jjieen verhoging van aantal
*Goe te laten vluchtelingen
-Eerlijkheid makelaar
Daat veel te
wensen
Weer actie
christenen
Turkse
in kerk
PTT brengt viewdata van de grond
9,74%
Hoge rente en uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.*
NMB
X !erst garantie voor behoorlijke opvang'
Regionale
aSti-i
niet vergeten; bloemen sturen
steekproef Consumentenbond blijkt:
NMB Kapitaalmarkt-Renterekening
Regering beslist na proef over definitieve invoering
rierv
Rita
;DAG 29 JANUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
3
"™^l onze parlementsredactie Ie beoordeling van de gevallen kon
N HAAG De regering is nog niet bereid het vaste aantal van 750 vluchtelingen en bmte^de^omen^den vallen*»!
egen poekers dat Nederland jaarlijks opneemt te vergroten. Minister Van der Klaauw van ze. ze noemde haar beleid inzake de
:ermidrfenlandse zaken zei gisteren inde Tweede Kamer, dat van een verruiming pas sprake kan Turkse christenen juist en conse-
we 1 wanneer vaststaat dat de vreemdelingen een behoorlijke opvang kan worden gegaran- auent.
'ternienfrd. Hij zegde een onderzoek toe naar de problemen die zich momenteel bij de opvang
P.nuaut,rdocn
."SLV^-gerwspartijen CDA en WD
=- 'i
mri
in het elf uur durende debat
Rn wit het vluchtelingen- en vreemde-
*nnbeleid hun waardering uit voor
wpi n iaP«mningen die de regering ver
lui, Rvoor de vluchtelingen. De oppo-
elijk
uden,
partijen bepleitten een actievere
gezien het
Bftorïï.iftelingenpolitiek -
win aantal ontheemden in de
eui led thans ongeveer vijftien
't beste16,1
te tssecretaris Haars van justitie,
onze kafn stroom van kritiek kreeg te
hoop tPrken °P baar beIeid. maar vrij-
11e suggesties afwees, zei dat het
De hiogelijk is om ten behoeve van
edéren vluchtelingenopvang minder
izijn ndelingen toe te laten. Dat zou
irrijvendns haar ten koste gaan van de
ïiging Van gezinnen van buiten-
ssen moie werknemers die hier al zijn en
rtjven, '^dt ze niet redelijk.
mofielen
zetten*
nel op. taatssecretaris wees ook het op-
aevoorstel af om homoseksuelen
teveeh hun land van herkomst wegens
doet cfceksuele geaardheid worden ver
log noofl als vluchteling op te nemen. Ze
i. Men len wel in aanmerking komen
Juut asiel, maar altijd zal geval voor
laten 1 worden bekeken, zei ze.
ts ande
verlangjter van der Klaauw wees het
ijt van de oppositie van de hand
n iet vluchtelingenbeleid fantasie-
zou zijn. Hij wees erop, dat Ne-
óonhl^nd in dè rii van middelgrote
ven "n Voor°P loopt bij het verlenen
,1 financiële steun aan vluchte-
even 1I^n0pVang. Ook herinnerde hij
dat onsland vorig jaar 2500
vluchtelingen heeft opgenomen
n het vaste contingent van 750.
■"■"Jaar zal Nederland vierhonderd
{j|»||yIucHtelingen extra opnemen.
Haars weigerde
alsnog gevolg te geven aan de
t van een Kamermeerderheid om
.gratieplan voor vijf jaren op te
VVD-Kamerlid Kappeijne
Ie Coppello hekelde het ontbre-
an een visie op dit terrein. Vol-
haar zou er een beleid moeten
Het liberale Kamerlid waarschuwde
echter voor eenpsychische verzadi
ging van de publieke opinie waar het
de toelating van
betreft.
Verscheidene fracties wezen in dit
verband ook op de zorgwekkende
trek van Surinamers naar Nederland.
Tegen het einde van dit jaar zal de
helft van de Surinaamse bevolking
zich in ons land bevinden. De staats
secretaris zei, dat gezien de overeen
komst tussen Nederland en Suriname
inzake de migratie haar handen ge
bonden zijn en dat zij er niets aan kan
doen.
)pinie waar net t
vreemdelingen radio-omroep
Verkrotting
Vervolg van pagina 1
mee de onafhankelijkheid van de om
roep gewaarborgd is. Als men in
ogenschouw neemt, dat bijvoorbeeld
Brabant honderdeenendertig ge
meenten telt, dan zou het best kun
nen zijn, dat een paar van die ge
meenten menen niet genoeg aan hun
trekken te komen bij de regionale
omroep van hun provincie.
Gevolg daarvan zou kunnen zijn, dat
bij de jaarlijkse begrotingsbehande
ling in dergelijke gemeenten wordt
Enkele van de Turkse christenen in de Amsterdamse kerk De Duif.
nng in dergelijke gemeenten wordt jrTi i i "ii*i i ii 4
waarde voor gezinshereniging, dat de Toestand voor onderduikers onhoudbaar
elke cent die men moet betalen er één
te veel is. Dat kan bij voorbeeld ook
als de omroep de raad of het college
betrokkenen over passende woon
ruimte dienen te beschikken, te laten
vervallen Zij meent, dat zulks eenv w
verdergaande verkrotting in de hand van B en W van dergelijke gemeenten
n...n.l,An T\« mrn.kniH hooft Ha
Staatssecretaris Haars
komen waarbij rekening wordt ge
houden met factoren als bevolkings
politiek, minderhedenbeleid, werkge
legenheid en ruimtelijke ordening.
De bewindsvrouw vond het nog te
vroeg om zo n plan op te stellen om
dat de regering haar standpunt over
onlangs verschenen rapporten over
illegale arbeiders en etnische minder
heden nog niet heeft geformuleerd.
ADVERTENTIE
dien.
om (I
7 Vei
Fleurop Interflora staat garant voor
uw bloemengroet. Koninginnegracht 135, 2514 AM Den Haag.
l.sum 4
i onze redactie economie
Vecht
IK J.
en-Nocl
»dam.
N HAAG De makelaars een kleine groep goeden niet te na gesproken maken nog
ids misbruik van onwetendheid onder het publiek. Dit blijkt uit een schriftelijke
sioiif'cproef dk 116 Consumentenbond heeft gedaan onder elfhonderd makelaars in huizen en
Oud-Bier vierhonderd leden van de Consumentenbond. De uitkomsten van deze enquête worden
Drachtubliceerd in de Consumentengids van februari, die dezer dagen wordt gepubliceerd.
H. v
beeld is zelfs erg droevig, gezien het
feit dat het onderzoek werd gedaan
onder vierhonderd leden van de Con
sumentenbond, „die meer van cour
tageproblemen zouden moeten afwe
ten dan de gemiddelde Nederlander.
:hien, zo wordt verontschuldi-
opgemerkt, beginnen mensen
Jonsumentenbond wel vervelend
inden met het eeuwige gevit op de
(elaardij in onroerend goed. Maar
|hebben nieuw materiaal gevon-
Wisse dat érnstig te denken geeft over
nanier waarop vele makelaars in
lerend goed met hun cliënten
»an.
t moet je anders dan vitten op
en pelgroep zakenmensen die hun on-
ft zondmie klanten ten onrechte met
van k of onjuiste voorlichting en in-
kerkiend op de algemene onwetend-
rooral l—r. bedragen te veel kunnen laten
eren vden van al gauw enkele duizen-
ime vtguldens per transactie? Deze in
methc ogen ongerechtvaardigde ver-
zal in totaal gauw in de ton-
singen per jaar lopen," aldus de Consu-
nards Itenbond.
>or ke
dooFl°rmatie
beeld te krijgen van de infor-
die de makelaars over courtage
telaars-beloning) aan het publiek
ïrmon4n, werden de afgelopen jaren ze-
zong. lien honderd makelaars bena-
vler Ji door als ondeskundig particu-
de bette reageren op woningadverten-
Daarbij werd met name ge-
Igd naar de kosten, die verbonden
aan het kopen van een huis via
(makelaar,
sulenthts vijftien procent van hen ant-
>r de rdden eerlijk, dat het mogelijk is
chappler betaling van courtage een
)rmeef via een makelaar te kopen. Daar-
ndse hgen antwoordden niet minder
de sec vijfentwintig procent óneerlijk
hot het te laten bij de mededeling,
Courtage zal moeten worden be
oral rfl De antwoorden van de overige
de huig procent waren onvolledig of
C. J.g. zoals de opmerking ..courtage
voor Verschuldigd bij bemiddeling".
">ij werd verzwegen, dat er van
lddeling alleen sprake is, als
door de koper of verkoper
ikelijk opdracht is gegeven,
lit wordt de conclusie getrok-
dat vele makelaars vage voor-
ig geven, waarmee bewust of
ist het kwalijke systeem van
ree-zijdlge makelaardij (bemid-
voor zowel de koper als de
toper en daarvoor zowel de koper
Ie verkoper de rekening presente-
in stand wordt gehouden ten
van de cliënt.
Uit de reacties blijkt echter, dat ruim
de helft niet wist wanneer er wel en
wanneer er niet courtage moet wor
den betaald. Een kwart dacht zelfs,
dat bij het inschakelen van een ma
kelaar altijd courtage is verschul
digd.
Helemaal droevig wordt het genoemd
dat mensen, die ervaring hebben ge
had met makelaars, niet beter ant-
zou werken. „De overheid heeft de eens flink door de mangel heeft ge-
plicht voor de burgers te zorgen. Als haald in hun uitzendingen,
we deze voorwaarde loslaten. De progressieven vinden nu, dat
we éen van debelangnjlpte elemen- voor^omen moet worden, dat hier-
ten van onze gastvrijheid vallen, zei ^oor de omroepen zouden worden
ze. Verschillende Kamerleden wezen t»eïnvioeci in hun redactionele onaf-
er echter op. dat buitenlanders veel hankeiijkheid. Men meent, dat het
meer problemen bij het vinden van niet voidoendé is om die onafhanke-
woonruimte ondervinden dan Neder- ikheid met een redactiestatuut vei-
landers. hg wüien stellen of er wettelijke
De bewindsvrouw bleek niet bereid maatregelen voor te treffen, zoals de
de ruim dertig Turkse christenen die- minister zei.
om uitzetting te ontkomen zijn on- Ook als men tegen een beslissing van
dergedoken, opnieuw een kans op/ gemeenten om geen stuiver meer te
toelating te geven. Bij een individue- geven in beroep zou gaan bij de rech-
ter, dan zou dat geen oplossing bren
gen. Ten eerste, zo stellen de progres
sieven, zal een gemeente nooit hard
op zeggen, dat zij de geldkraan dicht
draait omdat de omroep haar minder
welgevallig is, en ten tweede kun je
het een rechter niet aandoen om over
zoiets zijn oordeel te vragen.
Regionale STER
De WD ten slotte vindt, dat de regio
nale omroep maar moet worden be
taald uit een regionale STER-recla-
me. Daar kan alleen D'66 enigszins in
meevoelen. De minister wijst die
vorm van financiering van de hand.
evenals PvdA en CDA.
De WD neemt in de hele stellingna-
me van de Kamer echter een sleutel
positie in. Deze fractie kan zich na
melijk scharen achter de motie van
het CDA, met die speciale financie
ringswijze, ofwel achter die van de
progessieven. Volgens Keja (WD) die
veel waarde hecht aan de onafhanke
lijkheid van de redactie van een om
roep, moet er namelijk wel iets gebeu
ren. Naar zijn mening is het te gek.
dat niemand het met de minister eens
is, maar dat mevrouw Gardeniers
door de verdeeldheid toch zo een be
leid kan uitstippelen. Of de WD dan
zal kiezen voor een centrale financie
ring of voor een gedeelde, moet nog in
de fractie van deliberalen worden be
sproken. Voor de STER-idee lijkt in
ieder geval in de Kamer geen meer
derheid te vinden.
Minister Gardeniers heeft nog geen
oordeel gegeven over de diverse mo
ties van de fracties. Zij wil eerst nog
met het kabinet overleggen wat er
moet gebeuren. „Zo maar" opcenten
(ongeveer twee gulden) op de Om
roepbijdrage heffen, kan namelijk
niet zonder gevolgen worden doorge
voerd: de koopkracht van de luiste
raars en kijkers is immers in het
geding. En daarover beslist niet al
leen de minister van financiën
Anderzijds is de regering voorstander
van een slechts aanvullende financie
ring door het rijk, die wel mogelijkhe
den open laat via de luister- en kijk-
bijdrage. Mevrouw Gardeniers heeft
toegezegd, een oordeel te zullen ge
ven over de ingediende moties, voor
dat de Kamer daarover zal gaan
stemmen.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een groep van ruim zestig mensen verblijft deze week in de Amsterdamse
kerk De Duif om de aandacht levend te houden voor het lot van de uit Turkije gevluchte
christenen. De actie die gisteren begon en drie dagen duurt, sluit aan bij de traditie van de
christen-Turken om drie dagen te vasten.
De actie wordt uitgevoerd door dertig
christenen uit Turkije en ongeveer
evenveel Nederlanders, die zich soli
dair willen verklaren met de in ons
land ondergedoken Turkse christe
nen. Tijdens de vastenactie worden
uiteenzettingen gehouden over de po
litieke en juridische situatie in Tur
kije, vertellen ooggetuigen hun bele
venissen in Turkije en wordt een
kerkdienst gehouden.
Volgens de actiegroep „41 plus", die
de vastendagen heeft voorbereid on
der het motto „Vier maanden onder
gedoken, dit is te gek", wordt de
situatie voor de ondergedoken chris
ten-Turken onhoudbaar. De ongeveer
veertig Turken, die zich (sommigen
met vrouw en kinderen) verstopt hou
den, verkeren al vele maanden in een
onzekere situatie. Zij kunnen niet de
straat op en worden in hun geïsoleer
de situatie ook nog geremd door ern
stige taalproblemen.
Sint Jan
In april vorig jaar vluchtte een groep
Syrische christenen de Sint Jan in
Den Bosch in. Ongeveer honderd van
hen kregen na de bezetting alsnog
een verblijfsvergunning, honderd an
deren mochten een uitspraak van de
Raad van State over hun beroep af
wachten. Een volgens staatssecreta
ris Haars van Justitie „zorgvuldig sa
mengestelde lijst" vermeldde de na
men van 41 Turken, die onmiddellijk
het land moesten verlaten. Van deze
41 zijn er inmiddels twee uitgezet en
hebben drie Turken het land op eigen
gelegenheid verlaten. Vijftien men
sen zijn ondergedoken. Drie van de 41
hebben inmiddels een verblijfsver
gunning gekregen, zeven anderen
ADVERTENTIE
woordden dan mensen zonder die er
varing. Hieruit wordt geconcludeerd,
dat deze mensen van de omgang met
makelaars niet wijzer zijn geworden.
Verbieden
De slotconclusie van de Consumen
tenbond is, dat er maar één middel is
om het kwaad echt uit te bannen. Dat
is die twee-zijdige makelaardij ver
bieden. Want goede voorlichting van
makelaars blijkt een onmogelijke eis,
zolang twee-zijdige makelaardij is
toegestaan. Vele makelaars denken
twee heren te kunnen dienen en daar
mee ook bij twee heren courtage te
kunnen vangen.
Rente voor de maand februari.
De NMB Kapitaal
markt-Rentereke
ning geeft een rente die
een half procent boven
het gemiddelde rende
ment op aflosbare Ne
derlandse staatslenin
gen ligt. Een hoog ren
dement dus.
*Uw geld blijft
dagelijks opvraagbaar.
Over de opgenomen
bedragen berekent de
NMB een geleidelijk
afnemende retourrentc.
Folder met uitge
breide informatie bij
elk NMB kantoor ver
krijgbaar.
De NMB denkt met u met.
Van een onzer verslaggevers
LEIDSCHENDAM Ongeveer 150 leveranciers van informatie nemen in
augustus deel aan een proef die de PTT met viewdata gaat nemen. Bij dat
systeem verschijnen op een speciaal daarvoor ingericht televisietoestel
gegevens die de gebruikers telefonisch kunnen opvragen. De PTT heeft
gekozen voor de benaming „Viditel", omdat het voord „viewdata" velen
problemen blijkt op te leveren. De naam is een samenvoeging van de woorden
„vidi" („ik zag" of „ik zie") en „tel", de afkorting van „telefoon".
>emd jt
e syi
ragen(
tterc
st 1
droevig
gebrek aan kennis van de cliën-
jop dit gebied stemt de Consu-
htenbond somber. Het algemene
De proef gaat een jaar duren.
De directeur-generaal van de
FIT drs. Ph. Leenman, zei gis
teren dat de regering na af
loop daarvan op korte termijn
zal kunnen beslissen of het
systeem al dan niet wordt in
gevoerd. Leidraad bij die be
slissing wordt een rapport van
een commissie onder voorzit
terschap van het Eerste-Ka-
merlid dr. G. Zoutendijk, die
het experiment zal bege
leiden.
Eind 1978 heeft de PTT op de
Firato in Amsterdam voor het
eerst ruchtbaarheid gegeven
aan de mogelijkheden van het
viewdatasysteem. Sindsdien
is daarvoor volgens Leenman
grote belangstelling aan de
dag gelegd. In juli vorig jaar is
begonnen met de toepassing
van viewdata voor zogeheten
besloten gebruikersgroepen.
In tegenstelling met de open
bare proef die op komst is.
bepaalt daarbij de informatie
leverancier wie toegang heeft
tot de gegevens.
Leenman verwacht dat het ge
bruik van viewdata in Neder
land voorlopig vooral zakelijk
van aard zal zijn. In de proef
periode kunnen maximaal
vijfduizend gebruikers wor
den aangesloten, maar waar
schijnlijk zullen het er niet
meer dan vierduizend worden.
Het merendeel daarvan zal
worden „aangebracht" door
de leveranciers, die er zich toe
hebben verplicht tegenover
de huur van vijftig beelden
één consument te stellen.
Daarmee wordt voorkomen
dat er straks wel leveranciers,
maar geen afnemers zijn. wat
Engeland bij de invoering van
viewdata is overkomen.
Computer
de computer tien cent per mi
nuut, plus het normale tele
foontarief. Tegen deze prijs
worden de meest uiteenlopen
de gegevens verschaft, va
riërend van statistische en fi
nanciële informatie tot bios
coop- en theateragenda's.
De aanbieding van Informatie
staat in beginsel iedere Neder
landse rechtspersoon vrij.
Kleinere leveranciers kunnen
zich aansluiten bij een zoge
noemde paraplu-organisatie,
waarvan zich er inmiddels
acht hebben aangemeld. De
lijst van informatieleveran
ciers bevat veel namen van
bedrijven waaronder de uit
geverijen sterk vertegenwoor
digd zijn en voorlichtings
instanties, maar ook van een
instelling als het Instituut
voor sexuele therapie, van de
Amsterdamse
Frans Wong.
seksuoloog
Op 31 maart wordt in Den
Haag de op een na grootste
viewdatacomputer van Euro
pa geïnstalleerd. Daarin zal
een lawine aan informatie
worden ingevoerd. De gebrui
kers Runnen de gegevens op
hun televisiescherm krijgen
door het computercentrum in
Den Haag te bellen, waarna
via een apparaatje dat zich
tussen telefoon en televisie
toestel bevindt, de signalen
uit de computer zichtbaar
worden gemaakt. De voor de
ontvangst benodigde televi
sietoestellen zullen door vier
fabrikanten op de markt wor
den gebracht.
Een abonnement op „Viditel"
kost voorlopig tien gulden per
maand. Daarnaast betaalt de
afnemer voor het gebruik van
Het bestuur van de Vereni
ging De Nederlandse Dag
bladpers. de organisatie van
directeuren van kranten.be
drijven, overweegt aan „Vidi
tel" mee te doen onder de
naam „Krantel". Daarbij zou
het zowel om Journalistieke
bijdragen ais om advertenties
gaan. Volgens de PTT zou
daarmee „een waardevolle
bijdrage aan de pluriformiteit
van de viewdatabank" wor
den geleverd. Ook elf verzeke
ringsmaatschappijen hebben
aangekondigd dat zij zullen
laten nagaan of zij aan „Vidi
tel" moeten deelnemen.
PTT-topman Leenman wees
er op dat nog vele kinderziek
ten moeten worden overwon
nen. alvorens Nederland een
volwaardig viewdatasysteem
rijk zal zijn. Zijn woorden wer
den kracht bijgezet door de
mededeling, dat een demon-
stratie van „Viditel" die de
PTT gisteren op het program
ma had staan, werd bemoei
lijkt door een mankement aan
de computer Het ANP. dat
zijn medewerking had ver
leend. bleek daardoor uren
lang voor niets te hebben
gewerkt.
schorsende werking, vier opschorting
van de uitzetting en drie gevallen
'worden nog onderzocht. Vier chris
ten-Turken zijn met hulp van het
bisdom Den Bosch in West-Duitsland
aan een verblijfsvergunning ge
holpen.
Sinds de bezettingsactie van de Sint
Jan en een kerk in Almelo is de aan
dacht voor het lot van de christen-
Turken volgens de actie „41 plus"
minder geworden. De vastentijd in
De Duif is onder meer bedoeld om de
leden van de Tweede Kamer tot actie
aan te zetten. „Het wordt hoog tijd
dat de Tweede Kamer zich met de
zaak van de christen-Turken gaat be
zighouden", aldus de Amsterdamse
advocaat mr. W. van Bennekom. „Het
is toch te gek dat we voor deze men
sen het recht moeten afdwingen om
tot in hoogste instantie hun zaak te
mogen bepleiten, zonder dat ze het
land worden uitgezet. Dat recht staat
nota bene in de wet."
Volgens mr. Van Bennekom hangt
het beleid van staatssecretaris Haars
van toevalligheden aan elkaar. „Het
hangt er sterk vanaf bij welke presi
dent je een kort geding tegen je drei
gende uitzetting voert." Staatssecre
taris Haars trekt zich volgens mr. Van
Bennekom niets aan van uitspraken
van de rechtbankpresidenten in Am
sterdam en Haarlem, waarin het rap
port van de Nederlandse ambassade
in Istanboel in twijfel wordt getrok
ken. Volgens dit rapport kunnen ge
vluchte christen-Turken zonder ge
vaar elders in hun land een nieuw
bestaan beginnen. De presidenten
hechten meer geloof aan het rapport-
Carragher van de Wereldraad van
Kerken, dat de toestand voor de
christenen in Turkije onhoudbaar
noemt.
Vermoeden
Afgelopen weekeinde heeft de politie
een twintigjarige Libanees over de
grens met België gezet. De man was
opgepakt in het Noordbrabantse
Schijndel en zou volgens een woord
voerder van Justitie betrokken zijn
geweest bij de bezettingsacties in de
Sint Jan in Den Bosch en in Almelo.
De politie had het sterke vermoeden
dat de Libanees opnieuw zou onder
duiken. als hij de normale periode
van zeven tot tien dagen zou krijgen
om het land te verlaten.
Volgens de woordvoerder van Justitie
mag de politie een illegaal in ons land
verblijvende buitenlander direct over
de grens zetten, als er gevaar voor de
samenleving bestaat of als er een
sterk vermoeden bestaat dat de bui
tenlander zich aan zijn uitzetting zal
proberen te onttrekken door onder te
duiken. Volgens de actiegroep „41
plus" heeft de Libanees door de dlrec
te uitzetting geen kans gekregen om
tegen zijn uitwijzing beroep aan te
tekenen. Of er sprake is van een sterk
gewijzigd optreden van Justitie en
politie, kon de groep niet zeggen
„Het zou ondenkbaar zijn dat zo n
wijziging zich zonder medeweten van
de Tweede Kamer zou voltrekken",
aldus mr. Van Bennekom.
„Ik weet. dat ik te laat ben, maar ik
moest honderden hongerige vogels
voeren
