Kerk in problemen door verrechtsing Oud-medewerker Beyers Naudé gearresteerd Schillebeeckx: Kerk is te centralistisch Uit brieven van lezers Chr. geref. zending meer in Zuid-Afrika Trouw Conferenties El Salvador Paus blijft tussen de kerken staan Theoloog Chavis uit gevangenis VANDAAG VOORBIJGANGER,; Moskee in Amsterdam DINSDAG 8 JANUARI 1980 TROUW/KWARTET ^tlNS door Koos Koster De huidige regeringscrisis in El Salvador, waarbij drie militairen op hun post bleven, terwijl de •overige ministers, allemaal burgers, hun ontslag aanboden, heeft de spanning nog verder opgevoerd in deze Midden-Amerikaanse staat. Een bemiddelingspoging van aartsbisschop Oscar Romero van San Salvador, begin januari, mislukte. Op een kabinetsvergadering in het bisschoppelijk paleis, werden de regering en de junta het niet eens over de te volgen koers. De rechtervleugel van de christen democratische partij schijnt tegen bepaalde voorwaarden bereid te zijn in het nieuwe kabinet zitting te ne men De twee overgebleven militaire leden van de Junta benaderen op dit •moment enkele progressieve onder nemers met het verzoek deel uit te -maken van de nieuwe regering. Bin- .nen enkele dagen verwachten politie- ~ke kringen in de hoofdstad de samen stelling van de Junta en het nieuwe regeringsteam. Verdeelde kerk Het standpunt van monseigneur Ro mero is duidelijk. De schuld van onze kwalen ligt bij de rijke minderheid, zegt hij. De militairen moeten luiste ren naar de mening van de politieke organisaties, ook naar de opvattin gen van revolutionair links Als het leger zich samen met de bezittende klasse tegen structurele veranderin gen blijft verzetten, zullen geweld en een burgeroorlog onvermijdelijk zijn, herhaalt deze apostel van de geweld loosheid Romeros tegenspeler, de conservatieve bisschop van San Vi cente, Pedro Arnoldo Aparicio, zei in zijn kerstpreek: „We moeten ons ver dedigen; om ons de vervloekte com munisten van het lijf te houden, moe ten we doden. Dat zijn we wel ver plicht te doen, omdat we voor het vaderland vechten." De christelijke ROME (ANP) In een interview met het Italiaanse dagblad II Messagero heeft de Nederlandse theoloog Edward Schille beeckx gezegd dat het bestuur van de rooms katholieke kerk teveel is gecentraliseerd in de persoon van de paus. „Het pausdom zou in de toekomst op minder centralistische ma nier uitgeoefend moeten worden," aldus Schillebeeckx. Prof. Schillebeeckx basisgemeenschappen in El Salvador hebben begin Januari een kritische verklaring uitgegeven. Zij omschrij ven de situatie in hun land als „een niet uitgeroepen burgeroorlog". Verder bestempelen zij de verklarin gen van vertegenwoordigers van de katholieke kerk ten gunste van de nieuwe junta van 5 oktober, als over haast. Het bevrijdingsproces van het Salvadoreense volk, dat door de revo lutionaire organisaüe van links be gonnen is. proberen het leger en de nationale bourgeoisie in bloed te ver stikken. aldus het document. „We moeten bedenken dat in de eer ste eeuwen de plaatselijke kerken de fundamentele, essentiële, primaire centra van de kerk waren. Nu wordt de plaatselijke kerken nieuw leven ingeblazen omdat er minder nood zaak is ik zeg niet geen noodzaak voor centralisatie in Rome," zo zegt Een onderzoekscommissie van drie advocaten, die in nauwe samenwer king met het aartsbisdom het be staan van geheime kerkhoven en de verdwijning van meer dan 400 politie ke gevangenen moest onderzoeken, heeft haar opdracht aan de junta teruggegeven en weigert verdere me dewerking. De mengeling van ver scheidene hervormingen en een bloe dige onderdrukking, die de nieuwe Junta tot nu toe probeert door te voeren, drijft steeds meer bevolkings groepen in de armen van revolutio nair links. Radicale oplossingen zijn momenteel aan de winnende hand in El Salvador, waardoor gematigde krachten als aartsbisschop Romero buiten spel gezet dreigen te worden. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen berichten artikelen en commentaren en niet voor open brieven, gedichten, oproepen of reacties op advertenties (deze laatste dienen tot de directie gericht te worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas met corresponde ren Bneven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000 AW Amsterdam Bi| publikatie worden naam en woonplaats van de schrijver vermeld. door Aldert Schipper De Zuidafrikaanse politie heeft eind vorige maand vier jongelui gearresteerd, onder wie de vroegere jeugdsecretaris van het verboden Christelijk Instituut van dr. Beyers Naudé, Jabulani Ngwenya, een 24-jarige ontwikkelingswerker. Ngwenya was vorig jaar in Europa en vooral in West-Duitsland is woede ontstaan over de arrestatie van de oud-medewerker van Beyers Naudé. De kerk van Denzlingen in Baden-Würtemberg is een kaartenactie begonnen om druk te oefenen op de autoriteiten. Jabulani Ngwenya, door zijn vrien den Jabu genoemd, was student in de theologie en volgde daartoe een schriftelijke cursus, zoals zoveel zwarte Jongeren In Zuid-Afrika. Daarnaast was hij voorzitter van de jeugdbeweging van de Afrikaanse onafhankelijke kerken (AICA), die vroeger nauw contact had met het Christelijk Instituut, dat voor de AI Cl theologische cursussen orga niseerde. Vorig jaar was Jabu in Europa om steun te zoeken voor een ontwikke- lingsprojectje in Soweto, de zwarte zusterstad van Johannesburg. Jabu wilde dertig tot veertig jonge werk lozen bij elkaar halen en dezen in groepjes van vijf of zes naar de gezinnen laten uitgaan om met hen groentetuintjes op te zetten. In So weto heerst armoede en er is be hoefte aan gemeenschapsgevoel (om het eens eenvoudig te zeggen). Jabu wilde de mensen ln Soweto helpen van hun tuintje een moes tuin te maken. Hij was in 1978 al begonnen en Jabu had laten zien dat zijn idee werkte. De mensen aten hun eigen spruitjes en bloem kool. In Zuid-Afrika is de laatste drie jaar sprake van groeiende werkloosheid. De financieel vrij rooskleurige posi tie van het land stelt de onderne mers in staat in versneld tempo te mechaniseren en te automatiseren. Het gevolg is dat de arbeiders met de minste ontwikkeling en ervaring ners van Soweto komt daar nog de dreiging bij van de honderdduizen den trekarbeiders uit de bantoe- stans, die met minder loon genoe gen nemen en gezeglijker zijn. De jeugdbond van de AICA wordt geleid door een comité van jongeren die meest uit de kring van het Chris telijk Instituut voortkomen, dat op 17 oktober 1977 verboden werd, vandaar dat de veiligheidspolitie het werk van de tuinen in Soweto niet zo vertrouwt. Juba heeft na de opstand in Soweto in 1976 al een paar maanden vastgezeten en blijk baar vond de politie zijn poging om mensen te Ie:en voor zichzelf te zorgen ook weer griezelig. hij in het maandag gepubliceerde in terview. Schillebeeckx heeft zich vo rige maand in Rome bij de congrega tie voor de geloofsleer moeten verwe ren tegen de verdenking dat zijn theologische denkbeelden strijdig zijn met de officiële leer van de kerk. In het interview critiseerde hij ook de structuur van de curie, het centrale orgaan van het Vaticaanse bestuur sapparaat. „Er zijn op het ogenblik teveel „pausen" in de curie. De kardi nalen in de curie schijnen op een hoger niveau te staan dan de andere kardinalen en dat tast het idee van de collegialiteit aan, zoals dat is gefor muleerd door het Tweede Vaticaans Concilie." Ook neemt prof. Schillebeeckx het op voor de Zwitserse hoogleraar Hans Kvlng, die van het Vaticaan zijn leer opdracht in de dogmatiek moet neer leggen. „Küng Is volledig orthodox als het gaat om de christologie en de drie-eenheid. Hij geeft een interpreta tie van het dogma, geen ontkenning ervan. Hij geeft een interpretatie van het dogma, geen ontkenning ervan. Andere theologen ontkennen het mis schien, maar dat geldt niet voor Küng. CDA (19) Aya Sofia Het deed mij goed het „ongevraagde advies" van mr. O. C. van Dam te lezen na de drie van prof Goud zwaard De zinsnede „belangrijker Is wat hiermee de AR-partners wordt aangedaan echter gaat weer hele maal voorbij aan de duizenden recht streekse leden En dat is symptoma tisch bij welhaast alle publikaties ;Deze rechtstreekse leden kunnen veel Irespect opbrengen voor de moeilijk heden van de drie fuserende partijen, die tezamen meer dan 250 Jaar oud zijn. Anderzijds dient men binnen die partijen te beseffen dat de opwaartse kracht van enthousiasme onder deze toch wel stevige kurk. waarop zij drij ven. niet met te veel tegendruk belast kan worden Moge het CDA een heel gezegend 1980 tegemoet gaan' Haarlem Léonle Broersen-Vissers waarin opgenomen: De Rotter dammer. met Dordts Dagblad. Nieuwe Haagse Courant met Nieuwe Leidse Courant Uitgave Trouw/Kwartet BV Hoofdredacteur Jerve Tammmga Directeur mg O Posima HOOFDKANTOOR PoMPuS 0S9 1000 AW Amste»dam Wibaufsiraai 131 Amsterdam Posigmt hé 00 00 flanA Ned C'cd-pitum' déktmngnt 23 00 12 57* REGIO ROTTERDAM/DORDRECHT Postbus 948 3000 AX Rotterdam tel 010-HS58a (abonnementen en berorgingi tel 010-115588 (redactie) tei 115700 (uitsluitend voor advertenties! westbiaah 4 Rotterdam REGIO OEN HAAGIfiOEN Postbus 101 250t CC Oen Haag tei 070-469445 (abonnementen en bexorgmg) tet 070-469445 (redactie) tel 070-468864 (uitsluitend voor advertenties) Parkstraat 22 Oen Haag REGIO NOORO OOST NEDERLAND i uitsluitend adm<n>stret>e) Postbus 0 8000 AA Zwoiie tel 05200-17030 Melkmarkt 56 Zwo«e Abonnementsprijzen: Per maand 16 *8 Nr kwartaal SO 9S Pa» hal» (aar f tot.80 Pa» |aar 301.80 Adverten/eiane.en op aanwaag Teietornsche abonnementenopdrachten l*« adressen boven) Opga<e 'amiiieber.chten 9-19 30 van maandag I'm «r-id-g Op zondag van 18- 20 uur tetef 020 913456 Opga»? mmi-advertenties lei 020 936868 of aan Mim-Adv a'dekng postbus 4ij 1000 AK AMSTERDAM Ad«eswifZigingen u-tsiyitend schrifteN* aan ome Amsterdamse adressen Met veel belangstelling las ik het arti kel van Guus van Hemert over de Aya Sofia ln Istanboel (31 december). In de beschrijving van de geschiede nis van deze oorspronkelijke kerk mis ik één datum, namelijk 16 juli 1054 en dit is een zeer belangrijke datum in de kerkgeschiedenis, want op die dag trokken de pauselijke afgezanten on der leiding van kardinaal Humbert naar de Aya Sofia, beklommen het altaar en lieten in tegenwoordigheid van het aanwezige kerkvolk de ban vloek horen. Daarna legden zij na mens hun zender, paus Leo IX een excommunicatiebul op het hoogal taar Vervolgens schudden zij het stof van hun voeten en verlieten onmid dellijk de stad. De Griekse kerk ver gaderde onder leiding van Michael Caerularius, de patriarch van Con- stantinopel en op deze synode werd wederkerig de banvloek over de kerk van Rome uitgesproken. De oorzaak van de scheiding ligt ln een verschil over de leer der Drie-eenheid en de wijze van de viering van de mis, wat betreft de samenstelling van het te nuttigen brood. Het is nu al ruim 925 jaar geleden, maar de kerkelijke band tussen de Westerse en Oosterse kerken is nog altijd verbroken Rotterdam k. Pieters Scholastica Blij verrast in de eerste krant van het nieuwe jaar een artikel te treffen over St Benedlctus viel ik toch over het tussenzinnetje vrouwen komen er in het begin nog niet aan te pas. Waarom gezwegen over de door de abt geestelijk begeleide ,.mo- nialen". dz slotzusters, onder wie Benedictus eigen zuster en patrones der Benedictinessen; St. Scholastica? Over haar vertelde paus Gregorius de Grote in het tweede boek van zijn Dialogen. Bekend is het verhaal van de vrome list waarmee zij haar heilige broer een hele nacht aan de praat hield over de hemelse geneugten. Zij bad van God een vreselijk onweer af. zodat hij niet terug kon naar zijn eigen klooster en in strijd met zijn eigen regel bleef overnachten. Grego rius beschreef dit als een conflict tus sen regel en liefde en stelde dat „zij machtiger was die meer beminde" Drie dagen later stierf zij en zag Be nedlctus in een visioen haar ziel ten hemel stijgen als een duif. De eerste benedictinessen waren er al vroeg, al leefden zij nog meer verborgen dan de monniken. Later ontstonden dub belkloosters bestaande uit twee streng gescheiden communiteiten, een van monniken en een van non nen. met één hoofd, abt of abdis. Hopelijk vergunt de redactie mij deze kleine feministische bijdrage. Utrecht Els M. Vos de Waet-Smulders BUUfman de strikt menselijke sfeer heeft voor de samenleving enorme gevolgen". Van zo'n partikeltje kon onder de bodhi-boom géén sprake zijn, want God komt in de wereld- en levensbe schouwing van Sakyamunl niet voor! Derhalve heeft dit alles niets te ma ken met geloof of godsdienst ln de bijbelse zin van die woorden. Ja, met dr Rijnsdorp ben ik ervan overtuigd, dat echte Gods-openbaring mogelijk is. Buiten die openbéring-van-Gód om mis ik alle echtheid in religieuze zin! Ik moge eindigen met de volgen de vragen: Kan ervaring, die niet aan stekelijk werkt(e), onmogelijk écht zijn? En als er wel kerk- en cultuur scheppende vruchten zijn (Hindoeïs me, Islam, en de pseudoreligie com munisme), moet dan tot authentici teit van de geloofservaring worden geconcludeerd? Utrecht ds. A. Keyser Geloofservaring Na lezing van „Wat is er echt aan geloofservaring?" (28-12) vroeg ik mij af, wat de schrijver (dr. C. Rijnsdorp) verstaat onder „geloof", „ervaring" en „echt", want ook Boeddha wordt in dit verband ten tonele gevoerd. „Boeddha ondergaat een echte ver lichting. Hieruit (aan de kerk- en cul tuurscheppende vruchten kent men de boomt resulteert het boeddhisme, dat zijn miljoenen aanhangers telt en op gehele culturen een stempel heeft gedrukt." Hiertegen moge worden op gemerkt dat „bodhi" niet betekent verlichting, móér ontwaking. Wat is er onder de bodhi-boom gebeurd? Sa- kyamuni is ontwaakt, klaar wakker geworden. Nu bezit hij de hoogste wijsheid! Dr Rijnsdorp schrijft: „Een partikeltje echte ingeving van buiten Het taalgebruik bij het evangeliseren (Trouw 31/12) hoeft toch niet zo ge- saeculariseerd en ingewikkeld te zijn? Het is het woord „eenvoud" dat ontbreekt. Dr. C. Rijnsdorp schrijft dan ook zo treffend (28/12)" ...het christelijk geloof blijft terugverwij zen naar zijn oorsprong. Van daaruit werkende onverwoestbare impulsen door, want ook de schijndode kerk heeft een levende Heer." Wat is dan eenvoudiger dan te beginnen met het zondebesef? Het (doen) ontwaken hiervan geldt zowel voor de weinig ontwikkelden als de Intellectuelen. En Juist voor gesprekskringen van deze laatsten ls het besef van zonde moeilijk te verteren en zijn allerlei andere levensbeschouwingen en filo sofieën gemakkelijker terrein. Ten slotte geldt voor een ieder en alles: zonder de Heilige Geest gebeurt er niets. Naarden M. P. D. Ter Braake-de Waal GENÊVE (ANP) De opheffing van de schelding tussen de rooms-katho- lieke kerk en de orthodoxe kerk zou het herstel van de eucharistische ge meenschap betekenen, maar zeker niet dat de oecumenisch patriarch ondergeschikt aan de paus wordt. Dit verklaarde metropoliet Damasklnos van Tranoupolis in Genève. Hij is directeur van het orthodoxe centrum in Chambésy (bij Genève) en secreta ris van de voorbereidingscommissie voor het panorthodoxe concilie. Het is volstrekt onjuist, aldus de me tropoliet, dat de opheffing van het schisma uit 1054 het einde van de orthodoxe zelfstandigheid zou bete kenen. De een moet de ander erken nen zoals deze is. De grootste hinder nis op weg naar eenheid van r.k. kerk en orthodoxie is naar de mening van Damasklnos het primaat van de paus. De tweezijdige gesprekken tussen r.k. kerk en de orthodoxe kerk houdt niet in dat de betekenis.van de wereld raad van kerken geringer wordt ge zien. Metropoliet Damasklnos denkt dat het resultaat hiervan een verrij king van de veelzijdige gesprekken op wereldraad-niveau zal zijn. Een positief resultaat zou z.i. het klimaat tussen het Vaticaan en de Wereld raad verbeteren. Charismatische retraite o.l.v. An- dré Beljersbergen, 11-16 januari. Hui ze Aerwinkel, Posterholt (tel. 04742- 1393). Ben Chavis RALEIGH (EPD) De protestantse theoloog Ben Chavis is kort voor kerst als de laatste van de „Tien van Wilmington" in Raleigh (North Caro lina) vrijgelaten. Chavis treedt in dienst bij de Verenig de Kerk van Christus, een van de grootste protestante kerken in de VS om voor haar de leiding over te ne men van het bureau voor rassenge- rechtigheid in Washington. De 31-jarige Chavis werd in 1972 met acht andere zwarten en een blanke gearresteerd op verdenking van sa menzwering en brandstichting bij rassenongeregeldheden in Wilming ton. De belangrijkste getuigen herrie pen later hun beschuldiging, maar dit leidde er niet toe dat de zaak tegen de „Tien van Wilmington" opnieuw in behandeling kwam. Amnesty Inter national verklaarde de Tien tot poli tieke gevangenen. In januari 1978 verminderde de gou verneur van Noord Carolina Jim Hunt zijn straf met een derde. Hunt hield echter vast aan de juistheid van het vonnis. Chavis. die reeds tijdens zijn gevangenschap theologie stu deerde, is van plan nu te trachten zijn onschuld te bewijzen. TINT ZO KUNNEN WE NIET DOORGAAN Het wordt steeds duidelijker dat i op die manier niet kunnen doorga» met machtsuitoefeningen in gebieden die recht hebben op zelfbeschikking. De commentareiC de „hulpverlening" van de RusseiL aan de heersende klasse in j Afghanistan lopen nog al uiteen. 1 de meesten zal nu pas doorgedroM zijn dat ditverre land al veel langr de Russische jjiylpedssfeerjag. Éi ander facet is dat van de ontwakef' politieke belongs trying, bij de Islakolger Plotseling blijken ènRuslandèn frgjkej Amerika daar grote .moeite mee tfbederl hebben. Beide machten hebben zïy Bo in het verleden niet qnbetuigd K gelaten in het met geweld vestige|j bevestigen van hun positiesin a" landen. Wat moeten de „derde landen" hiervan denken? In de gén 0 satellietstaten blijkt een ingehou stemming ten opzichte van de laafj wej strapatsen van Rusland te bestaa ^id De situatie dreigt ook verder,om i ^di heen te grijpen in een tegenover ,g elkaar staan van Islam en-het De'nii Westen, inclusief de Sovjet-Unie. Alles wijst etop dat we toestand- naderen die tot een nieuwe bezinii nopen. Wat hebben we aan een r* bijeenkomst van de Verenigde Na^P waarin feitelijk nooitéén van de j grote machten veroordeeld kan worden omdat die dan Z'n veto la^l horen? In het licht van dit alles v de vraag klemmend of het zelfbeschikkingsrecht wel zo'n absolute zaak is. Is de aarde en a bodemschatten niet het eigendotj van de Heer en op die manier a alien gepnjnenlijk toevertrouwd?! Wordt net niet hoog tijd dat er m™ inhoifa-gegfeven Wordt aan een ROT integralesfl^enw^süïg.yan de (je hl volkeren zonder dat we naar een |0f,11{ éénhoofdige wèftfdreVenng fj~V„ verlangen. O verleg ert d i sri oOg'; daiÜS daaraan schijnt het 3 in feite schromelijk gesrfcpjrt tp hebben. En die beide hebben'We f dan ooit nodig- We kunnen er rüeL meer buiten. Die gedaichte Zal ófifd*®* beslissingen moeten bepalen. ,rengt —ng icn las Beroepingswerk NED, HEKV. KERK Beroepen te Oudelande (toez.):i ;rd, o A. T. de Vries, kand. te UtrechL vn, Zuidland: R. H. M. de Jonge te f nisse- v ze Aangenomen naar Nijverdal'(t%poen G. A. de Roos te Nijeveen, EK weden len las GEREF. KERKEN Benoemd tot pastoraal medewerking te Grootegast: de heer W. Kok Tieke (Fr.). Aangenomen naar Wageningen: Ijfpf Steenhuis te Nieuwleusen. GEREF. KERKEN (VRIJG.) i r/1 Bedankt voor Zuidlaren: H. K. B<pl kamp te Gramsbergen. JAGE .let w CHR. GEREF. KERKEN Ind V Beroepen te Hoogeveem-H. -van*n or ligen.te Utrecht-Centrüm; te Midjes te burg: R. van Beek to-Baarn. (erdac echtb •w »..v leer s GEREF. GEM. IN NED. egen Bedankt voor Paterson (USA): A.[o Straaïeh te Barneveld. Beroepen te Bruinlsse: M. van 1 te Opheusden. Van een onzer verslaggevers HILVERSUM Zendingsdeputaten van de christelijke gere formeerde kerken hebben in principe besloten tot een nieuw „zendingsterrein" in Zuid-Afrika. Zij zijn ingegaan op een verzoek van de Free Reformed Church van Noord-Amerika, om deze kerk te helpen bij haar werk onder de Ndebeles in Zuid-Afrika. De Amsterdamse bioscoop Cinetol is omgebouwd tot moskee. Oisteren werd de eerste dienst gehouden. De christelijke gereformeerden zijn al lang op zoek naar nieuw werk. Hun activiteiten in Midden-Celebes, waar zij in 1927 begonnen, lopen voorzover het de personele inzet betreft, ten einde. Er is een kerk ontstaan, de Torajakerk van Mamasa, met 64.000 leden in ruim 250 gemeenten. De laat ste twee Nederlanders, die er nog werken, ds. C. W. Buijs en de arts mevrouw E. van Riessen, zullen te zijner tijd door Indonesiërs worden vervangen. Op hun tweede terrein, Vendaland in Zuid-Afrika. is nu ook een zelfstandi ge kerk. Het zichzelf overbodig ma ken komt voor de zendingsmensen daar ook binnen de horizon van de realisering. De Free Reformed Church is een Ne derlandse emigrantenkerk, waar vele christelijke gereformeerden zich bij hebben aangesloten. Deze kleine kerk ziet geen mogelijkheid, om haar zendingswerk naar behoren uit te breiden en heeft daarom hulp uit Nederland gevraagd. Materialistische exegese, eerste oriëntatie, tevens voor mensen die er in eigen groep mee aan de slag willen, 9-10 februari, Den Alerdinck, Laag Zuthem (tel. 05920-541). J Jong-zelfstandigen in het pasto raat, voor jeugdouderlingen, zater dag 2 februari 10.15-16.30 uur. Toerus tingscentrum, Leusden (tel. 033-43244). Tweede kans, voor vrouwen die tweede kans onderwijs volgen. 8-10 februari (herhaling 7-0 maart en 21-23 maart), Crabbehoff. Talmaweg 10. Dordrecht (tel. 078-170988». GEREF. KERKEN Beroepbaarstelling per 1 septenKf j parttime: mevihuW A. C- JaCobi-P Duijn, Merelstraat 196. Leidenr (verricht cfaar sinds 1978 hihpdry sten» Bnkl; Pt eir A. Bremer Op de leeftijd van 70 jaar is plotsej overleden mr A. Bremer, juridf adviseur te Barendrecht en lid vaj generale synode van de gereforn de kerken. Hij was voorheen arbeidszaken van het gewestelij kj beidsbureau. De begrafenis is middag in Barendrecht. Ds J. Winter Op 88-jarige leeftijd is in Haren overleden ds J. Winter, die een hij dere plaats heeft ingenomen als v zitter van de landelijke vereni van gelaryngectomeerden, dat mensen die geen strottenhoofd! stembanden meer hebben en heti moeten leren spreken met hun sl darm. Ds Winter eerst bij het, derwijs en daarna gereformeerd dikant in Kielwindeweer (Gr.) moest zelf om deze reden in 1946 j emeritaat. Als vooizitter van de niging heeft hij belangrijke impu) gegeven apn de ontwikkeling vail slokdarmspraak. Ook oefende hijl pastoraat onder de mensen di« dergelijke omstandigheden verld den als hij. Donderdag is in Harej begrafenis. -> JERUSALEM (AP) In uiti orthodoxe kringen gaat het geru dat de Messias op komst is. j vooraanstaande rabbi's zouden in zelfde nacht gedroomd hebben da april de laatste grote strijd tussej monsters Gog en Magog zou pla vinden, volgens anderen zou de 1 sias echter in vrede komen. M rabbi Manella reageerde op hetl rucht met een oude joodse zegswl „Wie het zeggen weten het niet,! weten zwijgen."

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 2