Kinderen werken ook
Radio- en televisieprogramma's
HET BELOOFDE LAND
Even puzzelen
HET WEER
Weerrapporten
Ongelooflijk
IS 16
DONDERDAG 3 JANUARI 1980
i VARIA
TROUW/KWARTET P 15/RHS 17
KINDERBOEKENKINDERBOEKEN KINDERBOEKEN KI NDERBOEKENKINDERB
EKENKIND
Maar niet in Laura, een pro-
te verrassing, want daar is
het de hond die het werk
opknapt. Een voor Jonge
kinderen prachtig en zeer
artistiek uitgegeven boekje
van Philippe Dumas, man
met een grote naam dus, die
het verhaal tekende én
schreef. Zoals zo vaak zie je
dat één van de beide tech
nieken het van de andere
wint: hier is het de joyeuze
tekenaar, die blad na blad
vult met speels zwierende
pennestreken van kinderen
en honden, zee en bossen
die je aanvankelijk mee
sleept. Ook het onderwerp
is best aardig: de kleine Ali
ce die voor haar verjaardag
een ronde wollige bol van
een hondje krijgt, dat al vrij
gauw uitgroeit tot een reus
achtige Newfoundlander
die hij tenslotte fs. Goed is
getekend en verteld hoe lief
en knuffelig Laura eerst
wordt gevonden, en dan hoe
iedereen terugdeinst, weg
loopt. snel post in de bus
stopt, niet meer groet op
straat, als hondje Laura een
formidabel en al te spon
taan beest is geworden.
Het komt zo ver dat ze
agressie opwekt door haar
„bijt- en vernielzucht" die
mens noch meubilair goed
doet en moeder plannen
doet beramen het dier maar
op te sluiten in een hok.
Maar eerst moet hond een
dag thuisblijven (waarom
eigenlijk?), als iedereen een
dagje naar het strand is, bij
tante Odile. Suggestief is
het zandkasteel, zijn neefjes
en nichtjes getekend, en
ook de opblaasboot waarin
Alice en Emile „naar de vis
sers willen gaan kijken" ter
wijl de anderen al ongeveer
naar huis gegaan zijn. Maar
onwaarschijnlijk is dat laat
ste wél: wie laat twee kleine
kinderen aan het strand al
leen. en in zo'n rubberboot
je? Trouwens, thuis heeft
hond Laura weer voor onge
rief gezorgd en brommend
begeeft pa zich eindelijk op
zoek naar de kinderen, van
wie iedereen denkt dat ze
bij tante ofwel thuis zijn.
Een storm steekt op. het
duurt niet lang of huizenho
ge golven slaan om het
bootje en de kinderen be
ginnen erg bang te worden
(dat wil ik geloven).
Bloedstollend
Thuis is nu toch een zoek-
partij op gang; maar het is
hond Laura die de zee in
zwemt, juist als een golf
Emile overboord slaat.
Hond duikt hem na, bijt na
het binnenklauteren van de
boot het rubber door, wat te
voorzien was. en sleept zich
naar de wal, zwemmend
met de twee kinderen in zijn
nekvel. „Bliksemschichten
verlichten de hemel, de zee
kolkt woest," maar ze ko
men eruit. Een bloedstol-
lendverhaal; sentimenteel
ook, want nu is hond opeens
de held; hij mag en krijgt
alles, tot zelfs een medaille
voor het redden van drenke
lingen en dat is danig flauw.
Hier is nu eens een voor
beeld van een fraai boekje
dat een verkeerde tekst
heeft, moraliserend en on
waarschijnlijk. De vertaling
is van Els Pelgrom, de oor
spronkelijke titel zou fraai
er zijn geweest: Laura, de
Newfoundlander (van
Alice).
Reëler
Veel reëler zijn de twee
kleurige kijkboeken van
Astrid Lindgren: in Peter en
zijn zusje vertelt de beken
de auteur van de Jaloezie
van een jongetje, dat toch
graag een zusje had willen
hebben, op de uit het zie
kenhuis meegebrachte
baby van zijn moeder, die zo
lief is en zoveel aandacht
krijgt dat Peter er op een
dag op los wil timmeren (op
de baby Lena dan). Hij
knipt stukken uit zijn haar,
breekt theepotten, scheldt
op zijn moeder „tot zij komt
aanrennen, en dat is juist
wat hij wil." Lindgren laat
fijntjes zien hoe de moeder
Peters hulp inroept bij het
verzorgen van de baby die
niet „stom is, maar wel las
tig": vanaf dat ogenblik is
het zijn zorg het kind, dat
hij nog wel had willen ruilen
voor een driewieler, tevre
den en warm te houden. En
als er later een derde kind
wordt geboren is het maar
goed dat Lena er is, met wie
had je anders je kussenge
vechten moeten houden?
De tekenaar Ilon Wikland
maakte ook de grote kleu
renplaten bij het overbe
kende „Ken je Pippi Lang
kous?" dat evenals het vori
ge verhaal in een verkorte
versie in groot formaat voor
kleine kinderen verscheen.
Van Pippi die kleine
anarchist, die alles kan en
doet wat Jij als klein en
machteloos kind zo graag
zou willen maar niet durft,
mag, kan hoeven we wei
nig meer te vertellen. Maar
Lindgrens vondsten boeien
vanaf het paard in de serre,
het eten met je lijf op tafel
en je bord op de stoel, het
hout hakken met vijf blok
ken tegelijk, tot aan het ver
slaan van de sterkste circus
man en Donder-Karel de
dief. Een meisje dat tegelijk
haar haar kan vlechten én
haar onderhemdje dich
tknopen vind je niet overal.
Ook niet iemand die een
„dingenzoeker" is: de hele
wereld ligt vol spullen en
dingen en er is echt iemand
nodig die al die dingen bij
elkaar zoekt. Een ijzersterk
verhaal, dat hier verkort is
naverteld door E. Rottier-
Kolpe.
Schavuiten
Nog fraaier gemaakt is het
in Italië geproduceerde
kijkboek De Nieuwe Kle
ren van de Keizer, van An
dersen jawel, maar dan wél
in andermans woorden, die
moesten passen bij een
reeks ronduit schitterende
tekeningen vol kleur en be
weging van Fulvio Testa.
De handeling dus: schavui
ten die liever mensen voor
de gek hielden dan werkten,
en op deze wijze ook de ijde-
le keizer in de boot namen:
zijn klerenverzameling (een
plaat op zich!) is hem meer
waard dan zijp minister
raad. Hij bestelt prompt een
pronkgewaad, dat zó bijzon
der zal worden geweven dat
het onzichtbaar wordt voor
lieden die voor hun baan
niet deugen. Dat zijn er no
gal wat. zoals al spoedig
gaat blijken en de keizer is
ook onder hen: allen prijzen
het onzichtbare, tot op
straat toe, waar een kind
roept: „Maar hij heeft niks
aan!" „Here God, hoor de
stem van een onnozele," zei
de vader, maar de schavui
ten zijn al weg.
door Gertie Evenhuis
KINDEREN WERKEN
OOK is wel even iets an
ders. Kinderen zijn niet zo
onnozel als menigeen
denkt. In allerlei landen, in
alle mogelijke situaties
moeten zij zien in leven te
blijven en zich overeind te
houden. In een Novib-pro-
duktie, met Initiatieven en
grote steun van Scandinavi
sche landen, zijn korte ver
halen bijeengebracht over
allerlei kinderen die menig
een ook op de televisie zal
hebben gezien. Over Jesus
Emilio van Columbia, Nino
uit Sicilië. David uit Bot
swana, Hanne uit Neder
land, (daar kun Je ook arm
zijn en zonder kansen, en
dan heb je het nóg altijd
stukken beter dan die drie!)
Over Lolkumari, Sisirad,
Janette. Kinderen van elf,
twaalf, dertien en veertien
jaar. Ze zijn herkenbaar, net
als jij. Ze werken: in de mij
nen, als rietdekker, bede
laar. dienstmeisje, herder,
boerenknechtje, visser.
Sommigen gaan naar
school. Dat is ook een soort
werk. Het boek is met veel
foto's geïllustreerd, maar
ook staan er korte stukjes
in over de verschillende lan
den. Hoe oud de mensen er
worden, of ze naar school
gaan, hoe ze leven. (School?
In Columbia gaan van de
honderd kinderen 36 naar
school). Van wie is de
grond? Waarom worden
mensen op straat doodge
schoten, vee geroofd? (Si
cilië).
Korte verhalen
De korte verhalen over de
verschillende kinderen zijn
het boeiendst. Zonder senti
ment, een nuchter verslag
van hun leven. Daardoor
komt het harder aan dan de
zielige kerstverhalen van
(jawel hoor, toch weer Inge
sneeuwde stakkers met hun
kerstbrood onder de arm, of
niet, daar wil ik afwezen, vol
meewarigheid en trouwhar
tige tranen). Wie dit boek
leest, verdiept zich mis
schien eens een keer in
moeilijker levens dan het
zijne, en dat geldt voor kin
deren en ouders. Want dit is
een boek om op tafel te leg
gen. Al bladerend kom je
stukjes Informatie tegen,
eenvoudige statistiekjes
over regeringen, geschiede
nis, de slechte oude tijd, het
dagelijks leven. In China,
Groenland, Katmandoe en
andere landen. Wat is ar
moede? Wat is een ontwik
kelingsland? Moet het zó
blijven gaan, dat de wereld
kapseist?
Deze verhalen lopen niét
goed af, sneeuw of geen
sneeuw. Sisirad in Sri Lan
ka moet een dag werken wil
hij één dag naar school kun
nen. Marnya van veertien is
„muchacha", dienstmeisje
in Lima, maar zo fijn vindt
ze dat niet. En Jesus Emilio
in zijn mijn zou óók wel iets
anders willen. Moet je er
iets aan doen? Kun je er iets
aan doen? Je moet het ten
minste weten.
Laura, door Philippe Du
mas, uitg. Kosmos 15,—.
Peter en zijn zusje, door
Astrid Lindgren, uitg. Del
tas, 12,90. Ken je Pippi
Langkous? idem. De Nieu
we Kleren van de Keizer,
H. C. Andersen en Fulvio
Testa, uitg. Kosmos,
17,50. Kinderen werken
ook, red. Bjern Ferde, No-
vib en uitg. Kosmos, 15,
WAT! HEBBEN WE ONZE
MOOIE HERBERS IN ARAUEHO
VERLATEN OM HIER IN DIT
&JOFELE DORP EEN ANDERE
TE OPENEN?! HET IB NOTA
BENE
DE FOSDYKE SAGA
FERD'NAND
door Henk Krosenbrink
■Uitgave A. J. G. Strengholi-Naarden
xa.-:7'
59
Begrijp dat dan. Jij gaat buiten
het boekje. Bij Vonderman zijn ze al
gewaarschuwd. De volgende keer ko
men ze bij jou. En wat zul jij daar
tegen beginnen. Word toch eens een
keer wakker. Maak hieraan een eind.
Als die Johanna het werkelijk goed
met jou meent, zal ze hier ook niet
mee door willen gaan. Want daar zit
voor jullie geen toekomst in. Het is
een jeugdige dwaasheid, die wat laat
komt voor jou en voor haar. Maar er
moet een eind aan komen En daar
om. je weet het. Ik ga Vonderman de
huur opzeggen."
Derk Jan had geen woorden meer. Hij
was aan de ene kant woedend op zijn
vader, dat die zoiets wilde doen. maar
aan de andere kant moest hij toege-,
ven. dat het recht aan zijn zijde was.
De hele buurt zou het met hem eens
zijn, temeer omdat de scholte van het
Kreyl bereid was de financiële schade
te dragen. En dan was het voorbij,
wist Derk Jan. Als ze verder weg
kwamen te wonen, was het wel erg
moeilijk om Johanna regelmatig te
ontmoeten. De hindernissen stapel
den zich op en Derk Jan vond het
voorlopig maar verstandiger om er
het zwijgen toe te doen. Het had geen
zin om te proberen zijn vader op
andere gedachten te brengen. Hij
kende hem, en wanneer die eenmaal
een besluit had genomen en dit
was duidelijk overlegd met zijn
vrouw dan was er geen terug meer.
Dan werd de beslissing uitgevoerd.
Het werd een trieste avond. Derk Jan
zat wrokkig voor zich uit te broeden,
zijn moeder zuchtte zo nu en dan diep
of ze zeggen wilde: „Derk Jan, wat
doe je ons allemaal aan," zodat deze
zich ergerde, en de scholte las in een
boek dat hij dicht bij het vuur hield
om beter te kunnen zien. Er werd
weinig meer gezegd die avond, alleen
maar het hoognodige. De staande
klok tikte gestadig de uren stuk, mo
notoon en doordringend, met een irri
tant geluid en een onverwacht geram
mel in zijn binnenste, voordat hij de
uren sloeg. Vanuit de bijkeuken
klonk het diepe gebrom van de stem
van Willem de knecht en de hoge
stem van Hendrik, die zo nu en dan
een duit in het zakje deed. Maar
meestal praatte Willem.
's Maandags, direkt na het middage
ten. ging de scholte de weg naar Von
derman. Derk Jan, die op de deel
bezig was, zag hem gaan. Lang en
recht. De pijp in de mond, waaruit
een dun straaltje rook kringelde. Met
langzame stappen ging hij zijn weg
door de dikke sneeuw, die het smalle
paadje onzichtbaar maakte. Derk
Jan had niet geprobeerd zijn vader
nog af te brengen van zijn voorne
men. Er was ook niet meer over ee-
sproken. Er had een paar dagen zwij
gen geheerst tussen hem en zijn ou
ders en ook tegen het dienstpersoneel
was Derk Jan narrig. Ze hadden wel
in de gaten dat er iets broeide, maar
ze hielden hierover wijselijk tegen de
familie de mond. Maar onder elkaar
spraken ze over de zaak met Derk
Jan. die toch het gesprek van de dag
was. Overal Waar je kwam. En de
mensen hadden wel tijd voor praten,
nu er buiten weinig gedaan kon
worden.
Bij Vonderm^i zaten ze nog aan ta
fel, toen de scholte binnenkwam en
hen de tijd van de dag wenste. De
twee kinderen, Diekske, het wees
meisje, moeder Dieke, Jan en Johfln-
na. Er lag een zware Bijbel opengesla
gen op de half afgeruimde tafel, waar
op de borden bijeen geschoven waren
en Jan las met zijn eentonige stem
een gedeelte voor uit het boek der
boeken. Hij haspelde over de woor
den die hij soms nauwelijks begreep,
zodat Johanna zich ergerde. Wat had
het voor zin zo te lezen. Zo te lezen,
dat niemand begreep wat er stond.
De kinderen niet, maar ook Jan en
zijn moeder zelf niet. Wat had Je dan
aan dat vrome gedoe. Toen de scholte
binnenkwam, keken ze verwonderd
op. Hij liep de deur bij zijn pachters
niet plat. In feite bemoeide hij zich
nauwelijks met hen, behalve als er
zakelijke dingen tc bespreken waren.
Over verbeteringen aan het huis, als
zij klachten hadden en de scholte
kwam kijken of er inderdaad iets
gerepareerd moest worden.
Wordt vervolgd
Radio vandaag
HILVERSUM I (298 m en FM-Kanalen)
7.03 Vandaagdonderdag, gevarieerd
programma. 9 03 (S) Wie weet waar Willem
Wever woont? 10.02 (S) Muziek bij de kof
fie. 12.03 (S) Het nuttigen van etenswaren
is toegestaan. 12.40 (S) Middagpauzedienst.
13.03 (S) Hier en nu 13.20 (S) NCRV-Glo-
baal. 17.02 (S) Rozegeur en prikkeldraad.
18.11 (S) Hier en nu 18.30 (S) In beweging.
18.45 (S) Leger des Heilskwartier 19.02 (S)
De wereld zingt Gods lof 19.55 (S) Op de
man af. 20.03 (S) 't Is Ted-tijd. 21.02 (S)
Orgelconcert. 21.40 (S) Literama-donder-
dag. 22.02 (S) Bij de tijd. NOS: 23.02-24.00
(S) Met het oog op morgen. VARA: OOL
(S) De Nachtspiegel 1.02 (S) Tussen de
hoezen. 3.02 (S) Herrie of Haag op I 6.02 (S)
Country Time 6 50 (S) Het levende woord
HILVERSUM II (402 m en FM-KanalentA
VRO: 7,00 Nieuws. 7.10 Ochtendgymnas
tiek. 7.20 AVRO: actueel en informatief.
(NOS: 9.00 Gymnastiek voor de vrouw.
9.10 Waterstanden 9.15 Werkbank).
AVRO: 10.00 Radio Lawaaipapegaai. 10.12
Divertimento. 10.30 't Is historisch. 10.50
AVRO's Radiojournaal. 11.00 Informatief
programma. 1120 Aspecten 11.50 Regio
naal. provinciale informatie. R.V.U.: 11.56
Houd het klein. Overheidsvoorlichting
12.16 Uitzending voor de landbouw 12.26
Mededelingen voor land- en tuinbouw
12.30 Nieuws. 12.36 Radiojournaal. 12.50
AVRO tema. 31 00 Nieuws 13.11 Europa.
13.30 Yoga voor iedereen 13.37 Per saldo.
13.55 Beursplein 5. 14.00 'n Middagje
AVRO. (16.00 Radio Lawaaipapegaai.)
16.30 De slag bij Nieuwspoort-hoorzitting.
17.24 Mededelingen. 17.30 Nieuws. 17.36
Radiojournaal. 17.55 Richting. IKON:
18.05 Kleur. Overheidsvoorlichting: 18.30
Nederland en de Derde Wereld. P.P.: 18.50
Uitzending van de WD AVRO: 19 00 Zo
hoor Je nog eens wat. 19 20 (S) In de kaart
gespeeld. 21.00 (S) Het Residentie Orkest
met trompet. Klassieke muziek. 22.30
Nieuws. 22.40 <S) Radio Kamerorkest:
klassieke muziek. 23.15 (S) Jazz spectrum.
23 50 Radiojournaal. 23.55-24.00 Nieuws
HILVERSUM III (444 m en FM Kanalen
TROS 7 02 (S) De Havermoutshow 9.03
(S) Continu Muziek 11.03 <S) De Polder-
popparade. 12.03 (S) De Nederlandstalige
Top lO. 1303 (S) 50 Pop of een envelop
15 03 <S) TROS TOP 50 NOS 18.03 (S) De
Avondspits met de Nationale Hitparade.
TROS: 19.02 (S) De Geschiedenis van de
Popmuziek (I). 20.02 (S) Soul Show. 22.02
(S) Sesjun 23 02-24 00 (S) Hugo van Geldc-
ren met LP-werk.
HILVERSUM IV (FM-Kanalen) VARA
7.00 Nieuws. 7.02 (S) Groot en klein: klass.
kamer- en orkestmuziek. 9.00 Nieuws. 9.02
De Franse opera 9125-9150 9.30 (S) Kamer
muziek. 10.10 (S) La Transfiguration de
notre-seigneur Jësus-Christ. van Messiaen
12.00 Nieuws. 1202 (S) Lunchconcert:
Klassieke viool- en pianomuziek. 13 05 Het
zout in de pap 13.30 <S> King's College
Choir: Klassieke muziek 14.00 Nieuws
14.02 (S) Klassieke pianomuziek 14.45 (S)
Radio Filharmonisch Orkest: Klassieke
muziek 10 00 Het zout in de pap 16.25-
17.00 Eder Kwartet: Klassieke muziek
TV vandaag
14.00 16.00 VOO: Wi|Zi|njang komen
jullie ook? gevarieerd kinderprogramma
18.30 Sesamstraat
18.45 Paspoort voor Turken
18.55 Journaal
18.59 NCRV: Staaltje de locomotief, tekenfilm
19.05 Kerkbuurt
19.30 Lucy en Mr. Mooney, tv-serie
19.55 Een oude liefde, speelfilm
21.37 NOS: Journaal
21.55 NOS: Het archief, documentaire
22.45 22.50 NOS: Journaal
NEDERLAND II
13.00 13.05 en 18.00-18.05 NOS: Nieuws
18.55 NOS: Journaal
18.59 TROS: De beste uit „De TROS Top 50
20 00 NOS: Journaal
20.27 TROS: Meneer Mazure. blijspel
22.10 AktuaTv
23.00 Soap. tv-serie
23.30 23.35 NOS: Journaal
DUITSLAND I. 10.00 Journaal. 10.25 Ver
halen. 11.35 Actueel programma. 12.20 Re
gionaal programma 12.50 Persoverzicht.
13.00-13.10 Journaal. 16.10 Journaal 16.15
Programma voor de vrouw. 17.00 Natuur
serie voor kinderen. 17.25 Kinderprogram
ma. 17.50-18.00 Journaal.
(Regionaal programma: NDR: 9.30-10.00
Kleuterprogramma. 18.00 Documentair
programma. 18.30 Actualiteiten. 18.45
Kleuterprogramma. 18,55 Polizei-inspek-
tion 1, tv-serie. 19.25 Regionaal magazine.
19.59 Programma-overzicht. WDR:
9.30-10.00 Kleuterprogramma 18.00 Actu
eel programma. 18.15 Eine Amenkanische
Familie, tv-serie. 19.15 Actualiteiten. 19.45
Licht programma
20.00 Journaal. 20.15 Filmreportage. 21.15
Encrgiekrisen. tv-spel 22 00 Muziekpro
gramma. 22.30 Actualiteiten. 23.00 Docu
mentaire film 23 00-0 05 Journaal
DUITSLAND II. 16 30 Informatieve serie.
17.00 Journaal. 17.10 Timm Thaler, tv-se
rie 17.40 Actualiteiten en muziek 18.20
Der Burgemeister, tv-serie. 19.00 Journaal.
19 30 Amusementsprogramma. 20.30 Amu
sementsprogramma. 2100 Actualiteiten.
21.20 Documentaire 22 05 Die Rosenköni-
gin 1979 2 (ZW) Die Rosenkönigin 1968,
documentaire films. 0.15 Journaal.
Geiamenlijk programma NDR II1/WDR
III. NDR III 10.30 t/m 11.30 Schooltelevi-
sie. OetamenujK programma: 16 00
Schaaktoernooi 18 30 Filmreportage.
17.00 (ZW) Charlie Chan in Rio, misdaad
film. 18 00 Kleuterprogramma 18.30 Docu
mentaire film. 19.15 Licht muziekprogram
ma. 19 30 Informatieve serie. 20.00 Jour
naal. 20.15 Documentaire serie 21.50 Pau
ze. 22.00-0.05 Documentaire serie
BELGIC NEDERLANDS NET I. 15.30-
18.25 Jeugdfilm. 18 00 Kinderfilmsene.
18.05 Gevarieerd programma. 18 30 Jeugd-
filmserie. 18 56 Korte film 19 05 Sportpro
gramma. 19.35 Mededelingen en Morgen.
19 45 Journaal. 20 10 De Mallens (The Mal-
lens). tv-serie. 21.00 Panorama 21 50 De
verovering van het westen (How het west
was won), tv-serie 23.20-23.35 Journaal
NET II. Van 15.30-tot 20 10 zie NET I 20 10
Filmmagazine. 21.00 De boeren (Chlopt),
tv-serie 21.50-22.15 De stemmen der kinde
ren van weleer (Ancient Voices of Chili
dren), poëtische film.
BELGIC FRANS. 16 00 La cloche thibe'ai-
ne. tv-serie. 17.00 Pierre Favien. tv-serie.
17.25 Documentaire. 17.45 Arpad le Tziga
ne. tv-serie. 18.15 Spelprogramma 18 30
Informatief programma 1900 Cultureel
19 15 Regio
Journaal. 19.55 Informatieve serie. 20.15
magazine. 19
gionaal magazine 19.30
Speelfilm. Aansl.; Filmmagazine 22 30
Journaal.
Horizontaal: 1. zijtak Donau, 3. be
zinksel. 9. leer van tragedie 11. toe
vluchtsoord. 13. wijnmaat. 15. ryth-
mische beweging. 17 water in Lim
burg. 18 plaats in de N O P 19 solda-
tenverblijf, 21. biersoort. 22. weefsel,
24. drinkbakje, 26. vreemde munt. 27.
kraaiachtige vogel. 28. soort hert. 30.
soort beer. 31. gezindheid, 32. vul
kaan. 33. klank.
Verticaal. 2. burcht In Friesland, 3.
oorlogsgod. 4. moerasvogel, 5. projec
tieplaatje, 6. coureur, 7. stuk bouw
land. 8. aanlegplaats, 10. glijvoertuig,
12. schoeisel. 14. natuurlijkheid, 16.
spijker, 19. oude inhoudsmaat, 20.
duw, 21. slingerplanten, 22. bezigheid
tot ontspanning. 23. wijze. 24. vrucht,
25 neteldier. 27. bootje, 28. projectie
plaatje. 30. kern.
Oplossing vorige puzzel
Hor 1 daad. 4. leem. 7. si. 8 roman. 10
os. 12 aam. 14 ros. 15 rei. 16. ar. 18.
Se. 19. aster. 22. emier. 24 penetrant,
25. varen. 26 Elisa. 28 it 30. te. 31.
are. 33. nap. 35. rat. 37. la. 38. molen.
40. de. 41. spar. 42. kade
Vert. 1 dia, 2. ar. 2. ar. 3. dor. 4 las, 5
en. 6. moe. 7 Sara. 9. mol. 11. sier. 13.
materie. 15 Reinier, 17. RENET, 18
smalt. 20 spa. 21. ren. 22. ere. 23. ets.
25. vaal, 27 ante. 29 mal, 32 ras. 33.
nor, 34. pek, 36. adé, 38. ma. 39. na.
door Hans de Jong
Het klinkt vooral een Fries als iets
ongelooflijks in de oren. maar toch is
het waar. Werd ik nieuwjaarsavond
opgebeld door een Jongeman in
Utrecht, die mijn mening wilde weten
over het volgende: „Ze hebben me
verteld, dat er een koudegolf op
komst is eneen Elfstedentocht."
Ik dacht eerst aan een grap, maar nee
hoor, het was allemaal serieus be
doeld. Ik heb toen maar gepogd uit te
leggen, dat het voor een Elfsteden
tocht eerst vijftien graden moest vrie
zen, liever twaalf dagen dan een
week. dat er niet te veel sneeuw mag
vallen, vooral tijdens de begin-op-
bouwperiode van de ijsvloer en
dat
Maar toen ben ik gestopt. Er zijn
ijselijk geïnteresseerde personen, die
van mening zijn. dat er nóóit meer
een Elfstedentocht zal komen vanwe
ge de te hoge temperatuur van het
kanaalwater In enkele periodieken
zijn daarover vorig jaar publikaties
verschenen. Zo pessimistisch zie ik
het niet in. Wanneer de Russische
beer zich werkelijk laat oppeppen tot
een geweldige uitval in de richting
van midden- en west-Europa, komt
die Elfstedenvloer er, dat verzeker ik
de wankelmoedigen. Maar, zoals ge
zegd. dan moet je wel een winter
hebben die echt streng is. en geen
strenge kwakkelwinter zoals die van
1978-1979, maar een ouderwetse „gro
te winter", waarin de warmbloedige
oceaandepressies werkelijk buiten
spel gezet worden.at ze zelfs niet aan
onze voor- en achterdeur kunnen
ruiken.
De Golf van Biskaje en Spanje die
nen dan het voorlopig opvangcen
trum te zijn van de van dadendrang
overlopende oceaandepressies en
niet België bij voorbeeld. Verder
dient de luchtdruk boven de Middel
landse Zee constant laag of zeer laag
te zijn en dat alles, u zult dat hebben
begrepen, bij gelijktijdige hoge druk
boven Scandinavië, liefst met centra
van 1 040 tot 1.050 millibar, nog liever
met uit Rusland tegen de draad in
naar het westen tot zuidwesten bewe
gende maxima, die de functie gaan
vervullen van rots in de branding ten
opzichte van de aanrollende oceaan
storingen.
Op dit ogenblik past ons grote be
scheidenheid. Het sneeuwt weliswaar
Gorredijk gisteravond vier centi
meter, Hengelo (O) zes cm, Zuidhorn
negen cm en het Friese Bakkeveen
gisteravond zelfs twaalf centimeter!
Daarentegen in Zuid-Beijerland wei
nig sneeuw na een maximum van
plus vier graden maar de lagere
temperaturen die het gevolg daarvan
zijn, hangen samen met een sterke
lokale uitstraling gedurende de nacht
boven de sneeuw. Uitersten van min
zes tot min acht, mogelijk zelfs min
tien graden, zijn mogelijk, wanneer
tenminste de heldere nachtelijke he
mel niet te snel weer wordt overdekt
door wolkenvelden. Bij een situatie
als de huidige blijft dat nogal eens
een onzeker punt. Maar om op mijn
uitgangspunt terug te keren hoe
zeer ook een zone van hoge druk de
thermometers een duw omlaag geeft,
het blijft allemaal lapwerk en het is
kouder weer bij de gratie van sterke,
nachtelijke en dus ook regionale uit
straling. Aan zo een koud intermezzo
kan men maar beter geen al te spec
taculaire filosofieën over schaatsen
op natuurijs verbinden.
De algemene luchtdrukverdeling is er
niet naar. Het lijkt ook op dit ogen
blik allemaal een beetje op „spiele
rei" van de natuur, ondanks bijvoor
beeld de min twaalf van zuid-Schot
land en de min elf van Klagenfurt. De
weerkaarten doen verwachten, dat
het eerst nog wel even koud zal blij-
Etndhoven
Den Helder
Rotterdam
Twente
hafelbul
licht bew
licht bew
aneeuwbul
licht bew
licht bew
licht bew
geheel bew
ven, in elk geval vrijdag nog wel en
ten dele zaterdag, maar in de loop
'van het weekeinde gaat een Atlanti
sche storing die zich uitdiepend van
de Azoren naar Ierland verplaatst,
wat meer tegen de koude hogedruk-
zone aanduwen, waardoor de hogere,
niveaus vermoedelijk doortocht gaan
verlenen aan eerst bewolking en later
zachtere lucht.
Er is enig misverstand gerezen ten
aanzien van de december-voorspel-
llng van de Engelse weerkundigen.
Even de feiten op een rijtje: half
november gaf Bracknell een tot half
december geldende prognose uit,
waarin een zeer koud betfin van de
cember werd aangekondigd. Veertien
dagen later werd de december-ver-
wachtlng in de publiciteit gebracht,
die geheel anders luidde, namelijk
een te natte en zachte maand. Deze
laatste, definitieve verwachting had
ik gisteren op het oog. toen er werd
vastgesteld, dat „Londen" evenals
„Washington" hadden raak ge
schoten.
Zd Umburf
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Bordeaux
Brunei
Frankfort
Oenëve
HeUlnkl
Innabruck
Klotrnfurt
Kopenhagen
LUaabon
Locarno
Londen
Madrid
Pan».
Rome
Spilt
Stockholm
Wenen
Zurich
Caaa Bianca
la tan bul
Beiroet
Tel avtv
Tunia
