reznjew werd door hval overrompeld' fopoverleg Sadat n Begin mislukt Rellen in Corsica eisen drie doden Weer regering in El Salvador Bezetters naar Khomeini ïambodjanen na vijf jaar weer aan de studie ritiek op naleving stand Rhodesië VS stellen gesprek met Russen uit indale wil Olympische Spelen elders Gandhi formateur Bezetting hotel duurt voort IDAG 11 JANUARI 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 ■ie vi sa' MOSKOU, KABOEL (AP, AFP, Reu- PI) De Russische president Breznjew ir de inval in Afghanistan overrompeld, iche diplomaten hebben dat in Bonn uitlekken. Volgens Duitse zegslieden VUSfae indruk te wekken dat Breznjew nog ontspanning wil tussen Oost en West. om 1i de v\ een aantal journalisten, aldus een zegsman van pinisterie van buitenlandse zaken in Bonn, zijn de o|ijke geruchten verspreid. ilingen op de rol van Breznjew verschenen in de Iberale Frankfurter Rundschau en de General An- Het verhaal wil dat Breznjew wel een invasie wilde ■gen maar nog geen vast omlijnde plannen had. r van buitenlandse zaken mdrei Gromiko zou het initiatief hebben genomen tot de actie in tan. *®4soortige verhalen doen de ronde in Washington. de ""loge ambtenaar op het ministerie van buitenlandse daar baseerde ze op rapporten van westerse inlich- ;ie tingen diensten, maar wilde daarop niet nader ingaan. Hij zei wel er niet zeker van te zijn of er óók een inval zou hebben plaatsgevonden als het alleen aan president Breznjew zou hebben gelegen. „Breznjew. noch premier Alexie Kosigin spelen dezelfde rol als in het verleden", aldus de zegsman. Van beide heren, die alle twee in de zeventig zijn, is bekend dat ze ziekelijk zijn. De Russische invasie In Afghanistan is door de Ameri kaanse president Jimmy Carter de ernstigste bedreiging voor de vrede genoemd sinds de Tweede Wereldoorlog. De Verenigde Staten hebben gereageerd met economi sche maatregelen tegen de Sowjet-Unie. De beperking van de uitvoer van technologische kennis (onder meer wat betreft computers en automatisering) is nog eens verscherpt. Vice-president Walter Mondale heeft geopperd de Olym pische Spelen vanuit Moskou te verplaatsen naar Mon treal of München, waar faciliteiten beschikbaar zouden zijn. Het houden van de spelen in Moskou, aldus Monda le, zou door de Russen als een rechtvaardiging van hun agressie kunnen worden uitgelegd. „Het is mijn persoon lijke overtuiging dat de Olympische Spelen elders moe ten worden georganiseerd." betalt huis, de a AN (AFP, AP, Reuter) Het vier dagen durende topoverleg tussen president Sadat van jte en de Israëlische premier Begin is in grote lijnen mislukt. De twee staatshoofden en geen overeenstemming kunnen bereiken over zelfbestuur voor de Palestijnen in de Israël bezette gebieden. 'aoJÊn persconferentie ten egin en Sadat aan het einde van jopoverleg, bleek dat men over kenh utonomievraagstuk geen enkel - aat had bereikt. Egypte staat standpunt dat de in de Camp ■akkoorden overeengekomen "'"""\omie voor de Palestijnen niet estei l duJldt °P de personen die in .fjebieden wonen, maar ook op de oe? Israël blijft dit laatste be- „Het is onze plicht een einde te ma ken aan de bezetting." zei president Sadat. Premier Begin reageerde daar op nors: „Laten we het niet hebben over de motieven achter het voorstel (voor autonomie), daarover zouden de meningen weieens kunnen ver schillen". Ook over de toekomst van Jeruzalem is geen enkele overeen stemming bereikt. „Ik heb president Sadat gezegd dat Jeruzalem de enige en ondeelbare hoofdstad van Israël 't, bre l van ling aonhj hl uis rt; /an rid do ais Vq ticht wor evroil IURY (AP, Reuter) De presidenten van Tanzania, bia en Mozambique vinden de aanwezigheid van Zuid- lanse troepen in Rhodesië onverenigbaar met de in in gesloten wapenstilstand. Ook zijn ze ontevreden over Stiviteit van de parlementaire hulptroepen van bisschop (rewa. Dit is vernomen in de Mozambikaanse havenstad waar een top gehouden wordt over de situatie in lesië. staatshoofden van de reste- twee frontlijnstaten, Angola en waren voor deze top. die is geroepen door de Mozambi- president Machel, uitgeno- hebben echter verstek laten wegbrug over schermen. de Limpopo be- Ves '76 d hi orem klarii Wet I 50. grol n w ïder belangrijk gespreksonder- i het inzetten van het Rhodesl- eger door de Britse gouverneur )ames voor het patrouilleren in ie gebieden. Dat de paramili- lulptroepen" van de afgetre- ster-president Muzorewa ge- kunnen binnentrekken die guerrillastrijders van het pa- ch front verlaten zijn heeft de lenheid van de top gewekt. va heeft de aanwezigheid van rikaanse troepen in Rhodesië gd met het argument dat het voor de •conomie van zijn de Zuidafrikanen de spoor- Een onbekend aantal guerrillastrij ders zit nog steeds in de Rhodesische bergen en bossen, en heeft zich niet gemeld bij de veraamelkampen. Volgens Britse militaire zegslieden verblijft het leeuwedeel van de guer rillamacht echter Inmiddels in de zes tien kampen. Daar wordt toezicht ge houden door troepen van het Geme nebest, in het kader van het akkoord over Rhodesië dat in Londen werd bereikt guerrillastrijders hadden tot vrijdagavond de tijd naar de ver zamelplaatsen te gaan, als ze daar niet zijn worden ze als vogelvrij be schouwd. De commandant van het Rhodesi sche leger, generaal Peter Walles, heeft gezegd dat het volk zich niet in slaap moet laten sussen door een vals gevoel van veiligheid nu er een wa penstilstandsovereenkomst is. is." aldus Begin. De Israëlische premier zal een voor stel van Sadat, om nu maar vast met autonomie te experimenteren in de Gazastrook, aan zijn parlement voor leggen. Tot aan de oorlog van 1967 behoorde dit gedeelte aan Egypte. In Arabische kringen in de bezette ge bieden is dit plan al veroordeeld als een poging om verdeeldheid te zaaien onder de Palestijnse gelederen. De akkoorden van Camp David bepalen dat de Palestijnen voor eind mei zelf bestuur moeten krijgen. Volgens niet bevestigde berichten in Egypte zal er in mei over dit onderwerp een topcon ferentie worden gehouden, waaraan ook president Carter deel zou nemen. Sadat en Begin zijn het wel eens geworden over verdere normalisering van de relaties tussen de landen. Van af 26 januari is er vliegverkeer tussen Egypte en Israël mogelijk en ook zul len er andere communicatielijnen worden opengesteld. Delegaties van beide landen zullen binnenkort op pad gaan om geschikte ruimten voor ambassades te vinden. Sadat en Begin toonden zich wel vol ledig eensgezind in hun veroordeling van de Russische invasie in Afghanis tan. De staatshoofden noemden het „een zeer ernstig internationaal pro bleem," dat ook voor Israël en Egypte gevolgen kon hebben. NEW DELHI (AFP. Reuter) De grote overwinnaar van de verkiezin gen, mevrouw Indira Gandhi, is ge vraagd een regering te vormen. Me vrouw Gandhi heeft gezegd dat zij van plan is „vele Jaren" aan de macht te blijven. De vertrekkende premier Charan Singh riep de oppositie op zich te verenigen ter wille van de democratie. De Congrespartij van mevrouw Gandhi heeft 351 zetels in het parlement dat 545 afgevaardig den telt. De Russische partijkrant Prawda heeft de verkiezingsoverwinning van Gandhi toegejuicht als een terugkeer naar een sterk bewind in India. Onder haar vorige premierschap leunde me vrouw Gandhi sterk naar de Sowjet- Unie. Russische soldaten hebben problemen met een lekke band in de straten van Kaboel. Ook elders in Afghanistan loopt het niet op rolletjes. Islamitische opstandelingen hebben een weg ingenomen, die Kaboel verbindt met de Russische grens. Ten noorden van de hoofd stad zou nog steeds hevig worden gevochten. Naar de provincie Paktiar, ten zuiden van Kaboel, zijn Rusisische versterkingen overge bracht. De militairen worden terzijde gestaan door Afghaanse troe pen. In het uiterste zuiden van Afghanistan worden Afghaanse militai ren vervangen door Russen; zij zouden niet trouw zijn aan de nieuwe regering, die door Moskou in het zadel is geholpen. Wordt in de provincie hier en daar nog verzet geboden, de steden zijn goeddeels in handen van de nieuwe machthebbers en de Russische militairen, met uitzondering van Faizabad, de hoofdstad van de provincie Badajsja, die grenst aan de Sowjet-Unie. Rond de hoofdstad Kaboel, hebben Russische militairen een kordon gelegd, om haar tegen invallers te beschermen (foto onder). AJACCIO (AFP, Reuter. AP) Bij schietpartijen in de Corsicaanse hoofdstad Ajaccio zijn in de nacht van woensdag op donderdag drie doden en zes ernstig gewonden gevallen. Naar schatting twintig tot vijfentwintig gewapende Corsica- nen gijzelen nog steeds ongeveer vijftien gasten van een hotel in Ajaccio. De eerste schietpartij deed zich om streeks middernacht voor bij hotel Fesch. dat woensdag in de vroege ochtend door Corsicaanse seperatls- ten werd bezet. Een menigte sympa thisanten van de bezetters had zich voor het hotel verzameld en bekogel de de talrijk aanwezige veilig heidstroepen met stenen en flessen. Volgens de politie werd er plotseling uit de menigte geschoten. Een politie man raakte daarbij gedood en twee anderen gewond. Later in de nacht opende de politie het vuur op twee auto's, die volgens latere verklaringen niet hadden wil len stoppen. De beide bestuurders van de auto's kwamen daarbij om het leven, drie passagiers liepen zware verwondingen op. Tijdens de demon straties gedurende de hele nacht lie pen tientallen mensen lichtere ver wondingen op. In het plaatsje Corte drongen meer dan dertig Corsicanen het gemeentehuis binnen en hielden het bezet. De burgemeester riep ech ter niet de politie te hulp en liet de bezetters zitten. Ongeveer dertig politieke organisa ties en vakbonden riepen gisteren op tot een algemene staking op Corsica uit protest tegen het optreden van de politie. De politie trok in de loop van de dag een groot aantal manschap pen terug uit de omgeving van het hotel, blijkbaar in een poging geen verdere gewelddadige acties te provo ceren. De Franse regering heeft ver sterkingen naar het eiland gestuurd. De Franse minister van binnenlandse zaken noemde de actie van de bezet ters. die een onafhankelijk Corsica willen, „een puur criminele daad" Bisschop Thomas van Ajaccio bracht gisteren een bezoek aan de bezetters en hun gijzelaars en is bereid te be middelen De Franse regering weigert echter iedere vorm van onderhande ling. De bezetters van het hotel eisen de vrijlating van twee Corsicanen. die eerder deze week werden gearres teerd. Ook willen zij een gesprek met de pers om de activiteiten van de plaatselijke politie aan de kaak te stellen. SAN SALVADOR (UPI, AP) De militaire leiders van de Middenamerikaanse staat El Salvador hebben drie burgers benoemd in een nieuwe regeringsjunta. Zij hebben een beroep gedaan op linkse verzetsgroepen „vreedzaam" aan de regering deel te nemen. De burgers, die in de Junta zijn be noemd. zijn Antonio Morales Ehrllch en Hector Dada. allebei gematigde christen-democraten, en Jose Ramon TEHERAN (AFP, AP, Reuter) De Iraanss Revolutionaire Garde heeft na een schietpartij zestien leden gearresteerd van de Forghan, een organisatie die verantwoordelijk wordt gehouden voor verscheidene moordaanslagen in Iran. Een delegatie van de bezetters van de ambassade in Teheran is gisteren voor het eerst sinds de bezetting naar Qom gereisd om met ayatollah Khomeini te overleggen. De Iraanse radio maakte melding van de arrestatie van de leider en vijftien leden van Forghan, die voor een hele reeks moordaanslagen op revolutio naire leiders de verantwoordelijkheid heeft opgeëist. Volgens de radio, die verder weinig details bekend maakte, ging er aan de arrestatie een vuurge vecht vooraf. Forghan voerde de aan slagen doorgaans uit met machinege weren, vanaf rijdende bromfietsen. Op deze manier werd vorige maand de geestelijke leider Mohammed Mo- fateh, een naaste medewerker van Khomeini, vermoord. Ook vier ande re medewerkers van Khomeini kwa men vorig jaar door dergelijke aan slagen om het leven. Na de aanslag op Mofateh werd in Teheran het voorstel gedaan bromfietsen in de stad te ver bieden. tegen nieuwe aanvallen van de volge lingen van de plaatselijke religieuze leider, ayatollah SJariat Madari. In het centrum van de stad groeven gemaskerde schutters van de Islami tische Republikeinse Volkspartij zich in voor het hoofdkwartier van hun partij. De verdedigers hebben dit ge bouw herdoopt in „bastion van het volk", nadat Sjariat-Madari vorige week verklaard had dat de partij niet meer bestond en dat hij geen steun meer zou verlenen als zij haar activi teit zou hervatten. Een afvaardiging van de studenten. die nog steeds vijftig gijzelaars vast houden in de Amerikaanse ambassa de in Teheran, is gisteren naar de heilige stad Qom gereisd voor een onderhoud met ayatollah Khomeini. Het is voor zover bekend de eerste keer dat de bezetters persoonlijk met de hoogste geestelijke leider in het land overleggen. Woensdag zei de Amerikaanse regering dat de Iraanse regering geen enkele invloed had op de „marxistische" studenten. De be zetters wilden alleen kwijt dat de delegatie naar de ayatollah zeer groot was. Avalos, een arts die aan het instituut voor sociale verzekering is verbonden en wiens politieke voorkeur niet be kend is. Dada is onder de vorige Junta van militairen en burgers minister van buitenlandse zaken geweest. Mi litaire leden van de junta blijven de kolonels Majano en Gutierrez. Zij maakten ook al deel uit van de Junta die werd opgericht nadat gematigde officieren op 15 oktober het bewind van de rechtse president Romero hadden gewipt. De twee militaire juntaleden hebben een lijst gepubliceerd met beloften aangaande vergaande economische en sociale hervorming van de samen leving. De Junta wil komen tot een „opbouwende dialoog" met de ver schillende linkse verzetsgroepen „voor het. verkrijgen van hun vreed zame deelneming aan de regering". De beloften zijn ongeveer dezelfde als die werden gedaan nadat het leger Romero de laan had uitgestuurd en een bondgenootschap met gematigde burgers was aangegaan, in de hoop de linkse groeperingen het gras voor de voeten weg te maaien. Deze groepe ringen bleven de regering echter aan vallen en vorige week trad een deel van de Junta af. Zij beschuldigden hun militaire collega's dat zij naar rechts afdreven en terugkwamen van hun beloften over hervorming Gespannen In Tabriz, in het noordwesten van Iran, was de situatie gespannen. Woensdag vielen tijdens botsingen tussen aanhangers van Khomeini en de ayatollah Sjariat-Madari volgens officiële cijfers zes doden en 81 ge wonden. Militairen sloten gisteren de toegangswegen naar het radiostation op een heuvel in de stad af. Zij plaat sten zandzakken op strategische pun ten om het radiostation te verdedigen GENÈVE De Verenigde 8taten hebben een voor gisteren vastgesteld gesprek in de besprekingen met de Sowjet-Urüe over een eventueel ver bod op chemische wapens uitgesteld. Dit meldt een Amerikaanse oordvoer der in Genève. waar deze besprekin gen plaatsvinden. De woordvoerder verklaarde dat Washington de Russen heeft laten weten dat het nu niet het geschikte moment is om met deze gespreksron de te beginnen. Hij legde echter geen rechtstreeks verband met de Russi sche interventie in Afghanistan, maar diplomaten in de Zwitserse stad zien het uitstel wel degelijk als een nieuw teken van de Amerikaanse woede over deze zaak. Volgens de woordvoerder is de Amerikaanse re gering wel bereid te praten over een mogelijk verbod op chemische wa- '■ggnf pens op de ontwapeningsconferentie van de Verenigde Naties, komende maand in Genève Amerika en de Sowjet-Unie onder handelen al drie Jaar over chemische wapens en hadden beloofd met een „gezamenlijk Initiatief" te komen op de aanstaande ontwapeningsconfe rentie. als een eerste stap naar een multilateraal verdrag. Maarten van Dullemen -Joet alles alleen doen," zegt dr My Samedy, hoofd van de medische ■ieit van Phnom Penh. „Het ontwerpen van een leerplan, het hstellen van de boekenlijst voor de studenten, het aantrekken van Iten Dr Samedy leidt ons rond door het grote rode gebouw van de sche faculteit dat een dezer dagen weer open gaat. „We hebben nu tudenten in zes verschillende jaren en in de medische en famacie- Ing. maar er komen nog dagelijks nieuwe aanmeldingen bij, want de zendt regelmatig uit dat we binnenkort heropenen." studenten zijn de overlevenden van drieduizend studenten die op 17 W bft75, de dag dat phnom Penh door de "khmers werd ingenomen, met hun :ig waren of zich in het voorberei- laar bevonden. Met alle andere stads- irs werden ze het platteland op ge- •m daar onder barre omstandigheden landbouw te werken. Medische voor- n waren er in de tijd van Pol Pot inderd wat traditionele doctoren die liden en geneeskrachtige wortels vrijwel niet. Om over medisch ijs nog maar te zwijgen. De studen- iten nu hun studie weer oppakken ze Dijna vijf jaar geleden geble- 0 er naar schatting tweehonderddui- anfeensen teruS in de stad Nog eens ydduizenden wachten rond de hoofd- werk. Als ze dat hebben gevonden, 'ooi ook zij zich in de stad vestigen, keflen elektriciteit functioneren weer in 70*1 Penh (post, openbaar vervoer, en >n werken nog niet). Het lager onder wijs, dat eveneens vier Jaar volledig heeft stil gelegen, is overal hervat, ook op het platteland. Middelbaar onderwijs ligt ech ter nog volledig stil. De medische faculteit is de eerste hoger-onderwijs-instelling die weer open gaat. „Van de 500 afgestudeerde artsen, die we op 17 april 1975 hadden, zijn er nog maar 54 over." vertelt dr Samedy, een waardige, uitstekend Franssprekende heer van mid delbare leeftijd. „Veel vijfde en zesde jaars medische studenten leiden nu belangrijke afdelingen van ziekenhuizen." Op onze tocht langs een aantal ziekenhuizen in de stad en op het platteland zullen we later deze (ex-)studenten ontmoeten. Van de ne gentien afgestudeerde hoogleraren, die de faculteit in 1975 telde, is niemand terugge keerd omgekomen, vermoord, een enkeling misschien gevlucht. Het onderwijs zal nu door de weinige overgebleven specialisten moeten worden gegeven. We lopen het gebouw door. De bibliotheek is redelijk intact. In een grote ruimte staan Dr My Samedy, hoofd van de medi sche faculteit in Phnom Penh. de boeken weer in de kasten langs de muur opgesteld „We hebben de boeken beneden in de tuin gevonden, een gedeelte was ver brand." De bibliothecaresse laat ons het proefschrift van dr Samedy over kanker van de mannelijke geslachtsorganen zien. Uiteraard is geen enkel boek of tijd schrift na 1974 verschenen, aanwezig. Tijd schriften lopen vaak maar tot 1971 en veel jaargangen ontbreken. Andere uitrusting van de faculteit, zoals microscopen en laboratoriummateriaal, is elders op twee kllomter afstand gevonden. Gedeeltelijk staat het weer in de verschil lende ruimtes opgesteld. Elders ligt het nog in bakken, onuitgezocht en vermengd met ter plaatse ook gevonden rotzooi als coca cola-flesjes. Het studieprogramma staat, in het Frans, op een bord geschreven. In een laborato riumruimte de eerste aanwijzingen dat er weer onderwijs wordt gegeven, de beginse len van oxydatie en reductie staan er met formules vers op het bord geschreven eveneens in het Frans. „Het eerste jaar wordt voor de helft in het Frans, voor de andere helft in het Khmer (Cambodjaans) gedoceerd," vertelt dr Samedy. „De daarop volgende jaren geheel in het Frans." Het Frans blijkt in Cambodja in tegenstelling tot in Vietnam nog tot In 1975 een zeer belangrijke rol te hebben gespeeld, met name in het onderwijs. Daarop sluit men nu weer aan. „Ik heb ergens een foto van colleges in dit gebouw gezien", zeg ik. „Dat moet van de verpleegstersopleiding geweest zijn," ver telt Samedy, „daarmee zijn we al in Juli begonnen De spoedcursus voor de eerste 350 verpleegkundigen zal in maart afgeslo ten worden Dan verhuist de verpleegkun digenopleiding voor een volgende groep naar een ander gebouw. We lopen naar de binnenplaats In een aan tal houten barakken daarachter zijn de verpleegsters, die elders in de stad geen onderdak konden vinden, ondergebracht. De snijzaal voor het anatomie-onderwijs met marmeren tafels. In het vertrek daar naast liggen nog de opengesneden lijken voor het anatomle-onderwijs in half-opge- droogde formalinebaden. „Hier hebben de Pol Pot-mensen niets aangeraakt", vertelt Samedy. In een vertrek ernaast staat een student zich te wassen. Terug naar het hoofdgebouw. Op het secre tariaat van de faculteit zitten zes mensen te werken. Een aantal bij elkaar „georgani seerde" schrijfmachines wachten op revisie. In een collegezaal zijn de stoelen verdwenen en ontbreekt de projectie-installatie. Helemaal bovenin het gebouw komen we in een lange collegezaal waar iemand wat staat te vertellen. De zaal zit vol met hon derden studenten. Bij wat beter kijken blij ken ze grotendeels in een studenten-uni form gekleed: de meisjes in roodbruine rok ken en witte blousjes. de jongens in het blauw. Er wordt geapplaudiseerd voor de buitenlandse gasten. De studenten blijken bijeen voor politieke scholing. Regeringsmensen komen om beurten uitleggen hoe de situatie in het land in elkaar zit. Als we weer met Samedy alleen zijn laat hij ons vol trots de overeenkomst zien die hij met het „Franse comité voor medische hulp aan het Cambodjaanse volk" heeft geslo ten. Die zal voor boeken en uitrusting zor gen. De boekenlijst heeft hij samengesteld aan de hand van een UNICEF-lijst van beschikbaar studiemateriaal. De meeste (Franstalige) boeken die hij heeft besteld zijn in 1979 uitgegeven. „Nu hoop ik maar dat er tenminste iets voor het begin van de colleges aankomt", zegt hij, „want nu heb ben we niets, geen schriften om collegedic taten te maken, zelfs geen ballpoints." We durven het niet goed te vragen, maar hoe heeft Samedy zelf de vier Jaren van het Pol Pot-bewind overleefd? Overal horen we Immers dat mensen die Frans kenden in de ogen van de Rode Khmers alleen al daarom uiterst verdacht waren en werden afge maakt Zelfs dat Je lezen en schrijven kon werd door de voormalige stadsbewoners zorgvuldig geheim gehouden om maar in leven te kunnen blijven En dr Samedy ziet er. althans nu. bij uitstek uit als een verwes terd intellectueel. Wist men dat hij arts was? „Eerlijk gezegd", vertelt Samedy. „heb Ik me die vier jaar zeer onderworpen gedra gen. Ik was bang en heb alles gedaan wat me gezegd werd. Men rist dat ik arts was. maar ik had het geluk een tamelijke milde dorpsleider te hebben Toen de Vietname- zen ons kwamen bevrijden was er net beslo ten dat ik en een aantal anderen vermoord zouden worden. Ze kwamen net op tijd." De tijd is op Samedy die behalve hoofd van de faculteit ook nog secretaris generaal is van het Cambodjaanse Rode Kruis is elders nodig. Een meisje komt binnen om te vragen waar Samedy blijft. Ze blijkt de voorzitster van de medische studentenver eniging. Gelukkig gedraagt ze zich aller minst onderdanig Maarten van Dullemen, Is redacteur van de Groene Amsterdammer. Hij heeft onlangs als eerste Nederlaudse journalist sinds 1975 de Cambodjaanse hoofdstad Phom Penh bezocht. Dit is het eerste artikel in een (kleine) serie.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7