JÜi
Sacharow monddood
Inkrimping Philips voor
kabinet onverteerbaar
Nieuw
Kiesuwkado
Carter winnaar in Iowa
i
landbouw
8
Tweede Kamer: nu Spelen boycotten
Scherpe reacties op verbanning binnen Rusland
Nieuwe Haagse/Nieuwe Leidse Courant
Trouw
Bewolking
HET WEER
KOERDISTAN B.V.
Bij NKF-vestiging Delfzijl nog eens 140 banen weg
Ontslag 32 man
Standard Electric
Arbeidsplaatsen
:oor het noorden
itaan op de tocht'
Aanslag op gebouw
van Aeroflot
in Amsterdam
Trouw
Oefent op papier
Cranten bezorgen
door kinderen
Bush verrassing bij republikeinen
Bezorg Trouw een nietrwe abonnee
Lees een krant met overtuiging: TfXH/W
iet
rouw
H 38STE JAARGANG NR 10856 WOENSDAG 23 JANUARI 1980
Veel bewolking en nu en dan buien Middagtemperatuur ongeveer vi|f
graden. Zuidwesten wind in het binnenland matig windkracht 4. aan de kust
af en toe krachtige windkracht zes
Morgen en overmorgen opklaringen en vooral aanvankelijk nog een bui In
de nacht en ochtend temperaturen om het vriespunt.
Zon op: 08 31. onder 17 09 Maan op 11.55 onder 00 40
1969 Oosters tapijthuis 1C
Korevaarstr - Hogewoerd - Leiden
Tien jaar vertrouwd (n de randstad
Oat vieren wij met u met speciale.
Jl BI LEI MAASBIEDLSCEN
ouderwetse service - volop parkeren
LOSSE NUMMERS 65 CENT
0
TO
Pagina 2:
Vrijzinnigen en
hun
ontwikkelingsgang
Pagina 7:
Strauss loopt
Schmidt voor de
voeten
Pagina 3:
Nog steeds te veel
ziekenhuisbedden
Pagina 9:
Kans op staking
havenslepers klein
Pagina 11:
Boeren moeten
beter inspelen op
wens consument
Pagina 5:
Opsporing van
oorlogsmisdadigers
doorkruist beleid
Pagina 4.
W. C. Brouwer, een
bijzonder keramist
Van onze pariementsredactie
DEN HAAG De regering en de
Tweede Kamer hebben gisteren
verontwaardigd gereageerd op de
maatregelen die de Russische re
gering heeft genomen tegen Sa-
charow. In de Kamer nam alge
meen de druk toe om de Olympi
sche Spelen in Moskou dit jaar nu
maar te boycotten. Premier Van
Agt, minister Van der Klaauw en
staatssecretaris Wallis de Vries
(CRM-sportzaken) hebben giste
ren een eerste overleg over 2en
mogelijke boycot gehad, overi
gens nog vóór het nieuws over
Sacharow bekend was. Volgende
week zullen de bewindslieden een
gesprek over deze zaak hebben
met het Nederlands Olympisch
Comité en de Nederlandse Sport
federatie.
Het ministerie van buitenlandse
zaken gaf naar aanleiding van Sa
charow de volgende verklaring
uit: „De Nederlandse regering is in
ernstige mate geschokt en veront
rust door de berichten over de
arrestatie van Sacharow. Als deze
berichten waar zijn dan betekent
dat een ernstige schending van de
letter en geest van de slotakte van
Helsinki (over de Europese veilig
heid en samenwerking-red.) en de
daarin neergelegde beginselen
van de eerbiediging van de rech
ten van de mens," aldus de verkla
ring van de regering.
Alle Kamerfracties met uitzon
dering van de CPN en DS'70
hebben in een verklaring hun be
zorgdheid en verontrusting geuit
over de verbanning van Sacharow.
„Er tekent zich in de Sowjet-Unie
na de agressie in Afghanistan een
verharding af van het interne be
leid. Dit is zeer schadelijk voor de
mogelijkheden van dialoog en
ontspanning." aldus de verkla
ring. Verscheidene Kamer
fracties zullen zich dezer dagen
nader beraden over de vraag of
Nederland de Olympische Spelen
in Moskou nu definitief moet boy
cotten.
Van Thijn (PvdA) tevens voorzit
ter van het comité Olympische
Spelen en mensenrechten, was
zeer uit het lood geslagen door de
berichten over Sacharow. „Deze
zijn bij mij als een bom ingesla
gen. Het is een slag in het gezicht
van degenen die de dialoog-ge-
dachte aanhangen, die dachten
dat via de dialoog de betrekkin
gen met de Sowjet-Unie en de po
sitie van dissidenten daar verbe
terd kunnen worden." aldus Van
Thijn. Hij zag in de huidige situa
tie weinig andere mogelijkheden
dan over te gaan tot een boycot.
Zijn opvattingen werden gedeeld
door het CDA-kamerlid Hans de
Boer. tevens lid van het commité,
zo zei deze desgevraagd. Tot voor
gisteren hoopte het comité dat de
situatie van de dissidenten in de
Sowjet-Unie zou kunnen worden
verbeterd door juist wél aan de
Spelen mee te doen. Men ging er
van uit dat de aanwezigheid van
zovele westelijke sportlieden en
Journalisten mogelijkheden tot
contact met de dissidenten en
daardoor hulp voor hun proble
men zou kunnen opleveren. In de
nu ontstane verharding van het
binnenlandse regime lijken de
kansen daarop echter minimaal
geworden.
pisteren is ook in Europees ver-
oand weer over de mogelijke boy
cot van de Spelen beraadslaagd.
Dit naar aanleiding van de oproep
van Carter hiertoe. De opstelling
van de Europese partners was
aanvankelijk terughoudend, het
is niet bekend in hoeverre dit on
der invloed van de maatregelen
tegen Sacharow zal veranderen
MOSKOU, WENEN (Reuter, AFP. AP) Andrej Sacharow, de bekendste Russische
dissident en winnaar van de Nobel prijs voor de vrede is samen met zijn vrouw, Melena, door
de Russische politie in Moskou gearresteerd. Volgens zijn schoonmoeder, Gregroriewna
Bonner, is het echtpaar Sacharow verbannen naar de stad Gorki, aan de Wolga ten oosten van
Moskou. Deze stad is gesloten voor buitenlanders.
Uit de hele wereld zijn gisteren scher
pe en bezorgde reacties gekomen op
de maatregelen van de Russische au
toriteiten, die tot doel hebben de be
langrijkste criticus van de Sowj et-
autoriteiten te isoleren van corres
pondenten en buitenlander.
Bezorgd
loor een verkeerde wisselstand is gistermiddag vlakbij het centraal station in Rotterdam een uit
iouda komende trein uit de rails gelopen en tegen de pijler van een viaduct gebotst. De stuurcabine
'erd totaal verwoest, maar de machinist liep slechts lichte verwondingen op.
Meer bijzonderheden op pag. 3
De Amerikaanse regering is „diep be
zorgd" over de verbanning van Sa
charow, zo zei gisteren de woordvoer
der van het ministerie van buiten
landse zaken, Hoddlng Carter. Op de
ADVERTENTIE
fl/#/23/24/25/26jan.
igelijks vt-)n 9 30 -17 uur. toegang f S 50
amsterdam rdl
'in-Toeganq -bilietten bij NS-stations
liet
jieeti
Van onze sociaal-economische redactie
DEN HAAG De reorganisatie van Philips waarmee 1.500 arbeidsplaatsen gemoeid zijn is
voor het kabinet een onverteerbare zaak. Dat zei minister Van Aardenne van economische
zaken gisteren na een gesprek dat hij en minister Albeda (sociale zaken) met de vakbonden
hadden over de reorganisatieplannen. Intussen werd bekend dat de komende jaren nog eens
140 arbeidsplaatsen verloren gaan bij de Delfzijlse vestiging van Philipsdochter NKF.
vraag of Sacharow welkom zou zijn in
de Verenigde Staten antwoordde hij
dat Sacharow welkom zou zijn in elk
land dat de vrijheid lief heeft. Vol
gens de eerste berichten zou Sacha
row namelijk het land uitgezet wor
den. Woordvoerders van de Oosten
rijkse politie maakten bekend dat
zijn naam op de passagierslijst stond
van een vlucht uit Moskou naar We
nen, maar dat hij niet in de Oosten
rijkse hoofdstad was aangekomen.
De Britse regering heeft de Sowjet-
Unie laten weten met haar actie te
gen Sacharow opnieuw te hebben be
wezen de ontspanning tussen Oost en
West niet serieus te nemen. De Russi
sche ambassadeur in Londen, Nikolaj
Lunkow, moest op het matje komen
om de Britse protesten in ontvangst
te nemen.
EG
De vice-voorzitter van de Europese
Commissie, Lorenza Natali, heeft in
naam van de Europese Gemeenschap
de verbanning van Sacharow scherp
veroordeeld en gewag gemaakt van
de solidariteit van de EG met „deze
verdediger van de individuele vrij
heid". Ook Amnesty International,
de organisatie die zich inzet voor de
rechten van de mens toonde zich
„diep geschokt" en heeft onmiddel
lijk een brief gestuurd naar de Russi
sche ambassadeur in Londen.
De Internationale Liga voor de Rech
ten van de Mens heeft er in een tele
gram aan de Russische president Le
onid Breznjew op aan gedrongen Sa
charow onmiddellijk vrij te laten.
Het officiële Russische persbureau
Tass, dat de arrestatie bevestigde,
maar zweeg over het verbannings
oord, zei dat de autoriteiten Sacha
row al zijn nationale onderscheidin
gen hebben afgenomen „wegens on
dermijnende activiteiten". Volgens
Tass was Sacharow herhaalde malen
gewaarschuwd, maar dat hij deze
waarschuwingen naast zich neerleg
de en in plaats daarvan ln het open
baar „reactionaire kringen ln imperi
alistische staten" opriep zich te men
gen ln de binnenlandse aangelegen
heden van de Sowjet-Unie.
Russische ballingen in het Westen
zeiden dat de maatregelen tegen 'sa
charow een bewijs zijn van de slech-
«ter wordende binnenlandse situatie
in de Sowjet-Unie. Wladimir Boe-
kowskl, enkele Jaren geleden het land
uitgezet, zei dat de beslissing Sacha
row te arresteren alleen kon zijn ge
nomen door het politbureau, het
hoogste gezagsorgaan in het land. en
hij noemde de maatregel een nieuw
bewijs van de fascistische aard van
de machthebbers in Moskou.
Andrej Sacharow
DEN HAAG (ANP) - De Industrie
bonden FNV en CNV en de unie
BLHP zijn het na maanden onder
handelen met de directie van de Ne
derlandse Standard Electric maat
schappij (NSEM) in Den Haag eens
geworden over het collectief ontslag
van 32 personeelsleden De NSEM
wilde oorspronkelijk 155 werknemers
ontslaan De bonden accepteerden
dit „bod" van de 32 personeelsleden
nadat het bedrijf had toegezegd de
komende drie Jaar geen personeel
meer af te laten vloeien.
)EN HAAG (ANP) De tienduizend
lieuwe arbeidsplaatsen, die er in het
ader van het Integraal structuur-
ilan noorden des lands (ISP) zouden
noeten komen, dreigen op de tocht te
omen staan door de toenemende
iroblemen die zich op de noordelijke
rbeidsmarkt voordoen. Dat stellen
IWD en CDA in schriftelijke vragen
an minister-president Van Agt en
i ninister Van Aardenne van economi-
iche zaken. Zesduizend van de tien-
luizend nieuwe plaatsen zouden door
iet particuliere bedrijfsleven gereali-
eerd moeten worden.
Met name het verlies van 500 banen
in het toch al economisch zwakke
Noorden ligt het kabinet zwaar op de
maag. aldus Van Aardenne. Hij
noemde dat een extra klap voor de
werkgelegenheid in die regio. En wel
vooral omdat de overheid destijds
voor een spreiding van de Philipsbe-
drijven heeft gezorgd en een over
plaatsing van deze bedrijven naar het
Noorden heeft gestimuleerd.
Informatief
Het gesprek tussen de beide minis
ters en de vakbeweging had een infor
matief karakter. Minister Albeda kon
na afloop nog niet zeggen of het kabi
net verdere stappen gaat onderne
men tegen de Phiiipsplannen. Albeda
zei wel dat er binnenkort contact zal
worden opgenomen met Europees-
commissaris Vredeling om op Euro
pees niveau te gaan praten over het
Philips-beleid en het beleid van ande
re internationale bedrijven.
„Wij willen het overleg tussen de vak
beweging en Philips op dit moment
niet doorkruisen. We hebben vorige
week een informatief gesprek ge
voerd met de raad van bestuur van
Philips, en we zullen ons nu gaan
voorbereiden op een nader gesprek
met Philips en ons gaan verdiepen in
de achtergronden van het bedrijf,"
aldus minister Albeda. Hij zei verder
dat het kabinet zich zal beraden over
de vraag of de reorganisatieplannen
van Philips noodzakelijk zijn, en zo ja
of dat sociaal aanvaardbaar is.
De vakbeweging heeft het kabinet
gevraagd Philips niet financieel te
steunen, om op die manier de ar
beidsplaatsen bij Philips die op de
tocht staan, veilig te stellen „Dat
gebeurt niet elke dag dat de vakbe
weging dat vraagt." aldus Albeda.
Volgens bestuurder A. van der Veen
van de Industriebond FNV mag de
overheid geen financieel of bemidde
lend beleid voeren in de Philips-kwes-
tie, maar moet zij, samen met de
vakbeweging een front vormen tegen
het Philips-concern.
Bestuurder Van der Veen zei verder
dat de beide ministers niet duidelijk
antwoordden op de vraag van de vak
beweging of zij inderdaad dat front
zullen gaan vormen.
i Vervolg op pag. 3, kol. 3
AMSTERDAM (ANP) In Amster
dam is gisteravond een aanslag ge
pleegd op het gebouw van de Russi
sche luchtvaartmaatschappij Aero
flot aan het Singel. Onbekenden gooi
den daar rond zeven uur 's avonds
een molotov-cocktail tegen de gevel
van het gebouw. Deze kwam echter
niet tot ontploffing. Tot nu toe heeft
nog niemand de verantwoordelijk
heid voor de aanslag opgeëist, aldus
de politie. Eerder op de dag kreeg
Aeroflot een bommelding binnen. Dit
bleek loos alarm te zijn. De zaak heeft
onze grootst mogelijke aandacht, al
dus de politie.
Lauwersmeer. Of er een militair oefenterrein komt.
staat nog te bezien. Maar gevochten wordt er allang. Nu
gaat zelfs de provincie Groningen de minister van
ruimtelijke ordening voor de rechter slepen Een geheel
nieuw grapje. En de landsadvocaat was al zo moe.
ADVERTENTIE
penseeltje Wordt zonder oven
ovenhard.
ik doe alléén de 'Kleine
Krant'
WASHINGTON (AP, Reuter,
AFP) President Jimmy
Carter en in iets mindere
mate de republikein George
Bush zijn de grote winnaars
geworden van de eerste „voor
ronde" van de Amerikaanse
presidentsverkiezingen. Se
nator Edward Kennedy en
oud-gouverneur Ronald Rea
gan zijn nu de kandidaten die
zich waar moeten maken.
Carter behaalde bij de zogeheten cau
cus-stemming ln de graanstaat Iowa
59 procent van de Democratische
stemmen tegen 31 voor Kennedy. On
geveer tien procent sprak zich niet uit
en gouverneur Jerry Brown kreeg vol
gens de autoriteiten slechts een
handJevol Democraten achter zich.
De uitslag van, de eerste krachtme
ting in het verkiezingsjaar is maar
betrekkelijk.
De caucussen staan aan het begin
van een reeks stemmingen, die uitein-
delijk moeten resulteren in de aan- TclCtlGk
wijzing van de Democratische gedele
geerden die Iowa mag sturen naar de
Nationale Conventie in New York in
augustus. Iowa vormt daar 1,52 pro
cent van het totale aantal gedelegeer
den: 50 op de 3331.
De klinkende overwinning voor Car
ter Is vooral psychologisch van be
lang. Niet alleen heeft de president in
korte tijd de grote voorsprong van
Edward Kennedy omgezet in een for
se achterstand hij heeft ook aange
toond dat het graanembargo tegen de
Sowjet Unie gekritiseerd door zijn
rival en binnen en bulten de partij
de boeren ln Iowa niet in groten geta
le tot desertie heeft verleid.
Carters campagneleider Robert
Strauss deelde mee dat hiermee is
aangetoond dat impopulaire maatre
gelen de president niet hoeven scha
den. Volgens Strauss heeft Iowa laten
zien dat het nationaal belang op de
eerste plaats komt en dat men zich in
tijden van spanning rond de presi
dent schaart. „Ik meen dat Iowa van
daag tot de wereld heeft gesproken."
aldus Strauss.
Aanvankelijk beperkte Kennedy zich
tot de opmerking „We hadden het ini
Iowa beter kunnen doen" maar later
gaf hij toe de voorverkiezingen in
Maine en New Hampshire (eind vol
gende maand) te moeten winnen wil
hij ln de race om het presidentschap
kunnen blijven. Kennedy zal zijn tac
tiek niet veranderen en kritiek blij
ven oefenen op de leiderskwaliteiten
van Carter en op diens economisch
beleid De nederlaag in Iowa heeft het
Kennedy-kamp niettemin verrast en
teleurgesteld.
Zeker net zo'n tegenvaller is de uit
slag ln het republikeinse kamp voor
Ronald Reagan, de oud-gouverneur
van Callfomië en kandidaat voor het
Witte Huis in 1976 De verwachting
was dat Reagan zonder veel moeite
de meeste stemmen zou behalen
maar hij heeft zijn meerdere moeten
erkennen in George Bush, de voorma
lige directeur van de CIA en oud
ambassadeur bij de VN Bush haalde
34 procent van de republikeinse
stemmen tegen Reagan 27 Ver ach
ter dit tweetal eindigden Howard Ba
ker. de republikeinse leider in de se
naat met 14 procent en John Connal-
ly. de oud-gouverneur van Texas met
10 procent. Van de overigen kwam
Philip Crane op 7 en John Anderson
op 4 procent.
Boetseersel (A) Authentiek Slavisch
Boeiseerklei met verf in 3 kleuren en kleedje (C)
met fraai diermolief Als onder-
legger of voor de sier.
Schroevedraaierse. BI 4 Hou(en eicrdopjes (D)
Grote. kleine en kruiskopschroeve-
draaier in een Handgreepie met f «r,'A Wankhouwn h-"<«
nrmlagmeehamek. vnnr exlra gemak. "lan^ P1"'1«ndlopenie als
garantie voor zacht gekookte eieren
Maak iemand abonnee op Trouw, het ochtendblad met een over
tuiging. Uit erkentelijkheid ont\angt u een van deze kadoos naar
keuze
Naam nieuwe abonnee:
Adres nieuwe abonnee:
Pbstcode en plaatsGiro
Uw naam
Uw adres
fostCode en plaatsTel
Voor het kwartaalabonnement geldt voor de eerste belaalpenode
een welkomsikorting van f7
Kado naar keuze DA DB DC DD (aankruisen a u h l
Bon in een open envelop zonder postzegel zenden aan Trouw
Antwoordnummer 2792.1000 PA Amsterdam
Of bel 020-659388 (uitsluitend vooropgaven)
Voor bezorginformatie 020-913456.
