ieuwe plannen voor
itbreiding Binnenhof
atuurmomimenten wil
„roene ruimte behouden
burdo moden
Deskundigen wijzen
plutonium niet af
;houwtoneel, residentie, efficiënt bedrijf en stad'
van acties bij 75-jarig jubileum
natuurbehoud
nóódzaak
Joodse cheider-
school viert lustrum
ro
Amerika 'verliest' evaluatie
Illegalen verliezen kort geding
RHEAG 29 FEBRUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 RUS '3
binnenhof moet worden uitgebreid. De
I beschikbare ruimte voor parlementa-
medewerkers en pers moet nagenoeg
sluiien verdubbeld om in de toekomst de
ber^cratie in Den Haag alle ruimte te
die u
eerder honderdelf architecten in een
door de toenmalige minister Gruijters uit
geschreven wedstrijd faalden hebben nu
twee aangewezen architecten en een archi
tectenbureau een nieuwe poging gewaagd,
de uitbreiding vorm te geven op papier.
Na een inspraakronde van twee maanden
moet voor de zomer de beslissing vallen
welk van de drie plannenmakers door mag
gaan met een definitief plan. Gisteren pre
senteerden de architecten hun eerste ge-
dachtenspinsels, op basis waarvan gebrui
kers en de Haagse bevolking hun oordeel
mogen vellen.
Mogelijk in 1984 kan daarna met de bouw
worden begonnen.
nze verslaggevers
HAAG „De plannen
alle drie voortreffelij-
lanknopingspunten om
loor te gaan." Dat zegt
kamerlid Rienks, voor
van de bouwbegelei-
a<jh,fcommissie van de Twee-
.^Jimer, na een eerste glo-
•aagd verkenning van de
te kji van twee architecten
architectenbureau.
s -filter na deze uitspraak de con-
wu Irekt dat de realisering van de
?P touw van de Tweede Kamer
tchts een kwestie van tijd is
iet mis. Rienks voegt er name-
^middellijk aan toe. dat het
lat het meest doelmatig is uit
It van werken in de Tweede
tegelijk voor Den Haag als
e grootste ingreep betekent,
ee in een notedop de proble-
ètreffende de nieuwbouw ge-
i zijn.
eid is
erkt
ireiding moet worden gereali-
p een beperkt stukje grond in
torische en kwetsbare omge-
ie menig Hagenaar en vele
ten lief is. Daarnaast moet
touw voldoen aan zeer hoge
in ,ot lie de ingewikkelde werking
Tweede Kamer daaraan stelt.
Ul' Wijkse architectengroep zegt
eens kernachtig. Zij vat de
üt als volgt' op: „Een schouw
oor de mensen thuis, een resi-
ftehjkLoor de kamerleden, een effi-
e ^drijf voor werkers en een stuk
Den Haag".
dhr
er om gaan dat er voor Den
en aanvaardbaar plan op tafel
Hat de binnenstad niet al te
terwijl de Tweede Ka-
a efficiënte werkruimte verle-
Hij\, twee zaken die vooralsnog
k te verenigen lijken getuige
>us 4praak van Rienks.
:edra|gse wethouder van stadsont-
'de nfig, drs. J. W. M. Hardon, toon-
zwB in zijn commentaar verheugd
i sterke onderlinge verschillen
de drie plannen. Het maakt
Hardon een goede afweging
k. De wethouder neemt echter
een voorschot op de nog te
(discussie, door te stellen dat
ken van een keuze weliswaar
Ik is voor regering en parle-
Inaar." zei Hardon, „het Haag-
tentebestuur zal geen uitbrei-
an behoeven te slikken, dat te
tnd is voor de stad. De goed
keuring van de gemeente Den Haag
blijft nodig voor uitvoering van het
plan."
Groep-5
De Rijswijkse architecten en stede
bouwkundigen, die onder de naam
„Groep-5" opereren, zijn bij de nieuw-
bouwplannen uitgegaan van een cen
trale plaats voor het oorspronkelijke
Binnenhof. Het oude stadhouderlijk
paleis met daarin de huidige verga
derzaal blijft in zijn geheel gehand
haafd.
De nieuwbouw die evenals in de ove
rige gevallen rechts van het Binnen
hof moet komen (gezien vanaf het
Buitenhof) vormt een compact ge
heel. dat op een hoek met dertig
meter het hoogste punt bereikt.
De Rijswijkse architecten hebben ge
kozen voor een grote openheid van
het gebouw, met wandelgangen, een
centrale open ruimte en een binnen
tuin. De hoofdingang blijft onder
meer „uit symbolische overwegin
gen" bereikbaar via het oude ver
trouwde Binnenhof, aan welke zijde
ook de nieuwe vergaderzaal een plek
je moet krijgen.
Een beoordelingscommissie bestaan
de uit drie onafhankelijke architec
ten aangewezen door bouw-minister
Beelaerts van Blokland, meent dat
groep-5 weliswaar veel oog heeft ge
had voor relaties tussen bestaande
stad en nieuwbouw, maar dat de ont
werpers er niet voldoende in zijn ge
slaagd dit tot „een architectonische
kwaliteit" te brengen.
Vrij vertaald komt dat erop neer. dat
men vindt, dat de nieuwbouw zich te
weinig onderscheidt. Voorts uit de
commissie enkele kritische kantteke
ningen bij de mogelijkheden het ge-
bouw afdoende te beveiligen gezien
de grote openheid die de ontwerpers
hebben nagestreefd.
De Amsterdamse architect P. B. de
Bruijn heeft een koel, zakelijk ogend
uitbreidingsplan gemaakt. Het meest
opvallende element is het hoge poort-
vormige kantoorgebouw, dat hij
naast het Binnenhof wil neerzetten.
De Amsterdammer heeft zich niet-
gehouden aan een gevraagde gemid
delde bouwhoogte van vijf bouwla
gen, maar overschrijding van die
hoogtenorm was volgens hem onont
koombaar.
In het poortvormige gebouw komen
de werkruimten voor de kamerleden
en hun medewerkes. De vergaderzaal
voor de Tweede Kamer die De Bruijn
heeft ontworpen heeft volgens hem
een veel dynamischer karakter dan
dat van de huidige statige vergader
zaal. De vergaderruimte heeft de
vorm van een arena en .zweeft" in
het plan boven een centrale ontmoe
tingshal, een knooppunt in het ge
bouw, waar iedereen in moet kunnen
lopen.
In de arena zitten regering en presidi
um met de kamervoorzitter recht te
genover elkaar. De zetels voor de ka
merleden worden over twee vleugels
van de zaal verdeeld. „De tegenstel
lende uitwerking daarvan is echter
niet zo overheersend dat daarmee
ook een politieke tegenstelling wordt
gesuggereerd," stelt de architect.
Over de vorm van zijn kantoorge
bouw zegt hij: „Het poortmotief moet
het gebouw, ondanks zijn aanzienlij
ke omvang, doorzichtigheid en door
dringbaarheid verlenen."
De beoordelingscommissie dicht het
plan De Bruijn „een gespannen rela
tie met de omgeving" toe. En spreekt
verder over „een architectonische vi
sie op het scherp van de snede"
De Haagse wethouder van stadsont
wikkeling Hardon voelt persoonlijk
van de drie plannen het minst voor
realisatie van het hoogbouwplan van
De Bruijn. zo deelde hij gisteren mee
Brug
ADVERTENTIE
er
natuurlijk met de raderbladen
„Een complex bouwwerk, als een
nieuw stuk stad," is een betiteling die
de beoordelingscommissie geeft aan
het ontwerp van de Rotterdamse ar
chitect A. Hagoort. Duidelijker dan
de andere twee architecten heeft hij
de nieuwbouw afgescheiden van het
oude Binnenhofcomplex. Zeer ingrij
pend is zijn overbouw van een ver
keersader de die langs het Binnenhof-
complex loopt, de Hofweg. Hagoort
slaat daarmee, ook letterlijk, een
brug naar de omliggende bebouwing.
Het verkeer zou door een tunnel on
der de overbouwing doorgeleid kun
nen worden.
Het plan karakteriseert zich door een
lage bouwhoogte, vier tot zes lagen.
Hagoort probeert zijn nieuwe Twee
de-Kamergebouw „doorzichtig" te
maken en erg open voor het publiek
te stellen door allerlei openbare loop
routes dwars door de bebouwing heen
te trekken en tussen het bestaande
Binnenhof en de nieuwbouw een paar
pleinen te creëren.
De nieuwe vergaderzaal voor de Ka
mer wordt in zijn visie een hoefijzer
vormig amfitheater, waar het publiek
vanbovenuit op neer kan kijken.
De beoordelingscommissie heeft ver
der over het plan opgemerkt dat het
bijdraagt tot verdichting van de stad.
Wethouder Hardon noemde het „in
principe niet onaanvaardbaar" dat
Hagoort zijn bebouwing (ondermeer
door de overbouwing van de straat)
heeft uit laten groeien buiten het
gebied dat was toebedeeld aan de
uitbreiding van de Tweede Kamer.
begrl
avena
en onzer verslaggevers
'AVELAND De viering van het vijfenzeventigjarig bestaan van de Vereniging tot
D va van Natuurmonumenten staat in het teken van „het behoud van de groene ruimte".De
aula Jging wil dit jaar de aandacht vestigen op een ruimer gebied dan „natuurmonumenten"
^nza, en wel op het gehele landelijke gebied, waarvan de natuur deel uitmaakt.
ro 75 jaar
^Jer prof. dr. J. G ten Houten
gisteren de nadruk op dat er
i™^ibileumjaar ook veel aan le
ring zal worden gedaan, mede
i en loog op de zorg voor de groene
uu- kjdie er nog in Nederland is.
terk toegenomei
voor de natuur gaat de
de groene ruimte door
It deze met 13.000 hectare per
vtfs de
n„{ing vooi
ng van d
rner
r twee miljoen"
KI
15 naar aanleiding van de
ig van het Naardermeer
ate vereniging, heeft de afge-
I jaar 33.000 hectare natuurge-
Pgekocht. Waren er in 1920
leden, in 1965 waren het er
h nu zijn het er 250 000. „Maar
de steun die de vereniging
om de aantasting van de
1974 hilmte tegen te gaan, zou het
et misstaan als we naar twee
leden zouden gaan." aldus
rouwirdvoerder van de Natuurmo-
uwbezjnbrengers van nieuwe leden
ezer dagen een aangrijpend
0 uur k uit van Lies Wieeman. dat is
kapel 1 „Bewaar het land Dit zijn
ooswijorden uit de toespraak, die
na de tattle. Indlanenopperhoofd in
indenlst-Amerika. In 1855 sprak tot
3.30 ufgenwoordiger van de Ameri-
regering bij de overdracht
land. In het najaar zal een
ichijnen voor de Jeugd, die
op het behoud van de groe-
in Nederland. Voor de le
ng wordt voorts een speciale
rspreid. nieuwe leden ont-
v geheel bijgewerkt en een
liebrochure over natuurbe-
let nieuwe handboek wordt
I alle leden toegezonden De
uitgave is tot stand gekomen in sa
menwerking met het ministerie van
crm, Staatsbosbeheer, provinciale
landschappen en de ANWB.
Evenementen
Na de start van het jubileumjaar op
15 maart met de algemene ledenver
gadering in Utrecht, staan er tal van
activiteiten en evenementen op het
programma: fototentoonstellingen
en een fotowedstrijd, fietstochten,
wandeltochten, zogenoemde „buren-
dagen" voor mensen, die in de nabij
heid van een terrein van de vereni
ging wonen en herdenkingsbijeen
komsten.
De ..echte viering" is de landelijke
natuurmonumentendag in Naarden
op 20 september. Er is dan een sa
menkomst in de Grote Kerk. waar H.
J. L. Vonhoff zal spreken. Enkele dis
trictscommissies organiseren „open
dagen", waarop iedereen welkom is in
een bepaald beschermd terrein. Er
komen verder een studiedag natuur
behoud in s Hertogenbosch, een sym
posium over wadden-dulnen-delta in
Utrecht.
In Artis in Amsterdam wordt op 22
april, dezelfde dag en op dezelfde
plaats waar de vereniging werd opge
richt een herdenkingsbijeenkomst
gehouden. Desgevraagd antwoordde
voorzitter Ten Houten gisteren op
een persbijeenkomst, dat er in de
loop van dit jaar mededelingen ko
men over de fondsenwerving, die „in
de richting van een nieuwe aankoop
kan gaan"
Beeldmerk
Het „beeldmerk", het vignet waar
mee de vereniging in het jubileum
jaar de aandacht wil trekken, bestaat
uit een tekening van vier blaadjes en
de tekst „Natuurbehoud Nóódzaak".
De vier blaadjes symboliseren door
hun kleur de vier seizoenen, het groen
van de landschappelijke ruimte en de
vaak tere structuren ervan.
Ook in de zomerzegels van de PTT,
die in het teken staan van toerisme
en recreatie, zal aandacht aan Na
tuurmonumenten worden geschon-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM De Joodse cheider-
school in Amsterdam bestaat vijf
Jaar. Dit lustrum zal maandagavond
in Amsterdam worden gevierd met
als gasten prof. dr. J. W. van Hulst.
Eerste Kamerlid en emeritus hoogle
raar aan de Vrije Universiteit en de
Tweede Kamerleden drs. G van Leij-
enhorst en drs. W. J Deetman, die de
oprichting van de school sterk stimu
leerden.
De door A. J. U. Cohen opgerichte
Stichting Joodse Kindergemeen
schap Cheider. heeft als doelstelling
de „aloude Joodse identiteit" of ei
genheid uit te dragen in het onder
wijs. Het systeem „cheider" (bete
kent letterlijk „schoolkamer") staat
hiervoor borg. aldus Cohen
Begonnen werd met vier leerkrachten
en vijftien leerlingen. Thans telt de
school vijftien leerkrachten en 82
leerlingen „Onze leerlingen zijn af
komstig uit verschillende Joodse mi
lieus; hun ouders hebben gemeen dal
zij hun Joodse identiteit willen noch
kunnen ontvluchten", aldus Cohen
De school ts een normale basisschool
met de Montessorimethode, waaraan
wordt lid
natuurmonumenten
Het ontwerp voor uitbreiding van de Tweede Kamer van de Amsterdamse architect De Bruijn. Dit
plan lijkt het meest doelmatig, maar tegelijkertijd het meest ingrijpend in de Haagse binnenstad.
Van onze parlementsredactie
WENEN/DEN HAAG Het vreedzaam gebruik van kernener
gie in de wereld gaat ook in de toekomst gepaard met de
produktie van plutonium, geschikt voor het maken van kern
wapens. Deskundigen uit een kleine vijftig landen menen, dat
opwerking van splijtstofelementen uit kerncentrales waar
bij plutonium wordt afgezonderd van groot belang is. In de
Tweede Kamer is de vraag „opwerken, ja of nee?" deze week
in rechtstreeks verband gebracht met sluiting van de kerncen
trales te Borssele en Dodewaard.
In Den Haag is gisteren de slot-ver-
klaring gepubliceerd van INFCE (In
ternational Nucleair Fuel Cycle Eva
luation). INFCE is een tweejarige
technische studie geen politiek ge
beuren waarin het gevaar van pro
liferatie (verspreiding van kernwa
pens) centraal stond. De uitkomsten
van de laatste INFCE-conferentie,
deze week in Wenen, zullen in elk
geval in ons land onderwerp worden
van politieke discussie en besluitvor
ming. De grootste regeringspartij in
ons land, het CDA. wil de bevindin
gen tot inzet maken van een „funda
mentele discussie" over opwerking
van splijtstof uit kerncentrales. Pas
né die discussie kan de Kamer
aldus het CDA beslissen over een
nieuw contract tussen de exploitant
van „Borssele" en de Franse opwer
kingsfabriek Cogema. Minister Van
Aardenne (economische zaken) heeft
het CDA, en ook de tegenstribbelen
de oppositiepartijen, bezworen dit
contract snel goed te keuren. Blijft
parlementaire goedkeuring (een tijd
lang) uit. dan zou de kerncentrale van
Borssele dicht moeten, volgens de
exploitant over een jaar of acht. De
aandrang van de minister vond geen
weerklank in de Kamer, die overigens
sterk betwijfelde of sluiting onver
mijdelijk zou zijn.
louter voor vreedzame doeleinden ge
schikt Ls. Met het oog op een dreigen
de toename van kernwapens in de
wereld heeft de Amerikaanse presi
dent Carter, aan het begin van zijn
ambtsperiode, een halt toegeroepen
aan opwerking. Het overgrote deel
van de 46 deelnemers aan INFCE
neemt die terughoudendheid niet
over, zo bleek in Wenen.
Optimisme
Belang
Aanvullende maatregelen, met name
op het technische en organisatori
sche vlak, worden nodig geacht. Op
dit punt heeft het in Wenen aan opti
misme niet ontbroken. De deelne
mers hadden de „overtuiging" dat
doelmatige maatregelen genomen
kunnen moeten worden, nationaal en
door internationale overeenkomsten,
om „het gevaar van proliferatie van
kernwapens zo klein mogelijk te hou
den." Zulke maatregelen hoeven uit
breiding van kernenergie voor vreed
zame doeleinden geenszins in de weg
te staan, aldus het slot-communiqué
van INFCE.
De Nederlandse regering wil kort
vóór de zomer een standpunt bepalen
over de INFCE-uitkomsten. Eerder al
krijgt de Kamercommissie voor kern
energie een overzicht van de Weense
conferentie.
Stropers
organiseren
'cursus' om hun vak
leven in te blazen
Van een onzer verslaggevers
HUMMELO/KEPPEL Ter
wijl de criminele stroperij toe
neemt, dreigt het geslacht van
de ouderwetse stropers, die
niet met snelle auto's en mo
derne vuurwapens opereren,
uit te sterven. Met het oog
daarop verscheen dezer dagen
in het blad „De Hessenkoerier"
dat een maai per maand in een
oplage van 1250 exemplaren
gratis huis-aan-huis in de vijf
dorpen van de Achterhoekse
gemeente Hummelo/Keppel
wordt bezorgd een artikel
waarin een cursus stropen
werd aangekondigd.
Het bericht, dat ten doel had
,de stroperij nieuw leven in te
blazen en de band tussen mens
en wild als eindpunt van de
voedselketen te bevorderen,
heeft een aantal Ingezetenen
nogal geschokt, een enkel ver
ontrust telefoontje bij de poli
tie opgeleverd en deze week
aanleiding gegeven tot het stel
len van vragen ln de gemeente
raad.
In „De Hessenkoerier" die de
inwoners informeert over aller
lei plaatselijke aangelegenhel
den, onafhankelijk ls. maar
door de gemeente wordt gesub
sidieerd, werd een cursus stro
pen aangekondigd ln het kader
van het open Jeugdwerk. Drie
stropers zouden de cursus ver
zorgen.
Een raadslid heeft burgemees
ter P. A. W. Bannink gevraagd
maatregelen te nemen. Deze
antwoordde: „Ik meld mij als
eerste." Hij voegde er aan toe
dat het waarschijnlijk om een
te vroeg uitgevallen 1-aprilgrap
ging. Dat vermoeden ia intus
sen Juist gebleken.
ken. Er worden in de serie vier land
schappen uitgebeeld: duin, landgoed
met huis, merengebied en heide. Op
de zegel met helde ls tevens een bord
met het vignet van Natuurmonumen
ten afgebeeld.
In Wenen ls het belang van opwer
king uit economisch oogpunt onder
streept. Door opwerking van splijt
stof (brandstof van kerncentrales) ko
men bruikbare splijtstoffen beschik
baar, waaronder plutonium, dat niet
Geen verblijfsvergunning
AMSTERDAM (ANP) - Twee grote
groepen illegale buitenlanders, die
onlangs collectief naar de rechterzijn
gestapt om hun aanspraken op een
verblijfsvergunning kracht bij le zet
ten, hebben nul op het rekest ge
kregen.
De president van de Amsterdamse
rechtbank, mr Borgerhoff-Mulder
heeft gisteren negatief beschikt ln
twee kort gedingen, die namens 29
Turken en 44 slachtoffers van de re-
gularisatie-maatregelen tegen de
staat waren aangespannen.
In beide gevallen luidde de els dat
uitzetting zou worden opgeschort tot
in hoogste Instantie zou zijn beslist
over het verzoek om een verblijfsver
gunning.
zend buitenlanders, die indertijd te
vergeefs een beroep op de regularlsa-.
tie-maatregel hebben gedaan. Van
deze groep zijn er op het ogenblik'
naar schatting nog vierhonderd in
Nederland De overigen zijn het lanrfi
uitgezet of zijn vrijwillig vertrokken
Achtergrond van het kort geding van*
29 Turken was de in werkingtreding^
van de zogeheten 1-novemberwet, dlej
het in dienst hebben van illegale bui-f
tenlanders strafbaar stelt.
Dat leverde problemen op voor het
wegenbouwbedrijf Stevln, waar de 29
Turken illegaal werkten Voor het as-
falterlngswerk, dat zij daar deden,
waren volgens Stevin geen legale
krachten te krijgen. Op aandringen
van de directie vroegen de Turken*
daarom een verblijfsvergunning aan
Deze werd geweigerd.
Namens de Turken is aangevoerd dat.
Volgens de president van de recht- hun verwijdering ln strijd zou zijn»
bank hebben echter noch de Turken, met het landsbelang, omdat Stevln*
De leerlingen van de school, waarvan de methode teruggaat tot de tijd van
koning David, in de klas (archieffoto».
een MAVO klas is toegevoegd
Oprichter Cohen benadrukt, dat voor
de opbouw van deze vorm van onder
wijs alle medewerking werd verkre
gen van de rijksinspectie voor lager
onderwijs, het ministerie van onder
wijs en de gemeente Amsterdam De
school is de enige ln Nederland An
dere cheider-seholen zijn er in België.
Zwitserland. Engeland en IsraëJ.
noch de regularisatie-slachtoffers
aannemelijk kunnen maken dat hun
aanspraken uiteindelijk gehonoreerd
zullen worden
De regularisatie-slachtoffers stelden
dat zij in dezelfde omstandigheden
verkeren als de 182 kerkmarokkanen.
die uiteindelijk ln Nedeland mogen
blijven.
De zes raadslieden van de 44 toonden
zich zeer teleurgesteld over het von
nis Zij beschouwden het kort geding
als een proefproces voor alle driedui--
zonder hun hulp niet kan draaien Dit
verweer werd door de president vana
de rechtbank verworpen
ROERMOND (ANP) In een zieken
huis ln Roermond ls de 62-jarige H J
Brand uit Boxmeer overleden na een
ongeval op de autosnelweg in Horn
De man wilde volgens getuigen zljnJ
auto op de vluchtstrook tot stilstand
brengen, toen hij de macht over het"
stuur verloor. Daardoor botste hij te
gen de vangrail In de middenberm
Volgens de politie is hij het slaehtol-
fer geworden van een hartinfarct