'ondeling examen ils onderwijstoets Ik spring er lekker uit. EG veroordeelt arrestatie Sacharow Middel tegen hemofilie een bijprodukt Schilderij door eigenaar 'gekaapt' WÉ* jerarengenootschap wil vervanging schoolonderzoek: CPN hekelt behandeling van Sacharow Eis personeel Van Gelder zou ingewilligd zijn Opmerkelijk geding voor rechtbank Friskies. Meer plezier van uw huisdier. Volgende week Kamerdebat over Olympische Spelen 'Als het wat wordt, een wezenlijke vooruitgang INDERDAG 24 JANUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET H S 3 onze Haagse redactie HAAG Het schoolondeizoek bij het mavo, havo en vwo moet worden vervangen door gtjjjn beperkt mondeling examen. Dat examen moet gaan over onderdelen uit een beperkt tal vakken en mag niet te veel tijd kosten. i de frt stelt het hoofdbestuur van het lerlandse Genootschap van Lera- ls fe (NGL) voor in een gisteren ver- ival «enen eindexamennota. De nota is tzalfioeld om tot een betere eindexa- geling te komen. De districten >edejn het NGL moeten zich er nog over buigen en vervolgens de alge- voorkne vergadering. Daarna zullen er vlaKjorstellen worden gedaan aan de ;ake*ering. 't -- I le nota wordt gepleit voor afschaf - elijkjg van het schoolonderzoek, omdat pt goj waarde ervan beperkt is en het Ket ijoolleven er al te zeer door wordt ondastoord Bij een beperkt mondeling iginkmen krijgt het hoogste leerjaar ndeer de betekenis van leerjaar, zo ren. frdt gezegd. t gaeindexamen wordt door het il kajfdbestuur nog steeds als beste k. Daluatiemethode gezien. Dat daar- idelljde cijferlijst anders wordt gewaar de (rd bij de „afsluiting" dan bij het ies dienen van „toelichtingsrecht" (tot emef vervolgopleiding) vindt het iten tfdbestuur niet per se verwerpe- ben L De pure toelaatbaarheid mag t meiter niet van het afsluitend exa- ezenjj afwijken, aldus het bestuur ■néns van „gemengd niveau" (bij- beeld voor het vak havo- en voor het andere vak mavo-niveau) beteke nen een indentiteitsverlies van het examen, vindt het NGL-bestuur. Het wijst daarom diploma's op gemengd niveau af. Bij het mavo wordt er nu al op twee niveaus per vak eindexamen afgenomen. Het NGL-bestuur vindt echter dat dit niet naar havo en vwo hoeft te worden doorgetrokken. mag nooit meer dan een derde van het eindcijfer bepalen. Dat het cen traal schriftelijk zwaar telt, wordt volgens de nota weer enigszins ge compenseerd door de mogelijkheid van een „tweede kans". Schriftelijk Twee keer Het centraal schriftelijk eindexamen moet volgens de nota zo worden inge richt dat de kandidaat desgewenst een tweede keer examen kan doen in maximaal de helft van het aantal vakken. Pas als het cijfer van het eerste examen bekend is, kan de kan didaat beslissen of hij aan een tweede ronde mee doet. Van de twee exa mens telt dan het hoogste cijfer. Achterliggende gedachte van dit „dubbele examen" is dat het centraal schriftelijk een gedeelte van het schoolonderzoek zal moeten gaan op vangen. Bovendien moet worden ge- probeert het veelgehoorde verwijt van „momentopname" te ontkrach ten. aldus de nota. De invloed van het voorstelde mon deling examen zal beperkt moeten blijven, vindt het hoofdbestuur. Het Wat de inrichting van het examen betreft stelt het NGL-bestuur voor elk vak schriftelijk te examineren en met name voor Nederlands en de mo derne vreemde talen ook een monde ling examen af te nemen. Het schrif telijk examen omvat, aldus de nota, net als nu, drie tijdvakken: twee voor en een na de zomervakantie. De eind examenkandidaat kan aan de eerste twee tijdvakken deelnemen en dege nen die (rechtmatig) verhinderd zijn, kunnen in het derde tijdvak examen doen. De mongelinge examens zou den (eenmalig) in de week na het eerste tijdvak afgenomen moeten worden. Indien het einddiploma recht van toelating geeft tot een vervolgoplei ding. dan kan die opleiding twee ver plichte vakken in het eindexamen pakket eisen. Voor die vakken moet dan ten minste een zeven worden bepaald en voor de overige vakken gemiddeld een zes. >rkei^n^aa^ za' de buitenlandse diplomatie een diner worden aangeho ld Ji. Ook Prinses Beatrix, Prins Claus, Prinses Margriet en mr. ter van Vollenhoven zullen daar aan deelnemen. ningin Juliana en Prins Bernhard bij aankomst bij het paleis op Dam, waar gisteren een nieuwjaarsreceptie werd gehouden voor in Nederland geaccrediteerde ambassadeurs en zaakgelastigden. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM De Commu nistische Partij Nederland (CPN) keurt de maatregelen die het Sowjet-bewind tegen de dissident Sacharow heeft geno men af. „Diens standpunten worden op dit moment kennelijk niet met argumenten en debat bestre den, maar langs de weg van een strafmaatregel," aldus een woordvoerder van de partij. „Een dergelijke methode van bestrijding is volstrekt vreemd aan de opvattingen van de CPN over socialisme en demo cratie. Als de maatregelen een reactie zouden moeten vormen op de koude oorlogsverklarin- gen van president Carter en de plannen tot boycot van de Olympische Spelen, dan be wijst deze wijze van reageren een slechte dienst aan de strij ders voor onspanning en vre de," aldus de CPN-woordvoer- der. CDA-deelnemer aan het debat, Amelsvoort, noemde het tekort ils het thans wordt geraamd, „on- [Ye«b|vaarclbaar h°og"- wilde zich vastleggen op de uitspraak van ibers inzake zeshonderd miljoen, vond het tekort „geen heilige Verder wees hij op eventuele gasbaten uit versnelde prijsver- ig, en vroeg om maatregelen om sparen door particulieren te be leren. (Als er meer zou worden 'aard. zou de overheid haar tekort "Jan^iakkelijker met staatsleningen iweri^nen dekken.) Korte stelde de volgende bezuini- Ingen voor: lag slevriezing van subsidies en over- t gebèidspremies op hun huidige le injveau; ïlling, ïeeft ïogere prijzen voor overheids- aniseiensten en welzijnsgoederen die ct opfeneden kostprijs worden gele- Jitgeird; werk :h vojAanzienlijk" terugdraaien van vanbt voornemen dit jaar het aantal chrtfonbtenaren en werkers in gesubsi- talinéeerde instellingen („trendvol- i. Oolkrs") met dertigduizend te laten ïeel ^enemen; ind. ambtenaren belastingen laten be- ieten kien over hun premieregeling voor gmidfekte kosten; ^.Geleidelijk aan inhouden van alle •erkeiciale Premies °P salarissen van 'er"etnbtenaren, net zoals dit jaar is igevoerd bij de sociale uitkerin- Èn („vereveningsbijdrage"); agaan of beperkingen mogelijk in daar waar twee of meer volledi ge sociale uitkeringen worden ge noten in een gezin; Afschaffing van aow in de maand van 65 worden, voor zover men die maand ook nog volledig salaris ont vangt. Kombrink (PvdA) zei over bezuini gingen van vier miljard nog in dit jaar: „Lukt nooit, onnodig, voorba rig. rampzalig voor het aantal ar beidsplaatsen." Uitvoerig betoogde hij waarom het nog wel eens zou kunnen meevallen met alle sombe re economische voorspellingen. De voorspelde inzinking in de Verenig de Staten blijft nog uit. Prof. Wei- tenberg, onderdirecteur van het Planbureau, heeft gezegd nu min der somber te zijn dan wat maan den geleden, en hij waarschuwde tegen fatalisme. Het financierings tekort zou nu best wat hoger mo gen dan in september beoogd, en de Nederlandse Bank zou een beetje goud kunnen verkopen uit de voor raad. Kombrink pleitte ervoor pas in juni definitieve beslissingen te nemen over drastische bijstelling van beleid. WORMER De werknemers die de vestiging van Van Gelder in Wormer bezet houden, hebben gisteravond vlak voor het aflopen van een door hen gesteld ultimatum van de raad van bestuur een telex ontvangen waaruit zij afleiden, dat al hun eisen (o.a. geen sluiting van het bedrijf) zijn ingewilligd. Districtsbestuurder Y. Boersma van de industriebond FNV zei gisteravond, dat hij de leden van zijn bond daarom zal adviseren, de bezetting vandaag op te heffen en de directie weer tot het bedrijf toe te laten. Van een onzer verslagge vers DORDRECHT De ge meente Dordrecht eist met een dwangsom van tiendui zend gulden per dag dat een onder een voorwendsel uit Dordrechts museum ge haald schilderij terstond wordt teruggebracht. Het voor een half miljoen verze kerde doek, „Stilleven met vruchten'' van de 17de- eeuwse Dordtse schilder Aelbert Cuyp is inmiddels echter door één der eigena ren voor 123.000 gulden ver kocht. De president van de Dordtse rechtbank, mr. H. van Zeggeren. zou het met zijn uitspraak in het door de gemeente Dordrecht aan gespannen korte geding, dat giste ren diende, dus niet moeilijk be hoeven te hebben. De gedaagde in een kort geding kan namelijk niet veroordeeld worden tot het doen van iets waar hij niet of niet meer toe bij machte is. In dit geval echter sprak de stadsadvocaat van Dordrecht, mr. J. van der Steenhoven, er zijn ernstige twij fel over uit of van een werkelijke eigendomsoverdracht wel sprake is geweest. Het schilderij was aangekocht door de heer H. J. van Kuijck en mevrouw J. H. van de Pol. De eerste had 40 procent van de koop som betaald, de tweede 60 pro cent. Omdat het vermoeden be stond dat het een werk van Ael bert Cuyp betrof brachten zij het naar Dordrechts museum om het te laten onderzoeken. De directeur van dit museum, drs. J. de Groot, stelde vast dat het doek inder daad een Cuyp was. Hij wilde het voor 150.000 gulden, te voldoen in termijnen, voor het museum ko pen. De kosten van een restaura tie ad 10.000 gulden zouden bij het doorgaan van de transactie voor rekening van het museum komen en zou niet door de eigenaren wor den betaald. Op 27 december 1979 kwam de heer Van der Pol naar het museum om het schilderij, zogenaamd om het te laten fotograferen, even mee te nemen. Dat was akkoord, maar er gingen wel twee suppoos ten mee. Vlak bij de fotograaf stapten zij alvast uit de auto van de heer Van de Pol. Tot hun grote verbazing reed die echter door om het al enige tijd tevoren verkochte schilderij linea recta in Limburg te gaan afleveren. Het ging in dit korte geding niet om deze vreemde gang van zaken maar om de vraag of een tot 1 april 1980 geldende bruikleenovereen komst was geschonden, in het bij zonder de daarin opgenomen be paling dat de gemeente Dordrecht het eerste recht tot koop zou heb ben. De heer Van de Pol ontkende dat zo'n overeenkomst mondeling of schriftelijk ooit was gesloten. Hij verklaarde zijn vreemde han delwijze uit angst voor het voorne men van mede-eigenaar Van Kuijck het schilderij uit Dor drechts museum weg te halen en het in Engeland te verkopen x Mr. Van der Steenhoven vo'dd dat een ongeloofwaardig verweer. Hij erkende dat nooit papieren voor een bruikleenovereenkomst wa ren ondertekend, maar toonde met bepaalde, schriftelijk vastge legde uitlatingen aan dat die wel feitelijk had bestaan. Zijn vraag was nu of het schilderij rechtsgel dig verkocht en geleverd had kun nen worden. Bovendien zei hij re den te hebben te geloven dat de verkoop een wassen neus is ge weest bedoeld als zet in een strijd tussen beide eigenaren om het be zit van het schilderij De president bepaalde bij tussen vonnis dat gedaagden de gelegen heid krijgen met stukken aan te tonen dat het schilderij verkocht en geleverd is aan de heer T. Alards te Geesteren. De suggestie om met diens medewerking het doek tot 1 april aan Dordrechts museum terug te geven, zal hij in de voortzetting van deze zaak op 5 februari overwegen, maar niet zonder de zekerheid te hebben dat de gemeente Dordrecht er geen beslag op zal laten leggen. ADVERTENTIE Ik wist het al lang: het lekkerste knabbelbrokje met vis heet Friskies. Sinds kort weten de mensen het ook. Want Friskies isonderworpen aan een test. Door mensen die altijd alles op een goudschaaltje wegen. Resultaat: allemaal plusjes. Plusje voor calcium. Plusje voor koolhydraten. Plusje voor ei witten. Plus voor zus en plusje voor zo. Plusjes voor al die dingen die zo goed zijn voor een poes. Geen wonder dat poezen het liefste Friskies knabbelen. Want een poes (heel anders dan een mens) eet het liefst wat goed voor haar is. En Friskies springt er lekker uit. Zo zit dat. 'ZIE OOK HET ONDERZOEK NAAR KATTE- EN HONDEVOER IN DE CONSUMENTENGIDS VAN JANUARI 1980 Van onze parlementsredactie DEN HAAG De lidstaten van de Europese Gemeenschap (waaronder Nederland) hebben besloten gezamenlijk in Moskou te protesteren tegen de maatregelen van de Russische autoriteiten tegen de dissident Sacharow. Dit besluit is gisteren in Rome genomen in het kader van de Europese politieke samenwerking. In diplomatieke kring wordt gewezen op het belang dat ook Frankrijk de gezamenlijke verontwaardiging over de behandeling van Sacharow deelt. Tot nu toe heeft Frankrijk zich veel milder getoond over de Russische in val in Afghanistan en de daaruit voortvloeiende verharding tussen oost en west dan andere westerse landen. De Europese Gemeenschap is minder eensgezind over de vraag of de verha ring van het Russische beleid tegen de dissidenten moet leiden tot boycot van de Olympische Spqlen in Mos kou. Ook de Nederlandse regering heeft over dit punt nog geen besluit genomen. In politiek Den Haag wordt Wel ver wacht dat de regering de Tweede Kamer zal volgen als de Kamer zich voor een boycot uitspreekt. De Ka mer wil hiervoer volgende week een debat met de regering. De CDA-bui- tenlandwoordvoerder J. N. Scholten zal de regering vandaag verzoeken volgende week in de Kamer een ver klaring over de internationale ont- wikkelinen af te leggen. Inmiddels hebben de meeste fracties in de Tweede Kamer gisteren ver klaard onder de huidige omstandig heden geen andere keuze te zien dan een boycot van de Spelen. Dat is ook het stahdpunt van het comité Olym pische Spelen en Mensenrechten, dat zijn beleid er op had gericht juist door deelname aan de Spelen een positieve verandering af te dwingen ten aanzien van het mensenrechten- beleid van de Sowjet-autoriteiten. Comité-voorzitter Van Thijn con stateerde gisteren bitter dat in plaats van vrijlating van politieke gevange nen het er nu eerder op lijkt dat er meer politieke gevangenen en banne lingen bijkomen. „De arrestatie van Sacharow is geen incident maar een teken van verharding in de binnen landse situatie in de Sowjet-Unie. On der deze omstandigheden vinden wij het niet verantwoord dat Nederland aan deze Spelen zou deelnemen. Ik verwacht dat ais de Tweede Kamer en de regering zich ook voor een boy cot uitspreken de Nederlandse sport bonden hier niet tegen in zullen gaan", aldus Van Thijn Het comité is echter bereid het boy- cotbesluit in heroverweging te nemen als de komende weken mocht blijken dat de Sowjetautoriteiten hun beleid ten aanzien van de dissidenten als nog veranderen Ook de PvdA-fractie heeft gisteren een definitief besluit over de boycot, waar men ln de huidige situatie wel voor is, uitgesteld tot april. De PvdA wil dat er een uiterste poging gedaan wordt om de koude oorlogsspiraal te doorbreken en de zaak van de men senrechten niet op zijn beloop te la ten. PvdA-fractieleider Den Uyl zal op de vergadering van de socialisti sche partijleiders op 5 en 6 februari in Wenen voorstellen om vanuit de soci alistische internationale contact met de Sowjet-Unie op te nemen teneinde door Piet Hagen MAASTRICHT Grote uitvindingen zijn wel vaker het toevallige bijprodukt van onderzoek op een heel ander terrein. Dat geldt ook voor het nieuwe middel ter behandeling van hemofilie (bloederziekte) dat nu door een groep onderzoekers in Maastricht is ontwikkeld. f ik ook wat hebben, omdat ik zo adelijk voor de oppas ben ge- st?" Prof. dr. H. C. Hemker, die het onderzoek heeft geleid, zegt daarover: „Eigenlijk waren we met iets heel anders bezig en is dit min of meer als een grapje begonnen. Maar als het wat wordt, dan is dit natuur lijk een zeer wezenlijke voor uitgang" Hemofilie-patiënten die soms enkele malen per week een bloedtransfusie nodig hebben om hun bloedstolling op peil te houden zullen het belang van deze vondst direct inzien. Zij zullen vaak gedroomd heb ben van middeltjes die op een makkelijker manier waren in te nemen. Want ook nu veel patiënten zich thuis kunnen behandelen, blijft het toedie nen van bloedprodukten via een injectie in de aders een ingrijpende zaak. Het probleem waarmee onder zoekers zaten was hoe je be standdelen van het bloed (in dit geval het stollingseiwit Factor VTID in de bloedbaan kon krijgen zonder recht streekse injectie. Vetbolletjes Het was immers duidelijk dat eiwitten die langs de omweg via de mond in het lichaam binnenkwamen gemakkelijk afgebroken werden voordat de bloedbaan werd bereikt. De onderzoeksgroep in Maas tricht is nu op het idee geko men om Factor VIII als het ware te verpakken in kleine vetbolletjes (llposomen). Pro fessor Hemker: „Al eerder wis ten we dat eiwitten en lipide zich makkelijk met elkaar verbinden. Met name Factor Vm bleek zich graag aan lipi de te héchten. Daar is het plan uit voort gekomen om de praktische toepassing hiervan nader te onderzoeken" Toen het eenmaal was gelukt een preparaat te maken dat over toediening aan patiënten kon worden gedacht, was het uiteraard de vraag of men dit middel zonder risico op men sen uit kon proberen. Eén van de vier onderzoekers van het team in Maastricht is echter zelf hemofilie-patiënt en hij bleek bereid om het medicijn bij wijze van proef in te ne men. Drie dagen achtereen heeft hij enkele eetlepels van de mede door hem zelf bereide drank verorberd. Stollingsfactor Het resultaat was positief. Zijn bloed stolde weliswaar minder snel dan direct na een transfusie, maar het bleef aanzienlijk langer op peil De hoge pieken die na een trans fusie optreden werden niet ge haald. maar daar stond tegen over dat de snelle afbraak in het bloed werd gecompen seerd. vermoedelijk doordat de stollingsfactor nu meer ge leidelijk vrij kwam. Om het preparaat te maken is wel vrij veel bloedplasma van donors nodig, maar de patiënt kan er waarschijnlijk langer mee toe Ook in andere opzichten rea geerde de onderzoeker/proef persoon goed Een nierbloe ding die zich vóór de behande ling had gemanifesteerd, kwam tot stilstand. Nadelige bijwerkingen traden niet op. Dit alles betekent nog niet dat de in Maastricht ontdekte methode al betrouwbaar ge noeg is om op grotere schaal toe te passen Het kan best zijn dat bij langdurige behan deling njet het nieuwe middel toch complicaties worden ont dekt. Zo moet men bedacht zijn op het risico, dat patiën ten anti-lichamen gaan aan maken tegen de eiwitten van donors. Dat probleem doet zich ook voor bij transfusie via de aders. Onderzocht moet worden of zulke im- muun-reacties eerder optre den wanneer het eiwit aan li pide is gehecht. Indien men dit risico voor patiënten te groot acht zouden eerst dier proeven nodig zijn. Te vroeg Het is nog te vroeg om nu al van een werkelijke doorbraak in de behandeling te spreken. Wel tekenen zich nieuwe per spectieven af. maar er moet misschien nog jaren geëxperi menteerd worden eer we we ten of toepassing op grote schaal inderdaad verant woord is. Dat neemt niet weg dat de ontdekking van het principe van toediening van een bloed- produkt via de mond een aar dig succesje is voor de onder zoekers in Maastricht. (Behal ve professor Hemker. zijn dat A. D Muller, W Th Hermens en R. F. A. Zwaai) Misschien kan men deze vondst ook zien als een eerste vrucht van de nieuwe opzet van universitai re research waarvoor men in Maastricht heeft gekozen. Door zich te concentreren op vier onderzoeksgebieden is de kans op resultaten groter. Eén van die gebieden is hart- en vaatziekten en daarbij speelt het onderzoek naar trombose een belangrijke rol. Als bijpro duct van dat onderzoek is het nieuwe middel tegen hemofi lie ontdekt na te gaan of er nog een positieve wijziging in het mensenrechtenbeleid haalbaar is. Het comité en de PvdA-fractie zeiden met kiem dat vooc hun de mensen rechtensituatie bepalend is voor d£ boycot en niet de Russische inval in Afghanistan. Dit is ook het stand punt van de D'66 fractie. De fractie van WD en CDA zien in de inval in Afghanistan op zichzelf al voldoende aanleiding tot een boycot en die aanleiding wordt door de arrestatie van Sacharow al leen maar versterkt CDA-woordvoer- der Scholten zei: „ik verwacht niet dat de Russen zich in verband met dë boycot uit Afghanistan zullen terug trekken. De vraag blijft echter of wij zomaar aan de Olympische Spelen deel kunnen nemen in een land dat zon daad van agressie heeft ge pleegd We moeten aan de wereld duidelijk maken dat we niet zonder meer accepteren. Dat moet gebeuren op een beperkte, incidentele manier zodat de belangen van vrede en ont- spanning niet blijvend geschaad wor den. De obycot van de Spelen is daér- toe een goed instrument, aldus Schol ten. De algemene voorkeur voor een boy cot in de Tweede Kamer werd giste- ren duidelijk niet gedeeld door dé fracties van CPN en PPR. PPR-frac- tieleider Beckers zei „zeer aarzelend" tegenover een boycot te staan „Ener zijds zie ik ook wel dat we niet vrolijk aan de Spelen kunnen mee doen alsof er niets gebeurd Ls. anderzijds ben Ik zeer bang voor het koude oorlogskli maat dat momenteel aan het ont staan is." De communistische fractieleider Bakker sprak zich ook tegen een boy cot uit Hij vond dit een veel te ver gaande reactie op de arrestatie van Sacharow. „Sacharow is geen vriend van ons, maar wij staan ook niet achter de maatregelen die de Sowjet autoriteiten tegen hem hebben geno men. Wij hebben daarvoor geen enke le waardering", aldus Bakker De sportbonden hebben tot nu toe niet gereageerd op de roep om een boycot in verband met de zaak Sa charow Zij wachten eerst het kabl netsberaad vrijdag en het daaropvol- gende overleg met de bonden af Wie wil ons helpen Wij zoeken peetouders voor 500 kinderen Met een klem bedrag van f 35 - per maand, helpt u een kind aan onderdak, voeding en onderwas U kuni natuurlijk ook een deel van de koelen op u nemen Voor nadere mformabe Stichting Tibetaanse Ontwikkeling Postbus 284 3100 AG Schiedam Tel 010-732343 Giro nr 1335533

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 3