Regering terughoudend in
reactie op coup Suriname
'ijlstra speelt
ol bij opvolging
an Andriessen
Rhodesië stemt massaal
Kiesuwkado
1
Brand is niet plezierig
Ons bedrijf werd dinsdag
avond voor een groot deel
door brand verwoest.
Ambassadeur mag alleen met Ferrier praten
Jeugdig
protest
IKEURTJE
ner
bóven
Klinkende munt
voor oud goud en zilver
jt Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Veel bewolking
HET WEER
deze krant
Laatste kans!
Inzenden per post blijft mogelijk.
!-°^eer poging schat
iTJfrtine te bergen
WIJNANTS VAN LEUVEN CITROEN
Randweg 19, Emmeloord
Hypotheekrente
opnieuw omhoog
CNV dreigt met
kort geding
Bezorg Trouw een nieuwe abonnee
Lees een krant met overtuiging; TrOUW
I
I
I
I
I
I
I
Trouw
H 38STE JAARGANG NR 10887 DONDERDAG 28 FEBRUARI 1980
Droog weer en veel bewolking Middagtemperatuur ongeveer zes graden
Tot matig toenemende en naar west draaiende wind. windkracht vier.
Morgen en overmorgen: wisselvallig, middagtemperatuur ongeveer zes
graden.
Zon op: 07.26
Maan op: 16.58
onder 18 16
onder: 06.55
bedden
centrum
ff/W ZAAK MET HART VOOR U
vanderklugt
Haarlemmerstr 202 Leiden
Tel 1318 46
•matrassen •dekens«ledikanten e.d.»
LOSSE NUMMERS 65 CENT
'AGINA 2:
Hervormde kerk
roor hogere kosten
'AGINA 3:
Een aan Koningin
»p 30 april
Irrijblijvende zaak
'AGINA 4:
PvdA waarschuwt tegen
ondergang
jmroepbestel
'AGINA 7:
Hew Hampshire
stemde Carter
PAGINA 9:
Uit de weekbladen
PAGINA 11:
Openbaar vervoer
is nog stiefkind
PAGINA SPORT:
Geen verrassingen
in bekerstrijd
PAGINA ECONOMIE:
Onzekere toekomst
baksteenindustrie
PAGINA SERVICE:
Boekenrubriek, strips, feuilleton,
puzzel, radio- en tv-programma'a,
weekoverzicht.
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG Minister Van der Klaauw (buitenlandse zaken)
heeft de Nederlandse ambassadeur in Suriname de formele
opdracht gegeven zich ln zijn contacten naar bulten strikt te
beperken tot de nog steeds zittende Surinaamse president dr.
Ferrier.
Gezien de magere prijsverho
ging voor landbouwprodukten
die is voorgesteld en waar
tegen gisteren in Zwolle dui
zenden boeren protesteerden
is de vraag waarmee dit
boerenzoontje demonstreerde
de vraag van vele jonge
boeren.
Nieuws op pagina 15
i onze parlementsredactie
N HAAG De opvolging van de afgetreden minister van
inclën Andriessen wordt bemoeilijkt door een potentieel
filet met de president-directeur van de Nederlandsche
ik dr. J. Zijlstra.
rekening mee moeten houden straks
als een van zijn eerste beleldsdaden
tag toe te staan, en dat terwijl de president-directeur van de Neder-
ItbUJettenmachlne wel eens zou "ldsch<; Bank aanwijzingen te zul-
len moeten geven.
Voor een eventuele opvolger van An-
driesen vormt dit gegeven op zijn
minst aanleiding om nog eens diep na
te denken alvorens een benoeming te
aanvaarden. Wie dit zal worden
kwam ook gisteren nog niet vast te
staan. Binnen het kabinet ziet men
nog het liefst de liberaal Van Aarden-
.a_i uat. ne °P deze post, maar zowel in KVP-
mlnister Andriessen uiteindelijk vVD-kring zijn hiertegen nogal
dgetreden. Hij zou in dat geval wat bezwaren aangevoerd,
ktra aanwijzingen hebben moeten 6 j
en. ZUlstra heelt echter laten MIJ- Het gevolg hiervan ls, dat de huidige
minister van landbouw Van der Stee
(KVP) weer hoger genoteerd staat. De
minister zelf voelt er echter weinig
voor. Mede daarom zijn ook enkele
buitenstaanders in het geding, zoals
de directeur van het Centraal Plan
bureau, Weitenberg.
Ook al omdat gesprekken van de
nieuwe kandidaten met Zijlstra op de
agenda staan, wordt verwacht dat de
uiteindelijke benoeming nog wel en
kele dagen op zich zal laten wachten.
Buitenlandse zaken wil op deze ma
nier voorkomen dat Nederland te snel
de indruk zou wekken de nieuwe mili
taire machthebbers te erkennen.
Contacten tussen de eerste Neder
landse vertegenwoordiger in Para-
marbio en de militairen zouden daar
toe kunnen leiden, zo vreest men op
buitenlandse zaken.
Uit diplomatieke kring wordt echter
gemeld dat de terughoudende opstel
ling van de Nederlandse ambassa
deur in het geheel niet betekent dat
de andere leden van de ambassade
geen contacten naar buiten toe mo
gen leggen om Informatie over de
toestand ln te winnen. De ambassade
zou op dat punt zelfs zeer actief zijn.
De minister Van der Klaauw en De
Koning (ontwikkelingssamenwer-
king) hebben gisteren de gebeurtenis
sen over de militaire staatsgreep be
sproken in een besloten overleg met
de vaste Tweede Kamercommissies
van buitenlandse zaken en ontwikke
lingssamenwerking.
Pagina 5:
Ons commentaar
Naam Bruma roept weer
stand op bij Surinamers
Pagina 8:
Vertraagd bevrijdingsfeest
itra zou categorisch weigeren de
«verheid enige inflatoire finan-
j toe te staan, en dat terwijl de
IcbUJettenmachine wel eens zou
ten draaien, onder meer omdat
gevolg van de vakantie-uitkerin-
de overheid meer geld zou moe-
uitgeven dan zij op dat moment
as heeft.
welingelichte bron vernamen we,
het conflict met de president-
cteur van de Nederlandsche
ik één van de redenen ls geweest.
onder meer nog in de biografie
dr. Puchlnger recentelijk over
i heeft geschreven, dat hij in dat
al zijn ontslag zou aanbieden.
Iriessen heeft dit conflict willen
hljden, ook al omdat hij het ln de
ie lijnen eens was met de visie van
Itra. Zijn aftreden wijst er op, dat
onvoldoende zekerheden van het
Inet heeft gekregen.
I opvolger zal er daarom serieus
Indruk
In de Tweede Kamer ontstond tij
dens dit gesprek de indruk dat de
ministers niet geheel op één lijn zit
ten waar het gaat om de vraag of
Nederland op dit moment de coup al
of niet hard moet veroordelen. Minis
ter Van der Klaauw herhaalde giste
ren nog eens zijn eerdere standpunt:
„Ieder nastreven van politieke doel
einden met geweld is afkeurenswaar
dig. Dit geldt voor Suriname net zo
als voor andere landen. Wij hopen dat
het mogelijk zal zijn dat Suriname de
weg naar de democratie terug zal
vinden." Minister De Koning zei des
gevraagd het met deze standpuntbe
paling van dr. Van der Klaauw eens
te zijn.
Volgens sommige kamerleden was er
echter tijdens het besloten beraad
een duidelijk accentverschil tussen
beide ministers. Minister De Koning
zou de voorkeur geven aan een duide
lijker veroordeling van de coup door
Nederland. In het beraad heeft De
Koning er veel nadruk op gelegd dat
de stem van Nederland, door de bij
zondere banden met Suriname, veel
Invloed zal hebben.
ADVERTENTIES
Nog 10 dagen garanderen wij U
een hoge inruilprijs.
Tot en met vrijdag 7 maart kunt
U dagelijks, ook a s. zaterdag
1 maart, tussen 10 en 4 uur bij
ons bedrijf aan de Van Reenen-
weg 155 te Zeist, terecht.
Na deze datum wordt, afhanke-
paald of de actie wordt voortge
zet.
Is de reis naar Zeist bezwaarlijk,
zend dan Uw artikelen goed ver
pakt, aangetekend aan ons toe.
Wij betalen U snel per bank.
lijk van het koers-verloop, be- giro of postwissel.
Controleer wel goed of alles van
echt goud of zilver is en dus niet
verzilverd of doublé.
zilversmeden
Sola Fabriek M.J. Gerritsen N.V.
Van Reenenweg 155, Zeist,
tel. 03404-13677.
De WD-buitenlandspecialist Bolke-
stein zei: „Minister Van der Klaauw
houdt vanuit zijn eigen verantwoor
delijkheid het oog het meest gericht
op de formele kant van de zaak. Mi
nister De Koning kijkt meer naar
mogelijkheden om de politieke ont
wikkelingen te beïnvloeden. Voor zo
ver daaruit een accentverschil tussen
beide ministers blijkt, sta ik aan de
kant van minister De Koning."
Basis
Deze verklaarde zelf na afloop van
het beraad: de ontwikkelingshulp
mag geen politiek drukmiddel zijn,
maar is wel een basis voor een ge
sprek. Volgens de minister gaat het
bij de toekenning van hulp in het
algemeen overigens niet om de vraag
wat voor bewind er is, maar of het
geld werkelijk goed besteed wordt en
hoe de situatie ten aanzien van de
mensenrechten ls. Minister De Ko
ning meent dat een beslissing over
het al of niet doorgaan van de hulp
voorlopig niet behoeft te worden ge
nomen. Suriname kan.de komende
tijd nog putten uit een pot van zes
miljoen voor lopende ontwikkelings
hulpprojecten.
De ministerraad zal zich morgen na
der beraden over de standpuntbepa
ling ten aanzien van Suriname, dit
mede ter voorbereiding van een de
bat dat volgende week ln de Tweede
Kamer zal worden gehouden.
Niet accepteren
In de Tweede Kamer heeft met name
het CDA zich akkoord verklaard met
de terughoudende koers die minister
Van der Klaauw tot nu toe ten aan
zien van Paramaribo voert. Men zal
het niet accepteren dat wij ons als
oud-koloniale mogendheid met deze
situatie bemoeien, zei het CDA-ka-
merlid Aarts.
De linkse fracties en de WD geven de
voorkeur aan een wat actievere op
stelling. Bolkestein (WD): „Surina
me is een van de weinige landen waar
onze buitenlandse politiek iets kan
uitrichten. Wil je die Invloed doen
gelden, dan moet Je snel zijn, voordat
de nieuwe situatie vaste vormen aan
neemt. Als we pas gaan praten als we
alle feiten hebben, dan kan het wel
eens te laat zijn."
Behalve kritiek op het beleid van
partijgenoot Van der Klaauw, nam
Bolkestein gisteren Indirect ook af
stand van de uitlatingen van de WD-
fractieleider in de Eerste Kamer me
vrouw van Someren-Downer. Zij
heeft in een toespraak begrip laten
blijken voor de opstand, omdat naar
haar oordeel, de arme bevolking niet
geholpen werd door de Nederlandse
ontwikkelingshulp. Bolkestein. „Het
gaat om de kem van de zaak, het
democratisch proces is op ruwe wijze
verstoord, wat daar ook de aanleiding
voor geweest zou kunnen zijn".
Ook mevrouw Blsschoff (D'66) meent
dat Nederland een kans laat liggen
als men niet probeert invloed op de
ontwikkelingen uit te oefenen. „Als
Nederland nu niets doet, staan we
straks voor voldongen feiten," zei zij.
Vervolg op pagina 3, kol. l
door Hans Masselink
BULAWAYO Op de eerste verkiezingsdag was gisteren in geheel Rhodesië een grote
opkomst te zien. Van intimidatie was niets te merken en de meeste kiezers waren tevreden
over de procedure.
i we zorgen dat we ze
blijven
Onze afnemers delen wij hierbij mede dat iedereen reeds zijn handen
uit de mouwen heeft gestoken, om onze leveranties zo snel mogelijk
voort te zetten.
U hoort beslist deze week nog van ons.
Bij het verkiezingslokaal Pumula in
een zwarte buitenwijk van Bulawayo
stond een rij wachtenden van onge
veer drie kilometer. Uterst ordelijk
stonden de mensen een voor een ach
ter elkaar ln een lange slinger die zich
uitstrekte zover het oog reikte. Som-'
migen waren al om twee uur 's nachts
aanwezig. Op zo'n honderd meter af
stand van het stembureau Pumula
waren onder het scherpe oog van de
Rhodesische politie propagandabij-
eenkomsten aan de gang. Aanhan
gers van Muzorewa en Mugabe zon
den hun liederen tegen elkaar in.
Het merendeel van de kiezers in dit
gebied bracht zijn stem uit op Joshua
Nkomo, die zich in de verkiezings
campagne „Father Zimbabwe"
noemt. In het gebied rondom Bula
wayo waar veel Ndebele's wonen
wordt Nkomo gezien als een natuur
lijke stamvader.
Ook ln andere delen van Bulawayo
was een zelfde beeld te zien: lange
rijen wachtenden. Vrouwen met kin
deren op hun rug,.oude mannetjes,
groepen jongeren, die geen van allen
enige haast schenen te hebben. Op
vallend was een man die blij uit het
stemlokaal huppelde en herhaalde
malen zei dat hij zich nu eindelijk vrij
voelde.
Van onze redactie economie
AMSTERDAM De hypotheekrente
ls opnieuw gestegen. De meeste fi
nanciële Instellingen hadden de laat
ste dagen al. zo blijkt uit het hypo
theekoverzicht van de Vereniging
Eigen Huis, een renteverhoging door
gevoerd van een half tot een heel
procent.
Gisteren laat ln de namiddag deelde
de ABN (als eerste) mee, dat de tarie
ven verder zijn verhoogd. De rente op
hypotheken voor één jaar (met en
zonder gemeentegarantie) is hierdoor
op 11,75 procent gekomen. Op hypo
theken met een looptijd van vijf Jaar
met gemeentegarantie ls de rente
11,25 procent geworden en zonder ge
meentegarantie 11,50 procent.
HEERLEN (ANP) BIJ een ongewij
zigde loonwet kan de regering reke
nen op een kort geding van de kant
van het CNV, omdat zo'n wet in strijd
is met internationale verdragen. Dit
zei CNV-voorzitter H. van der Meulen
gisteren op een persconferentie in
Heerlen. Volgens hem mogen volgens
die verdragen loonmaatregelen niet
van onbeperkte duur zijn.
Bij wijziging van de omstreden wet
zal bekeken worden of een kort ge
ding wel haalbaar ls. want „wij voe
ren geen kort geding alleen maar voor
de publieke tribune", aldus Van der
Meulen.
Nieuws over acties van de bonden
op par. 9
Waarnemers verklaarden dat ook in
andere delen van Rhodesië, waar
vóór de verkiezingen veel Intimidatie
heeft plaatsgehad, de stemming naar
wens verliep. Wel was er enige kritiek
op het feit dat veel zwarte kiezers zo
lang moesten wachten. Iedereen wil
de per se op de eerste dag stemmen.
Bij Bulawayo ging het gerucht dat de
verkiezingen maar een dag duurden
en dat zou de hoge opkomst ver
klaren.
In Rhodesië zijn ongeveer drie mil- Een beschouwing staat op pag. 7
joen zwarte kiesgerechtigden die
stemmen voor tachtig zetels in het
parlement. Een groot deel van de 667
verkiezingslokalen wordt bewaakt
door Britse politieagenten. bobbies'"
die voortdurend bij de stembus blij
ven en daar zelfs overnachten. In de
steden zijn geen Britse agenten aan
wezig. De leider van ZANU-PF. Ro
bert Mugabe toonde zich gisteravond
zeer tevreden met het verloop van de
eerste verkiezingsdag.
Boetseerset (A)
Boetseerklei met verf in 3 kleuren en
penseeltje. Wordt zonder oven ovenhard.
Schroevcdraaierset (B)
Grote, kleine en kruiskopschroeve-
draaier in éen Handgre'epje met
omslagmechanick.
voor extra gemak.
4 Houten (D)
eierdopjes
Authentiek Slavisch kleedje (C)
met fraai diermolicf.
Als Onderlegger of voor de sier.
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ontvangt u één van deze kadoos naar
keuze.
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Postcode en plaats:
Uw naam:-
Uw adres:
_Giro:_
Postcode en plaats.-Tel.
Voor hel kwartaalabonnement geldt voor de eerste betaalperiode
een welkomstkoning van f7.50
Kado naar keuze: DA DB. DG DD. (aankruisen a.u.b
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw.
Antwoordnummer 2792,1000 PA Amsterdam.
Of bel 020-659388 (uitsluitend voor opgaven)
Voor bezorginformatie 020-913456.