rijsstijging grondstoffen edreigt veel bedrijven apport commissie-Brandt een gemiste kans uropese begroting rij evenwichtig 9 eer Zuidafrikaanse Wen naar Nederland SC Fruittelers in nood Olie was al gelost toen supertanker zonk Overname winkelformule is vaak kostbare zaak esparing mogelijk op collectieve cv-installaties k(: derlandse parlementariërs: GELD de krant helpt u op weg Zes miljoen verlies bij Schokbeton 'Schipbreuk' Salem: In 1979 tien procent minder hypotheken Redspot ziet af van Begemann VS verhogen officiële rente Uitstel betaling voor Simcadealer Gereserveerde ontvangst ?RDAG 16 FEBRUARI 1980 FINANCIEN EN ECONOMIE TROUW/KWARTET 29 ji HAAG Als het warmtever- |jk van collectief verwarmde lingen individueel wordt geme- kan gemiddeld achttien pro- l brandstof worden bespaard. blijkt uit een onderzoek, dat in Iracht van minister Beelaerts Blokland (Volkshuisvesting) ,r de Stichting Bouwcentrum is laan. Het doel van dit onderzoek was na te gaan, of het gebruik van aparte meters het stookgedrag van men sen zodanig beïnvloedt, dat daar door bij collectief verwarmde hui zen een verlaging van het brand stofverbruik ontstaat. Het onderzoek toont aan, dat dit inderdaad het geval is. De brand- stofbasparing ligt tussen de zestien en twintig procent. De uitkomst is het resultaat van onderzoeken gemaakt tussen col lectieve cv-installaties met en zon der individuele warmtemeters. Het onderzoek had plaats bij 74 woon gebouwen (6.129 etagewoningen) en zeven complexen eengezinshui zen (1.313 woningen). onze redactie economie OUDA Duizende bedrijven dreigen in ernstige problemen te komen door de abnormale stijgingen van veel grondstoffen. Dat kan tot gevolg hebben dat de bedrijven belasting ten betalen, terwijl ze geen winst maakten of zelfs verlies leden. Een aantal kamers van ihandel heeft de Tweede Kamer gevraagd door middel van een wijziging in de belasting- eving een einde te maken aan deze dreiging. ;sie iet kalenderjaar 1979 is niet al oud 200 procent duurder gewor- Zilver steeg met 500 procent, chemische grondstoffen en pro- 50 tot 200 procent, vurehout, aal en suiker 50 procent om wat eelden te noemen. ie industrie die deze goederen rkt maar ook voor de handel is prijsontwikkeling vaak erg na- Niet alleen geldt in Nederland rkoop een prijzenreglem, ook is ndememing bij levering vaak den aan contracten, terwijl de pprijs van de grondstof intus- G lRD iui sen in snel tempo omhoog is gegaan. Dat kan de winst teniet doen. Dit blijkt uit het volgende cijfervoor beeld: Verkoopprijs 200 Inkoop materiaal 100 Bewerkings- en overige kosten Brutowinst Belasting ƒ100 70 ƒ30 ƒ15 ƒ15 HAAG (ANP) De import van Zuidafrikaanse steen is het afgelopen jaar vrijwel verdubbeld: die uit de iet-Unie is vrijwel tot stilstand gekomen. Dit blijkt uit een licht van de Europese Gemeenschap. jaar; een daling met 93,8 procent ten opzichte van 113.000 ton die in de overeenkomstige periode van 1978 werden ingevoerd. In de gehele Euro pese Gemeenschap nam de invoer van Russische steenkool met 21,6 procent af. 177 importeerde Nederland K) ton Zuidafrikaanse steenkool 1978 117.000 ton. In de eerste laanden van hèt afgelopen jaar eg de invoer 210.000 ton. een ig met 92.7 procent ten opzichte 09.000 ton, die in de overeen- tige periode van 1978 werden lorteerd. voerstijging in alle landen van iropese Gemeenschap bedroeg lien maanden 197,5 procent. Het landse stijgingspercentage slechts door dat van België overtroffen. ederlandse invoer uit de Sowjet- in 1977 nog 323.000 ton. daalde f6.000 ton in 1978 en tot 7.000 ton eerste tien maanden van vorig De koleninvoer in Nederland uit an dere landen van de Europese Ge meenschap daalde de eerste tien maanden van vorig jaar met 6,8 pro cent; van 1.720.000 ton in de periode januari-oktober 1978 tot 1.092.000 ton. De invoer uit niet-EG-landen steeg met 30,5 procent, van 2.591.000 tot 3.380.000 ton. De invoer van steen kool uit de Verenigde Staten nam toe met 191.3 procent, van 423.000 ton ln de eerste tien maanden van 1978 tot 1.232.000 ton in de maanden januari- oktober 1979. 1AATSBURG (ANP) De nieuwe ontwerp-begroting voor suropese Gemeenschap is „redelijk evenwichtig". Dit is oordeel van de Nederlandse parlementariërs Dankert IA), Notenboom (CDA) en De Goede (D'66). fisteren gemeld, is het budget linderd tot ongeveer vlerenveer- ljard gulden. De .„oude" ont- groting, die eind vorig Jaar het Europees parlement werd n, bedroeg ruim achtenveer- iljard gulden. nieuwe voorstel maken de Ichte" uitgaven 77 procent van judget uit tegen ruim 80 procent Van deze verplichte uitgaven |t nu 63 (was 67) procent gebruikt voor landbouwgaranties. Dit komt. doordat hierin de prijsvoor stellen van landbouwcommissaris Gundelach (zoals bekend een prijs verhoging van slechts 2.4 procent, terwijl de boeren 7,9 procent hadden gevraagd) zijn verwerkt. Als deze prijsvoorstellen het halen, zullen de uitgaven voor de landbouw in de begroting teruglopen van 66.9 procent in 1979 tot 63 procent in 1980. Zodra de inkoopprijs van het mate riaal 15 procent gestegen is (in het voorbeeld dus van 100 naar 115), dan blijft er geen winst over. Vervangingswaarde Deze redenatie volgt de fiscus echter niet. Die zegt: de inkoop kostte 100, de winst is 15. Dat de ondernemer intussen 15 meer moet neertellen om zijn grondstofvoorraad op peil te houden, moet in onze belastingwetge ving buiten beschouwing blijven. In feite is dat al een probleem waarover tientallen jaren gediscussieerd wordt: moeten we bij de winstbepa ling uitgaan van de werkelijke uitga ve in het verleden of van de vervan gingswaarde. De fiscus kiest in Ne derland voor het eerste. Dat brengt naar de mening van velen al onbillijkheden mee als het om een paar procent prijsstijging gaat. Prof. Hofstra heeft in zijn belastingvoor stellen daarom al rekening gehouden met inflatoire ontwikkelingen. Nu de prijsstijgingen van vele artikelen de pan uitrijzen kunnen de gevolgen echter zeer ernstig zijn. Bedrijven die eigenlijk geen winst of zelfs verlies hebben geboekt, moeten toch belas ting betalen. Daar willen de kamers van koophandel in hun brief op wijzen. Ze constateren verder dat er enkele berekeningsmethoden zijn om de „schijnwinst" niet te laten belasten. Zo is er het ijzeren voorraadstelsel waarbij (vereenvoudigd gezegd) een bepaalde hoeveelheid van de voor raad gedurende het bestaan van het bedrijf steeds op dezelfde prijs wordt gewaardeerd en er is het Lifosysteem. Het stukje voorraad dat het laatste binnenkwam wordt daar geacht het eerste te zijn gebruikt. Het prijsver schil wordt dan voor een belangrijk deel geëlimineerd. De meeste bedrijven kunnen deze twee rekenmethoden echter niet ge bruiken. De belastingdienst schrijft namelijk voor dat ze alleen van toe passing zijn bij grondstoffen, niet bij halffabrikaten. Bovendien moeten die grondstoffen van samenstelling gelijk zijn. Duitse methode Voor de oplossing van het;probleem wijzen de kamers op een regeling die in West-Duitsland en in een iets ande re vorm in Frankrijk bestaat. Daar mogen bedrijven een reservering voor prijsverschillen maken wanneer een prijs in de loop van het Jaar met meer dan tien procent is gestegen. Deze prijsverschillenreserve gaat ten koste van de belastbare winst en de bedrij ven hebben toestemming dit stuk „achtergehouden belasting" tussen nu en zes jaar te voldoen. Achter grond van de Duitse regeling is de angst die daar nog steeds voor infla tie bestaat Een erfenis uit de jaren twintig. Volgens de heer Buenk van de Goud se Kamer van Koophandel behoeft een overnemen van de Duitse metho de de Nederlandse staat niets te kos ten. Weliswaar komt er dit jaar min der binnen (op zich zelf zeer onwel kom bij de huidige bezuinigingspijn), de komende jaren zouden de ont vangsten groter zijn. De vaste Kamercommissie voor landbouw en visserij heeft gisteren een bezoek gebracht aan het Midden-Nederlandse rivierengebied. Een van de bezichtigingen betrof een fruitboomgaard waar vorig jaar door een hagel bui de helft van de bomen verloren ging. Volgens voorzitter Nijsten van de Nederlandse fruittelersorganisatie is de nood zo hoog dat als de overheid nu geen helpende hand biedt, duizenden hectaren fruitbomen gerooid moeten worden. Dat bedreigt en de werkgelegenheid en het Nederlandse landschap. Van onze redactie economie ZWIJNDRECHT Het aannemings bedrijf Schokbeton in Zwljndrecht een deelneming van de Ogem vreest dat het verlies het afgelopen jaar 5,8 miljoen heeft belopen. In dit bedrag ls dan nog een deel verwerkt van de „grote en lucratieve exportor der" uit 1978. In dat Jaar werd nog een winst geboekt van 5,4 miljoen gulden. De raad van bestuur van Schokbeton heeft gisteren voorts laten weten dat niettegenstaande de orderportefeuil le zich uitbreidt, de vooruitzichten voor 1980 onbevredigend blijven. Bij deze mededeling kan in herinne ring worden gebracht, dat de vakbon den de Ogem enige weken geleden hebben verzocht Schokbeton de kans te geven weer op de been te komen. De bonden stellen Ogem verantwoor delijk voor de slechte situatie bij Schokbeton. Daarbij is gedreigd dat stappen zullen worden ondernemen, als Ogem niet aan dit verzoek zou voldoen. Gedurende de afgelopen acht jaar zijn bij Schokbeton vierhonderd ar beidsplaatsen afgestoten. Vorig jaar werd de vestiging in Vianen gesloten. Bij Schokbeton werken thans nog 850 mensen. DAKAR (AFP, AP, Reuter) De kapitein en de boord- mechanicien van de super tanker, „Salem", zijn in Se negal aangehouden. Zij worden ervan verdacht de inhoud van het schip, 193.000 ton ruwe olie uit Koeweit, in volle zee te hbben gelost en verkocht, waarna het schip tot zin ken zou zijn gebracht. De supertanker was met de olie, eigendom van de Shell, op weg naar Italië. Op 17 januari „zonk" de tanker echter voor de kust van West-Afrika. Shell diende bij de Londense Lloyd's, die de lading van het schip voor 56 miljoen dol lar had verzekerd, een schade claim ln omdat de olie „niet ln onze opdracht en buiten ons me deweten in Zuid-Afrika ls gelost". Onderzoek van de Senegalese re gering heeft uitgewezen dat de tanker Salem Inderdaad zijn la ding niet meer aan boord had. toen hij vorige maand zonk. De kapitein en de boord-mechani-' cien, belden Grieken, worden hier over door de Senegalese politie ondervraagd. Sinds het schip zonk verbleven zij ln een hotel ln Dakar. In Liberia, waar het niet verze kerde schip staat Ingeschreven, verzoekt men om uitwijzing. Tus sen Senegal en Liberia bestaat echter geen uitleveringsverdrag. Liberia is er zeker van dat de olie werd gelost in het Zuidafrikaanse Durban. Ook de Londense Lloyd's is die mening toegedaan Lloyd spreekt van een „dubbele zwen del": Eerst wordt de olie verkocht, en daarna wil men het verzeke ringsgeld Innen. De overige bemanningsleden van de Salem mogen Senegal na de ondervragingen verlaten. Van onze redactie economie DEN HAAG Bij de 157 in 1978 in de Nederlandse detailhan del in gebruik zijnde franchise-formules, werd in 73 gevallen een entreegeld gevraagd dat varieerde van 2.500 tot 20.000. In 25 gevallen werd een jaarlijks terugkerende contributie gevraagd. Een van de bekendste samenwer kingsvormen op detailhandelsgebied in Nederland is „franchising". Ie mand die voor zijn winkels een suc ces-formule heeft uitgedokterd, met betrekking tot de aankleding van de winkel, de samenstelling van het as sortiment. de naam en dergelijke, kan zo'n formule verkopen aan een zelfstandige detaillist. Een bekend voorbeeld van franchising is de keten van Jamin-wlnkels. Uit een enquête die het afgelopen jaar werd uitgevoerd door het Hoofd bedrijfschap Detailhandel, blijkt dat het overnemen van een dergelijke winkelformule lang niet altijd goed koop is. Om bovenstaand lijstje te completeren: In vijftien gevallen was de winkelier verplicht aandelen van het franchise-gevende bedrijf te ko pen. In elf gevallen stelde de franchl- se-gever ais voorwaarde, dat hij zou deelnemen in de venootschap van de franchise-nemer. Soms gebeurde dat tegen betaling, soms ook niet. Bij 50 van alle franchise-vormen moesten de winkeliers royalties af dragen. Bij zeventien samenwer kingsvormen golden andere financië le verplichtingen met betrekking tot de omzet en de hulp die de franchise gever in sommige gevallen biedt bij administratie. Die royalties varieer den van twee tot tien procent over de bruto-omzet en bij andere verplich tingen tussen twee en vijf procent DEN HAAG Na de uitbundige groei van de hypothekenmarkt in voorgaande jaren met groeipercenta ges tussen de 22 en 44 procent, heeft zich in 1979 een daling voorgedaan van tien procent, aldus het CBS. Dat Jaar werd voor 64.7 miljard gulden aan nieuwe hypotheken ingeschreven tegen 71.8 miljard in 1978 Aan wo ninghypotheken werd vtjfUen pro cent minder ingeschreven, namelijk 44.2 miljard tegen 52.4 miljard in 1978. Het aantal nieuwe woninghypo theken liep met meer dan vijftien procent terug, omdat het gemiddelde bedrag steeg met 10.100 gulden tot 151.700 gulden. HEERHUGÖWAARD Redspot In vestment Group heeft bekend ge maakt, dat zij afziet van een eerder deze week aangekondigd openbaar bod op de aandelen van machinefa briek Begemann in Helmond. Na on derzoek is de groep, die zou bestaat uit verschillende grotere beleggers, gebleken dat het behalen van een meerderheid in ht aandelenkapitaal vooralsnog niet mogelijk is. Redspot wilde een door haar via een bod te verkrijgen pakket aandelen doorplaatsen naar een derde partij. Eerder kwam de groep in het nieuws door plannen om aandelenpakketten Van Beek in Rotterdam te kopen. Hierover is nu, na ruim een maand, nog steeds niets bekendgemaakt. Enkele dagen geleden maakte Bege mann bekend dat ln 1979 een verlies was geleden van 6.5 miljoen gulden. In 1979 is 1.3 miljoen verloren. WASHINGTON De Federal Reser ve, het stelsel van Amerikaanse cen trale banken heeft het officiële dis conto van drie van de centrale ban ken. waaronder die in New York. met één procent verhoogd tot 13 procent. Het bestuur ls bevreesd dat de Jong ste economische ontwikkelingen, zoals de aanzienlijke stijging van de prijs van ingevoerde ruwe olie, de inflatie zullen verhogen. Dit onder streept de noodzaak maatregelen te treffen om de toeneming van de geld- omloop en de kredietverstrekking stevig onder de duim te houden, heeft het bestuur verklaard. Citibank heeft inmiddels verklaard dat zij haar rente voor de meest kre dietwaardige klanten de komende week zal handhaven op 15,25 procent. De Deense centrale bank heeft het disconto verhoogd van 11 tot 13 procent. DEN HAAG (ANP) Het autobedrijf Van der Gun, al jarenlang de grootste Simca-dealer ln ons land. heeft van de Haagse rechtbank uitstel van be taling gekregen Het bedrijf ls in be talingsmoeilijkheden gekomen door de sterk teruggelopen markt voor Simca-Chrysler (nu Talbot) de afgelo pen Jaren. Er werken bij Van der Gun in Den Haag circa honderd mensen; in de Amsterdamse vestiging werken er vijfendertig. Simca had in 1975 nog een aandeel van circa tien procent in de Neder landse markt. Het afgelopen Jaar was dat nog maar 4.5 procent. Van der Gun kon de verliezen niet compense ren met de omzet aan Peugeot-auto's. De werkgelegenheid voor de werkne mers van Van der Gun komt op korte termijn niet in gevaar, aldus direc teur J.W. van der Gun. De verdere ontwikkeling van het bedrijf zal mede afhangen van de nog aan te.- stellen bewindvoerder. HAAG Een „nabootsing" van de internationale onderhandelin- tussen Noord en Zuid. Zo noemde het PvdA-kamerlid Pronk gisteren overleg dat de commissie-Brandt heeft gevoerd. Pronk was penning ster van de commissie. Hij bood het rapport dat uit het overleg werd iren gisteren aan, aan zijn opvolger als minister voor ontwikkelings- enwerking. De Koning. Nico Kussendrager .nabootsing" van internationale onder- elingen. Het lijkt wel het monopolie waar de deelnemers ook niet echt be- ïrs hoeven zijn om hele straten te kun- opkopen. Net zo min als de politieke rgewichten onder leiding van. Willy dt zelf kunnen uitvoeren wat ze heb- >ekokstoofd. hen waren de Amerikaan Peterson medewerker van de president voor ikkelingssamenwerking). de Zweedse htse ex-premiers Palme en Heath, en Brandt zelf. Uit de derde wereld kwa- onder anderen de Tanzaniaanse minis- amal (financiën), de secretaris-generaal bet Gemenebest, de Guyanees Ramp- de Indonesische parlementsvoorzitter t en de Algerijnse ambassadeur in tou. Yaker Waar een gemengd gezelschap, dat er ndanks in is geslaagd met een eensge- rapport te komen. Bedoeling van de missie-Brandt was de impasse tussen en Zuid enigszins te doorbreken belang ontleent het rapport aan de (nationale bekendheid en het gezag van de leden. De voorstellen op zichzelf zijn niet opzienbarend. Waar gaat het om? aanzienlijke verhoging van de ont wikkelingshulp; een internationaal energiebeleid; een wereldvoedselprogramma; en hervormingen in het Internationaal eco nomisch besteL Wat betreft de ontwikkelingshulp wil de commissie een verhoging van 8 miljard gul den per jaar (ter vergelijking: op het ogen blik geven de westerse landen per Jaar 45 miljard gulden steun; de ontwikkelingslan den vroegen op de recente Unido-conferen- tie in New Delhi een bedrag van 600 miljard gulden voor de komende tien Jaar. Een verruiming van de ontwikkelingshulp zoals die Brandt voor ogen staat. is. zegt de commissie, mogelijk als alle westerse lan den hun toezegging van 0.7 procent van het bruto nationaal produkt voor ontwikke lingssamenwerking nakomen. Aangaande energievoorziening moeten olie- Een aantal voorstellen van de commissie is onuitvoer baar. Zo deed de Westduit- se regeringwoordvoerder Bólling het rapport van de commissie-Brandt af. Naar zijn zeggen voert de West- duitse regering tweederde van de voorstellen al uit. Zij voelt ook niets voor een wcreldtopconferentie over ontwikkelingssamenwer king, zoals Brandt voor stelt. Commissielid Pronk was niet onder de indruk van de verklaring van de woord voerder. Hij raadde aan te wachten op de reactie van bondskanselier Schmidt, met wie, aldus Pronk. Brandt veel overleg heeft gehad. Schmidt zou hebben gezegd dat Brandt niet te voorzichtig moest zijn met zijn voorstellen. Dat zou er op kunnen wijzen dat het W'estduitse beleid ten aan zien van de derde wereld wat vooruitstrevender wordt. De Oostenrijkse Bondskan selier Bruno Kreisky toon de zich pessimistisch over een topconferentie, waar voor Wenen als vergader plaats is genoemd. Reacties in ontwikkelingslanden waren over het algemeen afwachtend. We moeten eerst het rapport helemaal kunnen lezen, werd vaak gezegd. Chinese en Russische reac ties ontbraken. Vertegen woordigers uit die landen maakten ook geen deel uit van de commissie. producerende landen, vindt de Noord-Zuld- commissie, toezeggen dat ze niet plotseling de kraan zullen dichtdraaien (zoals ten tijde van de oliecrisis) terwijl olleconsumerende landen <iu eens ernst moeten maken met bezuinigen op energieverbruik. Het wereld voedselprogramma van de commissie- Brandt behelst vergroting van de produktie in ontwikkelingslanden (waar immers de grote tekorten aan voedsel bestaan) en het aanleggen van buffervoorraden van voesel zodat „vette" jaren niet steeds worden ge volgd door „magere". De voedselvoorzie ning moet wat gelijkmatiger worden. Het venijn zit ln het laatste voorstel. De commissie wil een wereldontwikkelings- fonds. néést het Internationale Monetaire Fonds en de Wereldbank. (De ironie wil dat drie Jaar geleden de commissie van de grond kwam door toedoen van de president van de Wereldbank, Robert McNamara» Het nieuwe fonds zou op betere voorwaar den dan het Internationale Monetaire Fonds Derde-Wereldlanden moeten helpen bij hun ontwikkeling. De commissie stolt een internationale munteenheid voor om de rol van de dollar terug te dringen, en een stelsel om verschillen tussen landen met tekorten en met overschotten op hun beta lingsbalansen glad te strijken. Dergelijke financieel-monetaire zaken speelden ook een rol op de wreldhandels- conferentie (Unctad) die in mei vorig Jaar ln de Philippijnse hoofdstad Manila werd ge houden. Noord en Zuid kwamen toen wat dat betreft geen stap dichter bij elkaar. Ook op andere punten bleven de tegenstallingen tussen arme en rijke landen levensgroot. In het rapport van Brandt en zijn club wordt geen poging gedaan no te gaan. waar om die tegenstellingen toch steeds alle in ternationale conferenties beheersen, en hoe die tegenstellingen zouden kunnen worden overbrugd. Nagelaten is de verschillen aan te geven tussen de westerse economische orde. en de nieuwe economische orde. zoals die de derde wereld voor ogen staat, en waaraan het westen tot nu toe alleen maar lippendienst heeft bewezen. Wat betreft de mogelijkheden compromissen te vinden, schiet de commissie-Brandt tekort; het rap port is wat dat betreft een gemiste kans Ex- minister Pronk zei dan gisteren wel dat in het rapport wordt uitgegaan van wat haal baar is. Maar niet wordt aangegeven hoe „het haalbare gehaald moet worden". Mo gelijk kon dat niet. omdat dan de commis sie een aantal politici gevoelig op de tenen was gaan staan. Nobelprijswinnaar Brandt en zijn interna tionale zwaargewichten hebben een bruik bare analyse gemaakt van-de wereldsitua tie. (Het rapport Noord-Zuid. een program ma voor overleving zal nog Jarenlang een zeer nuttig naslagwerk zijn). Na die doorlichting komt de commissie op haar vier hoofdvoorstellen. maar hoe die moeten worden uitgevoerd is als gezegd een andere zaak. De hoop bestond dat er een Internationale topconferentie zou komen, waar alle voor stellen zouden kunnen worden besproken. Carter (Kennedy?). Schmidt. Nyerere. Man- ley en nog een paar anderen rond een tafel om ernst te maken met ontwikkelingssa menwerking. langs de Iljnén zoals die door de commissie-Braridt zijn uitgestippeld Brandt en zijn vriend, de Oostenrijkse kan selier Bruno Kréisky. hebben zich daar de afgelopen tijd sterk voor gemaakt, maar de kans is niet groot dat een dergelijke topcon ferentie er komt. Onder meer door de ge beurtenissen in Afghanistan hebben de we reldleiders wel wat anders aan het hoofd dan de problemen van de derde wereld; hoewel het natuurlijk daar wél om draait. Ronde In de loop van dit jaar wordt In New York een bijzondere zitting gehouden over het derde ontwikkellngsderennium (1980-90) van de Verenigde Naties. Daarnaast wordt gedacht over een nieuwe ronde van wereld wijde onderhandelingen tussen Noord en Zuid. De beste verwachting die de leden van de commissie-Brandt kunnen hebben is dat de resultaten van hun werk nu daar enigs zins zullen doorklinken.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 29