Een man van eerbiedwaardige levenswandel
Van der Luit
Rechts maakt Celam tot politiek obstakel
Trouw
'Regel voor monniken' van Benedictus na vijftien eeuwen nog van kracht
Begrafenissen - Crematies
Transporten
Steunbetuigingen
voor Hans Küng
Congres van Taizé
in Barcelona
VANDAAG
VOORBIJGANGERS
Ontslag als
reserve-
legerpredikant
WOENSDAG 2 JANUARI 1980
KERK
TROUW/KWARTET
2
door Fred LAMMERS
„Er leefde eens een man van eer
biedwaardige levenswandel, naar
begenadiging zowel als naar naam
een Benedictus, een Gezegende Al
vanaf zijn kinderjaren toonde hij de
Inborst van een bedaagd man.
Want in zijn gedrag leek hij zijn leeftijd ver
vooruit: nimmer zette hij zijn zinnen op enige
genieting; maar. terwijl hij nog hier op aarde
toefde, versmaadde hij het wereldse. waar
van hij toch tijdelijk vrij kon genieten, als
een dorre woestijn, hoewel die wereld toen
nog bloeide Geboren uit een aanzienlijke
familie in de provincie, te Nursia. werd hij in
de leer gedaan te Rome voor de studie van de
letteren. Maar toen hij zag hoevelen daarbij
afgleden langs de stelle helling van de on
deugden. trok hij zijn voet, die hij als ln het
voorland van de wereld had gezet, terug om
niet heel en al in haar grondeloze diepte te
vallen."
Zo begint het levensverhaal van Benedictus,
de Italiaanse monnik, die door zijn ln de
zesde eeuw geschreven Regel voor monniken
de feitelijke stichter werd van diverse kloos
terorden die tot in onze dagen bestaan. In de
eerste plaats zijn het uiteraard de Benedictij
nen die in Benedictus van Nursia hun geeste
lijke leidsman erkenne. maar ook andere
orden, zoals de Trappisten, houden zich aan
de bepalingen die deze monnik eens vast
legde
diens collega ln het Grieks en Latijn dr. G.
Bartelink hebben zich van die taak gekweten
en de oorspronkelijke latljnse tekst boven
dien van een uitvoerige inleiding voorzien.
Daarin belichten zij met name de figuur van
Oregorius de Grote, de paus met het blonde
baardje, die opviel door de twee krullende,
naar rechts geborstelde plukjes haar op zijn
voorhoofd. Benedictus boeide paus Gregori-
us zo. dat hij ruim veertig Jaar na diens
overlijden vier van zijn leerlingen: Konstan-
tijn, Valentinianus. Slmpllclus en Honoratus
uithoorde over hun herinneringen aan hun
geestelijke leidsman.
Bestseller
De mirakels, waarbij Benedictus was betrok
ken en die zij aan Gregorius doorvertelden,
legde hij vast ln zijn boek ..De Dialogen".
Lange tijd was dat een bestseller. In de vorige
eeuw raakte het ln de vergetelheid vooral
veroorzaakt door de wondervrees waaraan
men toen ging lijden. „Ten onrechte." vindt
professor Van der Meer „omdat de eenvaoud
het altijd wint van de geleerdheid" en die
mirakelverhalen zich laten lezen als novellen.
Vandaar dat hij met veel plezier het werkstuk
van paus Oregorius ln een nieuw jasje heeft
gestoken. Het boek verschijnt dezer dagen
bij Oottmer in Nijmegen (prijs 24,90).
Niet enige
Zo tekende frére
Jean Marie Année de
laatste ogenblikken van Benedictus.
Herdenking
Hoewel zijn Juiste geboortedatum niet be
kend is wordt algemeen aangenomen dat
Benedictus ln 480 ter wereld kwam. Voor de
Benedictijnerkloosters is dat aanleiding daar
dit jaar uitgebreid bij stil te staan. Dat ge
beurt met lezingen en speciale concerten.
In het Belgische Gent wordt ln het voorjaar
Benedli g
riien
en beeldhouwwerken, die op Benedictus be-
een grote
den. waar met name beroemde schil*
Ictus-tentoonstelling gehou-
'loer!'
trekking hebben, zullen worden getoond.
Veel zal afkomstig zijn uit particuliere collec
ties. Nederland zal bij die herdenking niet
achterblijven. Zo hebben de gezamenlijke
Nederlandse abdijen van de orde van Sint
Benedictus opdracht gegeven „Het leven van
Benedictus". zoals dat omstreeks het jaar 594
werd beschreven door paus Oregorius de
Orote. opnieuw te vertalen
Blonde baardje
De Nijmeegse emeritus hoogleraar ln de
Christelijke archeologie en de oude kunstge
schiedenisprofessor dr. Frits van der Meer en
Gregorius de Orote is niet de enige geweest
die over Benedictus heeft geschreven. In de
loop der eeuwen is hij herhaaldelijk onder
werp van studie geworden omdat Benedictus
evenals Franclscus van Asslsl iemand was
wiens optreden ook buiten rooms-katholleke
kring de aandacht heeft getrokken.
Het moet omstreeks het Jaar 500 zijn geweest
dat Benedictus de studie er aan geeft en zich
met zijn voedster, die hem ook ln zijn later
leven als een schaduw is blijven volgen, naar
Effide ln de Sabljnse bergen trekt om zich
■daar ln alle rust met religieuze zaken bezig te
houden. Van een leven ln soberheid komt
echter niet veel terecht omdat zijn verzorg
ster er voor waakt dat het haar meester aan
niets ontbreekt.
Vandaar dat Benedictus op zekere dag de
benen neemt om zich terug te trekken ln een
grot ln Subiaco, een romantisch plekje bij
een groot meer. een kilometer of vijftig ten
oosten van Rome.
Romanus
Drie jaar leeft hij daar in volstrekte eenzaam
heid. Een monnik uit een naburig klooster,
een zekere Romanus. zorgt er voor dat hij op
tijd zijn natje en droogje krijgt. Hoe afgezon
derd Benedictus ook zit, op den duur valt zijn
aanwezigheid toch op, eerst aan herders, la
ter ook aan anderen.
Oude studiegenoten zoeken hem op. Steeds
meer mensen komen met hun problemen
naar de kluizenaar in de rots en Benedictus
helpt, waar hij maar helpen kan. Omdat er
van zijn leven in eenzaamheid door dit alles
toch niets meer terecht komt zegt Benedictus
Ja als er op een gegeven moment uit het
nabijgelegen klooster in Vecovare het ver
zoek komt de overleden abt op te volgen.
Nieuwe bezems vegen schoon. Benedictus
pakt de zaken fiks aan.
Woede
Dat wekt de woede op van de kloosterlingen,
die het met kloosterregels niet zo nauw ne
men. Het conflict tussen de monniken en hun
overste laait zo hoog op dat ze Benedictus
proberen te vergiftigen. Maar wat gebeurt?
Op het moment dat Benedictus een slok van
de giftige wijn wil nemen valt het glas ln
scherven uiteen. Benedictus begrijpt wat er
gaande is en roept uit: „De Almachtige God.
broeders, erbarme zich uwer. Gaat er op uit
en zoekt u een vader naar eigen levensopvat
ting, want mij kunt gij na zo leta volstrekt
niet meer hebben."
Benedictus keert terug naar zijn kluizenaars
woning in de rotsen waar hij spoedig weer de
wijze a dviseur van velen wordt. Er komen
mensen die zijn leven willen delen. Dat wor
den er zo veel. dat Benedictus binnen enkele
Jaren rond Subiaco twaalf kloosters sticht,
elk bewoond door twaalf monniken, met aan
het hoofd een abt. Benedictus krijgt de su
pervisie over het geheel.
Richtsnoer
Als man van middelbare leeftijd, omstreeks
529, begint Benedictus aan een heel nieuwe
levensfase. Hij sticht een kloostergemeen
schap in Monte Cassino. Het is daar dat hij
zijn beroemd geworden „Regel voor monni
ken" schrijft, bepalingen die hoewel sommige,
er van door de tijd zijn achterhaald, nog
steeds het richtsnoer vormen voor de Bene
dictijner kloosters. Dagelijks wordt in die
kloosters nog uit de „Regel" voorgelezen om
dat de kern er van eigenlijk tijdloos is. Van
daar dat dit document van Benedictus zelf de
eeuwen heeft doorstaan. Het ls een stuk ln
nogal verheven bewoordingen dat als volgt
begint:
„Luister, mijn zoon, naar de richtlijnen van
uw meester, en neig het oor van uw hart:
aanvaard gewillig de vermaningen van uw
iilefdevoile vader en breng ze metterdaad ten
uitvoer, om zo door de inspanning van uw
gehoorzaamheid weer tot Hem teruv te keren
van wie u zich door de slapheid van de
ongehoorzaamheid hebt verwijderd. Tot u
richten zich nu mijn woorden, wie u ook
moogt zijn, die afstand doet van uw eigen wil
om in dienst te treden van de ware Koning:
Christus de Heer. en die daartoe de sterke en
roemrijke wapenen van de gehoorzaamheid
opneemt. Wij willen daarom een oefenschool
gaan stichten voor de dienst van de Heer. In
haar opzet hopen wij niets te bepalen dat te
moeilijk is. niets dat te zwaar is. Maar mocht
er toch iets in voorkomen, dat wel streng
lijkt, laat u dan niet aanstonds afschrikken
en ontvlucht niet de weg van het heil, dat
aanvankelijk altijd nauw is".
Oefenschool
Degenen die Benedictus „oefenschool" willen
bemannen-vrouwen komen er ln het begin
nog niet aan te pas moeten aan vele
bepalingen voldoen zoals „niet verslaafd zijn
aan wijn; niet onmatig zijn bij het eten; niet
vlug toegeven aan slaap; niet lui zijn; niet
klaagziek; geen kwaadspreker; de dag van
het oordeel vrezen; beducht zijn voor de hel;
de dreiging van de dood dagelijks voor ogen
hebben; overtuigd zijn, dat Ood ons overal
ziet; zijn mond behoeden voor slechte taal; er
niet van houden om veel te spreken; niet
praten om te praten of om de lachlust op te
wekken; er niet van houden om voortdurend
of luidruchtig te lachen; zijn eigen wil haten;
niet Jaloers zijn; de ouderen eren en zich voor
zonsondergang weer verzoenen met wie men
onenigheid heeft".
In de .Regel", die 73 hoofdstukken omvat
wordt weinig aan het toeval, overgelaten.
Vandaar dat zoveel kloosters de bepalingen
van Benedictus nog steeds als een veilige
basis beschouwen, waarop zij hun communi
teiten kunnen bouwen. Op een buitenstaan
der komen die bepalingen bijna bovenmense
lijk over. Benedictus zelf hield zich er echter
nauwgezet aan. Vandaar dat hij al gauw ln
een geur van heiligheid kwam te staan. TGal-
rijk zijn de wonderen die hem zijn toege
schreven. Gregorius de Grote heeft ze uitge
breid vastgelegd. Het zijn prachtige verhalen,
die zich laten lezen als een sprookjesboek. De
over eenkomsten met bijbelse verhalen zijn
opvallend. Benedictus drijft duivels uit, slaat
als Mozes water uit een rots, wekt als Elisa
een dode Jongen op, geneest een monnik die
door een omgevallen muur ls verpletterd en
houdt zich eveneens bezig met het doen van
profetieën.
Wonderverhalen
Of we al die wonderverhalen serieus moeten
nemen? De legendevorming heeft ongetwij
feld invloed gehad op de totstandkoming er
van. De betekenis van die mirakelverhalen
zit echter dieper. Het komt vooral aan op de
moraal achter die verhalen. Velen hebben
zich daar in de loop der eeuwen aan opgetrok
ken. Benedictus is gestorven tussen 547 en
550. Meer bijzonderheden zijn niet bekend.
Wel zijn details over zijn heengaan vastge
legd. Zo weten we dat hij zes dagen voor zijn
dood opdracht gaf zijn graf ln de naar Johan
nes de Doper genoemde kapel te openen. Op
de dag van zijn sterven laat hij zich, door
koorts afgemat, door een paar van zijn leer
lingen naar de kapel dragen, waar hij ter
communie gaat Daarna heft hij zegenend
zijn armen ten hemel en blaast onder het
prevelen van een gebed de laatste adem uit.
Benedictus, de man van de vrede, ls niet
meer.
Twee vrienden, van wie er een ver uit de
buurt van het klooster verblijft, krijgen op
het moment van Benedictus verscheiden een
visioen. Zij zien een met tapijten belegde
weg. die fraai is verlicht, van het klooster
naar de hemel lopen. Aan het eind staat een
lichtende gestalte die vraagt wiens weg dit is.
Als zij daarop het antwoord schuldig blijven
krijgen ze te horen: „Dit is de weg waarlangs
Benedictus ten hemel vaart".
ADVERTENTIE
In het rouwcentrum is gelegenheid tot
opbaring in onre aula's. Koffiekamer
beschikbaar. Ruime parkeergelegenheid
Willem de Zwijgcrlaan 179
Po»ihui 432.2300 AK Leiden. Telefoon 071 - 14 2644
waarin opgenomen; De Rotter
dammer. met Dordts Oagblad.
Nieuwe Haagse Courant met
Nieuwe Leidse Courant
Uitgave: Trouw/Kwartet BV
Hoofdredacteur Jenze Tammmga
Directeur ing O Posima
HOOFDKANTOOR
PosiDus 059
1000 AW Amsterdam
Witwuisira.il 131 Amsterdam
tet 020-913456
lete« 13006
Postgiro 66 00 00
flar* Ned CredeiOani
ReAwwignr 23 00 12 524
REGKD ROTTEROAM/OORDRECMT
Postbus 9-te
3000 AX Rotterdam
tel 010-115568 (jborwementer
en bezorging)
tel 010-115568 (redecne)
lei li5700(witimlendvoor
REGO OEN MAAG1EIOEN
101
2501 CC Den Haag
let 070-469445
(abonnementen en bezorgmg)
tet 070-469445 (redactie)
tel 070-468864 (u4ak*end voor
adverienbes)
Parkstraat 22 Den Haag
REGO NOORO'OOST NEDERLANO
(U"isiu*end adnw*stiat«)
6000 AA Zwo»e
iet 05200-17030
Meikma/ht 56 Zmo«e
Abonnementsprijzen:
Per half |ear 101JO
Atfverfentiefeneren pp aanvraag
Tete tonische abonnementenopdrachfen
(zto adressen boven)
Opgave fanalMbancMen 9-19 30 van
maandag I'm vr>|dag Op rondag van 16-
20 uur iciet 020-913456
320-936668 OI schrifteN* aan Mev-Adv
1000 AK AMSTEROAM
Aoesmngeigen *ts»mleno schnfwvi
aan orue Amsterdamse adressen
RIO DE JANEIRO Onbekenden
hebben vernielingen aangericht ln
het huis van de secretaris-generaal
van de Braziliaanse bisschoppencon
ferentie. Eerder was de bisschop van
Nova Iguacu. mgr. Hi po 11 to, het
slachtoffer van extreem-rechtse
agressie. Van officiële zijde wordt
niets ondernomen om opheldering te
krijgen over deze anti-communisti
sche aanvallen tegen de kerk. De
voorzitter van de Braziliaanse bis
schoppen. mgr. Ivo Lorschelter, heeft
dit ln een telegram aan de regering
„onaanvaarbaar" genoemd.
BONN (Reuter. DPA) De katholie
ke theoloog Hans Küng, die door het
Vatlcaan uit zijn leeropdracht voor
dogmatiek en oecumene is ontslagen,
krijgt een stroom van bijvalsbetui
gingen uit alle delen van de Duitse
bevolking.
Küng verklaarde hierdoor zeer be
moedigd te zijn. De theoloog zei voor
al veel brieven en telegrammen te
hebben gekregen van theologen,
priesters, kloosterlingen en gods
dienstleraren.
Küng verklaarde de golf reacties van
sympathisanten niet onbenut te wil
len laten. Hij zei erover te denken
deze mensen bijeen te brengen opdat
de Inspanningen voor mensenrechten
in de kerk met elkaar gecoördineerd
kunnen worden. Küng meende dat
hier misschien een taak ligt voor de
onlangs ln Tüblngen opgerichte com
missie voor de verdediging van de
christen-rechten in de kerk.
De Westdultse kardinaal Josef Höff-
ner verwerpt Küngs kritiek als zou de
kerk hem uit zijn ambt hebben ont
slagen om hem tot zwijgen te brengen
en op die manier af te komen van een
lastige criticus.
ADVERTENTIE
ZOO SPREKE EN ZOO DENKE
EN ZOO DICHTE EN ZOO DOE 'K!
1830 GUIDO GEZELLE 1980
150e GEBOORTEJAAR
hoe stille is 't
Een keuze uit zijn gedichten
fijnzinnig geïllustreerd
onze eerste uitgave in 1980
directie en medewerkers van
de Uitgeverij J.H. Gottmer, Haarlem
wensen u een werkelijk 'nieuw'jaar.
door Koos Kotter
CUERNAVACA (MEXICO) In het begin van vorig Jaar werd
ln Puebla met pauselijke aanwezigheid de onlerentie gehou
den van de rk bisschoppen van Latijns Amerika. Er werd
gediscussieerd over de rol van de kerk in die samenleving. De
Belgische theoloog José Comblin is werkzaam in Chili. Hij
vindt het nog te vroeg om de resultaten van „Puebla" op hun
Juiste waarde te schatten: „geschiedenis heeft afstand nodig".
De betekenis van Puebla ligt niet
alleen ln de directe Inhoud van de
teksten, zegt Comblin, de praktische
toepassing van de documenten geeft
de werkelijke betekenis: welke reële
veranderingen treden er op in het
pastorale werk van de bisschoppen
en hoe worden de denkbeelden van
Puebla door de christelijke gemeen
schappen ln praktijk gebracht.
Toch is er een aantal feiten aan te
wijzen waaruit de richting blijkt die
de rk kerk in Latijns Amerika op wil
gaan.
In Buenos Aires is het aan priesters
verboden om de „theologie van de
bevrijding" ter sprake te brengen. De
invloed van de Argentijnse bisschop
Quarracino zal hier niet vreemd aan
zijn. Deze is als secretaris-generaal
van de CELAM (Latijns Amerikaanse
bisschoppenconferentie) met voorzit
ter Lopez Trujillo leidinggevend in
het conservatieve kamp.
De paus verklaarde bij de ontvangst
van Lopez Trujillo en de andere Co
lombiaanse bisschoppen enkele
maanden geleden dah Christus niet
als partijsymbool ln de politieke
strijd gebruikt mag worden. De paus
veroordeelde theologleën die de klas
senstrijd als motor van de geschiede
nis aanvaarden. De bisschoppen van
Colombia gelden als een van de
meest conservatieve groepen van het
continent.
Nicaragua
In februari moet in Nicaragua de
grootscheepse alfabetiseringscam
pagne beginnen. De jezuïet Fernando
Cardenal die met de uitvoering van
deze campagne belast is schreef naar
aanleiding daarvan: onze revolutie is
niet het werk van engelen maar van
mensen en mensen maken fouten. De
kerk moet daarbij van binnenuit pro
fetisch werken, niet als een criticaster
van buitenaf. Als de kerk bewust
deelneemt aan het proces, kan zij als
instituut het vertrouwen winnen, vol
gens Cardenal, die vindt dat iedereen
wel gelooft in de dialoog, maar dat
weinigen zich er maar echt aan
wagen.
In de rk kerk van Latijns-Amerika is
Brazilië een buitenbeentje. De Ce-
lam-bureaucratie In Bogota wordt
wel eens spottend het „Vatlcaan van
Latijns Amerika" genoemd. Deze
pseudo-curie heeft al van vóór Puebla
een gespannen verhouding met de
Braziliaanse bisschoppen. Vanuit
deze groep was er het sterkste verzet
tegen alle pogingen van Lopez Trujil
lo om de conferentie van Puebla te
manipuleren. In de loop van de maan
den zijn de betrekkingen niet harte
lijker geworden.
De Braziliaanse bisschoppen hebben
welbewust een aanwijzing uit Bogota
genegeerd om voor discussie over
„Puebla" eerst met het hoofdkwar
tier te overleggen. De Celam heeft
echter geen juridische autoriteit en ls
alleen maar een dlenstorgaan, vinden
zij. De leiders van de kerk in Brazilië,
BARCELONA (ANP) De laatste
vijf dagen van het afgelopen jaar
heeft de oecumenische kloosterge
meenschap Taizé een Europese con
ferentie gehouden in Barcelona. Er
waren vijftienduizend deelnemers.
Frère Roger van Taizé is recht
streeks uit Chili In Barcelona aange
komen. In Chili heeft hij een maand
lang met een Intercontinentale groep
jongeren in een sloppenwijk geleefd.
Frère Roger heeft de kerstnacht in
een gevangenis van Santiago doorge
bracht.
In Barcelona ls de Inhoud van een
brief bekendgemaakt die geschreven
ls in Latijns-Amerika en die gericht is
aan alle grote of kleine gemeenschap
pen. Deze brief roept onder andere op
om, zoals dat tijdens de conferentie
ln Puebla uitgedrukt werd, een „prio
riteit te verlenen aan de armen en aan
de Jongeren".
Frère Roger heeft ook aangekon
digd dat 144 Jonge Zuidafrikanen, ne
gers en blanken, op een pelgrimage in
Juli naar Taizé zullen komen met als
doel „samen de hand aan de ploeg te
slaan". Tenslotte werd er aangekon
digd dat een Europese pelgrimage op
29 februari in Sevilla zal beginnen.
Deze pelgrimage zal de meeste lan
den van West- en Oost-Europa door
trekken.
onder wie internationaal bekende
prelaten als de kardinalen Ams en A.
Lorscheider en de bisschoppen Hel
der Camara, Casaldaliga en I. Lor
schelter, hebben regionaal hun eigen,
progressieve uitleg van de Puebla-
documenten gegeven.
Volgens bisschop Casaldaliga uit het
Amazonegebied heeft de Celam veel
van haar prestige verloren zelfs onder
de conservatievere bisschoppen van
Brazilië. Praktisch bestaat zij niet, de
naam bestaat en af en toe is er een
communiqué van die kant.
Meer en meer lijkt het erop dat de
bisschoppen de Celam beschouwen
als een politiek obstakel, een dochter
onderneming van de curie en niet als
de vertegenwoordigster van de kerk
ln Latijns-Amerika.
In Nicaragua hebben de bisschoppen
vooral bezorgde en angstige verkla
ringen uitgegeven over het verloop
van de sandlnlstlsche revolutie. In
Puebla hadden zij een centrumposi
tie Ingenomen, mede omdat hun
„voorman", de progressieve bisschop
van Managua, Miguel Obando Bravo,
ontbrak. Onlangs verklaarde Obando
dat de sandinisten moeten oppassen
met het aanwakkeren van haatgevoe
lens tussen de verschillende klassen.
Hij vroeg zich verder bezorgd af of
het nationale karakter van de revolu
tie wel bewaard blijft. Hij drong ver
der aan op vrijlating van „onschuldi
ge" Somoza-aanhangers en op snelle
berechting van de schuldigen.
Maar ook wordt benadrukt dat de
katholieke kerk een bevrijdende
theologie aanhangt, steun verleent
aan het werkelijke socialisme en de
verdediging van de menselijke waar
digheid.
ADVERTENTIE
EEN LAMP VOOR JE VOET
Onze ogen doen nu al pijn van het
turen voor ons uit. In deze eerste
dagen van het nieuwe Jaar vragen we
ons af wat het zal worden. Mist en
nevel omringen ons. We maken
plannen, maar meer dan ooit zijn ze
van onzekerheid omringd. Het lijkt
ons niet meer gegund om ver voor ons
uit te zien. De plotseling opduikende
mee- en tegenliggers beginnen ons te
verschrikken. Wie weet nog een weg?
Een oude psalm heeft het over „Uw
Woord is een lamp voor mijn voet en
een licht op mijn pad". Het is niet
nieuw om op dit woord te wijzen in
het kader van de bescheidenheid die
ons past. Veel verder kunnen we niet
zien. En: hebben we misschien ook
niet nodig. Als lk maar kan zien waar
ik mijn voet bij de volgende stap kan
zetten. Ik geef toe dat dit
onvoldoende lijkt in onze situatie van
gemotoriseerd en atoomverkeer.
Toch valt ook daar over na te denken.
Radar kan ook een licht op Je pad
zijn. Maar de hele weg ontgaat ons
blijkbaar. De psalm vindt dat niet
erg. Als we maar verder kunnen. En
dat we dan met dit licht verder
kunnen is op zichzelf al een garantie.
We weten dat het geen Incidenteel
licht is. Dit licht loopt niet op
batterijen die op raken. En evenmin
op andere krachten die verslijten. Dit
licht is een eeuwig licht. Daarom kan
het voldoende zijn om het voor je
voeten uit te zien schijnen. Van de
ene dag op de andere. Meer is niet
nodig. De beloften en geboden, het
richtend woord van deze God leidt
ons, ook dit jaar. Kan ons leiden als
we ons eraan toevertrouwen. Ook als
er beslissingen genomen moeten
worden op de lange baan. Tls die
beslissingen getoetst zijn aan dit
eeuwig woord gaan we in vertrouwen
verder.
Beroepingswerk
NED. HERVORMDE KERK
Met emeritaat D. J. Spaling Dzn. te
Schiedam en G. van der Ree te Oost-
voorne (beiden vervroegd Lv.ra. ge
zondheidstoestand).
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen: te Bodegraven, D. H. El-
derman te Drachten.
Ds. A. K. Krabbe
Op 84-jarige leeftijd ls overleden de
gereformeerde emeritus-predikant A.
K. Krabbe te Den Haag. Hij is van
1930 tot zijn emiritaat in 1965 predi
kant te Hlllegom geweest; daarvoor
stond hij te Mijdrecht.
Chao Tzu Ch'en
Naar eerst nu is bekend geworden ls
ln november in Peking overleden,
Chao T^u Ch'en, een van de vroegere
presidenten van de wereldraad van
kerken. Hij werd in dat ambt gekozen
in Amsterdam in 1948. Op het hoogte
punt van de Korea-crisis trad hij uit
het ambt terug. Chao was hoogleraar
aan de theologische academie in Pe-
klngs Yenchlng universiteit Hij gold
als een waardevol theoloog, die het
protestantisme ln China trachtte vas
te voet te geven. Hij werd veel aange
vallen, maar is kort voor zijn dood
gerehabiliteerd. Hij is begraven op de
erebegraafplaats van de Chinese re
volutie.
Van een onzer verslaggevers
CASTRICUM De gereformeerde
ds H. W. Nusselder uit Castricum
heeft naar aanleiding van het kern
wapendebat in de Tweede Kamer zijn
ontslag genomen als reserve-leger-
predikant. Hij heeft gelijk zijn lid
maatschap van het CDA opgezegd
om lid te worden van de Evangelische
Volkspartij EPV.
Ds. Nusselder schrijft aan hoofdleger-
predikant ds W. F. Jense dat hij de
NAVO niet ziet als een orgaan dat de
wereldvrede dient, maar integendeel
als een grote bedreiging voor deze
vrede. „Daar men van een legerpredi-
kant toch zou moeten kunnen ver
wachten, dat hij op zijn minst de
grote lijnen van het defensiebeleid
kan onderschrijven en daar dat bij
mij niet meer het geval is" vraagt
Nusselder ontslag. „Wanneer het Ne
derlandse leger nog eens in een ander
kader zou gaan functioneren, bijvoor
beeld binnen dat van een politievre-
desmacht van de Verenigde Naties of
in een NAVO met een duidelijk op
ontwapening gericht beleid, dan zal
lk u graag mijn diensten weer aan
bieden.
Ds. Nusselder is industriepredikant
in de IJmond. Hij heeft een Jaar actief
als legerpredikant gewerkt, waarna
hij verbonden werd aan diverse reser
ve-onderdelen. met welke hij herha
lingsoefeningen meemaakte.
BÈLGRADO De leider van de
communistische partij in Kroatië, dr.
Vladimir Bakaric. vindt het „atheïs
me een beweging van de vorige eeuw
en het is onzin en dom tegen de kerk
als godsdienstige Instelling te vech
ten, om de eenvoudige reden dat zij
niet kan worden afgeschaft, niet om
dat de priesters zo sterk zijn, maar
omdat zij leeft in de mensen. De
koers van de kerk is voor ons aan-
vaarbaar: strijd voor vrede, voor het
naast elkaar bestaan onder verschil
lende systemen, hulp aan onderont
wikkelden." Dat deze paus ln interne
zaken conservatief is, was volgens
Bakaric zijn eigen zaak.