uitsers verhogen rentetarieven Snel beginnen met invoering kolen' 21° zaken doet u met de amrobank^ ie Ruiter tegen erknemers bestuur Visserij niet zonder hoop voor toekomst Columbus Jver tien jaar voor 200.000 man minder verk in industrie VOORTAAN KAN NEDERLAND LEKKERGOEDKOPER ROKEN. Aardgasprijs moet hogei in de glastuinbouw Vals beeld industrie nadeel voor vakopleiding [ieuwe stappen in renteoorlog westerse wereld :mocratie geen stuivertje wisselen 'Stil' asfalt Zorg om capaciteitsuitbreiding spaart 20 procent erleggroep grote ondernemingen in Nederland: ÜS« 20 VOOR Dringend verzoek EG-commissie Autodealer failliet: 92 werknemers DAG 29 FEBRUARI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET P 17 - RH 19 - S 2' ADVERTENTIE s onze redactie economie ANKFORT/ZÜRICH Westduitse centrale bank, Bundesbank, heeft de offi- e rente, het disconto, met ang van vandaag ver- igd van zes tot zeven pro- t. Het tarief voor leningen handelsbanken tegen on- pand sluiten bij de centra- jank, de zogeheten Lom- drente, ls verhoogd van 7 8,5 procent. In Zwitser- land ls het disconto van 2 op 3 procent gebracht. De renteverhogingen In West-Dults- land en Zwitserland, twee van de meest vooraanstaande staten lit de financiële wereld, betekenen een nieuwe stap in de renteoorlog die op het ogenblik heerst in de westerse wereld. Eerder in februari ging het disconto al omhoog in de Verenigde Staten, Japan. Denemarken en Bel gië. In financiële kringen verwacht men dat Nederland welks econo mie nauw met de Westduitse ls ver bonden niet lang kan achterblijven met een nieuwe discontoverhoging. Het Nederlandse officiële tarief zoals de Nederlandsche Bank dat heeft vastgesteld ls sinds 29 november 9.5 procent. In de Bondsrepubliek heeft de cen trale bank verder als nevenmaatregel besloten het de handelsbanken iets gemakkelijker te maken geld te le nen. Dat houdt onder meer in dat de maxima die gesteld waren aan het lenen tegen onderpand, zijn ingetrok ken. Wel heeft de Bundesbank uit drukkelijk gesteld dat de banken de Lombardkredieten slechts mogen op nemen voor korte termijn, dus om tijdelijke tekorten aan direct be schikbaar geld te overbruggen. De Duits tarieven zijn overigens zeer hoog: het disconto was in juni 1973 voor het laatst zeven procent. De Bundesbank heeft ook besloten dat de banken meer geld mogen opne men tegen het gewone disconto. Wegvloeien Op een persbijeenkomst zei de presi dent van de Bundesbank. Karl Otto Poehl dat de besluiten zijn genomen met het oog op de stijging van de b,^)EN HAAG (ANP) In de omende tien jaar zal het antal arbeidsplaatsen in e Nederlandse industrie og met ruim 200.000 da- ?n. Deze voorspelling doet r. A. B. T. M. van Schaik, retenschappelijk hoofd- ledewerker aan de econo- ïische faculteit van de atholieke hogeschool Til- urg, in „Economisch-Sta- istische Berichten" van eze week. ij heeft een prognose opgesteld p basis van een herschatting van et model, dat het Centraal Plan- oreau gebruikt voor dergelijke Ingi erekeningen. Het C.P.B. houdt. Dlgens Van Schaik. geen reke- ing met de daling van de gemid- elde kapitaalproduktiviteit, die in werkelijkheid wel is opgetreden en schat daardoor het niveau van het aantal arbeidsplaatsen te hoog in. Het aantal arbeidsplaatsen in de Nederlandse industrie had in 1965 met 1.230.000 zijn top bereikt en beweegt zich indsdien in dalende lijn. In 1980 treedt, volgens de prognose van Van Schaik. een da ling op van 13.000 arbeidsplaat sen. gevolgd door eenzelfde daling in het volgende jaar. De daling wordt steeds groter en gaat in de tweede helft van de jaren tachtig tegen de 30.000 ar beidsplaatsen per jaar belopen. In 1990 zullen er nog maar 827.000 arbeidsplaatsen over zijn. Deze prognose is gebaseerd op een groeiscenario van 2.5 procent. De investeringen, de produktie en de reële arbeidskosten nemen vanaf 1976 met 2.5 procent per jaar toe. tfTEREN (ANP) Minister De Ruiter van justitie ziet nig heil in werknemerszelfbestuur. Op een bijeenkomst NCW-Midden Nederland, de christelijke werkgevers, in iteren, zei de bewindsman in navolging van de uitspraak congressen geen vliegtuigen kopen: „Alle werknemers te ïen besturen geen onderneming." rentetarieven van de laatste tijd over de hele wereld die een gevolg zijn van de geldontwaarding. Daardoor ont stond een renteverschil tussen mark en dollar dat de laatste weken leidde tot afvloeiing van kapitaal uit de Bondsrepubliek Ook voor Zwitser land is het wegvloeien van kapitaal de reden geweest voor de tariefaan passing. President Poehl merkte op dat de mark een harde valuta moet blijven en hij zei ervan overtuigd te zijn dat een beleid van voortdurende stabili teit voortzetting van de economische groei en volledige werkgelegenheid 'mogelijk zal maken. Daar ls niet al leen hoop op maar zal gezien de erva ringen zeker gebeuren, zo zei hij. Zorgen maakt het bestuur van de Bundesbank zich over de prijsont wikkeling in Duitsland, vooral over de stijging van de groothandelsprij- zen met elf procent en die van de fabrikantenprljzen met acht procent op jaarbasis. Met het beschermen van de eigen nationale munteenheden door Euro pese landen ls het trouwens een merkwaardige zaak. De huidige koers van de dollar 1,94) mag dan een paar cent hoger zijn dan enkele we ken geleden, op langere termijn ge zien staat de Amerikaanse munt nog steeds laag. Volgens Europese expor teurs van industriegoederen zelfs veel te laag. Het probleem is echter dat een huidige koersstijging van de dol lar een nog sterkere kapitaalstroom naar de Verenigde Staten zou veroor zaken. De rente in Europa zou dan nog hoger worden. Vandaar dat Euro pese centrale banken het middel van de discontoverhoging gebruiken om hun munt te beschermen. Deze met hode kan op zichzelf weliswaar een renteverhogend effect hebben op de binnenlandse kapitaalmarkten, zon der die maatregel zou het wellicht erger zijn. België De komende troonswisseling op 30 april betekent een krachtige impols voorde souvenirindustrie. Een ondernemer in Nunspeet heeft al vierduitend tegels met het portret van koningin Juliana klaarliggen voor verzending Het Belgische verbond van onderne mers in het midden- en kleinbedrijf heeft met klem geprotesteerd tegen de discontoverhoging van woensdag in België. Toen werd het tarief van de Nationale Bank van 10.5 op 12 pro cent gebracht Volgens de onderne mers stijgen de rentelasten zodanig dat het aantal faillissementen in Bel gië nog harder zal stijgen dan het nu al doet. De opslag die de Amrobank berekent op de rekening courantrente is in verhand met de ontwikkelingen op de geldmarkt verhoogd van een tot an derhalf procent. Verwacht wordt dat andere banken spoedig zullen volgen. eer democratisch leiderschap voorliefde heeft, echt leider- p zal toch aan bepaalde eisen" en voldoen, aldus De Ruiter, ding betekent inzicht, overzicht, litvaardigheid e.d." Dat zegt vol- hem nog niets over veel te waar- ii initiatieven tot inspraak, mee- betrokkenheid van de werk- - tot aan de top. komt naar de mening van de ndsman neer op werkverdeling, [esproken wordt over de verhou- kapitaal-arbeid in de ondeme- is management arbeid. Overi- is het volgens hem van het tste belang dat de benoeming degenen die leiding geven aan de meming, meestal directie en' mlssarissen, toekomt aan dege- wier belangen nauw met die on- eming toekomt aan degenen belangen nauw met die onderne- verbonden zijn. De in ontwikke- zijnde denkbeelden over de be- ïing en samenstelling van de van commissarissen bieden mo eheden om recht te doen aan taal en arbeid beide. tulter zei verder dat democratie bereikt wordt door stuivertje den: eerst had het kapitaal de it. dus nu zal arbeid die hebben, gaat om goede overlegstructu- een goede rechtspositie, verant- de besluitvorming en om benoe- x-, voordrachts- of aanbevelings- egdheden. Mis de bewindsman is het eerder 3 lelijk dan redelijk de werknemer t het risico dat hij al draagt voor "oortbestaan van zijn werkkring, belasten met het risico dat zijn verloren gaat. Het is geen be zwaar dat een werknemer zijn aan deel heeft in het risicodragend kapi taal zolang er winst wordt gemaakt, maar dat kan volgens De Ruiter niet het uitgangspunt zijn. Ondernemerschap „Ondernemerschap is niet voor de mocratisering vatbaar, management wel." Dit is een van de stellingen die voorzitter P. Mol van de christelijke werkgevers (NCW) Midden Neder land, gisteren poneerde tijdens het symposium in Lunteren. Volgens de regiovoorzitter betekent dit, dat bij de beleidsvorming een stuk ondernemersschap zit. waarover wel te praten valt. maar waar in laat ste instantie beslissingen moeten worden gelaten bij diegene die er voor staat. „De huidige ondernemer staat voor het dilemma om aan de ene kant tegemoet te kunnen komen aan de eisen van prioriteit-vragende werknemers, terwijl aan de andere kant hij de zorg heeft voor de slag vaardigheid. de affectiviteit en zelfs de overlevingskansen van zijn onder neming," aldus voorzitter Mol. Volgens de NCW'er moet er binnen de ondernemingen naar evenwichten worden gestreefd. Namelijk een even wicht tussen, zoals hij dat stelde, de „vertegenwoordigers-democratie" en de „participerende democratie". Dit laatste houdt in een directe invloed van de werknemers op bepaalde situ aties. Voorzitter Mol: „Wanneer de invloed van de werknemers over heerst, dan komt men in een situatie waarin iedereen over alles gaat mee praten en er geen tijd overblijft voor het eigenlijke werk". DEN HAAG (ANP) Een nieu we structuur van het asfalt op de Nederlandse autowegen kan het verkeerslawaai met onge veer 5 decibel terugbrengen. TNO komt binnenkort met een rapport over dit nieuwe asfalt beton. Deze „zeer open" wegbe- dekking zou veiliger en „stil ler" zijn dan het tot nog toe gebruikte soort asfalt. Proeven hebben voorts uitgewezen, dat het zeer open asfalt bij regen veel stroever en daardoor veili ger is dan bij het normale wegdek. Het rapport van TNO zal in eerste instantie ingaan op die veiligheid, maar misschien wordt ook het geluidsaspect behandeld. Dit kan van belang zijn omdat veel in Nederland aangelegde geluidswallen niet voldoen aan de norm van ten minste 5 decibel vermindering. Een onderzoek in Frankrijk heeft uitgewezen dat geluids wallen pas effect hebben als ze aan die norm voldoen. Bij het aanbrengen van geluidswallen in ons land levert de estheti sche inpassing bovendien pro blemen op. aldus een publika- tie van heh ministerie van volksgezondheid en milieuhy giëne. DEN HAAG Voor de visse- gedaald van 429.000 tot 366.000 p k., laatete van de jaren «S Zeventig niet ongunstig ge- vangsthoeveelheid en de totale gel- weest en het lijkt erop, dat :dopbrengst bewogen zich met ups en OOk de haringvisserij het 'downs van 288.836 ton en ruim 460.5 dieptepunt is gepasseerd. Voorzitter B. A. de Jonge van het Produktschap voor vis en visprodukten zei dit donder dag in zijn jaarrede. Hij achtte het voor 95 procent zeker, dat Nederland dit Jaar weer 2.500 ton haring in de Noordzee zal mogen van gen. Het afgelopen jaar was de ha ringvangst daar geheel verboden. Enkele zwakke schakels waren er in de totale visserijbedrijfsketen wel. al dus de voorzitter verder in zijn rede, maar gezien de grote verscheidenheid in de visserij zal dit altijd wel in meerdere of mindere mate het geval zijn. Ondanks de over het algemeen niet onbevredigende gang van zaken vond hij het op dit moment toch nog een wankele basis voor een beleid voor de toekomst. HENGELO De 45 personeelsleden van de Hengelose vitragefabriek Zorgen maakte hij zich over capaci- Thouma hebben met de bezetting van hun bedrijf bereikt dat de direc- eind Januari voor verschillende tak- miljoen gulden in 1975 naar 280.536 ton en ruim 410 miljoen gulden in 1978. Daarna stegen ze met respectievelijk 6.3 en 17.9 procent tot 298 329 ton en 483.6 miljoen gulden het afgelopen jaar De gemiddelde prijs per kilo kwam in 1975 op 1.59 gulden, in 1978 op 1.46 gulden en vorig jaar op 1,62 gulden. De haringvangstbeperking (vangst verbod voor de Noordzee, kleine quo ta voor de wateren rond Ierland) heeft volgens de heer De Jonge de afgelopen drie Jaar een halvering van de treilervloot veroorzaakt. Enkele honderden opvarenden hebben de vloot verlaten en zullen niet in de visserij terugkeren. Inmiddels is de produktie onbeperkt doorgegaan in andere landen, die haring niet voor consumptie maar voor industriële doeleinden vangen. tie van de onderneming bereid is met de Almelose borduurfabriek Egger te praten over een vorm van samenwer king. De medewerkers van Thouma zien in die bundeling van activiteiten een oplossing van zowel de proble men bij Thouma als bij Egger. teitsuitbreiding. Zoals gemeld, waren ^ipn WP ^V-kpfpl eind ianuari voor verschillende tak- v ACIC1 ken van visserij zestig schepen in aanbouw, die sterkere motoren krij gen dan de vaartuigen die ze gaan vervangen. De capaciteit van de gehele vissers vloot is tussen 1975 en 1978 gestadig i een onzer verslaggevers N HAAG „Het is geen ennota, het is ook geen l-Kolennota, wij hebben en geprobeerd wat wijs- op talel te leggen." Zo beerde dr. J. Quakernaat het Centrum voor ener- Taagstukken TNO de po- te schetsen van het rap- lopen Jaar, aldus Quakernaat. de randvoorwaarden bekeken voor de herinvoering van steenkool als be langrijke energiebron. Dat had duidelijk geresulteerd in meer gevoel van haast dan bleek uit de enige echte Kolennota, die twee dagen eerder het licht zag „WIJ ma ken ons geweldige zorgen dat die op tie steenkool door de vloer zakt wan neer Je niet de komende vijf Jaar het afvalprobleem aanpakt", zei Quaker- perkt door het aanbod." Die projectie In de projectie van de OBE valt er in speelt zich af binnen het raamwerk het Jaar 2000 in onze energievoorzie- t „Steenkolen en het Ne- naat. Dat zijn de as en sintels waar- landse bedrijfsleven", dat over Wm^ardenneen OlnJaar^meJ- gisteren namens de Over- jroep bedrijfsleven ener- n vraagstukken (OBE) pre- teerde. den dat het „op den duur onaan vaardbaar is om ze zonder meer te storten" Buitenland Ook meent de OBE nadrukkelijk dat we nu al de boer op moeten om te participeren in buitenlandse mijnen, omdat de gewenste kolen anders straks gewoon niet te koop zullen als blijken. „Ons geprojecteerde ver- ifge- brulk van 33 miljoen in 2000 ls be- van de Energienota, een verbruik stij gend tot 170 miljoen ton steenkool equivalent (MtSKE) bij een economi sche groei van twee procent per Jaar. Er ls mij de laatste dagen weer vaak gevraagd of die groei nou wel moet, zegt Quakernaat. maar veel belang rijker dan groei of geen groei ls dat we nu alsjeblieft moeten beginnen met die invoering van kolen, en dat ls een gigantische operatie, ook al groeien we niet. Om de gewenste ontwikkelings- en demonstratieprojecten gefinancierd te krijgen, pleit de OBE voor de in stelling van een nationaal energie- fonds. te voeden uit een bijzondere verbruiksbelasting op energie (gas. olie. elektra en drinkwater) „zonder dat de exportpositie van het bedrijfs leven wordt aangetast De politieke verantwoordelijkheid voor het ener gievraagstuk zou gestalte moeten krijgen in een aparte staatssecretaris ning toch nog een gat van vijf MtSKE. Daarom ls het „dringend noodzakelijk" nu al activiteiten te ontwikkelen die leiden tot een tijdige ontsluiting van onze binnenlandse kolenvoorraden. Daarover dr. ir. J. W. M. Steeman van DSM (voorheen Staatsmijnen): „De wereldvoorraad steenkool is inderdaad gigantisch. Het probleem is alleen: in tegenstel ling tot olie komt het er niet uit als Je een gat boort en de afsluiter open- draalt Onder Nederland ligt zo'n twintig ton per vlerkante meter Maar d* technieken om dat er via boringen uit te halen (vergassing? vergrui- zlng'i bestaan gewoon nog niet. on danks andersluidende berichten Deelnemende bedrijven in de OBE, die na dit rapport bepaald niet wil ophouden, zijn onder andere RSV VMF-Stork. HBO. OGEM. Gasunie. 8hell. Dow Chemical. D8M. Philips. Estel, Comprlmo en Nedlloyd ZWOLLE (ANP) Het Gasbedrijf Zwolle en omgeving, de GAZO. heeft een CV-ketel ontwikkeld die bij het gasverbruik een besparing oplevert van twintig procent. Dit betekent voor een doorsnee-gezin dat de gasre- kenlng jaarlijks zo'n 230 gulden lager uitvalt. Hoewel de prijs van de ketel nog niet bekend is gaat GAZO er van uit dat de meerkosten ervan binnen drie tot vijf Jaar zijn terugverdiend. Bij een verdere stijging van de ga- sprljs is dat uiteraard eerder het geval. In mei zal de GAZO beginnen met de CV-ketel in nieuwe en bestaande wo ningen de nodige ervaring op te doen. Columbus is gewoon een lekkere sigaret. En hij hoeft niet meer te kosten dan nodig is-. Geen cent te veel dus. Ontdek Columbus. Plain, filter of extra light. Dan ontdekt u meteen dat een lekkere sigaret niet duur hoeft te zijn. É4.TÏB 20CtOAA£TTES COLUMBUS.DE SIGARET VOOR NUCHTERE NEDERLANDERS. UTRECHT (ANP) Minister Van der Stee (landbouw) ach een gevoelige verhoging van de aardgasprijs voor de glastuin bouw onontkoombaar De minister meent dat hij niet kaï voorbijgaan aan een dringend verzoek van Europees commis saris Gundelach om „normale concurrentieverhoudingen" ti scheppen. Gundelach vindt dat Nederland de in de winter niet altijd een goed ei aardgasprijs voor de glastuinbouw op zeker produkt. Deze landen zijn wat 1 oktober veel te weinig heeft ver- handels- en bedrijfsstructuur betreft \jucent, vuut utr tuuiuuuwvuKouna van de Katholieke Nederlandse Boe- OntSlUlT VOOr ren- en Tuindersbond liet ultsnreken hoogd (met 1.5 cent tot 17.4 cent per kubieke meter). De EG-commissaris verwijt Nederland concurrentiever valsing omdat de aardgasprijs ach terblijft bij de gestegen olieprijzen. De noodzaak van energiebesparing zal daarom nog dringender worden, aldus Van der Stee die zijn rede in Utrecht voor de tuinbouwvakbond ren- en Tuindersbond liet uitspreken door ir. A. de Zeeuw. Deze ls direc teur-generaal landbouw en voedsel voorziening op het ministerie van landbouw. Ondanks de hoge stookkosten ziet Van der Stee goede toekomstmoge lijkheden voor de vollegronds- en glastuinbouw. Onze positie ten op zichte van het buitenland is bepaald gunstig. De potentieel sterkste con current is Spanje, zeker wanneer dit land tot de EG is toegetreden Van der Stee gelooft dat ook de con currerende landen de nodige proble men hebben. Spanje staat er nog het beste voor: een zeer omvangrijke groenteteeltproduktie sterk gecon centreerd in enkele gebieden, een be ter klimaat, lage lonen. De afzet is er echter nog niet zo goed georgani seerd. In ieder geval wil Van der Stee dat bij de toetreding van Spanje een ruime overgangsperiode wordt ingevoerd. Van de andere landen heeft ook Noord-West Europa met de sterk stij gende energieprijzen te maken In Italië en Griekenland is de afstand tot de markt groter en biedt de teelt verre in het nadeel. Israël. Marokko. Kenia en OostrEura pa ziet van der Stee om uiteenlopen de redenen nog niet als een bedrei ging. DEN HAAG (ANP) Het Haagse automobielbedrijf Van der Gun, tot 1 januari 1980 de grootste Simca-dealer in ons land, is failliet verklaard. Dit heeft de curator, mr. S. H. de Ranltz meegedeeld De 92 werknemers ls met onmiddellijke Ingang ontslag aangezegd. Het bedrijf had half fe bruari bij de Haagse rechtbank uit stel van betaling aangevraagd. Het begin van de moeilijkheden bij Van der Gun lag bij het sterk teruglo pende marktaandeel van Simca in Nederland: in de laatste vijf Jaar van tien tot ongeveer vier procent. Van der Gun sloot daarom een overeen komt met Peugeot om ook voor dit merk ais dealer op te treden en dat pikte Talbot (het herdoopte Slmca- Chrysler-concernt niet. Al in maart 1979 zegde Talbot het contract met Van der Gun per 1 Januari 1980 op. Van het moment van opzeggen af ging het met Van der Gun bergaf waarts. Het Amsterdamse autobedrijf Van der Gun. dealer van Renault, is niet failliet verklaard. Van onze onderwij.sredactie UTRECHT Leraren, deca nen en schoolleiders hebben vaak onvolledige en soms ge kleurde ideeën over de indus trie. Die kijk werkt nadelig door in de voorlichting. Schooldecanen zouden schoolverla ters vaker moeten wijzen op de moge lijkheden in het beroepsonderwijs. Veel Jongeren krijgen het beeld opge drongen dat men zo hoog mogelijk moet grijpen op de onderwijsladder en dat vallen altijd nog kan. Op deze wijze gaan veel Jongeren verloren voor opleidingen voor een hoogwaar dig vakmanschap Ir, W. J. ter Hart. voorzitter van de vereniging voor de metaal- en elek trotechnische industrie. FME. hield gisteren op de 18e nationale beroe- penmanifestatie in Utrecht een warm pleidooi voor meer doorstroming naar het beroepsonderwijs. Hij deed dit voor een gehoor van schooldeca nen van het lager beroepsonderwijs en mavo Ter Hart achtte het niet uitgesloten dat een onjuiste beeld vorming over de Industriële arbeid de grotere belangstelling voor mavo en havo veroorzaakt. Terwijl de school verlaters van deze beide schooltypen, aldus Ter Hart. op de arbeidsmarkt door hun eenzijdige opleiding een zwakke positie innemen. Hij vroeg 2ich af of deze leerlingen wel voldoen de waren gewezen op een alternatieve opletdlngsweg via de leerlingenstef- seLs of via het reguliere beroepsonder wijs ADVERTENTIE 'Zij wel' Er zijn er meer dan 840 In Nederland, die ook graag zaken met u zullen doen De voorzitter van de FME toonde zich voorstander van een meer pro fessionele studie- en beroepenvoof- lichting op de scholen. Teveel leerlin gen kiezen een vakkenpakket, waar door een groot aantal vervolgoplei dingen onmogelijk worden In de -voorlichtingsfilm „Zij wel" van het ministerie van onderwijs kwam het zelfde onderwerp aan bod Meisjes komen veelal in traditionele studies en beroepen terecht, omdat zij geen wiskunde, scheikunde of natuurkun de in hun pakket hebben gekozen De film laat een paar meisjes aan het woord, die hebben gebroken met de traditie en nu voor stuurman, bouw kundig tekenaar en boswachter stu deren De landelijke beroepenmani- festatie duurt tot en met zaterdag I maart

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 19