kleine krant Riaad voorzichtig met verlaging olieproduktie Kinderen vinden D kale cel erg naar! f Frankrijk bars tegen Britten Trouw de L Scholieren straat op voor werk Centen bakken Bingo 'Roken is stoer' O X o 'Liever Carter dan Kennedy in Witte Huis' Londen moet gewone EG-bijdrage betalen Olie-directeur Indonesië laat 70 miljoen na FNV-bond: kabinet maakt vakbeweging monddood Veel klachten van jongeren in horeca mag bij een club als de onze .DINSDAG 12 FEBRUARI 1980 TROUW/KWARTET P 6 ~6AC 12 februari 1980 De Kleine Krant Medewerkenden Piet Hagen Hanneke Wijgh Johanneke Leestemaker Rob Foppema Jan van Galen Gilles Stoop Brieven en reaches naar Trouw. postDus 859 1000 AW Amsterdam Klaar? Over! Er lijn ongeveer 30.000 „klaar-overtjes" in Neder land. Deze jeugdverkeers- brigadicrs zetten per dag 225.000 kinderen de straat over. meestal zonder onge lukken. De politie en de ou ders zijn over het algemeen heel blij met de „klaar- overs". Dat blijkt uit een onderzoek van Veilig Ver keer Nederland. Binnenkort krijgen deze jonge verkeersregelaars wal meer erkenning. In de verkeerswetgeving zal nog eens extra worden bena drukt dat de aanwijzigin- gen van de „klaar-overs" opgevolgd moeten worden. Ziekenfonds voor dieren De mensen die van hun huisdier houden, brengen 'm naar de dierenarts als hij ziek is. De wachtkamer van de dierendokter zit meestal propvol. Tot nu toe geeft de dierenarts het huisdier de gewenste be handeling en moet het baasje de rekening betalen. Als de behandeling véél te duur is voor het baasje, kan de dierenarts korting geven als hij dat wil. Van een onzer verslaggeefsters DEN HAAGVandaag of morgen moeten de leden van de Tweede Kamer stemmen over de vraag of het opsluiten van boze en onhandelbare kinderen in een cel in een inrichting verboden moet worden. Volgens het boek ..Waar gebeurt" worden er duizend keer per jaar zulke inrichtings kinderen voor tien of twaalf uur in een kale cel opgesloten om tot bedaren te komen. Negentig keer per jaar gebeurt het dat kinderen langer dan twee dagen in zo n cel moeten zitten. Mevrouw Haars (van het mi nisterie van Justltiei heeft bij de bespreking van dit punt gezegd dat kinderen heus niet zomaar in een isoleercel kale ruimte waar niet of niemand is gestopt wor den ..Moeilijke Jongens of meisjes moeten wel eens te gen zichzelf of tegen hun in- richtingsgenootjes in be scherming genomen worden" stelt mevrouw Haars Daar om is zij tegen het verbieden van het eenzaam opsluiten. Muren Kinderen, die wel eens in een Isoleercel hebben gezeten (sommigen zijn pas twaalf Jaar) hebben het héél erg naar gevonden. Er is in zo'n cel niets te lezen of te spelen. Er zijn alleen maar betonnen muren. Je mag niet naar de w c. als je moet. maar alleen op de vastgestelde tijden. Je ziet niemand anders dan de gene die even eten komt brengen. Guus. Janet en Erik. de schrijvers van het boek „Waar gebeurt" vinden dat kinderen niet meer in isoleer cellen gestopt mogen worden. Guus: .Als een kind heel erg boos is. kan hij of zij beter naar de eigen kamer gestuurd worden of even naar buiten om een luchtje te scheppen. Zelfs hele moeilijke kinderen kun je tot bedaren brengen zonder dat ze opgesloten hoe ven te worden. In sommige tehuizen of inrichtingen ge beurt dat ook. Wij geloven dat het isoleren van onhan delbare kinderen, zoals dat nu nog in vijftien inrichtin gen gebeurt, niet nodig is. Het is zelfs heel schadelijk voor de kinderen. Als zo'n kind in z'n eentje wordt opge sloten, raakt het zijn boos heid niet kwijt." Op 21 februari gaan de ma kers van ..Waar gebeurt" met mevrouw Haars praten. Maar dan heeft de Tweede Kamer al besloten of er geïsoleerd mag worden, of niet. Tweeduizend scholieren uit Winschoten en omgeving hebben afgelopen vrijdag ge demonstreerd tegen de werk loosheid in Oost-Groningen. In een telegram aan de rege ring spraken zij duidelijke taal „Geen gezijk. Oost-Gro ningen uit het slijk Vorige week hebben we in de Kleine Krant bericht dat de kartonfabriek Okto in Win schoten waarschijnlijk geslo ten wordt. Dat betekent nog meer werklozen in Gronin gen. De mensen in het noor den worden steeds wanhopi ger en het gonst de laatste weken van demonstraties. Nu ook van scholleren. 's Ochtends om half tien wer den de lessen gestaakt. De leerlingen van de scholen voor voortgezet onderwijs trokken toen massaal naar de protestbijeenkomst Daar sprak iemand van de karton fabriek Ook de wethouder van onderwijs was aanwezig. Twee dingen Otto Cazemier (vierde klas vwo» ls een van de initiatief nemers Hij vertelt „We za ten met een groepje van zes bij elkaar en we vonden dat wij ook in actie moesten ko men. Zo kwam het plan op voor een demonstratie. Twee dagen later was het zo ver en het werd een groot succes." „Onze actie had een dubbel doel," zegt Otto. „In de eerste plaats wilden we de regering duidelijk maken, dat zij ver antwoordelijk is voor de werkgelegenheid in het noor den. In de tweede plaats von den we dat de scholleren moesten weten wat er aan de hand is. De situatie is inder daad heel ernstig. Als je van school af komt kun je twee dingen doen: hier blijven en dan is de kans op een goede baan erg klein, of Je verhuist naar het westen van het land. waar nog wel werk ls." Een bakker in het Zuid- Limburgse plaatsje Meerssen maakt behalve brood ook centen. Bakker Smeets heeft er genoeg van om steeds maar cen ten tekort te komen. Hij heeft nu briefjes gemaakt, die alleen in de bakkers winkel geldig zijn. Dus voortaan geen gezeur meer in de trant van: heeft u er twee cent bij, welnee, Smeets laat ge woon twee Smeets-cent- jes bij betalen. Of hij geeft er drie terug. Alsof het monopoly is. De AVRO-televisie heeft gis teravond de dertiende en te vens laatste aflevering van het gokspel Telebingo uitge zonden. Duizenden Nederlan ders hebben de afgelopen maanden aan dit spel meege daan. De opbrengst wordt ge geven aan gehandicapte mensen die graag sport be drijven en mee willen doen aan de Olympische Spelen voor invaliden. Gisteravond toen dit stukje naar de zette rij moest wist men nog niet hoeveel geld er is opgehaald, maar waarschijnlijk gaat het om ruim twintig miljoen gul den. Telebingo heeft veel mensen kwaad gemaakt. Sommigen zeggen dat invali den geholpen moeten worden door de overheid en niet door mensen die alleen maar geld geven omdat ze zelf een prijs je kunnen winnen. Bij de kaartverkoop voor het tv-pro- gramma hebben mensen ook verschillende malen gevoch ten omdat zij geen kaartje konden krijgen. Enige keren bleken er veel minder kaart- jes te zijn dan was beloofd en degene die soms een hele dag I in de rij hadden gestaan pik- ten dat niet. i Tien procent van de jongens I van tien tot twaalf jaar rookt zo'n vijf sigaretten per dag. Meisjes van deze leeftijd ro- ken nog meer: wel veertien procent steekt vier sigaretten per dag aan. Waarom gaan I jongens en meisjes roken. vroegen we aan dokter Hof- i man. Hij heeft een onderzoek I gehouden in Zoetermeer naar rookgedrag. De heLft van alle jongens en meisjes tussen vijf en negentien jaar gingen ro ken uit nieuwsgierigheid. Ze wilden weten wat roken was. Heel veel jongens en meisjes gingen roken omdat ze mee wilden doen met vrienden. Opvallend in het onderzoek is ook dat een kwart van de ouders het niet erg vond dat hun zoon of dochter rookte. In Amerika, zei dokter Hof man. is roken op jonge leef tijd lang niet zo populair. Ro ken is daar niet stoer, maai ongezond. Als je een gat in de grond boort, en je graaft een paar honderd meter door, kun je meten dat het naar beneden toe steeds warmer wordt De binnenkant van de aarde bestaat zelfs uit gesmolten steen, vandaar. (In een vulkaan komt dat, gloeiend en wel, door een zwakke plek naar boven.) Het idee dat Je die aardwarmte mis schien opzettelijk naar boven zou kun nen halen en zinnig gebruiken, is al oud. Maar vroeger vond iedereen het makke lijker om de huizen met aardgas warm te stoken. Dat is nog steeds makkelijker, maar omdat ons aardgas ooit op raakt, wordt er onder andere weer aan aard warmte gedacht. Om daarmee ervaring op te doen, krijgt een aantal nieuw te bouwen huizen in Spijkenisse (bij Rotterdam) een verwar ming op aardwarmte. Om bij een bruik bare temperatuur te komen (negentig graden) moet er drieduizend meter diep geboord worden. Daar zit een gesteente met poriën hele kleine gaatjes waar water in zit. Dat hete water gaat men omhoog pompen. Dat water is erg zout, en kan daarom niet zomaar door de radiatoren van de verwarming worden gepompt: die zou den binnen de kortste keren doorroes ten. De warmte wordt daarom in een „warmtewisselaar" van speciaal metaal overgegeven aan gewoon leidingwater. dat dan voor de verwarmingen wordt gebruikt. Het afgekoelde zoute water wordt door een ander boorgat weer naar hetzelfde poreuze gesteente drieduizend meter diep teruggepompt. De warmte kost haast niets je hoeft alleen maar te pompen maar zulke diepe boringen zijn ontzettend duur. Daarom wordt de eerste aardwarmte juist in Spijkenisse afgetapt, waar men al weet hoe de diepe aardlagen lopen. De Nederlandse aardoliemaatschappij (NAM) heeft daar vroeger vergeefs naar gas en olie GEBOORD. Ze vonden alleen dat hete water, en dachten toen dat ze daarmee pech hadden. door Jame.s Doraey RIAAD Saoedi-Arabië lijkt zich toch twee keer te zullen bedenken voordat het de olieproduktie verlaagt om op die manier de Verenigde Staten onder druk te zetten. ,,Ik geloof niet dat Carter zich voor november veel zorgen hoeft te maken", aldus een lid van het Saoedische kabinet. „De Saoedlërs zijn een geslepen volk", zegt een Amerikaanse diplo maat in de Saoedische hoofdstad Ri aad „ZIJ beseffen dat een ernstige verhoging van de olieprijzen en het forceren van een tekort aan benzine in de Verenigde Staten Carters kan sen bij de verkiezingen aanzienlijk zullen verslechteren. Uiteindelijk ziet Saoedi-Arabië liever Carter dan Ken nedy in het Witte Huis". Deze indruk wordt bevestld in ge sprekken met Saoedische regerings functionarissen Ze geven onder vier ogen toe weinig sympathie te hebben voor senator Kennedy, die hier als een pro-Israëlische havik wordt be schouwd Een woordvoerder van de regering wijst erop dat nog geen defi nitieve beslissing ls genomen voor koppeling van het niveau van de Sa oedische olieproduktie aan een oplos sing van het Palestijnse vraagstuk. Een dergelijk besluit hangt niet al leen af van het effect dat het op de Verenigde Staten zal hebben, maar ook van „ons economisch en fiscaal beleid en van de druk die door de andere Arabische landen op Saoedi- Arabie wordt uitgeoefend". Veel Saoediêrs menen dat de tijd snel verstrijkt. Ze beseffen dat er weinig kans op een nieuw Amerikaans Initia tief in het Midden-Oosten ls voor de Israëlische verkiezingen in mei 1981. „Maar we zijn het beu om voortdu rend op de lange baan te worden geschoven", zegt een Saoedische functionaris en hij wijst erop dat men sedert 1948 steeds dezelfde argumen ten voorgeschoteld krijgt. /Breekpunt' Vorige week gaven de Saoedlërs te kennen dat het koninkrijk een verla ging van de olieproduktie overweegt, wanneer de Verenigde Staten niet snel een initiatief zouden nemen om het Palestijnse vraagstuk op te los sen. In dat verband werd mei 1980 als een uiterste datum genoemd, omdat dan de Egyptisch-Israëllsche bespre kingen over autonomie voor de Pales- tijnen op de bezette westelijke Jor- daanoever en de Gazastrook moeten worden afgerond. Saoedische func tionarissen laten nu doorschemeren dat het „breekpunt" mogelijk tot na de Amerikaanse presidentsverkiezin gen in november kan worden ver schoven. Of dat mogelijk is zal voor een belangrijk deel afhangen van de reacties van de radicale Arabieren, zoals de Syriërs, de Irakezen en de Palestijnen, aldus een Amerikaanse diplomaat Sommige Saoedische regeringsfunc tionarissen geloven dat de besprekin gen van vorige week tussen Carters adviseur voor nationale veiligheid, Zbignlew Brzezinski, en de Saoedi sche kroonprins Fahd en diens minis ter van buitenlandse zaken, prins Sa- oed al Feisal. tot een verbetering van de betrekkingen tussen beide landen hebben geleid. „WIJ voelden ons ge sterkt. toen wij naar Brzezinski luis terden." aldus één van hen. Ze wijzen daarbij vooral op de vastbesloten houding van Amerika geen Sowjet- actles in de Perzische Golf te dulden. Verder verwijzen ze naar uitlatingen van Brzezinski over de Palestijnen. Maar de Saoediêrs houden hun kaken op elkaar als ze gevraagd worden naar wat Carters adviseur nu precies over de Palestijnen te zeggen had. „Brzezinski bekijkt de zaken vanuit een wereldwijd perspectief." aldus BRUSSEL (ANP) Vooral Frankrijk voelt er niets meer voor om Groot-Brittannië te gemoet te komen ln zijn els dat zijn bijdrage aan het bud get van de Europese Gemeen schap dit Jaar sterk moet da len. Dat ls ln Brussel duidelijk geworden tijdens de bijeen komst van ministers van fi nanciën en economie van de negen EG-lldstaten. De Franse minister van financiën. Monory. wees er ln de raad op dat de stijging van de olieprijzen Groot- \pdprlanH Brlttanniê (als olieproducerend landi ,a' geen windeieren heeft gelegd Daar om wordt een aanpassing van de Brit se bijdrage aan het EG-budget heel wat minder dringend, concludeerde keihard de Franse minister. Monory zei de raad dat de stijging van de olieprijzen dit Jaar meer dan een verdubbeling van het bruto-BNP van het Groot-Brittannië zal beteke nen Sinds november van het vorig Jaar is de waarde van het Britse pond sterling met meer dan acht procent gestegen. De Britse betalingsbalans zal dit Jaar een ruim netto-overschot vertonen en Groot-Brlttann'ë zal in 1980 op zijn olierekening een wtnst van 1390 miljoen gulden boeken, be cijferde de Franse minister Nederland, dat in de raad was verte genwoordigd door de staatssecretaris van financiën. Nooteboom. kon wat dit probleem betreft, ln de raad rustig luisteren naar het gesprek dat zich ontspon tussen de „groten": Frank rijk en Groot-Brittannië. „Zwijgen kan soms ook goud zijn", aldus Noo teboom. na afloop van de raad. Hij maakte toen overigens wel duidelijk dat het Nederlandse standpunt, na de laatste Europese topconferentie ln Dublin, niet is veranderd. Het schep pen van extra-instrumenten of begro tingsbedragen louter en alleen ten behoeve van Londen, ziet Nederland nog steeds niet als een oplossing. De ministers van financiën en van economie van de EG hebben zich verder geschaard achter een tekst, die zegt dat de raad Instemt met de doelstelling van de Europese Com missie („dagelijks bestuur" van de EG» om besparingen op het Europese landbouwbeleid te bereiken. Zbigniew Brzezinski dat Amerika „selectief wapens aan de betrokken landen" in het Midden- Oosten zou kunnen verkopen. De re gering in Riaad lijkt wel te beseffen dat zij niet zoveel opties heeft. „Niet- gebondenheid is een illusie," zegt een lid van het Saoedische kabinet. Hij citeert het Arabische spreekwoord dat zegt „dat men niet weg kan geven wat men niet heeft" en hij voegt hieraan toe: „Wij weten dat wij geen grote mogendheid zijn." Kroonprins Fahd van Saoedi- Arabië één van hen. „Europa en de Sowjet- Unie zijn belangrijk voor hem. Hij beschouwt het Midden-Oosten in dit verband als een secundair probleem." Sleutel Tijdens de gevoerde besprekingen stonden kroonprins Fahd en prins Soead erop dat erkend werd dat het Palestijnse probleem het centrale vraagstuk in het Midden-Oosten is. De Saoedische onderhandelingsdele gatie wees er daarbij op dat de Vere nigde Staten „de sleutel hebben tot, de deur die de weg naar de vrede en de welvaart opent". Oneens bleef men het echter over de manier waar op die vrede moet worden verwezen lijkt. Volgens goed ingelichte kringen ln Riaad zou Brzezinski zich niet over de PLO hebben uitgelaten, maar wel hebben gewezen op het feit dat de Verenigde Staten „dagelijks met le den van de PLO praten" Saoedi-Arabië zou graag zien dat de Verenigde Staten opnieuw proberen de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie fPLOi ertoe te bewegen resolutie 242 van de Veiligheidsraad van de Vere nigde Naties te erkennen in ruil voor een Amerikaanse erkenning van het Palestijnse recht op zelfbeschikking Een dergelijke Amerikaanse poging zou voor Rlaaa het bewijs zijn dat de Amerikanen de Saoedische grieven begrijpen. De Saoedlërs suggereren bovendien JAKARTA (AFP) Het Indo nesische staatsolieconcern Pertamina is opnieuw in op spraak gekomen. Een direc teur van het bedrijf. Achmad Thahir, heeft bij zijn overlij den een bedrag van 70 miljoen gulden nagelaten. Het geld staat bij banken in Singapore, en vormt op het ogenblik een twistappel voor zijn nabe staanden. Minister Sumarlin die met de verbetering van het bestuur en het tegengaan van corruptie belast is, heeft gezegd dat Ach mad Thahir het geld inder daad „uit hoofde van zijn func tie" heeft ontvangen. Met an dere woorden: er is sprake van smeergelden. Voorzitter Sugiharto van de Golkar, de partij die de meer derheid heeft in het Indonesi sche parlement, heeft gezegd dat deze zaak een nieuw be wijs is voor de onachtzaam heid var. de regerging. De strijd tegen de corruptie moet worden verhevigd, aldus Sugi harto. Van onze sociaal-economische redactie UTRECHT „De regering Van Agt is bezig de werknei üiv de sociale uitkeringstrekkers op te laten draaien vt p™ slecht overheidsbeleid. De vakbond wordt daarbij moi gemaakt en de loonvorming wordt onder curatele ge! t Felle kritiek op werkgevers en rege ring uitte voorzitter Bram Buys van de Bouw- en Houtbonden FNV giste ren tijdens de federatievergadering van de bond in Utrecht. De vakbeweging, zo stelde Buys, wordt het recht ontnomen om als democratische organisatie in een of die verantwoordelijkheii ophoudt met wat vrijblijvi merkingen over een iooni waarvan zij ook zelf zeggen, maatregel toch niets oplos voorzitter Buys. UClIlUblatibLllC UlgdlilbdUC 111 CCIl yv* vrije samenleving te onderhandelen. I ,i\ V-VOOrZlttGr „Het lijkt wel of de politiek haar wil met betrekking tot lonen en andere Hai* |Yjpn|pn rnpi arbeidsvoorwaarden wil opleggen tot UC1 lUCUiCll 1 aan de verkiezingen van 1981. Wan- Crt15#lQrifjvx, neer de politiek zich zo intensief met Up lUl öUIIU<4llllp( i d< Ü1U1 n b het werk van de vakbeweging be moeit. dan wordt het zaak voor de vakbeweging om zich meer dan in het verleden, rechtstreeks met de poli tiek te bemoeien." Hap-snap-beleid Voorzitter Buys merkte verder op dat de regering schijnbaar niet in staat is om een verantwoord en rechtvaardig sociaal-economisch beleid te voeren. „Zij moet dan niet de illusie hebben dat de vakbeweging ook maar op de een of andere manier bereid is om mee te werken aan een hap-snap- beleid. waar deze regering kennelijk wel toe in staat is." De vakbeweging zal dan ook. aldus Buys, geen vinger uitsteken om een kundlgen en verzorgenden oonpauze. machUgingswetgevtng of dle r„»d sooo lpd,„ felt De loonmaatregel tot een succes te ma ken. Hij zei de indruk te hebben dat het kabinet de jongste economische verwachtingen misbruikt, om zijn ei gen falen van de afgelopen jaren te camoufleren. Van onze sociaal econ|£ redactie DEN HAAG „Een vakor(<A: mag geen club van egoïsten z d-lil het eigen belang de enige rdn p Alle groepen werkenden, en ofc. Ei nen die geen werk hebbenjats 1 meer kunnen werken, moett de behandeling krijgen Dabris van ons onderlinge solidarit gisi betoogde gisteren CNV-vfreel Van der Meulen in Den Haa vergadering van de ambtena tisei CNV. ter ud De bijeenkomst was belegd gel r genheid van de toetredini inks ambtenarenbond van de Nedde Christelijke Vereniging van tters Wat betreft de werkgevers zei Buys dat zij het niet nalaten om steeds te wijzen op hun eigen verantwoorde lijkheid. die zij hebben op maat schappelijk gebied. „Ik vraag mij af, die rond 5000 leden telt. De t )grip renbond bestaat verder uit d nen tantse ambtenarenbond (Ni ders de katholieke Arka. die al e« zijr trad tot het CNV Door de tofcd," van de NCVW telt de ami eral bond van het CNV nu bljm iet p leden, en is daarmee veruit l^VD ste bond binnen het CNV Hdder CNV telt nu ruim 300 000 lemmet de 1 De FNV. de grootste vak 5 heeft over het miljoen le( CNV zal echter wel nooit een miljoenen worden, dacht Meulen. „Wij zijn een cl"b boodschap. „Bij brood alleei AQ voldoende om te kunnen spanning zitten tussen onsL UTRECHT (ANP) De looncontrole- en onze bedoelingen. Het C ,J.„ I1„ i V.1 Lr iH "ULt actie, die de werkende Jongerenbewe ging KWJ de afgelopen week in de horeca heeft gehouden, heeft ln to taal zo n zevenhonderd klachten op geleverd van jongeren, die m deze bedrijfstak werken De belangrijkste klacht was de betaling van te weinig loon. terwijl ook klachten over de lange werktijden en te weinig vergoe ding voor overwerk veel voorkwa men. aldus de KWJ De werkgeversorganisatie in de hore ca vindt de resultaten van de actie absoluut niet representatief voor de hele bedrijfstak. laatste tijd flink gegroeid. CR_ dat dat komt doordat velen kennen in onze bedoelinge de CNV-voorzitter. NCWV-voorzitter mevrou 1 waarschuwde voor de o spanningen onder verpleeg en verzorgenden. „De ziek men rijzen tot ongekende Dagelijks worden we gecon met gevoelens van groeiend n~P en onbehagen. Demonstrat n ties zijn tekenen aan de w 1 ging niet ln op de vraag maatregelen er dan nodig i

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 8