De uittocht is begonnen
SÖS Cambodja
Commentaar
OtAV
It jaar van het kind
Geen files
in de modernste
wasstraat van
Nederland...
llllill
stuur 'n brief
POLITIEK
Indeling BB na
Kamer
IRDAG 29 DECEMBER 1979
BINNENLAND
TROUW/KWARTET
lel tegelijkertijd liet UNICEF
Jcinderfonds van de Verenigde
Bs) twee rapporten verschij-
Het ene gaat over wat er in de
en jaar van het kind bereikt
J het andere staan wat gege-
(over het lot van honderden
kinderen in deze
|en van de honderd kinderen
intwikkelingslanden sterven
[dat ze één jaar oud zijn. Van
Idie er over blijven krijgen er
tien een goede medische ver
lig, terwijl meer dan twintig
He overlevende kinderen on-
^ed zullen blijven. Door die
Jvoeding is een drie jaar oud
Ier lichamelijk en geestelijk.
UNICEF, zo slecht aan toe
een nieuwe generatie is
ban met een lage intelligentie,
idoemd is tot armoede. Cy-
Igenoeg vraagt UNICEF zich
J andere rapport af, wat er in
fear van het kind is bereikt,
i de eerder genoemde publi-
Inict bijster veel. Het jaar van
pd is, zegt UNICEF, slechts
jegin. Over open deuren ge-
top: kinderen in de derde wereld
krijgen een roepia dank zij het
geweer waarmee ze later misschien
worden doodgeschoten.
De Le-Brandt commissie er za
ten politieke zwaargewichten uit
alle windstreken in gaat uit van
de wederzijdse afhankelijkheid
van noord en zuid. Als wij nu de
derde wereld maar helpen bij haar
ontwikkeling, krijgen de mensen
daar geld om onze produkten te
kopen. De ene hand wast de ande
re: de mensen daar krijgen wat
inkomen en wij geraken uit de
economische versukkeling. De
leeuw graast naast het lam.
Een aardige gedachtengang, die
ook de Nederlandse minister van
ontwikkelingssamenwerking aan
hangt. Laten we elkaar alleen geen
zand in de ogen strooien: het zal
nog wel even duren voordat de
kinderen in ontwikkelingslanden
zonen en dochters van rijke
bovengroepen daargelaten
staan te trappelen voor de produk
ten van ons bedrijfsleven. Ontwik
keling is meer dan het scheppen
van nieuwe markten.
ram nog een rapport uit de
fpen weken, want aan publi-
heeft de wereld geen ge-
-j De Le-Brandt commissie
J voorstellen om de kloof tus-
m en rijk te verkleinen. Voor
s leel zi n de voorstellen te
er moet meer geld komen
-^de ontwikkelingslanden, de
:lvoorziening in de wereld
wordon verbeterd en meer
lüat soort zaken. Verhoging
ntwikkelingssteun is volgens
I commissie bijvoorbeeld mo-
door een belasting op han-
H )ntwikkeling van de zeebo-
ny :n bewapening. Cynisme ten
De diagnose in het rapport van de
commissie Brandt is niet nieuw,
noch de medicijnen die worden
voorgeschreven. De verdienste
van het rapport is dat opnieuw, en
voor de zoveelste keer aandacht
wordt gevraagd voor de problemen
van de ontwikkelingslanden. Wat
dat betreft heeft het werk van de
commissie onder leiding van de
vroegere Westduitse bondskanse
lier overeenkomst met het jaar van
het kind. Voor de kinderen in de
derde wereld heeft dat op z'n best
opgeleverd dat hun lot weer eens
in de belangstelling is gekomen.
Aandacht kun je echter niet eten.
ADVERTENTIE
Niet blij in de rij...
Natuurlijk ergert u zich dagelijks 1
aan files
Geen zorg. De wachttijden bij de
nieuwe wasstraat van automobiel
bedrijf J. van Dijk Zoon b.v. zijn
minimaal. 120 auto's per uur komen
er brandschoon uit.
Bovendien is onze wasstraat
milieuvriendelijk, dat wil zeggen, dat
het water, na een grondige
zeefbeurt, steeds opnieuw weer
wordt gebruikt.
Ook vriendelijk voor taxi's.
John van Dijk is als taxichauffeur
begonnen natuurfijk houden wij dan
ook rekening met a
Taxibeugels kunnen rustig blijven
zitten.
Automobielbedrijf
|.van Dijk fLZoon B.V.
Schuttevaerweg 116,
Spaanse Polder, Rottendam,
Telefoon: 010 - 620088
Mevrouw A. M. A. (Hansje) van
Helden-Kroes in Baarn heeft na
haar succesvolle Paasgroetenac-
tie voor de Unifil-mlHtairen niet
stilgezeten. Net voor de jaarwis
seling heeft zij voor eigen reke
ning het boekje „Het kind be
mind op de markt ge
bracht. voor een groot deel ge
vuld met uiteraard niet eerder
gepubliceerde, uitspraken van
kinderen. Het boekje is niet zo
maar een aardigheidje. Daarvoor
zou Hansje zich als huisvrouw
niet op het gladde ijs van het
uitgeversvak hebben gewaagd.
Nee, de baten van deze uitgave
komen volledig ten goede aan
Unicef, het kinderfonds van de
Verenigde Naties.
„Het kind bemind is van
illustraties voorzien door drie
Baarnse kunstenaars: Judith van
Doorne, Carel de Jong en Astrid
Reinders. Ze deden dit evenals de
andere medewerkers gratis. Het
illustratieve gedeelte, uitgevoerd
in fijne pasteltinten, is opvallend
goed op elkaar afgestemd Judith
van Doorne. dochter van de vroe
gere kunstredacteur van Trouw.
Koos van Doorne. leverde tevens
de omslagtekening van een kind
dat met grote moeite tegen een
doornige rozenstruik omhoog
probeert te klauteren.
Hansje van Helden wist een an
dere plaatsgenote: prinses Bea
trix. ook geestdriftig te maken
voor haar uitgave. De kroonprin
ses. die in een vroegtijdig sta
dium bij de plannen werd betrok
ken. schreef een voorwoord voor
het boekje, waarin zij stelt dat
kinderen er „recht op hebben dat
wij hun noden en hun geluk heel
ernstig nemen".
Directe aanleiding tot het uitge
ven van dit boekje was het Jaar
van het Kind „Ik wilde me er
niet van af maken door geld voor
het goede doel over te maken.
Omdat ik nu eenmaal over veel
vrije tijd beschik, vond ik dat ik
het mezelf niet zo gemakkelijk
moest maken maar meer moest
doen. Toen kwam ik op het idee
van dat boekje. Het mes zou. als
mijn plan lukte, aan twee kanten
snijden. In de eerste plaats zou
Unicef een flink bedrag in han
den krijgen en verder zouden de
mensen die het kochten niet al
leen weten dat zij een goed doel
steunden, maar er iets voor te
rugkrijgen dat hout zaagt." ver
telt Hansje. Wat dat laatste be
treft is zij zorgvuldig te werk ge
gaan. daarbij geholpen door eni
ge deskundige vrienden. Niet alle
uitspraken van kinderen, waar
over zij de beschikking kreeg.
kwamen in het boekje terecht.
Uit het rijke aanbod werden al
leen de meer diepzinnige geselec
teerd. uitspraken die aantonen
dat er bij kinderen veel meer leeft
dan je op het eerste gezicht vaak
denkt. Wat te zeggen van de ver
zuchting van Martljn: „Mam, ze
zeggen dat de mensen wel een
bom kunnen maken die de héle
straat kapot kan maken". En dan
die van Boris: „Er is geen derde
wereld, het is déze wereld". Van
Anton zijn de volgende naden-
kerjes: „Het gras is het hóar van
de wereld" en „Als de zon onder
gaat. in welk land valt 'ie dan?".
Het is zo maar een greep uit wat
gewone kinderen kunnen zeggen.
Vandaar dat Anneke Lammers.
die bij de totstandkoming van
het boekje nauw met Hansje van
Helden samenwerkte, er over op
merkt: „Kinderen kunnen groot
zijn. grote mensen vaak heel
klein", woorden die ook in het
boekje zijn vastgelegd
Al heeft zij zich. toen zij zich met
het uitgeven van een boekje ging
bezig houden, op haar totaal
vreemd terrein gewaagd, het be
trokken zijn bij de problemen
van kinderen die het moeilijk
hebben is niet nieuw voor Hansje
van Helden. In 1976 adopteerde
zij via Forster Parents een meisje
in Nicaragua. Hansjes plan haar
pleegdochter Nicolasa dit Jaar te
bezoeken kon niet doorgaan van
wege de oorlogssituatie in Zuid-
Amerika.
Tijdens haar reis naar Indonesië
deze zomer bezocht Hansje op
Ball echter wel drie andere For-
ster-kinderen. „Ik heb me op Ball
niet laten afleiden door prachtige
kostuums en danseresjes, waar
mee ze toeristen bezig houden Ik
houd er nu eenmaal van verder te
kijken dan mijn neus lang is.
Daarom ben ik de binnenlanden
Ingetrokken Urenlang heb ik
door de sawa's gebaggerd om een
van de pleegkinderen, die afgele
gen. hoog in de bergen van Bali
woont, te bereiken. Daar kwam
nooit een toerist Ze stonden wel
gek te kijken dat ik er een lange
tocht door de modder voor over
had gehad. Ik ben er reuze harte
lijk ontvangen en wat nog
belangrijker is: ik heb met eigen
ogen kunnen zien. dat het geld
dat wij geven in de praktijk ook
goed terecht komt
De baten van het boekje zijn.
zoals gezegd, voor Unicef, een an
dere organisatie die zich inzet
voor het kind in nood en dat
laatste op het ogenblik heel di
rect voor het lenigen van de hon
gersnood in Cambodja „Ik hoop
met de opbrengst van mijn boek
je daaraan te kunnen bijdragen.
Die gedachten zitten allemaal in
„Het kind bemind dat ls te
bestellen door 9,50 over te ma
ken op girorekening 620846 ten
name van mevrouw A. M. A. van
Helden-Kroes. Nassaulaan 8 in
Baarn, met vermelding „voor
boekje Unicef".
Op beschuldiging van „subver
sie" zit de dertigjarige arts dr
German Bolanos Mejia. die zijn
beroep uitoefende onder de plat
telandsbevolking van Colombia,
in voorarrest in afwachting van
zijn berechting door een krljgs
raad. Vóór zijn arrestatie was hij
werkzaam in de streken Neira en
Qulnchla. Hij werkte voorname
lijk onder de boeren, omdat daar
een ernstig tekort aan medische
hulp bestaat
In een brief schreef hij eens
„Daar ik als arts nauw betrokken
ben bij de noden van het volk,
sympathiseer ik met sociale ver
anderingen die gericht zijn op het
algemeen welzijn, recht, vrijheid
en vrede HIJ ontkent lid te zijn
van enige politieke organisatie
Vier Jaar geleden werd door dr
Bolanos en anderen In het dorp
Qulnchla een medische coöpera
tie opgericht als alternatief voor
de enige apotheek in het dofp.
die de produkten tegen hoge prij
zen verkocht. Naderhand stapte
hij weer uit deze coöperatie om
deel uit te gaan maken van een
„gezondheidsbrigade", een expe
rimentele medische hulpdienst
voor arme boeren die zich door de
grote afstanden en economische
moeilijkheden geen bezoek aan
een arts in de stad kunnen ver
oorloven. De in Qulnchla opge
richte coöperatie functioneert
nog steeds, hoewel enkele van de
medewerkende dorpelingen ook
al op beschuldiging van „subver
sie" werden gearresteerd
Nadat huiszoeking bij hem was
verricht en boeken en persoonlij
ke documenten in beslag genoe-
men waren, werd dr Bolanos op 5
mei 1979 gearresteerd. Opgeslo
ten in de gevangenis van Manlza-
les. wordt hij er van beschuldigd
„een medische coöperatie opge
richt te hebben met mensen die
beschouwd worden als leden van
subversieve groeperingen, en me
dische hulp gegeven te hebben
aan leden van guerrilla-bewegin
gen". Hij zit nu in voorarrest, in
afwachting van een massaproces
voor de krijgsraad, dat al ver
scheidene keren is uitgesteld.
U kunt in beleefde Franse of
Engelse bewoordingen om de
onmiddellijke vrijlating van dr
German Bolanos Mejia vragen
aan: Presidente Julio Cesar Tur-
bay Ayala - Presidencta de la
Repüblica - Calle 10. CarTera 5-6
Bogota. Colombia
EEN PRETTIGE 3AARWISSELiN6 IN HOTEL "DE EENDRACHT
■EPST NMRWEt
MOMENTJE NOéHOOR.Diri
EÉN. DE PRIJZEN ZijN Jfi
TjO'MUWENS NET WEER E
ff XfnOETJEl^J^
\VA<>r l^gg
rn V T WAT ff;
HE 0BER7]
DUURT DIT
gedoe mim?
'ALE. INOU
eens funk
FOOI 6EE6
IK HEB N06 EEN
LEKKER KE&r-
STEREETJE
OVER VAN
V0RI6E WEEK.
TÓCH EEN 6ELUKKI6 1980 TOEGEWENST"
ij De Wereldraad van Kerken helpt in Cambodja met rijst,
i; wederopbouw van weeshulzen, drie ziekenhuizen en een
farmaceutische fabriek.
Om een volk in doodsnood te helpen is veel geld nodig. J
Helpt u mee?
GIRO 5261, o.v.v. SOS Cambodja, t.n.v. Stichting Oecumenl-l
v sche Hulp (SOH), postbus 13077 te Utrecht.
S Vraag ook dokumentatiemap: 5 (incl. porto).
door Willem Breedveld
DEN HAAG Een politieke
beschouwing, zo rond de
jaarswisseling, lijkt nauwe
lijks verder te reiken dan het
banale oer-Hollandse adagi
um: zij dronken een glas, zij
deden een plas en alles bleef
zoals het was.
Premier Van Agt heeft zijn machts
woord gesproken. De tien CDA-dissi-
denten zijn. hun geweten opvretend,
braaf in hun hok gekropen en de
coalitie van CDA-VVD. die dezer da
gen juist haar tweede verjaardag
vierde, lijkt steviger dan ooit in het
zadel te zitten.
Van Agt op. dat velen ongetwijfeld
als een verademing hebben ervaren.
Na een stormachtige „hervormings
gezinde" periode is dat een gebruike
lijke terugslag En Van Agt bleek ook
weinig moeite te hebben dit gevoelen
onder stoelen of banken te steken.
Voor de Duitse televisie verklaarde
de kersverse premier opgelucht te
zijn. dat er eindelijk een streep kon
worden gezet onder de hervormings
drift van de socialisten
Averechts
Het succes van deze formule heeft op
veel ARP'ers echter averechts ge
werkt. Op CDA-congressen werden ze
er zich steeds pijnlijker van bewust,
dat het hun moeizame gezoek naar
goede programpunten, naar een goe
de ordening van de maatschappij,
oploste in een daverend applaus voor
Van Agt Mooie programma's, alle
maal goed en wel. maar wat uiteinde
lijk telt is dat Den Uyl niet meer in
het Catshuls komt.
Zelfs op het gemor in de anti-revolu
tionaire gelederen volgden sussende
reacties. De drie prominenten Aan-
tjes. Goudzwaard en mevrouw La-
ning mochten dan wel uit de pro-
gram-commissie van het CDA zijn
gestapt, maar na het gesprek met het
ARP-presidium deze week ziet het
ernaar uit dat zij daarin ook niet
gauw meer terug zullen keren. Ze
zouden toch beter moeten weten. Uit
eindelijk zou alles op een misver
stand berusten. En ja. de fusie van
het CDA uitstellen zoals ARP-voor-
zitter Hans de Boer veronderstelt?
Wat is dat nu weer voor onzin?
Maar. alle oliebollengeur ten spijt, zo
simpel is het natuurlijk ook weer niet
Er is de afgelopen weken wel degelijk
iets kapot gegaan in de ARP Hoe
groot de schade is valt op dit moment
nauwelijks te overzien, maar vast
staat dat die aanzienlijk zal zijn. Het
is zelfs de vraag of de ARP. die kort
geleden nog haar honderdjarig be
staan vierde, ooit nog in staat zal zijn
iets van het oude élan op te brengen.
Wat is er precies kapotgegaan en wat
zijn daarvan de mogelijke gevolgen?
Méér op spel
Om te beginnen hebben de tien fors
aan prestige en geloofwaardigheid in
geboet. Zij stonden pal voor de zaak
van de kernwapens, maarzij zijn ach
teraf met hun geweten onderstebo
ven gevallen. Dat werkte als een boe
merang. Alle hoogestemde verwach
tingen. die een breed publiek in hen
had geïnvesteerd, werden teleurge
steld. Probeer van zo n geschonden
positie de komende jaren maar eens
politiek brood te bakken. Doorgaan
met politieke kwesties hoog op te
spelen? Wat heeft het voor zin als
Een beeld uit de Kamerdiscussies, tijdens welke het glazen huis van de dissidenten in diggelen ging en
de tien danig op de tocht kwamen te staan. Links mr. J. N. Scholten, midden drs. R. F. M. Lubbers en
rechts F. Borgman. Achter wazig zichtbaar drs. H. C. Couprie.
uiteindelijk toch de machtsvraag
beslist.
Op zichzelf hoeft zo'n tegenvaller na
tuurlijk geen ramp te zijn. Politiek is
nu eenmaal een spel met een winst
en verliesrekening en doordat het pu
bliek snel vergeet valt er meestal nog
wel wat te vereffenen. Dit keer stond
er echter meer op het spel. Uiteinde
lijk ging het ook om het functioneren
van het CDA. Hoe zou het CDA-in-
wording zich gedragen in de politieke
praktijk? Of anders gezegd: zou het
CDA in de praktijk een politiek voe
ren. die aarzelende ARP'ers alsnog
over de streep zou kunnen trekken?
De totstandkoming van het kabinet
Van Agt heeft bij veel ARP'ers die
twijfel niet kunnen wegnemen. Eer
der was het tegendeel het geval. Bob
Goudzwaard bijvoorbeeld schreef in
deze krant over het bereikte CDA-
VVD-akkoord in 1977: „Wat in het
program niet doorloopt is de zorg
voor de ontwikkeling van de wapen
technologie. die een steeds demoni-
scher karakter vertoont en die in het
CDA-program bij voorbeeld leidde
tot een duidelijke hint in de richting
van een no-first-use-verklaring."
Maar ook in een deel van de CDA-
fractie leeft de twijfel of het met dit
kabinet wel mogelijk was het CDA-
programma uit te voeren. Uiteinde
lijk beantwoordden zeven CDA-loya-
listen die vraag negatief. Zij wilden
echter niet zo ver gaan het optreden
van het kabinet al op voorhand on
mogelijk te maken. Zij zouden het op
zijn daden beoordelen en wel op een
loyale manier; vandaar de naam loya
listen.
Met deze opstelling waren de lijnen
getrokken Het kabinet zou zijn be
leid nauwkeurig dienen af te stem
men op het gevoelen van de meerder
heid van het parlement. Wat dit in de
praktijk betekende maakte de CDA-
fractie duidelijk met een kleine hon
derd amendementen op het bereikte
akkoord Van Ag-Wiegel. De afgelo
pen twee Jaar overziende kan niet
anders dan worden vastgesteld, dat
het kabinet zich in grote lijnen aan
die afspraken heeft gehouden.
Etikettering
De etikettering alsof het om een
rechts kabinet zou gaan met een on
vervalst conservatieve inslag slaat in
Tekeningen, bij voorkeur in liggend for
maat. sturen aan Trouw. |ury politieke
prent, postbus 859, 1000 AW Amster
dam. Naam en adres aan de achterzijde
vermelden Voor geplaatste prenten is er
een boekenbon
werkelijkheid nergens op. Bestek "81
werd langzaam maar zeker omgebo
gen. net zolang tot het als twee drup
pels water leek op het alternatief van
oppositieleider Den Uyl.
De kleinste regeringspartij, de WD.
balanceerde zelfs op het randje van
kiezersbedrog Zij deed telkens weer
het tegengestelde van wat zij aan de
kiezers had beloofd.
Tegelijkertijd tekende zich echter
een ontwikkeling af. waarbij de ge
beurtenissen in het parlement ver
bleekten. Het politieke denken ver
simpelde en splitste zich toe op de
aloude tegenstelling, namelijk die
tussen rooms-rood en rooms-liberaal.
In deze vereenvoudigde tweedeling
gaat het al lang niet meer over welke
programpunten er wel en niet worden
gerealiseerd, maar gewoon om de
macht: voor of tegen Van Agt; Den
Uyl wel of niet in het Catshuis. rege
ren met Wassenaar of de met de Am
sterdamse Pijp.
Voor een deel heeft deze versimpeling
zijn beslag gekregen in de laatste
verkiezingscampagne. Tegenover el
kaar stonden Den Uyl en Van Agt.
met op de achtergrond de ketelmu
ziek van de meerderheidsstrategie
van de PvdA en het fenomeen van de
noch naar links noch naar rechts bui
gende Van Agt.
Uiteindelijk leverde dit een kabinet-
De vraag voor veel ARP'ers werd er
daarmee een van: mee onderge
sneeuwd raken of afhaken. In dit pro
ces heeft Van Agt de eerste zetten
gewonnen. Hij oogste applaus en hij
haalde de tien in het parlement on
deruit.
Daarmee gooide hij het glazen huis
aan diggelen waarin een deel van het
CDA zich bevond. Mensen als Goud
zwaard wilden bewijzen, dat het op
een of andere manier mogelijk moest
kunnen zijn programmatisch en over
eenkomstig bepaalde christelijke
principes politiek te bedrijven Met
deze pogingen trokken zij veel be
kijks De buitenwacht verdrong zich
voor het glazen huis om door de rui
ten naar binnen te kijken. Diezelfde
kijkers hebben sinds het Kamerde
bat van vorige week echter teleurge
steld het hoofd afgewend. Het glazen
huls ls niet meer
De drie AR P-prominenten. Aantjes.
Goudzwaard en mevrouw Lanlng.
hebben dit haarfijn aangevoeld. Zij
bedankten er daarom feestelijk voor
nog langer aan een program te wer
ken dat het ln de barre politieke
praktijk toch af zou moeten leggen
tegen de versimpeling. Met deze stap
hebben zij een proces op gang ge
bracht dat niet meer terug te draaien
is Hoe de schelding der geesten zich
gaat voltrekken ls niet precies te
voorspellen. Maar dat het gaat gebeu
ren staat vast. Er zal ongetwijfeld een
vermoeiende discussie binnen het
ARP op gang komen over de vraag of
onder deze omstandigheden de fusie
wel of niet door kan gaan. Vermoede
lijk zal een meerderheid vinden dat
het toch maar moet gebeuren.
Maar dat zal dan gebeuren zonder
mensen als Goudzwaard en Aantjes
De karavaan mag dan weliswaar ver
der trekken, maar de uittocht ls be
gonnen. Daar helpen geen drie Steen
kampen meer aan. Of het een exodus
wordt, hangt in laatste instantie af
van het CDA.
ADVERTENTIE
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAO Minister Wiegel van
binnenlandse zaken heeft zijn plan
voor een andere kringindeling van de
Organisatie Bescherming Bevolking
(BB) voorgelegd aan de vaste Kamer
commissie civiele verdediging. Vol
gens dit plan zal Nederland worden
ingedeeld in 25 kringen, plus de ge
meente Amsterdam.
De BB kent nu 43 kringen en drie niet
in een kring Ingedeelde gemeenten
(Amsterdam. Texel en Dordrecht).
Dit plan. dat Trouw reeds eerder pu-
bllceerde. beoogt het aantal nood-
wachters te verminderen en de doel
matigheid van de BB op te voeren.
De provincies Friesland. Groningen
en Drenthe krijgen elk een kring.
Overijssel gaat van drie naar twee
kringen. Gelderland van zes naar
drie. Utrecht van drie naar een,
Noord-Holland van zes plus Amster
dam naar vier plus Amsterdam. Zuid-
Holland van zes plus Dordrecht naar
vier, Zeeland blijft ingedeeld in twee
kringen. Noord-Brabant gaat van vijf
naar vier en Limburg van drie naar
twee.
