ournalisten oeten Iran nel verlaten 'r ra* Kenia vraagt terugtrekking Zuidafrikanen «ebroeders Castro ten strijde tegen onrust Amnestie onzeker in proces abinet-Gandhi beëdigd Westen moet krachtig antwoorden Zimbabwe Iet water in lenzine harder' 'Nog steeds aanwezig in Rhodesië' Leiders Portugese Revolutionaire Partij berecht Britse regering over Russische inmenging: DAG 15 JANUARI 1980 BUrTENLAND TROUW/KWARTET 7 d uit lea HERAN, WASHINGTON (Reuter, AP, AFP) Alle Ameri- tnse journalisten moeten Iran verlaten omdat zij „kwaad- dig nieuws" brengen over dit land. Deze maatregel is p <ugekondigd door de revolutionaire Raad, het hoogste poli- ormi e orgaan in Iran. üngj n HAritse en Westduitse collega's van an 3fcnerlkanen krijgen een ernstige lngbfschuwing van de Iraanse autori- ZiJ moeten hun nieuws bren- e vofoals de Revolutionaire Raad dat vernbiders moeten ze ook het land uit. nog verluidt moeten de Amerikaan- heb umallsten morgen al Iran verla- ibben. goedjer was het Journalisten al niet elljk toegestaan om de provincie it alsbeldzjan te bezoeken, omdat zij r de 1 eerlijke verslaggeving van de kamgirte nissen in Tabriz hadden -uimtt Verenigde Staten zijn niet van zich te laten ontmoedigen door lussische veto in de Veiligheids- ,en gaan toch door met het opleg van economische sancties tegen J Een verklaring van het Witte j sprak gisteren van een daad van tiek cynisme" na het veto van ;ou, dat in buurland Afghanistan val heeft gedaan. De VS gaan nen met andere landen de eco- he sancties uitvoeren. waarschuwt de buurlanden gebied van de Perzische Golf liet in te laten met acties die ng hebben op de veiligheid in •at vanOrmuz. Deze wordt ge- t voor het vervoer van de helft olie van westerse landen. De geestelijk leider ayatollah ineini heeft gisteren het Russl- Verkiezingen DKIO (AFP) Een groep Ja- |nse onderzoekers heeft een jtobrandstof ontwikkeld •armee het vermogen van de sotor tien procent zou worden ^gevoerd. Het mengsel be- ^at uit zeventig procent ben- ne, dertig procent water, en 1)1 procent emulgator. Deze ^tste zorgt ervoor dat het tengsel zich niet scheidt in Jn laag water onderin de tank ■n laag daarbovenop drijven- benzine. t bericht uit Tokio vermeldt t welke invloed dit systeem het benzineverbruik heeft. De verkiezingsstrijd heeft ln Teheran het probleem van de Amerikaanse gijzelaars op het tweede plan ge bracht. In de Iranse hoofdstad is de bevolking volledig inbeslag genomen door de verkiezingen van 25 januari. De grootste politieke partij in Iran heeft moeilijkheden met haar presi dentskandidaat die van Afghaanse afkomst zou zijn. De kandidaat van de IRP (Islamitische Republikeinse Partij) Jalaleddin Farsi is volgens de nieuwe Islamitische grondwet geen echte Iraniër. Zijn vader zou Afghaan zijn. Op achttienjarige leeftijd kreeg hij de Iraanse naUonalitelt. Zondag bracht Farsi nog een bezoek aan Khomeini. Hij wordt beschouwd ais de radicaalste kandidaat voor het presidentschap en is de belangrijkste rivaal van minister van financiën Bani Sadr. De bewoners van de „onrustige gebie den" mogen niet deelnemen aan de verkiezingen, zo verklaarde de minis ter van binnenlandse zaken Rafsan- Janl. Alleen in gebieden waar geen strijd aan de gang is worden stemlo kalen ingericht. sche aanbod om Iran te helpen bij het doorbreken van een eventuele blok kade van de hand gewezen. „Dit is een belediging van onze heilige over tuiging in het Iraanse volk want zo wel de misdadige VS als de Sowjet-' Unie moe weten dat wij ons met alle kracht zullen verzetten tegen elke schending van de Integriteit van ons land" zo zei De Sowjet-Unioe had zaterdag via de zaakgelastigde in Mexico dit aanbd gedaan. Khomeini gelastte de Revo lutionaire Raad en het ministerie van buitenlandse zaken een protest in te dienen bij de Russen, opdat de zaak gelastigde wordt onderhouden en een herhaling van een dergelijk beledi gend voorstel wordt voorkomen. Moskou ontkent dit aanbod te heb ben gedaan. De Iraanse minister van buitenlandse zake Ghotbzadeh heeft gisteren gedreigd dat alle Ameri kaanse gegijzelden ln de ambassade „voorgoed" worden vastgehouden, als de sjah niet naar Iran terugkeert. „Wij hebben een zeer definitieve pro cedure bedacht om het probleem op te lossen", zei Ghotbzadeh naar aan leiding vn de bezetting van de ambas sade. Van een onzer redacteuren AMSTERDAM De Kenlase president Daniel Arap Mol heeft gisteren protest aangetekend tegen de aanwezigheid van Zuidafrikaanse troepen ln Rhodesië en gedreigd zijn eigen Kenlase eenheid terug te trekken uit het vredesleger van het Gemenebest als de Zuidafrikanen niet het land De Rhodesische guerrillaleider Joshua Nkomo is teruggekeerd in Salisbury. Hij werd verwelkomd door een menigte van 120.000 mensen. Jan Halkes >i A„_ i iast veroorzaicen. zijn een aantai LISSABON In aanwezigheid van zes buitenlandse juridische waarnemers begon gisteren in zuidatrULaanse huurlingen aanwezig, Lissabon het omstreden proces tegen de leiders van de Revolutionaire Partij van het aldus muum. Proletariaat (PRP), Isabel do Carmao en Carlos Antunes. verlaten. Kenia heeft ongeveer veerig militai ren in het Gemenebestleger dat moet toezien op het handhaven van de wapenstilstand ln Rhodesië. Volgens de Britten, die het tot na de verkiezin gen. die van 27 tot en met 29 februari gehouden worden, voor het zeggen hebben ln Rhodesië zijn er nog alleen maar Zuidafrikaanse soldaten bij Beitbridge om daar de spoorlijn naar Zuid-Afrika te beschermen. De aan wezigheid van de Zuidafrikanen daar alleen ls voor de Kenlase president niet aanvaardbaar. Hij vindt dat de Britten aanvullende troepen moeten sturen om deze brug te bewaken. Op een persconferentie ln Amster dam verklaarde Dldymus Mutasa, lid van het Centraal Comité van de ZA- NU-vleugel van het Patriottisch Front, dat er ook op andere plaatsen in Rhodesië Zuidafrikanen aanwezig zijn. Volgens hem zijn deze militairen geïntegreerd ln de Rhodesische Vei ligheidstroepen. Ook in de hulptroe pen van bisschop Muzorewa die veel last veroorzaken, zijn een aantal Een ander lid van deze partij, even eens beschuldigd van bankovervallen en bomaanslagen, werd onlangs door een rechtbank in Aveiro, van rechts vervolging ontslagen. De rechter van Aveiro oordeelde dat zijn misdrijven vielen onder de amnestie die vorig Jaar november door president Eanes werd afgekondigd na een hongersta king van een maand door dertig PRP- ers in verschillende Portugese gevan genissen. Het is echter nog lang niet zeker dat de amnestie ook van toepassing zal worden verklaard op Isabel do Car mao en haar echtgenoot Carlos Antu nes. Zij worden naast heling en mede plichtigheid ook beschuldigd van „morele verantwoordelijkheid" voor de bankovervallen en bomaanslagen die in de periode 1975-1977 door de PRP zouden zijn gepleegd. De buitenlandse Juristen, onder meer afgevaardigd door de Liga voor de Rechten van de Mens ln België en de Franse Vereniging van democrati sche Juristen, noemden dit een vreemde beschuldiging die in de rechtsstaten buiten Portugal niet be kend is. Op een persconferentie zon dag spraken zij er hun bevreemding over uit dat de amnestie nog steeds niet op alle gevallen van toepassing is verklaard. Ook de linkse militairen en de eind 1975 weggezuiverde medewerkers van de Portugese radio en televisie hebben nog niets van de voor hen bedoelde amnestie gemerkt. In strijd met de rechten van de mens noemden de Juristen ook het feit dat de PRP'ers de eerste maanden van hun gevangenschap niet onder vier ogen met hun advokaten mochten praten. Ook zouden zij zelfs gefolterd zijn om bekentenissen af te dwingen. Verder ls het vreemd dat het voorarrest al meer dan achttien maanden duurt, terwijl een achttal leden van de PRP intussen wegens gebrek aan bewijs ln soortgelijke processen werd vrijge sproken. Niet vrijgesproken werden ln mei vo rig Jaar drie PRP-ers die een Jaar eerder het standbeeld van Salazar, de vroegere Portugese dictator, ln zijn geboorteplaats Santa Comba Dao hadden opgeblazen. Een van de be klaagden in dat proces, Jose Placldo, van hoe de PRP te werk was gegaan. Een paar maanden later werd hij we gens goed gedrag uit de gevangenis ontslagen. HIJ werd binnen de PRP algemeen als een Infiltrant van de politie be schouwd. Dat zou de reden zijn waar om hij ln november vorig jaar in Marlnha Grande vanuit een rijdende auto overhoop werd geschoten. Didymus Mutasa, die net uit Rhode sië komt, zegt dat de Britten zich niet aan het in het Lancaster House gete kende akkoord houden. Veel politie ke gevangenen zijn nog niet vrijgela ten, terwijl er ook nog steeds geen lijst ls van de mensen die de afgelo pen Jaren zijn geëxecuteerd. In Lon den was afgesproken dat alle politie ke gevangenen zouden worden vrijge laten. Het Zuidafrikaanse dagblad Rand Daily Mail bevestigde gisteren dat de gevangen nog steeds niet vrij zijn. Het blad ls ln het bezit van een brief waarin staat dat 23 leden van de ZAPU-vleugel van Nkomo gevangen zitten in de Wha Aha-gevangenls ln Rhodesië. De ZANU en de ZAPU die gescheiden de verkiezingen Ingaan en na de ver kiezingen weer gezamenlijk willen opereren, krijgen weinig medewer king van de Britse autoriteiten ln Salisbury. De topmensen van het Pa triottisch Front worden maar mond jesmaat toegelaten, de Invoer van verkiezingsmateriaal wordt bemoei lijkt en het is niet mogelijk oiiecou- pons te krijgen, aldus Mutasa Het Patriottisch Front wordt nog steeds negatief afgeschilderd in de Rhodesische media. Muzorewa, die van alle kanten financieel flink wordt gesteund, krijgt ook steun via radio en televisie. Mutasa verwacht dat dit weinig Invloed heeft op de verkie zingsuitslag. „Weinig mensen hebben televisie of geld om een krant te ko pen", zo zei Mutasa. Kritiek heeft het Patriottisch Front ook op het vluchtelingenbeleid. Per week mogen maar tienduizend vluch telingen worden toegelaten en dat ls veel te weinig, aldus Mutasa. Naar verluidt waren er 200.000 Rhodesi sche vluchtelingen ln de buurlanden tijdens de oorlog. Het Hoge Commis sariaat voor de Vluchtelingen in Oe- nève heeft de leden van de Verenigde Naties gevraagd 44 miljoen gulden bij te dragen voor de reparlëring van de Rhodesische vluchtelingen. De ZAPU van Nkomo gaat de verkie zingen ln onder de naam Patriottisch Front in tegenstelling tot de ZANU van Mugabe die onder eigen naam meedoet. LONDEN, NEW YORK (AFP, Reuter, AP) De Britse regering van premier Margaret Thatcher noemt de Russische invasie ln Afghanistan een ongekend buitenlands avontuur waartegen het Westen een krachtig en gezamenlijk antwoord moet geven. Dit heeft gisteren de Britse ondermi nister van buitenlandse zaken, Doug las Hurd, tegen het Lagerhuis gezegd. Hurd verving de Britse minister van gaf toen een uitgebreide beschrijving buitenlandse zaken, Lord Carrington, I DELHI (AFP, Reuter, AP) India's nieuwe premier, mevrouw Indira Gandhi, ls gisteren en met 14 ministers en zeven staatssecretarissen door de Indiase president Neelam Sajiva py beëdigd. De premier haalde in haar eerste toespraak voor de radio hard uit naar de ^Age regeringen en beloofde het Indiase volk te streven naar de opbouw van een;„sterk, JK^jerzekerd en onafhankelijk India". ADVERTENTIE nieuwe regering zitten geen die gedurende de Indiase ïstand onder Gandhi, waar- h 1977 een einde kwam, tot haar te adviseurs hoorden. Verder ook haar omstreden zoon San- i landhl geen postr gekregen in de re regering, zoals mevrouw LOOI Ihi overigens al voor de verkie- l n had beloofd. Mnlster van buitenlandse zaken Doemd de 58-jarige Narasimha ^^mfkomstig uit de deelstaat An- WJPradesJ. HIJ heeft niet eerder iltgemaakt van een federale re- N en I Morgen zal hij al zijn eerste j lïlandse gast ontvangen, name- le Britse minister van buiten zaken, Lord Carrington, die Afghanistan wil bespreken. De India- wordt dat hij een speciale politie- se oppositie heeft mevrouw Gandhi macht ln het leven zal roepen die een er al van beschuldigd af te wijken van eind moet maken aan het geweld India's politiek van niet-gebonden- tussen religieuze en kaste-groeperin- heid door de Russische inmenging gen. HIJ kan meteen aan de gang niet hard genoeg te veroordelen. Minister van financiën is geworden meneer Venkatar am an, Gandhi's woordvoerder voor economische za ken in de tijd dat haar partij in de oppositie zat. Hij is lid geweest van het Indiase nationale planbureau en heeft zijn sporen verdiend bij de In dustriële ontwikkeling van de zuide lijke deelstaat Tamil Nadoe. Hij moet voor april de nationale begroting rond hebben. Gianl Zail Singh, een vroegere pre mier uit de Pundjaab, wordt minister lem de Russische interventie inr van binnenlandse zaken. Verwacht want gisteren berichtte het Indiase persbureau PTI dat bij ongeregeldhe den in de noordoostelijke staat As sam deze maand al meer dan 35 men sen om het leven kwamen. Minister van Justitie is Shiv Shankar geworden, een voormalige rechter van de Hoge Raad. HIJ moet een eind maken aan alle speciale rechtbanken, die tot doel hadden de kwalijke prak tijken van Gandhl en haar medestan ders gedurende de noodtoestand te onderzoeken. Hij zei gisteren echter daar nog niet zo veel haast mee te willen maken. VRIJE VERKIEZINGEN? Voor Smith-Muzorewa Is ar massale finandèle steun uit Zuid-Afrika en van blank Rhodesië. Wij steunen ZAPU en ZANU. Zimbabwe moet vrij ven Zuidafrikaanse overheer sing. Steun giro 26655 t.n.v. Bevrijdingsfonds. A'dam o.v.v. „Zimbabwe". GIRO 26655 Actie met eteun ven: PvdA, PPR, PSP, Sedelletleee Pert)}, Evert Vermeer Stichting (PvdA), Jonge eoclelleten, ARJOS, PPR-|ongeren. PSP-|ongeren. Lend. Ver. ven Wereldwinkels, Domltila, VIA, WOM, Mondlande St.. Werkgroep Kalros. die gisteravond ln Pakistan aan kwam, ook ai in verband met de Rus sische inmenging in Afghanistan. Volgens Hurd kan de 8owJet-Unle niet verwachten dat zijn betrekkin gen met West-Europa nu volledig on gewijzigd blljvea Londen zal ln leder geval zijn betrekkingen met de 8ow- Jet-Unie opnieuw ln overweging ne men. Engeland heeft zijn hulppro gramma aan Afghanistan al opge schort en materiële hulp aangekon digd voor de Afghaanse vluchtelin gen, die in groten getale ln het buur land Pakistan verblijven. Ook de Amerikaanse president Jim my Carter heeft aangekondigd dat Pakistan kan rekenen op extra steun van de Verenigde 8taten. Olsteren lieten regeringsfunctionarissen in Washington weten dat de Ameri kaanse regering van plan is Pakistan een krediet te verschaffen van 400 miljoen dollar voor economische en militaire hulp. Dat zal nog wel goed gekeurd moeten worden door het Amerikaanse Congres. In New York heeft gisteren de Alge mene Vergadering van de Verenigde Naties haar debatten over Afghanis tan hervat. India. Algerije en Joego slavië hebben een nieuwe ontwerp resolutie Ingediend waarin staat dat alle landen het beginsel van niet- lnterventle moeten respecteren en dat er maatregelen genomen moeten worden om de spanningen ln de we reld te verminderen. Op geen enkele manier wordt verwezen naar de aan wezigheid van Russische troepen ln Afghanistan, die, volgens geruchten ln de Afghaanse hoofdstad Kaboel het getal van de honderdduiznd dicht zijn genaderd. Vorige week vrijdag hadden al 17 moslem en derde wsreldlanden een resolutie ingediend waarin de onmiddellijke, volledige en onvoorwaardelijke terugtrekking wordt geëst van alle buitenlandse troepen ln Afghanistan. In de Maleisische hoofdstad Koeala Loempoer ls gisteren de regionale is lamitische conferentie beëindigd met een oproep aan alle moslim-landen de door de Russen in het zadel gehlopen regering van Babrak K arm al niet te erkennen. Diplomaten ln Kaboel hebben gezegd dat tenminste 10.000 Russische mili tairen stellingen hebben betrokken langs de grens tussen Iran en Afgha nistan en wel op schootsafstand van belangrijke Iraanse olievelden. De Russen zouden ongeveer drie uur no dig hebben om de olievelden te berei ken en volgens de diplomaten hebben de troepen geen defensieve taak om dat er vanuit Iran geen militaire drei ging bestaat De nieuwe Afghaanse regering heeft laten weten dat de geheime politie van ex-president Amln wordt opgehe ven en vervangen wordt door een veiligheidsdienst ter verdediging van de staat. Verwacht wordt dat die dienst er uit zal zien zoals de Russi sche Inlichtingendienst KGB. Wim Jansen 1.50ldent Castro heeft zijn greep op Cuba verstevigd. Tegenvallende omische resultaten en groeiende onrust onder de Cubanen hebben n afgelopen weekeinde geleid tot een drastische wijziging ln de ring. Ook in de buitenlandse politiek heeft Cuba een tegenslag ten verwerken. js, de Cubaanse revolutie, die deze d haar 21ste verjaardag viert, is de mg op het eiland niet meer zo dras- igewljzigd als ln het afgelopen week- Negen ministers moesten plaats ma- oor een ander, drie nieuwe ministeries •n het overheidsapparaat toegevoegd. Öe procureur-generaal en presidenten taatsorganisaties zijn vervangen. kabinetswijziging lijkt ln de eerste i te zijn bedoeld om de positie van Castro te versterken. De ministeries rondheid en cultuur en de strijd- ten staan nu rechtstreeks onder zijn woordelijkheid. Deze uitbreiding van takenpakket komt nogal onver- omdat algemeen werd aangenomen H Juist wat meer van zijn binnenlandse woordelijkheden zou doorschuiven ijn broer Raul. Fidel neemt zijn voor- hap van de beweging van nlet-ge- fn landen zeer serieus en dat vergt veel (Castro zal de president op alle terrei- 'eet bijstaan", aldus de bekendma- £n Havana. Speciale medewerkers op Isterles van economische zaken. K>rt, communicatie en industrie, zul len de broers Castro bulten de ministers om op de hoogte houden van de ontwikkelin gen. Hiermee krijgen de Castro's, samen met vice-president Carlos Rafael Rodriguez die de economische sector onder zich heeft, een grotere controle over wat er allemaal op de ministeries omgaat, en vooral over wat er allemaal fout gaat. Ongenoegen President Castro heeft zijn ongenoegen over het trage ambtelijke apparaat en de slechte dienstverlening het afgelopen Jaar niet onder stoelen of banken gestoken. In zijn redevoeringen hekelde hij de afnemen de revolutionaire gevoelens van veel men sen met dienstverlenende beroepen Hij zei zelfs openlijk dat de Cubanen wat dit be treft nog wat konden leren van het kapita lisme. En ook in de industrie kregen de arbeiders te horen dat de revolutionaire geest niet mocht verslappen en dat ze meer moesten produceren, desnoods gestimu leerd met extra-betalingen voor de zeer harde werkers. Blijkbaar heeft het weinig geholpen. Zo juist ls bekend gemaakt dat de resultaten over het vorige Jaar zijn tegengevallen. Voor De gebroeders Fidel en Raul Castro (met pet) in 1978 op het Plein van de Revolutie in Havana, ter gelegenheid van het bexoek van de Ethiopische sterke man, kolonel Mengistu. een deel ls dat het gevolg van de lage prijzen op de suikermarkt. Maar ook ln de andere sectoren viel de produktie tegen, zodat de Cubaanse leiders zich gehaast heb ben hun verwachting voor de economische groei in 1980 terug te draaien van zes naar drie procent. Daar komt nog bij dat de Cubanen openlijk ontevreden worden. Hoewel zij een aanzien lijk beter leven lelden dan de gemiddelde inwoner van Latijns-Amerika, zijn veel voedselprodukten en kleding op de bon. Het la de prijs die de Cubanen moeten betalen voor hun solidariteit met de bevrij dingsbewegingen ln Afrika en ln het Caribi sche gebied. Om het leger van enige tiendui zenden militairen en ongeveer achtduizend burgerspecialisten in deze streken op de been te houden, moeten de thuisblijvers de buikriem wat aanhalen. De bewoners van Havana weten dat ze lang op de bus moeten wachten, omdat veel chauffeurs ln Afrika vechten. Tot voor kort leek de Cubaan hierin te berusten; de inter-, nationale .solidariteit was deze prijs waard. Maar sinds familieleden uit Miami hen vrijelijk mogen bezoeken, komen ze ln aan raking met westerse welvaart en horen ze meer over de vrijheden die in andere landen bestaan. En het effect van de Nationale Vergadering, waarmee enige Jaren geleden werd geprobeerd de macht naar de basis van de Cubaanse samenleving te brengen, blijkt beperkt: de echte beslissingen vallen ln de kamers van de broers Castro en Rodri guez. Anti-Castro De onvrede over de slechte dienstverlening komt al enige maanden in de Cubaanse bladen tot uiting. Maar de laatste weken kwamen daar affiches en pamfletten met anti-Castro-propaganda bij. De Comités voor de verdediging van de révolutle, ln 1960 In alle wijken opgericht om anti-revo lutionaire elementen op te sporen, hebben' hun activiteiten hervat. Volgens Journalis ten ln Havana staan in de dichtbevolkte wijken van de hoofdstad nu iedere nacht burgers op elke straathoek om de wacht te houden Het aantal controles in de bussen en op de uitvalswegen van de grote «teden la sterk toegenomen en kranten wijzen de Cubanen er op dat het hun revolutionaire plicht la altijd het identiteitsbewijs bij zich te dra gen. Volgens het Franse persbureau AFP hebben de verhoogde velligheldsactlvltei-' ten zelfs geleld tot twee- a drieduizend arrestaties Deze arrestaties zouden deels te maken hebben met de anti-Castro-afflches en deels met „gewone criminaliteit". Noch de Cubaanse politie, die begonnen ls met een algemene campagne tegen de criminali teit. noch de kranten hebben van deze ar restaties melding gemaakt. Dat Fidel Ca stro zich zelf nu over het polltie-apparaat ontfermt, zou een aanwijziging kunnen zijn dat hij de groeiende onvrede serieus neemt Ook in de buitenlandse politiek maakt Cas tro een moeilijke tijd mee. De Cubaanse kranten hebben geen gelegenheid onge bruikt gelaten om de lezers er op te wijzen dat de hele derde wereld Cuba beschouwt als haar leider, zeker nu Fidel Castro voor zitter is van de beweging der niet-gebonden landen Toen Cuba de strijd om de vijftien de zetel ln de Veiligheidsraad van de Vere nigde Naties leek te winnen van Colombia, bracht het dagblad Granma dan ook uitge breide verslagen van de vele stemmingen en de pogingen van het imperialisme de macht van de derde wereld te breken door Colom bia te steunen. Maar de Russische Inval ln Afghanistan was de doodsteek voor de Cubaanse kandi datuur, en de zetel ging ais compromis naar Mexico. De solidariteit van de derde wereld was gebroken en de lezers van Oranma moesten maar raden hoe de afloop van de eerst zo groots gebrachte Cubaanse opmars naar de Veiligheidsraad was.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7