oepenvoorstellen in
enen 'onaanvaardbaar'
Gandhi wordt niet vervolgd
remlin weet geen raad met 30 jaar Stalin
ashington bezorgd
eer Zuid-Korea
Vijftien van honderd
kinderen sterven
'Bezetting Mekka
was poging
tot staatsgreep'
ith gispt
;orewa
Saoedi-Arabië ontkent buitenlandse rol
Angolese president in Moskou
Zimbabwe
Indiase partijen willen af van 'bruidsschat'
)G 21 DECEMBER 1979
BUITENLAND
TROUW/KWARTET
■freilN (AP, AFP, Reuter) De voorstellen van de NAVO voor het inkmrimpen van de
ei snmachten van Oost en West zijn „onaanvaardbaar".
en
'rdi™
laai
Dosteuropese zegslieden giste-
ber^een voltallige vergadering van
(het overleg over weder-
igtrekking van troepen). De
itse ambassadeur. Andre Wie-
tg zelfs verder en zei dat de
n een einde maken ..aan alle
toe bereikte compromissen
,v egde er wel aan toe dat Oos-
'ginfj de westerse voorstellen gron-
bestuderen.
te partijen in de Oostenrijkse
tad zijn nu voor zes weken
erstreces uit elkaar gaan.
s de Oostduitser ontbreekt ie-
oncrete toezegging van het
14 i. en wordt verder niets gezegd
e luchtmacht.
d irland
de Nederlandse ambassa-
llem de Vos. zijn juist bewust
en vliegtuigen buiten de voor-
gehouden omdat anders over-
"°*mming helemaal onmogelijk
5 weest. Het Westen meent dat
arschaupakt naar verhouding
en roePen moet terugtrekken dan
de NAVO. omdat de Sowjet-Unie
meer tanks in een eventuele strijd
kan werpen. Daar staat echter tegen
over, aldus zegslieden, dat de Russi
sche tanks in gevechtskracht aan
zienlijk onderdoen voor die van de
NAVO-landen.
De Vos zag ondanks de botte Oosteu-
ropese reactie toch nog wel lichtpunt
jes. Hij zei ervan overtuigd te zijn dat
het nu mogelijk is de moeilijkheden
uit de weg te ruimen die een overeen
komst zo lang in de weg hebben ge
staan. „Het doel van de nieuwe voor
stellen is de geschilpunten te vereen
voudigen." De houding van het War
schaupact werd ook verklaard door
het feit dat de NAVO-ministers hun
goedkeuring aan de troepenvoorstel-
len hechtten op dezelfde vergadering
als waar tot stationeren van nieuwe
Amerikaanse raketten in West-Euro
pa werd besloten. Psychologisch
werd dat „niet zo verstandig"
genoemd.
Volgens de westerse plannen zouden
de Amerikanen 13.000 manschappen
terughalen uit West-Duitsland, in ruil
voor het terugtrekken van 30.000
Russische troepen uit Oost-Europa.
Daarnaast heeft, aldus ambassadeur
De Vos. het westen een waarschu
wingssysteem voorgesteld. Het houdt
onder meer vroegtijdige waarschu
wing in geval van verplaatsing van
divisies. Partijen mogen bij elkaar
controles houden, er er komen con
troleposten die door Midden-Europa
trekkende troepen moeten passeren.
Nooit eens
De twee partijen zijn het tijdens het
zes jaar oude MBFR-overleg overi
gens nooit eens geworden over het
aantal manschappen in Midden-Eu
ropa. Volgens westerse kringen heeft
het Warschaupact daar 140.000 man
schappen meer dan het beweert. Am
bassadeur De Vos weigerde aantallen
te noemen.
SANTIAGO/WASHING
TON (AP, IPSi Vijftien
van de honderd kinderen die
elke minuut in de derde we
reld geboren worden sterven
voor hun eerste verjaardag.
Van de 85 die overleven krij
gen er maar tien een goede
medische verzorging, terwijl
meer dan twintig ernstig on
dervoed zullen blijven.
Kennelijk voor wie het nog niet wist
heeft het kinderfonds van de Vere
nigde Naties (UNICEF) deze cijfers
gepubliceerd. In het rapport staat
verder dat zes van de tien kinderen
in de derde wereld naar de lagere
school gaan, terwijl maar vier die
school ook kunnen afmaken.
Gebrek aan voedsel is. aldus UNI
CEF. het grootste probleem voor
kinderen in ontwikkelingslanden.
Ondervoeding is veruit de belang
rijkste doodsoorzaak.
UNICEF: ondervoeding belangrijke oorzaak
Moeders in de derde wereld krijgen
ten onrechte het idee opgedrongen
dat flesvoeding beter zou zijn dan
borstvoeding.
Flesvoeding
Overigens gaat het. aldus UNICEF,
niet simpel om een tekort aan voed
sel in de wereld, maar draait het om YVanhopig
de verdeling. „Op wiens land groeit
wat. en voor wie is dat bestemd In
Midden-Amerika is de helft van de
kinderen ondervoed, maar wordt
ook op de helft van het land han
delsgewassen verbouwd, bestemd
voor uitvoer naar de westerse lan
den. In het hongerjaar 1974 zou een
tiende van alle graan dat werd op
gevoerd aan vee op het noordelijk
halfrond voldoende zijn geweest om
het tekort in de derde wereld te
dekken.
met een geringe Intelligentie, die
gedoemd is tot armoede. De slechte
gezondheidstoestand wordt, naast
de slechte voeding, veroorzaakt
door gebrek aan water en slechte
sanitaire voorzieningen
Meer dan 1.2 miljard mensen in
ontwikkelingslanden hebben niet
de beschikking over schoon water,
en 1.4 miljard heeft geen mogelijk
heid om vuil en afval kwijt te raken.
Flesvoeding vergroot het risico voor
de kinderen, onder meer omdat ver
vuild water wordt gebruikt, boven
dien uit zuinigheid in een verkeerde
verhouding, zo staat in het rapport.
Door de ondervoeding is, aldus
UNICEF, een drie jaar oud kind er
in de derde wereld lichamelijk en
geestelijk zo slecht aan toe. dat dan
al een nieuwe generatie is ontstaan
Voor nog geen twintig miljard gul
den kan. aldus UNICEF, iedereen in
1990 die voorzieningen wel hebben.
Voor minder dan vijf gulden per
persoon is al een aanzienlijke verbe
tering mogelijk, zo schrijft het kin
derfonds. UNICEF hamert op de
noodzaak voor gemeenschapsont
wikkeling in de derde wereld. De
belangrijkste les uit het verleden is
dat ontwikkeling niet over de
hoofden van de mensen heen mag
gaan: zij zal vooral ook vanuit hen
zelf moeten komen
Vrijwel tegelijkertijd heeft UNICEF
een rapport het licht doen zien sa
men met de Economische commis
sie voor Latijns-Amerika (ECLA).
De toestand daar wordt „verbitterd
en wanhopig" genoemd. Ondanks
een, over het geheel genomen, aan
zienlijke inkomensstijging, zijn de
armen in Zuid-Amerika er slechter
aan toe dan tien Jaar geleden. De
inkomensstijging is slechts bij een
kleine groep terecht gekomen, al
dus ECLA en UNICEF
Omstreeks 1960 leefde de helft (110
miljoen) van de Zuld-Amerlkanen
in uiterste armoede en ongeveer een
kwart (56 miljoen) werd als uiterst
behoeftig beschouwd Tien jaar la
ter waren er nog meer arme mensen
(113 miljoen) hoewel die ln procen
ten een kleiner deel van de bevol
king uitmaken De bevolkingsgroei
doet een groot deel van de vooruit
gang teniet. De bevolking van Zuid-
Amerika neemt, berekenen de twee
organisaties, het meeste toe van de
hele wereld (2.8 procent aanwas, te
gen 2,7 procent in Afrika en 2.5 in
Zuidelijk Azië). Het aantal kinderen
dat in Zuid-Amerika in armoede
leeft zal stijgen van 27.7 miljoen ln
1970. via 35.5 miljoen volgend Jaar
tot 51 miljoen in het jaar 2000. aldus
UNICEF en ECLA
(oi
)te
vaL.
k CL (AP, Reuter) Een etmaal nadat de moordenaars
Ipijn voorganger ter dood waren veroordeeld, zal Choi
Hah vandaag als president van Zuid-Korea worden
gd.
dieln de hoofdstad Seoel verluidt
otej de Verenigde Staten zich zor-
*er de ontwikkelingen in Zuid-
Niet dat zij president Choi
ïken Hah liet vertrouwen hij
a djterugkeer naar de democratie
g A maar wel om generaals die
stbi ouden willen afzetten. In Seoel
'oo laatste dagen sprake van een
wo oon hevige militaire activiteit.
>est
li U
BURY (AP. Reuter) De Rho-
ex-premier Ian Smith heeft
Jwolger Abel Muzorewa gehe-
mdat die zijn vertrek naar Lon-
i paar dagen had uitgesteld,
tekent daar vandaag het
dat met het Patriottisch
s bereikt over de toekomst van
sië.
zelfs, aldus waarnemers, als het pro
ces en de komende beëdiging in aan-
merking worden genomen.
In een brief aan Choi heeft president
Carter nog eens zijn wens onder
streept dat Korea democratischer
wordt. Hij dringt aan op veranderin
gen van de grondwet in die richting
en op een brede politieke overeen
stemming. Choi's voorganger Park
Tsjoeng Hee regeerde vrijwel als al
leenheerser over Zuid-Korea.
Een van de eerste daden van Choi is
geweest het vrijlaten van 120 politie
ke gevangenen, terwijl de vrijheid
van meningsuiting wat is verruimd.
De moordenaar van Park, Kim Jae
Kyoe. zegt dat terugkeer naar de de
mocratie voor hem reden is geweest
de president neer te schieten. Het
mocht hem niet baten: samen met zes
medestanders is Kim ter dood veroor
deeld. Hij heeft geweigerd gratie te
vragen. „Hier heb ik mijn leven voor
over", zo zei hij tegen het gerechts
hof.
RLAD, WASHINGTON (AFP, AP) Saoedi-Arabië heeft
officieel ontkend dat een buitenlandse mogendheid betrok
ken was bij de bloedige bezetting van de moskee in Mekka,
eind vorige maand. Er komen steeds meer aanwijzingen
boven tafel dat de bezetting van het islamitische heiligdom
een poging was om koning Khalid van zijn troon te stoten.
De Angolese president Jose Eduardo dos Santos is op bezoek in de Sowjet-Unie, waar zijn voorganger
Agostinho Neto drie maanden geleden overleed. Hij werd ontvangen door president Leonid Breznjew.
Er bestaan nauwe banden tussen de Sowjet-Unie en Angola, hoewel er aanwijzingen zijn dat Angola
die banden wat losser wil maken.
Het officiële persagentschap van het
voor de westerse pers zeer gesloten
Saoedi-Arabië citeert een „verant
woordelijke woordvoerder" van de re
gering, die elke buitenlandse bemoei
enis bij de bezetting van de moskee
uitsloot. Hij reageerde hiermee op
een beschuldiging van de Saoedische
prins Fahd ben Abdel Aziz, die on
langs de Sowjet-Unie ervan beschul
digde de bezetting op touw te hebben
gezet. De woordvoerder noemde ver
halen over dergelijke inmenging in
buitenlandse kranten een bewijs van
„gebrek aan kennis van de politieke
en sociale structuur van het konink
rijk"
Het Amerikaanse blad Washington
Star meldde gisteren dat de bezetting
van de moskee in Mekka een onder
deel vormde van een breed opgezet
plan voor een staatsgreep. Volgens de
krant is uit de verhoren van de gevan
gen genomen bezetters gebleken dat
de samenzweerders hoopten de ko
ning ln de moskee te kunnen gijzelen.
De vorst zou op die ochtend van de
twintigste november gaan bidden in
de moskee, maar moest daar wegens
ziekte van af zien. De honderden op
standelingen hebben hem in alle ver
trekken van het gebouwencomplex
gezocht, maar troffen slechts een
groep gewapende leden van de natio
nale garde van het land aan. die daar
toevallig ln gebed was verzonken. Het
kwam toen tot vuurgevechten, waar
bij de opstandelingen zich met gijze
laars in een deel van het gebouw
verschansten.
Opstand
ADVERTENTIE
VRIJE VERKIEZINGEN?
Voor Smith-Muzorewa is er
massale financiële steun uit
Zuid-Afrika en van blank Rhodesië.
Wij steunen het Fatriottisch Front.
Zimbabwe moet vrij van Zuidafri-
kaanse overheersing.
Steun giro 26655 t. n. v. Bevrijdings
fonds, A'dam o. v. v. "Zimbabwe".
NEW DELHI (AFP, Reuter. UPI) De Indiase ex-premier Indira Gandhi zal niet worden
vervolgd. Het afkondigen van de noodtoestand is volgens het hooggerechtshof een politieke
beslissing die buiten het terrein van de justitie valt.
partijen een meerderheid zal halen,
maar dat Congres (I) als grootste par
tij uit de strijd zal komen
Mevrouw Gandhi weigert zich te ver
antwoorden voor een commissie die
een onderzoek instelt naar „exces
sen" tijdens de noodtoestand tussen
1975 en 1977. Gandhi was toen pre
mier. Volgens het hooggerechtshof
heeft zij geen enkele bepaling van het
wetboek van strafrecht overtreden.
'Schokbehandeling'
Gandhi heeft de noodtoestand om
schreven als een „schokbehandeling"
die nodig was om India weer in het
gareel te brengen. Zij heeft echter
verzekerd niet weer de noodtoestand
te zullen uitroepen, mocht zij premier
worden.
Die kans is. gezien de politieke ver
houdingen op het ogenblik, helemaal
niet uitgesloten. Op 3 en 6 januari
zullen in India verkiezingen worden
gehouden. De belangrijkste partijen
die daaraan deelnemen zijn Congres
(I) van Indira Gandhi, de Janata van
de „onaanraakbare" Jagivan Ram.
de Lok Dal van premier Charan Sing
en de „oude" Congrespsgrtij.
Waarnemers geloven dat geen van de
De partijen bestrijden elkaar op vele
punten, maar zijn het eens over de
afschaffing van de bruidsschat in In
dia. Van verschillende kanten is deze
als een „vloek" bestempeld. Officieel
Is de bruidsschat verboden, maar nog
steeds worden desondanks op grote
schaal „geschenken" aan de familie
van de bruid gegeven. De familie van
de bruidegom probeert iedere roepie
die de opvoeding heeft gekost op de
familie van de bruid te verhalen. Veel
gezinnen worden daardoor in armoe
de gestort.
Vrouwenbonden
Vrouwenbonden hebben het geza
menlijk standpunt van de politieke
partijen toegejuicht. Voor huizen
waar vrouwen die zich niet aan de
bruidschatverplichtingen hadden ge
houden zijn vermoord, hebben zij
luidkeels betoogd. Volgens de bon
den zijn vorig jaar minstens 200 vrou
wen vermoord. De politie houdt het
doorgaans op het „in brand raken
van de sari".
De Washington Star schrijft dat gr
vele aanwijzingen zijn dat het een
poging betrof een algemene opstand
in het land te bewerkstelligen. Zo
vond er vrijwel tegelijkertijd met de
aanval in Mekka ook een aanval op
de moskee in Medina plaats. Op het
zelfde moment hielden arbeiders in
de enorme olievelden demonstraties,
waaraan echter door tussenkomst
van het leger een einde werd ge
maakt. Daarbij vielen ongeveer twin
tig doden
Bij de aanval op de moskee in Mekka,
die door ongeveer vijfhonderd zwaar
bewapende mannen zou zijn uitge
voerd. zijn ln totaal 300 aanvallers en
zestig soldaten gedood Ook verloren
twintig pelgrims het leven, aldus de
Amerikaanse krant. De gevangen ge
nomen bezetters zullen naar alle
waarschijnlijkheid volgens plaatse
lijk gebruik worden onthoofd Vol
gens de Washington Star is het ko
ninklijk huis in Saoedi-Arabië zo ge
schokt door de gebeurtenissen, dat
sommige leden ervan overwegen het
land te verlaten.
KOU (Reuter) Tussen Brigitte Bardot en de Zweedse popgroep
J hangt een foto van een streng kijkende man met snor. Een biljet
f één roebel wisselt van eigenaar en de koper verlaat snel de half-
ile kraam op de markt in een Russische provinciestad. Het wat
ie ig ingelijste fotoportret drukt hij tegen zich aan.
ijns irtrouwde gezicht op de foto is dat van
is zo gevreesde dictator Josef Stalin,
slis ndaag een eeuw geleden werd gebo-
ni n theorie is het verboden foto's en
Iers over hem te verkopen, in de prak-
ordt het oogluikend toegestaan. Die-
nci tweeslachtigheid kenmerkt de hou-
,0j van het Kremlin ten opzichte van
de man die tot zijn dood in 1953 werd
Cai °°d
K l«r na Stalins dood durfde Nikita
ike stsi°w het aan ziJn voorganger van
ner 'oetstuk te stoten. In zijn „geheime
raak" tot het twintigste partijcongres
jel hij de basis voor de destalinisering
lUnt anger werd de terreur die aan miljoe-
e lensen het leven had gekost, stelsel-
Lfl verzwegen. Het gebalsemde lichaam
tj,, le dictator werd verwijderd uit het
J ileum op het Rode Plein, waar het
,el 1953 had gerust naast dat van Lenin.
za >ndlegger van de Sowjet-staat.
ikeling
nat
ne| stsjow verving de mythe van Stalins
baarheid door een nieuwe: van een
die niet alleen slecht was. maar ook
ipetent. Toen Chroestsjow in 1964
r d afgezet, was de aftakeling van Stalin
nog niet voltooid en velen van zijn
offers waren nog niet in ere hersteld
•volgers Leonid Breznjew en Aleksei
[in huldigden de mening dat Stalins
Er ;happij gedurende dertig jaar een té
d d tleel onderdeel was van de geschiede-
nel n de communistische partij om er zo
eer f'oos kritiek op te kunnen leveren. Zij
w< en het beeld van Stalin en van zijn
ips laten zoals het toen was. en onderna-
art Jok ge n pogingen meer slachtoffers
ok< em te rehabiliteren.
Het resultaat daarvan is dan ook halfslach
tig. Er bestaat geen officieel, samenhan
gend standpunt over Stalins rol bij de op
bouw van de Sowjet-Unie. en een biografie
over hem is er niet te koop. Kennelijk hoopt
het Kremlin dat de belangstelling voor Sta
lin in de loop der jaren vanzelf slijt.
In 1970 is er voor de overleden leider wel een
borstbeeld verrezen bij de muur van het
Kremlin, maar er zijn geen -ogingen gedaan
het negatieve beeld over hem uit de tijd van
Chroestsjow ongedaan te maken. Formeel
zijn de Russische leiders nog gebonden aan
de uitspraak van het centrale comité van 30
juni 1956. waarin de „persoonsverheerlij
king" wordt veroordeeld.
Toch is er een duidelijke kentering waar
neembaar sinds het midden van de jaren
zestig. Chroestsjow en zijn medestanders
legden vooral de nadruk op Stalins slechte
kanten, waarvoor ze romans, films en me
moires gebruikten. De laatste Jaren echter
krijgt Stalins positieve kant steeds meer
aandacht. Gister nog schreef het partijblad
Kommunist. dat Stalin „geen engel, maar
ook geen demon" is geweest.
Het Georgische stadje Gori
is de enige plaats in de
Sowjet-Unie waar nog
openlijk de persoon van
Stalin mag worden ver
heerlijkt. Maar dat is dan
ook de plaats waar hij op 21
december 1879 werd gebo
ren. als Josef Vissariono-
witsh Dzjoegasjwili.
Nog net op tijd is het J. V.
Stalin Museum in Gori op
geknapt. „Elk jaar tegen
deze tijd is het voor ons een
beetje feest." zegt Zjoezjoe-
na Chintsjukasjwili, een
wetenschappelijk mede
werkster aan het museum
die zelf zegt Stalin te be
wonderen.
Jaarlijks maken ongeveer
vijfhonderdduizend men
sen de tocht naar Gori om
er het museum te zien en
het huisje waarin Stalin is
geboren. Zjoezjoena be
schrijft de dictator als „een
man van vele talenten".
Gevraagd naar zijn minder
aangename trekjes zegt ze
dat het onmogelijk is de
Sowjet-Unie dertig jaar
lang te besturen zonder een
enkele vergissing te maken.
„We hadden toen vele vij
anden," zegt ze over de zui
veringen van de jaren der
tig, „en onze kaderleden
misten ervaring. Een paar
mensen zijn toen ten on
rechte gearresteerd."
Onomstreden is Stalin ook
in Georgië zeker niet. „De
intelligentsia hier heeft
Stalin nooit gemogen en hij
mocht hen niet. Maar de
gewone mensen hebben
alle zuiveringen verget<fh
en zijn als Georgiërs trots
op hem," legt een inwoner
van deze Sowjet-staat uit.
Een jongeman geeft toe dat
zijn generatie weinig weet
over Stalin. „Ik geloof dat
het wel een goed mens
was." Dc zuiveringen
schrijft hij niet toe aan Sta
lin, maar aan dc chef van
zijn geheime politie Beria.
ook een Georgiër.
Verdoezeld
In de officiële geschiedsschrijving van de Verzwijgen
partij worden de misdaden uit het tijdperk-
Stalin steeds meer verdoezeld en wordt de
kritiek van Chroestsjow weggewerkt
gekomen, zuivert Stalin van alle blaam en
wijt de Russische kwetsbaarheid van 1941
aan een onvermijdelijk tijdgebrek en aan te
geringe voorraden.
Ook in toneelstukken, boeken en films
wordt sinds het midden van de Jaren zestig
een milder beeld geschilderd van Stalins
belang als oorlogsleider.
Een voorbeeld hiervan levert de grote Sow-
jet-encyclopedie In de uitgave van 1976
heet het nog dat Stalin het Rode Leger
nodeloze nederlagen heeft laten lijden door
geen acht te slaan op duidelijke aanwijzin
gen dat Hitler in 1941 van plan was Rusland
aan te vallen. Maar deel zeven van de mili
taire Sowjet-encyclopedie, deze maand ult-
Kenmerkend hiervoor zijn de oorlogsverha
len van Aleksander Tsjakowskl, hoofdre
dacteur van de invloedrijke Literaire Gazet,
het orgaan van de schrijversbond Tsja
kowski's vorig jaar verschenen „Overwin
ning" beschrijft hoe Stalin de Potsdam
conferentie van 1945 geheel overheerste en
hoe hij zijn onbetrouwbare westerse ge
sprekspartners. de Amerikaanse president
Harry Truman en de Britse premier Win
ston Churchill, te slim af was
En het grote verzwijgen van Stalins wreed
heden is er weer. al wordt er nog wel eens
zonder enige nadere aanduiding verwe
zen naar de „schendingen van de socialisti
sche wettigheid" van weleer. Van de zuive
ringen in de jaren dertig en van de miljoe
nen slachtoffers wordt niet meer gerept. Als
vooraanstaande slachtoffers van Stalin on
der Chroestsjow posthuum ln ere werden
hersteld, nu ter sprake komen, wordt daar
bij niet vermeld hoe zij aan hun einde zijn
gekomen
De meeste schoolkinderen in de Sowjet-
Unie weten minder over de tijd van Stalin,
dan de Duitse kinderen weten van Hitier
Duitsland
Betekent dit alles dat de leiders in het
Kremlin Stalins honderdste verjaardag wil
len aangrijpen voor een herwaardering van
zijn betekenis voor de Sowjet-Unie° „Ze
zouden het in hun hart wel willen, maar ze
durven het niet." zegt een Russische intel
lectueel. Hij voorspelt dat er vandaag, net
als tien jaar geleden, een herdenkingsarti
kel ln de Prawda zal verschijnen, en meer
niet
Nostalgie
Volgens de marxistische, nu ln het Westen
levende historicus Roy Medwedew had het
Kremlin Stalins negentigste verjaardag
veel uitbundiger willen vieren. Maar die
plannen werden op het laatste moment
geschrapt na protesten van de Poolse en
Hongaarse communistische partijen. De
zelfde angst om de kameraden in het bui
tenland voor het hoofd te stoten en een
algemene afkeer van drastische veranderin
gen zullen ook nu sterker zijn dan de nostal
gische gevoelens voor Stalin, aan wie velen
van de huidige machthebbers hun carrière
le danken hebben
Dat zon nostalgisch gevoel wei degelijk
bestaat, bleek vorig jaar Toen minister van
defensie Oestinow bij de viering van de
verjaardag van het Rode Leger de naam
Stalin liet vallen, onderbraken de aanwezi
ge partijbonzen en oorlogsveteranen hem
met een kort maar krachtig applaus
Andere leden van de oudere generaties, die
tijdens Stalins terreur aan de kant zaten
waar de slagen vielen, koesteren niet zulke
warme gevoelens Slechts weinig enigszins
Intellectuele gezinnen bleven gespaard voor
de zuiveringen en menigeen van middelbare
leeftijd kan zich nu nog goed herinneren
hoe zijn vader of moeder 's nachts werd
opgépukt
„In 1937 keken de mensen op hun werk 's
ochtends eerst wie er nog over waren en ze
feliciteerden elkaar dat ze de nacht onge
schonden waren doorgekomen zegt een
van hen
Maar zelfs Stalins ergste vijanden zijn het
er over eens dat een herhaling van zijn
terreur nu onwaarschijnlijk is. al was het
.alleen maar omdat de leiders van de com
munlstische partij zelf dan het meest te
vrezen zouden hebben
