an energiebronnen
)oralsnog geen tekort
AL maakt plan voor
jeuw cruise-schip
Poging nielkproduktie
te remmen op zich juist
Wijziging onteigeningswet
paard achter de wagen
Centen uit de roulatie
kr
Overheid en bedrijven
doen regels op voor wet
11
effecten en/of spaarbrieven
i HoeNilfiskubeschermttegen
i schadelijke stoffen?
Bel 02940-15268.
>11: Ongelijke verdeling wereldreserves
Aanmelding nieuwe chemische stoffen
Kringloop van asfalt
Hypotheekrente per 19 febr.
Van der Hoop Co NV
EG hervat export boter naar Rusland
Schelhaas: 'Wijze waarop is niet goed'
Prijsbeheersing landbouwgrond goed aangepakt
Saoediërs slaan
steeds meer goud in
■RDAG 21 FEBRUARI 1980
FINANCIEN EN ECONOMIE.-
TROUW/KWARTET P 13 RHS 15
ize redactie economie
^3erDAM— Er is voor aizienbare tijd geen tekort aan energiebronnen. Er ligt echter wel
k een belangrijk knelpunt in de ongelijke verdeling van de wereldreserves met name
treft de beschikbaarheid van olie uit de grote reservoirs in het Midden-Oosten. Dit zei ir
Montijn, president-directeur van Shell Nederland in een voordracht voor de Nieuwe
ging van aannemers grootbedrijf NIVAG.
Sm de heer Montijn zullen steen-
K kernenergie ons in toene-
JV nate in staat stellen een wer-
vj i. passé te vermijden. Daarbij
gezien de grote inversterin-
ilke vorm van energievoorzie-
wereldschaal met zich brengt
loeten worden beknibbeld op
1 en bestemming van de winst,
uilen de kosten en vertragin-
kunnen ontstaan als gevolg
Ij al te strikt milieubeleid moe-
r^Öen afgewogen tegen het risi-
net niet tijdig ter beschikking
Van voldoende energie.
toespraak, getiteld „Olie, en
ging de heer Montijn aller-
op het wereldenergiever-
Hpj wees erop, dat het wereld-
aan commerciële energie nu
to^een half maal zo groot is als
\^fe eeuw geleden. Van de toe-
)bben olie en gas 80 procent
>2 rekening genomen. Olie le-
longeveer 55 procent van het
nergieverbruik, kolen 18 pro-
'•'•Irdgas 17 procent en energie
:rkracht en kernenergie 10
,Mkt en zwakheid
r__n 90 procent van de wereldo-
Vktie en reserves zijn in han-
nlnfeestien landen. Tien van deze
Oltljn lid van de OPEC, „een
(O itie die zich zeer goed van
_Jltie bewust is, namelijk een
™pt en zwakheid." OPEC heeft
r06bven zeggenschap over 37
llsfvan de bewezen wereldreser-
aardgas en levert momenteel
len?nt van het commerciële we-
j*uik aan gas. Een gegeven
n Volgens de heer Montijn. op
It er nog een grote toename
gasverbruik in het verschiet
de over de gaswinsten (en de
i om het staatsaandeel daar-
ïrder te verhogen) zei ir Mon-
van de kant van de minister
•ag aan toekomstige investe-
Ir. J. A. P. Montijn
ringen in Nederland door de olie
maatschappijen is genoemd van 12
tot 13 miljard gulden, waarbij de in
druk is gewekt dat zij zich daartoe
verbonden zouden hebben. Van een
garantie van de kant van de olie
maatschappijen is echter geen spra
ke. Wel is zeker, dat nog altijd de kost
voor de baat uitgaat en dat die baat
niet terugkomt als er geen nieuwe
kosten worden gemaakt.
Investeringen
Het totaal van de nu al bekende in
vesteringen van Shell, plus de orders
die door Shell voor het buitenland bij
de Nederlandse industrie zullen wor
den geplaatst gedurende de komende
vijf Jaar, zijn nagenoeg gelijk aan het
Shell-aandeel in de aardgaswinsten
in dezelfde periode (in guldens van
vandaag, zonder rekening te houden
met inflatie). Daarbovenop komen de
investeringen van Shell Tankers en
de verhoging van het werkkapitaal
van de Shell groep, die zich, zo merk
te de heer Montijn nog op. overigens
principieel tegen politieke ingrepen
in de bedrijfsvoering zal verzetten.
Met betrekking tot de steenkool, het
zwarte goud. voorziet Shell een volle
dige comeback. „Iets. dat bij de ge
weldige voorraad steenkool in de we
reld ons op den duur wat losser van
de OPEC zal maken. Ook de steen
kool voorraden zijn helaas nogal on
gelijk verdeeld. Meer dan de helft ligt
in de Sovjet-Unie en de landen van
het Oostblok."
Op de Albert Cuypmarkt in Amsterdam wordt al vooruitgelopen op het
verdwijnen van de cent: Bovenstaande aardappelhandelaar had op zijn »tal
alleen nog maar op vijf cent afgeronde bedragen staan.
AMSTERDAM— Shell is in samen
werking met aannemingsbedrijf
NBM, Hollandse Wegenbouw Zaken,
Koninklijke Wegenbouw Stevin en
Wegenbouwmaatschappij Heymans
doende met een experiment ten be
hoeve van de wegenbouw, dat ten
doel heeft opgebroken asfalt ge
schikt te maken voor hergebruik met
behulp van een verjongingsolie.
Dexe vorm van recycling is naar Eu
ropa overgewaaid uit de Verenigde
Staten.
In Nederland zijn drie vier jaar
geleden de eerste proeven uitge
voerd onder auspiciën van Rijkswa
terstaat. Dit jaar zal met de toepas
sing op grote schaal een begin wor
den gemaakt op Rijksweg 16. In drie
jaar tijds zal rond 300.000 ton opge
broken asfalt worden verwerkt in
funderingslagen, dus niet voor topla
gen. Ook voor Rijksweg 12 bestaan
plannen voor zo'n kringloopverwer
king.
seq
teltfRDAM De Holland-Amerika Lijn heeft een aan
maakt met de ontwikkeling en uitwerking van plan-
,11^ de bouw van een nieuw passagiers-cruise schip,
hef
Van onze redactie economie
AMSTERDAMBinnen en
kele jaren moet er in Neder
land een wet komen, die fabri
kanten en importeurs ver
plicht een nieuwe chemische
stof aan te melden vóór deze
in de handel wordt gebracht.
Het II vrij uniek, dat overheid en
bedrijfsleven tevoren, op vrijwillige
basis, samen regels opstellen, alsof
zo'n wet al bestaat en er ook naar
handelen.
Minister Ginjaar (volksgezondheid
en milieuhygiëne), de Vereniging van
de Nederlandse Chemische Industrie
(VNCI) en het Verbond van Handela
ren in Chemische Produkten hebben
zo'n afspraak gemaakt. Zij willen er
varing op doen voordat een wet, die
het allemaal definitief moet regelen,
in uitvoering komt. Omdat er zich
zowel bij de overheid als bij de indus
trie reeksen praktische vragen zullen
voordoen bij de uitvoering van een
dergelijke wet, hebben overheid en
bedrijfsleven nu besloten tot een
proef-periode.
Produktie omhoog
De produktie van de Nederlandse
chemische industrie is in 1979 met
ruim zeven procent toegenomen. Dit
Rentepercentages
Naam
bank
Rente vast
gedurende
dn Jaren)
OJ
3 O
w
met
zonder
gemeentegarantie'
<B
Opg
bank
werke
lijk
Opg
bank
werke
lijk
ABN
1 Jaar
5 jaar
1.5
1.5
11.25
10.75
11.95
114
11.25
11.0
11.95
11.67
Atprp-bank
variabel
5 jaar
1.5
1.5
11.0
10.75
11.51
11.24
11.25
11.0
11.77
11.51
Bouwfonds
2 jaar
5 Jaar
1.5
1.5
15
11.2
12.1
11.2
12.1
:Céntr^al; Beheer
10 jaar
-
104
1081
10.5
1081
Ccnirom-bank
5 jaar
1
10.5
10.91
100
10.91
§nni*;;
10 Jaar
-
10.1
1049
10 1
1049
NVL
5/10 Jaar
-
10.1
1049
10.1
1049
NMB
3 jaar
5 Jaar
1
1
10.7
11.6
iö.8
11.0
11.71
11.94
Rabo-bank
(adv^esrante)
variabel
1.25
10.5
11.2
10.5
11.2
Rabo-Hyp bank
5 Jaar
1.5
11.3
12.09
11.3
12,09
postgijomps
5 jaar
1
10.76
98
10.76
Spaarbank R'dam
1 jaar
3/5 Jaar
2
1
9.25
10.25
9.71
10.64
925
10.25
9.71
10.64
WestlandL/Utrecht
standaard
5/10 jaar
2
10.9
11.97
11.1
12.J
schat de VNCI op basis van de cijfert
van het CBS. De totale industriëlé
produktie in ons land steeg met ruim
drie procent.
De grootste produktlestljging deed
zich voor in de sector verf- en kleur
stoffen, waar 21,2 procent meer werd
geproduceerd dan in 1978. Iri <ie sec
tor kunstharsen steeg de prödukti^
met 10,4 procent en ook in de sector
overige chemische grondstoffen (.in
clusief kunstmatige en synthetische
vezels) en in de sector chemische'be
strijdingsmiddelen waren prod uk-
tiestij gingen van ruim tien procent
waar te nemen.
De uitvoer van de chemische indus
trie is in de eerste elf maanden van
het afgelopen Jaar in waarde met 30
procent gestegen tot 19,1 miljard gul-
den (vorig Jaar 10,6 miljard). Het volu
me van de uitvoer nam volgens de
berekening van het CBS, met enge--
veer twaalf procent toe. Het
-De ontwikkelingen op ae nypotheekmarkt zijn uitermate chaotisch te
nbënlen. Deze week hebben de meeste banken voor 5-Jaar vaste lenin
gen het rentepercentage met niet minder dan een half procent ver-
-hoö'gd. De ABN en AMRO voerden zelfs een verhoging van driekwart
'procent door voor de variabele of 1-Jaar vaste periode. De Westland/
Utrecht ging deze week voor de derde achtereenvolgende week omhoog;
dit keer met 0,3 procent. Over de toekomstige ontwikkelingen zijn
nauwelijks voorspellingen te doen.
(Publicatie samengesteld door de Vereniging Eigen Huis te Amersfoort).
ADVERTENTIE
pommissionairs in effecten sinds 1895
Pd.van de vereniging voor de Effectenhandel
.bemiddelt- in aan- en verkoop van uw
duldt op aanzienlijke prljsstljg
Prins Hendrikkade 123, 1011 AM Amsterdam
-Itetef.jt)$to223l31 (nabij Centraal Station).
■26tgen geleden zijn aan een
ipanse en Europese werven
ider een Nederlandse aan-
'ioor een offerte voor een
^Ssagiersschip verzonden. Al-
van de uitkomst van deze
jaag zal over enige tijd een
worden genomen of de
)t door nieuwbouw moet
emoderniseerd.
^ne verbetering van de crui-
de versterking van de Hol-
rika cruises in r^-i^
,.ai Jder worden van de bestaan-
laiüfcven hiertoe aanleiding, zo
'ijJJe Holland America Line
tend
^iD (Albert Heljn, Simon,
^s) heeft vorig jaar de winst
Jen van 48,6 tot 50,9 mll-
Ul5rgesteld is een onveranderd
van 6,40 waarvan 4,40
hJn 2 in aandelen. Per 1 juli
in winstdelende klantenobli-
10191 19,75 betaalbaar.
steeg vorig jaar met 7.7
ran 4,94 tot 5,32 miljard gul-
Iwas in belangrijke mate het
agne start voor
ten uit Israël
Janzer verslaggevers
KDAM— Om de economie
ll te verbeteren ls het nood
de export aanzienlijk op te
|f>it stelt de Israëlische orga-
.sociation promoting pro-
I Israël among christians".
p.80, in het leven geroepen
erkoop van Israëlische pro-
bevorderen door middel
Wereldwijde actie.
I.P.80 blijkt de Arabische
boycot van Israël een
maar dodelijker wapen te
het voortbestaan van de
geweren en kanonnen. De
itneemt Israël namelijk gro-
de mogelijkheden om haar
naar het buitenland te
xporteren.
ijk wordt daarbij gedacht
«vruchten en wijnen. Maar
•ft volgens I.P.80 echter
leden, zoals kleding, badmo-
artikelen, conserven, aarde-
raden en lederwaren.
iwerking met het Israël Co-
iafJderland gaat I.P.80 nu een
e op gang brengen, die ten
1t de Israëlische export de
•ulsen te geven. In het ka-
zullen importeurs, grossiers
Ibedrijven in Nederland
en geïnteresseerd voor het
uit IsraëL
gevolg van buitenlandse activiteiten.
De procentuele omzetstijging is in
het tweede halfjaar aangetast door
de lage dollarskoers. Ahold heeft vrij
aanzienlijke activiteiten in de Vere
nigde Staten.
Het bestuur verwacht dat het resul
taat dit jaar niet sterk zal afwijken
van dat in 1979. De omzet zal meer
stijgen door inflatie dan door ver
kochte hoeveelheden.
DE NEDERLANDSE BONTWE
VERIJ heeft van de Almelose recht
bank nog geen uitspraak gekregen
over de aanvraag van een faillisse
ment. De uitspraak is uitgesteld tot
donderdag aanstaande, in verband
met het debat dat de Tweede-Kamer
aan de Nederlandse Bontweverij
wijdt.
WEVERIJ SCHUTTERSVELD
(gebroeders Van Heek in Enschede)
zal buiten de arbeidstijdverkorting
vallen, die de directie voor het bedrijf
heeft aangevraagd De weverij 350
werknemers blijft normaal draai
en. zo liet de directie weten. Ook een
deel van de finishing 350 medewer
kers heeft zoals het er nu naar
uitziet voldoende werk.
Om eventueel tot werktijdverkorting
over te kunnen gaan heeft Schutters
veld een aanvraag ingediend voor 765
personeelsleden. Bij het bedrijf wer
ken 1060 mensen. Begin maart zal
bekeken worden of de werktijdver
korting inderdaad doorgaat.
BRUSSEL (ANP. AFP) De Europe
se Gemeenschap zal met ingang van
13 maart de export van boter naar de
Sowjet Unie hervatten. Die export
was sinds januari onderbroken. Dit is
meegedeeld door de Europese
Commssie.
Met ingang van 1 maart zal echter wel
een nieuw systeem worden gehan
teerd voor inschrijvingen op de uit
voer van boter naar de Sowjet Unie.
Hiermee hoopt de Commissie een be
ter middel te hebben gevonden om
erop toe te zien dat er geen extra
hoeveelheden worden geleverd. Dit in
verband met net Amerikaanse em
bargo tegen de Sowjet Unie.
De Europese Commissie heeft ook al
het toezicht op de levering van tarwe,
gerst, meel, melk en vlees verbeterd,
hoewel er nog geen nieuw inschrijf-
systeem geldt voor graan.
Inschrijvingen voor boter worden
toegewezen als de biedingen boven
een bepaalde minimumprijs liggen.
Welke prijs dat is staat nog niet vast.
De eerste inschrijving vindt plaats op
13 maart en is bestemd voor boter die
voor 1 april vorig Jaar in de interven-
tievoorraden is opgeslagen.
Van onze redactie economie Töt deze uitspraak
DEN HAAG Ofschoon de kwarfi voorzitter drS H. Schei-
door de Europese Commissie
voorgestelde prijsverhoging
voor de landbouw terecht veel
kritiek krijgt, moet tóch wor
den vastgesteld dat het doel
daarvan beheersing van de
melkproduktie op zichzelf
ADVERTENTIE
Nilfisk biedt u absolute filtrering van voor de
I gezondheid schadelijke stoffen. Heeft niet alleen de
juiste schoonmaakmachines daarvoor maar vooral ook
de kennis en de ervaring om u precies op maat te adviseren.
- Toestel 38
Voor elk probleem een heldere oplossing.
Nilfisk B.V., Flevolaan 7,
1382 JX Weesp.
haas van het Produktschap
voor Zuivel gisteren tijdens
de bpenhare bestuursverga
dering in Den Haag.
HU waa het echter niet eens met de
wijze, -waarop Europees Commissaris
Oundelach de melkproduktie wil te
rugdringen. HU kwam met een ander
voorstel ter beperking van de melk
produktie, bestaande uit vijf punten.
De heer Schelhaas tekende hierbij
aan. dat 3Un alternatief van vrijwilli
ge productiebeperking mits met
vindingrijkheid en overtuiging toege
past verre te verkiezen is boven een
contlngentering.
Alternatief
Het alternatief, dat door de heer
Scheihaas naar voren werd gebracht,
ls samengesteld uit de volgende
punten:
De huidige produktiebeperkende
maatregelen moeten worden herzien
en aangepast. Dat betekent dat de
premies voor omschakeling, niet-afle
veren van melk en bedrijfsbeëindi
ging niet in één keer dienen te worden
uitgekeerd, maar naar keuze
gedurende een periode van vijf of tien
Jaar in de vorm van een maandelijkse
rente;
Van een medewerker
HAZERSWOUDE In een
voordracht voor de Hollandse
Maatschappij van Landbouw
heeft prof. mr. P. de Haan.
gronddeskundlge van het
CDA, scherpe kritiek geuit op
het onlangs ingediende wets
ontwerp tot wijziging van de
Onteigeningswet op het stuk
van de waardebepaling van
onroerend goed. Zoals be
kend, is het vorige kabinet op
deze materie gevallen.
Het kabinet-Van Agt leek het wat dit
betreft erg gemakkelijk te hebben,
omdat het door het CDA al een amen
dement op het vorige ontwerp was
ingediend, dat ook In het regeerak
koord werd opgenomen.
In plaats van nu dit amendement-De
Bekker eenvoudig over te nemen,
komt de regering met een geheel
nieuw ontwerp dat volgens prof. De
Haan voor onteigende boeren en mid
denstanders erger uitpakt, dan ooit
van socialistische zijde ls voorge-
Gebruikswaarde min
In feite komt het neer op de gebruiks
waarde min. doordat ook de Invloed
van allerlei overheidsactiviteiten en
bestemmingen, die niets met de ont
eigening te maken hebben, bij de
waardebepaling niet meetellen.
Het vorige kabinet ging uit van de
gebniikwaarde plus een vergoeding
van zogenaamde negatieve ontwikke-
lingsschade. Dit is schade die in het
vooruitzicht van de onteigening
wordt geleden, doordat het bedrijf
dan niet meer investeert.
De regering-Van Agt heet dan wel
van de verkeerswaarde uit te gaan, als een overbodige exercitie, waar-
maar het nieuwe ontwerp brengt door ook het belangrijke wetsont-
daarop zo veel in mindering, dat men werp betreffende het voorkeursrecht
zelfs nog beneden de gebruikswaarde twee Jaar onnodig is opgehouden,
dreigt uit te komen.
Volgens De Haan betekent het nieu- Prijsb6h66rsini