AR: temidden van woedende baren
^'Negen eredoctoraten aan VU
GENEZEN VAN KANKER
DEVERWACHTINGEN
VOORDE
KOMENDE TIEN JAAR
Aansluitingsprojecten
voor basisonderwijs
Volwasseneneducatie
moet breder van opzet
m
w:
}ij viering van het 100-jarig bestaan
Voorzitter Commissie Open School
Vijf buitenlandse
vrouwen opgepakt
ENSDAG 16 JANUARI 1980
BINNENLAND
TROUW/KWARTET P 9/RS 11/H 13
pe storm om „de dissidenten"
en alles d'r op en d'r an is nog
steeds niet geluwd. Zal zij
kunnen bedaren? Je zou zeg
gen. dat het in de AR-partij
cel erger gewoed heeft: over
minstens zo fundamentele za
ten En met minstens zo hevi-
>e persoonlijke aantijgingen.
Haar dat is toch altijd weer in
irde gekomen: omdat men
:ich, ondanks alle conflicten,
en diepste één voelde Het
goeiende CDA, met zijn ei-
;en manier van zijn, zijn ei-
;en stijl vormt kennelijk een
I ixtra complicatie, die men
liet moet onderschatten,
jaarom lijken enkele simpele
«schouwingen wellicht
lUttig.
'oorai ik behoorde niet tot de dlssi-
g enten hoewel ik hun benadering
an het probleem der kernwapens
njwel deel. Ik had daarvoor vooral
>vee overwegingen.
I
lk heb mij in november mee achter
Q e vertrekpunten geschaard. Dat
ffk mij een aanvaardbaar compro-
Mk nis wel ontwikkeling van nieuwe wa-
ensystemen, geen stationering, be-
^H erkte produktie Dat laatste was na-
mr I lurlijk vaag. onduidelijk. Je kon
t ir in het internationale overleg zo
door dr. A. Veerman
niet mee uit de voeten. Maar één ding
lag er voor mij in opgesloten, name
lijk dat die prodüktie voor ons pro
blematisch was. Ik dacht, hoopte al
thans. dat onze woordvoerders dat
aan de partners in het overleg vol
doende duidelijk zouden kunnen ma
ken; en dat daaraan nader te formule
ren consequenties verbonden zouden
worden. Na deze vertrekpunten was
een uitspraak: géén produktie mijns
inziens niet meer mogelijk. Dat was
niet consistent, zegt men vandaag.
Ik zeg iewoon: wat je weggeeft, ben
je kwijt zeker ook in de politiek. Na
eerst gezegd te hebben: beperkte pro
duktie kon men het kabinet niet meer
de boer op, het overleg in. sturen met:
géén produktie. Ja. sommigen had
den bij de vertrekpunten op dit on
derdeel juist een voorbehoud ge
maakt. Dat gaf hun moreel vrijheid
van handelen in de fractie. Maar in de
Kamer speelde dit mijns inziens geen
rol. Daar hadden zij in november die
beperkte produktie met hun stem ge
steund. Daar was het kabinet mee in
zee gegaan. Nu kon men in december
het roer voor het kabinet niet meer
omgooien.
2. Ook de komende dingen speelden
door mijn achterhoofd. De ervarin
gen van het kabinet in en om de
NAVO waren niet succesvol geweest
Het zou wel eens kunnen gebeuren,
dat men zijn standpunt in Brussel
niet overeind kon houden. Wat dan?
Het woord kabinetscrisis ging mee
spelen. Een crisis, dat is: eventueel
verkiezingen, met als inzet de NAVO.
de kernwapens, leek mij vrijwel on
mogelijk. in elk geval politiek niet het
juiste item. Daar komt bij, dat velen
in het CDA allergisch zijn voor een
crisis, waarbij de fractie eigen men
sen laat vallen; KVP-ers met name na
de motie-Schmelzer; ARP-ers hebben
nog herinneringen aan de motie-Van
Eibergen. Een kabinetscrisis als con
sequentie en daar moest men
mijns inziens toch wel mee rekenen
zat er redelijkerwijs niet in. Ik denk,
dat ook dit punt mij uit de gelederen
van de dissidenten heeft gehouden.
Maar het eerste punt was al vol
doende.
Nuchter
Wanneer men nu zou zeggen, dat dit
geen principiële benadering was. wel
dan meen ik dat dit misschien wel zo
is of lijkt. Het is een nuchtere afwe
ging van de situatie. Maar Anema
heb ik horen zeggen, dat alle politiek
per definitie praktische politiek is.
Principiële politiek is een bepaalde
vorm van praktische politiek, name
lijk praktische politiek, die rekent
met beginselen. Maar wel door en
door praktisch. Als men de dissiden
ten een verwijt kan maken, dan is het
slechts, dat zij dit te weinig in hun
stellingname verwerkt hebben. Want
hun standpunt was wel doortimmerd.
Het zicht op het diabolisch karakter
van de kernwapens is in de loop van
de jaren zestig in AR-kring gegroeid.
Bij de voorbereiding van het program
van 1971 heeft dit geleid tot een diep
gaande discussie, die van meet af ook
is overgebracht in de gesprekken van
de samenwerkende partijen. Van het
begin af aan is de leidende gedachte
geweest, dat wij solidair moeten zijn
met het atlantisch bondgenootschap,
Ja. maar tevens ook de rol van de
kernwapens willen terugdringen. Dat
mag ons zelfs meer geld kosten, zo
stelde men, wanneer wij namelijk
deswege meer willen doen aan con
ventionele bewapening. Die denkwij
ze is nu, rond 1980, de leidende gewor
den. Terugdringen van de rol van
kernwapens, dat is onze duidelijke
uitgesproken inbreng in de NAVO.
Zo ligt het accent in het program 1977
(weer) en is het in de afgelopen jaren
gevoerde beleid geweest. Niemand
kan ontkennen, dat de dissidenten
zich heel duidelijk in deze koers be
wogen lebben. Het staat voor mij
vast. dat de ontwikkeling van ons
politiek denken zich verder bewegen
zal in de richting van de hier aange
duide visie. Maar men moet wel be
denken welke een enorme wijziging
dat met zich brengt in het vanouds
bestaande christen-democratisch
denken (lk mag de drie partijen hier
wel over één kam scheren) over de
taak van de overheid, over gezag en
veiligheid. De dissidenten hebben
zo gezien te veel haast gehad. „Te
vroeg gelijk gehad hebben" is in de
politiek geen positieve beoordeling.
Maar in een partij moeten zulke kop
lopers er wel zijn!
Niet voornaam
Vanwaar nu deze te lang durende
storm? Twee punten trekken daarbij
vooral mijn aandacht. Ik meen, dat
met name op die 19e december door
het kabinet geen voornaam beleid is
gevoerd. De wijze waarop dichte
mistbanken werden gelegd om de fei
ten te verhullen maakte een normaal
politiek verkeer onmogelijk. De heer
Van Agt deed mij in de dagen, dat hij
de politiek niet minde en zich daar
niet in thuis voelde, weldadiger aan.
Ik vrees, dat dat te politieke optreden
van de minister-president helaas nog
nawerkt. Nog nawerkt bij hen vooral,
die toch al met onlust op die avond
terugzien: en die onlust maakt tot
een verklaarbare wrevel
Die wrevel was er in sterke mate bij
de AR-leden van de programcommis
sie, die er aanleiding in vonden hun
werkzaamheid als zodanig op te
schorten. Ik heb daar begrip voor.
maar vind toch hun reactie te impul
sief en te emotioneel. Ik moet dan
denken aan Groen van Prinsterer. die
na de aanneming van de schoolwet
van 1857 zijn teleurstelling in wie hij
zijn vrienden dacht, uitte door te be
danken als lid van de Kamer. Dat is
mij in mijn jonge jaren altijd voorge
houden als een groots moment. Ik
heb dat nooit begrepen.
Wat heeft hij er in de politiek, in de
onderwijspolitiek mee bereikt? Het
zou alleen zin gehad hebben als hij
buiten de Kamer nuttiger werk zou
hebben kunnen doen in de politieke
strijd dan erin. Groen is in 1862 in de
Kamer teruggekeerd; lk ga daar niet,
verder op in. constateer dat Groen
toen toch weer heil zag in de parlé-
mentaire strijd. Wel, lk heb begrip,
veel begrip zelfs voor de teleurstelling
van deze drie vrienden. Maar zij zijn
door de partij op deze post in de
programcommissie gezet, omdat de
partij verwachtte, dat zij daar goed
werk zouden kunnen doen. Sterker
nog, lk ben overtuigd dat voor velen
in KVP en CHU en in ARP hun naam
al een program was. Niet dat dit van
zelf gaat. maar omdat zij zich voor
een goede politiek wilden inzetten.
Niet alleen de ARP, maar meer nog
het CDA heeft mensen als zij nodig.
Daarom hoop ik, dat zij, als de partij
een dringend beroep op len doet. hun
werk zullen willen hervatten.
Het pad van de politicus is er niet een
van de bloemetjes plukken in de
schone natuur maar van doorzwoe
gen. ook al is de weg bezaaid met
teleurstelling en tegenslag. Een grote
visie is één: doorzetten, volhouden
van wat naar iemands overtuiging
goed is, is twee. Wij kunnen niet zon
der belde.
Dr. A. Veerman is lid van de Tweede
Kamer voor het CDA.
Hl Van onze onderwijsredactie
AMSTERDAM De Vrije
ersiteit in Amsterdam
ter gelegenheid van haar
erdjarig bestaan negen
loctoraten verlenen. De
[octores zijn onder meer
dr José Bonino te Buenos Ai-
mr Yap Thiam Hien, ad-
rocaat in Jakarta, dr C F.
lamaby te Stockholm en de
leer H Algra, de vroegere
loofdredacteur van het
'riesch Dagblad.
ie eredoctoraten worden aangebo-
en tijdens een plechtige vergadering
p maandag 20 oktober in de Nieuwe
,erk op de Dam in Amsterdam. In
etzelfde kerkgebouw werd honderd
lar geleden eveneens op 20 oktober
openingsplechtigheid gehouden
de Vrije Universiteit.
)r. Bonino
Ie faculteit van de godgeleerdheid
dt het eredoctoraat verleend aan
José Miguez Bonino. de bekende
;enwoordiger van de bevrij-
ieologie in Zuid-Amerika. Als
tant neemt hij temidden van
ims-katholieke vertegenwoordi-
jjtl van deze theologie een geheel
eisen plaats in. Dr Bonino probeert in
de moeilijke situatie in Argentinië de
Jute relatie te leggen tussen geloof
en politiek. De betekenis van het
erangelie voor de armen heeft zijn
bijzondere aandacht.
Ook internationaal trekt het werk
van Bonino de aandacht. Hij is één
van de presidenten van de Wereld-
aad van kerken en levert een belang-
ijke bijdrage aan de discussies bin-
en de wereldraad over een recht-
aardige en verantwoordelijke maat-
chappij. José Migues Bonino gaf eni-
e tijd geleden enkele gastcolleges
an de Vrije Universiteit. Zijn promo-
is prof dr H. Kuitert.
Mr Yap
H. Algra
Mr. Yap
De faculteit van de rechtsgeleerdheid
verleent het eredoctoraat aan mr Yap
Thiam Hien te Jakarta, de onver
schrokken verdediger van de gevan
genen in Indonesië, die zelf ook elf
maanden zonder proces vast zat. Hij
heeft steeds het gevangenhouden van
de vele tienduizenden, omdat zij lid
waren van een politieke partij, onwet
tig genoemd. Op het ogenblik werkt
mr Yap Thiam Hien aan de verdedi
ging van een aantal studenten. Yap
bekleedt een aantal functies binnen
de Wereldraad van kerken en is lid
van de Internationale commissie van
juristen te Genève. Promotor van mr
Yap is prof dr I.A. Diepenhorst.
Mevrouw Kruyt
De faculteit van de geneeskunde
heeft eredoctoraten toegekend aan
mevrouw drs S. Kruyt. arts te Sura-
baja en drs F.E.R. de Maar, tandarts
te Den Haag.
Mevrouw Kruyt heeft zich bezlgge-
i'an onze parlementsredactie
)EN HAAG Tien combinaties van scholen hebben van
ninister Pais (onderwijs) het verzoek gekregen een plan te
naken voor de zogeheten aansluitingsprojecten basisonder-
ijs-voortgezet onderwijs. Aan de hand van deze projecten zal
'orden bekeken hoe de problemen rond de aansluiting het
este kunnen worden opgelost.
k combinaties van scholen bestaan
it lagere scholen en scholen voor
iavo. lager beroepsonderwijs, havo
voorbereidend wetenschappelijk
nderwijs (VWO). De projecten zullen
ich richten op het ontwikkelen van
imenhangende schoolwerkplannen
oor het basisonderwijs en voor de
frste jaren van het voortgezet on-
erwijs. Daarbij zal ondermeer aan-
- acht worden besteed aan de leer-
'fopbouw.
t is bijvoorbeeld denkbaar dat be
lde onderdelen uit de lagere-
illeerstof, zoals rekenen, wiskun-
en taalonderwijs, beter in het
irtgezet onderwijs kunnen worden
leven Volgens minister Pais zullen
aansluitingsprojecten een bijdra-
kunnen leveren aan het selectie-
Ij maken van het basisonderwijs.
het voortgezet onderwijs. De bsstu-
ren van dagscholen voor lager be
roepsonderwijs, mavo, havo en vwo
zullen hierover binnenkort een circu
laire krijgen.
De projecten zijn een uitvloeisel van
de medio vorig jaar uitgebrachte re
geringsnota „schets van een beleid
voor emancipatie in onderwijs en we
tenschappelijk onderzoek".
Regering vraagt Italië
stop controle dieselolie
't keuzemoment voor bepaalde ty-
*n van voortgezet onderwijs zal ge-
lidelijk aan kunnen opschuiven,
neent hij.
'laatsen
k projecten komen in Vught en om-
«ving, Rotterdam. Zuldoost-Lim-
lurg. Leiden. Amersfoort. Enschede,
te Helder. Termunten, Zaanstad en
'oord-Limburg.
Unister Pais heeft ook nog andere
frojecten aangekondigd waarmee hij
*0 aanzet wil geven voor het door
deken van traditionele rolpatronen
jongens en meisjes. Deze pro
pten „keuzevrijheden" zullen wor
tel toegepast op de eerste fase van
DEN HAAG (ANP) - De Nederland
se regering heeft er bij Italië op aan
gedrongen een eind te maken aan de
maatregel dat personenauto's die dat
land verlaten niet meer dan tien liter
dieselolie in de tank mogen hebben.
Bij vrachtauto's is het maximum vijf
tig liter.
Staatssecretaris SmiLKroes heeft er
op gewezen dat het internationale
wegvervoer door de Italiaanse maat
regel en het extra oponthoud aan de
grens dat daar het gevolg van is. voor
een aanzienlijke stijging van de
transportkosten komt te staan.
8mlt-Kroes heeft zich met haar Fran
se en Duitse collega's tot de Europese
Commissie in Brussel gewend. De Eu
ropese Commissie zal Italië vragen de
maatregel in te trekken. Als Italië
weigert dan legt de Europese Com
missie de zaak voor aan het Europese
hof van justitie, aldus het ministerie.
houden met de toepassing van de
moderne klinische verloskunde en
gynaecologie. Zij heeft de verloskun
de gecombineerd met de zorg voor
baby's en kleuters, zo aan het begrip
„kraamkliniek" een brede betekenis JJ. AlfiTcl
gevend. Zij zette in de dorpen een
veelomvattende gezinszorg op. In een
tijd, waarin over een verantwoorde
gezinsplanning nog niet werd ge
dacht, wist zij velen te overtuigen van
het nut hiervan. Mevrouw Kruyt wist
al in een vroeg stadium de lokale
kerkelijke gemeente bij het medisch
en sociaal werk te betrekken. Haar
promotor is prof dr J.P. Kuiper.
Drs. de Maar
Drs F.E.R. de Maar is vooral bekend
vanwege zijn bijzondere bijdragen op
het gebied van de geschiedenis van
de tandheelkunde. In 1954 werd hij
aangesteld als beheerder van de
tandheelkundige afdeling van het
Utrechts universiteitsmuseum. Hij
slaagde erin een unieke verzameling
van historische voorwerpen op het
gebied van de tandheelkunde bijeen
te brengen. De verzameling is waar
devol voor het onderwijs in de tand
heelkunde aan alle universiteiten.
Promotor is prof dr P.A.E. Sillevis
Smitt.
Prof. Van Melsen
De eredoctoraten van de faculteit
van de wiskunde en natuurweten
schappen zijn voor prof. dr A. G. M.
van Melsen, emeritus hoogleraar aan
de Katholieke Universiteit te Nijme
gen en dr C. F. Barnaby, directeur
van het bekend vredesinsituut in
Stockholm.
Prof. Van Melsen heeft vooral aan
dacht voor de verantwoordelijkheid
van de natuurwetenschapper met
name van uit het christelijke ge
zichtspunt uit. Hij zet een groot
vraagteken achter de betekenis van
vergevorderde specialisaties. De be
tekenis van de wetenschap behoort
volgens hem te liggen in het geven
van opheldering van fundamentele
levensvragen van de mens en in het
verlichten van zijn nood en lijden
Prof. Van Melsen was voorzitter van
het centrum aan de Nijmeegse uni
versiteit, dat de relatie tussen weten
schap en christelijke inspiratie bestu
deerde. Promotor van prof. Van Mel
sen is prof dr H. Verheul.
trekt. Prof. Duby heeft gaandeweg
zijn terrein van onderzoek verruimd
met het terrein van de mentaliteits
geschiedenis. Hij betreft in zijn on
derzoek ook literaire bronnen, omdat
deze een werkelijkheid van een be
paald tijdstip weerspiegelen. De be
oefening van de geschiedenis, zoals
Duby voorstaat, relativeert de waar
de van de uitkomst van de andere
onderzoeken. Duby maakt een inter
pretatie en reconstructie van het ver
leden mogelijk, waarin aandacht
wordt gegeven aan de waarde van het
christendom in de samenleving. Pro
motor is prof. dr W. J. Wieringa.
Prof. Frielink
De faculteit van de economische we
tenschappen verleent een eredocto
raat aan prof. A. B. Frielink. accoun
tant en buitengewoon hoogleraar aan
de Amsterdamse universiteit. Zonder
universitaire opleiding heeft Frielink
op vele gebieden van de accountancy
een aantal originele en invloedrijke
publikaties van wetenschappelijk ge
halte voortgebracht. Zijn maatschap
pelijke verdiensten voor het accoun-
tantsberoep zijn groot. Zijn promotor
is prof. dr J. W. Schoonderbeek.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG De volwasseneneducatie moet een veel breder
draagvlak krijgen. Niet alleen de drie meest betrokken minis
teries (onderwijs en wetenschappen, CRM en sociale zaken),
maar alle departementen zouden zich ermee bezig moeten
houden. Bovendien zouden de politici, en de organisaties van
werkgevers en werknemers, er meer aandacht aan moeten
besteden.
Het eredoctoraat van de faculteit der
sociale wetenschappen gaat naar de
Prof. Van Melsen
heer H. Algra. de vroegere hoofdre
dacteur van het Friesch Dagblad. De
heer Algra wordt onderscheiden we
gens zijn verdiensten als commenta
riërend Journalist. In zijn werk richtte
de heer Algra zich vooral tot de groe
pen van de Nederlandse samenleving,
waaruit de Vrije Universiteit is voort
gekomen. Hij schreef voor het protes
tants-christelijk volksdeel over actu
ele gebeurtenissen en ontwikkelingen
op politiek en maatschappelijk ter
rein. Zijn visie ontleent de heer Algra
aan het evangelie. Hij heeft steeds
een markante bijdrage geleverd aan
de verschillende meningen binnen de
Nederlandse samenleving. Promotor
is prof. dr E. Diemer.
wel tegemoet komt aan de „geweldi
ge behoefte" aan volwassenenedu
catie.
Hij bepleitte onder meer een intensie
vere voorlichting en ook een financi
eel bredere opzet. Becijferd is dat een
nieuw beleid voor de volwassenene
ducatie zo'n 2400 miljoen gulden per
Jaar zal vergen. Trip vond het duide
lijk dat dit bedrag niet alleen door de
drie meest betrokken departementen
kan worden gedragen.
DEN BOSCH (ANP) De gemeente
politie van Den Bosch heeft vijf bui
tenlandse vrouwen opgepakt, die ille
gaal in ons land verbleven. De vijf
werkten in seksclubs in Den Bosch,
aldus heeft de politie bekend
al of het huidige ontwikkelingsbeleid gemaakt.
Dit zei dr F. H. P. Trip, voorzitter van
de Commissie Open School, gisteren
op een bijeenkomst in het ministerie
van onderwijs en wetenschappen, die
behalve door minister Pais (onder
wijs) ook werd bijgewoond door
staatssecretaris Kraaljeveld-Wouters
(CRM). Op deze bijeenkomst werd
het advieswerk van de Commissie
Open School en van de Commissie
bevordering plaatselijke educatieve
netwerken officieel afgesloten.
De commissies moeten plaatsmaken
voor een nieuwe coördinatiecommis
sie, die de introductie van de open-
school-werkwijze In buurt- en soort
gelijke instellingen (per 1 augustus)
moet gaan begeleiden.
Trip oud-minister van weten
schapsbeleid zei, dat er op korte
termijn geen allesomvattend en fi
nancieel goed onderbouwd beleid
voor de volwasseneneducatie valt te
verwachten. Hij vroeg zich bovendien
ADVERTENTIE
Dr Barnaby
Met het verlenen van het eredocto
raat aan dr C. F. Barnaby wil de Vrije
Universiteit haar betrokkenheid de
monstreren bij de discussies binnen
de kerken, de politieke partijen en
maatschappelijke groeperingen met
het probleem van de kernwapens. Als
natuurkundige heeft dr Barnaby zich
sinds 1971 toegelegd op het onder
zoek van de bewapeningsproblema-
tiek. Als directeur heeft hij het Sipri
(Stockholms International Peace Re
search Institute) weten uit te bouwen
tot een internationaal erkend insti
tuut. dat veel heeft bijgedragen tot
de bewustwording van de gevaren
van de bewapening.
Prof. Duby
Het eredoctoraat van de faculteit der
letteren gaat naar prof dr G Duby.
hoogleraar geschiedenis in Parijs. De
subfaculteit geschiedenis voelt zich
verwant met het werk en de zienswij
ze van prof. Duby, omdat hij bij zijn
onderzoeksmethoden de sociale gege
vens en de samenlevingsaspecten be-
NR 3 18 JANUARI 1980 - LOSSÉ VERKOOP 11.80 BJ ABONNEMENT M.50 WEEK
Libelle in gesprek met dp deskundigen
van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
over
40% van de patiënten geneest
De "doorbraken" in het onderzoek
Welke soorten kanker nemen af/toe?
en
