Irritatie bij vredesoverleg richt zich op Amerikanen Nieuwe Auto? f)£ Alles wijkt voor nieuwe wegen Paasbouquet "Hanger Top-militair Allon politiek ingehaald Israëlische leider overleden Graindorge vrijgesproken van hulp bij ontsnapping Paasbouquzl Hanger Andere plannen van overheid op grote schaal gedwarsboomd 1 10 ZATERDAG 1 MAART 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET ADVERTENTIE door James Dorsey DEN HAAG Al bij het be gin van de negende ronde van de Egyptisch-Israëlische on derhandelingen over autono mie voor de Palestijnen op de westelijke Jordaanoever en in de Gazastrook liet een woord voerder van de Israëlische de legatie weten dat de bijeen komst nooit zou kunnen mis lukken. Het gesprek was informeel en boven dien zouden in het Scheveningse Kurhaus geen onderhandelingen, maar „een uitwisseling van gedach ten" plaatsvinden. Toch bleek de sfeer niet altijd even vriendelijk te zijn. Tijdens een persconferentie donder dagavond maakten de partijen be kend dat er twee nieuwe ad-hoc-com- missies waren gevormd die zich met de economische en juridische aspec ten van de Palestijnse autonomie be zig zullen houden. Premier Khalil stelt echter in een vraaggesprek met Trouw na afloop van de persconferen tie nadrukkelijk dat er geen sprake is van een doorbraak en dat er geen wezenlijke vooruitgang in Den Haag is geboekt. In de Juridische commissie, die voor de volgende onderhandelingsronde eind maart in Cairo haar werkzaam heden voltooid moet hebben, zullen de wetgevende bevoegdheden van de te kiezen Palestijnse bestuursraad worden bepaald. Egypte gaat ermee akkoord dat deze raad tijdens de overgangsperiode van vijf jaar geen onafhankelijke Palestijnse staat zal mogen uitroepen. Om de Israëliërs gerust te stellen, die een Palestijnse staat als een ernstige bedreiging zien, stelt Khalil dat de Palestijnse bestuursraad zich ook niet met de buitenlandse politiek of met de stichting van een leger zal mogen bemoeien. Maar de Egypti sche premier waarschuwt tevens dat de Israëliërs nu moeten ophouden „alles aan hun veiligheid te ver binden". Khalil lijkt geïrriteerd te zijn over het trage verloop van de onderhandelin gen. Sommigen menen dat dit komt doordat deEgyptische vice-president Hosni Moebarak (van wie gezegd wordt dat hij z'n bedenkingen heeft over het vredesproces) deze keer als waakhond de tweede onderminister van buitenlandse zaken, Osama al Baz, mee naar Den Haag had ge stuurd. Al Baz. die in Den Haag tij dens de besprekingen de conferentie zaal niet binnen mocht, had opdracht uitvoerig verslag uit te brengen aan z'n beschermheer. Bovendien was in Den Haag ondermi nister van buitenlandse zaken Boe- tros Ghali van de partij. Hij lijdt aan dezelfde frustraties als z'n Israëlische collega's: zowel in Egypte als in Israël worden de autonomie-onderhande- lingen niet door het ministerie van buitenlandse zaken beheerd. Maar deze ministeries krijgen wel de klap pen op te vangen: de voortdurende veroordelingen van het Egyptisch-Is raëlische vredesproces in allerlei in ternationale fora en in bilaterale con tacten. Limiet Over minder dan drie maanden loopt de in Camp David overeengekomen streefdatum af waarop de autonomie- onderhandelingen afgesloten dienen te worden Volgens de Israëliërs is deze datum 26 mei een „stimu lans om door te gaan", maar geen „onveranderbare tijdslimiet". Een Is raëlische woordvoerder in Den Haag wijst er op dat Israël binnen drie maanden na de top in Camp David een vredesverdrag met Egypte had moeten ondertekenen, hetgeen pas zes maanden na de top gebeurde. Hetzelfde kan bij de autonomieon- derhandelingen gebeuren. Premier Khalil vreest dat als de 26ste mei niet gehaald wordt, „wij tot in het oneindige kunnen doorpraten". „Dan is er geen tijdslimiet meer en dat is onaanvaardbaar". Betekent dit dat Egypte dan de onderhandelingen als mislukt zal beschouwen0 Premier Khalil wil deze mogelijkheid niet uit sluiten. Amerikanen Ondanks alle meningsverschillen tus sen Egypte en Israël bleken de Ameri kanen in Den Haag de gebeten hond. Met name de Israëliërs winden hier geen doekjes om Pogingen van am bassadeur Linowitz zaken als veilig heid en Oost-Jeruzalem te bespreken werden door de Israëliërs categorisch afgewezen. Een Israëlische woord voerder laat weten dat „wij de Ameri kanen hebben meegedeeld dat wij onze koffers zouden pakken als zij zaken aan de orde stellen die tot nu toe niet aan de orde waren". Hij voegt hieraan toe, dat „wij in Den Haag geen problemen met. de Egyptenaren hadden, maar met de Amerikanen." Premier Khalil wil geen onvertogen woord over de Amerikanen kwijt. Maar ook hij laat doorschemeren niet echt blij te zijn met de rol van de Amerikanen in de vredesonderhande lingen. „De Amerikanen treden op als katalysator en niet als onderhande lingspartner. Zij moeten weer de rol gaan vervullen die zij hadden tijdens de onderhandelingen over het vredes verdrag. en dat moeten zij zo gauw mogelijk gaan doen." Yigal Allon TEL AVIV (Reuter, AFP) Yigal Allon, Israëls voormali ge minister van buitenlandse zaken, is gisteren in het zie kenhuis van Afula aan een hartaanval overleden. Allon die in het verleden al twee keer een hartaanval heeft gehad, werd donderdagavond onwel, even nadat hij een ontmoeting had met de Egyp tische minister van defensie. Kamal Hassan Ali, en moest naar het zieken huis worden overgebracht. Ondanks een spoedoperatie kreeg hij opnieuw een hartaanval, waarna hij overleed. Allon die 61 jaar geleden in Israël geboren werd, toen het nog een man daatgebied was van Engeland, heeft zich eerst als militair en later als politicus volledig ingezet voor het Joodse volk. Voor de onafhankelijk heid zat hij in het verzetsleger van de Hagana dat Joodse nederzettingen beschermde tegen Arabische aanval len. Als commandant tijdens de Is raëlische onafhankelijkheidsoorlog dreef hij de Egyptenaren terug in de Sinaï. David Ben Goerion benoemde hem tot stafchef van het Israëlische leger. Hij kwam toen boven beroemde gene raals te staan als Dayan en Rabin, die hem later in zijn politieke carrière zouden passeren. Hij verliet twee jaar het land om in het Engelse Oxford geschiedenis en filosofie te gaan stu deren. Plan In 1961 kreeg hij onder premier Levi Esjkol een plaats in het kabinet. Na Esjkols dood in '67 trad hij op als diens plaatsvervanger. Hij had ee- hoopt deze positie te blijven bezetten maar de haviken in de partij schoven Golda Meir als premier naar voren en Allon werd vice-premier. In 1968 ont vouwde Allon een plan voor de in 1967 op Jordanië veroverde gebieden. Zijn ideëen die bekend werden als het „Allonplan", stelden een Palestijnse staat voor op de westelijke Jordaan oever die verbonden zou zijn met Jordanië. Israël zou echter strategi sche punten in het gebied blijven bezetten. Het plan werd daarop afge wezen door de Jordaanse koning Hoessein. Allons ideëen zijn echter de basis gebleven van de autonomiere- geling die de Arbeiderspartij voor stelt. In de 29 jaar dat de Arbeiderspartij aan de regering is geweest heeft Allon diverse ministersposten bekleed. Hij was minister van onderwijs, arbeid, immigratie en buitenlandse zaken. Na de verkiezingen van 1977 kwam de Arbeiderspartij in de opposiUe tegen de Likoed van premier Begin. Ook in de oppositie bleef Allon een van de belangrijkste leiders van de partij. Hij was echter de laatste tijd in een strijd gewikkeld met Simon Peres om het lijsttrekkerschap voor de verkie zingen van volgend jaar. Als hij deze gewonnen had, dan had hij zeker een goede kans gemakat om bij de verkie zingen tot eerste minister te worden gekozen, een post die hij altijd geam bieerd heeft. President Yitzak Navon heeft in eer ste reactie op het overlijden van Al lon gezegd dat „Allon zowel een idea list als een realist was in zaken die de toekomst van Israël bepalen: buiten landse zaken, nederzettingen, veilig heid en onze relaties met de Ara bieren". Autonieuws, verder in dit blad. Plus: Nieuws over de unieke waarborg op onderhoudskosten. BRUSSEL (Reuter. AP. AFP) - De Brusselse rechtbank heeft gisteren de advocaat Michel Graindorge vrijge sproken van medeplichtigheid aan de ontsnapping van zijn cliënt Francois Besse uit het paleis van Justitie in de Belgische hoofdstad. Ook Graindor- ges medewerkster Odette Haas kreeg vrijspraak. De publieke tribune rea geerde met luid applaus op de rech terlijke uitspraak De zaak-Graindorge heeft wegens haar politieke kanten in België grote beroering gewekt. De als links be kend staande strafpleiter hij verde digde in het verleden zijn Westduitse collega Klaus Croissant en is lid van commissies voor de mensenrechten en strafrechthervorming werd eind augustus vorig jaar aangehouden omdat hij Besse zou hebben helpen ontsnappen. Die vlucht was zeer spectaculair. Besse haalde tijdens een rechtzitting twee pistolen tevoor schijn. die kennelijk voor hem onder zijn bankje waren verborgen De wa pens werden de president van de rechtbank tegen het hoofd gedrukt en zo wist Besse met de rechter naar 'buiten te wandelen, waar hij op een snelle motor spoorloos verdween. Via een aantal verhoren kwam de politie bij Graindorge terecht, die naar aanleiding van een later inge trokken verklaring werd gearres teerd Daarop volgde een groot aan tal huiszoekingen bij organisaties als Amnesty International, de Belgisch»' rechtswinkel. Infor-Justice en bij an dere comités die zich bezighouden met de behandeling van politieke ge vangenen. In Juridische en politieke kringen was men verontwaardigd over de aanhouding van Graindorge omdat het vermoeden bestond dat het gerecht op deze wijze probeerde een lastige man kwijt te raken ADVERTENTIE Een ruikertje. fris en mooi. om het gehele jaar door te dragen Een beperkte uitgifte, vervaardigd van fijn porselein, gedecoreerd met 24-karaats goud. «•WVagw-t5 Hanger op ongeveer ware grootte afgebeeld. Om de hanger met Pasen ten geschenke te kunnen geven dient uw intekenformulier vóór of op 10 maart door de posterijen afgestempeld, door ons te worden ontvangen. Bloemenvrolijk en mooi. Eén van de eerste lentebodes. En reeds lang een traditioneel paasgeschenk. Dit jaar heeft Franklin Porselein een heel bijzonder boeketje ontworpen om a\spaasboeket ten geschenke te kunnen geven. Een boeket, zo fris en teer als lentebloemen - maar dat nooit verwelkt De Paasbouquet Hanger is met zorg vervaardigd van fijn roomkleurig porselein en is gedecoreerd met narcissen, tul pen. paarse en driekleurige viooltjes en is afgewerkt met 24- karaats goud Een tijdloze herinnering aan de lente, die men het gehele jaar door zal willen dragen De prijs van de Paasbouquet Hanger bedraagt slechts f 95.- en hij zal u. compleet met bijpassende halsketting, in een aan trekkelijke geschenkverpakking worden toegezonden, tijdig om hem met Pasen te kunnen schenken aan iemand die u dierbaar is. Omdat de Paasbouquet Hanger speciaal voor Pasen 1980 is ontworpen, zullen na 6 april 1980 geen bestel lingen meer worden geaccepteerd Bovendien is er een limiet vastgesteld van één hanger per intekenaar Hierdoor zal het totale aantal Paasbouquet Hangers voorgoed zijn beperkt tot ten hoogste het aantal bestellingen dat vöór of op 6 april 1980 door de postenjen afgestempeld, door ons wordt ontvangen Om er echter zeker van te zijn dat u de hanger op tijd ontvangt om hem met Pasen cadeau te kunnen geven, dient uw bestel ling in elk geval vóór of op 10 maart 1980 door de jx>sterijen te zijn afgestempeld Intekenformulieren die na 6april 1980 afgestem peld zullen helaas niet meer geaccepteerd kunnen worden. INTEKENFORMULIER Alleen geldig Indien voor of op 6 april 1980 door de posterijen afgestempeld. Beperkte uitgifte Limiet één hanger per intekenaar Hangers die vóór 10 maart 1980 worden besteld, zullen tijdig worden ge leverd om met Pasen ten geschenke te kunnen geven. Aan Franklin Porselein, Amsteldijk 166 Antwoordnummer 82. 1000 SN Amsterdam (te verzenden in een open envelop zonder postzegel) Hierbij verzoek ik u mijn bestelling te noteren voor de Paasbouquet Hanger De hanger is vervaardigd van fijn porselein en is gedecoreerd mei 24 -karaat s goud De hanger zal mij tezamen met een bijpassende ketting, ineen aantrek kelijke geschenkverpakking worden toegezonden Ik hoef nu nog niets Ie betalen maar zal zodra mi|n hanger voor verzending gereed ligt. een acceptgirokaart ontvangen waarmee ik het verschuldigde S bedrag ad 195,- bij vooruitbetaling aan u zal overmaken n Handtekening datum Adres Poslcode/Piaats Bestelling geldig na acceptatie door Franklin Porselein Leverti|d voor hangers die na 10 maart I960 worden besteld 6 a 8 weken na Sluitingsdatum intekening Verkeer en Vervoer tot het eind van de eeuw frustreerd, terwijl zelfs de verkeersvi- sie van de overheid geweld wordt aangedaan. Hoe valt rijksweg 19. die op vier kilometer van de bestaande A 13 (Den Haag-Rotterdam) komt te lopen, te rijmen met het streven naar een grofmazig wegennet? De regering zegt bestaande wegen te willen ver breden. maar drie Jaar lang is ont kend dat de A 13 kan worden ver breed. Pas vorige maand gaf minister Tuijnman toe dat het inderdaad tech nisch mogelijk is die A 13 te ver breden." Ondanks de bezwaren tegen deze nieuwe wegen, zijn er ook situaties waarin bestaande wegen zoveel over last veroorzaken dat een oplossing moet worden gevonden. Eén van die wegen is de zuidelijke rondweg door Breda, die grote overlast verooraaakt aan de omwonenden. De voorgestel de oplossing is een nieuwe autosnel weg ten zuiden van Breda A 58). Deze weg echter heeft bij milieugroeperin gen in de regio bezwaren opgeroepen, onder meer vanwege de landschappe lijke aantasting van een fraai gebied dat ook een recreatieve functie ver vult De milieugroepen hebben een alternatief aangedragen, dat nogal sceptisch is ontvangen: ondertunne ling van het bestaande tracé of een nieuwe tunnel onder een deel van Breda door. Tom Wolters van de samenwerkende milieugroepen in de Bredase regio: „Nederlandse steden hebben een pe riode van uitbreiding doorgemaakt. Daarna, zo leert de geschiedenis, volgt altijd een periode waarin wordt geprobeerd de verstoring te herstel len. Daarin past het oplossen van vervoersproblemen binnen de be staande beperkingen Dat kan onder meer door het gebruik van de onder grond: zo is in Londen vorige eeuw de ondergrondse tot stand gekomen In Nederland is aan deze oplossing nooit zo gedacht, omdat de ondergrond te zacht is. Voor tunnels moet de stad worden opgengebroken en dat stuit ook op het nodige verzet. Momenteel echter biedt de techniek meer moge lijkheden in een land als het onze, en lijkt het zeer wel mogelijk ofwel het bestaande tracé te ondertunnelen, óf een nieuwe tunnel van enkele kilome ters onder de stad aan te leggen. Dat biedt het voordeel dat de bewoners van de overlast worden bevrijd, het gebied ten zuiden van Breda ge spaard blijft, en dat. bij een nieuwe tunnel, de bestaande stedelijke struc tuur gehandhaafd blijft, of. bij onder tunneling, de stedelijke structuur kan worden hersteld Dit is het laatste van een serie van vier artikelen. De drie voorgaande stonden in de krant van 27. 28 cn 29 februari. I Verbreed Daarnaast moeten, vooral in de Randstad, een groot aantal bestaan de wegen worden verbreed Bij Schip hol telt een stuk van de A 4 (Hoofd dorp-Burgerveen) reeds acht rijstro ken. terwijl deze verbinding tussen Amsterdam en Den Haag ook ten zuiden van Leiden op deze breedte zou moeten worden gebracht. Aan eenzelfde verbreiding van de A12 tus sen Gouda en Utrecht wordt reeds gewerkt, een soortgelijke opkrikking van de A2 tussen Amsterdam en Utrecht wordt eveneens onvermijde lijk geacht Op het eerste gezicht lijken dergelij ke oplossingen minder bezwaarlijk dan de plannen uit de jaren zestig versnippering van de ruimte wordt I immers voorkomen Zo wordt door de 1 verbreding van de driehoek Amster I dam Den Haag-Utrecht-Amsterdam ]de aanleg van een nieuwe weg iA3i dwars door het „groene hart van Hol- I land" naar de toekomst verschoven. Tussen Den Haag, Schiphol en Amsterdam wordt (gedeeltelijk naast de A 44. rechts op de foto) een nieuwe spoorlijn aangelegd, die een belangrijke functie kan gaan vervullen in de vervoersstromen in de randstad. Inmiddels is ook het plan op tafel gelegd de parallel lopende A 4 (Den Haag-Amsterdam) te verbreden; een plan waarmee een deel van de functie van de nieuwe spoorlijn bij voorbaat wordt ondermijnd. Op de foto de aanleg van de Schiphollijn tussen Leiden en Schiphol. door Hans Schmlt DEN HAAG Het in 1966 gelanceerde plan Nederland te bedekken met een fijnmazig net van autosnelwegen heeft niet lang stand kunnen houden. Nog geen tien jaar later liet de toenmalige minister van verkeer en waterstaat. Westerterp, weten dat het roer om zou gaan: de mazen van het net zouden aanzienlijk grover worden, er zou terughoudendheid worden betracht bij de aanleg van nieuwe wegen en het openbaar vervoer zou grotere aandacht krijgen. De opvolger van Westerterp. de hui dige minister Tuijnman, bleef in het- ;elfde spoor van terughoudendheid. Dat betekent echter niet dat er geen nieuwe wegen meer behoeven te wor den aangelegd, het betekent wel dat door een andere aanpak enkele reeds op de kaart getrokken strepen kun nen worden weggevlakt Die andere aanpak heet: verbreding van be staande wegen. Hierdoor kunnen pa rallel lopende nieuwe verbindingen overbodig worden, waardoor de maaswijdte van het snelwegennet Aanzienlijk grover kan worden. In de praktijk valt de „winst" van het nieuwe beleid nogal tegen. Er moeten in de visie van de regering nogal wat nieuwe wegen bijkomen en het netto verschil tussen het rijkswegenplan uit 1968 en het structuurschema ver keer en vervoer is dan ook niet groot: telde het rijkswegenplan 1968 zo'n 3700 kilometer autosnelweg, volgens de huidige plannen zal dat aantal rond de eeuwwisseling 3200 zijn een verschil van vijfhonderd kilo meter Onder de nieuwe autosnelwegen die nog steeds nodig zouden zijn. bevin den zich zeer veel omstreden wegvak- ken In de meeste gevallen is het 'erzet niet alleen afkomstig van ac- egroepen. maar zet ook de Raad van advies voor de ruimtelijke ordening dikke vraagtekens achter de plannen. Bekende strijdpunten vormen onder meer de A4 (door Midden-Delfland), de A15 (door de oude Rijnstrangen ten zuiden van Arnhem en door de Achterhoek), de A7 (van Amsterdam naar Purmerend door Waterland», de A16 (de Verlengde I^ndscheidings- weg ten noorden van Den Haag), de A 73 (van Maasbracht naar Nijmegen) en de Verlengde Poot van Metz bij Eindhoven. Verbreding lijkt echter niet meer dan uitstel van executie, want de Raad van de Waterstaat vindt dat ook na de verbreding de aanleg van een nieu we weg door het groene hart nodig zal zijn. De regering heeft de weg dan ook op de kaart laten staan en houdt de gronden in reserve. Wordt met de verbreding van be staande wegen de aanleg van nieuwe wegen dus niet of slechts ten dele afgewenteld, aan dergelijke verbre dingen zelf kleven ook nogal wat be zwaren. Wim ter Keurs van de Werk groep milieubeheer Leiden: „Een ver breding vergt een zeer groot ruimte beslag. Bij de voorgestelde verbre ding van de A4 tussen Leiden het verkeersplein Leidschendam van 2x2 naar 2x4 rijstroken neemt de ver keersruimte toe van 120 hectare tot 340 hectare, bijna een verdievoudi- ging dus. Ook neemt de overlast (la waai. stank) voor de aanliggende ge meenten toe. Een algemeen nadeel is dat dergelijke ingrijpende verande ringen niet aan een tracé-vaststel lingsprocedure zijn onderworpen. Geen van de tot nu toe uitgevoerde of voorgenomen verbredingen is ooit aan de Commissie van overleg voor de wegen voorgelegd.' Een opmerkelijk aspect bij de plan nen tot aanleg van nieuwe wegen of de verbreding van bestaande wegen, is dat deze vaak andere visies en beleidsvoornemens van de regering doorkruisen en ondergraven. Zo staan de plannen nogal eens op ge spannen voet met de wens het open baar vervoer te bevorderen. Enkele voorbeelden: de verbreding van de A4 tussen Leiden en het verkeersplein Leidschendam wordt voorgesteld op het moment dat de Schipholspoorlijn (Den Haag-Schiphol-Amsterdam) in aanleg is. De A12 tussen Den Haag en Zoetermeer moet worden verbreed, ondanks het feit dat tussen beide plaatsen een nieuwe spoorlijn in ge bruik is genomen. Tussen Amsterdan en Purmerend moet door Waterland (nota bene aangewezen als proefge bied nationaal landschapspark!) de A7 worden aangelegd, terwijl de Hemspoortunnel. die de mogelijkhe den van het openbaar vervoer in deze regio aanzienlijk zal verbeteren, in 1983 in gebruik zal worden genomen. Het lijkt erop dat alle overheidsplan- nen overboord worden gezet zodra de aanleg of verbreding van wegen in het geding is: voor een weg moeten alle uitgangspunten wijken. Dat geldt niet alleen voor nieuwe voorzie ningen voor het openbaar vervoer, die bij voorbaat reeds worden gefrus treerd. Een aardig voorbeeld van hoe de vegenplanhers andere beleids voornemens torpederen, levert rijks weg 19 door Midden-Delfland, het verlengde van de A4 (Amsterdam- Den Haag) naar Vlaardingen. Dit ge bied in het zuidwestelijk deel van de Randstad moet. volgens een in 1976 aangenomen reconstructiewet, een soort „groene patio" worden: een ge deeltelijk agrarisch gebied waar stilte en rust heerst en waar de stedeling op bescheiden schaal kan recreëren. 't Hart Een op een hoog zandlichaam gele gen autosnelweg tast het gebied (dat de lezers van de verhalen en romans van Maarten 't Hart duidelijk voor ogen zal staan) ernstig aan. en de Tweede Kamer heeft een motie aan genomen om de werkzaamheden stop te zetten en naar alternatieven te zoeken. Desondanks wordt vastge houden aan de aanleg van deze weg. Henk Tetteroo van de samenwerken de milieugroepen in Midden-Delf land: „Die weg gaat tegen alles in wat op andere terreinen wenselijk wordt geacht. Er is een wet op de geluids hinder, maar de weg komt vlak langs enkele Delftse woonwijken te lopen. Stiltegebieden moeten worden veilig gesteld, maar door rijksweg 19 gaat juist een stiltegebied verloren. Recre atiegebieden moeten dicht bij de ste den liggen om de mobiliteit tegen te gaan, maar een dergelijk gebied van stille recreatie bij Den Haag. Delft en Rotterdam gaat door rijksweg 19 ver loren. Ook worden alle uitgangspun ten van de Midden-Delftland-wet ge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 11