Vestingbouwkunde voor
breed publiek verklaard
941041
CNV—
Musical over Amerika's
films en de werkelijkheid
Losey gevraagd
voor opera-regie
DE ENIGETANDPASTADIE HET SPEEKSEL HELPT.
Groninger expositie rond Simon Stevin
Kortsluiting
tussen orkest
en solist
Popdag
Onder de vlag van Hollywood
li
Joodse verhalefe
vlot maar
weinig bondig
Juridische hulp
bij mislukte
sterilisatie
Majakovski
vertaald en
beschouwd
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1980
KUNST/RADIO/TELEVISIE
TROUW/KWARTET
door Tyme Valk
GRONINGEN Door een
van de sluizen in de Afsluit
dijk naar Simon Stevin te
noemen is het misverstand
geboren dat hij één van de bij
de Zuiderzeewerken betrok
ken ingenieurs was.
Stevin heeft, maar dan al meer dan
drieëneenhalve eeuw geleden, enige
waterstaatkundige werken gepubli
ceerd. onder meer In 1817 een over
sluizen, maar een grote populariteit
heelt hij er niet aan te danken. Be
kendheid heeft hij wel te danken aan
een uitvinding die ieders fantasie
prikkelt: de zeilwagen. De waarde
ring voor deze wetenschapsman
hoort men door taalkundigen veel
vuldig geroemd; de taalpurist voerde
vele vakwetenschappeiljke termen in
het Nederlands ln. waar de ons omrin
gende talen van het latijn afgeleide
woorden voor hebben.
Onbekend
Ondanks vele diepgravende studies
over Simon Stevin (1548-1620) en zijn
werk, bleven zijn kwaliteiten bulten
de wetenschappelijke kringen toch
onbekend. Er zijn nog nauwelijks po
gingen ondernomen om StevüVs
Ideeën toegankelijk te maken voor
mensen die niet ln de wiskunde of
techniek Ingevoerd zijn. Een groep
studenten van het Kunsthistorisch
Instituut van de Rijksuniversiteit te
Groningen heeft een van de middelen
om persoon en werk aan het publiek
voor te stellen aangegrepen en een
tentoonstelling samengesteld die een
van de vele vakgebieden die Stevin
beheerste behandelt. In 1594 publi
ceerde Slmon Stevin ..De stercten-
bouwlng", een tractaat vestingbouw
Het is een boek dat geheel de sfeer
van een wiskundig idealisme ademt:
perfecte veelhoeken van wallen die
voorzien zijn van teruggetrokken
flanken en die een radiaal straten
plan omsluiten. Het Is een systeem
dat men later het Oud-Nederlands
Stelsel noemde.
Wallen
In enkele Inleidende hoofdstukken
wordt de ontwikkeling van de ves
tingbouwkunde geschetst De mid
deleeuwse. van torens voorziene
stadsmuren evolueerden in het begin
van de Renaissance tot wallen die
verdedigd konden worden vanaf bas
tions. In Italië grepen deze verande-
Slmon Stevin: Grondplan van een zeahoeklge „stercte", uit „Sterctenbou-
wlng" (1594).
ringen plaats. Daar verkeerden de
stadstaten ln voortdurende staat van
oorlog en de vindingen van het bus
kruit (ca. 1350) en van IJzeren kanons
kogels werden er spoedig op grote
schaal ln praktijk gebracht. Als af
sluiting van deze Inleiding wordt een
kaart getoond die vervaardigd is naar
de theoriën van Stevin en die de
verbetering ln de effectiviteit van ver
dedigend kruisvuur van de opeenvol
gende stadia verheldert
De verbeteringen die ln de vesting
bouw geïntroduceerd werden bereik
ten ook de Nederlanden. De twee
manleren waarop dit gebeurde wor
den beknopt geïllustreerd. De Ingeni
eur Francesco Paclotto kwam nadat
hij onder meer de enclente (verdedi
gingsgordel) van Milaan (1582) had
aangelegd, het verdedigingssysteem
van Antwerpen ontwerpen (1567). Bo
vendien kenden de Nederlandse spe
cialisten de Italiaanse boeken over
vestingbouw en de architectuurtrac-
taten waarin fortificaties bijna steeds
een belangrijke afdeling vormden. Zo
moet de ideale vesting die Simon
Stevin ln 1594 in zijn „Sterctenbouw"
publiceerde wel teruggaan op die wel
ke Pietro Cataneo in 1554 in zijn „I
quattro prlml llbri dl archltettura"
opnam.
Prins Maurtis
De omstandigheden waarin Stevins
vestingbouwkundige theorieën kon
den gedijen en ook ln prakrijk kon
den worden gebracht, worden zicht
baar gemaakt en toegelicht in hoofd
stukken over de tachtigjarige oorlog,
prins Maurits en de legerhervormin-
gen die er onder deze vorst en geniale
strateeg werden doorgevoerd. Lange
tijd was de wiskundige Stevin zijn
leermeester. Getuige de inleidingen
ln veel van Stevins boeken zijn ln vele
gevallen de theorieën het resultaat
geweest van overleg tussen hem en
prins Maurits. Al moeten de compli
menten aan plichtplegingen beant
woord hebben, van Maurtis was de
Interesse in de wiskunde bekend en
hij zal zeker zijn krijgskundige erva
ringen hebben meegedeeld aan zijn
latere kwartiermeester.
De „Sterctenbouwlng". het tractaat
dat Stevin ln 1594 ln Lelden liet uitge
ven. vormt de kem van de tentoon
stelling. Dit boek ls opengeslagen op
een van de belangrijkste bladzijden:
daar waar zijn ideale systeem wordt
geïllustreerd. Men noemde dit later
het Oud-Nederlandse stelsel omdat
het ln de tweede helft van de 17de
eeuw wezenlijk verbeterd werd door
Menno van Coehoorn.
Het Ideaal van de zeshoekige door
bastions met teruggetrokken flanken
voorziene verdlgingssysteem wordt
op de tentoonstelling met een grote
maquette (schaal 1:300) gepresen
teerd. Een tekening, opgenomen ln
Stevins boek ls kennelijk bedoeld als
houten model dat hij tijdens zijn les
sen gebruikte en deze ls zo consciënti
eus mogelijk gereconstrueerd. Met
twee spiegels wordt de illusie van de
zeshoek (die ln werkelijkheid slechts
voor een derde deel ls opgebouwd)
gewekt.
Man van praktijk
De theorieën en ontwerpen van Ste
vin worden op effectiviteit getoetst
met enkele tekeningen waar in aan
vallen worden uitgevoerd op de door
hem ontworpen Ideale sterkte en ook
de verdedigingsmogelijkheden wor
den behandeld. Dat Stevin ook een
man van de praktijk was, wordt ove
rigens wel duidelijk met een kaart
met de verdedigingswerken van Har
derwijk, de enige tekening die be
kend ls van Stevin. De bestaande
stad bood geen mogelijkheden om
deze binnen een regelmatig meetkun
dig figuur te vangen. Wel werden zo
wel de vesting Coevorden als Bour-
tange naar Stevins ideeën tot regel
matige veelhoeken. Samuel Marolols
en Adam Freltag waren geleerden die
de wiskundige Inventiviteit van Ste
vin wisten te volgen en zij legden de
vestingbouw vast in omvangrijke pla
te nalbums.
De architectuurhistorici zijn er met
deze tentoonstelling ln geslaagd om
de ingewikkelde materie van de ves
tingbouwkunde aan de hand van Ste-
vln's theorieën toegankelijk te ma
ken voor een brede kring van geïnte
resseerden en om deze visie in een
ruime context te plaatsen, waardoor
de bezoekers tevens Inzicht wordt ge
geven ln de architectonische, civiel
technische en krijgskundige ontwik
kelingen ln een periode die tot de
belangrijkste uit onze historie gere
kend kan worden.
Tot 9 maart ln het Kunsthistorisch
Instituut te Gronlnren (Boteringe-
straat 84, dagelijks van 12 tot 17 uur)
en daarna nog te bezoeken te Am
sterdam (Stichting Wonen, Leidse-
straat 5 te Amsterdam).
ROTTERDAM Het is al lang gele
den het zal tegen het einde van de
jaren twintig zijn geweest dat de
Weense pianist Paul Welngarten,
eens de leermeester van Mar in us
Flipse, met het toen nog Jonge Rot
terdams Philharmonisch Orkest als
solist optrad ln Tsjalkowsky's eerste
pianoconcert in bes kl. In hoge mate
imponerend waren daarbij de dave
rende aanvangsakkoorden die vanuit
de gehele arm en vanal grote hoogte
werden gespeeld. Dat doet men te
genwoordig niet meer zo. Ook zonder
die spectaculaire armbewegingen we
ten veel pianisten wel tot een zeer
sterk fortissimo in de aanvang van
dit concert te komen.
Garrick Ohlsson, die dinsdagavond
bij het door David Zinman geleide
Rotterdams Philharmonisch Orkest
met Tsjalkowsky's concert optrad,
ontbreekt het zeker niet aan kracht,
snelheid en temperament, eigen
schappen waarmee een ambitieus
pianist gaarne epateert (bluft). Ook
de octaventechniek ls bij Garick
Ohlsson tot zeer respectabele hoogte
ontwikkeld. Maar toch was er deze
avond in de voordracht van het popu
laire concert Iets onbevredigends. En
Pianist Ohlsson
speelt Tsjaikowsky
door W. H. Wolvekamp
dat lag waarlijk niet alleen aan enke
le greeponzulverheden of technische
oneffenheden. De pianist maakte de
indruk alsof hij met zijn spel het
orkest steeds Iets vooruit wilde zijn
en dat gaf het geheel Iets onrustigs.
Een dirigent als Zinman laat zich nu
eenmaal niet opjagen.
De tweede solistische bijdrage tot dit
concert voldeed meer. Michel Roche,
eerste cellist van het orkest, speelde
de Hebreeuwse rapsodie voor cello en
orkest „Schelomo" van de Joodse
componist Ernest Bloch (1880-1959).
Sterk emotioneel geladen muziek, die
toep
nisi
door de cellist met grote i
en een voorbeeldige technls
heersing ten gehore werd g<
Zijn voordracht van deze opn
ke uit 1916 daterende compos
geheel ln overeenstemming i lp]
hartstochtelijke, soms navra
rakter van deze muziek, waar
slot doet denken aan de troo ,ftrt
held, waarmee Tsjaikowsky 2
de symfonie besluit. Het orke
onder de leiding van Zinmi 31
uitstekend begeleidend spel ikt
zodat de Indrukwekkende
held van deze compositie vol! I
uitdrukking kwam.
nee
Kleurrijk en temperamentvol >ing
spel was er ook te horen in j
delen van Janóceks Rapsod
orkest „Taras Bulba", waan
oude, door Gogol verhaalde
ten grondslag ligt. Evenals in
ge week uitgevoerde Syn Var
toont Janécek zich hier
hoogst oorspronkelijke c
met een geheel eigen orkestra 5inf
renpalet. De uitvoering bean e
de aan hoge eisen, evenals
Mozarts ouverture „Die Entlj'
aus dem Serail", waarmede
eert een aanvang nam.
ADVERTENTIE
Jerry Lee Lewis Hoewel hij on
dertussen 45 Jaren telt kan Lewis nog
steeds het enfant terrible van de rock
Si roll genoemd worden. Deze Ameri
kaanse toetsenteisteraar is zeer onbe
rekenbaar wat betreft zijn buien, het
geen zich uit ln optredens van wisse
lende kwaliteit. Hopelijk heeft hij er
vanavond wel zin ln en kan de Am
sterdamse Edenhal genieten van een
Killer zonder kuren.
McGuinn Hillrnan Deze na
men komen ook al voort uit het pop
archief, maar dan een decennium la
ter toen zij deel uitmaakten van het
Amerikaanse antwoord op de Britse
beatexplosle: de Byrds. Na uiteenval
len en soloprojecten vormt bovenge
noemd tweetal samen met een andere
ex-Byrd, Gene Clark, een trio dat
begin 1979 met een weinig verrassen
de plaat op de proppen kwam. Nu,
een Jaar later, ls de tweede versche
nen die veel aan het oude Byrdsge-
luid doet herinneren en veel sterker
overkomt. Zaterdagavond geven zij
één concert, zonder Gene Glark, in de
Jaap Edenhal.
Ian Gomm Op het laatste moment
blijkt de vorige week afgekondigde
tournee van Ian Gomm wél door te
gaan. Eens lid van Brtnsley Schwarz.
nu leider van een eigen band die
reeds drie fraaie elpees gemaakt
heeft Gomm maakt sterke composi
ties die alle blijven hangen en daar
aan ls de samenwerking met Nick
Lowe in B. Schwarz vermoedelijk niet
vreemd. Ian Gomm blijft plakken in
Eksit-Rotterdam (21 februari), Effe
naar-Eindhoven (22), Paradiso-Am
sterdam (23) en de Schouwburg te
Slttard (24).
De Spaanse dirigent Rafaël Fruh-
beck de Burgos zal met Ingang van
het seizoen 1980-1981 drie jaar als
eerste gastdirtgent aan het National
Symphony Orchestra te Washington
verbonden zijn.
BEL DE BOND
WAAR JE STEM
WORDT GEHOORD.
WORD LID, 030
SAMEN OP DE GOEDE WEG
Christelijk Nationaal Vakverbond
door André Rutten
DEN HAAG Een musical
dus nu bij de Haagse Come-
die, geregisseerd door Willem
Nijholt, die, bij het gewone
toneel begonnen, daarna een
carrière als musical-ster op
bouwde.
Maar een musical die het Amerikaan
se filmwezen houdt tegen het licht en
donker van de Amerikaanse samenle
ving van de laatste zestig Jaar. Daar
om niet gespeeld ln bij voorbeeld het
Congresgebouw met zijn enorme
ruimtes, maar in het Hot, waar Je er
met Je neus boven op zit: „Onder de
vlag van Hollywood", zoals de fllm-
speciallst Ab van Ieperen Christop
her Durangs ..A History of the Ameri
can Film" vertaalde.
In het programma-krantje vertelt Ab
Speciaal vandaag
Olympische winterspelen
samenvatting van de ijshoc-
keywedstrijd Nederland-Fin-
land. Schaatsen 1500 m hard
rijden beren, tweede run van
de reuxenslalom dames en Ijs-
hockeywedstrijd Sowjet-Unie-
Canada.
Ned. 1/15.30
Vrouwen en beleid docu
mentaire van het VARA-team
Marga Wolthuis, Marjolijn de
Vries en Hedda van Gennep
gaat over het emancipatiebe
leid in Nederland.
Ned. 1/20.40
Het NOS-programma Denk
beeld besteedt aandacht aan
het anarchisme in Nederland.
Getracht sal worden uiteen te
setten wat anarchisme is, wat
de aanhangers besielt en wat
voor misverstanden er over
anarchisme kunnen bestaan.
Ned. 122.10
In Literama-donderdag
(NCRV) gedichten uit de bun
den Kinderen.
Hilv. 1/21.40
Ds J. G. Meynen uit Amers
foort gaat voor in de tniddag-
pausedienst lo de Alledagkerk
aan het Begijnhof in Am
sterdam.
Hilv. 1/12.40
van Ieperen die geschiedenis heel
overzichtelijk, waardoor Je een aantal
elementen uit de voorstelling, ook als
je zijn verhaal pas achteraf leest, wat
preciezer gaat begrijpen. Wat Je zon
der dat, en zeker na het gesprek van
Willem Nijholt met Dirkje Houtman
in Trouw van maandag J.I., gemakke
lijk doorziet ls. dat de voorstelling ls
opgebouwd uit zeg maar „stijlcita
ten" uit de verschillende fllmgenre's,
die elkaar in die zestig Jaar hebben
opgevolgd. Je denkt voortdurend: o
ja. zo werd er toen in dat soort films
geacteerd. Die manier van spelen
wordt nu net een beetje overdreven,
zodat Je er het rare van ziet: dat
mensen dat ooit gepruimd hebben.
Die Jonge vrouw van laag allooi bij
voorbeeld, die aan de drank is en haar
ongewenste baby te vondeling legt.
Je krijgt het in een paar ingekorte
handelingen en ln een paar zinnen
voor ogen. Een oprechte draak Maar
onmiddellijk is er een brave politiea
gent, die dat baby'tje dan wel niet
mee naar huls neemt hij heeft al
twaalf kinderen die hij van zijn kleine
Inkomen toch al nauwelijks de mond
kan open houden maar het wel
naar een weeshuis brengt. Een paar
tellen later komt zij daar als volwas
sen meisje uit, heel netjes aange
kleed. maar zonder geld. én wereld
vreemd; toch oud en wijs genoeg be
vonden om op eigen benen te staan.
Nog weer een paar tellen later neemt
een gangster haar onder zijn hoede,
dat wil zeggen een berooide maar
ondernemende Jongeman, die vast
besloten is zich hoe dan ook door het
leven te slaan. Van de draak beland Je
in de gangsterfilm. Maar de kleine
fragmentjes, waarin Je het te zien
krijgt, zijn wel zo gekozen dat Je
denkt: wacht eens even. dat soort
films werd dus gemaakt in de tijd van
de massale werkloosheid en dus van
de massale armoede. Wat voor rare.
verdacht-morallserende kijk hadden
die filmmakers erop. En vrij onge
merkt gaan ze dan over naar de zoge-
naamde betere standen, waar alles er
wel mooi uit ziet. maar waar ook
nogal wat ellende voorkomt Sussen
de zoethoudertjes? De glamour ver
schijnt de pln-up-girls die het moreel
van de vechtende soldaten „hoog"
moeten houden. De communisten-
Jacht. En zo verder Want dit is nog
maar een deel van de vertoning, vol
doende. lijkt mij, om een indruk te
geven van wat Christopher Durang in
zijn stuk onderneemt De doorlopen
de draad erin wordt gesponnen door
dat in alle genre s de vijf sterren
hetzelfde type blijven onder dezelfde
naam. maar, anders gekleed, wel tot
een andere maatschappelijke klasse
gaan behoren, hun verhaal ln wisse
lende versies voortzetten. Naast hen
ls er een groep ..contractspelers", die
allerlei types te spelen krijgen. Als lk
goed geteld heb negen. Veertien dus
ln totaal.
Krachttoer
Een zeer Ingenieus geconstrueerd
stuk, dat voor de Haagse Comedle en
regisseur Nijholt wel een krachttoer
is. Een aantal scènes en Juist voor
al de grotere, waarin de choreografie
van José Lewis een duidelijke rol
speelt zijn echt raak, niet alleen
door de choreografie overigens, ook
door goede persoonlijke prestaties,
puntig en precies. In andere scènes
herken Je wel de bedoeling ervan,
maar lukt de uitwerking niet hele
maal. Nog weer andere scènes gaan
een beetje de mist in, ook enkele
grotere, en die worden dan wat lang,
vooral naar het eind toe. Maar in het
algemeen gezien worden er verbluf
fende prestaties verricht, niet alleen
wat acteren, ook wat zingen en dan
sen betreft. Niet elke acteur heeft
voor elk van de vele types, die hij
meestal moet spelen. Juist d&t in huls.
wat daar gevraagd wordt, maar over
de hele lijn wordt er wel met grote
Inzet, met veel plezier, en bijna altijd
ook met een prettige vrijmoedigheid
gespeeld. Het krampachtige, dat je
nu hier en daar nog waarneemt, zal
gaandeweg trouwens wel verdwijnen.
Een scène uit „Onder de vlag van Hollywood": Francine Dreessen,
Jules Hamel, Rick Nlcolet.
PARIJS (AP) De Amerikaanse
filmregisseur Joseph Losey is uitge
nodigd in Parijs de opera „Boris Goe-
donow" te regisseren die 9 juni in
première zou moeten gaan. Dit ls
deze week bekend gemaakt. Vermoe
delijk zal het contract spoedig gete
kend worden.
Het zal de eerste maal zijn dat Losey
een opera regisseert. Het ligt voor de
hand dat deze uitnodiging het gevolg
is van het succes dat hij heeft met
zijn verfilming van Mozarts opera
„Don Giovanni"
De opera van Parijs had aanvanke
lijk Joeri Lioeblnow, directeur van
het Tanganka-Theater. gevraagd Bo
ris Goedonow te regisseren, maar
deze heeft nog steeds geen toestem
ming Rusland te verlaten.
Losey heeft aan Don Giovanni sa
mengewerkt met de Parijse opera-
regisseur Rolf Llebermann. In Boris
Goedonow zal Ruggero Raimondi
evenals in Don Giovanni, de titelrol
vervullen. Naast hem treden op Wles-
law Ochmann als Dimltri en Vlorica
Cortez als Marina. Dirigent is de Ja
panner Seijl Ozawa.
ADVERTENTIE
nWJPMi* MCT
li-
Hebt u nog uw eigen tanden en kiezen?
Dan is deze advertentie uiterst belangrijk-
voor u.
De afgebeelde tandpasta - Zendium -
bevat namelijk behalve fluoride ook enzymen
De enzymen in Zendium verhogen de
bacterieremmende werking van het speeksel.
En leveren daardoor een bijdrage tot
het natuurlijk evenwicht in de mond.
Door deze aktivering is uw speeksel
beter gewapend in de strijd tegen de bacteriën
en dus tegen aantasting van uw gebit.
Misschien niet onverstandig om
binnenkort ook met Zendium te gaan poetsen.
;poi
ers
te
De overwinning van Richard, van H.
Heine is een jeugdboek van uitgeverij
Van Goor, Amsterdam. 32 blz.
14,90.
Loeb en Van der Velde in Amsterdam
hebben voor de eerste maal in Neder
land naar de oorspronkelijke tekenin
gen uitgegeven De zonderlinge avon
turen van Primus Prikkebeen, door
Gerrit KomriJ en Rodolphe Töpffer.
103 blz. - 25.
Van uitgeverij De Bezige Bij in Am
sterdam zijn de volgende boeken. Het
dubbele gelijk van Maartje Luccioni
(171 blz. 24,50), De tijd staat stil,
gedichten van A. M. Dhondt (141 blz. -
ƒ22,50), De ondergang van de Tita
nic, een komedie van Hans Magnus
Enzensberger, in een vertaling van P.
Nijmeijer (117 blz. - ƒ24,50) en Stich
ting de drie lichten, gedichten van F
Koenegracht (43 blz. - 16,50).
In de serie klassiek letterkundig pan
theon van uitgeverij Thieme te Zut-
phen zijn: Poëtologisch proza van
Joost van den Vondel (151 blz. -
18,90) en Polyxena, treurspel van S.
Coster (157 blz. - 19,50).
Meer bewegen voor ouderen, een
theoretische en praktische handlei
ding, geschreven onder redactie van
K. Rijsdorp. Uitg. Dekker Sb Van de
Vegt, Nijmegen. 224 blz. - 35.—.
Ombudsman gaat door
Van onze radio- en tv-redactie
HILVERSUM De Ombudsman van
de VARA, Frits Bom, zal proberen
mensen bij wie de sterilisatie is mis
lukt Juridisch te helpen. Advocaten
zullen daartoe worden aangezocht.
Bom zegt ongeveer tweehonderd
schriftelijke reacties te hebben ont
vangen van mensen bij wie de behan
deling Is mislukt. Na twee of drie Jaar
kregen zij toch een gezonde baby.
Gebleken ls, dat mislukte sterilisa
ties voorkomen ln alle delen van het
land. Een aantal betrokkenen komt
vanavond half acht op Nederland 1
aan het woord. Velen klagen er over
dat zij tevoren niet zijn gewezen op
de mogelijkheden dat sterilisatie niet
altijd afdoende ls. Tevens blijkt dat
dergelijke ontdekkingen vaak met
menselijk leed gepaard gaan. „U kunt
niet ln verwachting zijn" is de reactie
van de arts en er worden allerlei
buikkwalen aangepraat.
Frits Bom zal ook in de nabije toe
komst ln zijn programma op sterilisa
tie terugkomen. Verder gaat hij naar
aanleiding van alle reacties een rap
port opstellen voor het ministerie van
volksgezondheid.
ess
ikki
De Verhalenbundel „Nagejbef
van Minny Mock (geb. 4 mei
volgens de uitgever mogellf
eerste literaire debuut van
oorlogse Joodse auteur". Het
haal is het omvangrijkste,
zegt een Joodse moeder as
zoon de waarheid omtrent 1
ders, die ln 1933 in het voorcT
Duitsland, terwijl zij zelf logef o
een Nederlandse oom en tani
moord pleegden. In de oorlog e
ze, was ze ondergedoken bij v
de vader zou worden van haax
et
irisi
Deze geschiedenis wekt bij
schokte jongen een dwtngeL
langstelling op voor het joden u
Amsterdam komt hij dan al?116
portier van een ziekenhuis, ii|n r
king met een orthodox-Joo«
die hem uitnodigt bij hem
sjabbat-viering mee te maken
de morgenreiniging van de
door middel van het zogenaaih
gelwater spreekt erg tot zijn
ding. Na dit bezoek volgt
intensievere bestudering van ar'
dendomn met als resultaat oc
jongen eveneens orthodohtn
wordt. Als hij, met een kepp
na lange tijd het ouderlijk
zoekt, weert zijn moeder deze
keling met stelligheid en schfd
tan
Hoewel Minny Mock de onl v
lingsgang van deze zoon ps
gisch schamel uitwerkt en in l
een nogal schematische man|5er
nemelijk maakt, ls Nagelwaing
redelijk geslaagd verhaal te
he
Het ls vlot, maar weinig boni
teld. Datzelfde kan worden
van de vijf andere, veel kleir
halen uit de bundel, die alle<
naoorlogse milieu spelen. In
voud goed van opzet is hetl
over het Joodse schoolkind
Kerst van Jezus moet hort
pop uitleent om op het tofw
klndeke dienst te doen, en dj
met een ingedeukt oog ten
„Ze zijn allemaal tegen me." N
ze naar de Joodse school mal
Minny Mock. Nagelwater.
Books, Amstelveen, 1979.
17.90.
In de goed verzorgde en inteèrk
serie Russische Miniaturen
de titel Luidkeels een vei
vertalingen van gedichten vi
mir Majakovski (1893-1930)
nen. Aan zijn vertalingen vo<
ko Fondse een Nawoord en
ningen toe, die deze poëziej
Juiste licht stelt. Voor de uit|
de Charles B. Timmer zijn ei
schikbaar over het leven van
ïti
ter en de neerslag ervan ln zijfcpl;
Majakovski behoort tot de
tionale avantgarde van de j;
tig. In de kring der futuristen
zijn literair talent niet alleen
van een artistieke revolutie
van de verbreiding der maai
lijke hervorming. De Oktober
tie van 1917 maakt hem bei
zijn roeping zonder dat hij zit
en al identificeert met de coi
tische principes. Binnen
streefde collectiviteit verlies'
Identiteit niet en raakt hij zijl
voor humor niet kwijt. S£
wordt hij eigenlijk alleen
onder Stalin revolutie en
vrijheid niet meer synoniei
zijn. Zijn bewuste engagemei
een buitengewoon overtuigei
sche kracht.
De uitgave bevat naast een del
gedichten zijn belangrijkste
uit de voor-revolutionaire
wolk in broek, dat al eerder a
lijk verscheen (1969). Uit dezef
stamt het poëtisch drieluik 1
gegraatsflult (1914-'15). Het
dicht laat tenslotte vermoei
het partij-apparaat hem de m
snoeren. Luidkeels, schrijft
houdt als titel al barre ironie
strottenhoofdsaandoening
grandioze voordrachtskunstel
Majakovski was het spreken
moeilijken".
Valdimir Majakovski. Luidk
het Russisch vertaald en v
nawoord voorzien door Mark
se, gevolgd door een bescM
van Charles B. Timmer. V4
schot Amsterdam 1979. I
18,90.