Op het winnende paard Tekening van een lezer Ttouw Commentaar POLITIEK san Onkruif. Sondebokken Premie op zuinigheid ~1 Deel 3 niet twee keer betalen Raad van State achter kabinet over Paralympics Zimbabwe gebroken geweertjes oulsla*» reukwater overgeslagen stuur 'n brief wens 3ZATERDAG 5 JANUARI 1980 BINNENLAND TROUW/KWARTET ^5 iger eel) vi ningei Amsterdamse hoofdcommissa- van politie toorit zich in zijn ieuwjaarsrede uitermate gewond iver de „beledigende wijze" waar deze en gene heeft gereageerd ip het politie-optreden bij een ankoverval, dat aan twee buiten landers het leven heeft gekost. Zijn kennelijke afkeer van onge- te Am^uanceerde en suggestieve kritiek ^weerhoudt hem er evenwel niet de har-*an -de" in Amsterdam verblij- natuur^ende illegale vreemdelingen de rtiveiligheid in de stad in de schoe- n te schuiven. Waar hij zich in le ene passage te weer stelt tegen iet „afkraken" van een groep lensen, heeft hij het in een andere nbekommerd over „uiterst duis- :ere bedoelingen" en grond die mster-^aak te warm onder de voeten is minia- geworden, kovski* a* Al*^,'e z'c^ 'n het nauw gedreven voelt, heeft niet alleen de neiging om rare sprongen te maken, maar uok om zondebokken te zoeken. Het is duidelijk wie de hoofdcom- nissaris daarvoor heeft uitgeko men. Waarschijnlijk heeft hij niet ang hoeven te zoeken: met illega- en (het woord zegt het al) is toch al iets mis, en ze vormen daarom een makkelijk doelwit. De toevloed van vreemdelingen, waarmee niet in de laatste plaats S-tele- extra le Ne- schap- via 30 uur Amsterdam te maken krijgt, vormt een groeiend probleem en het is buiten kijf dat dit mede wordt veroorzaakt door de criminaliteit waaraan een deel van de buiten landers zich schuldig maakt. Maar het gaat natuurlijk niet aan al die vreemdelingen over één kam te scheren, zoals het ook uit den boze is alle Amsterdamse politie-agen- ten als corrupt of schietgraag te beschouwen. Dat een hoofdcommissaris zijn ei gen mensen in bescherming neemt tegen de boze buitenwereld, is be grijpelijk. Misschien moet hij dat ook wel doen. Maar het begrip houdt op, als hij zijn ongenoegen afreageert door elke illegale vreemdeling (want dat doet hij in wezen) af te schilderen als bankro ver of anderssoortige crimineel. Daarmee laadt hij de verdenking op zich aan te zetten tot vreemde lingenhaat. Dat doet hij dan met voorbijzien aan een recent rapport van het ministerie van justitie waarin te lezen valt dat (legale) vreemdelingen zich over het ge heel minder misdadig gedragen dan Nederlanders. Een hoofdcom missaris van politie behoort tot de laatsten die zich zoiets kunnen ver oorloven. Een compliment voor de algemene nota over het energiebeleid een waardevolle bijdrage aan de dis cussie heeft geleverd. !n energieraad, die deze week met een commentaar op de regerings- jitzen ige af- ook in Studio ementL. nenta- Het commentaar van de energie- imeets raad is daarom waardevol, omdat nmer. er in die raad nogal wat mensen es ver- z,tten- die heel Prec'es weten hoe pioen- er °P het ogenblik in de research- ionale centra van ons land en daar buiten injwordt gedacht over en geëxperi- jmenteerd met nieuwe energievor- Nos!men en een hetere toepassing van entaar alles wat er op het ogenblik reeds oomenivoorhanden is. negen van-~. /an de D)e nieuwe mogelijkheden zijn er, Mor-op langere termijn gezien, zeker. O-pro-Uit het feit echter dat de energie- de^-aacj met zijn suggesties zo dicht (bij huis en binnen een voor ieder ïhi zaljherkenbaar patroon blijft, kan ndaag worden afgeleid dat we het op ^rte termiin toch nog steeds moe- en in|Bn hebben van een besparen van en enlvele kleintjes, om zo tot grote an de'hoeveelheden te komen, tieren In dat verband is het opmerkelijk lat een meerderheid van de ener- ;ieraad met het voorstel komt om :en progressief energietarief in te 'voeren, dat wil zeggen: een tarief dat zuinigheid in het gebruik van nergie beloont door alle gebruik •ven een bepaalde norm extra aar te belasten. Dat voorstel is 'errassend, omdat nog niet eens zo (erg lang geleden de tegengestelde situatie kennelijk door iedereen als - eden lenis al in Laurel ogart en die s een itatief is de Russi- val af- is een stoch- naten- n vele speelt ein de zo ge- Ook nodi- lucers plaats Monte erhaal le eer- ïiljoen 22 nog DEN HAAG (ANP) Betaal in geen geval dubbel voor het ver krijgen van het nieuwe kente kenbewijs deel 3. dat vanaf 1 februari op de voorruit van de auto moet zitten. De ANWB adviseert degenen die wel heb ben betaald, maar het docu ment niet hebben ontvangen, contact op te nemen met de Rijksdienst voor het Wegver keer in Veendam. „Zorg voor een bewijs waarmee u kunt aantonen dat deel 3 is be taald". aldus de bond Het advies geldt ook voor men sen die het document ook nog niet op 1 februari hebben ont vangen. De ANWB baseert zijn advies op een mededeling van de minister van Justitie, die heeft verklaard te verwachten dat een officier van een straf vervolging zal afzien, wanneer de automobilist aannemelijk maakt dat hij wèl heeft be taald, maar geen deel 3 heeft ontvangen. DEN HAAG Enkele jaren geleden kon de Nederlandse politicus nog gerust zijn. De Nederlandse politiek leek gelukkig weinig op de paardenrennen van Ascot. Gokt het publiek daar vaak met een forse inzet op het winnende paard, in ons vaderlandje hield men het op de partij van zijn herkomst. een normale gang van zaken werd ervaren. De energiemaatschappij en gaven toen iedereen groot- of kleingebruiker, het deed er niet toe een flinke korting als er meer -dan een bepaalde hoeveel heid energie werd afgenomen. De meerderheid in de energieraad wil ons nu een premie op onze zuinigheid geven; een situatie die veel logischer is dan de situatie van vroeger, maar waar we anderzijds tóch in ons praktische handelen nog aan zullen moeten wennen. Een bewijs hoe absurd onze op groeiend gebruik en verkwisting gerichte levenswijze in wezen is. Een praktische moeilijkheid is na tuurlijk wel, dat het niet zo een voudig is een norm te ontwerpen, waaronder het energiegebruik van een persoon of een gezin nog als redelijk kan worden beschouwd. Dat is waar, maar het is ook erg moeilijk om een standaardpakket te ontwerpen waaraan bij voor beeld de index voor de kosten van het levensonderhoud kan worden afgemeten. Toch is dat, alle moei lijkheden ten spijt, gebeurd en die norm blijkt in de praktijk uitste kend te voldoen. Op dezelfde manier moeten de statistici nu ook maar aan het werk om een redelijke energienorm te berekenen. De moeilijkheid mag geen argument zijn om het nemen van een beslissing te ontlopen. Dat zou conservatief zijn en voor zo'n levenshouding biedt de huidige si tuatie helaas geen ruimte. Politici behoefden zich daarom niet uit te sloven in een afmattende popu- lariteitsslag. Uiteindelijk stemde men toch op de kleur van zijn ogen. Het verdroot de kiezer niet desnoods jaren achtereen, of zelfs generaties lang. te wedden op een tweede, derde of zelfs tiende plaats. Uiteindelijk ging het om de politieke overtuiging wat men zich daarbij verder ook voorstelde. De beste politicus was hij. die aan die overtuiging het beste ge stalte gaf. Op welke plaats hij eindig de deed niet zo gek veel ter zake. De laatste jaren lijkt het arme politie ke paard echter ook en vooral als eerste de eindstreep te moeten passe ren. Afgaande bij voorbeeld op de media van de afgelopen weken ging het in de politiek voornamelijk om de volgende wapenfeiten: wie werd de man van het jaar, wie werd de politi cus van het jaar en een ware zond vloed van opiniepeilingen zette nu eens de PvdA. dan weer het CDA op winst. Met in het tweede echelon zo waar nog een krachtmeting om het brons: zou Jan Terlouw met D'66 als derde de WD van Wiegel over troeven? Dergelijke wapenfeiten blijken in de publieke discussie zelfs in die mate. dat de inhoudelijke kant van de poli tiek steeds meer op de achtergrond dreigt te geraken. Zo hield de discus sie over de nieuwe kernwapens het publiek weliswaar diepgaand bezig, maar uiteindelijk toch leek de vraag te overheersen: wie wipt wie uit het zadel! Van Agt de tien dissidenten of de tien dissidenten Van Agt? En blijft Den Uyl uiteindelijk uit het Catshuis of niet? door Willem Breedveld worden daar pijnlijk nauwkeurig af gestemd op hun veronderstelde effect op het kiezerspubliek. De mannetjes makerij is daar tot een kunde ver heven. Tegenwicht Non-politiek De non-politiek is duidelijk in op mars. Want welbeschouwd gaat het bij dit soort opiniepeilingen meestal om niets, hooguit om wat politieke wind. Ruud Rubbers de beste politi cus van het jaar? Wie er het weekblad De Tijd op na leest, waarin parlemen taire journalisten deze week de frac tie-voorzitter van het CDA tot deze hoogte verhieven, wrijft werkelijk zijn ogen uit. Hij werd de beste politi cus omdat hij onze zeventiende mi nister is. hij erin blijkt te zijn ge slaagd zijn onmisbaar geachte voor gangers misbaar te doen zijn en hij Is de natuurlijke leider van het CDA. Maar evenzo goed werd hij de beste bevonden omdat Lubbers de man bleek te zijn die tegenstellingen over brugt. met een brug die niet blijkt te bestaan, maar waar iedereen toch over heen loopt en hij het CDA- sprookje inhoud geeft en daarvoor een aanmoedigingsprijs verdient. De beste politicus derhalve omdat hij wind weet te verkopen. In diezelfde peiling eindigde de man van het jaar, premier Van Agt, als tweede. Uit de motiveringen blijkt dat er achter het predikaat ..man van het jaar", zowel fraaie als weinig fraaie dingen schuilgaan. Een willekeurige greep: hij heeft dui delijk gemaakt, dat onduidelijkheid lonend is in de politiek. Hij bezit een uniek talent. Hij vertaalt kiezersge dachten waar Kamerleden niet op komen. Hij herstelde zich goed na een periode van matheid en wist een goed 'teamleider te zijn en in tijden van spanning een uitstekend crisisbe heerser. Hij is de beste politicus, om dat hij onzin vertellend er toch al twee jaar in slaagde een semi-illegaal kabinet te laten draaien. Hij is de lenigste kwal van het brakke land. Niets Waarmee gezegd wil zijn, dat de wer kelijke verdiensten van de politicus of de man van het jaar alles of niets te betekenen hebben. Aldus wordt een belangrijk verschil zichtbaar met de rennen in Ascot. Daar wint het snel ste paard, wat je er verder ook van vindt. In de politiek wint echter het paard, waarvan men denkt dat hij het wel zou winnen. Journalisten blijken dit maar moeilijk te kunnen verkrop pen. Zij noemen iemand de beste politicus, maar geven hem vaak in een en dezelfde adem een trap na In die kritiek op de winnaar weerspie gelt zich een opkomende wrevel over een nieuwe politieke trend, die in landen als de Verenigde Staten en Engeland al Jarenlang de politieke praktijk is. Daar is de politicus al sinds jaar en dag aan een permanente populariteitsslag onderworpen. Poli tieke toespraken, politieke daden, Het Nederlandse kiesstelsel daaren tegen (dat van de evenredige verte genwoordiging) vormde tot voor kort een voldoende tegenwicht voor al de populaire strapatsen. Een politicus die al te gretig inspeelde op de gevoe lens van het publiek kon er in ons land steevast op rekenen in het parle ment behoorlijk te worden afge droogd. Het parlement was een fo rum, waarvoor men zijn uitspraken vooral ook waar moest kunnen ma ken, zoals Wiegel destijds met schade en schande heeft moeten leren. De laatste tijd blijkt het parlement het maar moeilijk op te kunnen nemen tegen het winnende paard. Een nieuwe trend tekent zich af. die het vertrouwde politieke beeld in de jaren tachtig wel eens grondig over hoop zou kunnen halen. Het winnen de paard is krachtiger in opmars dan ooit te voren en het dankt zijn succes vooral aan het groeiende leger van zwevende kiezers. Gaven de na-oor- logse stembusuitslagen verschuivin gen te zien van hooguit drie procent, op het ogenblik zijn verschuivingen van tien of zelfs wel vijftien procent geen uitzondering meer. De eerste doorbraak tekende zich af in de jaren zestig. Partijen als D'66, de Boerenpartij. DS'70, de PPR ble ken een respectabel aantal zetels te verzamelen en weer te kunnen ver liezen. De jongere kiezers wisselden gemak kelijk stuivertje voor een nieuwe lei der en een nieuwe mode. Beginnend bij het rauwe protest van de Boeren partij via de bruisende vernieuwing van Hans van Mierlo, de radicaliteit van Bas eindigend bij het redelijk alternatief van Terlouw. Lubbers en Van Agt: de politicus en de man van het jaar Prijs De gevestigde politieke partijen za gen echter kans dit zwevende elan aardig in banen te leiden. De prijs die zij daarvoor moesten betalen loog er echter ook niet om. Om een invloed op de „zwevers" te kunnen behouden waren zij in klimmende mate ge dwongen de oplossing te zoeken in TeKeningen. bij voorkeur in liggend for maat. sturen aan Trouw, jury politieke prent, postbus 859, 1000 AW Amster dam. Naam en adres aan de achterzijde vermelden Voor geplaatste prenten is er een boekenbon een aanzienlijke versimpeling van de politiek. Het ging voor of tegen Den Uyl, het werd een spektakel, een nek- aan-nek-race tussen Den Uyl en Van Agt. De tweedeling kwam binnen handbereik en blijkens recente opi niepeilingen bleek het publiek daar niet ongevoelig voor. Het spektakel van het winnende paard gaat er nog steeds in als koek. Binnen het CDA loopt rechts te hoop en binnen de PvdA links. Het resul taat daarvan is een steeds groter wor dend gat in het midden. Tot diepe droefenis van de VVD blijkt D'66 zich daar steeds behaaglijker te nestelen. Tot grote droefenis wellicht nog van de krachten binnen het CDA die een afglijden van deze partij naar rechts ten koste van alles willen voorkomen. Erg succesvol lijken zij niet. Onder tussen is de VVD nagenoeg klaar voor de sprong naar het midden Er is een liberaal manifest dat voorziet in een fusie met D'66 en er zijn talloze ge schriften van de liberale Telders- stichting. die stuk voor stuk duidelijk maken dat de afstand tot de PvdA niet zo gek groot is Beiden, socialis ten en liberalen, putten zoals Geert- sema in het maandblad Civis Mundi recentelijk aantoonde uit het vooruit gangsgeloof en het geloof in de ver volmaking van de mens. Het verschil is volgens Geertsema hooguit dat de liberalen het accent leggen op de in dividuele mens en de socialisten op de mensen als groeD. Het enige obstakel op de weg naar de politieke ommezwaai lijkt daarmee het creëren voor een goed onderdak voor de meer traditionele en behou dende kiezers Het CDA zou die rol kunnen vervullen, maar mensen als Goudzwaard. Lubbers en dergelijke houden dit krachtig tegen. Zij span nen zich in voor het voeren van een inhoudelijke politiek naar de geest en de inhoud van het CDA-programma „bij brood alleen". Maar hoe lang kunnen zij het nog opnemen tegen het winnende paard? Applaus versuft en verdooft, verzuchtte Lubbers op het laatste CDA-congres in Dronten Maar het is voor paarden een aanspo ring! DEN HAAO (ANP) Het verzoek van de Zuidafrikaanse sportvereni ging voor gehandicapten om het ka binetsbesluit. geen steun te verlenen aan de dit Jaar in Arnhem te houden Paralympics als de Zuidafrikaanse ploeg daaraan deelneemt, te schor sen, is gisteren door de Raad van State afgewezen. De overwegingen die tot deze uitspraak hebben geleid worden later bekendgemaakt. VRIJE VERKIEZINGEN? Voor Smith-Muzorewa is er massale financiële steun uit Zuid-Afrika en van blank Rhodesië. Wij steunen de ZAPU en de ZANU. Zimbabwe moet vrij van Zuidafrikaanse overheersing. Steun giro 26655 t.n.v. Bevrijdingsfonds, A'dam o.v.v. „Zimbabwe". Deze aktie ter ondersteuning van de verkiezingskampagne van het Patriottisch Front wordt mede gevoerd en bij u aanbevolen door onderstaande organisaties: AR JOS, Evert Vermeer Stichting (PvdA), Jonge Socialisten, PSP. PPR-jongeren, PSP-jungeren. DOMITILA en VIA A-Ka- n van minis- andse ie am- isuita- t Ka- sische inter- moet >t een sland. aan in de Steeds weer duikt het symbool „het gebroken geweertje" op. De anti-militaristische actiegroep Onkruit staat met zijn militante acties helemaal in het nieuws te genwoordig en daarmee ook het symbool van het anti-milita- risme. Het is een haast antiek geweer uit 1900. gebroken op de knieën, door handen met een vre desduif erboven of een bloem. Deze variaties zijn afhankelijk van de beweging die het symbool gebruikt. Voor het eerst werd het gebroken geweertje gebruikt door de Inter nationale Anti-Militaristische Vereniging van Domela Nieuwen- huis. In zijn blad „Recht voor Allen" (opgericht in 1879) komt het symbool herhaaldelijk voor. Het blad „wapens neer" draagt in 1916 zelfs een gebroken geweertje in de kop. Pas bij het begin van de Tweede Wereldoorlog lijkt het symbool zijn kracht verloren te hebben. Bijna twintig jaar ligt de produk- tie van de toen gangbare broches, stil. Bij de flower power jeugd, eind jaren zèstig. komt het gebroken geweertje aarzelend terug Eerst wordt de oude voorraad opge maakt. nog echte zilveren. In de jaren zeventig komt de produktie van nieuwe maar heel langzaam op gang Wim Jong, een zeventig jarige pacifist, zorgt nog steeds voor nieuwe aanvoer. De broches met het gebroken ge weertje erop, zijn niet zo mooi meer Ze zijn gewoon van ijzer Het model van het geweer is ook hard aan vernieuwing toe Ter wijl de discussie over kernkop pen en atoombommen gaat. de monstreert de vredesbeweging met gebroken oude jachtgewe ren, dat is toch geen verhouding! Al één keer eerder heeft het sym bool een vernieuwingskuur on dergaan. „Breek de zwaarden op de knieën is de oorspronkelijke uitspraak, waarnaar het symbool is gemaakt. In het prille begin was het dus een gebroken zwaardje. In de tijd van Domela Nieuwenhuis vond men dat al tamelijk ouderwets. Zij hebben het in geweren veran derd. Nu is het de tijd voor kern wapens Volgens een bericht in de Poezen krant van januari wordt het be kende parfum 'Chanel nr. 5' ge maakt van kattezweet. Men brengt Abessijner katten met de kop in een soort martelkamer en slaat erop met een zweep. De kat wordt gek en geeft een bepaalde kliersecretie af Deze stof is het voornaamste bestanddeel van 'Chanel nr 5'. Zo luidt het recept Het blad Cat Fancy heeft zijn lezers aangespoord boze brieven te schrijven aan de firma Chanel, maar deze brieven hebben nog niet tot stopzetting van de pro duktie geleid. Bij de afsluiting van het Jaar van het Kind is er een boekje versche nen met de titel „Kinderen die vragen, worden overgeslagen". Over een tiental problemen van onze samenleving vertellen kin deren hun eigen ervaringen. Kin dermishandeling. echtscheiding, prestatiedruk en toekomstver wachtingen zijn een paar van deze onderwerpen Het zijn erva ringen, die soms erg diep gaan. Naast deze ervaringen wordt er per onderwerp wat achtergrond informatie geboden en een lijst met hulpadressen. De argumentatie voor het maken van dit boekje vinden de samen stellers in het feit dat er in het Jaar van het Kind te weinig aan dacht is besteed aan de „gewone" kinderen in de „gewone" gezin nen. Steeds ging de aandacht naar kinderen in de derde wereld, gehandicapten of naar de kinde ren van onze culturele minderhe den. Het boekje is gemaakt voor alle mensen, die met kinderen werken, of er op een andere ma nier direct bij betrokken zijn. „Kinderen die vragen, worden overgeslagen" is te bestellen door 9.50 over te maken op giro 4065548. ten name van stichting Nationale Commissie Internatio naal Jaar van het Kind. Den Haag. De 46-jarige. in Tsjechoslowakij- ke opgesloten schrijver dr Jaro- mir Savrda. door Amnesty Inter national geadopteerd als overtui gingsgevangene. zou ernstig ziek zijn hij zou lijden aan tbc. hart en nierafwijkingen en heeft ver scheidene keren zijn toevlucht genomen tot een hongerstaking om de aandacht te vestigen op zijn toestand en op de noodzake lijkheid van medische hulp In juni kreeg Amnesty de informa tie. dat dr 8avrda tijdens zijn gevangenschap 15 kilo aan ge wicht had verloren en dat hij nog maar 57 kilo woog Éénmaal is hij in een ziekenhuis in Brno opge nomen. Op 26 september 1978 werd dr Savrda in Ostrawa gearresteerd en beschuldigd van „opruiing' Begin augustus 1979 werd hij voorgeleid en veroordeeld tot 2'/» jaar vrijheidsstraf en een hoge boete De beschuldiging luidde het kopiëren en verspreiden van opruiende geschriften De dag voor zijn arrestatie deed de poli tie huiszoeking m zijn flat en legde beslag op drie schrijfma chines, en manuscripten en ge typte exemplaren van literaire werken, waaronder uittreksels van de Goelag Archipel van Sols- jenitsln en van de memoires van dr Prokop Drtina, deze behelzen de akkoorden van München van september 1939 die hebben geleid tot de verbrokkeling van de Tsje- choslowaakse republiek. In 1969 werd dr. Savrda uit de commu nistische partij gezet. Na de be zetting van Tsjechoslowaklje door strijdkrachten van de vijf Warschaupactlanden in augus tus 1968 werden veel partijleden uitgewezen. Ook werden velen van hen gerechtelijk of weder rechtelijk vervolgd Dr Savrda werd ook uit de vereniging van Tsjechische auteurs gestoten en zijn laatste publikatie werd in 1971 uit de verkoop genomen Sindsdien heeft hij verscheidene beroepen uitgeoefend, op het mo ment van zijn arrestatie ontving hij een uitkering wegens arbeids ongeschiktheid. In het Duits (en. zoals gebruike lijk, beleefde termen) gestelde verzoeken om de vrijlating van dr Jaromir Savrda kunnen ge richt worden aan: JUDr. Jan Ne- mec, Minister of Justice of CSSR 8 Praha 2 Nove Mesto, Vyseh- radska 16. CSSR Nog eenmaal terug naar De Scha kel. de krant van de Comenius- school ln Zeist Omdat het de laatste schoolkrant van het jaar is. hebben de klassen 5 en 6 al vast een rits wensen voor het nieuwe Jaar opgeschreven De meesten wensen iets aardigs voor een zieke onderwijzer, voor een te dikke leerkracht, voor de hon den. mijn konijn, onze poes of tante Anja, maar twee Jongens hebben een heel ander soort wens op papier gezet „voor 1980 wens ik dat Paultje ook rood haar krijgt", schreef Peter op, en Pie- ter-Jelle heeft Iets voor nog veel meer kinderen tegelijk bedacht „Voor 1980 wens ik voor de hele school, dat de school afbrandt

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1980 | | pagina 5