Sowjet-Unie maakt zich sterk in Afghanistan Gandhi zeker van meerderheid Onrust in verspreidt Iran zich Westen moet alternatief voor koude oorlog vinden VS gebruiken Turkse bases EG praat mee over graanboycot Moskou Politie van Zuid-Afrika bedreigt Nederlander guerrilla's dreigen eigen nanschappen Versterking militaire positie Joy Adamson blijkt vermoord INSDAG 8 JANUARI 1980 BUITENLAND TROUW/KWARTET 7 WASHINGTON, KABOEL (AFP, Reuter, UPI) De Sowjet-Unie is bezig zijn troepenmacht U1P Afghanistan verder te versterken. De totale omvang is op het ogenblik 85.000 man, tegen hebei) ooo tot 60.000 man afgelopen vrijdag, neiro van Pakistan, hebben besloten zich hebben. In verschillende toonaarden. e woordvoerder van het Amerikaan- f ministerie van buitenlandse zaken, ding Carter, zei dit vannacht in n gesprek met de pers. Zijn verhaal fordt bevestigd door Afghaanse bal- e Russische troepen in Afghanistan fbben alle grote steden en hoofdver- terswegen in handen. Wel zijn de lamitische guerrillastrijders nog in |aat overrompelingsaanvallen uit te >eren. met name bij nacht. Dit mel- i westerse diplomaten in Kaboel, ^instens vijf groepen van Afghaanse jstandelingen, die hun toevlucht •bben gezocht in het noordwesten zo be| ALISBURY (AP. Reuter) - Guerril- icommandanten van het Patriot- ich Front hebben gezegd dat zij hun ns eventueel zullen richten op eigen kameraden die het Rhode- sche staakt-het-vuren hebben gene- ierd en zich nog schuilhouden in het irwoud. Generaal Dumiso Dabeng- het hoofd van de veilighelds- enst van de ZAPU, zei dat zijn anschappen bereid waren „om het t te vechten", als „onze strijdkrach- zich niet verantwoordelijk nen". te verenigen in het licht van de Sow- jet-interventie in hun land. Over de wijze waarop deze eenheid tot stand moet komen en over de nieuwe naam van het bondgenootschap zullen bin nenkort nadere mededelingen wor den verstrekt. De Russische militaire interventie leidt tot steeds grotere verwarring in de Arabische wereld. Met uitzonde ring van Syrië gaan de Arabische reacties van een krachtige veroorde ling van het Russische optreden tot een opvallend stilzwijgen, zelfs van de Sowjet-lnterventie veroordeeld Waarnemers geloven desondanks niet dat het tot een gezamenlijke Arabische actie zou kunnen komen, of nog sterker, tot een algemene actie van de Islamitische wereld. China en de Verenigde Staten zijn het er in Peking over eens geworden dat „dringend verzet nodig is" tegen de Russische interventie in Afgha nistan. Een woordvoerder van het Chinese ministerie van defensie, geciteerd door het Chinese persbureau Nieuw gelopen vrijdagnacht hadden ruim - haar samenstelling .500 nationalistische guerrillastrij- WndtTS; Mosiru tothu' toe ion ïSï beschouwen als zijn beste bondge noot Door in Damascus het accent te leg gen op de noodzaak voor Syrië zijn banden met de Sowjet-Unie te ver sterken. sprak president Hafez As sad. als enige van alle Arabische staatshoofden, impliciet zijn steun uit aan het Kremlin. Voor de Russen kan deze bescheiden steun Assad sprak niet van Afghanistan moei lijk het stilzwijgen wegpoetsen van degenen die zij tot nu toe als de beste bondgenoten beschouwden: Zuid-Je- men. Algerije, Libië en de PLO heb ben officieel nog niet gereageerd. Irak, waarmee de Sowjets via een vriendschapsverdrag verbonden zijn. veroordeelde met opvallende kracht het Russische optreden. President Saddam Hoessein sprak van een „ernstige, gevaarlijke, niet te veront schuldigen, ongerechtvaardigde fout". Alle andere Arabische landen Academie verbreedt houd tussen de Amerikaanse minis ter van defensie Harold Brown en de Chinese vice-premier, Geng Blao. dat „de twee landen het erover eens zijn dat de internationale situatie op het ogenblik nog turbulenter is dan vroe ger en dat de Russische acties een directe bedreiding vormen voor de wereldvrede en een uitdaging zijn aan de Internationale gemeenschap. Daarom zijn beide landen van me ning dat weerstand aan de Russische agressie en expansionistische ambi ties een zeer dringende zaak is." Mevrouw Gandhi begroet geestdriftige aanhangers na haar grote verkiezingsoverwinning. NEW DELHI (AP, Reuter, UPI) Indira Gandhi is zeker van een meerderheid in de Indiase volksvertegenwoordiging (Lok Sabah). Maar, zei zij gisteravond, „ik blijf kalm want ik ben een evenwichtig mens. Ik heb mijn plicht gedaan, en er iets moois van gemaakt, net zo als toen ik aan de regering was". Volgens de laatste schattingen kan mevrouw Gandhi rekenen op ongeveer 3/4 van de 545 zetels. rs zich verzameld in de,h£n to^ge- szen kampen. Zij hadden vapzater- jg voor een week tpt vrijdagnacht e tijd gekregen^TCh naïir de verza- lelplaatsen te begeven. Dabengwa erklaarde dat Zich maandag nog on- eveer 2.00Q»,1t9it, 3.000 guerrillastrij- ers in het oerwoud bevonden. Vol- ens het in Londen bereikte bestand fin deze thans „vogelvrij". De Britse buverneur lord Soames benadrukte fenwel dat voor de achterblijvers Dg amnestie geldt. In tegenstelling »t degenen die zich wel hebben ge- leld, zouden zij evenwel hun wapens joeten inleveren. PARIJS (DPA) Tot lid van de Franse Academie van wetenschap pen is benoemd de wiskundige Yvon ne (hoquet-Bruhat. Voor het eerst sedert de oprichting in 1666 neemt de academie daarmee een vrouw in haar midden op. Zij is van de vijf academies die samen het Insti- tut de France vormen, de derde die tot deze ingrijpende hervorming overgaat. Verwacht wordt dat bin nenkort de Academie Frangalse de vierde wordt, door de verheffing van de schrijfster Marguerite Yourcenar tot de positie van één der veertig „onsterfelijken". IHERAN (Reuter. AFP) Tienduizenden demonstranten de Iraanse stad Tabriz hebben het regionale hoofdkwartier in Khomeini's Revolutionaire Raad in brand gestoken. De ilusten van het afgelopen weekeinde hebben zich naar idere provincies verspreid. e door Teheran aangestelde gouver- ïur van de provincie Koerdistan is treden en heeft zich gevoegd bij lonstranten, die het vertrek eisen niet-Koerdische leden van de Re- ilutionaire Garde. Gouverneur Hos- tin Shahvessi nam ontslag omdat de larde niet binnen de door hem ge- 1de termijn was- vertrokken uit de Sanandaj. De regering in Tehe- heeft geweigerd zijn ontslag te ivaarden. maar de gouverneur ief bij de demonstranten. Vorige ;ek nog voncJexT^r Jelle gevechten laats tussen gardisten en Koerden. |ok uit de provincie Balöèchistan pamen berichten van opstancfelin- die legertransporten aanvielen. demonstreerd ten gunste van ayatol lah Shariat-Madari, die zich tot voor kort verzette tegen de politiek van Khomeini. Shariat-Madari riep zijn aanhangers vorige week op niet meer te demonstreren. Zijn aanhangers le ken gisteren echter het stadsbeeld te beheersen door in groepen te surveil leren. De Revolutionaire Garde heeft acht Amerikaanse en Franse journa listen opdracht gegeven de stad on middellijk te verlaten. Een rede hier voor werd niet gegeven. Pars meldde dat het afgelopen week einde 35 doden zijn gevallen bij ge vechten aan de grens met Irak. Het persbureau sprak van „opstandelin gen". die vanuit Irak het land binnen- verschillende incidenten zijn voi-f".vielen. Er zouden ook vijftig gewon- s het Iraanse persbureau Pars vier den zijn gevallen. Ook in Bandar Lan- ilitairen en vier opstandelingen geh, waar het afgelopen weekeinde ïdood. meer dan vijftig doden vielen, werd opnieuw gevochten. Daarbij is giste- verbei Tabriz werd gisteren opnieuw ge- ren minstens één dode gevallen, Ruimte-catastrofe velde dinosaurus SAN FRANCISCO (Reuter. AFP) Volgens een groep Amerikaanse onderzoekers zou het plotseling uitsterven van de dinosaurussen, ongeveer 65 miljoen jaar geleden, veroor zaakt kunnen zijn doordat de aarde getroffen werd door een hemellichaam met een door snede van enkele kilometers, Zo'n asteroïde zou volgens pro fessor Luis Alvarez van de uni versiteit van Californië een krater van 160 kilometer in de aarde slaan en een explosie met een kracht van miljoenen waterstofbommen veroorza ken. Het tot in de stratosfeer opgeworpen stof zou jaren blij ven hangen en door het langdu rig verduisteren van de zon een klimaatwijziging veroorzaken die voor de reuzehagedissen niet te overleven was. Alvarez, die twaalf Jaar geleden een Nobelprijs voor natuur kunde kreeg, vindt experimen tele bevestiging voor zijn idee vooral in de ontdekking van ongewoon hoge gehalten van het edelmetaal Iridium in De nemarken en Italië. Dit metaal komt in meteorieten veelvuldi- ger voor dan in de aardkorst. Een theoretisch fundament voor de veronderstelling dat de aarde zowat eens in de honderd miljoen jaar getroffen wordt door een hemellichaam van de door Alvarez vermoede om vang, werd al in november vo rig jaar in het tijdschrift Natu re gegeven door Napier en Clu- be van het Koninklijk observa torium in Edinburgh. Volgens hun berekeningen zou alleen al de schokgolf van zo'n inslag het onmiddellijke einde heb ben betekend voor grote dieren en bomen. Alvares sprak in San Francisco voor het jaar lijkse congres van de Ameri kaanse vereniging tot bevorde ring der wetenschappen (AAAS). Mevrouw Gandhi, de dochter van In- dia's eerste premier Jawaharlal Neh- roe heeft de verkiezingsstrijd gewon nen met een programma, waarin een evenwichtige regering centraal stond. Kennelijk, aldus waarnemers, had den de Indiase kiezer daar. na het gekrakeel van het verdeelde Janata- bewind, behoefte aan. Volgens de in vloedrijke krant Times of India, heeft Indira gewonnen door haar charis ma". „Dit is een persoonlijke over winning". Mevrouw Gandhi stond kandidaat in twee kiesdistricten, een in het noor den en een in het zuiden. Gisteravond laat had zij al gewonnen in het zuide lijke district Sedak en stond zij met 37.000 stemmen voor in Rae Barelll in het noorden. Haar omstreden zoon Sanja had een voorsprong van 80.000 stemmen in het aanpalende kiesdis trict Amethi, wat in schrille tegen stelling stond met het verlies van 75.000 stemmen bij de verkiezingen in 1977. Ook in andere districten versloeg de Congres (I) van mevrouw Gandhi met grote meerderheid de Janata-partlj van Jagivan Ram en de Lok Dal van Charan Singh, waar bij de verkiezin gen in 1977 de Congrespartij werd weggevaagd. Het Indiase persagentschap noemde de overwinning vannacht groter dan de ..Indira golf" die India in 1971 in zijn ban had. Een woordvoerder van de Janata zei dat zijn partij het „vonnis" van het volk respecteert, maar dat zij zal wa ken dat mevrouw Gandhi niet op nieuw aan de democratische rechten in India tornt. De verkiezingsneder laag van mevrouw Gandhi drie Jaar geleden werd voor een groot deel toe geschreven aan het uitroepen van de noodtoestand, en de gedwongen ste rilisaties om in een land met 650 miljoen mensen paal en perk te stel len aan de bevolkingsgroei. ANKARA. CAIRO (Reuter. AFP) De Verenigde Staten zullen naar verwachting morgen een overeenkomst sluiten over het verdere gebruik van drie militaire bases in Turkije. Ook Israël en Egypte zullen de VS militaire faciliteiten gaan verlenen. Door de jongste gebeurtenissen in Iran en Afghanistan zit Amerika te springen om militaire steunpunten in het Midden-Oosten. De komst van twee Amerikaanse vertegenwoordi gers naar Ankara, afgelopen zondag, heeft de afronding van het gebruik van de Turkse bases bespoedigd Het gaat om twee belangrijke af luister posten. die de Russische militaire ac tiviteiten in de gaten moeten houden. Deze zouden van belang zijn voor de controle op de naleving van het 8ALT-II-akkoord Het derde steunpunt is een lucht machtbasis. die al eerder werd ge bruikt bij Amerikaanse militaire in terventie in Libanon. Carter wilde deze basis gebruiken voor de evacua tie van Amerikanen uit Iran tijdens de omwenteling in dat land. maar de Turkse premier Ecevit wiegerde dat toen. Volgens de nieuwe premier De- mirel mogen de Amerikanen de basis alleen gebruiken voor Navo-activitei- ten. Israël en Egypte hebben de Vere nigde Staten faciliteiten op militair gebied aangeboden. Een zondag in Israël gepubliceerd bericht dat Egyp te bezig was een militaire basis voor de Amerikanen in te richten, is giste ren door de Egyptische minister van defensie krachtig ontkend. Egypte geeft aan niemand bases weg. aldus generaal Kam al Hassan All. maar wil de Amerikanen wel bijstaan bij even tuele acties in de Perzische Golf. Dat houdt onder meer in: vrije doorgang voor grondtroepen, brandstof voorzie ningen en aanvoer van onderdelen. „De Afghanen zijn moslems en slach toffers van agressie. Zij verdienen alle mogelijke steun", aldus de Egyp tische minister. Premier Begin van Israël is gisteren in de Egyptische stad Aswan aangekomen voor vier dagen durende besprekingen met president Sadat. Een van de gesprek sonderwerpen is de toestand In het Midden-Oosten na de Russische In terventie in Afghanistan. NAIROBI (AP. Reuter) Joy Adam son, de vrouw die internationale be kendheid kreeg door haar boeken over de leeuwin Elsa, blijkt ver moord. Aanvankelijk werd aangeno men dat zij vrijdag door leeuwen was doodgebeten terwijl zij aan het werk was in een natuurreservaat in Kenya. President Arap Moi beval een diep gaand onderzoek naar de dood van mevrouw Adamson. Het ontbreken van de accu van de auto van me vrouw Adamson bracht de politie op de gedachte dat zij waarschijnlijk vermoord was. Lijkschouwing beves tigde dit. Inmiddels heeft de politie drie verdachten gearresteerd Me vrouw Adamson heeft van de miljoe nen dollars, die zij verdiende met haar boeken en de verfilming daar van. een fonds gesticht ter bescher ming van de natuur. BRUSSEL (ANP, AP) Een hooggeplaatse ambtenaar van de Europese Commissie, („dagelijks bestuur" van de EG) zal vrijdag ln Washington een bijeenkomst bijwonen van de voornaamste graanex- porterende landen in de we reld Een woordvoerder van de EG-commlssie heeft dat ln Brussel meegedeeld. De bij eenkomst in Washington wordt gehouden op uitnodi ging van de Amerikaanse mi nister van landbouw. Berg land. De Amerikaanse president. Jimmy Carter, wil op die conferentie de steun proberen te verkrijgen van an dere landen voor zijn besluit om de export van graan naar de Sowjet- Unie voorlopig op te schorten. De Verenigde Staten besloten zelf de uit voer van 17 miljoen ton graan naar de Sowjet-Unie voorlopig op te houden. Het besluit van Carter is een reactie op de Russische acties in Afgha nistan. Volgens de Europese Commissie is er in de afgelopen zes Jaar weinig graan vanuit de Europese Gemeenschap naar de Sowjet-Unie uitgevoerd. Wel werden ln de eerste zes maanden van vorig Jaar, 200.000 ton gerst naar de Sowjet-Unie geëxporteerd. Van een onzer verslaggevers AMSTERDAM - De Zuldafrtkaanse veiligheidspolitie heeft opnieuw een huiszoeking gehouden ln het gebouw van het Reformatorisch Afrika Stu die Programma (RASP). De Neder lander Hérbert Ruitenberg, die vorige week donderdagavond de RASP in het Zuldafrtkaanse Germiston be zocht samen met de organisator An thony Russell, vertelde ons dat bij aankomst deuren waren ingetrapt en autobanden waren doorgesneden De deur van de slaapkamer van Rus- sel hing uit zijn scharnieren en de inhoud van zijn kledingkast lag over de grond verspreid. Ook de deur van Ruitenbcrgs kamer was ingetrapt en het parket opengescheurd, maar niets was vermist. Enkele minuten na de komst van Ruitenberg en Russell arriveerde de Zuidafrikaanse Veiligheidspolitie, met aan het hoofd majoor Cron- wright. Begeleid door zwaarbewapen de mannen toonde hij een huiszoe kingsbevel. aldus Ruitenberg na zijn aankomst in Nederland. De Zuidafri kaanse regering had opdracht gege ven om Ruitenberg, die oud-secreta ris van Amnesty Nederland is. mee te nemen en te verhoren. Hij werd naar het hoofdbureau van de Veiligheids politie in Johannesburg gebracht en gedurende twee uur ondervraagd Volgens Ruitenberg is het „hoogst onwaarschijnlijk dat de functionaris sen van de politie geen bemoeienis hebben gehad met het vernielen van de autobanden". Ook nam de Veilig heidspolitie een elektrische schrijf machine en een stencilmachine mee. aldus de voormalige secretaris van Amnesty. nbe- or Herman Amelink itekent de Russische inval in Afghanistan het einde van de ontspan- digheilng tussen Oost en West? Dat is de grote vraag van dit moment nu de imerikaanse president Carter heeft besloten de uitvoer van graan naar e Sowjet-Unie stop te zetten, de militaire positie van de Verenigde taten in het Midden-Oosten te versterken en de verdere uitbouw van de iplomatieke betrekkingen tussen Washington en Moskou voorlopig op !n laag pitje te zetten. is niet voor het eerst dat de Sowjet-Unie ■tiviteiten ontplooit die als een bedreiging or de ontspanning worden ervaren. De chten;assische inmenging in Angola en in Ethio- taf. alsmede het Russische aandeel in de pansiedrift van de Vietnamezen liggen vers in het geheugen. Van nog recenter Itum is de opwinding over een Russische fgade op Cuba. 'Jjt heeft er echter veel van weg dat er met p i inval in Afghanistan in het Westen een ip is doorgeslagen. Was er bij de eerdere isische activiteiten nog sprake van eten eCte interventie, met behulp van Cuba- en Oostduitsers, nu is er sprake van een •cte. goortscheepse militaire actie, in het Ier waarvan al meer dan 50.000 militai- naar Afghanistan zijn overgebracht. En _p5t blijkt het Westen nu juist te ver te gaan. 5" Willekeurig 'e gerechtvaardigd de westelijke woede t de Russische inval in Afghanistan ook er zit toch iets willekeurigs ln De feitelij- machtsovername in Afghanistan vond nelijk al in april 1978 plaats, toen de itralistische president Daoed ten val ge- icht werd door Noer Mohammed Taraki. 'mde Afghanistan al onder de tsaren een Oerstaat tussen het Russische keizerrijk •tende houding aan wanneer de Russen er gens actief waren in de hoop dat de wal het schip zou keren. Daarvan hadden zich al verschillende voorbeelden voorgedaan. Zo moesten de Russen hun invloed onder meer prijs geven in Indonesië, Egypte en Soma lië, zonder dat daar overmatige Amerikaan se druk aan te pas kwam. Gijzeling en het Britse imperium en bleef het dat later tussen de Sowjet-Unie en de landen van de Centrale Verdragsorganisatie (CEN- VO). de afgelopen anderhalf jaar was het land in feite een vazal van Moskou. Het binnentrekken van de Russische soldaten heeft dan ook meer te maken met het consolideren van een machtspositie dan met het veroveren van nieuw terrein. Blijft de vraag, waarom het Westen en dan vooral de Verenigde Staten zp fel reageert op de Russische interventie. Is het vanwege de parallel met de inval van de Russen in Hongarije (1956) en Tsjechoslo- wakije (1968)? Is het omdat dit de eerste Russische militaire actie van enige omvang is bulten de grenzen van het Warschau Pact? Of ligt de oorzaak toch ergens anders? Uiteraard spelen deze factoren een rol. maar op de achtergrond spelen andere ele menten mee die minstens van even groot belang zijn Een daarvan is het wegebben van het Vletnam-trauma. Na de langdurige strijd in dat land. die aan vele Amerikanen het leven kostte zonder dat er een overwin ning werd behaald, ontstond er in de Vere nigde Staten een gevoel van: dit nooit weer Het Amerikaanse buitenlandse beleid werd veel terughoudender. Men nam een afwach- De gijzeling in de Amerikaanse ambassade in Teheran lijkt aan deze afwachtende in stelling een einde te hebben gemaakt De reputatie van de Verenigde Staten als we reldmacht is hierdoor zo sterk op het spel gezet, dat de Amerikanen uit hun lethargie ontwaakt zijn. Een grote mogendheid kan niet zo maar over zich laten lopen, zeggen de Amerikanen met een nieuw zelfbewust zijn. Hetzelfde gevoel speelde al in het con flict over de Russische brigade onder de rook van Miami. Nu er Amerikanen gegij zeld worden in een land dat tot voor twee jaar nog als een van de betrouwbaarste bondgenoten van de Verenigde Staten gold. is dit gevoel nog veel sterker geworden. Een tweede element betreft de ontspanning tussen Oost en West. Tamelijk snel na de tweede wereldoorlog verkeerde de al latent aanwezige rivaliteit tussen de Verenigde Staten en de Sowjet-Unie in een koude oorlog. Het was een „totale oorlog" In korte tijd veranderde de bondgenoot in de strijd tegen de nazi's in een bedreigend monster Het rode gevaar kon onder ieder bed op de loer liggen. Hoogtepunt en keerpunt ln de koude oorlog was de rakettencrisis op Cuba Daarna zette de ontspanning in, resulterend ln het ABM- akkoord, SALT I. de Conferentie voor Euro pese Veiligheid en Samenwerking, bespre kingen over wederzijdse troepenreducties (MBFR in Wenen), ontwapeningsbesprekin gen (Genève). enz. Parallel daaraan veran derde ook het beeld dat het Westen van de Russen had In plaats van dreigende mon sters. werden ze welhaast afgeschilderd als onschuldige lieve Slaven, wier bedoelingen we in het verleden nooit begrepen hadden. Russische beer Met de Russische inval in Afghanistan dreigt de stemming weer om te slaan: de Russische beer is weer uit zijn hok gehaald. De sfeer van de koude oorlog en van het zwart-wit denken begint weer om zich heen te grijpen. Dat is voor een belangrijk deel het gevolg van de overspannen verwachtin gen die in het Westen door de onderhande lingen met de Sowjet-Unie en haar bondge noten ontstaan zijn. De idee leefde dat deze onderhandelingen uiteindelijk zouden lei den tot algehele vreedzame verhoudingen tussen de twee grote mogendheden en hun bondgenoten. Toen die gedachte sneuvelde door het Rus sische optreden in Afrika, koppelde de Amerikaanse regering naar buiten toe SALT min of meer los van het totale ont spanningsproces om de besprekingen te redden. En wat het tweede SALT-akkoord betreft, heeft de Russische inval in Afghanistan nu helemaal de deur dicht gedaan Betekent Afhanistan nu het einde van de ontspanningspolitiek0 Dat zal zeker het ge val zijn als de wat overspannen verwachtin gen van het ontspanningsdenken weer ver ruild worden voor de zwart-wit tegenstellin gen van de koude oorlog. Maar er is ook nog een al dan niet gulden middenweg die de nuanceringen van de ealitelt ln het oog - houdt. In de Verenigde Staten wordt daar over al hard nagedacht. In het laatste nummer van het Amerikaan se kwartaaltijdschrift Foreign Policy, dat nog voor de Afghaanse crisis verscheen, komt de voormalige directeur van het bu reau voor politiek-milltalre zaken van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken, Leslie Gelb, tot een aantal aanbeve lingen voor een nieuwe koers HIJ wil dat de Verenigde Staten niet langer streven naar veel omvattende wapen beheers ingso ver- eenkomsten, zoals SALT en MBFR. maar hij bepleit beperkte akkoorden van kortere duur Dat heeft tot gevolg dat er minder over spannen verwachtingen aan akkoorden tus sen Moskou en Washington gekoppeld wor den. omdat er duidelijk sprake is van een minder grote reikwijdte en omdat er veel meer van dit soort akkoorden gesloten zal worden. Oelb staat een politiek van kleine stappen voor. die weer Ingebed zijn in het tptaal van de Amerikaans-Russische ver houdingen Een bijkomend voordeel van een dergelijke aanpak is dat een mislukking van deel besprekingen nu niet direct het einde van de wereld betekent Beleid In hetzelfde blad bepleit Richard Burt, me dewerker voor nationale veiligheid van de New York Times, een omvattend beleid, waarbinnen de afzonderlijke besprekingen over wapenbeheersing een plaats kunnen krijgen Burt constateert dat op een groot terrein onderhandelingen Ln de plaats zijn gekomen van het serieus nadenken over defensieproblemen. HIJ hekelt het ontbre ken van een algemene theorie achter het defensiebeleid, zoals in de tijd van de „con tainmentpolitiek," geformuleerd door ml nister Dulles. In die tijd organiseerden de Verenigde Staten hun defensie tegen de Sowjet-Unie met een ring van bondgenoot schappen (NAVO. CENVO en ZOAVO) om zich te beschermen tegen eventuele Russi sche avonturen. Burt wijst er voorts op dat Amerika nu niet meer. zoals destijds, kan vertrouwen op een strategische superioriteit De Verenigde Staten zijn nog steeds bezig zich te herstel len van de schok die Vietnam heeft veroor zaakt en zijn uiterst onzeker over de manier waarop ze zouden moeten reageren op de enorme groei van het Russische militaire apparaat In plaats van te zoeken naar een nieuwe, leidende gedachte voor het defen siebeleid, heeft men zich begraven in een eindeloos debat over wapenbeheersing. Koude oorlog Wil de Russische inval ln Afghanistan in derdaad niet het einde van de ontspanning betekenen, dan zullen er omlijnde ideeën op tafel moeten komen over de manier waarop het Westen de Sowjet-Unie moet benade ren. Het gaat niet aan simpelweg het ont spanningsschema nu weer te vervangen door de eenvoud van het koude oorlogsden- ken. De gevaren die door de atoomwapens de wereld bedreigen zijn daarvoor veel te groot Er moet in het Westen een samenhangend geheel van ideeën ontwikkeld worden die uitgaat van de verworvenheden van de ont spanning. maar die de Sowjet-Unie tegelijk duidelijk maakt hoe ver ze kan gaan Zon der zo'n omlijnd idee loopt de verhouding tussen Oost en West het gevaar zich te verstrikken in een veelheid van conflicten en onderhandelingen die tegen elkaar in gaan werken ten koste van helden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7