Kees Both en het hervormde kernwapenrapport
Rome blijft zweren bij
oude reinheidswetten
Uit brieven van lezers
Trouw
VAN DA A
Goudzwaard in Dronten
„Daar gaat het om"
Willebrands: Veel
katholieken voelen
zich bedreigd
Kerkelijke kritiek
op beleid inzake
gastarbeiders
KERK IN DE WERELD
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1900
TROUW/KWARTET
door A. J. Klei
..Ik zit achter m'n schrijftafel. In een goed
verwarmd mooi en ruim huis. mooi gelegen In
de ThiJ. De kinderen liggen boven rustig in
hun bed te slapen. Mijn vrouw zit ook een
stukje voor 'Ons Kontakt' te schrijven. Ik
ben een gelukkig mens. ik geniet Intens van
m'n gezin, heb een afwisselende boeiende
baan. geniet van de natuur In de omgeving en
van muziek, ben actief in de kerk en in enkele
actiegroepen. Wat wil ik nog meer!"
Deze van niet geringe tevredenheid
getuigende tekst ls van Kees Both. Wie Kees
Both Is. weet lk niet. lk trof zijn proza aan in
Ons Kontakt. het kerkblad van hervormden
en gereformeerden in Oldenzaal. De
geciteerde zinnen vormen het begin van een
artikel, waarin we krachtig opgewekt worden
tot bestudering van het hervormde
kernwapenrapport.
Ik kan ongeveer net zo'n verhaal houden als
Kees Both. Mijn kinderen gaan later naar
bed dan de zijne, ik wandel liever ln een oude
stadsbuurt dan in 't rijk der natuur en ik
denk ook dat ik minder actief ln de kerk ben
dan hij (waar dan weer tegenover staat dat ik
andermans kerkse activiteiten in de krant
zet), maar voor de rest klopt het aardig.
Kortom. Kees Both en ik hebben het nogal
getroffen.
In wat hij verder schrijft, kan lk me ook
vinden. We moeten goed weten, zegt Kees
Both (lk vat grof samen), dat wij, aan wie ls
opgedragen de aarde bewoonbaar te maken,
tuig in huis halen waarmee heel het leven kan
worden vernietigd. Het gaat niet aan om
onverschillig te zeggen: 't zal mijn tijd wel
duren, en evenmin om je te verstoppen
achter een stichtelijke dooddoener: God kan
ons ook door een atoomoorlog heen helpen.
Ik ben graag bereid, met Kees Both te velde
te trekken tegen geestelijke vadsigheid en
oneigenlijke vroomheid, en toch zijn er
mensen, wie ik het niet kwalijk durf te nemen
dat zij eerder opzeg maar Story
afvliegen, dan op een synodaal rapport.
Ik bedoel mensen, en 't zijn er heel wat, die
niet in een mooi en ruim huis wonen, maar in
een gehorig flatje. Van wie de kinderen niet
rustig in bed liggen, maar herrie schoppen.
Van wie de vrouw geen kerkbodestukjes
vervaardigt, maar zit te zaniken omdat ze
zich overdag opgesloten heeft gevoeld.
Mensen die niet gelukkig zijn en tobben met
hun gezin. Die geen afwisselende, boeiende
baan hebben, maar rotklussen moeten
opknappen. Die niet van muziek genieten,
maar de ganse dag Hilversum III horen
drenzen. Voor wie de natuur alleen iets is,
waardoor ze zeiknat op 't werk aankomen
En moeten wij die mensen, als ze 's avonds
eindelijk rustig een pilsje kunnen pakken en
voor de tv neerzakken, op het dak vallen met
het probleem van de kernbewapening?
Ter inleiding van zijn betoog beschrijft Kees
Both levendig, hoe goed hij het hier heeft. Hij
doet dit, als lk hem goed begrijp, om aan te
geven hoe ver dat dan weg lijkt, kernraketten
en zo. Maar hij zet de tanden op elkaar en
gooit zich op het kernwapenrapport. Ik zou
echter meer onder de Indruk zijn geraakt.
Indien Kees Both ons had meegedeeld dat hij
een uiterst miezerig bestaan voerde en tóch
dat synodaal rapport ter hand had genomen.
Ik geloof namelijk dat juist mensen als Kees
Both, ik en anderen die een fijne baan en
bijbehoren hebben, ik denk dat Juist wij in
onze gerieflijke positie er heel makkelijk toe
komen, ons over een dergelijk rapport te
buigen. We hebben er de nodige achtergrond
en de nodige gesprekspartners voor. En
mocht het eens wat laat worden, hindert niet,
we hoeven niet voor dag en dauw de
fabriekspoort binnen.
Nogmaals: moeten we mensen, die van
zichzelf al genoeg sores aan de kop hebben,
achter de broek zitten met het hervormde
rapport over de kernbewapening? Of zullen
we zeggen: laat ze maar lekker naar de
Mounties kijken en geef ze zondag een
geruststellende preek en een vertrouwd
versje? 't Een noch het ander, denk ik. Maar
wat dan wèl?
UIT DE EGO-TRIPPERIJ
Ik i
oil
door Herman Verbeek
Zaterdag 23 februari organiseert de Basisbeweging in de Dominlcuskerk in Amsterdam een
forum over de regels die door de bijzondere synode aan de Nederlandse katholieken werden
opgelegd. Bisschop Ernst, prof. Schillebeeckx, Albert v.d. Heuvel nemen onder meer aan het
forum deel.
De belangrijkste regels, die het Vati-
caan opnieuw opdrong, hebben te
maken met het roomse ritueel. Ge
trouwde mannen, leken en vrouwen
mogen niet voorgaan ln de dienst, zij
mogen de sacramenten niet bedie
nen, brood en wijn niet aanraken, de
formules niet uitspreken, de licha
men en zielen van de mensen niet
dopen en niet zalven. Dat mag alleen
de paus, ln zijn naam mogen het de
bisschoppen en ln hun naam de celi-
bataire priesters. Wanneer daartegen
in Nederland heftig geprotesteerd
wordt en nu een georganiseerd verzet
begint te ontstaan, ls het van belang
de oorsprong van de roomse verbo
den te verklaren en te verstaan.
Altijd heeft een gemeenschap, groep,
volk, cultuur behoefte aan regels. De
relnheidsvoorschriften zijn daarin
meestal zeer uitgebreid en precies.
Regels ordenen het leven. Wat bulten
die orde valt, wordt vuil geacht. Dat
een religie zich tegen onreinheid
weert, ls dus niets bijzonders; de
vraag ls wel: waar en hoe worden de
scheidingen tussen rein en onrein ge
trokken.
De roomse regels aangaande rein en
onrein vallen niet te begrijpen en te
beoordelen als we niet ook onze eigen
opvattingen en gewoonten jegens
schoon en vuil onderzoeken. Vuil is
iets wat onze orde verbreekt. Schoe
nen horen niet op tafel, de flets zet je
niet tegen het dressoir, de asbakken
moeten leeg.
Behalve onreine dingen en toestan
den zijn er ook opvattingen over on
reine mensen en hun gedrag. Ge
meenschap vóór het huwelijk was tot
voor kort totaal „taboe"; losvast sa
menwonen en communes tasten de
gezinsnormen aan; homofielen, zwar
ten, vreemdelingen, vrouwen worden
gauw geweerd en gemeden.
Willekeurig
Een gemeenschap kan daarin zeer
willekeurig, onredelijk en onrecht
vaardig zijn. Men sluit leden van de
groep „Onkrult" op omdat zij antimi
litaristisch zijn en een F-16 met oran
je verf bekladden, terwijl de politiek
die er dergelijke vernietigingsmachi
nes op na houdt vrijuit gaat. De be
zetters van de „Grote Keyzer" heten
smerig tuig, de speculanten mogen
nog steeds hun gang gaan. Een vrouw
die huilt ln een Bhagwan-groep op de
Ikon-tv maakt alom medelijden los,
maar het journaal over duizenden
slachtoffers ln Cambodja wordt on
verschillig aangezien. Die ene Fré
Meis ln Oost-Gronlgen heet commu
nistische agitator, maar de handel
wijze van Philips, het beleid rond
Okto, de 200.000 werklozen brengen
de burgerij niet ln beweging. En om
nog één voorbeeld te noemen: de een
vindt de Sowjets vuil omdat zij op
kerstdag Afghanistan binnenvallen,
anderen proberen dat te begrijpen
vanuit de Westerse agressie en zeg
gen: de christenen Carter, Schmidt,
Thatcher, Luns, Van Agt knielen bij
de kribbe nadat ze de week tevoren
de nieuwe atoombommen besteld
hebben.
Synode (15)
Het schrijven van de heer M. Broersse
(Synode 9), heeft mij zeer getroffen en
waarin opgenomen: De Rotter
dammer. met Dordts Dagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenre Ta mm mg a
D»'ecteur mg O Posima
HOOFDKANTOOR
PostDus 859
1000 AW Ansieidam
Wibjutsnaai '31 Amsterdam
Povg.ro 66 00 00
Pjrk N«J Cred>eibar*
Peken,ngoi 23 00 1? 574
Gtrryeenitg.ro Amverdam
xitOOO
REGIO ROTTEROAM/OORDRECMT
Posiöus 9*8
3000 AX Roneidam
tel 010-115588 (abonnementen
en beiorgmg)
iel 010-115588 (redact*)
lei 115700 («"tiiyiend voo*
edvene^i-esl
WesttrfaaX 4
Rotterdam
REGO DEN MAAG LEIDEN
Povbus 101
?50i CC De" H*ag
lei 070 469445
(abonnementen en bezorging)
tel 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (uitsluitend voor
advenenbesl
Parkstraat 22 Den Haao
REGO NOORO OOST NÊDCRLANO
l abonnementen en bezorging)
Posibus 3
8000 AA Z~o*e
tel 05?00-17030
Melkmarkt 56 Z*o»e
Abonnementsprijzen:
memnó 'AM
N« k«rt«W SO M
Per hett (eer 101. «O
Per |eer Ml .«0
4<3'enentetar e*en oo aanyaaq
Teleton.sche abonnementenopdrachien
ize adressen boveni
Oogave lam.i>eber«h'en 9-19 30 van
maandag t m v-.oag Op zondag van 10
20 uw leiel 0?0 9'3456
Opga«e m./ii adveneni-es lei
0» 936868 o» scn. nektk aan Mm. Adv
a'dei "g postbus 433
'000 AK AMSTE'ROAM
Adres «v-iZ^nqen u'tSKrlend scrv-Ke^k
aan onze Amsterdamse adressen
bezig gehouden, temeer daar hij mij
als „goedwillend" overkomt en zei1
die gesteltenis bij de bisschoppen
aanneemt. Zijn diepe teleurstelling ls
te begrijpen en ln te leven. Toch is
mijn ervaring die niet geheel te
verwoorden is anders. Er heeft een
geestelijk gebeuren plaatsgevonden,
dank zij Gods genade die dag en
nacht afgesmeekt werd en de mede
werking eraan door menselijke In
spanning. De bisschoppen zijn „tot
op de bodem van (hun) moeilijkheden
gegaan", dank zij diezelfde genade.
Gebed, openheid voor de Geest die
werkzaam was, die iets liet „gebeu
ren". „communlo" bewerkte, niet
slechtss op menselijk vlak. maar ln
de zin van Joh. 17 vers 21: „Opdat zij
allen één mogen zijn zoals Gij, Vader,
ln Mij en Ik ln U: dat ook zij ln Ons
mogen zijn, opdat de wereld gelove,
dat Gij Mij hebt gezonden." En dit
alles door al het menselijke en al te
menselijke, van zowel Rome als Ne
derland ln de meest uitgebreide zin,
heen. Vanuit de genoemde „commu-
nio" is heel veel te bereiken met en
voor het Volk van God, ook al vinden
we „dat het gewone kerkvolk er niet
aan te pas komt", of niet voldoende.
De brief van de bisschoppen met
veel verwijzingen naar de Bijbel!
laat zien dat men ln Christus' Naam
bijeen was. dat Hij ln hun midden
was matthêus 18 vers 20). Niet alleen
tijdens de dagelijkse Eucharistie
viering. waarin Hij in Woord en Sa
crament werkelijk aanwezig was.
maar ook in het broederlijk samen
zijn, overleg en samenwerken en bid
den. ondanks moeilijkheden. Dit kan
naar mijn overtuiging niet anders
dan het werk van de Geest zijn. Dat
ook wij voor diezelfde Geest ln gebed
en overgave mogen openstaan en zo
het aanzien van de aarde vernieuwen.
Emmercompascuum
Zr. Theresienne Buren
Synode (16)
Hoe gelukkig kunnen we zijn, dat ook
nu weer mevrouw mr. E. (Els) M. Vos
de Wael-Smulders een Ingezonden
brief geschreven heeft en de degens
wil kruisen met onverlaten, die kri
tiek hebben op Rome. respectievelijk
op de bijzondere Synode Uitstekend
opgemerkt, mevrouw, dat niemand
tegen zijn wil In de r.k. kerk hoeft te
zijn of te blijven! En hoe zou de
Romana nog ooit te kort kunnen
doen aan de vrijheid van godsdienst,
nu helaas sinds 110 jaar van de kerke
lijke staat zo weinig meer over ls
gebleven? Maar wat Jammer dan
toch, dat u waar het de vrijheid van
geweten betreft in de fout bent ge
gaan: Ook volgens orthodox-Romein
se leer is een goedgevormd geweten,
neen, niet onfeilbaar, wel onaantast
baar!
Alphen aan den Rijn
P. P. V. van Moorsel
Meer brieven elders
De orde en wanorde ln een maat
schappij worden sterk bepaald door
opvattingen over rein en onrein. Ei
genlijk ledereen wil het onreine uit
bannen. Maar niet ieder acht hetzelf
de onrein. Zo ontstaan machtsver
houdingen waarin de sterksten uit
maken wat rein en onrein moet heten.
Dat gebeurt ook ln een hiërarchische
kerk. De gelovigen moeten afhanke
lijk blijven, de leiding vormt een
aparte klasse. Die heeft het monopo
lie over de heilige plaatsen, voorwer
pen, formules, handelingen, over het
beheer en de verdeling van de gena
demiddelen.
Streven naar reinheid kan'dermate
doorslaan, dat er verstening optreedt.
Het systeem verstart, er ontstaan me-
dogenloze wetten, tegenstand wordt
niet geduld, afwijkingen zijn gevaar
lijk. Alles wat niet overeenkomt met
de heersende regels, moet worden uit
gebannen, het ls onkruid. Religie kan
zo krampachtig naar zuiverheid en
maagdelijkheid streven, dat ze on
vruchtbaar wordt.
Poetsen
Ook dit ls niets bijzonders. Het kan
gebeuren ln het Vaticaan, maar even
goed ln het Witte Huls, ln het Cats-
huls, of ook ln het Kremlin. Religie
reageert ln beginsel niet anders dan
elke menselijke ordening. Het ls niet
juist om religie primitief, redeloos,
magisch te verklaren, terwijl wij, mo
derne mensen, redelijk, nuchter, wel
overwogen zouden zijn. Dat ls ln en
kele voorbeelden van discriminatie
zojuist al aangetoond. Wel ls het waar
dat de meest „ontwikkelde" delen
van de mensheid onafhankelijker ge
worden zijn door meer kennis over
kosmos, natuur, ziekten, menselijke
eigenschappen en mogelijkheden.
Wij krimpen niet meer ineen voor
Zeus of Wodan, ook niet voor de don
der op de Slnal. WIJ zijn nu veel meer
op onszelf en elkaar aangewezen, met
alle problemen van dien. Een weg
terug ls er niet
In die context moeten, ook door
christenen, de werkelijk urgente vra
gen over rein en onrein gesteld wor
den. Welke verkrampte schoonheids
cultus wordt de burger ln zijn privé-
bestaan opgedrongen door de pro-
duktle; lees het al aan de Ster-recla
me: de zeep. deodorant, cosmetica,
wasmachines en middelen, verpak
kingen, wegwerpmaterialen; het is
boenen, schrobben, wassen, poetsen
geblazen.
Intussen woekert over die kleine le
vens heen een baaierd van vervulling:
water, lucht, verkeer, lawaai, gevaar
lijke bedrijven en gevaarlijk vervoer,
kerncentrales enz.
Sociale vervuiling
En er ls de sociale vervulling van
vereenzaming en vervreemding. Er ls
de economische onreinheid van de
verspillende en uitputtende groeisys-
temen. Er ls de militaire en politieke
verwording van de bewapeningswed
loop. Dat zijn allemaal nieuwe religi
euze systemen, waarin mensen moe
ten geloven en waarvan ze de wetten
moeten aanvaarden. In dit artikel
werd kort nagegaan hoe verboden en
voorschriften omwille van een reine
en veilige ordening heel willekeurig,
kwaadaardig en onbillijk kunnen zijn
en zeer uit de tijd. Wetten zijn dan
ook zeer betrekkelijk. Niet zelden
worden versleten onnodige wetten ui
terst strak gehandhaafd, terwijl
hoogst noodzakelijke wetten achter
wege blijven of gemakkelijk en straf
feloos worden overtreden.
Wetten worden wel vergeleken met
geld: geld op zich heeft geen waarde,
het ls slechts betaalmiddel zolang de
gemeenschap het aanvaardt en er
vertrouwen in heeft. Vergane wetten
zijn als verouderde bankpapieren.
De Vaticaanse wetten zijn al sinds
het evangelie verouderd. Met Jezus
was er geen tempel meer, geen hoog
boven laag, geen reine hogepriester
tegenover besmette leek, er was al
leen nog het gezicht van de recht
schapen en solidaire samenleving.
Naar die maat wordt geoordeeld over
rein en onrein. De roomsen ln Neder
land leven vandaag als alle burgers ln
een primitieve, wilde, chaotische de
monische wereld. Daartegen moeten
ze zich met wetten weren. Daarom
hebben ze meer aan een IKV dan aan
een Vaticaan. Dat moeten ze Rome
goed laten weten. Net zo duidelijk als
Küng, Schillebeeckx en Pohler het
deden. Dan pas zal Rome eieren voor
zijn geld kiezen en zelf worden
bevrijd.
Herman Verbeek is theoloog te Gro
ningen.
Mr. J. N. Scholten (rechts) neemt als
lid van de vaste Kamercommissie
voor buitenlandse zaken de petitie in
ontvangst, welke hem werd overhan
digd door vertegenwoordigsters van
de naar schatting vijfhonderd vrou
wen, die gisteren in Den Haag een
„stille omgang" door de stad hielden
als blijk van solidariteit met de zgn.
„dwaze moeders" in Argentinië. De
zen mogen van hun regering hun
wekelijkse stille omgang als protest
tegen de houding van de Argentijnse
regering ten aanzien van de vijftien
tot twintigduizend vermisten in dat
land, niet meer houden. Nederlandse
vrouwen, verenigd in de werkgroep
Vrouw/KerkTTweederde Wereld, be
sloten deze protestactie over te ne
men en elke donderdag een stille
omgang te blijven houden, zolang
men in Argentinië, doorgiat met het
laten verdwijnen van medeburgers
zonder enige vorm van proces. De
raad van kerken in ons land heeft
officieel adhesie bëtuigd deze
actie. - -
ADVERTENTIE
Zaterdag 15 maart a.s.
in „De Meerpaal" in Dronten
Het gaat die dag over christen democratische politiek in de jaren 80,
onder het motto:
o.a. Prof. Dr. B. Goudzwaard,
M. H. von Meyenfeldt en
Prof. Dr. H. A. M. Violet.
Informatiestands en optreden van de Chileense zang
groep „Amaranto" en discussie
Werkgroep NIET BIJ BROOD ALLEEN,
bij het secretariaat, De Lannoystr. 54, Den Haag, tel.
070-670342.
Met de bus er naar toe kan ook!
Sprekers:
Organisatie:
Aanmelden:
Pers in DDR
verzwijgt
kritiek wereldraad
BERLIJN (ANP) De pers in de
DDR verzwijgt de kritiek van de
wereldraad van kerken op de
Russische inval in Afghanistan.
Het officiële partijblad Neues
Deutschland maakte woensdag
onder de kop „Wereldraad van
kerken tegen NAVO-plannen"
melding van de recente verkla
ring van de wereldraad, waarin
inderdaad het in december door
de NAVO te Brussel genomen
besluit met betrekking tot de
kernbewapening werd gekriti
seerd. Dat dezelfde verklaring
van de wereldraad reeds in de
eerste alinea grote ongerustheid
over en kritiek op het Russische
optreden in Afghanistan duide
lijk tot uiting bracht, werd volle
dig genegeerd.
DEN HAAG (ANP) Het beleid van
de Nederlandse.overheid heeft weinig
bijgedragen aan betere levenskansen
van de gastarbeiders ln ons land. Niet
voorkomen is dat er ghetto-vorming
ontstond ln de steden, dat de arbeids
omstandigheden slecht bleven, dat
een tweede generatie vreemdelingen
opgroeide die vertwijfeld op zoek is
naar eigen identiteit en toekomstmo
gelijkheden. De nieuwe wet arbeid
buitenlandse werknemers (de zgn. 1
november-wet) biedt voor deze pro
blemen zelfs geen begin van een op
lossing. Dit schrijft de stichting Inter
kerkelijk vormingswerk inzake ont
wikkelingssamenwerking (IKVOS) in
een open brief aan de Tweede Kamer,
die vandaag deze wet zal behandelen.
DEN HAAG Kardinaal Wille
brands, op uitnodiging van het ge
nootschap van hoofdredacteuren
sprekend over de onlangs géhoüden
bijzondere bisschoppensynode, ging
in op de gebrekkige informatie over
dc voortgang van de synode. Hij
noemde dit de prijs, die de bisschop
pensynode moest betalen, wilde zij
tot het bereikte resultaat komen.
„Wanneer een van ons had moeten
dichtklappen (vanwege openbaar
heid), dan had de hele synodezitting
geen waarde meer", aldus de kardi
naal.
Kardinaal Willebrands zei zich ervan
bewust te zijn, dat de synode- in Ne
derland onder grote groepén"katho
lieken negatieve reacties heeft uitge
lokt. Hij zei letterlijk: „Veel mensen
voelen zich bedreigd". Met name
noemde de kardinaal de ambts- en
theologische opleidingen en de pasto
rale werkers. Maar hij verklaarde
evenwel categorisch dat niemand de
pastorale werkers weg wil hebben, al
zal er wellicht in het functioneren van
deze theologisch gevormde leken-me-
dewerkers bijstelling nodig zijn.
Gevraagd naar de houding der bis
schoppen ten aanzien van de zoge
noemde critische groeperingen of ge
meenten, verklaarde kardinaal Wille
brands, dat zij daarmee contact wil
len blijven houden. In verband hier
mee zei hij het een goede zaak te
vinden, dat bisschop Ernst van Breda
zaterdag deelneemt aan de bijeen
komst van de basisbeweging in de
Amsterdamse Dominlcuskerk. De
kardinaal voegde eraan toe, dat we
derzijds een critische houding moge
lijk moet zijn.
Na de huilerige
Bahwan-experimenten vla de
(intussen voor velen afdoende
doorgeprikt door„het slmpllstlrf^
verbond") kwamen zondagavond a
de VPRO de discipelen van de „f061
heiligheid Maharishl Mahesh Y( w2
over het voetlicht. Cherry Duyn n z
verschafte via een aantal intervi 6^
met medewerkers van de Mahaicht
een duidelijk beeld van deze n c
beweging. In die beeldvorming i
duidelijk een aantal ontlulsteret n
trekken waar te nemen. Hoofdzi
was het zogenaamde „vliegen'
leerlingen; een toestand van zw(
bereikt door Intense Transcend)
Meditatie. Opvallend was dat
niemand van de gelntervlewdenf1 d
intussen deze toestand nog bei
had. Wel het daaraan voorafgai
stadium van het „hoppen". Bij;
het eind van de uitzending kregt
daarvan blijkbaar iets te zien
leerlingen van de „universiteit"
Egmond aan Zee een vrolijk
rondedansje deden, daarbij
aangevuurd met de kreet: „hop,|r|1
Nu herinner lk me dat onze 1
gymnastiekleraar op de Mulo dal
woord ook al gebruikte, maar di
er wel niets mee te maken hebl
het paleis van de Maharishl ln
Zwitserland, een lndrukwekkent
de mist hangend bouwwerk metee
allerlei bekroonde wapens en oo|
overigens van een majesteitelij,'
indruk, kreeg Cherry Duyns
uiteindelijk de gelegenheid zijrn
heiligheid de vraag te stellen wi
hij het „vliegen" niet mocht
verfilmen. Het antwoord was no|
banaal. De mensen zouden toch
aan een truc denken! Daarna scl
de heilige man weer glimlachen*
Hij had juist over het gunstig efl
van zijn methode op de gezondh(
gesproken, wat niet beletten kon Ul
ik een lelijke hoest bij hem meed|zw
waar te nemen. Dat het allemaaï V(
'vla de indische armoede gaat blei
uit de mededeling dat een cursmL
maanden) in Egmond 13000 guldjan
kost. Geen wonder. De weelde inl^
Zwitserland laat zien waar dat g£
blijft. Ik denk dat het toch gewo<Uj-a
een commerciële aangelegenhel4,a]
En geslaagd. (Voor nadere ,ht(
informatie, zie dr. R. Kranenborg]a
Transcendente Meditatie, verlai£te
naar zinvol leven en religie, Kok, a
Kampen).
,loe
da
!Ka
VOORB1JGANGEI
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK frn
Aangenomen naar Amsterdam |eel
missie vorming- en toerus tin gsra;:
part-time): mevr. drs M. L. van le s
den, kand. te Amsterdam; naai be
rijp: J. H. Hamoen, kand. te Uty r
die bedankte voor Hoom (buitefett
wijkgem.) en voor Leimuiden;»n
Tilburg: A. M. van Peskl te Abaj
foort (deelgemeente Johanneskf
Bedankt voor Barendrecht (bi0o
gew. wijkgem.): L. van Nieuwpo|aa
Hulzen (NH). fGOi
GEKEF. KERKEN VRIJG. fef
Beroepen te Zuidlaren: H. J. B
te Bedum.
EV. LUTH. KERK
Aangenomen naar Eindhoven.
Vries prop. te Geleen.
GEREF. GEM. IN NED.
Bedankt voor Rotterdam-Zu
Malan te Rhenen.
Tegenstellingen in de Fiiipj|jWi
samenleving, open studiedag pid(
chr. vrouwenbond, m.m.v. Huut v
Becky Luyk, woensdag 12 maartrij
meentecentrum, Oegstgeest InJ
070-451370.
Feminisme in kerk en theol
bijspijkerdagen voor vrouwen.
Midden-Nederland, 13 maart, 31
en 1 mei 10-17 uur, Kerk en Wf
Driebergen (tel. 03438-2241).
door Aldert Schip
Rhodesische kerken
staan klaar voor
opvang vluchtelingen
In augustus 1978 besloot het Interna
tionale Leger des Heils zijn lidmaat
schap van de Wereldraad van Kerken
voorlopig op te schorten, omdat de
raad uit zijn speciale fonds van het
programma tot bestrijding van het
racisme geld had gegeven aan de be
vrijdingsbewegingen van Rhodeslë.
Volgens het Leger des Hells maakten
deze bewegingen zich schuldig aan
terreur en zaten zij achter een overval
op een post van het Leger des Heils ln
Rhodeslë, die aan een aantal leden
van het Leger het leven kostte.
Nu is zojuist de eerste delegatie van
de Wereldraad na een bezoek aan
Rhodeslë/Zlmbabwe teruggekeerd
met in haar portefeuille onder meer
een overeenkomst om samen met het
Leger des Heils ln Rhodeslë een begin
te maken met de wederopbouw van
het door de burgeroorlog getroffen
land. De Rhodesische Heilssoldaten
vertelden aan delegatielid Huibert
van Beek dat de Rhodesische Heils
soldaten het destijds niet eens waren
met het opschortlngsbesluit van het
hoofdkwartier ln Londen. „Ze leggen
zich sterk toe op diakonaat en evan
gelisatie." meldt Van Beek. „Ze heb
ben zich nogal afzijdig gehouden van
politieke uitspraken. Maar hun steun
aan de positie van de Wereldraad
blijkt wellicht het beste uit hun ver
zoek het werk van het Leger des Hells
te steunen met vijftien miljoen dollar
en wij hebben de stellige verwachting
dat ze dat geld ook van ons zullen
krijgen."
Van Beek ls opgevallen dat de kerken
zonder uitzondering hartelijk rea
geerden op de komst van de Wereld
raaddelegatie. Unaniem hebben de
kerkelijke leiders gezegd dat de We
reldraad de Juiste steun aan de juiste
mensen op het Juiste moment heeft
gegeven. Van Beek sprak samen met
zijn delegatiegenoot Sam Kobia in
tien dagen met vertegenwoordigers
van dertien kerken en kerkelijke or
ganisaties.
Volgens Van Beek heerst onder de
kerkelijke leiders enige zorg over de
houding van Zuid-Afrika, wanneer
zijn protégé bisschop Abel Muzorewa
onverhoopt de verkiezingen mocht
verliezen. Zou de bisschop dan met
Zuidafrikaanse steun en met hulp
van Ian 8mith overgaan tot een
staatsgreep? De kerken hopen op een
coalitie-regering van Zanu en Zapu,
waarin de leider van de Zapu, Joshua
Nkomo. een „matigende" rol zou spe
len. Van een van de kerkelijke leiders
kreeg Van Beek al een schets voor
Zimbabwes toekomstige politieke
top voorgelegd, waarin Nkomo de
nieuwe president en zijn vroegere
strijdmakker Robert Mugabe zijn
eerste minister zouden zijn. Maar zo-
Huibert van Beek
ver is het nog lang niet en volgens
Van Beek zijn alle kerken in Zimbab
we op een zodanige progressieve re-
geercomblnatie nog lang niet voorbe
reid. Er wordt ln de kerken uiteraard
nogal eens gepraat over de verhou
ding tot een toekomstig progressief
bewind. Zullen er moeilijkheden ko
men, zoals ln Angola en Mozambi
que? Een veel voorkomend gespreks
onderwerp vormen de paragrafen In
zake godsdienstvrijheid in de pro
gramma's van de Zanu en Zapu
(thans Zanu-pf en Patriottic Front).
Maar eerst zullen de kerken de han
den vol hebben aan de opvang van de
250.000 vluchtelingen en de 750.000
mensen die binnen Zimbabw
van huis en haard verdreven zi|
kerken hebben alles klaar vo<
opvang. Zij zijn door de Hoge|
missaris voor de Vluchteling»
de Verenigde Naties daarvoor a
wezen. Voor de opvang van de i
telingen die nu nog ln Zambf
Mozambique zijn, krijgen de 1
geld van de Hoge Commlssai
de hulp aan de displaced
(verdrevenenen) ln Zlmbabwd
moeten de kerken bekostigen!
gens Van Beek is daar anderhalf
joen dollar voor nodig.
Dat geld wordt waarschijnlijk to
gebracht door een aantal kathi
hulporganisaties in de wereld, jlC(
onder de Nederlandse Ceberr
langere termijn zal veel mee.,
nodig zijn, want het ls geen peul| Q
om bijna een miljoen menseèjg
nieuw leven te geven. Pas vo|
seizoen kan het boerenleven wefGr
ginnen. De plattelandsbevi
heeft dus twee Jaar eten nodig]
rens zelf weer ln haar behoeftfGr
kunnen voorzien.
De Wereldraad van Kerken I
plan vier veldhospitalen naai
babwe te sturen, want de t
verzorging ten plattelande
zowat niet meer. De Werell
hoort de staf te krijgen van het|
Kruis. Het eerste veldhospiU
door de Duitse kerken wordt g
cierd, zou vandaag naar Z)mlf
worden overgevlogen. De kost*
dit hospitaal zijn 500.000 guld<
