pelen naderen, Kremlin zuivert door
és
Mees Hope
verhoogt een aantal
rentetarieven.
81%
SIX
9%
101%
s\%
81%
101%
81%
81%
9%
101%
91%
91%
810/ 030/
4/0 ©4/0
10%
10%
t brieven van lezers
ili Wi«j' I
II
1
Uw conclusie: sparen doet U bij Mees Hope.
Sf
f5
wasio%sy>
sr
ST" "i ST
ST
Bank Mees Hope nv
Sf
Sf
Sf
Sf
Sf
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 6 - RHS 11
*2
,„k Wolzak
ering onder dissidenten in de'Sowjet-Unie vóór het begin van de Olympische Spelen in
deze zomer gaat gestaag door. Dagelijks hebben er processen, arrestaties en
kingen plaats en worden mensen bedreigd en gewaarschuwd.
uari werd de 41-jarige wis-
'azif Meilanow in Machats-
joofdstad van Daghestan,
rd omdat hij op het centra-
de stad voor de vrijlating
•bannen kernfysicus Andrej
had gedemonstreerd.
werd Mikola Horbal, een
van het eerste uur, veroor-
rijf jaar dwangarbeid in een
met streng regime. De 39-
bal was tot 1970 muziekle-
werd toen tot zeven jaar
d omdat een van zijn ge-!
.subversief" werd aange-
zijn vrijlating in 1977 hield
:tief bezig met de hulp aan
politieke gevangenen en
uwe contacten met de Oe-
lelsinki-groep.
;and werd Rollan Kadijew,
van de verbannen Krimta-
Dordeeld tot drie jaar ops-
gens „straatschenderij". De
hem was uitgelokt. De 42-
lijew doceerde natuurkun
de aan de universiteit van Samar
kand. Hij zat al eerder een straf van
drie jaar (van 1968 tot 1971) uit voor
zijn aandeel in een campagne van
verbannen Krimtataren om terug te
mogen keren naar de Krim.
In Moskou werden twintig prominen
te leden van de dissidentenbeweging'
naar het gerechtshof ontboden en
daar gewaarschuwd met hun activi
teiten te stoppen. De autoriteiten
vroegen hun verklaringen te onderte
kenen waarin stond dat als zij toch
met hun activiteiten door zouden
gaan, ze verantwoordelijk zouden
zijn voor de tegen hen genomen ge
rechtelijke stappen. Op één na wei
gerden allen te tekenen. Een ander
werd gedwongen te emigreren. Ook in
andere steden werden dissidenten ge
vraagd dergelijke verklaringen te on
dertekenen.
Tevens hebben de autoriteiten er bij
de schoonmoeder van dr. Sacharow
op aangedrongen naar het westen te
boek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen
artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten,
n of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te
De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor. Hierover of over
plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij helaas niet corresponde
ren adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859.1000
isterdam. Bij publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver
Sat goed (8)
goed met de kerk" (ds
ind ik niet zo'n goede uit-
ij zijn geroepen om de wer-
te preken, maar ook door
n kenbaar te maken, hoe
m leven zoals God dat wil.
ii van alles in de kerk. De
gaan straks ook aan het
1. Ik ben het er niet mee
s inziens is de kerk in een
n geraakt en moet zij daar
loor opnieuw bij de kern te
en de liturgie weer op oude
te zetten, en al de psalmen
;en te laten zingen (van
zal de kerk weer opbloeien,
ig willen toevoegen: Ont-
die slaapt!
L. Heeze
lat goed (9)
(het woord-en-wederwoord
Bouma en Henk Lemckert
tizijden 2 van 9 februari en
ri. Beiden hebben dezelfde
werkelijkheid voor ogen.
koude zonnige voorjaars-
bibbert want de winter zit
Ucht en in de grond, Hans
Kijk! de eerste zwaluw!."
■■aarmee is't nog geen zo-
Is: ..De winter is voorbljj".
hebben ze gelijk. Ik kan
blij en dankbaar zijn, als
werk ben in een raad van
een IKV/werkgroep of iets
e mentaliteit, maar even-
rust en angstig, als ik be-
dat compleet buiten de
de kerkgangers en paro-
irkeraden en zelfs pastores
(aan. Dankbaar dat ik zo-
stimulansen van synodes,
en wereld- en Neder-
d van kerken op ons aan
n, verontrust dat er zoveel
en pastorieën zijn waarin
nsen helemaal niet opge-
en en waar dan ook niets
md te krijgen is. Hans en
:ten samen een liturgie ver-
(enk de schuldbelijdenis,
schaamte voor de Heilige
de zondige werkelijkheid
erkelijke) leven en samen-
"iet lied met de bede om
op zachte lage toon.
een dankbaar blij hart de
jkondiging en het loflied tot
ons nooit in de steek laat.
westelijke toon. En dan sa-
artstochtelijk ernstige op-
1 tekering. Het zou een vol-
urgische eenheid zijn.
L. Cannegieter
lat goed (10)
len staan nu meer gewoon
benen op de grond, schrijft
ia. Hijzelf heeft vermoede-
toe op de „kop" gestaan,
een vertekenend beeld te
ihangen van de kerk in het
Zijn betoog staat buiten
lijkheid en de rijkdom, die
ven, zie ik als een grote
Inplaats van een „bergop-
itneemt hij ons het vertika-
volkomen. Dat is wazig en
tract verleden, volgens
Voorlopig zie ik die
'estijl" als een troebel ge-
isel van Hans Bouma en
kerk. Humanisten en vrij-
lunnen nog wel van hem
aard (9)
louwlng in Trouw van 15
an J. Rotman over prof. dr.
zwaard over woordenspel
mij goed getypeerd. Toeval-
rugkant van dit „ingezon-
artikel „Christen, bewape-
demonie", van prof. Goud
lezing van Goudzwaards
't mijn instemming met
iet aangetast. Goudzwaard
de rode communistische de-
kleuren van donkergrijs tot
n gaat hij ook zwart fase is-
tweede wereldoorlog) noe-
JCJ
emigreren. Sacharows schoonmoe
der, mevrouw Roeta Bonner, ant
woordde daar alleen op in te gaan als
Liza Alexejewa, die bij de Sacharows
inwoonde, ook toestemming zou krij
gen het land te verlaten. Al eerder
werd een emigratieverzoek van
Alexajewa afgewezen.
Psychiatrie
In Moskou werd van verschillende
dissidenten de telefoon afgesneden.
In de flat van de 34-jarige Irina Griw-
nina werd huiszoeking gedaan, waar
bij twee zakken vol documenten en
boeken in beslag werden genomen.
Ook werd een kaartensysteem met
namen van slachtoffers van het mis
bruik van de psychiatrie en een grote
hoeveelheid „Informatiebulletins"
van de onofficiële „Werkgroep tegen
het misbruik van de psychiatrie voor
politieke doeleinden" in beslag geno
men. Irina Griwnina is een actief me
dewerkster van deze werkgroep.
Een even grote hoeveelheid materiaal
werd bij Jewgenl Nikolajew in beslag
genomen Inclusief zijn boek „De Ver
raders van de Democratie". De
KGB'ers vertelden hem dat hij bin
nen korte tijd weer een gedwongen
behandeling in een psychiatrische
kliniek zou moeten ondergaan. Toen
de autoriteiten hem in 1978 in een
dergelijke inrichting opgesloten werd
zijn vrijlating voornamelijk door het
Britse koninklijke college van psychi
aters bewerkstelligd.
De druk op de werkgroep Is de laatste
tijd sterk toegenomen. Op 29 Januari
werd een huiszoeking gehouden bij
Alexander Podrablnek en werden 48
documenten in beslag genomen. Po
drablnek zit in Oest-Nera in het uiter
ste puntje van Siberië een verban-
ningsstraf uit van vijf jaar.
Tegelijkertijd stonden de autoritei
ten de psychiater Alexander Wolosja-
nowitsj, een van de belangrijkste le
den van de werkgroep, toe naar het
buitenland te emigTeren. Wolosjano-
witsj kwam op 7 februari in Wenen
aan. In 1978 kreeg hij, toen hij zijn
activiteiten voor de werkgroep be
kend maakte, vele uitnodigingen van
universiteiten en ziekenhuizen uit het
Westen, waardoor een arrestatie kon
worden voorkomen. Hij hoopt zich nu
in Engeland te vestigen.
Een ander lid van de werkgroep.
Vjatsjeslav Bachmin werd op 12 fe
bruari gearresteerd. HIJ wordt be
schuldigd met het „in discredlet
brengen van de Sowjetstaat" en hem
wacht een veroordeling van drie jaar
(artikel 190 1) Het lid Felix Serebrow
die al een veroordeling achter de
rug had werd tegelijkertijd gear
resteerd en veroordeeld tot 15 dagen
celstraf wegens „straatschenderij"
Bril
De Moskouse Helsinki-groep, waar
aan de werkgroep is verbonden, komt
ook onder een steeds groter worden
de druk te staan. Afgezien van de
pogingen van de autoriteiten Jelena
Bonner dezelfde beperkingen op te
leggen als haar man Andrej Sacha
row werd een ander, Tatjana Osipo-
wa. twee keer veroordeeld tot straffen
van 15 dagen celstraf. Volgens getui
gen waren de aanklachten verzonnen.
Een ander lid, Viktor Nekipelow die
in december was gearresteerd, werd
zijn bril ontnomen. Zijn vrouw kreeg
de bril met een sterkte van min 4.5
met de opmerking dat haar man
het in de gevangenis best zonder kon
doen. Deze maatregel is kenmerkend
voor de huidige houding van de auto
riteiten. Het boek van Viktor Nekipe-
lov, Gekkeninstituut: Aantekeningen
uit het Serbski Instituut, komt een
dezer dagen uit bij Farrar, Strauss en
Giroux in New York.
De autoriteiten hebben hun pogingen
het ondergrondse blad Polski (Onder
zoekingen) de kop in te drukken geïn
tensiveerd. Vier redacteuren, Valeri
Abramkin, Viktor Sokirko en Joeri
Grimm, zitten al in voorarrest. Een
vijfde redacteur. PJotr Egides, werd
gedwongen te emigreren. Bij mede
werkers werden huiszoekingen ver
richt
Op 20 Januari werd in de stad Sara-
tow aan de Wolga de natuurkundige
Alexander Komarow met geweld op
gesloten in een psychiatrische kli
niek. Hij had de oprichting van een
Helsinki-groep in Saratow aangekon
digd. In 1978 werd Komarow op eigen
verzoek door een psychiater onder
zocht, die hem geestelijk volkomen
gezond verklaarde. Kopieën van dit
psychiatrisch rapport zijn in bezit
van psychiatrische instellingen in het COmitG
westen.
Gerry Low-Beer, een Britse psychiater, op bezoek bij drie Russische
dissidenten met wie de KGB inmiddels heeft afgerekend: Alexan
der Podrabinek en Alexander Wolosjanowitsj (links) en Vjatsjes-
law Bachmin (rechts).
met verkrachting bedreigd. Haar
man zit op het moment in verban
ning. Dergelijke incidenten vinden
geregeld plaats en de plaatselijke po
litie heeft diverse malen toegegeven'
dat de KGB erachter zit.
Oekraine
In de Oekraine voeren de autoriteiten
een grootscheepse campagne tegen
dissidenten. Vele huiszoekingen wor
den verricht en leden van de dissiden
tengroeperingen worden bedreigd. Dr
Vladimir Malinkowitsj, een arts uit
Kiew en lid van de Oekraïense Hal-
sinkl Groep, werd onlangs, nadat hij
diverse malen bedreigd en in elkaar
geslagen was. gedwongen te emigre
ren. Professor Michail Martsjenko,
een bekende 77-jarige historicus,
werd op straat aangevallen en ernstig
verwond. De vrouw van een bekend
literatuur-criticus Iwan Switljitsjni,
werd in Kiew in elkaar geslagen en
Voorts werd de arbeider Pawel
Sawtsjenko uit Kiew veroordeeld tot
anderhalf Jaar, omdat hj een „comité
voor ex-gevangenen uit fascistische
kampen" had willen oprichten.
In Litouwen, waar regelmatig onoffi
ciële bladen verschijnen, voerden de
autoriteiten een golf van huiszoekin
gen uit. Vooral advocaten werden on
der handen genomen. Een van hen,
de taalgeleerde mr Powllas Pecioello-
nis, werd in Wilnioes gearresteerd.
Eerder werden grote hoeveelheden li
teratuur bij hem en mevrouw Kersoe-
te een medewerkster van het mi
nisterie voor cultuur in beslag ge
nomen. Mevrouw Kersoete is nu ont
slagen maar zij vecht deze maatregel
met een kort geding aan.
In Letland werd afgelopen maand
Maris Loekjanowitsj tot vijf jaar
kamp veroordeeld wegens „anti-Sov-
Jet-agitatle". Hij had pamfletten ver
spreid.
In Estland, waar de Olympische Spe
len op het water plaatsvinden, werd
de veteraan-dissident Mart Nikloes
ontslagen, naar het bureau meegeno
men. korte tijd in een cel opgesloten
en vervolgens met een proces be
dreigd. Ook werden vier dienstweige
raars tot twee-en-een-half jaar ver
oordeeld.
Tenslotte werden Joodse groeperin
gen de dupe van het teruglopen van
het aantal toegestane emigraties en
de sluiting van visum-kantoren in Sa-
markand. Tasjkent, Tsjernowtsji en
andere streken. Dit moet een scherpe
daling in het aantal visumaanvragen
teweeg brengen. Bovendien werden
Joodse activistes voor korte tijd op
gesloten. vooral in Kiew. In Moskou
werden ze ontslagen als een voorspel
voor hun arrestatie en opsluiting we
gens „parasitisme"
ADVERTENTIE
men, waarbij hij, denkelijk ongewild,
de USA, de Navo en het westen als
opvolger van het verslagen fascisme
schildert. Als Goudzwaard schrijft
over „een nooit eindigende bewape
ningswedloop" en die het „gevolg"
noemt, komt hij op de lijn van Luns
of Moskou, na Mussert of Moskou.
Goudzwaard signaleert wel de bewa
peningsspiraal van het aangepaste
antwoord, maar een beschrijving van
de westerse wereld, waar de rijken
rijker en de armen armer worden,
ontbreekt. Alweer genoeg reden om
met het IKV voor een kernwapenvrij
Nederland op te komen.
Amsterdam Dirk Veenstra
Goudzwaard (10)
Na het lezen van het artikel van dr B.
Goudzwaard (15 feb.) valt mij op, dat
hij in het geheel niet spreekt over zijn
beslissing weer deel te nemen aan de
CDA-programcommissie. Als de drijf
veer de verklaring van de vier vooreit-
ters is geweest, is dat zeer naief. Een
dergelijke verklaring, uitgegeven nè
de stemming over de kernwapens,
kan niets aan de Kamerbeslissing
veranderen en is dus geheel onge
vaarlijk. En in zo'n verklaring ziet
Goudzwaard zijn Wonder? In zijn ar
tikel zijn die kernwapens maar bij
zaak. Uitvoerig komt het gevaar van
het communisme aan bod en (vèèl
later) het gevaar van een „ontaard
Westen". Deze twee gevaren worden
daarna op een simpele wijze voorge
steld als het werk van een Tegenstan
der. Goudzwaard past een versimpe
ling toe, die door de eeuwen heen
door allerlei christenen is toegepast:
het probleem zwart-wit voorstellen
en vervolgens de verantwoordelijk
heid afschuiven op een oncontroleer
bare macht. Het communisme wordt
verweten, dat het nu niet door geweld
wil overheersen, maar door weten
schap, techniek en economie. Maar
wie had de wetenschap en het tech
nisch vernuft om als eerste een kern
wapen te maken, wie heeft dat wapen
als enige gebruikt? En wie heeft er
economische overheersing nage
streefd (met de bijbel in de hand)
zonder terug te schrikken voor slaver
nij? Goudzwaard heeft het niet aan
gedurfd de fouten van zijn geloof en
zijn partij te tonen. Als het er écht op
aankomt, wordt de weg van de min
ste weerstand gekozen: de huidige
consumptie-maatschappij, die dolge
draaid is. krijgt nauwelijks wezenlij
ke kritiek van een christelijke instel
ling, en ook wat betreft de kernwa
pens is er vóór de bewapeningswed
loop gekozen.
Rotterdam Fred Luiten
Walden II
Als een artikel in de krant eindigt
met „Maar we hebben wél gelachen"
en er boven het stuk staat dat in
formele verslagen van wetenschappe
lijke onderzoekers geen echte, gave,
rijpe humor te vinden is behalve in
Science van vorige week. dan ver
wacht je wat leuks. Maar het artikel
in de krant van 9 februari „De duiven
babbelen wat af" van Rob Foppema
heeft bij mij nog geen glimlachje op
gewekt en de humor heeft hij voor
mij niet duidelijk gemaakt. Jammer
vond ik het dat hij met geen woord
repte over het boek van Skinner, dat
„Walden II" heet en waarin Skinner
er blijk van geeft dat hij best weet dat
mensen gevoelens, emoties en nor
men hebben. Rob Foppema beweert
dat „het hebben van gevoelens, emo
ties of zelfs normen voor Skinner een
bijkomstigheid is, die niet experi
menteel is te onderzoeken en dus
geen rol mag spelen". Maar in Walden
II komen deze zaken wel aan de orde
al is het fantasie en geen wetenschap
pelijk werk. Mocht Rob Foppema
Walden II niet kennen dan moet hij
het snel eens lezen. Hopelijk valt hij
van zijn stoel van het lachen als hij
leest over de opvoeding van baby's en
peuters in Walden II en wat voor
spelletjes ze voor hun neus krijgen
Deventer Cokkie Israels
Termijnspaardcposito
2 jaar vast
Termijnspaardcposito
3 jaar vast
ongewijzigd^)^ ongewijzigd^f^J ongewijzigd^J^
Termijnspaardcposito
4 jaar vast
nf
Termijnspaardcposito
5 jaar vast
was 10%
De nieuwe rentepercentages gelden m.i.v. 21 februari 1980 voor nieuwe stortingen.
Kasbiljct aan toonder
looptijd 1 jaar
ongewijzigd^)^
Kasbiljet aan toonder
looptijd 2 jaar
ongewijzigd^
Kasbiljet aan toonder
looptijd 5 jaar
was 10%
Groei-kasbiljet aan
toonder bij
verzilvering
na 2 jaar
ongewijzigd^
"Al
Groci-kasbiljct aan
toonder bij
verzilvering
na 3 jaar
ongewijzigd^)^
Groei-kasbiljet aan
toonder bij
verzilvering
na 4 jaar
ongewijzigd^^
Kasbiljct aan toonder
looptijd 8 jaar
Groei-kasbiljet aan
toonder bij
verzilvering
na 5 jaar
was
Groci-kasbiljct aan
toonder bij
verzilvering
na 6 jaar
was 9'/.%
Klim-kasbiljct aan
toonder
na 2 jaar
Klim-kasbiljct aan Klim-kasbiljet aan
toonder toonder
na 3 jaar na 4 jaar
ongewijzigd^)^ ongewijzigdongewijzigd^/^
Groci-kasbiljct aan
toonder bij
verzilvering
na 7 jaar
was 9'/.%
Klim-kasbiljet aan
toonder
na 5 jaar
was 9/«%
Dc nieuwe rentepercentages gelden m.i.v. 21 februari 1980 voor nieuwe aankopen
Amsterdam, Herengracht 548,tel. 020-52791II
Rotterdam.Coolsingcl 93, tel 010-63 29 11.
's-G ravenhage, K ncuterdijk 13, tel. 070 - 92 40 31.
Voorts te: Alblasscrdam. Arnhem, Delft. Dordrecht, Eindhoven,
Groningen, Haarlem, Heerlen,Schiedam, Utrecht.
Vlaardingcn, Zaltbommcl en Zeist.