Het pastorale bloed van de
raad voor de herderlijke zorg
P
Verplicht celibaat in gereformeerd Wateringen
L
jf
Het vrouwelijk
gezicht van de kerk
Trouw
kerk.&
vrede
DE VERGETEN
SOCIALISTEN
VAN
INDONESIË
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
CHILI
Ei
ZATERDAG 1 MAART 1980
KERK
TROUW/KWARTET
2
dooc A. J. Klei
Onlangs zat ik met een
paar roomsen ergens koffie
te drinken Zomaar, net
alsof er in 1517 niets aan de
hand ts geweest. Ik ben erg
makkelijk in die dingen, ik
vraag iemand met wie ik
een vertering wil
gebruiken, nooit naar zijn
kerkvisie of
ambtsopvatting.
Naar ach denken laat. gooiden wij
ons ln onze converaaUe op de
bijzondere bisschoppensynode
Mijn gesprekspartners waren,
zacht gezegd, niet geheel gelukkig
met de uitkomsten van het
Romeinse beraad en op een
gegeven moment zei één van hen
op peinzende en tevens
verlangende toon tegen mij: hoe ls
dat eigenlijk, als je ln een kerk
zónder paus at?
Terstond geraakte lk ln
reformatorisch vuur en lk somde
ijverig de geneugten van een
presbytertaai geregeerde
kerkgemeenschap op. Bij ons.
legde lk uit. ls de plaatselijke kerk
de hoogste Jnstantie. Het ls
volmaakt ondenkbaar, zo riep lk
uit. dat zoals bij Jullie iemand in
Rome. bij ons Iemand in
Oenève...Philip Potter bij
voorbeeld ...onze theologische
kandidaten uit de pastorie weert
als ze gaan trouwen. Dit maakt
een plaatselijke kerkeraad zelf wel
uit
Ik had hiervan een mooi
voorbeeld bij de hand
Protestanten kennen het
verplichte celibaat voor hun
dominees niet. maar eens heeft
een plaatselijke kerkeraad. te
weten de raad van de
gereformeerde kerk te
Wateringen, bepaald dat de
nieuwe dominee vrijgezel moest
zijn. Er is, met andere woorden, ln
gereformeerd Wateringen sprake
geweest van een verplicht
celibaat.
In Juni 1943 praatte de Wateringse
kerkeraad over het beroepen van
een predikant en toen is bepaald,
dat de te beroepen kandidaat
vrijgezel diende te zijn. Overigens
lagen aan dit besluit niet zozeer
theologische als wel economische
overwegingen ten grondslag, doch
dit terzijde Op 12 september en 3
oktober vergaderderden de
manslldmaten (vrouwen moesten
destijds nog zwijgen in de
gemeente) en tenslotte kwam de
ongehuwde kandidaat S. Roosjen,
hulpprediker te Amersfoort, als de
gewenste man uit de (stem)bus.
Om het verhaal, dat lk aantrof in
het gedenkboekje „Hier gingen
ons de voeten voor..." van de
gereformeerde kerk te
Wateringen, even af te maken
later is de heer Roosjen (nu: dr 8.
Roosjen te Harderwijk, emeritus
missionair predikant) wel
getrouwd. Dit geschiedde op 24
Juli 1946 en met kennelijke
instemming van de gemeente,
want er trok een bus vol
afgevaardigden naar de
trouwplechtigheid in Doorn. Daar
ontwaarde men onder de cadeaus
..een bloemstuk van enorme
afmetingen, geschonken door de
kerk van Andijk" En jawel hoor.
kort nadien vertrokken dominee
Roosjen en zijn echtgenote naar
Andijk. Hoeveel macht een
plaatselijke kerkeraad ook
geschonken mag zijn, niet de
macht om een dominee vast te
houden.
Mijn roomse luisteraars vonden
het. geloof lk. wel een schone
historie, maar dat ik ermee in de
krant voor de dag kom. is om het
volgende. Het valt me vaak op dat
de meeste mensen er geen weet
van hebben dat al die fraaie
dingen als inspraak en
democratisering sinds jaar en dag
toegepast worden in kerken van
calvinistische snit. De plaatselijke
kerkeraad die. zoals gezegd, de
hoogste instantie is. wordt
gekozen door de gemeente. En
dan nóg bedisselt zo'n kerkeraad
niet alles op eigen houtje, maar
vraagt hij ln belangrijke zaken de
mening van de gemeente.
Ik zal niet beweren dat dit
presbyteriaal beginsel de eeuwen
door altijd geheel volgens de
regels gehanteerd is, maar lk
herinner me met vreugde uit mijn
jeugd zeer opgewonden
gemeentevergaderingen, waarop
het net zo luidruchtig en
vrijmoedig toeging als op
demonstratieve bijeenkomsten,
die nu de t v. halen en waarnaar
we verlekkerd of hoofdschuddend,
al naar gelang, zitten kijken.
Goed, indertijd ging het niet om
verandering van structuren of zo.
wisten wij veel. maar over het al
dan niet zingen van gezangen,
doch dit levert geen principieel
verschil op. Wij sloegen in onze
dorpskerk minstens zulke ferme
taal uit als thans gedaan wordt
door. laat ik
zeggen...bedrljfsbezetters of
krakers.
Uitgerekend kerkvolk, dat door
lieden met de mond vol van
voor-jezelf-opkomen enigszins
meewarig wordt bekeken, deed al
aan inspraak toen dit woord nog
bedacht moest worden. En ln een
steile orthodoxe
kerkgemeenschap op de Veluwe of
de eilanden gaat het
democratischer toe dan daar.
waar druk en gewichtig met dit
begrip geschermd wordt.
ADVERTENTIES
door Piul Q«k«mp
ln Amerika, waar men verzot
is op records, moet een domi
nee ooit alle records gebroken
hebben door vele uren achter
een te preken over het onder
werp „Wat is er mis met de
kerk".
Aan deze prestatie moest lk denken
bij het lezen van de beleidsnota van
de raad voor de herderlijke zorg van
de Nederlandse hervormde kerk.
„Trouw" vatte het tachtig bladzijden
tellende boekje onlangs samen; dé
hervormde synode zal zich er op 7
maart over bulgen.
De beleidsnota biedt meer dan de
titel doet vermoeden. In feite ls het
een globaal overzicht van het werk
van de raad voor de herderlijke zorg
ln de afgelopen 25 Jaar
Daarbij vat de raad zijn taak zo breed
op dat de nota lijkt op een röntgenfo
to van de hervormde kerk. Die brede
taakstelling hangt ten nauwste sa
men met de kijk van de raad op wat
pastoraat Is. In de inleiding wordt
gesteld: „Het gaat ln het pastoraat
om het getrooste geweten". Maar
daar wordt aan toegevoegd: pasto
raat ls nooit tijdloos. Vandaar dat de
nota de herderlijke zoqfia de context
eet van onze cultuur en van onze
wereldsituatie Het ls duidelijk dat
het dan wel om Iets meer gaat dan
enkel ..zielzorg". Allerlei maatschap
pelijke kwesties worden dan een pas-'
toraal probleem, zoals werkloosheid;
waarin opgenomen Oe Rotter
dammer. met Dordts Dagblad
Nieuwe Haagse Coursnt met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave Trouw/Kwsrtet BV
Hoofdredacteur Jenre Tammmga
Oirecteur mg O Posima
HOOFOftANTOOR
Postbus 659
1000 AW Amsterdam
WOau'svaai »3' Amsterdam
Postq-'O 66 00 00
Bank Ned Creëert»"»
IftfAnjnr MOOI? V*
Gemeentegiro Amsterdam
xnooo
«EGO «OTTEROAM/OORORECHT
iet OtO-h «as (abonnementen
REGO OEN HAAG lEiOEN
PnslOus 'O'
«01 CC Oen Maag
ie* oro «6<M4S
iet 070-469*45 (rodactw)
i)
Pj'»st»aa» 22 Oen Haaa
REGIO NOORD OOST NEOEOiANO
abonnementen en bezorging)
PosiDus 3
6000 AA Z+o T
ie< n WOO 17030
r4t 56 fwo«r
Abonnementsprijzen
Kar m
MC4 1 t« M
Kar
naai 1 SO M
Kar
1» 1 101 80
Ka. te
8» 70' 40
Adrenerwrar-eren op aarwaag
Tewtiyvserie eOoonememenopoacmon
/■e adressen DOvem
Opgave tam*eOe'<men 9 19 30 »an
iar-daq i m oag Op zondag »an 10
20 uu» rewr 020 913454
Opgave Tvn. artvenent-e*. ie»
020 936666 o» *a« M.«. A<jv
a*de«'ng postbus 433
1000 AA AMSTERDAM
Adreswa-g-ngen u's-irtend scmteHA
een on/e Amsterdamse adressen
verkeersveiligheid, migratie, vrije
tijd. alkoholisme, kernbewapening,
de opkomst van de islam.
Gemeenteopbouw
Een zelfde brede opvatting van het
pastoraat legt de beleidsnota aan de
dag als het over meer binnenkerkelij
ke zaken gaat. Pastoraat wordt hier
zo iets als gemeenteopbouw. Het doet
denken aan bet rooms-katholieke
spraakgebruik, waar pastoraat aan
duiding ls van bijkans het hele ambts
werk van een priester Zo laat het
rapport zijn licht schijnen over de
modaliteiten, de volksvroomheid, ge-
raeentestnikturen, vergadertechniek,
beleid maken, de kerkelijke pers. de
kerkorde, de oecumene, het ambt, de
predikant, zijn opleiding en bijscho
ling. en vrijwilligers De beleidsnota
luidt de noodklok over de predikants
opleiding
Merkwaardig ls de vermelding dat de
raad de voorlichting en vorming van
ouderlingen aan de centrale voor vor
mingswerk heeft overgedaan. Terwijl
dat nu Juist tot de opdracht van de
raad voor de herderlijke zorg
behoort!
Maar laten wij liever kijken naar wat
de raad allemaal wél doet. en dat ls
niet gering. Ik denk aan de vier schrif
telijke handreikingen voor de kerke
raad en de tien tot dusver verschenen
handreikingen voor het pastoraat:
over huisbezoek In het algemeen en
aan categorieën als zieken, sterven
den. rouwenden, homofielen enz. Het
zijn praktische, beknopte en beproef
de handleidingen. Onbegrijpelijk dat
ze zo slecht worden afgenomen, als Je
bedenkt dat ze voor hervormden nog
gratis zijn ook. Er zijn nog meer hand
reikingen ln de maak. b.v over pas
toraat aan bejaarden. Bij meer man
kracht zou de raad eveneens de hel
pende hand willen bieden rondom
katechese. liturgie, diakonaat, apos
tolaat. publiciteit, financiën en wat
niet al.
Lichte ergernis
Op dit punt gekomen voel ik mij
gedrongen tot wat kritische tegenge
lulden. Want ai lezend sloeg mijn
bewondering voor de visie en de
voortvarendheid van de raad om ln
lichte ergernis het pastorale bloed
van de raad kruipt als een olievlek
overal heen. ook daar waar het niet
gaan mag
Je kunt pastoraat zo wijd definiëren
dat het hele werk van de kerk er
onder valt. maar dan krijg Je een
ADVERTENTIE
staat in de staat. Het is dan ook
begrijpelijk dat de raad zich nu al
zorgen maakt over de opvolging van
zijn secretaris, ds R Kapteln, die
over vijf Jaar met emeritaat gaat. Het
is haast niet voor te stellen dat hij als
enige vrijgestelde al dat werk van de
raad „mant". Bij de huidige taakstel
ling mogen wij voor zijn opvolging
wel naar een multidlsclpliclnalr team
ult£en!
Het ls echter de vraag, of de raad zijn
taak niet veel te breed opvat. Ergens
ln de beleidsnota wordt gewaar
schuwd voor het „mechanisme van
de welvaartsstaat", dat ls het streven
om van hogerhand ln alle behoeften
te voorzien Naar mijn Indruk ont
komt de raad zelf niet aan dit mecha
nisme. als lk zie rondom hoeveel pro
blemen hij commissies aan het werk
wil zetten en handleidingen zou wil
len produceren. Je mag ook wel wat
aan de fantasie van het grondvlak
overlaten.
De raad beklaagt zich meermalen dat
de rapporten en handreikingen die
hij uitgeeft zo slecht worden afgeno
men. Ik betreur dat mede; maar zit
achter het aanbod van zoveel schrif
telijke informatie ook niet een over
schatting van het gedrukte woord?
Met de raad zou ik veel meer willen
mikken op groepstrainingen en
groepspastoraat en op wat in en van
uit vormingscentra kan gebeuren.
Voor de predikanten zou ook aan
konferentles van éen of twee dagen Ln
het theologisch seminarium te den
ken zijn.
Maar met deze nota op tafel wordt
het nu wel urgent om prioriteiten te
stellen en om de taken van de depar
tementen ln de kerk af te bakenen en
op elkaar af te stemmen. Al hoop lk
niet dat het kerkelijk bedrijf ooit zo
geolied wordt dat er geen grensover
schrijdingen en uitschieters als deze
beleidsnota meer mogelijk zijn. De
lichte chaos van nu ls nog wel zo
bevorderlijk voor de creativiteit.
Honderd bloemen mogen bloeien!
Drs. P. Oskamp is hervormd predi
kant te Purmerend.
ADVERTENTIE.
Dankbaar
Al met al kunnen wij de Raad voor de
herderlijke zorg dankbaar zijn voor
zijn analyse van het kerkelijk en
geestelijk leven. Het is te hopen dat
de kerk daar haar voordeel mee doet.
Vooral de noodkreet over de oplei
ding van de predikanten verdient ge
hoord te worden.
Kerk en Vrede reageert op de hand
reiking van de Synode van de N.H.-
Kerk d.m.v.:
Een themanummer van hel
maandblad MILITIA CHRISTI. Arti
kelen o.a over: Dialoog tussen
pacifisten en niet-pacifisten en So
ciale Verdediging als alternatief
Te bestellen door 3.30 (met. porto
over te maken op giro 435382 o.v.v
M C Febr 80
Brochure: Armen en Kernwapens
Ds At Polhuis. 52 Wz
Te besteken door f 6.30 (ind. porto)
over te maken op giro: 435382 o.v.v
Armen en Kernwapens
Bestellingen Ln.v.:
Utrechtseweg 159
3818 ED Amersfoort
Tel. 033-32133
foort I
Auteur-. Gabnèl Snwt. Okke Jager. Godfned
Bomans kja Qarhardt Karei Eykman en vete
anderen Mustrahes Of» Orcke
OC NATUUR IN 06 WURGGREEP
152 WZ t 19.90
VwUAng urt het (XtfS van Hans Boum j
AJbWI Stol
TURKSE CHRISTENEN
I tO Hl 17 SO
QpAomsf en ondergang van de Jacot eren
Om boek la kunnen scf*>(ver. maakte de
auteur eersl een re* door Oou TurVgke Hel
Ti**se cwnstenen neti temJrn
en toch speelden zij onder
leiding van Sjahrir en Sjarifudin een
sleutelrol in de onafhankelijkheids
strijd.
In het nieuwe nummer van VU
magazine het onbekende relaas
van de Indonesische sociaaldemo-
kraten die van Nederland geen
kans kregen.
Inklusief: een uniek 'fotoalbum'.
USSiKOK KAMPEN
BON
noteer ook mij ais abonnee op VU-
magazine voor 22.- per jaar
Naam
Adres
Woonplaats
Datum
H?-. "«tekening
Magazine antwoordnr 1771
j SN Amsterdam (geen post-
iel)
l/U mogadne n opinieblad
waar studie achterzit.
ZEG ME WIE UW VRIENDEN ZIJN
Een reis naar de landen, waar de heilsgeschiedenis zich
afspeelde en waar de bakermat van onze beschaving gevon
den wordt, maak je graag in goed gezelschap!
Gelet op het publiek, tot wie wij onze advertenties richten,
treft u zulk goed gezelschap vermoedelijk aan bij reizen, die
THACIR organiseert! Cultureel belangwekkende
THeologlsch verantwoorde Israël
Archeologisch Intereaaante Reizen
Vraag geheel vrijblijvend onze brochure met informatie over
reizen naar: EGYPTE - ISRAËL - TURKIJE - GRIEKENLAND -
ROME
OEKUMENISCHE REISSTICHTING „THACIR"
Europalaan 14, 3844 AV Harderwijk. Telefoon: 03410-21989.
(U mag ons ook s avond» en op zaterdag bellen. Wi| zi|n maar klein, daarom
moeten we beter ons best doen))
En mevrouw Bruins, wat vindt u van de internationale situatie?
O, die laat ik met een gerust hart over aan de raad voor de
herderlijke iorg. (Vrij naar The Reverend Mr. Punch)
IN. Sevenster
J. N. Sevenster
BIJBEL EN BEWAPENING
Een actueel boek dat ervan uitgaat dat we in de Bijbel wel degelijk E
hoofdmotieven kunnen terugvinden die ook vandaag van beslis-
sende betekenis zijn
Het bespreekt het gezag van de Bijbel; de oorlogen in het Oude
Testament; geeft weer wat de profeten hierover hebben gezegd;
roept de vraag op of geweld in dienst kan staan van gerechtigheid
en liefde, gaal verder in op de verspreiding van kernwapens en de E
mogeli|ke gevolgen daarvan pbk. 21
(verkrijgbaar In de boekhandel)
Boekencentrum
Postbus 84176. 2508 AD Wravenhage
door Noortje van Oostveen
Het is pas dertig jaar geleden
dat een pauselijk decreet een
einde maakte aan de theologi
sche discussie over het lot van
Maria na haar dood. Sinds
1950 behoort het tot de offi
ciële katholieke leer dat Ma
ria werkelijk, lichamelijk, in
de hemel ls opgenomen.
In het boek „Maria, het vrouwelijk
gezicht van de kerk", beschrijft Rose
mary Radford Ruether het aanzien
lijke religieuze belang daarvan. Maria
is nu in de hemel bereikbaar voor
gebed en aanbidding. Maria wordt tot
een nieuwe symbolische figuur die de
verlossing van de mensheid brengt:
„Christus wordt voornamelijk gezien
als de afgezant van God en zo verte
genwoordigt hij niet langer werkelijk
de mensheid. Maria neemt zijn plaats
in als het symbool van de hoop die
het menselijk geslacht koestert op
uiteindelijke verlossing."
Honderd jaar eerder was de onbe
vlekte ontvangenis tot dogma ver
klaard. Ook dit onderdeel van de ma-
riologie was van grote theologische
betekenis: Maria vertegenwoordigt
de mensheid in zijn oorspronkelijke
goedheid, in haar zal de uiteindelijke
verheerlijking van de mens worden
gerealiseerd; Maria is de verpersoon
lijking van de kerk. het nieuwe Israël,
de hoop van de mensheid.
In de Inleiding van het boek wordt
terecht opgemerkt dat protestanten
het traditionele geloof ln Maria be
schouwen als een ontsporing binnen
het rooms-katholicisme. Toch, of
juist daarom, heeft Ruether haar
boek bedoeld vodr haar protestantse
zusters. Immers, vrouwenbeweging
en feministische theologen stellen
nieuwe vragen aan de orde. Is het
protestantisme te mannelijk? We
spreken over de Vader en de Zoon en
over de broeders, maar nooit over de
Moeder, de Dochter of de zusters. Hoe
kunnen vrouwen een plaats vinden in
de kerk? Niet dat de verering van
Maria de vrouwen iets heeft opgele
verd. Terwijl in de kerken van de
reformatie de vrouw in het ambt
langzaam veld wint. wijst Rome de
vrouw telkens terug naar het ceiiba-
taire kloosterleven of de keuken en
de kinderkamer. En je vraagt je dan
ook af hoe Maria, eeuwenlang het
symbool van maagdelijkheid en moe
derschap nu ineens tot symbool voor
bevrijding van vrouwen zou kunnen
worden.
De verdienste van Ruether is dat ze
een kort en helder overzicht geeft van
de theologische en pseudo-theologi-
sche discussies die door de eeuwen
heen zijn gevoerd over plaats en func
tie van Maria. Het wordt je duidelijk
waarom het is gegaan zoals het is
INSPRAAK
Toen naderden jullie mij allen met
het verzoek: Laten we een paar
mannen voor ons uit sturen om het
land te verkennen en ons een woord
te brengen over de route die wij
moeten gaan en over de steden die
wij zullen aantreffen. Dat woord was
goed in mijn ogen
(Deuteronomium 1 vers 22 en 23)
In Numeri 13 is het uitzenden van
verspieders een initiatief van de Heer.
Hij geeft er Mozes het bevel toe. Daar
wordt ook meegedeeld wie er zijn
gegaan, één uit elke stam en. mannen
van aanzien, met name genoemd
Hier blikt Mozes op die gebeurtenis
terug en vertelt het verkort. Toch
schijnt ook het volk er indertijd een
rol in gespeeld te hebben. Jullie
kwamen allemaal op me af met het
verzoek In de joodse uitlegging
wordt hier gewezen op het
onordelijke van deze ontmoeting.
Jongeren zouden ouderen opzij
gestoten hebben. Het krijgt dan iets
van een rel. Er zit pressie in het
verzoek. Een duidelijke
woestijnsituatie vol geïrriteerdheid.
Ook een zekere aarzeling bij de
mensen: kunnen we het wel aan? We
kennen de wegen daar niet en ook de
steden zijn ons onbekend. Hoe is het
met de taal? Deze vraag suggereert
Raschi in zijn uitlegging De situatie
wordt ons duidelijker. Vergeleken
met Numeri zou Mozes dan eerst God
geraadpleegd hebben. Uit dat overleg
komt hij met een positieve reactie.
„Dat woord was goed in mijn
ogen Een wijs man. Hij heeft
eerst opgewekt om het land binnen te
gaan zonder vrees, nu er toch
aarzeling is gaat hij daaraan niet
voorbij. Heeft het hem moeite
gekost? We weten het niet. 'Is
moeilijk als je oorspronkelijk plan
wordt doorkruist. Mozes laat iets toe
dat wij inspraak zouden noemen.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Sint Pancras: S. G. T
Goverts te Nieuw-Vennep: te Hen*
lum en te Tange-AIteveer: T. S. Fah
ner, kand. te Zeist.
GEREF. KERKEN (VRIJG.f
Beroepen te Delfzijl: H. M. Smit
Zaamslag.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Middelburg- Zuid: J.
van Eckeveld te Zeist.
Bedankt voor Borssele: A. Bac
Oostkapelle.
ADVERTENTIE.
gegaan. Het nadeel van zo'n beknop
te geschiedschrijving is dat de indruk
van manipulatie met geloofswaarhe
den dieper wordt gevestigd dan wel
licht gerechtvaardigd is. Maar dat
heeft ook een goede kant. Het verwijt
van mannelijke theologen dat je de
bijbel niet mag gebruiken om Je eigen
evangelie te maken, om je eigen ge
lijk te bewijzen, doet zo wel erg hypo
criet aan. Daarmee zeg lk niet dat er
door mannen niet gewetensvol ls en
wordt getheologiseerd, maar nie
mand, man noch vrouw kan zich los
maken van tijd, plaats, cultuur, posi
tie. De bezwaren tegen feministische
theologie zijn veelal dezelfde als te
gen bevrijdingstheologie, en het is
opmerkelijk dat de zogeheten bevrij
dingstheologen nauwelijks of geen in
teresse hebben in de positie van de
vrouw in de kerk en de plaats die de
theologie haar traditioneel heeft toe
bedeeld.
De vragen die Ruether stelt zijn ge
rechtvaardigd en van belang. Bieden
de evangeliën ons een model voor
bevrijde menselijke relaties? Kunnen
we de symbolen van Christus en Ma
ria. of van Christus en de kerk. zo
veranderen dat ze niet langer verwij
zen naar mannelijke overheersing of
vrouwelijke passiviteit? En ze relati
veert de mariologie. „De christelijke
traditie maakte de moeder van Jezus.
Maria van Nazareth, tot de voor
naamste vertegenwoordigster van de
kerk. Ze vertegenwoordigt met name
het mysterie van de incarnatie, dat
wil zeggen, het mysterie van de
komst van Christus in de wereld.
Maar deze identificatie van de kerk
met de moeder van Jezus fixeerde
ons op een patroon waarin de enige
echte historische rol die vrouwen toe
gestaan was te spelen die van het
moederschap was
Catharina J M Halkes. die een inlei
dend woord schreef vraagt zich af of
Maria nog de profetische sympathi-
sante kan worden van alle revolutio
nairen die zoeken naar gerechtigheid.
Zij weet het niet. maar zij gelooft en
hoopt het zelf wel. Ik kan haar dat
niet zo nazeggen. Maar ik geloof wel
dat dergelijke literatuur daartoe een
bijdrage kan leveren: leesbare stof
voor mannen en vrouwen, voor leken
en theologen. En ook de vragen voor
reflectie en discussie aan het einde
van ieder hoofdstuk kunnen van nut
zijn om ons te oefenen in het denken
langs nieuwe lijnen
Uitgeverij Ten Have mag best eens
geprezen worden voor haar uitgave
van niet-traditioneel theologisch
werk. Wel is het vervelend-dat ook dit
boek past in het rijtje van uitgaven
die na één keer openvouwen in stuk
ken uit elkaar vallen. En dat terwijl
het best de moeite waard is het nog
eens te herlezen
„Maria, het vrouwelijk gericht van
de kerk", door Rosemary Radford
Ruether, Ten llave/Baarn; prijs
12.50.
De Chileense vakcentrale
FUT Eenheidsfront van Ar
helders meldt ons een
gunstige wending In de ont-
slagkwestie van 124 leiders
van Havenbonden.
Vele honderden brleven/tele
grammen uit Nederland zijn
daarbij van groot belang
geweest.
In heel Chili vinden nog talrij
ke akties plaats.
□e FUT vraagt uw blijvende
solidariteit en steun.
GIRO 1918108
t.n.v.
CLAT-Nederland,
Nieuwe Gracht 47
3512 LE Utrecht
o.v.v. Chili.
V
P'
Hi
da
All
He
wo
tie
in§
gei
on;
De
gei
Di(
len
me
spi
mu
rini
ga£
Tol
het
stn
ove
sen
voll
pro
In
CD.
looi
is.
mot
Het
Twt
loor
het
in ft
aan
ona;
ring
te g
beid
de i
niet
van
waa:
Ac
De
grafi
ADVERTENTIE.
In BijEEN ontmoet je mensen,
gemeenschappen en volken van overal
Maandblad BijEEN. geïllustreerd ma
gazine. 48 pag. met veel foto's in kleur
In het maart nummer 6 Ondanks de
vele hulp weer hongersnood in de Sa-
hel Reportage uit Chili: volk van over-
levenden Vissen achter het net in
Bangladesh Opstand van de islam:
niet alleen godsdienstig 20 jaar Vas-
tenaktie: het moet hier veranderen
Kerken in Azié hebben last van
Westers geld
Zend u mij gratis proefnummer BijEEN
Naam .J
Woonplaats
3-2
Opsturen naar 8i|EEN. Antwoordnr. 15.
5750 VB OEURNE. Postzegel met nodig
Van
Ren
mee:
de t
men
alter
vesti
baar
Als de
van s
kan d<
houde
tie va
pen k
van d
direct
het aa
belanj
ters i
lopen.
..We k
niet a;
zone 1
te kun
te Vu
zichze:
