Expeditie voor zonsverduistering >raël boos op ionistenbond hoofd verkoop binnendienst (m/v) 'Geducht wapen' in ere hersteld Uit brieven van lezers BDFMH Jacht midden op de dag" voor China een onheilsteken Beiersdorf NV Amsterdam BDF( medical program fERDAG 9 FEBRUARI 1980 TROUW/KWARTET onze sterrekundige medewerker ISTERDAM De hoofdmacht van een internationale ateur-expeditie die op 16 februari de totale zonsverduiste- g gaat waarnemen, vertrekt dit weekeinde naar Kenia, in GeruiSlOOS oosten van Afrika. Vijfentwintig amateurs hopen met te, zelfgebouwde spectrograaf-camera's, die het licht in samenstellende kleuren ontleden en registreren, serieus tenschappelijk werk te doen. voorbereidingen begonnen twee vrachtauto onderweg. Een voorhoede geleden, op initiatief van leden van vijf man vertrok op 15 december de Belgische Vereniging voor uit België. De expeditieleider, majoor renkunde <VVS) Een harde kern Tulpin, meldde op 19 januari zijn hen ondernam in oktober 1976 aankomst in Khartoem, de hoofdstad geslaagde reis naar een eerdere van Soedan Vandaar koerste de «verduistering op Zanzibar. De groep met vier jeeps zuidwaarts langs de Witte Nijl. ste van de 78 deelnemers zijn ook naai Belgen. Verder gaan er acht erlanders mee. enkele Duitsers, Italiaan, en een Egyptische hoog- Einddoel van de reis is de Keniase kustplaats Malindi, aan de Indische Oceaan. Hier is de kans op een onbe wolkte hemel het grootst. De noord- zware apparatuur gaat niet per oostelijke passaatwinden voeren wel gtuig naar Kenia, maar is al per veel waterdamp mee, maar pas boven het omhooglopende binnenland van Kenia condenseert die damp zich tot wolken. Bij Malindi duurt de zonsverduiste ring van het eerste onopvallende be gin tot het even geruisloze einde, drie uur. In het midden van die periode valt de spectaculaire „nacht midden op de dag die vier minuten duurt en waar het de expeditie om te doen is. De denkere maan heeft dan boven Kenia de zonneschijf geheel bedekt en het land ligt onder de maanscha- duw, die in oostwaartse richting pas seert met een snelheid van 630 meter per seconde. De schaduw heeft dan Zaïre en Tan zania al achter zich gelaten, en ver volgt zijn weg in noordoostelijke rich ting over de Indische Oceaan. India en Zuidwest-China. Daar voorziet men grote consternatie, omdat de verduistering volgens de Chinese ka lender juist op nieuwjaarsdag valt: een traditioneel onheilsteken. In Europa zal van deze zonsverduiste ring niets zijn te zien; tot 1990 (Fin land) zijn er alleen maar onopvallen de gedeeltelijke verduisteringen. Vandaar de grote belangstelling voor de komende eclips. Voor het wetenschappelijke deel van. het expedlUeprogramma werken de amateurs met tele-lenzen van een nieuw materiaal: calcium-fluoride Dit heeft op het punt van kleurschrif- ting betere eigenschappen dan op tisch glas. Daardoor komen de ab- sorptielijnen in het ontlede licht, waaruit wetenschappelijke conclu sies over de aard van de lichtbron worden afgeleid, zonder vervorming op de films Corona De waarnemingen richten zich vooral op de corona van de zon. het buiten ste. ijle deel van de atmosfeer van onze" ster. dat tot dertig maal de diameter van de zon te volgen is. Er bestaat al wel een berg waamemlngs materiaal van de zonsrand en het gebied vlak daar buiten, maar nog Minister Wiegel bijna niets over de corona hoger dan tweemaal de zonsmiddellijn De expeditie acht het mogelijk, in dat „buitengebied" registraties te maken van het uitslingeren van wolken plas ma (elektrisch geladen gloeiend gas- die door geweldigen uitbarstingen uit het zonne-oppervlak gestoten zijn. met snelheden van duizend kilometer per seconde. Zulke uitbarstingen zijn te verwachten, omdat de zon in zijn elfjarige cyclus nu juist verkeert in het maximum van de zonnevlekken activiteit Mevrouw Kappeyne van de Coppello Door Gerard Visscher De analyse van het geregistreerde materiaal zal worden verricht door het hoofd van d< afdeling astrofysica van de sterrenwacht van Parijs, prof. Koutchmy l M. Kopuit ,ne t verbetenheid heeft- de Israëlische regering zowel bij nde van een woordvoerder van het ministerie van buiten- dse zaken in Jeruzalem als wel via zijn ambassade in Den ig gereageerd op het verwerpen van een motie op de Synode (6) ste jaarvergadering van de Nederlandse Zionisten Bond. ir het verwerpen van deze motie is het mogelijk geworden, de zionistische organisatie in Nederland kritiek gaat uiten het Israëlische regeringsbeleid. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen benchten. artikelen en commentaren, en niet voor open brievep. gedichten, oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover ot over het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wij nelaas niet corresponde ren Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw. Postbus 859.1000 AW Amsterdam Bij pubhkatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld rs de motie verlangde dat „het ng van de staat Israël eist. dat de rlandse Zionisten Bond. zijn or- n en zijn bestuursleden zich in openbaar van kritiek op de te en politiek van Israëls regering n te onthouden." De jaarverga- l wilde er niet aan. dat kritiek raël achterwege dient te blijven, officiële woordvoerders van de irlandse zionisten kritiek op Is- gaan oefenen, acht het Israëli- ministerie van buitenlandse za kelijk met samenwerking met ind" en de Israëlische ambassa- Den Haag „steun en hulp voor vijanden." :ze veroordeling van de Neder- zionisten is een voorlopig punt bereikt van een sinds eni- •ken voortdurend meningsver in de zionistische rijen in dit Aanvankelijk liet het zich aan- als een wat persoonlijke ruzie, komend uit naijver. Met het in- m van een motie, haar verwer en vervolgens de officiële Israëli veroordeling zijn er principiële en bijgekomen. Het Israëlische Bterie van buitenlandse zaken zei ïwonden, dat het oefenen van tk „de richting is van de afgetre- voorzitter Van Gelderen. Deze heeft al vreselijke en op niets seerde uitspraken gedaan." Deze raken deed hij in interviews met v. het Nieuw-Israëlietisch Week en de Wereldomroep. Nauwe- was de mening van de verleden wegens toekomstig vertrek Israël afgetreden voorzitter A. Gelderen via deze media open- of Israël nam er kennis van en t er zijn afschuw over uit. Want de heer Van Gelderen (Trouw 3 tnber 1979) had op te merken gewoonlijk niet door voorzitters ionistische organisaties naar vo- gebracht. Door de Israëlische ïen met de Westbank meende hij de politiek van de staat Israël. >odse staat, het zionisme en het ie volk als geheel in gevaar !t. Het is op dit moment geen itisch belang in dit gebied ne ttingen te vestigen. Door dat aan te snijden breng je de derheidspositie van joden in Is- n gevaar." loverschatting af ook als zijn mening: „De Is- che regering lijdt aan zelfover- ting en schiet tekort in het ge- an leiding en voorlichting. Daar- noet de zionistische beweging rel op zich nemen. De zionlsti- beweging heeft Israël gesticht, Israël is middel tot bevrijding iet joodse volk. Israël is niet het idelijke doel." >enmalige voorzitter van de Ne- ndse Zionisten Bond zei het aan ooravond van een tweedaagse rentie van voorzitters van zio- lorganisaties in Europa. Die rentie begon nogal rumoerig verwijdering van de uitgenodig- rs Een week nadat de conferen- :rd gehouden werd de NZB-voor- op het matje geroepen door zijn ur. dat hem de interviews had geven. n verklaring van het bestuur van ionistenbond werd gezegd „dat ie leden van het bestuur wrevel at ten aanzien van de procedure :t beleid van de voorzitter in de dering van de pers." In dezelfde tiering gaf de NZB-voorzitter Geldercn toe te zijn tekortge en bij het overleg plegen met ttstuursleden Dezen ontzegden vervolgens het recht verder na- de NZB de pers te informeren J op haar initiatief inlichtingen te. Dat zou dan een andere be- der moeten doen De voorzitter alleen nog gerechtigd de pers delingen te verschaffen als dat van het bestuur nddood indsraad. een soort adviescolle- de Nederlandse Zionisten riep vervolgens een extra ver- nng bijeen „wegens bemoeienis het bestuur ter voorbereiding van de conferentie van Europese zio nistische federaties en de regeling van de publiciteit daarna." Na een dag vergaderen gaf het adviescollege het bestuur de raad „in onderlinge samenwerking te zorgen voor zoveel mogelijk coördinatie" en de straf maatregelen voor de voorzitter onge daan te maken door hem weer het recht te geven de pers te informeren. Maar het bestuur van de Nederlandse Zionisten Bond zag „geen aanleiding het advies op te volgen". Het bleef zijn voorzitter desavoueren en hield hem monddood. Dat werd zelfs zo ver doorgevoerd, dat begin december niet de voorzitter maar een ander bestuurslid met een joodse delegatie naar minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken werd meegezonden om daar te praten over de motie-Brinkhorst. Deze mo tie, met overweldigende meerderheid door de Tweede Kamer aangenomen, pleitte voor „legitieme contacten" met de PLO. In Joodse besturen was. voor men naar de minister trok. one nigheid over de wenselijkheid van het bezoek. Door zijn kritiek op het beleid van de Israëlishe regering had NZB-voorzit ter Van Gelderen zich in zijn bestuur geïsoleerd. Het leidde er zelfs toe, dat de heer Van Gelderen niet alleen toe gaf te zijn tekortgeschoten, maar ook zich voor zijn beleid te zullen verdedi gen. Op de jaarvergadering van de Nederlandse Zionisten Bond hield hij de openingstoespraak namens zich zelf en niet namens het gehele be stuur In zijn rede merkte hij op dat „de situatie waarin het joodse volk leeft ons verplicht tot spraken zowel over het goede als over het verkeerde. Diezelfde situatie maakt het onmoge lijk alleen het goede publiek te ma ken en het verkeerde binnen de jood se huiskamer." Onaanvaardbaar Ter tafel kwam echter een motie die het NZB-bestuur gelastte zich te ont houden van openbare kritiek op Is raël. Die motie achtte André Boers (31) de nieuwe voorzitter, aanhanger van de Israëlische Vrede Nu-bewe- ging onaanvaardbaar. Als oud-voor zitter van de Werkgroep Israël kan hij zich evenmin vinden in de huidige Israëlische regeringspolitlek. De Werkgroep Israël immers heeft in haar beginselverklaring staan dat „ook de Palestijnen recht hebben op nationale zelfbeschikking: de verwe zenlijking hiervan mag echter de staat Israël en zijn inwoners niet in gevaar brengen." Boers vond. dat men maar moest rekenen op zijn „verantwoordelijk heidsgevoel. tact en diplomatie". De motie werd verworpen. Ook door de bestuurders die Van Gelderen mond dood hadden gemaakt, maar die ge porteerd waren voor een herverkie zing. Een aantal voorzitters van andere joodse organisaties, leden van de Ne derlandse Zionisten Bond verklaar den dat kritiek op Israël heilzaam kan zijn. „Geloofwaardiger" is de term die wordt gebruikt. De grote overwinnaars zijn zij, die de afgelopen jaren Rome gebombar deerd hebben met zware, veelal over trokken. beschuldigingen over de toe stand van de r.-k. Kerk in Nederland, hetzij rechtstreeks hetzij door bemid deling van de nuntiatuur. Niet voor niets noemt de onlangs afgetreden primaat van België, kardinaal Sue- nens, een dergelijke vertegenwoordi ging „een brievenbus voor verklik king". Het is een unieke zaak in de kerkgeschiedenis, dat een kapittel een verklaring opstelt zoals dit colle ge in het bisdom Roermond, vermoe delijk ten einde raad, heeft gedaan vóór de aanvang van de synode. In dit document worden de grote moeilijk heden geschetst, waarin katholiek Limburg nu al acht jaar verkeert ten gevolge van een volkomen onjuiste bisschopsbenoeming. Nergens blijkt dat deze noodkreet in Rome enige weerklank heeft gevonden. De Lim burgse bisschop zal door zijn collegae „begeleid" worden en ook weer deel nemen aan enkele landelijke projec ten zoals de Vastenaktie. Dat is alles waar wij Limburgers het mee moeten doen. De psychische druk waaronder wij leven, de toenemende apathie der gelovigen en het psychosomatisch lij den waaronder zo menig lid van de clerus gebukt gaat, zijn van de tafel geschoven. Maastricht R. Th. Nelissen Synode (7) Op deze wijze wil Ik protesteren tegen uw eenzijdige en uiterst negatieve benadering van de uitkomsten van de synode. Heel rooms-katholiek Neder land zou. op Klaas Beukers na. te leurgesteld zijn. Dat is vlug geteld, een halve dag na het besluit van de synode. Ik denk dat veel van mijn geloofsgenoten erg blij zijn met de herwonnen eenheid en harmonie tus sen de bisschoppen onderling en tus sen de bisschoppen en de paus. De bisschoppen zijn niet door de knieën gegaan yoor de paus. ze zijn wel met de paus op de knieën gegaan voor God om zich eerlijk af te vragen wat Gods wil is met de Kerk in Neder land. Hadden we dat allemaal maar meer gedaan in Nederland, dan zou deze hele synode niet nodig zijn ge weest. We zijn allemaal geneigd om te zeggen, dat ónze wil, ón2e kerkvisie moet gebeuren. In plaats van nederig te bidden om inzicht dat we Góds wil. Góds kerkvisie in deze tijd mogen kennen en uitvoeren. En dat is geen kwestie van neuzen tellen, of acade mische opleiding. Hier is soms aan kleinen geopenbaard wat aan groten verborgen is. Raalte G. N. Prins Boycot I.Het in het openbaar kritiseren van Israël door de Nederlandse Zionisten Bond tast geloofwaardigheid en waardigheid aan van zichzelf en Is raël. Het maakt de NZB tot een onge loofwaardige gesprekspartner Want de NZB is een belangenorganisatie Zij heeft te strijden voor het levens belang van het joodse volk in Israël. Trifldsd© Met het verwerpen van de kritiekmo tie heeft de NZB ondermijnd van wat zij juist moest schragen," reageert het Nieuw Israëlitisch Weekblad. Uit de crisisjaren van voor de Tweede Wereldoorlog herinner ik me de slag zin „Koop Nederlandse waar dan 2< De Israëlische regering heeft er niet zoveel woorden voor nodig. ..Het is met een van de taken de Zionisten bond nadruk te leggen op het kritise ren van Israël," Kritiek van woord voerders van een officiële Zionisten organisatie is „samenwerking met ae vijand". Toch begon het met gewone interviews met ongelukkige uit spraken. helpen wij elkaar Tegenwoordig krijg je de indruk dat het opgeld doet koop in het buitenland en beleg in het buitenland Een „mooi" voor beeld m Trouw 6 februari pagina 2. Daar lees ik dat vooraanstaande Ne derlanders en geëerde heren als direc teuren. commissarissen en raden van bestuur van Philips. Shell. SHV. ABN. Unilever. Amrobank enz enz hun geld, onder het mom van hulp ln de derde wereld, in een ontwikke lingslanden-project in Trindade aan de Braziliaanse kust. beleggen. Nu schiet me een andere slagzin of zo u wilt gezegde te binnen namelijk „Geld stinkt niet" of nog beter: „Daar zit een luchtje aan". Voor mij het luchtjes van bloed, zweet en tranen van onze broeders en zusters in Trin dade. Als Nederlandse schaam ik me dat vooraanstaande landgenoten zo „hun handen vuil maken" en „hun geld bezoedelen". Om met de Duit sers te spreken: „We hebben het niet geweten???" Dan is er maar één antwoord! Maak het ongedaan. Den Haag E. F. Stolp-Wiersma Waakvlam De waakvlam van de geiser 's nachts doven, heeft alleen zin. als deze 's morgens ongeveer een kwartier van tevoren weer aangestoken wordt, zo- dat het verwarmingselement in de geiser op temperatuur is. als de warmwaterkraan geopend wordt.. 2. Bij het koken op het gasstel, stel de kraan zo af, dat de vlam onder de pan brandt en niet erbuiten, die hitte doet geen dienst en het kookt sneller en voordeliger. Den Haag A. B. Ouwerkerk 25 jaar werkkamp In uw krant stond te lezen, dat in een Russisch werkkamp in Siberië is overleden de geestelijke leider SJel- kow en wel op de leeftijd van 84 Jaar. Vermeld wordt, dat hij bijna een tier de deel van zijn leven in dergelijke kampen heeft doorgebracht Op dit bericht kunnen wij binnenkort een reactie verwachten en wel uit de hoek van het IKV. Daar prefereert men een Russische bezetting la Hongarije enz. boven een verdediging met kern wapens en wel onder de kreet „Die mensen leven tenminste nog!" Vlak voor Afghanistan sprak voorzitter Ter Veer nog met het grootste gemak over de zgn. finlandisering „Ze heb ben het daar toch prima'En daar om moet het ons tegenvallen, wan neer hij niet een ieder, die bang is na een finlandisering zijn priesters, do minees. schrijvers, strijders voor de mensenrechten enz. één voor één naar Siberië te zien verdwijnen, zal toeroepen, dat het allemaal best mee valt. Uit bovenstaand bericht is im mers bewezen dat je er toch altijd nog de 84 kunt halen? Paterswolde G. Offringa Toenadering Merkwaardig, dat J. Th. Rijk de wor tel van het streven naar gerechtig heid door christenen en moslims ver geet te vermelden bij zijn lofwaardig streven naar toenadering tussen gelo- venden vanuit de Koran en vanuit het Bijbels getuigenis <TrKw4-2) Beiden baseren zich daarbij immers, zij het niet altijd even duidelijk, op de grondlijnen der educatie van Mozes en de profeten. Juist daardoor wordt de identiteit van het Jodendom be paald. Joden kunnen er ons voor be hoeden. de gerechtigheid te gaan ide aliseren: niet het ideaal van christelij ke gerechtigheid, maar „naderen om te horen naar Mozes en de Profeten, in het voetspoor van Jezus" leidt tot daden van gerechtigheid van christe nen. In de strijd voor gerechtigheid zullen moslims en christenen hun Joodse medemensen niet kunnen missen. Er zijn er nog in Nederland, al ervaren ze zich langzamerhand als vreemdelingen. Niets belet „Kosmos en Oekumene" via gedegen publika- ties de toenadering tussen dit drietal te bevorderen. Geleen Y. v.d. Schoot Het recht van enquête gaat waarschijnlijk weer een geducht wapen van het parlement vormen. Dat is dan het resultaat van het recente debat over de herziening van het grondwetsar tikel. waarin het recht van enquête is geregeld. Afgelopen dinsdag dienen de Kamerleden Faber (CDA), Patijn (PvdA), Brinkhorst (D'66) en Waltmans (PPR) gezamenlijk een amen dement in om dit recht zodanig te wijzigen dat in de toekomst een vijfde deel van het grondwettelijke aantal Kamerleden een enquête kan afdwingen. De aanduiding „geducht wapen" van de staatsrechtgeleerde Buys was. op éénmaal na. ai bijna een eeuw niet meer van toepassing In die situatie zal nu wel verandering komen, erv an uitgaande dat het amendempnt-Fa- ber over enige jaren in de grondwet zal belanden. Dat hoeft aan de andere kant zeker niet te betekenen, dat do Kamers een druk gebruik van het gereactiveerde recht zullen gaan ma ken. In de Eerste Kamer is zelis nog nooit overwogen een enquête te hou den. Het ziet er gezien de functie van deze Kamer in ons staatsbestel ook niet naar uit dat daarin nu veran dering zal komen Voor de Tweede Kamer ligt de situatie bepaald an ders. De afgelopen jaren hebben, zich verschillende gevallen voorgedaan waarin deze of gene suggereerde dat een parlementaire enquête uitkomst zou kunnen bieden. Wanneer de grondwetsherziening tot stand zal zijn gekomen, zullen Ka merleden zich niet meer achter de onwil van andere fracties kunnen ver schuilen. Die andere fracties zullen een Kamerlid, dat suggereert dat een bepaalde zaak tot op de bodem uitge- zocht moet worden, terecht uitdagen dan maar een enquête-voorstel in te dienen om zodoende het gewenste onderzoek af te dwingen. Op deze wijze zal het aantal vermeende mis standen wel eens snel terug kunnen lopen. In de Bondsrepubliek Duitsland waar al veel langer een minderheidsrecht op enquête bestaat, wordt er maar spaarzaam gebruik van gemaakt, de afgelopen twintig jaar gemiddeld zo één enquête ih de drie vier jaar Het lijkt zeker gezien de uitspraken in die richting in het debat van dinsdag aannemelijk dat ook de Tweede Kamer zich betrekkelijk terughou dend zal opstellen. Een enquête zal ook onder de nieuwe regeling een uitzonderlijk middel blijven. Voor de gewone dagelijkse zaken beschikken de Kamerleden over voldoende ande re middelen en kanalen om zich goed te informeren. BIJ de behandeling van het grond- Ik vind het droevig, dat Nederland zich Iaat verleiden mee te huilen in het wolvenkoor tegen de Olympische zomerspelen. Heeft niemand gemerkt hoe snel een land als Chili zich voor een boycot uitsprak? Mijn maag keert zich om, als ik lees hoe de VS het geval Sacharov proberen uit te buiten. Wat heeft een land als dit nog over de mensenrechten te zeggen, nu daar de jacht op de indianen hero pend is? Ook de homofielen krijgen het in de VS zwaar te verduren en de recente gevangenisopstand komt ook niet uit de lucht gevallen. Het lijkt me wenselijk voor de geloofwaardig heid van alle schreeuwers ook de win terspelen van Lake Placid tot mik punt van hun verontwaardiging te maken Gelukkig heeft o.a de partij raad van de PvdA aangetoond dat niet iedereen bereid is zich voor het verkiezingskarretje van een hysteri sche Carter te laten spannen. Groningen Dirk de Rijk Beiersdorf N.V., de Nederlandse vestiging van een mondiaal opererend concern, produceert en distribueert in Nederland een groot aantal zeer bekende merk artikelen op het gebied van Cosmetica, Pleisters en Zelfklevende tapes. Wij zoeken vpor onze afdeling B.M.P. (Beiersdorf Medical Program) een Zijn/haar taak zal bestaan uit: Het leiding geven aan een 5-tal commercieel administratieve medewerksters die de telefonische en schriftelijke orders behandelen. O Hij/zij neemt zelf een aantal zeer belangrijke afnemers voor zijn/haar rekening en moet in staat zijn zelfstandig te correspon deren met afnemers en buiten dienstmedewerkers. t> Het deelnemen aan diverse ver gaderingen en besprekingen. Heeft hierdoor kontakten met marketingleider, verkoopleider, produktmanager en buitendienst medewerkers. Wij zoeken: t> Een medewerker(ster) van 25 jaar met een commercieel administratieve achtergrond. Zijn/haar opleiding ligt op HAVO/MEAO-niveau. Een goede kennis van de Duitse taal is gewenst. Wij bieden: Een interessante funktie met goede arbeidsvoorwaarden, waarin o.a. een 13e maand, opname in het pensioenfonds, studiekostenregeling enz. Ons bedrijf wordt begin 1981 overge plaatst naar Almere, zodat de bereid heid aanwezig moet zijn t.z.t. daar te willen werken. Voor het verkrijgen van woonruimte aldaar kan door ons bemiddeld worden. Indien u belangstelling heeft schrijft u dan een kort briefje met opgave van leeftijd, ervaring en opleiding naar Beiersdorf N.V., Sarphatikade 3 1017 WV Amsterdam, t.a.v. de heer J.J. Dekker. U kunt ook bellen voor meer inlichtingen, telefoon 020 24 18 18 toestel 114. Hansaplast Leukoplast Hansamed Cornina wetsartikel benaderde Faber namens het CDA de zaak vanuit het zeer principiële standpunt dat de kwalU telt van de democratie kan worden afgemeten aan de wijze waarop met minderheden wordt omgegaan. In wezen maakt dit de kem van de de mocratie uit Voor een minderheid ln het parlement is in elk geval het recht op informatie een eerste vereiste om haar taak goed te kunnen vervullen.' De parlementaire controle op het re geringsbeleid moet immers voor eenr groot deel inhoud gegeven worden door de oppositie, die vaak voorat voor het zout in de pap moet zorgen. Voor het CDA betekent dit dat het houden van een enquête niet van dg, instemming van een Kamermeerder» heid afhankelijk dient te zijn Heë siert de christen-democraten, die zelf nauwelijks ervaring hebben in oppo* si tie voeren, dat zij zich ln deze zaak zo hebben Ingezet voor de rechten van de minderheid. In de toelichting bij hun amende^ ment merken Faber c.s. op dat het" onderwerp van de to houden enquête uiteindelijk wel bij meerderheidsbe sluit vastgelegd moet worden en te vens dat de Kamer als geheel voor de instelling en samenstelling van de enquête verantwoordelijk moet blij ven Eén en ander kan nader in de wet op de parlementaire enquête en in de reglementen van orde van de Kamers worden geregeld In feite komt het erop neer dat er enkele ..spelregels" ontworpen moeten worden waaraan de meerderheid en de minderheid zich dienen te houden Frustreren In dit laatste punt had mevrouw Kappeyne van de Coppello (VVD) weinig vertrouwen Zij voorziet dat de meerderheid in een enquête-com missie de werkzaamheden van de commissie zal gaan frustreren. Waar om dit zo zal zijn kon zij evenwel niet aannemelijk maken. De praktijk ln de Bondsrepubliek wijst in elk geval ln een andere richting. Ook bij een enquête, die door een minderheid is afgedwongen, werken de leden van de commissie eendrachtig samen Er is nauwelijks aanleiding te veronder stellen dat Nederlandse Kamerleden zich hierbij anders zullen opstellen. Mevrouw Kappeyne hikte bovendien nogal aan tegen de gebrekkige be scherming van de privacy, zoals die in de wet op de parlementaire enquête is geregeld. Ten aanzien van dit punt had minister Wiegel tot haar tevrc denheid al in de memorie van ant woord namens de regering toegezegd met een wijztgingsontwerp te zullen komen. De WD had ln het algemeen weinig waardering voor het gekozen minder heidsrecht ZIJ zag liever dat de grote partijen serieuzer enquête-voorstel len zouden bestuderen, net zoals nu bij het vragen van verlof tot het hou den van een interpellatie het geval is. In wezen hoopte zij op een ..mentali teitsverandering' in de Kamer De heren Patijn (PvdAi en Brinkhorst <D'66> brachten hierop onder meer naar voren dat een goede institutin nele regeling van het recht dan toch verre te verkiezen is boven een derge lijke vage mentaliteitsverandering Minister Wiegel, die namens de rege ring het wetsontwerp verdedigde, verklaarde bepaald g«-<-n voorstander van een minderheidsrecht op enquête, te zijn Tegen enkele aspecten opper de hij zelfs bezwaren Hij voorzarf problemen die zouden gaan rijzen, wanneer de Kamer vaker enquêtes zou gaan houden, speciaal voor wat' de organisatie van die enquêtes be treft Bovendien meende hij dat be trekkclijk arbitrair gekozen was voop een vijfde deel van de leden De mi nister sprak zich evenwel niet tegen aanvaarding van het amendement uit, Dat zou ook hoogst ongebmike lijk geweest zijn omdat het hier nu eenmaal een zaak van de Kamer zelf betreft Met zijn opmerkingen be woog de minister zich toch al op het scherp van de snede, te meer daar zijn voorganger De Gaay Fortman sr in 1976 het doorschemeren geen grote bezwaren tegen een minderheids recht te hebben Faber en Patijn bestreden dat arbi trair gekozen was voor een vijfde deel van de leden Eenzelfde aantal kan de uitdrukkelijke goedkeuring door hei parlement van internationale over eenkomsten afdwingen Als ander ar gument kan nog genoemd worden, dat het ook voor de VVD, wanneer deze zich nog weer eens in de opposi ticbanken mocht terugvinden, moge lijk zal zijn een enquête af te dwin gen Misschien zal de heer Wiegel de indieners van het amendement Fa ber ln de toekomst nog eens dank baar zijn. De schrijver is als wetenschap pelijk medewerker verbonden aan de vakgroep staatsrecht van de Rijksuniversiteit te Leiden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 29