kleine
krant
IK DACHT DAT IK EEN
AARDIG PENSIOEN HAD
TOT IK'S GING REKENEN!
Trouw de
De een z'n dood
is de ander z'n...
X
C
I
O
L
Zimbabwe
'Kindercentra in Brabant
voldoen niet aan eisen'
NEEM 5 MINUTEN VOOR STRAKS.
VOOR JE PENSIOEN. pggfOEN
Dóe het—Si*
Kamer wil voor klachtó
patiënten een ombudsnÊ
s;
L
'Honger in de wereld'
Slapeloosheid
bij kinderen
Oudjes
IJshockey
I O
Leids ziekenhuis
wijzigt contract
bij sterilisatie
DINSDAG 26 FEBRUARI 1980
TROUW/KWARTET P 10 - |G 21
De kleine krant
Medewerkenden
Piet Hagen
Manneke Wqgh
Johanneke Leestemaker
Jaap Timmer
Gilles Stoop
Brieven en reacties
naar Trouw
Postbus 859. 1000 AW Amsterdam
26 februari 1980
Van een onzer verslaggeefsters
BRUSSEL Vorig jaar zijn er 50 miljoen mensen
gestorven omdat ze te weinig te eten hadden. Dit
onvoorstelbare feit werd vorige week bekend ge
maakt op een hoorzitting van het Europees Parle
ment met de naam „Honger in de wereld".
Jarig Jetje
Op je verjaardag is het op
school een leuke dag. In de
klas zingen de kinderen en
de meester of juffrouw
„Lang-zal-ie leven! In de
gloria!" En ook „Er is er
een jarig hoera, hoera, dat
kun je wel zin dat is hij
(zij)!" „Daarna mag je trac-
teren. Voor de
meesters en de juffrouwen
op school heb je iets heel
lekkers bedacht. Bonbons
in een roze papiertje. Sa
men met je vriendje of je
vriendinnetje ga je de klas
sen langs. Iedereen is erg
aardig tegen Je. Van de ene
meester krijg je een an
sichtkaart en van de juf
frouw bij wie je vorig jaar
in de klas zat, krijg je een
vel poësieplaatjes. Dat is
boffen. Thuis vertel je aan
je vader en moeder en aan
alle tantes en ooms wat je
hebt gekregen en wat al die
aardige meesters en juf
frouwen tegen je hebben
gezegd.
Op veel scholen is het de
gewoonte dat jarige kinde
ren de klassen langs mogen.
Dat is ook het geval in Gou
da op de protestants-chris
telijke school „Livingsto
ne". Maar het hoofd van de
school, meneer Griffioen,
wil dat veranderen. In de
schoolkrant doet hij het
voorstel om volgen!
schooljaar de verjaardagei
alleen in de eigen klas t< I
vieren. De jarige kinderei
van de Livingstone schoo
mogen dus niet meer di
klassen langs. Wat vindei L
jullie van dat idee? He
voordeel is dat de lessei
niet zoveel worden ge
stoord. Maar of de jarig<
Jetjes het idee leuk vinden'
Schrijf eens wat je er vai
vindt?
Terwijl er maar weinig Euro
pese vertegenwoordigers luis
terden. vertelden belangrijke
mensen uit de Derde Wereld
hoe slecht de voedselsituatie
op het moment is. Ook waar
schuwden ze voor de toe
komst: als het rijke westen
geen betere regelingen treft,
zal over twintig Jaar negentig
procent van alle mensen van
de wereld honger lijden.
De verdeling van het voedsel
lijkt op een weegschaal die
doorslaat. In de rijke landen
lijden de mensen aan dikke
buiken en hartvervettingen
en in de arme landen worden
de mensen ziek omdat ze niet
genoeg te eten hebben. Als
het voedsel beter over de we
reld verdeeld wordt, hoeft
niemand te veel of te weinig
te eten.
Maar niet alleen de verdeling
tussen rijke en arme landen is
scheef, ook de voedselverde
ling in de landen zélf klopt
niet. Zo vertelde een Chileen
se ex-minister op de hoorzit
ting dat Zuid-Amerika voed
sel genoeg heeft voor alle 300
miljoen mensen. Helaas eet
vijf procent van de mensen zó
veel dat ze er ziek van worden
en heeft de armste vijftig pro
cent van de bevolking niet
genoeg en lijdt aan ondervoe
ding.
Een minister uit Bangladesh
smeekte: „Laat ons nu niet in
de steek: Als de rijke wereld
ons nu laat vallen, laat ze ons
voor altijd vallen".
Of de Europese politici deze
smeekbede hebben gehoord,
is de vraag. De zaal bleef half
leeg bij al deze aanklachten.
Toch was deze hoorzitting be
doeld als een lesje aan de
Europese poütici. Zij moeten
de maatregelen bedenken die
het Europees Parlement kan
treffen om iedereen aan ge
noeg eten te helpen. Van
mooie hoorzittingen alleen
kan niemand eten.
Als kinderen niet goed kun
nen slapen, ligt dat vaak aan
de opvoeding die ze krijgen.
Dat meent de arts De Mon-
chy van het kinderziekenhuis
in Eindhoven. De Monchy
heeft vijfentwintig kinderen
behandeld omdat ze aan sla
peloosheid leden.
Volgens de arts kunnen kin
deren er niet goed tegen, als
hun ouders de beslissingen
aan hen overlaten. Ouders
moeten duidelijk laten mer
ken wat wél en wat niet kan.
Kinderen voelen zich dan vei
lig en op hun gemak. Als kin
deren te veel zélf moeten be
slissen, worden ze angstig
Juist 's nachts komt die angst
naar boven, kinderen willen
dan niet gaan slapen of kun
nen niet eens meer slapen.
Overdag lijkt er niets aan de
hand. De kinderen lijken heel
zelfstandig omdat ze duide
lijk maken waar ze niet van
zijn gediend. Volgens De
Monchy is dit „veeleisend ge
drag". Dit gedrag komt niet
voort uit zelfstandigheid
maar uit angst.
Pillen helpen bij deze slape
loosheid niet. De ouders moe
ten hun houding veranderen.
Vorige week vierde de Russi
sche premier Alexei Kosigin
zijn 76-ste verjaardag. Harte
lijk gefeliciteerd. De man had
zich achttien weken niet in
het openbaar vertoond en ie
dereen begon al te denken
dat hij misschienmaar
nee hoor, hij was zelfs nog in
staat om een redevoering van
drie kwartier af te steken.
In de Sowjet-Unie lopen be
halve Kosigin nog wel een
paar oude rotten rond. Presi
dent Brezjnew is 73 en vice-
president Koeznetsow is 79.
Ook in China ben Je niet
gauw te oud om te regeren.
Voorzitter Mao en premier
Zhoe Enlai hebben tot hun
dood hun functie uitgeoe
fend. Mao stierf op zijn 82-ste
en Zhoe op zijn 78ste. De hui
dige sterke man van China is
vice-premier Deng Xiaoping.
met zijn 76 Jaar ook geen Jon
kie meer.
Recordhouder is, zolang hij
nog leeft, de president van
Joegoslavië Tito (87).
Vraagje: hoe zou het komen
dat regeringsleiders in com
munistische landen zo oud
zijn?
President Carter is afgelopen
zondag tevreden gaan slapen:
de Russen zijn afgestraft
voor hun inval in Afghani
stan! Toen vrijdag het Ameri
kaanse ijshockeyteam met 4-
3 van het Russische won,
haastte Carter zich naar het
Olympische dorp. Lake Pla
cid, te bellen om zijn jongens
te feliciteren en hen uit te
nodigen om een paar kratten
Coca Cola te komen drinken
op het Witte Huis.
De vice-president van VS,
Mondale, stond bij de beslis
sende wedstrijd VS tegen
Finaldn zo hard in zijn
handen te klappen dat ze er
pijn van deden. En ja hoor, i
zondagavond kreeg de Ame
rikaanse ploeg het Olym
pisch goud!
ik O
In de war
Herb Brooks, de trainer van
het Amerikaanse team ver
klaarde van te voren dat zijn
ploeg niet wilde winnen om
de Russen af te straffen voor
hun politlèk. Hij wilde win
nen omdat zijn ploeg de beste
ijshockeyspelers van de hele
wereld zijn. Maar dat is niet
waar. Want ook al hebben de
Amerikanen het goud gewon
nen toch zijn de Russen het
best. Al sinds 1968 winnen de
Russische ijshockeyers bijna
alle medailles.
De stemming in Lake Placid
was echter zo tégen de Rus
sen en vóór de Amerikanen,
dat de Russen er van in de
war raakten. Op grote span
doeken lieten de toeschou
wers hun afkeer van de Russi
sche politiek merken. Het
was net als of de ijshockey
spelers verantwoordelijk wa
ren voor de verbanning van
Sacharov en het bedreigen
van de wereldvrede. De Ame
rikaanse spelers werden ge
zien als de verdedigers van
het vrije westen, hun over
winning leek héél even de
overwinning van Amerika.
Het Afrikaanse land Rhodesië, waar
eind deze week de zwarte inwoners naar
de stembus gaan, wordt ook vaak Zim
babwe genoemd. Als de verkiezingen
voorbij zijn wordt dit de officiële naam
van het land.
Rhodesië is sinds 1897 in Britse handen.
Het werd toen veroverd onder leiding
van Cecil Rhodes en aan hem dankt het
land zijn naam. Tientallen Jaren lang
heeft een hele kleine groep blanken het
voor het zeggen gehad. De meeste Rho-
desiërs van de bijna zeven miljoen
inwoners is 96 procent zwart mochten
wel werken en in het leger vechten, maar
niet stemmen.
Toen het ernaar uitzag dat Engeland in
de jaren zestig de kolonie zelfstandig zou
maken en dan ook de zwarte meerder
heid gelijke rechten zou geven, besloot
de (blanke) premier Ian Smith op 11
november 1965 Rhodesië eenzijdig onaf-:
hankelijk te verklaren.
De regering in Londen vond dit een
onwettige daad en erkende het nieuwe
bewind niet. Ook vrijwel alle andere
landen ter wereld oordeelden zo en in
mei 1968 kondigden de Verenigde Naties
een handelsembargo voor Rhodesië af.
Niemand mocht meer iets uit Rhodesië
kopen of aan Rhodesië verkopen. Toch
is er altijd véél handel gedreven, waarbij
Zuid-Afrika een belangrijke rok speelde.
Dit land had er geen enkel bezwaar
tegen dat in een buurland een bevriend
blank bewind aan de macht was.
Al jaren vereetten de zwarten zich tegen
26 februari 1980
de blanke overheersing. Met hulp van
enkele buurlanden met name van
Zambia en Mozambique vochten Rho-
desische nationalisten tegen het leger
van Ian Smith. De belangrijkste organi
saties waren de Zanu van Robert Muga
be en de Zapu van Joshua Nkomo.
Onder druk van de guerrilla besloot Ian
Smith een akkoord te sluiten met zwarte
leiders in het eigen land, maar dat loste
de oorlog niet op. En dus gingen alle
partijen eind vorig Jaar nog een keer
onderhandelen over vrede en toen werd
afgesproken dat er nieuwe verkiezingen
zouden komen. De eerste ronde is al
gehouden: Ian Smith won alle twintig
zetels die voor de blanken zijn gereser
veerd. Deze week beslissen de zwarte
Rhodeslërs wie er op de andere tachtig
zetels komen.
mi am
Van onze correspondent
TILBURG Ongeveer de helft van de kinderdagverblijven
en de peuterspeelzalen in Noord-Brabant voldoet niet aan de
eisen die er redelijkerwijs gesteld mogen worden. Dat blijkt
uit een door het Brabants Overleg Kindercentra (BOK) inge
steld onderzoek.
ADVERTENTIE
In een kinderverblijf vertoeven kin
deren ln de leeftijd van zes weken tot
zes Jaar op alle werkdagen. Verder
kunnen kinderen van twee tot vier
Jaar meestal enkele dagen per week
terecht in de peuterspeelzalen. Van
de 436 kinderopvangcentra ln Bra
bant heeft 69 procent deelgenomen
aan het onderzoek.
De resultaten vallen zwaar tegen. Zo
heeft 41 procent geen peutertoilet en
drie procent heeft zelfs helemaal géén
Van een onzer verslaggevers
LEIDEN De afdeling urologie van
het Academisch Ziekenhuis in Leiden
zal nog deze week het contract wijzi
gen. dat de afgelopen Uen Jaar werd
voorgelegd aan mannen die gesterili
seerd wilden worden. Het gaat hierbij
om een formulering die in de loop der
Jaren verouderd is en waarin staat,
dat de patiënt zich te allen tijde zal
onthouden van enige aanspraak op
schadevergoeding bij het mislukken
van deze ingreep. Volgens een woord
voerder van het Leidse ziekenhuis
betreft het hier ln feite een overbodi
ge toevoeging, aangezien noch een
arts. noch een ziekenhuis in Neder
land volgens het Nederlandse rechts
stelsel op dit punt aansprakelijk kan
worden gesteld. De wijziging waarop
nog nader gestudeerd zal worden, is
het gevolg van een televisie-uitzen
ding van afgelopen zaterdag, waarin
de gynaecoloog prof dr. E. E. van
Hall op deze toevoeging werd geat
tendeerd
De hoogleraar nam op zijn beurt con
tact op met de afdeling Urologie en
na overleg bleek inderdaad wijziging
noodzakelijk. Doel van het contract
is en blijft overigens, dat er bewijs
materiaal is aangaande de informatie
die de arts een patiënt heeft gegeven
over het eventueel mislukken van de
sterilisatie Bij mannen schat het
Academisch Ziekenhuis ln Lelden die
kans op mislukken op minder dan
een half procent.
De afdeling gynaecologie van dit zie
kenhuis werkt niet met een contract,
maar met een informaUepapier dat
door een paUénte wordt ondertekend
om aan te geven, dat Zij voldoende is
voorgelicht over de gevolgen van de
ingreep Ook u.idere ziekenhuizen ln
Nederland werken op deze manier,
waarbij het niet de opzet is zich te
dekken tegen een eventuele „wan
prestatie"
toiletten. Verder heeft tien procent
geen wasbakken, achtenzestig pro
cent heeft maar één of twee wasbak
ken en dat is meestal te weinig.
Eenenveertig procent van de kinder
opvangcentra heeft geen telefoon,
terwijl dat eigenlijk een noodzaak is,
aldus het BOK. Verder heeft vijfen
dertig procent onvoldoende binnen
ruimte en drieëndertig procent onvol
doende buitenruimte. Een aantal van
de bui ten terreinen is niet afgesloten.
Andere problemen met de huisves
ting zijn dat de ruimte meestal ge
deeld moet worden met anderen wat
weer problemen oplevert. De gebou
wen verkeren meestal ook niet in al te
beste staat, hier en daar is de situatie
ronduit gevaarlijk te noemen. Vol
gens de onderzoekers kijken de ge
meenten bij de toewijzing van de
gebouwen zelden of de ruimte wel
echt gebruikt Is
Tekort aan financiën is de meest ge
hoorde klacht Dit heeft tot gevolg
dat maar zeventien procent van het
personeel een arbeidsovereenkomst
heeft. De overigen worden niet be
taald of krijgen zwart betaald. Dit
laatste gebeurt volgens de onderzoe
kers niet zozeer uit onwil maar uit
onmacht.
Wachtlijsten
Vooral In de grote steden zijn enorme
wachtlijsten terwijl er nauwelijks
kans is op uitbreiding van de kinder
opvangcentra Voor dit Jaar heeft
CRM „maar" drie miljoen gulden be
schikbaar gesteld voor uitbreiding en
daarbij dan voornamelijk gedacht
aan kinderdagverblijven voor buiten
landse kinderen. Nu werkt ruim een
derde van de centra met groepen van
meer dan twintig kinderen wat eigen
lijk te veel is.
Volgens de onderzoekers is het pro
bleem in ongeveer dezflfde mate lan
delijk. Daarover is geen recent cijfer
materiaal maar contacten hebben dit
uitgewezen. Landelijk wordt nu ook
bekeken of er een opleiding op MBO-
niveau kan komen voor de leidsters.
Nu is er geen gerichte en geschikte
opleiding. „Moeders met aanleg wor
den aangenomen en volgen dan enke
le door ons gegegeven cursussen,
maar deze situatie is natuurlijk verre
van ideaal", aldus Paulien van der
Krabben, projectcoördinator van het
BOK
„De bedoeling Is dat de nota aan het
provinciebestuur, de gewesten en de
gemeenten worden gestuurd Vooral
de gemeenten moeten meer gaan er
kennen dat er sprake is van een pro
bleemsituatie
Ik ben 38 en heb, als ik mijn provisie mee^
reken,een werkelijk prima betaalde job. Dacht
dat het wat pensioen betreft ook wel goed zat.
Totdat ik een keer iemand op de radio hoorde
zeggen dat dat goed tegenvalt als je een paar
keer van baan veranderd bent.
Hn dat bèn ik.
Mijn verzekeringsman heeft toen voor mij
gerekend, en het bleek dat ik met al die banen
in totaal maar recht heb op een bruto oude-
dagspensioen dat nog niet de helft is van mijn
huidige inkomen.
Nou zeggen ze dat je voor een behoorlijk
pensioen toch 70% van je inkomen moet heb
ben (voormijn vrouw als weduwe zou dat trou
wens maar 49% zijn), maar daar kwam ik dus
nu al dik aan tekort. Goeiendag zeg! Dat heb
ik dus a la minuut even bijverzekerd, zodat ik
straks een mooi aanvullend bedrag per jaar
krijg. Net op tijd, mag ik wel zeggen.
Daar waar u uw verzekeringen heeft lopen, ligt nu een be
langrijk gratis blad voor u klaar: Pensioen in Nederland,
met feiten, interviews, voorbeelden, suggesties. Dat móet
u lezen. Haal 'm bn uw verzekeringsadviseur, de man die u
snel en vakkundig adviseert over uw persoonlijke pen
sioensituatie, over het financieel verzorgd zijn van uw ge
zin. Ook te bestellen via Bureau Voorlichting Verzekering,
Antwoordnummer 89,2500 VD Den Haag, tel. 070-614731,
toestel 123. Doe het vandaag nog.
Maag, tel. 070-614731, XS
Publikatw Bureau Vóórlichting Verzekering, Den Haag.
Debat over psychiatrische inrichtingen
Van onze parlementsredactie
DEN HAAG De Tweede Kamer vindt dat er
psychiatrische inrichting een vertrouwensman voor de
ten moet komen. Het is zijn taak om klachten te behal
van patiënten die het niet eens zijn met de wijze waar{ff
het ziekenhuis worden behandeld.
ORONINOEN (ANP) - Op verzoek U/Q^lnn^rG VPrmidt
van de politie van Veendam is de TT dCHUpcro VcilIlISl
waterpolitie van het Westduitse Em-
den gisteren gaan zoeken naar twee
Groningers die sinds zondag op het
Duitse wad worden vermist.
De twee. de 27-Jarige A de Jager uit
Winschoten en de even oude J. Koe
tje uit Veendam, zouden zondag een
wadlooptocht maken van het Noord-
duitse Norddeich naar het Duitse
waddeneiland Juist, vanwaar ze met
de veerboot naar het vasteland zou
den terugkeren Maar ze zijn niet met
de boot teruggekomen. De mogelijk
heid bestaat dat het tweetal door de
mist van de koers is afgeweken.
De oppositie (PvdA en PPR) meent
dat het nu lang genoeg heeft geduurd
en dat de psychiatrische patiënt nu
een beetje in zijn rechten tegemoet
moet worden gekomen. Beide partij
en willen staatssecretaris Veder-Smit
van volksgezondheid aan een termijn
van zes maanden binden om dat te
verwezenlijken. De twee regerings
partijen CDA en WD geven de
staatssecretaris meer ruimte om
„voorstellen in die richting" te ont
wikkelen. Mevrouw Cornelissen van
het CDA vindt een jaar echter weer te
lang duren.
Een en ander bleek gisteren op een
openbare commissievergadering ln
de Kamer over een beleidsnotitie van
de staatssecretaris ten aanzien van
de geestelijke volksgezondheid.
De PvdA stelt dat in elke Inrichting
een onafhankelijke vertrouwensman
en een patiëntenraad die ook werke
lijk bevoegdheden heeft moeten ko
men. Verder moet er in elke inrich
ting een commissie worden Ingesteld
waar een patiënt zich kan beklagen
over het gedrag van degenen die hem
behandelen. Die commissie moet de
klager snel al dan niet in het gelijk
stellen.
De patiënt moet in beroep kunnen
gaan bij een speciale kamer van de
rechtbank, die ook de bevoegdheid
heeft om straffen op te leggen aan
degenen die zij veroordeelt. Bureaus
voor rechtshulp of andere hulpverle
ners op het juridische vlak moeten
regelmatig spreekuur kunnen hou
den in elke psychiatrische Inrichting.
Al deze eisen moeten volgens PvdA
en PPR binnen zes maanden hun
beslag krijgen in een wetsontwerp
over de rechtspositie van de psychia
trische patiënt.
WD en CDA vinden dat met een
wijziging van de wet op de bijzondere
ziektekosten (AWBZ) al voorlopig
kan worden afgedwongen dat psychi
atrische ziekenhuizen een patiënten-
raad Instellen. Later zou dat dan ln
een wet voor de rechtspositie van de
patiënt kunnen worden geregeld.
De staatssecretaris weet nog niet wat
ze gaat doen. Ze wil de Kamer nog
voor de zomervakantie een notitie
sturen, over de wijze waarop naar
haar mening de vertrouwenspersoon
moet gaan werken en hoe ze zieken
huizen ertoe wil dwingen zo iemand
aan te stellen.
In principe geeft ze de vooi
een ombudsmanachtige fig^
wel ze daarbij opmerkt dat
oplossing gevaren zitten. Dii
zou namelijk èn naar de
voor de geestelijke volksge
moeten lopen om op misst
wijzen, èn binnen het zieke
„lijmende" bemiddelaar m<£
treden. In dit licht zou de
taris de voorkeur geven aai
budscommissie, hoewel d:
een ander gevaar aan zit. Dc
cretaris vreest dat men al
niet gauw geneigd is naar
toe te stappen. Een soort
voor een forum te verschij:
ii
vestli
1 nerll
|r»eed
Vandaar dat mevrouw V
haar voorlopige voorkeur
gaan naar een ombudsman^
terugvallen op een landeli
missie die hem ruggestei®
Maar, zo stelde ze, dat m
eens rustig bekijken.
De Kamer vindt echter dat
onderzoeken en experim»
noeg zijn geweest en dat er
eens snel iets van de gro8
karnen.
In het algemeen vindt men
de van wetgeving waarin i
rechten worden gewaarborg
gelukkige keus. Eerst is mi
nen met de wel bijzondere
psychiatrische ziekenhuizen
klaar voor behandeling in
is en waarin rechten zijn
deerd voor onvrijwillig
patiënten.
In 1981 wordt pas het wet
voor de rechtspositie van
opgenomen patiënten
Daardoor ontstaat de situa
gedwongen opgenomen
straks wettelijk meer rech
dan mensen die vrijwillig
nomen.
Ttrljc
tjsl
aa"
„Maar gelukkig weten de
zen het vaak zo te versiere
patiënt niet eens weet of hl
willig of onvrijwillig is opg
aldus mevrouw Comellssei|i
CDA.
Elektro :fj
Zij merkte ook op dat het
het parlement is om te bi
elektroshocks in de toekoi
niet mogen worden toege]
daarover werden gisteren
steld. De staatssecretaris
oordeel laten afhangen van
ci daarover zeggen.
Bllll
jj uue
Weni
te P"»
voor
maa
gesc
land
hap
Ut aJ
*en
m
