Gek dat er weinig criminaliteit is' Uit brieven van lezers 'Gastcollege' kijkt anders tegen de misdaad aan ,Bnd F )r en [vK Maastricht: Winsten worden ^5 mjuist aangewend inderzoek naar Schadelijke toffen in mest Fiat, OM, Lancia, Unie, Magirus-Deutz. Vijf Europese vrachtwagenfabrikanten verenigden hun marktervaring in Iveco. i IVECO MAANDAG 7 JANUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET 7 ialf door Leo Kleyn De Groningse hoogleraar in de criminologie dr R. W. Jongman haalt een oude anekdote van stal. In een onbewaakt ogenblik, vertelt hij. had hij zich laten ontvallen dat hij er zich zorgen over zou maken als zijn zoontje geen crimineel gedrag zou vertonen. Geschrokken werd hem gevraagd, hoe hij zou reageren als dat zoontje midaen in de nacht met de buit van een gewapende roofoverval zou komen aanzetten. Nou, had hij geantwoord, dat zou hij wel wat vervelend vinden. Had je, zou hij vragen, niet de volgende dag kunnen komen? Jongman opende gisteren de rij van tracht wordt de scheve verhoudingen iprekers die deze en de volgende enigszins recht te trekken 'n d^ radiorubriek van de Verwonderlijker acht de Groningse laten crtmjn0i00g het dat Zovelen (gezien NOS Gastcollege hun licht schijnen over de veelbesproken cri minaliteit in de samenleving. De ze ven afleveringen tellende serie wordt elke zondagavond van 21.10 uur tot 22.05 uur via Hilversum 2 uitgezon den. Getracht wordt enige nuance ring aan te brengen in de heersende meningen over misdaad en misdadi gers. de door hemzelf gesignaleerde gerin ge omvang van de criminaliteit) niet in verzet komen, maar zich 'aanpas sen'. Hij vindt dat 'zeer opmerkelijk' en meent dat. ook in de sociologische literatuur, daar wel erg gemakkelijk overheen gelopen wordt. Behalve met verzet en aanpassing wordt volgens Jongman op de onge lijkheid ook gereageerd met een 'te rugtrekking' in druggebruik of alco holisme. „Die groep is. denk ik. heel groot. Daarbij gaat het eigenlijk om een soort machteloze vorm van verzet." In de eerste aflevering werd meteen al afgerekend met de opvatting dat het met de criminaliteit de spuigaten uitloopt. Jongman zegt dat hij zich altijd heeft verbaasd over de uit spraak „dat er zoveel criminaliteit s". In het licht van de opvattingen die hij heeft ontwikkeld, zo valt mor-' Jongman meent dat op grond van dit. gen te horen, is hij geneigd te zeggen: naar eigen zeggen, „simpel modelle- .Wat gek dat er zo weinig criminali teit is." In een bepaalde leeftijdsfase, stelt Jongman, die daartoe met zijn zoon tje komt opdraven, is criminaliteit de gewoonste zaak van de wereld Naar zijn zeggen blijft niet meer dan vijf procent op oudere leeftijd het pad van de misdaad volgen. Omdat hij criminaliteit beschouwt als een uit vloeisel van de 'ongelijke verdeling van privileges in de samenleving', verbaast het hem dat dit percentage niet hoger is. Zijn gewoonte getrouw, zoekt Jong man de oorzaken van de criminaliteit In de zijns inziens ondeugdelijke maatschappelijke structuren, die ook verantwoordelijk zijn voor wat hij een paar jaar geleden als 'klassejusti- tie' heeft ontmaskerd. Ondanks de protesten die tegen het gebruik van dat woord zijn gerezen, is Jongman niet van mening veranderd. Jongens uit lagere beroepsmilieus, houdt hij n dit 'college' vol, worden door het Tlae ipenbaar ministerie en de rechter enO- ïarder aangepakt dan jongens uit tien '°Sere milieus. raai (ten hij de discussie daarover los- van naakte, sprak Jongman zelf nog leke nigszins versluierend over een 'klas- z_t e-effect'. Naar hij nu zegt. is hij daar- n de laatste tijd 'wat makkelijker' eworden: „Ik ben nu iets meer ge- uileigd Van klasseiust'tie te spreken." latei e m. terzet Btgaande van de stelling dat de cri- voor rekening komt van vasten maatschappij die een moreel niet te rechtvaardigen ongelijkheid in Lstand houdt ('ondanks de lippen- ïst die aan de gelijkheid wordt vezen'", meent Jongman dat dege- .volle en. „De laatste tijd kom ik, in huizen 2 an t ongeren tegen die dat ook zo uit- tasti Vai adv nas al rate Irukken. tje', het een en ander verklaard kan worden. Hij gaat er daarbij vanuit dat hét „illegaal verzet" gebroken wordt, zodra de betrokkene een rela tie aangaat: dan wordt het wat verve lender om in de 'bak' terecht te ko men. Volgens hem is op grond van zijn eigen theorie onder meer te ver klaren dat vooral jongeren zich schul dig maken aan (vermogens)criminali- teit, dat veel criminele Jongeren na hun twintigste afhaken ("ze krijgen dan een meisje") en dat criminaliteit weinig onder vruwen voorkomt ("die zijn sterk ingebed in de relatie- sector"). Bombardement Ook de andere sprekers in „Gastcol lege" brengen menig vooroordeel schouwd. Het bombardement op Rot terdam. waartoe Hitier (toch legaal aan de macht gekomen) opdracht gaf, werd als misdadig aan de kaak gesteld, aldus Bianchl. terwijl dege nen die opdracht gaven Dresden te bombarderen, vrijuit gingen. Deze rubriek is uitsluitend bestemd voor korte reacties op in deze krant gelezen berichten. artikelen en commentaren, en niet voor open brieven, gedichten, oproepen ot reacties op advertenties (deze laatste dienen tol de directie gericht te worden) De redactie behoudt zich het recht van bekorting voor Hierover of over het met plaatsen (meestal door ruimtegebrek) kunnen wi| helaas niet corresponde ren. Brieven adresseren aan Secretaris hoofdredactie Trouw, Postbus 859,1000 AW Amsterdam. 8i| publikatie worden naam qn woonplaats van de schrijver^ vermeld. Schandelijk IKV (11) Opvattingen als van Jongman. Hoef nagels en zeker ook Bianchl wijken niet alleen af van wat menige niets vermoedende leek denkt, maar zijn ook geen gemeengoed onder crimino logen. Op bepaalde theorieën die in deze uitzendingen worden ontwik keld, valt ook wel het een en ander af te dingen. Sommige nuanceringen lij ken wel wat al te ongenuanceerd Jan Nauta, de eindredacteur van 'Gastcollege', die de reeks heeft sa mengesteld in samenwerking met het Studium generale van de Katholieke universiteit in Nijmegen (waarvoor de uit te zenden lezingen in septem ber en oktober zijn gehouden), zegt dat hij zich dat bewust is. „In een bepaald opzicht zijn wij bij de keuze van de sprekers eenzijdig geweest. Daar kun Je ons op aanvallen. Maar ik heb liever dat de luisteraars roe pen: schandelijk, dan dat ze beves tigd worden in wat ze altijd al dachten." Perspectief Professor dr R. W. Jongman over criminaliteit aan het wankelen. Onder hen bevinden zich de hooglera ren dr H. Blanchi (Vrije universiteit), dr G. P. Hoefnagels (Erasmus-univer siteit) en dr C. I. Dessaur (Katholieke universiteit in Nijmegen), alsmede mr J. van Andel, die zich na zijn afscheid als president van het gerechtshof in Arnhem enige faam verwierf met zijn kritiek op de strafrechtspleging. Ter ondersteuning van de theorie doet in een van de lezingen een ex-gedeti neerde verslag van zijn ervaringen. Bianchi, van wie bekend is dat hij het liefst het hele wetboek van strafrecht in het vuur zou werpen, oppert dat de criminaliteit als 'fenomeen' helemaal niét bestaat en dat het misdaadpro bleem is terug te voeren op de 'crimi nalisering'. door hem omschreven als 'het streven om bepaalde handelin gen crimineel te noemen". Anders gezegd: moord is alleen moord als er straf op staat. Bilderdijk, zo houdt Bianchi zijn ge hoor voor. kon openlijkgedichten schrijven over het gebruik van hero ïne, en door verzetsstrijders gepleeg de moorden op Duitsers of landverra ders werden als heldendaden be- Met de serie is voorèl beoogd de cri minaliteit, waarover zoveel indianen verhalen de ronde doen, in een wat juister perspectief te plaatsen. Nau ta: „Wij wilden de luisteraars ook voorhouden: het valt inderdaad niet mee met de criminaliteit, maar op een ander terrein dan jullie denken." Jongman vertelt in zijn lezing dat hij onlangs een onderzoekje in Gronin gen naar belastingontduiking heeft gedaan. Bij een zogeheten eerste cor rectie op de inspectie, zegt hij, werd niet minder dan dertig miljoen gul den opgespoord. „De betrokkenen werd keurig verzocht de aangifte te veranderen. De schuldvraag werd niet gesteld." In het strafrecht moet Je daar inderdaad niet om komen. Een citaat uit Kaj Munk's „Bijbels Dagboek", getiteld „Naast de Bijbel", (vertaling Joh. Winkler". Het gaat over „De Christen en de Oorlog". „Ik haat de oorlog en heel zijn wezen en heel zijn bedrijf. En wil men dus in laatste instantie zeggen dat oorlog zonde is. en zich daarvan niet laten afbrengen, zonde niet alleen als het een aanvalsoorlog is. maar óók als het een verdedigingsoorlog is., dan kan ik wel begrijpen dat de mensen tot die opvatting komen. Maar ik antwoord daarop: waar vind ik de mens, die zozeer op de geest be trouwt, dat hij daarover niet alleen maar dogmatisch redeneert, maar ook op het beslissende ogenblik Je zus' woorden na kan leven, diezo'n fel beroep op het geweten doen: Jezus' woorden, dat men de andere wang moet toekeren? De consequente'af wijzing van het geweld, het conse quente geloof aan de almacht des geestes kan er Immers toe leiden, dat men zich weerloos door een wild beest laat verslinden en dat men de maatschappij in handen speelt van de krankzinnigen en misdadigers. Als alle lichamelijk verzet tegen het kwa de moet worden gebrandmerkt als overtreding van Jezus' goddelijke, bovenmenselijke gebod van liefde en vergeving, als het dan met alle ge weld zonde moet warden genoemd, welnu, dan kunnen er zich gevallen voordoen, waarin God de zonde van ons eist!" De geestverwanten van het IKV ter nadenking aanbevolen. Amsterdam F. A. Stroethoff :htl< et i chi r°wfl Cfn die zich aan misdaad schuldig naken, 'indirect illegaal verzet' ple- i bewaring en gevangenissen, veel de Sriminaliteit is in die opvatting een orm van rebellie tegen geestdodend rerk. waaraan geen 'privileges' zijn erbonden. Dat werk moet. zo meent ongman. worden opgeknapt door legenen die daartoe vooral op grond an afkomst en van capaciteiten, dus luiten hun 'schuld' om. 'veroordeeld' ijn. Het is, vindt hij. eigenlijk geen 'onder dat via de criminaliteit (waar oor dan bewust wordt gekozen) ge- n d IAASTRICHT (ANP) De Provin ce Limburgse Elektriciteitsmaat- lappij (PLEM) maakt winsten die angewend zouden moeten worden oor de bevordering van het zuinig en mspringen met energie of voor on- erzoek met betrekking lot altema- eve energiebronnen. Aldus mr. P eyer Viol, voorzitter van de Kamer n Koophandel en fabrieken in benl iastricht in een rede. dit verband noemde hij het te gek it een instelling als het Waterzuive- »n fl ®6schap Limburg zijn doel voorbij 'chiet door minder aandacht te 1ee cllenken aan het zuiveren van water n te zeer uit is op fondsvorming. I ierdoor. aldus Meyer Viol, gaan P™ leeds meer gelden van het bedrijfsle- en toevloeien aan de overheid met bH" Is gevolg minder investeringsmidde- stbu n voor de industrie da> veneens te gek noemde hij het dat rleufn vervoerscentrum niet gebouwd an worden op de luchthaven Zuid- Limburg omdat die op grondgebied n meerdere gemeenten ligt en als volg daarvan de betrokken ge enten grote verschillen in investe- gsregelingen te zien geven Reden arom Meyer Viol er voor pleitte om Sn het vliegveld Beek een territoria- I economische eenheid te maken. Er I tlDSCHENDAM (ANP) - Het in- 'tuut voor landbouwkundig onder- ledet van biochemische produkten in s gt ageningen krijgt van minister Gin- nge sr geld voor onderzoek naar het ie vr hterblijven van schadelijke stoffen d mcst en gier. Het is onvoldoende real kend in welke hoeveelheden bij- elop «""beeld groeibevorderaars en me- n w dnale verbindingen of afbraakpro- ikoi "kien daarvan via mest en gier het ico 'keu bereiken, ïgel Iveco, 350 jaar truckervaring. Modernste technologie in vrachtwagenkonstruktie. Voor de ontwikkeling en produktie van vrachtwagens en autobussen; 260 modellen en meer dan 800 variaties. Voor de stadsbesteldienst. het nationaal en internationaal transport en terreinvoertuigen. Voor de brandweer en personenvervoer. Kombi's, schoolbussen en touringcars. De waarde van de ervaring Op de verre routes. Op wegen en bouwplaatsen in alle werelddelen. In Siberië, voor de bouw van de spoorlijn Baical-Amur-Magistrale. In Nigerië, voor de Bakolori-dam. In Canada voorde James- Bay-dam. Miljoenen kilometers in extreme klimaals- en werkomstandigheden. Ervaringen, die kwaliteit en betrouwbaarheid van vrachtwagens en autobussen, die men dagelijks tegenkomt, bepalen. Export van know-how en octrooien Iveco bouwt fabrieken voor zustermaatschappijen en licentiehouders. Zij neemt deel aan projekten over de gehele wereld. Bewijs van een technologische kennis die beantwoordt aan de meest uiteenlopende eisen van de landen die werken aan hun economische ontwikkeling tot de meest geïndustrialiseerde staten zoals bijvoorbeeld de U.S.A. Op deze markt domineren de vrachtwagens met benzinemotor, een uitdaging voor de gezamenlijke Europese vrachtwagen technologie. IKV (12) Het IKV heeft van de kerken op dracht gekregen, zich bezig te houden met de vraagstukken van vrede en veiligheid. Ik ben zo bezorgd dat Mient Jan Faber c.s. dat laatste ver geten. Veiligheid betekent God die nen naar de eis van Zijn Woord, Je 'kinderen doen en laten onderwijzen in Gods geboden, op een school waar de. bijbel moet en mag zijn, het richt snoer op ons levenspad, waar de ou ders nog mogen beslissen. Dat bete kent. dat onze predikanten het Woord van God mogen verkondigen en niet een overheid of bezetter moe ten tevreden stellen. Ontwapening en kernwapens de wereld uit, ja. maar niet zo, dat daardoor een door Ood gegeven vrijheid in gevaar komt. wil lens en wetens. Vergeet Hongarije. Tsjechoslowaklje en nu Afghanistan niet. Zegt het u niets, een meedogen loze vijand, mensonwaardig? Kinde ren bij de ouders weggehaald, als zij hen willen leren Jezus te dienen naar Zijn Woord. Oeen godsdienst, maar de staat en het wereldcommunisme. Emmeloord Y. de Jong IKV (13) De houding en het gedrag van het IKV maakt op mij een eenzijdige en schijnheilige Indruk. De meeste uitla tingen zijn anti-NAVO en anti-Ameri kaans. Waarom geen protest tegen de Russische inval in Afghanistan, na de aanval op Hongarije en Tsjechoslo waklje een nieuw bewijs, dat Rusland agressief en onbetrouwbaar blijft. Het IKV praat wel over „gewetens beslissingen". maar in mijn ogen is dit één groot stuk huichelarij, ver sterkt door de linkse en pro-commu nistische krachten in het IKV. Nijmegen H. Reynders ARP (8) Met instemming heb ik kennis geno men van het artikel van de heer Van Dam. Hieruit blijkt dat de ARP naast dissidenten gelukkig ook nog kop stukken heeft die niet zijn aangetast door oude linkse ideeën in een mo- dern jasje, te weten die van de gebro- ken-geweertjes-mentallteit. En een pluimpje voor de redactie, die naar ik meen met zelfverloochening tot plaatsing is overgegaan Ga zo voort, het zal de objectiviteit van het nog altijd lezenswaardige Trouw ten goe de komen. Ede A. A. van de Berg CDA (14) Een wereld aan ervaring Van harte ondersteun ik het advies van de heer Van Dam aan prof. Qoud- zwaard Vertraging brengen in het fusie-protocol van het CDA is onver antwoord. Daar is ook geen enkele reden voor. Terecht zegt Van Dam. dat we als ARP tn overgrote meerder heid hebben besloten akkoord te gaan. Ten onrechte doen prof. Goud zwaard en anderen als zou de beslis sing van de CDA-Kamerfractle op 19 december een beslissing zijn, die de ARP niet wilde Reeds 15 Jaar hebben we in de ARP gediscussieerd over kernwapens Nog steeds is er geen eenstemmigheid, verre van dat. We zijn het wel eens over de noodzaak kernwapens terug te dringen, maar niet over wat daarvan precies de con sequenties zijn voor het te voeren beleid. Daarom de hand ln eigen boe zem steken en niet de schuld geven aan het CDA. Hoogkerk K. van de Helde CDA(15) Wat zouden we ons een stuk minder onprettig voelen als het werkelijk zou lukken de atoombewapening in te perken of de wereld uit te helpen Ik kan mij dan ook goed voorstellen dat vele mensen, nu er gepraat wordt over vernieuwing van deze verschrik kelijke wapens, in gewetensnood ko men. Heh geweten c.q. gevoel kan Groningen boven het verstand gaan. Met goede wil alleen komt men niet ver Men kan zijn een mens van goedewille en toch opgeslokt worden Dat kan toch niet onze bedoeling zijn. Ik vraag mij af: Hoe zouden prof Goudswaard etc zich voelen wanneer een zekere grote mogendheid zich geroepen zou voe len om ook hier zijn orde op onze zaken te komen stellen en dan voor goed onze vrijheid zou vernietigen, een hele rij van kleine landen heeft dat reeds ondervonden en reken maar dat wij ook aan de beurt ko men. De afstand tot onze landsgrens ls beangstigend kort. Die ramp is alleen nog te voorkomen door eensge zind alles op alles te zetten en niet. zoals nu gebeurt, onze voet dwars te zetten. Ook ik zou wel minder willen bewapenen, doch dan eerst de grote tegenspeler terug naar z'n eigen oude grenzen en de vrijheid herstellen in al die onder de voet gelopen landen Dan laat hij tenminste zien dat ook zijn bedoeling goed is. maardaar behoeft men niet op te rekenen. Hoe veel toekomstige slachtoffers staan er nog op het lijstje? Oudenhoorn M.J. Deurloo CDA (16) Begrijpelijk dat het politieke debócle inzake de uitbreiding van de kernbe wapening ernstige repercussies heeft voor het CDA. Gezien het grote aan tal adhesiebetuigingen voor prof Goudswaard, lijdt het geen twijfel dat de 572 nieuwe kernwapens een niet te helen barst hebben veroor zaakt in de (CiDA-kruik. die zijn weerga ln de korte geschiedenis van deze partij niet kent. Ronduit pot sierlijk ls het om te zien hoe de con formisten van het Democratisch Ap pel zich in allerlei bochten wringen om zich te verontschuldigen lo.a. Bei- nema ln Trouw 22 dec.) Het is te hopen, dat de AR zich niet laat ver stikken door de grauwe deken van het Democratisch Appel en zich tij dig ontworstelt aan de karavaan, die volksmlsleldend doorgaat, al weet hij niet waarheen. De politiek zegt de westerse normen en waarden te ver dedigen; lk dacht dat waarheid er één van was, en nog wel één van de hoog ste orde. Rijnsburg A. J. Vermond CDA (17) De onrust, veroorzaakt door het laat ste kernwapendebat. Is nog niet weg geëbd. En dat ls begrijpelijk. Want de regering heeft niets anders gedaan, dan achter een omhaal van woorden de ware gang van zaken verbergen. Zoiets is altijd al ontoelaatbaar, maar gezien het levensbelang van de zaak waar het om ging was het onvergeef lijk. Evenzeer ontoelaatbaar ls het. dat de regering zich niets heeft aan getrokken van de motie-Stemerdlng Zij had deze moeten uitvoeren of ont slag moeten nemen. ZIJ heeft zich hier ondemocratisch getoond en van haar machtspositie misbruik ge maakt. Natuurlijk verlangt niemand naar een kablnets-crisis. maar als er lets is. wat momenteel belangrijk ge noeg is voor een kabinets crisis, dan is het wel de kernwapen-wedloop. Het optreden van de regering ls dus al een blamage voor het CDA, maar de ka merfractie gaat ook niet vrijuit, want zij heeft zich achter de regering ge schaard, zij het na aarzeling en met reserve. Wanneer lk zeg: „na aarze ling en met reserve", dan denk ik natuurlijk met name aan de tien „dis sidenten". Wat deze tien bewogen heeft om ln tweede Instantie toch met de rest van het CDA mee te stemmen, weet lk niet. De term „pressie" of „platwalsendie elders gebezigd zijn, wil lk hier niet gebruiken, omdat dat een zware beschuldiging is. waar voor mij ten enenmale het bewijs ontbreekt. Maar wel is het duidelijk, dat het CDA weer naar buiten is getreden als een kleurloze midden partij en dat ls een slechte zaak Na al deze principiële zaken nog dit Waar om moet er altijd zo met zware ethi sche en morele termen geschermd worden als men zich tegen kernwa pens wil verzetten? Wapenverminde ring is toch ook een kwestie van doodgewoon eigenbelang'' En daar pleegt men toch ook risico's voor te nemen? En zich permanent voor ln te zetten? Laat men dat laatste maar wat meer doen. want al gebeurt dat al wel, het gebeurt nog lang niet genoeg Doetinchem. N. M. Seller CDA (18) Prof. Hartog zegt ln zijn boek „Wei met het kapitaal?": „Waar een tradl tlonele levenshouding overheerst kunnen wel zelfstandige producenten aanwezig zijn. maar dat zijn dan geen ondernemers." De afgelopen weken heb ik hier vaak aan moeten denken, telkens als de tien CDA'ers in het nieuws verschenen. Onder het gere formeerde volkje vinden we nog al wat traditionalisten. Meestal zijn dit stugge rechtlijnige mensen we» niet zelden menen de wijsheid ln pacht te hebben en menen mede na mens God te spreker. Ik denk dat een mens zijn geloof niet behoeft te ver liezen als hij een beetje minder tradi tioneel ls. Misschien is het omgekeer de wel het geval Politiek bedrijven ls werken aan de toekomst en daar ge loof ln hebben Daar is souplesse voor nodig naast overtuiging en doorzet tingsvermogen Onder CDA'ers ken nen we traditionele mensen waar een levensovertuiging overheerst. Dat zijn zeer goed bedoelende mensen en ze presteren ook wel wat. maar het zijn geen politici O. Iloltmann

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 7