Veel geld op de witte pistei.
Commerciële
dans rond
Lake Placid
Kunstrijden nog stiefkind
Betalingen aan skitoppers met instemming van IOC
Begroting: 200 miljoen dollar
Enige troef Astrid Jansen in de Wal niet eens sterk genoeg
MAANDAG 11 FEBRUARI 1980
TROUW/KWARTET
Morgen beginnen nog voordal de offi
ciële opening plaats heeft gevonden
de dertiende Olympische Winterspelen
in Lake Placid. De ijshockeyers bijten
er nna (en tijdens) het politieke gekra
keel de spits af. Er zijn méér zaken, die
niet helemaal binnen het door de heren
officials zo graag geschilderde beeld
van de Spelen passen. Trouw schenkt er
vandaag in een tweede speciale pagina
aandacht aan. Zaterdag verscheen de
eerste pagina. Met het volledige pro
gramma-overzicht; ook van radio en
televisie.
Nu, bij het steeds definitiever opma
ken van de financiële balans van de
Winterspelen van 1980 is die begro
ting al tot schrikbarende getallen op
gelopen. Aan de kostenkant staat een
post van rond 200 miljoen dollar. De
aanleg van nieuwe accommodaties,
de verbetering van de bestaande en
vooral de realisatie van de steeds
hoger opgeschroefde eisen van de di
verse sportorganisaties hebben tot de
explosieve groei geleid.
Voor een gemeenschap van nog geen
3000 Inwoners lijken de kosten dan
ook te hoog zijn opgelopen Het drei
gende bankroet de bevolking ging
na de Spelen van 1932 ook vele tien
tallen jaren gebukt onder de aflos
sing van de schulden lijkt nabij te
zijn. De winst, die middels de grotere
naambekendheid van de streek voor
al uit een groot toeristisch aanbod
diende te komen, is zeker na de vele
negatieve publiciteit over waanzinnig
gestegen kosten van onderdak en
voeding vooralsnog ver weg en de
nijpende sneeuwproblemen vormen
eveneens geen al te beste aanbeve
ling.
Hoe groot uiteindelijk het tekort in
Lake Placid zal zijn is nog niet be
kend Er resteert op het ogenblik nog
een gat van zo'n vijftig miljoen dollar,
dat uit entreegelden gedekt zou moe
ten worden. Of dat lukt is de vraag
De rest is wel gedekt. Middels heel
veel commercie.
De handelsbalans van de Winterspe
len van Lake Placid, die woensdag 13
februari door vice-president Mondale
worden geopend, geeft de commercië
le wildgroei exact weer Tot op heden
hebben 103 sponsors. 110 licentiehou
ders en 75 officiële leveranciers han
delsverdragen afgesloten met Capital
Sports NV. de commerciële tak (doch
termaatschappij) van het Olympisch
Organisatiecomité van Lake Placid
fLPOOC). In dit gezelschap loopt Co
ca Cola voorop Deze frisdranken-
multinational is bijzonder happig op
dit soort evenementen. In 1928 Intro
duceerde men op grootscheepse en
handige wijze de drank in Europa
door naar de Spelen in Amsterdam
duizend kratten vocht op te sturen.
In Moskou deze zomer en In Los An
geles over vier jaar zijn de produkten
van de drankenfirma de officiële
Olympische soft-drlnks. zoals ook bij
eerdere Spelen. Voor dat exclusieve
recht in Lake Placid plus de reclame-
faciliteiten betaalde het concern aan
Capital Sports het bedrag van 1 mil
joen dollar.
Naast Coca-Cola hebben andere we
reldwijde firma's zich op het sportge
beuren In Lake Placid gestort Zo
levert Goodyear de ..officiële auto
band van de Olympische Winterspe
len 1980". Ford de ..officiële auto".
Mobil de ..officiële motorolie". Xerox
de ..officiële kopieerapparatuur".
Kelloggs de .officiële ontbijtvlok-
ken" en Chiquita de „officiële bana
nen". De woningen in het Olympisch
dorp worden met stofzuigers van
Electrolux. de ..officiële stofzuiger
van de Olympische Winterspelen
1980", gereinigd De deelnemers wor
den voorzien van kleding van Levi-
Strauss, de lange onderbroeken zijn
van Duofold. Canon levert de 35-mm
camera's. Ovomaltlne het ..natuurlij
ke elixer Kirln (Japan) het import-
bier en Schlitz het Amerikaanse bier.
Zelfs de tabakindustrie laat geen ver
stek gaan US Tobacco levert met alle
plezier pruimtabak. Daarnaast zijn
officiële thee en koffie, officiële deeg
waren en matrassen. officiële
contactlenzen en computers, officieel
mineraalwater en slijpapparatuur
voor schaatsen kortom alles wat er
maar tijdens de Spelen gebruikt kan
worden. Vermeldenswaard in deze sa
menhang zijn de activiteiten van de
licentiehouders, die mutsen, sjaals, t-
LAKE PLACID De oorspronkelijke begroting voor de
morgen beginnende dertien Olympische Winterspelen van
Lake Placid wees een bedrag aan dat tussen de 25 en 35
miljoen dollar zou komen te liggen. In vergelijking met
voorgaande edities van dit gebeuren zeker niet veel geld. Het
feit, dat gebruik gemaakt zou kunnen worden van de al in 1932
voor ditzelfde doel gerealiseerde accomodaties (Lake Placid
organiseerde toen voor de eerste keer de Winterspelen) was er
niet vreemd aan.
door Peter Onvlee
ZÜRICH/SÖLDEN Officieel kent het mondiale skicircus
ook zijn profs. Onder de vlag van de Amerikaan Bob Beatty
liepen de verdiensten van de Oostenrijker André Amold vorig
seizoen tot welgeteld 83.000 dollar (zo'n 170.000 gulden! op. Hij
werd er prof-wereldkampioen voor en moest bij terugkeer uit
Amerika in zijn dorp Solden opnieuw een uitgebreide huldi
ging ondergaan. Of André Arnold echter ook de best betaalde
skiër van dit moment is, is evenwel de grote vraag.
shirts, thee- en koffiekopjes, asbak
ken enz. enz., alles voorzien van sym
bool en/of mascotte, op de markt
brengen, als wel van de leveranciers
van het LPOOC die uniformen,
sneeuwkettingen, vlaggen, schoppen,
tenten, brandmeldapparaten en 300
miljoen vellen papier gratis uit recla
meoverwegingen ter beschikking
stellen.
In totaal toucheert Capital Sports NV
(lees: het organisatiecomité) een slor
dige 10 miljoen dollar aan commer
ciële revenuen. Dat ls overigens min
der dan het voor de verkoop van TV-
rechten incasseert: ABC betaalt 15.5
miljoen dollar en uit andere bronnen
(Eurovisie bijvoorbeeld) vloeit nog
eens 6 miljoen dollar ln de organisa-
tlekas.
De verzakelijking van de Olympische
Spelen ln de Verenigde Staten neemt
hypocriete vormen aan. als men be
denkt dat naast het LPOOC ook het
Amerikaanse Olympisch Comité
(USOC) hardnekkige pogingen onder
neemt sponsors aan te werven. Tot op
heden hebben zich ruim zeventig fir
ma's bij het USOC aangemeld. Zake
lijk gezien ligt er een flink verschil
tussen het LPOOC en het USOC.
Kunnen bedrijven voor 50.000 dollar
deelnemen In Lake Placid, het USOC
haalt voor dit bedrag de neus op en
toont pas interesse als er over bedra
gen ln de orde van 300.000 dollar
gesproken wordt. De tegenprestatie
komt vrijwel op hetzelfde neer: spon
sors van het USOC mogen de titel
voeren van „officiële sponsor van het
USOC". Op deze wijze beconcurreren
de firma's elkaar In Lake Placid. Zo
maakt Ford reclame met zijn „officë-
le auto van de Olympische winterspe
len van 1980" en Toyota met zijn
„officiële auto van het skiteam van
de Verenigde Staten". Zo kunnen de
deelnemers en toeschouwers ln de
eethuisjes terecht voor de hamburger
van McDonald als ..de officiële ham
burger van de Olympische winterspe
len 1980" en voor de hamburger van
Burger King als die van het USOC.
Over deze vorm van wedijver schijnt
niemand zich zorgen te maken.
LPOOC-manager Peter Spurney
noemt het „vruchtbaar" en deze hou
ding heeft het USOC al ruim zeven
miljoen dollar opgebracht. Het com
merciële accent op de Spelen van
Lake Placid is mild in verhouding
met die van Los Angeles 1984. waar
bij astronomische bedragen over ta
fel gaan. Coca-Cola betaalde ln de
herfst van het vorig Jaar 15 miljoen
dollar voor de exclusieve verkoop en
reclame van zijn produkten. Anheu
ser-Busch maakte 10 miljen over voor
dezelfde rechten met betrekking tot
zijn bier. ABC trok de tv-rechten naar
zich toe voor het bedrag van 225
miljoen dollar, bijna drie keer zoveel
als de NBC voor de transmissie van
8pelen ln Moskou op tafel moest
leggen.
Als motief voor deze miljoenendans
voeren de maatschappijen aan. dat
de Olympische 8pelen ..zuivere, be
trouwbare en in de smaak vallende
reclamedragers" zijn. De Spelen zijn
daarom zo geschikt voor de multina
tionals omdat zij de image van het
concern aanzienlijk kunnen verbete
ren en tegelijkertijd de omzet fors
kunnen laten stijgen. Hoezeer de
Amerikaanse big business de Olym
pische Spelen in Lake Placid voor
eigen doeleinden uitbuit, wordt dui
delijk aan de hand van een vergelij
king met de jaarlijks belangrijkste
sportgebeurtenis in de Verenigde
Staten, de super bowl: De wedstrijd
om het ..wereldkampioenschap"
Amerikaans football Deze wedstrijd
leverde op 20 januari 1980 in Pasade
na 9 miljoen dollar op aan verkoop
van toegangsbewijzen, reclame en tv-
rechten Het veertiendaagse evene
ment In Lake Placid kan nu 'al reke
nen op ruim 50 miljoen dollar.
In het amateuristische skicircus, dat
met zijn strijd om de diverse wereld
bekers sportief bezien heel wat hoger
scoort, worden zeker ln de Olympi
sche jaren vergoedingen verstrekt,
die de verdiensten van de profs verre
te boven gaan. En niet eens meer
onder de tafel. De Zwitser Peter Mül-
ler, torenhoog favoriet voor de afda
ling van White-face mountain, is er
het ook zelf sprekende voorbeeld van.
Skisport anno 1980. Het is een kopie
van wat zich al jaren rond de witbes-
neeuwde hellingen afspeelt. Een
soms meeslepend gevecht, waarin
hondersten van seconden doorslagge
vend zijn. Voor de sportieve én finan
ciële eindklassering. Roem en eer
worden er met zakken geld gehono
reerd. Tot voor enkele jaren in het
schemerduister onder de tafels, sinds
kort openlijk en zelfs in goed overleg
met de baasjes van het Internatio
naal Olympisch Comité, die door de
politieke verwikkelingen ditmaal
hebben Ingestemd met de legalise
ring van Iets, dat eerder een man als
Karl Schranz op verwijdering van de
Spelen (Sapporo 1972) kwam te
staan.
Peter Müller. de Zwitser die dit sei
zoen in de aanloop naar de Spelen
van Lake Placid drie van de vijf afda
lingswedstrijden bij de heren won.
loopt in geen geval het risico om als
bevuiier van het zo fraaie Olympische
amateuristische ideaal aan de
schandpaal te worden genageld. En
toch is zijn bankrekening sinds het
begin van dit seizoen alleen al voor
zijn behaalde drie overwinningen
(over reclame wordt nog niet gespro
ken. dat is een ander verhaal) met
30.000 Zwitserse franken gespekt,
ruim 35.000 gulden dus. Als premie op
de Olympische afdalingstitel staat
bovendien nog eens een bedrag van
60.000 franken genoteerd. Met zijn
andere reeds behaalde klasseringen
in de niet door hem gewonnen afda
lingen (vierde en zevende plaats) en
de nog te houden wedstrijden, zal
Müller aan wedstrijdpremies de jaar
verdiensten van profkampioen Ar
nold dicht benaderen en in ieder ge
val ruim uitstijgen boven de Zwitser
se nummer twee van Beatty's profcir
cus Walter Tresch. Deze kwam het
afgelopen jaar op 120.000 Zwitserse
franken uit en hield er na aftrek van
de door hem zelf te betalen reis- en
verblijfkosten alsmede de belasting
(ln Zwitserland maximaal 18%) 50.000
franken schoon aan over. Voor Peter
Müller geldt bovendien, dat zijn kos
ten een heel Jaar lang door de SSV,
het Zwitserse skiverbond, worden ge
dragen.
Van de verdiensten van de topskiërs
wordt in Zwitserland geen geheim
gemaakt. Hans Walther bijvoorbeeld,
de woordvoerder van de zogenaamde
ski-pool van het Zwitserse skiver
bond: „Waarom zouden we? Het In
ternationaal Olympisch Comité is
met de huidige vergoedingsregelin
gen akkoord gegaan. De situatie ligt
nu geheel anders dan een aantal ja
ren geleden. Iedere beloning van de
zijde van de in de ski-pool verenigde
fabrikanten van de ski-artikelen aan
de skiërs was niet toegestaan op
straffe van uitsluiting. Er heerste
toen een chaotische situatie, waarin
officieel dus niets werd gedaan, maar
officieus flink werd gerommeld. Nu is
alles in geordende banen geregeld en
dat is voor alle partijen betev."
Om de achtergrond van de vaak hoge
betalingen aan topskiërs juist te kun
nen inschatten, is het belangrijk op
het fenomeen van de wintersport in
te gaan. Een zich nog altijd uitbrei
dende bezigheid, ook al leek dit jaar
in Nederland tussen kerst en nieuw
jaar de groei er iets uit te zijn. Het
aantal personen dat zich al dan niet
voor het recreatieve genoegen jaar
lijks gedurende enige tijd van de berg
af laat glijden, stijgt in zijn totaliteit
echter nog fors. En voor al die miljoe
nen (een niet-Alpenland als Neder
land kwam vorig jaar toch altijd nog
tot 700.000 wintersporters) wordt ma
teriaal geproduceerd. In enorme aan
tallen en in hoogst moderne fabrie
ken waar vele honderden werkne
mers een bestaan vinden.
Twee voorbeelden: Dachstein produ
ceert in Oostenrijk een miljoen paar
skischoenen per jaar met 500 werkne
mers; Atomic komt met eenzelfde
aantal werknemers tot 700.000 paar
ski's. In de slag om de markt is het
voor alle grote merken van belang
topskiërs onder contract te hebben,
die direct na weer een zege op presta
tie van belang breed glimlachend de
ski's rechtop naast zich plaatsen, de
overige reclameuitingen duidelijk
presenteren en bovendien niet nala
ten te wijzen op de geweldige eigen
schappen van die produkten. Volgens
de marktonderzoekers worden de ver
koopcijfers er nog altijd door beïn
vloed. Het echec van Franz Klammer
de laatste jaren zou bij zijn nieuwe
fabriek ook tot afzetproblemen heb
ben geleid.
De onderlinge concurrentie tussen de
fabrikanten leidde in de jaren zeven
tig tot gigantische handgelden voor
de skiërs, of er gepresteerd werd of
niet. De fabrikanten hebben elkaar
de laatste jaren evenwel steeds meer
gevonden op dit terrein en hebben
ook al door de samenwerking in de
zogenaamde ski-pools voor zichzelf
gunstiger regels opgesteld. In totali
teit vloeit er daardoor minder naar de
skiërs toe. maar de werkelijke top
pers verdienen desondanks meer dan
ooit. De betalingen zijn gewoon ge
bonden aan de behaalde resultaten ln
met name de hooggewaarde wedstrij
den om de World Cup. Hans Walther
als woordvoerder van de fabrikanten:
..Namen alleen tellen niet meer. Het
gaat steeds meer om de resultaten.
Een World Cup-overwinning is goed
voor 10.000 franken, een tweede
plaats levert de helft op. een derde
plaats 3000 franken en dat neemt tot
de tiende plaats verder af. Voor die
tiende plaats ligt er nog altijd 500
franken klaar. Ook voor de eindklas-
Peter Muller
sementen aan het einde van het sei
zoen zijn er premies. Een eerste
plaats levert 20.000 franken op; per
onderdeel (naast de afdeling kent het
skicircus de slalom en de reuzensla
lom) is er in totaal 50.000 franken aan
premies te verdienen. Olympisch
goud, zilver en brons zijn tenslotte
het meest waard: 60.000, 15.000 en
10.000 Zwitserse franken."
In de ski-pools zijn zo goed als alle
grote fabrikanten van ski's, schoe
nen. bindingen, brillen en kleding
vertegenwoordigd. De ski-teams wor
den omzwermd door speciale materi
aalmensen, omdat er ondanks de sa
menwerking uiteraard de concurren
tie blijft bestaan. Missers worden dan
ook breed uitgemeten. Zoals de uit
schakeling van de Oostenrijker Peter
Wimsberger in Val Gardena omdat
zijn ski achteraf niet scherp genoeg
was voor het ijzige parcours. Wims
berger zelf. kort daarvoor nog win
naar in Val d'Isere. de openingswed
strijd van het seizoen: „Het materiaal
is werkelijk verschrikkelijk belang
rijk geworden. Wanneer het om hon
derdsten van seconden gaat, speelt
het materiaal een doorslaggevende
rol. De beste skiër die niet over het
beste materiaal beschikt, wint niet
meer." De amenwerking binnen de
pools hebben de fabrikanten dan ook
in staat gesteld meer geld dan voor
heen uit te trekken voor de ontwikke
ling van het materiaal Ten koste van
de verdienste van de skiërs.
Slecht komen die er het zal duide
lijk zijn desondanks niet af. De
toppers, met naast hun wedstrijdpre
mies ook nog de nodige tienduizen
den guldens aan reclame-inkomsten
voor al dan niet sportieve zaken, kla
gen niet. Ook niet. omdat om in
Zwitserland te blijven het Zwitser
se skiverbond een zeker niet onaardi
ge loondervingsregeling heeft opge
steld. Analoog eigenlijk naar de West-
duitse situatie, waar de Sporthilfe
verschillende groepen topsporters
kent. In Zwitserland zijn er vier zoge
naamde trainingsgroepen. Aan de
hand van de behaalde FIS-punten
wordt men ingedeeld. In groep 1 de
toppers. De vergoeding bedraagt zon
der meer 36.000 Zwitserse franken per
jaar, ruim 43.000 gulden. In groep 4
In totaliteit gaat het uiterafra
miljoenen. Met trainings-
strijdkosten meegerekend w
Zwitserland alleen aan het
skiën 5.4 miljoen franken uitg
zo'n 6.5 mijoen gulden. En 2
land staat daarmee zeker niet
Oostenrijk. Frankrijk. Italië èij
Duitsland doen het op hun i
nauwelijks minder en van de
kaan Phil Mahre is bekend.
met een beetje geluk dit Jaar
slordige 100.000 dollar aan ven"
gen uitkomt. En ook hij staal
alle anderen voor pure amaT
boek. Het zijn al met al befl
waar men in het profcircuit
Beatty in voornamelijk de Vej
Staten in dit Olympische jaai
schijnlijk niet aan toekomt. Di1-^
in totaal 700 000 dollar te ver» 1
en om met de reine amateurs
curreren zal er heèl wat kei
eerste (premie 5400 dollar, zo'n
gulden) door de finish moeten J
gegaan.
door Johan Woldendorp
GOTHENBURG Ofschoon het hardrijden en het kunstschaatsen onder één noemer, de
internationale schaatsfederatie (ISU), zijn verenigd, vormen beide sectoren allerminst een
grote familie. Het verschil tussen een vergezicht op de zuidpool en een blik op het tropische
landschap van pakweg Equador is minder saillant dan de mate, waarin de ene schaatsgroot-
held zich van de andere onderscheidt. De pachters van koek en zopietenten mijden het
kunstrijwereldje, alsof de geachte clientèle uitsluitend uit melaatsen bestaat. Solarium-
bruine eigenaars van bontjassen daarentegen niet.
De skipiste van Lake Placid wordt met kunst-sneeuw gepre
pareerd voor de Olympische wedstrijden
De ISU doet er vrolijk aan mee om de
tweespalt het karakter van een schier
onoverbrugbare kloof te laten behou
den. De hoge heren van het overkoe
pelende college zien bij voorkeur de
artistieke tak van de schaatsboom in
bloei staan, omdat het wereldje dat er
omheen hangt sponsors, hoog
waardigheidsbekleders. omroeporga
nisaties die graag rechten voor een
televisie-genieke tak van sport op ta
fel leggen een gezondere melkkoe
is dan het sterk vermagerde beest,
dat op het schrale welland van het
hardrijden een acceptabele maaltijd
bijeen probeert te grazen. Bovendien
Ls het kunstschaatsen een meer mon
diaal gebeuren; voorzover een ljs-
sport uiteraard een wereldomvattend
spektakel kan zijn. Daardoor ls het
achterland aan invloedrijke officials
automatisch groter
In Nederland ls de situatie precies
andersom, ook al lopen de „toppres
taties" ln belde categorieën op ver
bluffende wijze parallel. De multina
tionals Kommer en Kwel regeren de
KNSB dus over alle geledingen. Naar
vermogen probeert het bestuur het
hardrijden ln de lift te zetten. Het
kunstschaatsen oogt als een onderge
schoven kind. voor wie elke uit te
geven cent er eigenlijk één te veel ls
Het persoontje in kwestie vraagt een
lieve duit. Jaarlijks moet het uit Ca
nada komen overvliegen teneinde ln
het „vaderland" haar kunsten te ver
tonen. Nederlandse paspoorten wer
den een Jaar of twintig geleden weg
gegeven alsof het om winkelweeklo-
ten ging. Astrid Jansen in de Wal (20)
ls zo'n Canadese met Nederlands
bloed in de aderen. Ze heeft al vier
nationale titels op haar naam staan,
maar komt desondanks niet ln aan
merking voor een Olympische ticket
Dat ls spijtig voor haar en haar fami
lie. die praktisch vanuit de huiska
mer in Toronto een blik op de ijshal
van Lake Placid kan werpen. Het is
zelfs een beetje hypocriet van NOC's
keuzeheer Bram Leeuwenhoek. HIJ
had wel een rekenmachine nodig om
het grote aantal ln feite overtollige
Olympische schaatsers bij te houden,
maar bleef op het standpunt staan,
dat Astrid Jansen zich onlangs ln
Gothenburg onder de beste vijf van
Europa moest scharen.
Alle trainingsijver in Nederland
drie tot vijf uur per dag. In het thuis
land nog meer en de moederlijke
zorg van haar docente Joan Haanap
pel ten spijt, steekt ze alleen op natio
naal niveau ver boven de rest uit. Het
Nederlands kampioenschap, begin
vorige maand in Groningen, toonde
dat op schrijnende wijze aan Wan
neer de gemiddelde kür die van
Astrid Jansen uitgezonderd, op vrije
vallen was beoordeeld, dan had het
zessen geregend. Omdat er primair
dubbele Axels ln de vragenlijst ston
den. werden er letterlijk enen voor de
moeite gegeven. Dat is een triest ge
geven, waaraan het hoofdbestuur van
de KNSB voorlopig weinig wenst te
veranderen. De met het kunstrijden
belaste vice voorzitter Dick Zwart is
pas na Jaren van mistroostigheid tot
de uitspraak te verleiden, dat „ik
persoonlijk ln het dagelijks bestuur
ga voorstellen om geld voor een bond-
strainer beschikbaar te stellen."
Daaruit valt probleemloos de conclu
sie te trekken, dat de post kunstrij
den op de begroting een te verwaarlo
zen onderdeel ls. En ook, dat er van
een technisch beleid nauwelijks spra
ke ls. Het werk van de oefenmeester
wordt nu opgeknapt door de techni
sche commissie, oftewel het winkeltje
van mevrouw Nortier. Haar enige
zorg ls het zoeken van een nieuwe
Amerikaanse of Canadese met Neder
landse identiteitspapieren voor het
geval Astrid Jansen ln de Wal dit Jaar
of anders na de volgende winter
stopt. „Het hangt er een beetje vanaf
hoe het allemaal loopt." zegt de bijna
accentloos Nederlands pratende ko
ningin één oog van het land der blin
den „Het is een gegeven, dat veel
meisjes er na de Olympische Spelen
mee ophouden. Je kunt de namen
ongeveer afstrepen. Misschien dat Ik
dan een kans krijg om op een Euro
pees kampioenschap een medaille te
behalen."
Astrid Jansen ln de Wal is meer Ne
derlandse dan haar voorgangster Dl-
anne de Leeuw. De Amerikaanse
bracht het ooit tot wereldkampioene
en medaille-winnares (zilver) op de
Spelen van 1976, maar voelde zich
evenzeer verweven met het noorde
lijkste der lage landen als Vader
Abraham met de punk. Astrid Jan
sen: „Ik zat er mee. dat lk uit Canada
kwam overgevlogen en zonder con
currentie de Nederlandse titel kon
opeisen. Dianne de Leeuw maakte
het helemaal te bont. Zij arriveerde
drie dagen voor het kampioenschap
in Nederland en was de dag na de
finale weer vertrokken, op weg naar
Califomlë. Daar zou ook ik grote be
zwaren tegen hebben gehad. Van
daar, dat ik in Nederland verblijf zo
lang daar kunstijs ligt. Ik logeer dan
bij mijn trainster Joan Haanappel."
Het opentrekken van een blik Neder
landse buitenlanders een culinaire
techniek, die het lrvde IJshockey- en
basketballkeuken wonderwel goed
doet ls het zoeken naar de weg van
de minste, maar ook duurste weer
stand. Dat belet mevrouw Nortier
niet om nu reeds een optie op een
Amerikaanse opvolgster van Astrid
Jansen te hebben. In een vlaag van
originaliteit verrichtte de Belgische
schaatsbond eveneens speurwerk in
het land van de zogeheten onbegrens
de mogelijkheden. En Jawel, de 20-
Jarige Edlth Dotson blijkt een moe
der van Belgische komaf te hebben.
Ze liet Ijlings familie en vrienden ln
Alabama in de steek om via de kam
pioenschappen van „haar" land de
weg naar een Internationale carrière
in te slaan. Tot verbijstering en woe
de van haar tegenstreefsters. die iede
re charmante luchtsprong in een on
ooglijke val zagen eindigen. De Belgi-
nij
sche bond hanteert hetzelfde|
als de Nederlandse: het kunsti
binnen de eigen grenzen zoj
ontwikkeld, dat leder interna
contact verloren gaat als emigj
dochters het gat niet tijdeli.
pen. Het wachten is slechts
doorbraak van de peuter, die
reldtalent door het leven glij<
Een zoethoudertje. Meer nleL^
Haanappel heeft gelijk als
merkt: „Talent is er niet. Als AF1™
mee ophoudt, hebben we ruel»
in Nederland." Ten aanzien valQ
13-Jarlge meisjes bestaat erugf
maar Haanappel betwijfelt of
garantie voor de toekomst li i
„Neem bij voorbeeld Rudli cSS
veer," zegt ze. „Van haar Wl,A
KNSB zulke hoge verwachtini
zij op enige steun kon rekene
Rudina veertien Jaar was. sc
inderdaad als een komeet c sJ
sso
Nu. drie Jaar later, stokt haar
keling Waarom? Omdat veer »c
gen schaatsen met de instellii
kan mij het schelen.' Hoe la J0"1
het doen. hoe meer die onbe
heid verdwijnt. Ik maakte pre
zelfde ontwikkeling door. B1]T'^U
ligt het anders. Zij ls later (o*
al weer elf Jaar geleden -rt
schaatsen begonnen."
Toch moet er. normaal
talent naar boven komen dri
ergernis van de verplichte fijfc*^
minder geworden (nu dertig
van het schaatsprogramma. iï
rietijd van SJouke Dijkstra
Haanappel het dubbele; de
„Ik heb vroeger wel eens vijf
dag op figuren getraind, om ui
te worden"), het aantal kul
nen daarentegen gegroeid. I
pel: „Er zijn nu twintig banen a*5
je en lk moesten het op één b«
klaar te spelen."
