen met kritiek op het
oosten. En ze blijven daar teveel in
steken. Maar ons verwijten zij dat wij
ons onvoldoende bewust zijn van het
communistische gevaar." De gerefor
meerde deputaten voor de begelei
ding van de gereformeerde leden van
het IKV hebben vorig Jaar de plaatse
lijke gemeenten aanbevolen te kiezen
voor distributie van de IKV-Vredes-
krant en zij bevelen nu de synode
aan. op dit punt een uitspraak te
doen. Faber ls het daarmee eens. ..Je
moet de plaatselijke gemeente niet
laten kiezen, dan haal je een verkeerd
conflict In huis."
Het IKV wil met de kerken niet alleen
praten over de ongelukkige Kamer-
besluiten over de aanmaak van nieu
we kernraketten, maar ook over zijn
plan om deze zomer aanwezig te zin.
als In Genève de tweede toetsings
conferentie van het verdrag tegen
verspreiding van kernwapens wordt
gehouden. Het IKV wil proberen daar
samen met de wereldraad van kerken
zijn slagzin en zijn ideeën aan de man
te brengen. Het gaat in Genève over
het probleem van de spreiding van
kernwapens in de wereld. De kleinere
landen, die geen kernwapens hebben,
zullen volgens Faber misschien ook
op den duur wel willen afzien van
kernwapens, maar daar moet dan een
garantie van de grote kernwapenmo-
gendheden tegenover staan dat zij de
kleinere landen niet zullen bedreigen.
„Maar de beste oplossing voor het
prollferatle-probleem", zegt Faber la
chend. „Is natuurlijk onze leus 'de
kernwapens de wereld uit'." In de
vorige toetsingsconferentie, ln 1975
heeft onze huidige minister van bui
tenlandse zaken. Van der Klauw, ge
pleit voor ontwapening en wapenbe
heersing. „Die hebben we dus alvast
aan onze kant." glimlacht Faber.
Van een onzer verslaggevers
BAARN Het bestuur van de gere
formeerde vrouwenbond heeft de le
den voorgesteld, mevrouw M. Toren--
81ager te Bennekom te kiezen als
presidente voor een periode van vijf
Jaar.
ZIJ zal mevrouw D. de Jong-Bakker te
Aalsmeer opvolgen, die na zes jaar te
kennen gegeven heeft, deze functie
neer te willen leggen. Mevrouw Toren
was acht jaar presidente van de afde
ling Gelderland, lid van het hoofdbe
stuur en van het dagelijks bestuur.
Ook leidt zij de werkgroep kader. De
verkiezing zal plaatsvinden op de
huldhoudelijke vergadering, 20
maart in Amersfoort. De officiële
overdracht van de leiding van de
bond zal gebeuren tijdens de grote
Jaarlijkse ontmoetingsdag, donder
dag 8 mei in de Haagse Houtrust-
hallen.
door Hennie Serfontein
JOHANNESBURG Gisteren zijn dr. Beyers Naudé, de
vroegere directeur van het verboden Christelijk Instituut, ds.
Roelf Meyer, de ex-redacteur van het blad van het instituut
Pro Veritate en zijn vrouw Nita toegetreden tot de zwarte
Nederduitse Gereformeerde Kerk in Afrika. Zij zijn lid gewor
den van de gemeente van ds. Sam Buti in Alexandra, een
zwarte voorstad van Johannesburg.
Dr Beyers Naudé
De toetreding tot de gemeente vond
gistermiddag plaats. Tegelijk werd
de baby van de familie Meyer, samen
met een zwart kindje, gedoopt. Hoe
wel het weinig voorkomt, hebben
voor hen wel meer blanken het be
sluit genomen lid te worden van een
van de nlet-blanke kerken. In Kaap
stad hoort een vooraanstaand geleer
de tot de „kleurlingen-kerk" van dr.
Allan Boesak en in de „bantoestans"
horen sommige blanke technici tot de
zwarte kerken ter plaatse. De zwarte
dienst had plaats in het wljkgebouw
van de blanke Parkhurst-gemeente,
tegenover het eigenlijke kerkgebouw,
dat voor zwarten niet toegankelijk ls.
De zwarte gemeente was speciaal
naar dit wijkgebouw gekomen, om
dat dr. Naudé een vrijheidsbeperking
heeft en niet naar Alexandra mag
reizen, dat een zwart woongebied ls.
Naudé preekte na zijn verwelkoming
in de gemeente over Johannes 15 de
verzen 5 tot 13 en Johannes 16 en 17.
waar Jezus' laatste opdrachten zijn
vermeld voordat hij zou worden gear
resteerd. Jezus' opdracht luidt onder
meer een nieuw soort gemeenschap
te vormen, een nieuwe naUe des He
ren. de gemeenschap der heiligen.
Maar het resultaat zal zijn: „Jullie sal
misverstaan en gehaat word. Jullie sal
vervolg word. En dit sal gedoen word
deur mense wat glo (die menen) dat
hulle daarmee 'n diens aan God be
wijs".
Onze correspondent voegt hier aan
toe, dat hij als gevolg van de „ban
ning order" van dr. Nandé niet ge
rechtigd is citaten te geven uit de
preek, die onder meer ging over de
rol van de christenen in de Zuidafri-
kaanse situatie.
Zijn „Illegalen"
rechteloos en vogelvrll?
Wij vragen steun nu voor hen die
asiel zoeken In de Mozes en Aaron
kerk.
Glronr. 1918211
Stichting Mozeshuis Amsterdam
LEUSDEN Oecumenische relaUes
ln Nederland ls het eerste agenda
punt van de gereformeerde synode,
die vanaf vanmiddag tot en met don
derdag in Lunteren vergadert. De de
putaten oecumene binnenland roe
pen de kerken op. in de plaatselijke
situaüe al het mogelijke te doen om
het gesprek over eucharisatie/avond-
maal en ambt gaande te houden.
De betrekkingen met de hervormde
kerk („Samen op Weg") komen van
avond „in conferentiestijl" aan de
orde. dat wil zeggen dat de synode er
informeel over praat zonder besluiten
te nemen. Dinsdag staan de zaken
betreffende eredienst op het synode
program.
Woensdag zal de synode spreken over
de betrekkingen met onder meer de
wereldraad van kerken, de gerefor
meerde oecumenische synode en ver
schillende kerken ln Zuld-Afrika.
Donderdag komen de oorlogsproble-
matiek en de activiteiten van het
interkerkelijk vredesberaad (IKV)
aan de orde.
door Roelf Meyer
Verleden week hebben zeven leden de blanke Nederduitse gereformeerde kerk verlaten.
Beyers Naudé, Nita (mijn vrouw) en ik sluiten ons bij de Nederduitse Gereformeerde kerk in
Afrika aan. Deze kerk bestaat hoofdzakelijk uit zwarten, maar ook anderen kunnen er lid
van worden.
Waarom zou iemand zoals Ik, die ln
de NG kerk is opgegroeid en daar
het evangelie heeft ontvangen en er
bijzondere ervaringen heeft gehad,
deze verlaten? Waarom zou ik, die
zeven jaar opleiding in die kerk
heeft genoten, die een aantal jaren
de kerk als predikant heeft gediend
en die voorzitter ls geweest van de
ring Bulawayo, deze kerk verlaten
en de zwarte kerk opzoeken.?
Was zo'n besluit makkelijk? Het
antwoord ls nee. Er ging een lang
durige persoonlijke strijd aan
vooral.
Iemand heeft eens gezegd: 'Men
sterf als men weigert voor het recht
op te komen'. Ik was gedurig bezig
in de blanke NO Kerk dood te gaan.
Niet omdat ik weigerde op te komen
voor hetgeen recht ls. maar door de
structuur van de kerk. De autoritai
re structuur, de steun aan „de ge
scheiden ontwikkeling" en econo
mische uitbuiting, het isolement
van de NG Kerk van de gemeen
schap van de overige kerken, de
verhouding tot de Jongere NG Ker
ken, die bestaat uit het geven van
geld en theologische opleiding doch
zonder echte gemeenschap, de
greep van het Afrikaner nationalis
me door middel van de geheime
Invloed van de Afrikaner Broeder
bond hebben het voor mij onmoge
lijk gemaakt in deze gemeenschap
vrij adem te halen. Ik wil bij een
groep behoren die onafhankelijk ls
en die niet verworden is tot deel van
het systeem, tot de godsdienstige
kant van de Zuidafrikaanse levens
wijze. Dit betekent dat de kerk geen
theologische apartheid mag bedrij
ven; ze mag haar boodschap en ac
tie niet scheiden van de sociaal-
economische en politieke proble
men van de wereld. De kerk moet de
werkelijke problemen van de sa
menleving onder ogen zien.
Naar mijn oordeel is het hoofdpro
bleem van Zuid-Afrlka niet het ras
senvraagstuk. Racisme ls uiting
van een erger probleem, namelijk
het probleem van een rechtvaardige
verdeling van economische, techno
logische en politieke macht. Ras
sendiscriminatie is niet de oorzaak
van het onrecht maar de uitwerking
van economische en politieke uit
buiting en een middel om de status
quo vim ongerechtigheid te recht
vaardigen. Te proberen van de dis
criminatie af te komen zonder op
lossing van het machtsprobleem be
tekent slechts uitstel van het funda
mentele keuzeprobleem en dit leidt
tot een situatie van voortdurend
geweld. Ik wil graag behoren tot een
groep, die ook eerlijk genoeg ls om
dit probleem onder ogen te zien.
Misschien zullen de mensen ln de
Nederduitse Gereformeerde Kerk
ln Afrika mijn verwachtingen te
leurstellen, maar ik weet dat zij een
lijdende en strijdende groep men
sen zijn, die open staan voor deze
mogelijkheden. Misschien zullen de
mensen ln de NG Kerk ln Afrika in
de toekomst het genoemde machts
probleem vermijden en hun aandeel
ln het machtssysteem leveren als
een zwarte elite-groep, en dus als
een buffer tussen de blanke rijkdom
en macht enerzijds en de zwarte
leiding van de opstand anderzijds.
Maar dan ben ik tenminste een deel
van de worsteling die gaat over le
ven en dood. Een kerk die tracht
neutraal te blijven wordt niet
slechts irrelevant, maar een zoge
naamde neutrale kerk ondersteunt
de status quo. De kerk moet kiezen
voor praktische gerechtigheid ln
plaats van voor het kwaad.
Ik wil behoren tot een groep men
sen die het hoofd biedt aan de soci
aal-economische problemen en
daarmee worstelt. Ik wil horen tot
een oecumenische gemeenschap
van mensen waar men verantwoor
delijkheid voor elkaar wil dragen.
Ik wil behoren tot een gemeenschap
van mensen, waar lk word behan
deld op basis van de kracht van
mijn argumenten en niet afhanke
lijk van mijn ras. mijn huidkleur of
de inhoud van mijn beurs.
De drie jonge NG Kerken hebben
besloten om één open niet-raciale
kerk te vormen en zij werken hard
om daar gestalte aan te geven. De
blanke NG kerk heeft de uitnodi
ging om deel te worden van die ene
kerk duidelijk en beslist afgewezen.
Deze poging tot praktische eenheid
is ook een uitdaging aan andere
één-denominationele kerken om
zich te verenigen. Volgens mijn
overtuiging kan de eenheid van de
kerk alleen tot stand komen rond
om de strijd voor gerechtigheid in
Zuid-Afrika. Kerken en groepen
van mensen blijven gescheiden in
Zuid-Afrika doordat zij deel van de
samenleving zijn geworden en zich
niet kunnen geven aan de strijd
voor gerechtigheid. Eigenbelang en
de wil om de macht en de status te
houden maakt het onmogelijk om
alleen maar lippendienst te leveren.
Voor mij is het opwindend deel te
zijn van een groep, die probeert
elkaar te vinden in het duister van
de verdeeldheid en tracht een weg
te vinden naar een politieke en eco
nomische verlichting.
Ik heb het diepe verlangen, te horen
tot een groep die niet moraliseert en
die geen buitenaards evangelie ver
kondigt en de bijbel niet op een
dictatoriale wijze gebruikt.
Mozes was het er dus mee eens dat er
„verspieders" naar het beloofde land
zouden worden uitgezonden. „Ik kooa
twaalf mannen uit. één per stam". Ze
gaan het gebergte in, tot daar waar de
druiven groeien. Die nemen ze mee
als ze terugkomen om te rapporteren
Mozes vertelt dat eerst van de
gunstige kant. Ze zeiden:
„Goed is het land. dat HIJ, onze Ood
ons geeft." Deze positieve boodschap
zal ertoe dienen om des te sterker te
doen uitkomen hoe negatief de
Israëlieten op deze rapportage
hebben gereageerd. Ze weigerden om
op weg te gaan. ze mopperden ln hun
tenten, ze zetten elkaar op. Ze zelden:
„In zijn haat tegen ons heeft de Heer
ons uit het land Egypte gevoerd, om
ons in de hand van de Amorieten te
geven en om ons te vernietigen"
(Deuteronomlum 1,23-27).
De aarzeling is tot verzet uitgegroeid.
Ze keren de geloofsbelijdenis van de
uittocht om. Een anti-credo noemt
een uitlegger dit. Bevrijding is in hun
ogen vernietiging geworden. „Waar
gaan we eigenlijk naar toe?" vragen
ze zich af. Een dieptepunt in dit
gesprek tussen God en zijn volk. Het
vertrouwen is tot wantrouwen
geworden. En wat is er met
wantrouwende mensen te beginnen?
De onderneming van de bevrijding is
geen ingreep van de Heer alleen. Ze
zullen met Hem mee moeten doen. Zo
is het nog altijd. Deze God werkt niet
meteen marionettentheater. HIJ laat
inspraak toe. Hij lokt die zelfs uit
Maar als het vertrouwen weg is. is
alles weg. Zo houdt Mozes hun de
geschiedenis voor. Ze moeten zich
dat herinneren, nu ze hier staan voor
de poorten van het beloofde land.
Niets wordt verzwegen. God neemt
de mensen ernstig. Tot op de
Godslastering toe.
Beroepingswerk
NED HERV. KERK
Aangenomen naar Hillegersberg (bij
stand in het pastoraat ten behoeve
van de Bergkapelgemeente, vrijz.
herv.): mevr. W. Hudig-Semeijns de
Vries van Doesburgh, die tevens part-,
time predikant te Kralingen (Vrijfi
jeugdkerk) blijft.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Hallum (Fr.) en te Kat
wijk aan Zee: J. Knol te Oldebroek
Geref. kerken
Beroepen: te Naaldwijk J. Knol tl
Oldebroek.
Van onze kerkredactie
AMSTERDAM Uit de Oostduitai
dagbladen Neues Deutschland ei
Neue Zelt blijkt dat de verklarini
over de huidige wereldpolitieke situa
tie van de bond van evangelisch!
kerken ln de DDR Instemming heef
gekregen van staatssecretaris Klaui
Gysi van kerkelijke aangelegen
heden.
Op een bijeenkomst van de christe
lijk democratische unie, een van dl
partijen in de DDR, ln Burgscheidun
gen. hebben Gysi en de voorzitter val
de CDU zich positief over de kerkellj
ke Inspanning voor vrede en veilif
held geuit. Wel gingen beide polif'
voorbij aan het feit dat de kerk in
DDR niet alleen het bestellen
nieuwe kernwapens door het West
maar ook de Sowjet-actle in Af|
nistan op de korrel heeft genomei
Eerder was al iets gebleken van i
Oostdultse afkeer van het genua#
ceerde in het kerkelijk spreken va
de laatste tijd. De verklaring van 4
wereldraad van kerken, waarin eves
eens Afghanistan aan de orde wen
gesteld, werd in de Oostdultse pel
slechts ten dele geciteerd. En ook
in Burgscheidungen vermeed men
kritiek te vermelden die de werel
raad op het Oostblok heeft geuit.
Ds. F. Moll ln Het Kerkblad voor de
ring Alphen aan de Rijn van de her
vormde kerk:
Ik kan mij niet aan de indruk ont
trekken. dat heel wat verzet van ou
deren tegen het toelaten van kinde
ren tot het Avondmaal („ze snappen
daar toch niets van") samenhangt
met een Intuïtief, maar meteen ook
verdrongen, besef bij veel ouders dat
ln dat geval op hen zelf ook een
grotere last komt te liggen voor het
gesprek over deze dingen Stel Je voor
dat Je met Je kinderen nooit tot enig
gesprek over geloof en kerk komt
(buiten de gewone kifterijtjes over al
of niet naar de kerk gaan e.d. dan) en
dat je dan wél met ze aan het Avond
maal zou gaan! Je zou dan ln de kerk
méér vieren dan je in Je huis aan reéle
geloofsgemeenschap zou ervaren.
Allegorie
Dr. E. de Vrie» maakt ln een bespre
king van een boekje "an Clévenot
over de materialistische exegese ln
het Gereformeerd Weekblad (uitgave
Kok) een opmerking van algemener
aard over wat Je met de Bijbel kan en
wat niet:
Ik denk. dat theologie en prediking
niet kunnen volstaan met en bestaan
uit exegese-ln-eerster-lnstantie Maar
zolang men van het axioma uitgaat.
dat „alles" rechtstreeks uit de Bijbel
komen moet en zaak van exegese ls,
komt men tot deze zaken, tot een
dergelijke „allegorische" benadering.
Men zou Iets dergelijks kunnen op
merken ten aanzien van Wlersinga's
verzoeningsleer. Zijn leer ls één ding,
de Bijbel is een andere zaak. Het ls de
vraag of de leer altijd in de Bijbel
staan moet. Maar moet de leer een
maal ln de Bijbel staan, dan wordt
die er dan ook in gelezen en er uit
gehaald. Mijn grootste bezwaar tegen
Wiersinga is dan ook. dat hij zijn leer
bijbels funderen wil. Waar het dus op
aan komt is. dat men weten moet.
wat men met de Bijbel kan. en waar
voor die gegeven ls en waarvoor niet.
In 't kort want dit is een recensie en
geen artikel dit: lk denk. dat een
zogenaamd materialistisch christen
dom (of ethiek) eigenlijk onvermijde
lijk en geooden is, en men hoeft maar
aan Amos te denken om aan de Bijbel
te denken, of anders maar aan Lukas
en ook aan Noordmans (over de ar
men). maar dat rechtvaardigt nog
niet de materialistische exegese,
zoals die ln onderhavig boekje wordt
voorgestaan. Naar mijn gedachte
haalt men de hele theologische ency
clopaedic door eikaar. Ethiek ls nog
wat anders dan het bedrijven van de
biblioloKlsche vakken Maar sinds
Mardon en na Luther (of liever de
Reformatie ln het algemeen) schijnt
alles rechtstreeks uit de Bijbel te
moeten komen Maar dan vervalt
men onvermijdelijk en onweerleg
baar in allegorie O.WJL men laat de
Bijbel andere (alia) dingen zeggen
(agoreueini. die wel waór zijn, maar
niet daar staan.
Dr. J. Reillng schrijft ln het baptis
ten-weekblad De Christen over het
oecumenisch dooprapport van de
raad van kerken (overigens al uit
1977:
De opstellers van het dooprapport
zijn tot de slotsom gekomen dat ver
schillen in de opvatting niet kerk-
scheldend behoeven te zijn. Als ze het
niet hoeven te zijn mogen ze het ook
niet zijn. De doop mag dus geen re
den zijri om van elkaar gescheiden te
blijven. Met zo'n redenering heb ik
altijd wat moeite. In de eerste plaats
vind ik het een beetje goedkoop wan
neer zo gesproken wordt over een
situatie die al ettelijke eeuwen be
staat en waarin een groot aantal an
dere factoren, godsdienstige en socia
le. een grote rol hebben gespeeld. Hoe
moeilijk kerken van dezelfde signa
tuur als bijv. de Nederlandse her
vormde en de gereformeerde kerken
nader tot elkaar komen zien we dui
delijk om ons heen. Welk gewicht
heeft een uitspraak over het niet-
kerkscheidend karakter van verschil
len ln doopopvatting wanneer over
eenkomst in doopopvatting nauwe
lijks gewicht in de schaal legt? In de
tweede plaats ziet deze redenering
over het hoofd dat de doop voor vele
als baby-gedoopte gelovigen een ge
wetenszaak kan worden terwijl dit
toch aan de orde van de dag ls Met
een uitspraak dat doopverschillen
niet kerkscheidend mogen zijn wor
den deze mensen in de kou gezet.
Zo n uitspraak let alleen op het ker
kelijk karakter van de doop. niet op
de persoonlijke kant van de doop. In
deze gedachtengang ls het haast on
mogelijk dat als baby-gedoopte gelo
vigen tot de overtuiging zouden ko
men: ik ben niet gedoopt Voor wie
dit een gewetenszaak is geworden
blijft dan maar één weg open. nl. de
kerk te verlaten. We zien dit dan ook
geregeld gebeuren en wel aan de ba
sis, het grondvlak van de gemeente.
De problematiek van de doop is weer
barstiger dan ln het oecumenische
dooprapport wordt aangenomen.
rende wijze verschraald tot een bljfl
sociale instelling, waarin voor e«
groot deel van de bijbelse boodschfl
geen plaats meer is. Dat nu won
door Ds. Bouma met vreugde vastgi
steld. reden waarom hij komt tot
voor hem verblijdende constaterinj
het gaat goed met de kerk
Niet goed
Dr. C. Bezemer kan niet juichen over
de ontwikkeling van de kerk. In Her
vormd Weekblad:
Daar komt ineens via het dagblad
„Trouw" Ds H. Bouma als een engel
uit de hemel vallen met een bood
schap. Maar helaas, niet met een bij
belse boodschap, maar met een eigen
boodschap, waaruit het hart van de
evangelische verkondiging ls wegge
sneden. zodat er ais opschrift boven
zijn artikel niets beters overbleef
dan: het gaat goed met de kerk. Maar
dat ls dan wel de kijk, die Ds. Bouma
op de kerk heeft. Ongetwijfeld zal hij
niet de enige zijn, maar er zijn ook
vele anderen, die zijn kijk op de kerk
beslist niet met hem delen. Niet dat
ze niet zouden wensen, dat het goed
gaat met de kerk. Wat zou men liever
kunnen wensen dan dat? Maar dan
gaat het er wel om. welke Inhoud men
geeft aan het woord „goed". Wanneer
die inhoud alleen maar bepaald
wordt door het „hier en nu", en de
blik alleen nog gericht is op de wereld
en wat er ln de wereld gaande ls. dan
wordt de kerk wel op een schrikba-
Een duidelijk zwart-wlt schei
waarbij het vroeger allemaal zo
was. dat we nu bij het begin van d
jaren tachtig alleen maar in de hal
den kunnen klappen, omdat er I
vul zelf even in in de voorbij
tientallen Jaren zoveel predikant)
plaatsen zijn opgeheven, zoveel ke
ken voor allerlei andere doelelndd
zijn bestemd of afgebroken, zovel*
kerkgebouwen 's avonds niet eer)
meer open zijn omdat men het d 1
moeite niet meer vindt, zoveel gt J
meenschappelljke bijeenkomsten gt
houden worden om het nog wat
laten lijken, het wijst er blljkbal W(
allemaal op als we Ds. Bourt
tenminste mogen geloven dat h<
zo goed gaat met de kerk. Maar
werkelijkheid spreekt een andef
taal. Hoe meer aardsgericht de kei
en de prediking der kerk wordt, des) Z°
meer zal ze gaan lijden aan bloedd
moede wat betreft de verkondlgid R
en des te meer zal het duidelijk wd
den dat het alleen dan weer goed kl
gaan met de kerk wanneer er spral cn
zal zijn van een radicale ommekel
niet in het minst wat betreft het the» Fv
logische denken. Op dit ogenb»?®1®
kunnen we alleen nog maar zegga
het gaat in vele opzichten gelukk»
niet in alle slecht met de kerk. H>
ware te wensen dat daarin spoed
verandering kwam!
