ugabe zoekt steun
iJ)ij rivaal Nkomo
Ghotbzadeh
wekt hoop
kernpunt in debat over dienstplicht
Kritiek wakkert geruchten
over Poolse premier aan
Verkoeling na
bezoek Gromiko
Panamese
ambassade
ontruimd
1 Tc
albod
3
Weinig blanken
naar stembus
Minister betreurt
vertraging bij
zenden hulpgoederen
Eenderde
Japanse
scholieren
heeft een
maagzweer
Minister uit India weer naar huis
Franse marine houdt Greenpeace vast
t rl°9
OAG 15 FEBRUARI 1980
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
1JSBURY (AP, Reuter, AFP) Robert Mugabe heeft toendering gezocht tot Joshua
io, die tot voor kort samen met hem de guerrillabeweging in Rhodesië leidde. Tussen de
dreigde een scheiding te ontstaan, omdat Mugabe bij de verkiezingen niet meer wilde
penwerken met de partij van Joshua Nkomo.
leren benadrukte Mugabe echter dat een politieke alliantie na de verkiezingen tot de
ree lelijkheden behoort.
inzl
ind
evot beslissing van Mugabe om zijn
datfi weg te gaan was ingegeven door
lelt dat de kans om premier te
len ln een toekomstig onafhanke-
Zimbabwe dan groter zou zijn.
lelijk pbe verklaarde gisteren, nadat
r zou roensdag overleg met Nkomo had
an r» xrd dat er spoedig een tweede
rek zal volgen om te bespreken
„De we meer tot elkaar kunnen ko-
Pey voor de verkiezingen". „Natuur-
gej tullen we bespreken hoe we zul-
vaa tamenwerken na de verklezln-
ontt H zei Mugabe.
partij van Mugabe, de ZANU-PF,
de laatste tijd steeds meer
echt jieerd te raken. Zowel de tljdelij-
riild rltse leiding ln Salisbury, de par-
west ran bisschop Muzorewa en on-
nx j ook het Patriottisch Front van
rcüsd ma Nkomo beschuldigden de
?ehoc (U van voortdurende schending
entai de wapenstilstand. Van alle kan-
irdt Mugabe als boosdoener ge
heet HIJ heeft al twee aanslagen op
e Pi leven overleefd. Enkele van zijn
Ind i ljgenoten zijn om het leven ge-
ulWfht en de Britse autoriteiten heb-
gesteund door het Rhodesische
afvat r ai vele arrestaties verricht,
zoek
de p gisteren verbood de Britse gou-
d w :eur Lord Soames aanhangers
gje Mugabe politieke bijeenkomsten
^houden. Drie ZANU-kandidaten
de verkiezingen werden gearres-
I omdat zij steun zouden bieden
lerillastrijders die zich niet aan
-jiucstand houden.
verbod dat Soames uitvaardigde
eft een gebied ten zuiden van
p i? Victoria met een bevolking van
van !veer 30 000 zielen-
lier» verbod ls één van de maatregelen
ncta |ouverneur heeft genomen om de
mende Intimidatie tegen te
Soames had dit gebied uitgeko-
oti te kijken of een dergelijke
tegel werkt ln een deel van het
waar de Intimidatie niet op zijn
it is. Vooral ln Oost-Rhodesië is
van veel gevallen van intimi-
van zowel ZANU-zlJde als van
itroepen van bisschop Muzore-
met toestemming van de gou-
vrtj mogen opereren.
kandidaten die gisteren wer-
arresteerd zijn mevrouw Julia
;o, de echtgenote van Mugabes
inlijke woordvoerder Eddison
o, Richard Hove, lid van het
al comité en Muvengegwi,
allg vertegenwoordiger in
De Tanzaniaanse president Nyerere
heeft er bij de secretaris-generaal
Kurt Waldheim van de Verenigde Na
ties op aangedrongen om zo snel mo
gelijk naar Rhodesië te gaan om zich
op de hoogte te stellen van de maat
regelen die de Britten hebben geno
men. Nyerere beschuldigde de Britse
regering ervan dat ze zich niet voegt
naar de resolutie van de Veiligheids
raad, die Londen opriep zich te hou
den aan het Lancasterhouse-ak-
koord.
Rhodesische vluchtelingen hebben
gisteren geweigerd terug te keren
Minister Ghotbzadeh van Iran wordt op het ministerie van buiten
landse zaken in Rome ontvangen door zijn Italiaanse ambtgenoot
Ruffini (rechts).
ROME/TEHERAN (AFP, AP, Reuter) De Iraanse minister
van buitenlandse zaken Ghotbzadeh heeft gezegd dat een
commissie die een onderzoek moet instellen naar wandaden
van de verdreven sjah binnen twee dagen kan worden ge
vormd. De vrijlating van de gijzelaars in de Amerikaanse
ambassade, verklaarde hij, is daarvan afhankelijk. Eerder
deze week had Ghotbzadeh nog geëist dat eerst de sjah moet
worden uitgeleverd.
Dia.
ere
ibe ontkende dat zijn troepen
schuldig maken aan politieke
Idatle en nodigde een team van
lebestwaarnemers uit tijdens
[verkiezingen eind deze maand
de gebieden te komen waar de
U de meeste invloed heeft. Mu-
vond het een goed idee als de
senebesttroepen ook na de ver
ingen toezicht zouden blijven
roepfaen. De Britse aanwezigheid zou
ifschrikking kunnen dienen voor
die opnieuw zouden willen over-
i tot het uitroepen van een eenzij-
onafhankelijkheid.
wq
tieg 'ECHT (ANP) De inkrimping
3nto het Nederlandse Unifil-detache-
:.ier t ln Libanon met 38 man, heeft de
taapheid van de Nederlandse VN-
en in gevaar gebracht. De
de Algemene Vereniging van
rlandse Militairen, zegt dat haar
faamemers dit in Libanon heb-
.onstateerd.
itini irugtrekking van de 38 militairen
lig omdat de Verenigde Naties
York vond dat het aantal VN-
liren ln Libanon te hoog was.
Over uitlatingen van de Iraanse pre
sident Bani Sadr dat de gijzelaars
binnen twee dagen worden vrijgela
ten zei Ghotbzadeh dat de president
kennelijk verkeerd was begrepen. De
minister zei niet in zulk een snelle
vrijlating te geloven.
De secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, Kurt Waldheim, zal
„zeer binnenkort" de samenstelling
van een onderzoekscommissie be
kend maken. Over de bezetting van
de ambassade zei hij dat de onder
handelingen op het ogenblik „zeer
gevoelig" liggen, en dat er „nog een
aantal bijzonderheden" moet worden
geregeld.
De studenten die de ambassade bezet
houden hebben laten weten het been
stijf te houden. Hun voorman, Mo
hammed Mousavi Kho'ini zei dat
wordt geprobeerd de positie van de
'militanten in Iran te ondermijnen en
verdeeldheid te zaaien ln de anti-
Amerikaanse campagne in het land.
Hij meent dat de studenten het
slachtoffer dreigen te worden van een
„samenzwering" die hen uiteindelijk
zelfs in de gevangenis zou kunnen
brengen.
De Amerikaanse president Carter is
afgestapt van zijn standpunt dat de
gijzelaars éérst moeten worden vrij
gelaten, voordat er met de Verenigde
Staten te praten valt over bij voor
beeld de Instelling van een commissie
die de handel en wandel van de sjah
moet nagaan, of voordat de VS spijt
zouden willen betuigen over hun op
treden in Iran.
De Amerikaanse president heeft zijn
instemming betuigd met een com
missie, zoals die is voorgesteld door
de secretaris-generaal van de Vere
nigde Naties.
Carter noemde een dergelijke com
missie een „stap voorwaarts" naar
een aanvaardbare oplossing van de
gijzelingszaak in Iran, die inmiddels
meer dan honderd dagen duurt. Tot
dan toe had de president er steeds op
gestaan dat het instellen van een
commissie en vrijlating van de gijze
laars op zijn minst tegelijkertijd zou
moeten plaatsvinden.
Tijdens een persconferentie werd
Carter op de man af gevraagd of hij
niet betreurde dat de Verenigde Sta
ten in 1953 de sjah weer op de troon
hebben geholpen. De sjah was toen
verjaagd en Iran voer een koers, die
meer zou aansluiten bij de wil van de
bevolking. Carter ging aan opmerkin
gen over die gebeurtenissen voorbij.
„Dat is geschiedenis," zei hij.
De opkomst bij de verkiezingen voor
de blanken in Rhodesië wa$ vrij ma
ger. De lage opkomst, waarvan gis
teravond nog geen percentage be
kend was wordt geweten aan de lage
graad van belangstelling van de
blanken voor deze verkiezingen. De
blanken gingenkiezen voor hun ei
gen twintig zetels in het honderd-
koppige parlement. Naar verwacht
zal de partij van ex-premier IanS-
mith alle zetels behalen.
naar hun land omdat zij hadden ver
nomen dat zij een slechte behande
ling zouden krijgen. Het gaat om 300
vluchtelingen uit Zambia. De vluch
telingenstroom is tot nu toe veel min
der dan voorspeld was, omdat de
Rhodesische autoriteiten een soort
vertraginstactiek toepassen.
Van onze parlementsredactle
DEN HAAG Minister Van der
Klauw (buitenlandse zaken) betreurt
het zeer dat vertraging is opgetreden
in de verzending van Nederlandse
hulpgoederen voor de bevrijdingsbe
wegingen ZANU en ZAPU in Rhode
sië. Als mogelijke reden voor de ver
traging wees de minister er, in ant
woord op vragen van het PPR-kamer-
lid Jansen op, dat de invoervergun
ning niet tijdig was aangevraagd.
In de Tweede Kamer bestaat echter
de indruk dat de Rhodesische autori
teiten er niet erg happig op zijn deze
Nederlandse steun aan de bevrij
dingsbewegingen in de huidige ver
kiezingstijd, al te snel af te wikkelen.
De goederen bevatten voedsel, kle
ding en medicijnen ter waarde van
vijfhonderdduizend gulden.
door J. den Boef
WARSCHAU De openlijke kritiek die door afgevaardigden op het Poolse partijcongres
wordt geuit op het falen van het sociaal-economische beleid van de afgelopen jaren, heeft
voedsel gegeven aan eerdere geruchten, dat de politieke toekomst van de zeer Moskou
getrouwe premier Piotr Jaroszewicz op het spel staat.
Of het zo ls. zal in de loop van
vandaag pas bekend worden, als de
uitslag bekend wordt gemaakt van
de gisteren gehouden verkiezing
van het nieuwe politburo. Er wordt
veel gespeculeerd over de toekomst
van Jaroscewicz, van wie wordt ge
zegd dat hij om zuiver dogmatische
redenen fel gekant blijft tegen alles
wat naar decentralisatie, dus naar
vermindering van de Invloed van de
overheid riekt.
Degenen die menen dat Jaroszewicz
niet kan aanblijven als premier,
gaan er van uit dat de beloften die
partijleider Edward Gierek afgelo
pen maandag heeft gedaan met be
trekking tot het doorbreken van de
sociaal-economische impasse,
moeilijk kunnen worden uitgevoerd
door een regering onder leiding van
Jaroszewicz.
Deze wil alles door de staat laten
regelen, om te voorkomen dat de
zaken politiek uit de hand lopen.
Mogelijk is bij de aanhangers van
deze opvatting de wens vader van
de gedachte.
Anderen spreken de verwachting
uit dat de Sowjet-Unie ondanks
het feit, dat de Poolse premier een
slechte gezondheid heeft en zich al
sinds Juni vorig Jaar moet ontzien
hem de handen boven het hoofd zal
houden. De voornaamste reden
daarvan zou kunnen zijn dat een te
rugtreden van Jaroszewicz op dit
ogenblik door de Poolse bevolking
Volgens nog onbevestigde berich
ten zou gisteravond tot het aftre
den van Jaroszewicz zijn besloten.
Er werd echter niets gezegd over
het tijdstip, waarop het vertrek
van de premier een feit zal worden.
Hij zou lid van het Politburo
blijven.
zou worden uitgelegd als een be
wijs, dat zelfs de partij hem verant
woordelijk stelt voor de aaneenrij
ging van mislukkingen van de afge
lopen Jaren.
Niet vrijwillig?
Naar men ln Poolse kringen meent
te weten, denkt Jaroszewicz er niet
over om nu als premier en mogelijk
ook als lid van het Politburo terug
te treden vanwege zijn lichamelijke
conditie. Men zegt er bij dat er in de
afgelopen Jaren al eerder bij de pre
mier op is aangedrongen, dat hij om
gezondheidsredenen de leiding van
de regering uit handen zou geven.
Bij die gelegenheid zou hij te ken
nen hebben gegeven dat hij wilde
wachten, totdat de sociaal-econo
mische situatie een keer ten goede
zou nemen.
Mogelijk huldigt Jaroszewicz deze
opvatting thans nog. Er ls echter
steeds meer reden om zich af te
vragen, hoe lang hij dan nog wel zou
moeten aanblijven. Bovendien zegt
men dat de drastische wijze, waar
op de Poolse problemen voortaan
aangepakt moeten worden, het aan
blijven van een lichamelijk zwakke
premier zeer ongewenst maakt.
Daar staat echter tegenover dat het
politiek gesproken niet verstandig
zou zijn om Jaroszewicz op dit ogen
blik demonstratief te laten ver
trekken.
Een derde speculatieve opvatting ls
dan ook. dat men ln Warschau nog
enige tijd zal wachten met het aan
brengen van veranderingen in het
regeringsapparaat, te beginnen bij
de regeringsleider. Er ls dan meer
tijd om het over een opvolger eens
te worden, die ook in de Sowjet-
Unie in goede aarde moet vallen De
vervanging van Jaroszewicz zou
dan gepaard kunnen gaan met
noodzakelijke veranderingen op mi
nisterieel niveau. Als morgen géén
Ingrijpende wijzingen worden aan
gebracht in de samenstelling van
het Politburo. kan deze derde lezing
juist blijken te zijn.
Tot de speculaties over de politieke
toekomst van Jaroszewicz heeft ook
de omstandigheid geleid, dat de
premier drie dagen lang verstek liet
gaan op het partijcongres. Gisteren
liet hij zich voor het eerst zien tus
sen de andere leden van het Polit
buro. De geruchtenstroom blijft
echter aanhouden en kritische ge-
lulden in de congreszaal worden on
middellijk in verband gebracht met
de moeilijke positie, waarin de pre
mier zich zou bevinden. Er worden
zelfs weddenschappen afgesloten.
TOKIO (AP) Bijna
eenderde van de Ja
panse scholleren onder
de veertien jaar heeft
last van maagzweren.
Japanse onderzoekers
wijten dit aan een
„hoge mate van psy
chologische spanning"
op de lagere en middel
bare scholen.
De Japanse arts, Masa-
josji Namiki, die
werkt op de Asahika-
wa universiteit in
noord-Japan, heeft 305
scholieren onderzocht
in de periode van 1974
tot en met 1979. Bij 106
kinderen ontdekte Na
miki zweertjes. Van
1962 tot en met 1973
deed hij een zelfde on
derzoek, maar ontdek
te „slechts" bij zestien
procent van de kinde
ren maagzweren. De
verdubbeling van het
aantal gevallen wijten
de onderzoekers aan
de druk op Japanse
kinderen om vooral
hun best te doen op
school.
De spanning die van
het Japanse schoolsys
teem uitgaat is ook op
andere gebieden te be
merken. Volgens de
Japnse politie is bijna
dertig procent van de
866 zelfmoorden onder
scholieren in 1978 te
wijten aan „proble
men met hun studie".
Volgens het onderzoek
van Namiki krijgen de
kinderen het meest
last van „stress" vlak
voor het examen dat
toelating verschaft
voor de middelbare
school en op de specia
le opleidingen na
schooltijd die de kin
deren voorbereiden op
toetsen. Tachtig pro
cent van de onderzoch
te scholieren verklaar
den tegenover Namiki
dat zij een hekel heb
ben aan de extra
schooluren. Ook klaag
den veel kinderen over
hun leraren en het on
begrip van hun ouders.
Opmerkelijk bij het
onderzoek was dat de
maagzweren vijf tot
zes maal zoveel voor
kwamen bij jongens.
Een soortgelijk pa
troon is bij volwasse
nen te zien.
NEW DELHI (AFP, Reuter) Het overleg dat de Russische
minister van buitenlandse zaken Gromiko de afgelopen dagen
in India heeft gevoerd, heeft geleid tot een verkoeling tussen
de twee landen.
CHERBOURG (AP. AFP) De
Franse marine heeft gisteren het
schip Rainbow Warrior van Green
peace een tijd lang vastgehouden. De
bemanning probeerde te voorkomen
dat een Brits schip kernafval uitlaad
de. Het schip werd later op de dag
weer vrijgegeven. Een van de beman-
nlngsledén werd door de Franse poli
tie in hechtenis genomen.
De Rainbow Warrior had in de dichte
mist Jacht gemaakt op de Britse Paci
fic Swan, die op weg was naar de
Normandische haven Cherbourg.
Twee Franse marineschepen escor
teerden het vrachtschip echter. In de
haven probeerden zes bemanningsle
den van het Greenpeace-schip met
rubberbootjes op het Britse schip te
komen. Na een korte schermutseling,
waarbij een van de demonstranten
licht gewond raakte, werden de zes
gearresteerd.
Aan wal demonstreerden ongeveer
vijftig mensen tegen het ontladen
van de Pacific Swan. De Franse poli
tie dreef deze menigte uiteen met
waterkanonnen. Later op de dag de
monstreerden ongeveer duizend men
sen voor het plaatselijke marine-
hoofdkwartier en vroegen de vrijla
ting van de bemanningsleden van het
Greenpeace-schip.
Frankrijk ls gespecialiseerd in het
verwerken van gebruikte uranlum-
brandstof uit kerncentrales en heeft
contracten met verscheidene Europe
se landen en Japan. Al eerder hebben
zich bij het ontladen van gebruikte
kernbrandstof demonstraties voorge
daan.
In een verklaring die bij zijn vertrek
werd uitgegeven wordt de kwestle-
Afghanistan niet genoemd. De ge
sprekken van Gromiko met Indiase
leiders spitsen zich toe op de inval ln
dat land, die door India slechts ln
zeer algemene termen ls veroordeeld.
De Indiase premier Oandhl zou ech
ter tegenover haar Russische gast
hebben geweigerd, de aanwezigheid
van de Russische troepen in Afgha
nistan als een voldongen feit te be
schouwen. De Sowjet-Unie van zijn
kant wil zich niet vastleggen op een
mogelijke terugtrekking.
Om die reden is uiteindelijk, aldus
zegslieden, de hele kwestie Afghani
stan buiten de slotverklaring geble
ven. Een officiële Indiase woordvoer
der zei overigens wel dat de Russen
het „met ons eens zijn", dat terug
trekking van de Russische troepen
uit Afghanistan wenselijk is. HIJ zei
er echter bij dat, naar het idee van
Moskou, de omstandigheden voor
een dergelijke terugtrekking op het
ogenblik „niet optimaal" zijn.
Bij zijn vertrek noemde Oromlko de
besprekingen ln India „betekenis
vol". wat volgens waarnemers wel een
zeer magere kenschets is, vergeleken
met het overleg dat in het verleden
tussen Moskou en New Delhi heeft
plaatsgevonden.
SAN 8ALVADOR (AFP. Reuter) -
De Panamese ambassade ln het Mld-
denamerikaanse land El Salvador, la
door de bezetters ontruimd. De gijzel-
houders hebben de ambassadeur en
twee van zijn medewerkers vrijgela
ten. De ambassadeur zei dat de bezet
ters genoeg propaganda hadden ge
maakt en daarom de gijzeling hadden
beëindigd. De actie had als doel
kracht bij te zetten aan de els van de
gljzelhouders ln de Spaanse ambas
sade dat een aantal gevangenen
wordt vrijgelaten. De bezetters beho
ren tot de Liga van de 28e februari; de
datum waarop drie Jaar geleden mill
tairen het vuur openden op een tegen
de regering gerichte betoging. De
Spaanse ambassade werd tien dagen
geleden al bezet. Ook in openbare
gebouwen in de Salvadoriaanse
hoofdstad El Salvador zijn gijzelings
acties gaande.
Het onderwijzend personeel in het
land is in staking gegaan. De onder
wijzers willen meer bescherming, na
dat een van hun collega's door onbe
kenden is gedood.
iu Bert van Panhuis
'«1 -
hoop dat het niet nodig zal zijn om de dienstplicht weer in te voeren,
moeten echter op de mogelijkheid zijn voorbereidIk zal de
lende maand wets- en begrotingsvoorstellen naar het Congres sturen,
n we met de inschrijving kunnen beginnen en als dat nodig is snel
ien en vrouwen) onder de wapenen kunnen roepen.
I VI
flree uitspraak uit zijn State of the
i rede heeft de Amerikaanse president
sis gelegd voor protestdemonstraties
'die voor het laatst voorkwamen toen
ïnlgde Staten volop in de Vietname-
ijtt nrlog waren gewikkeld.
ten
uds le universiteit van Madison in de staat
oor onsin weerklonk net als in de woelige
vo zestig het „Heil no. We won't go" (Nee,
g U laan niet). En op de campus van de
ig.l 'orduniversiteit in Californië werd een
ij W ^k-oproepkaart verbrand, net als tien
ind geleden met de echte ..draft cards"
t< irde. Het afgelopen weekeinde demon-
er^rden honderden jongeren bij het Witte
igen de presidentiële plannen met de
,Geen oorlog, geen dienstplicht".
fS kennen sinds 1971 weer het stelsel
kt beroepsleger liever spreekt men
i Tijwilligersleger net als dat tot 1940
n ydestijd het geval was. Alleen tijdens
eroorlog in het midden van de vori-
en tijdens de eerste wereldoorlog
sn verplicht onder de wapenen wor-
ïpen.
de Tweede Wereldoorlog ln Europa in
[fang en toenemende spanning ln het
van de Stille Oceaan werd op 16
iber 1940 de algemene dienstplicht
ingesteld en in 1945 droegen acht miljoen
Amerikanen het uniform van de landmacht.
Na 1945 volgde een demobilisatie, maar de
dienstplicht bleef zedat ook voor de oorlo
gen in Korea en Vietnam de noodzakelijk
geachte manschappen konden worden op
geroepen. Na de vredesakkoorden in Indo-
China schafte de regering van president
Richard Nixon de dienstplicht af. En drie
Jaar later gingen ook de dienstplichtkanto
ren dicht.
Tot voor kort. in elk geval tot de gijzelings
actie in Teheran en de Russische inval in
Afghanistan, was dienstplicht in vredestijd
zeer impopulair. Nog vorig Jaar najaar stuit
te een idee van de Democratische senator
Sam Nunn uit Georgia om de inschrijving
te hervatten, op zoveel verzet in het Huis
van Afgevaardigden dat hij er verder maar
van afzag.
Nunns motieven zijn van praktische aard.
Je kunt het soort militaire missies waartoe
de VS zich hebben verplicht, niet met suc
ces uitvoeren als je geen voorzorgsmaatre
gelen zoals de inschrijving en de dienst
plicht hebt getroffen. Maar het algemene
gevoelen was zo negatief, dat de Republi
keinse senator voor New York Jacob Javits
opmerkte dat het voorstellen van dienst
plicht in viedestijd ln een verkiezingsjaar
Tegenstanders van de dienstplicht betogen voor de Radio City Music Hall in
New York.
gelijk staat met politieke zelfmoord.
Nu de situatie heel anders ligt voor het
gevoel van de doorsnee-Amerikaan dan ls
er onder de bevolking echter een flinke
meerderheid voor de invoering en de Senaat
zal weinig moeite hebben met het beschik
baar stellen van veertig miljoen gulden voor
het weer inrichten van de lnschrijfkantoren.
Het grote stijdpunt is nu geworden: moeten
ook vrouwen onder de dienstplicht vallen.
De president zegt „ja" en volgens ingewij
den zou hij vooral onder druk van zijn
invloedrijke eega Rosalynn tot deze slot
som zijn gekomen. „Mijn besluit is een
erkenning van het feit dat mannen en vrou
wen deel uitmaken van onze maatschappij.
Het beaamt wat al duidelijk ls, namelijk dat
vrouwen nu allerlei soort werk doen. De
militaire dienst moet daarop geen uitzonde
ring vormen," aldus Carter.
Hij heeft daarom het Congres gevraagd de
wet zo te wijzigen dat in het vervolg ook
vrouwen kunnen worden opgeroepen. Maar
dat zal niet gemakkelijk zijn. Het Congres ls
zeer verdeeld over deze kwestie, omdat ze
wordt beschouwd als een verlengstuk van
de strijd over gelijke rechten voor mannen
en vrouwen.
De president ziet er voorlopig niets in om de
vrouwen ook „gevechtsklaar" te maken.
Dat heeft de voorzitter van de subcommis
sie voor militair-personele zaken in het
Huis. de afgevaardigde Richard White al de
opmerking ontlokt: „Dan is hun registratie
alleen maar een gebaar." Hij en zijn geest
verwanten menen dat in dat geval het voor
de gevechtskracht van het leger helemaal
niets uitmaakt of vrouwen wel of niet wor
den opgeroepen.
Ook de vrouwen die nu reed» vrijwillig
militair dienst doen worden zorgvuldig ge
weerd uit posities waarin zij tot vechten
kunnen worden gedwongen. De 150.000
vrouwen in de drie takken van de Ameri
kaanse strijdkrachten, de land-, lucht- en
zeemacht, mogen daarom wel kemraketten
bewaken of para's drillen, maar niet vliegen
op een gevechtsvliegtuig of taken vervullen
bij Infanterie of artillerie. Het Pentagon, het
ministerie van defensie, wil daarin wel ver
andering aanbrengen, maar het Congres
ligt dwars.
Knieval
Carters voornemen heeft de vrouwen- en
gelijke-rechten-bewegingen in Amerika
overigens wel voor een moeilijke keus ge*
steld. De anti-feministen zijn woedend en
geven de schuld van het plan aan Women's
Lib. De woordvoerster van de anti's. Phyllis
Schafly. riep uit dat de president de Ameri
kaanse vrouw een dolkstoot in dc rug heeft
gegeven met zijn laffe knieval voor de
emancipatiebeweging. Maar Schafly en
haar geestverwanten geven zich niet zo
maar gewonnen. Zij hebben ruim honderd
duizend handtekeningen verzameld. „WIJ
laten onze dochters geen mannenklussen
opknappen."
Binnen de vrouwenbeweging en de organi
saties voor gelijke burgerrechten bestaat
veel verzet tegen de dienstplicht. Zij stellen
dat als alle gevechtsbanen ook beschikbaar
zouden zijn voor vrouwen, er geen behoefte
zou bestaan aan dienstplicht. Maar als die
er toch komt. dan moeten mannen en vrou
wen ook gelijk delen in de taak De bewe
ging voor burgerrechten heeft al gedreigd
de zaak tot voor het Hooggerechtshof te
zullen brengen als het Congres onderscheid
zal gaan maken.
Tenslotte is er nog de vraag óf de dienst
plicht nu moet worden Ingevoerd. De New
York Times wijst er deze week in een lang
commentaar op dat het eerste en belang
rijkste probleem de conditie en de inzet
baarheid van het vrijwilligersleger is Daar
moet wat aan worden gedaan. Een dienst
plichtstelsel. waartegen bij de betrokken
Jongeren grote bezwaren bestaan, zal aan
de gebreken van het leger niets oplossen.
We moeten ons eerst afvragen hoe ons leger
er uit moet zien en pas daarna kijken hoe
dat het beste kan worden bereikt en wat dat
zal vragen op het terrein van doelmatig
heid. kosten en publieke steun. Dat ls voor
het Congres het belangrijkste probleem."
aldus de NY Times.
