et filmjaar 1979 uit
Het archief en Buitenspel,
twee mislukte CRM-films
evenklappers luiden
Jeugdbendes
geïnspireerd
door film
Goeie wijn hoeft niet duur te zijn.
Tenminste niet
bij de slijter-wijnhandelaar!
Prolongaties en reprises
rdige beesten, een vampier zonder zout, vliegtuig in
poeder, krompratende halfbroers en een ijselijk eiland
10
Kerstmis is het niet al-
schransen geblazen aan
maar ook in de bios-
zowel uitgelezen spijzen
smakelijke burgerpot
?ae™ lt aangedragen,
jven
celei voorgaande weken is veel lek-
,l tin [eserveerd, we kunnen niet zeg-
at nu de kliekjes aan de beurt
ïaar de films die zich aandienen
t jaar ten einde spoedt kan men
h°9 ligenlijk het beste vatten onder
ik< emer eten uit de muur", on-
Stotl het feit dat sommige ervan een
;eld hebben gekost. Kroketten
Joude slaadjes, fricandellen en
p) Grote delen des volks zijn daar
;ens het gehele jaar door niet
>k g an.
jaJ
Nieil
W. Wielek-Berg
gle Boek
ste is ook de oudste: Walt Dis-
f „Jungle Boek" uit 1967, nu ge-
lederlands gesproken. Een bij-
t r aardige, technisch geraffi-
T e, spannende film voor de kind-
aar voor hen niet alleen), waar-
Cipling heel in de verte nog wel
maken heeft. Wie het nog niet
iet gaat over Mowgli, een India-
)KO(to>en' in de jungle door wolven
)ON °ed. beschermd door Bagheera
IE Jpter en Baloe de beer, naar het
gestaan door anarchistische
een slang en bovenal door de
xjofcrikkelijke tijger Shere Khan.
lepunten zijn voor en na: de
ec gjen van de slordige Baloe Goed-
het wilde geswing van het
olk sn het gewauwel van de
die allen lichtelijk „high" zijn.
waar, in de apenscène heeft een
laar niet' de minste moeite om
dtytdiscriminatie te ruiken, maar
m paib voor één keer mijn snuffel
>31 werking gesteld. Misschien
vroegere fans node het fraaie
finiüed ,,Bare necessities", maar
uninoet gezegd dat liedjesmaker
Geelen. die ook voor de Neder-
regie zorgde, dit voortreffelijk
gecompenseerd. Voor de na-
I tonisatie (met de stemmen van
andere Coen Flink, Joan Rem-
illem Duyn, Jules Croiset,
Gelderman en Lex Goudsmit)
lan goeds: het is vakwerk mees-
ley waardig.
me fcrdam-City 1 en 7, Cineac Regu-
Maroirstr. en Flora Disney; Den
ins (Corso, Cineac Buitenh. en Ode-
rijf nRotterdam-Lumière 3 en Cine-
Si 3) en verder in 12 theaters overal
jganè land, a.l.
m. i mrt even voor je het door hebt,
aan gaan de oogjes onherroepe-
en: bij het maken van „Dracu-
ist. i eeft regisseur John Badham
nuif je zout (laat staan een kilo)
0|kt. Niks geen gegniffel en ge-
deze versie van Bram Stokers'
!ie van de beroemde bloedjunk
r romantisch griezelwerk, recht
ijn raap.
:rr
es!
de film is goed gemaakt, met
efde voor het detail en Frank
nr 1 11a als de griezel heeft een lugu-
j Bi igolo-charme. maar als je niet
u(ji i t aan een man die naar believen
nbj vleermuis en een weerwolf kan
lieren, het nachttuig beheerst
nder kikken of mikken tegen
e Ppdrechte muur opklimt om een
te affronteren, als je boven-
et verhaal al uit en ter na kent
leet met de Nederlandse pro-
van Helsing, de vampierjager,
oor Laurence Olivier werd ge-
■oTtff voel een beetie ln de kou
En dan probeer je toch te la-
Maar het mag echt niet, ernstig
is de boodschap Zodoende.
lam-City 1; Eindhoven-Pari-
16 jr.
port '80
0 Is in het begin van de zoveelste
ring der vliegtuigrampenserie,
P 1 al geheten „Airport '80" (gere-
1u.®Trcl door David Lowell Rich)
A(j overduidelijk, dat de-Concorde,
Peter Sellers in The prisoner of Zenda
of het „vervolg" op de befaamde ka
nonnen. „Force 10 from Navarone
Er is nu een nieuw succesnummer in
roulatie gekomen onder de titel
„Bear Island", waar in het Neder
lands „Het geheim van Bear Island"
van is gemaakt. Het is geen goede
film, daarvoor zijn de onderdelen van
het verhaal te chaotisch, te willekeu
rig en daardoor te spanningsloos aan
elkaar geplakt.
Het verhaal speculeert op het schijn
baar bij velen nog levende ontzag
voor wat het nazi-rijk in de jongste
oorlog aan stunts zou hebben be
dacht en uitgevoerd. Het eiland waar
het verhaal zich afspeelt Bear Is
land moet men ergens in het heel
hoge noorden zoeken een land van
sneeuw en ijs. zonder boomgroei met
kale rotsen en hier en daar wat open
zeewater. Het eiland is in de oorlog
gebruikt als basis voor Duitse onder
zeeërs, die konden wegkruipen in een
„onderzeese haven". Naar dat eiland
komt een expeditie die, in verband
met de wisseling van stromingen, de
natuurlijke omstandigheden moet
bestuderen, ten einde na te gaan of er
veranderingen zijn opgetreden in de
waterhuishouding van de verschillen
de zeeën. Een wetenschappelijke ex
peditie dus. maar de expeditie wordt
misbruikt door ex-nazis, die op zoek
zijn naar een met goud beladen duik
boot. De goudschat moet het moge
lijk maken de oude „rljksidealen" te
verwezenlijken. De nazis deinzen
voor geen geweld of sluwheid terug,
maar worden door eerlijke vechters
op de duur toch uitgeschakeld.
Het visuele zwaartepunt van dé film
ligt in de eindeloze witheid van het
milieu. De mensen, die in de film
opereren, verdwijnen als poppetjes in
woestijnen van sneeuw en ijs. Hun
onderlinge grimmige confrontaties
lijken daardoor een soort spel oor
logje spelen op lilliputter schaal.
Op de keper beschouwd zijn films in
deze trant schaamteloze staaltjes van
kijkers bedrog, met grote slordigheid
in elkaar gedraaid; een massa opge
klopte schijn, zonder een vezeltje rea
liteit. De man die dit hele geval met
de losse hand heeft geregisseerd is
Don Sharp geweest.
Amsterdam-Calypso en Du Midi;
Den Haag-Asta; Rotterdam-Luxor
en Lijnbaan en verder in 9 theaters,
overal in het lapd, 12 jr.
met zoveel zwier gevlogen door Alain
Delon en Robert Wagner, niet in een
goed vel steekt. Hij moet in verband
met de komende Olympische Spelen
een goodwill-reis maken van Was
hington naar Moskou met een stop in
Parijs, maar al voor hij op het punt
van uitgang arriveert, wordt hij be
dreigd door een reusachtige ballon,
opgelaten door de een of andere ac
tiegroep.
Welaan, zo gaat het door: de ene
verschrikking is nog niet geleden, of
de andere doemt reeds op aan de
horizon. Aanvallen door een obscuur
legertje, gehuurd door een slechte
man in Washington, sabotage, een
buiklanding in de sneeuwhet
bréngt veel ongerief mee voor de pas
sagiers en ook voor het in ijs bijgezet
te hart, dat ergens (waar?) in een
borstkas moet worden geplant. Je
staat versteld hoe welgemoed de
mensen telkens weer in het monster
stappen, ze schijnen van teakhout
gemaakt.
Tussen de met ware heldenmoed be
dwongen calamiteiten door wordt er
wat gesjoemeld, onder andere door
Robert Wagner met Bibi Andersson
en Alain Delon met Sylvia Kristel.
Onze wereldster van vaderlandse bo
dem steekt bij de eerste de beste
gelegenheid een wat stakerig been
door het split ln de rok van haar
foeilelijke stewardessen-uniform: net
als Neelie Smit-Kroes weet ze, wat ze
haar publiek verschuldigd is. Even zo
goed staat en ligt ze een slordig mil-
joentje bij elkaar te acteren. Je ziet
het er niet aan af.
Amsterdam-Cinema International
en Cineac Damrak 1; Rotterdam-Lu-
mière 1; Den Haag-Passage en Corso
en verder in 7 theaters overal in het
land, 12 jr.
The Prisoner of Zenda
Het zou helemaal niet zo gek zijn, als
„Ths Prisoner of Zenda", het wereld
beroemde boek van Anthony Hope
nog eens in de romantische traditie
zou worden verfilmd. Regisseur Ri
chard Quine meende er een klucht
van te moeten maken en huurde Pe
ter Sellers in, de verinaarde Jonge-
janner. Hij speelt drie rollen: de oude
koning van Ruritanië, die in 1896 op
rijpe leeftijd na een val uit een ballon
in een dorpsput zijn einde vindt; zijn
zoon, naamgenoot en troonopvolger,
geen onbekende in Londense speel
holen en illustere slaapvertrekken en
de brave aapjeskoetsier Syd, die een
treffende gelijkenis vertoont met Ru
dolph voornoemd (geen wonder, ook
hij is aan de oude ontsproten, zij het
over de puthaak).
Aangezien een slechte neef het op de
troon heeft gemunt, is het vallen en
vechten, rollen en dollen geslagen,
terwijl ook persoonsverwisselingen
niet uitblijven. Zoiets kan natuurlijk
wel goed gaan als de ene waanzinnige
situatie volgt op de andere en het
script knettert van de wise-cracks,
maar helaas zijn in dit geval kinder
achtigheid en landerigheid troef. Pe
ter Sellers bedient zich weer eens van
een spraakgebrek: zo leuk als dat is in
de „Pink Panther", zo irritant is het
in „The Prisoner of Zenda".
Amsterdam-Alfa 2; Den Haag-Baby-
Ion 3, a.L
Bear Island
Alistair MacLean is de leverancier
geweest van ettelijke romanverhalen,
die met succes verfilmd zijn. Het zijn
verhalen geweest als „De kanonnen
van Navarone", „Where eagles dare"
ADVERTENTIE
lypse now Overweldigende an-
ogsfilm, gesitueerd in Vietnam,
ancls Coppola. De gehele week
vy 2 en Rembrandtpl.th., Am-
pi; Cinema, Alkmaar; Palace,
o; Grand 3, Amersfoort; Tivoli
'loom; Luxor. Arnhem; Apollo,
Alhambra. Enschede; Came-
fonlngen; Euro, Den Bosch;
ülversum; Centrum. Nijmegen;
en Grand. Rotterdam; Harmo-
Rlburg; Catharijne. Utrecht;
idhoven; Cineac en Metropo-
Haag.
8Vf*Uan Woody Aliens laatste
S4-i Wn ode in zwart- wit aan zijn
54-1 ie stad De gehele week ln Al-
ra en Tuschlnski 2, Amsterdam;
p.i Pole 3 en Cineac 2 Den Haag;
ptora 1 Rotterdam; Luxe, Arn
hem; Rembrandt 2, Eindhoven; Ca
mera, Groningen; Casino. Den Bosch;
Studio, Leiden; Rembrandt 2,
Utrecht: Carolus 2, Nijmegen; Spring-
haver, Utrecht.
Opname Voortreffelijke Nederlandse
film van het Werktheater onder regie
van Erik van Zuylen over sterven in
het ziekenhuis. 20 en 21 dec. Acade
mie Fysiotherapie. Den Haag. 21 dec.
Ziekenhuis Leyenburg, Den Haag.
Messidor Fascinerende film van de
Zwitser Alain Tanner over de koude
trip van twee meisjes door zomers
Zwitserland. De gehele week in Mo
vies 1, Amsterdam.
Die Ehe der Maria Braun Rainer
Werner Fassbinder dringt met de
middelen van het melodrama door
tot de kern van het Westduitse Wirt-
schaftswunder. Uitstekende hoofdrol
van Hanna Schygulla. De gehele
week in Tuschinski 4, Amsterdam;
Movies. Utrecht; Scala 2. Nijmegen.
Club 1, Leeuwarden; Tuschinski/Al
hambra. Rotterdam
Les petites Fugues Charmante film
van de Zwitser Yves Yersin over een
boerenarbeider die op zijn brommer
de vrijheid verkent. De gehele week
in Liga '68, Groningen; 21 t e m. 23
dec. Filmhuis Breda; 21 dec. Filmhuis
Beeld uit Walt Disney's Jungle Boek
Sylvia Kristel en Alain Delon in Airport '-80
AO-boekje nr 1794: Kalenders, door
R. S. Cortissos. Uitg. Stichting IVIO,
Lelystad 20 blz 1.75
Modelbouw van schepen (16e en 17e
eeuw) van R. Hoeckel. Uitg. Van
Kampen, Baarn 126 blz 35
Losse opmerking van L. Wittgen
stein. Uitg. Wereldvenster, Baarn. 163
blz 29.50
Thuiswereld, science fictionroman
van H. Harrison. Uitg. Rostrum,
Haarlem. 179 blz 16.90
Noem het heimwee, een politieke ro
man van S. v. d. Zee. Uitg. Sijthoff,
Leiden. 253 blz geen prijsopgave.
door D. Ouwendijk
BREDA (ANP) De Bredase politie
heeft 21 leden van drie jeugdbendes
aangehouden, verdacht van molesta
ties en inbraken. Volgens de politie
zijn de bendes geïnspireerd door de
film „The Warriors", over bendes in
New York. Hoofdcommissaris Van
Goethem van Breda heeft nog niet
eerder een zo sterke Imitatie van een
film gezien, zei hij.
Volgens de politie hebben de jonge
ren (13-18 jaar) scherp omschreven
gedragsregels. Twee van hen zitten
nog vast. De groepen „Ghetto Boys",
„The Kings" en „The Little Kings"
hebben vier molestaties op hun naam
staan en 25 inbraken. Ook kwam het
tot onderlinge vechtpartijen.
Vorige maand voorkwam de politie
een treffen tussen de drie groepen ln
Breda-Noord. Bij die gelegenheid zijn
bijlen, messen en molotow-cocktails
bij de Jongeren in beslag genomen.
Kees Hin heeft al eens in een
met subsidie van het ministe
rie van CRM gemaakte film,
verrast door de manier waar
op hij dode dingen portret
ten tot leven wist te
brengen.
Door een intelligente keuze en sa
menstelling, plus een informatief
sterke tekst, ontstegen de portretten
aan een te enge individualiteit en
werden ze uitdrukking van een tijd en
de vele menselijke nuances ln een
samenleving.
Opnieuw is dit geprobeerd door Kees
Hin, in samenwerking met K. Schip
pers, die het scenario schreef voor de
film Het archief. Deze keer moet ik
zeggen, dat het scenario zwak is en
dat het materiaal, nu bestaande uit
levende mensen, dood materiaal is
gebleven.
In een schriftelijke begeleiding van
de film wordt gezegd: „een archief
dat woord doet denken aan stoffige
zolders, vergeelde papieren, oude ord
ners, rekken en kasten. En toch is
archief een spannend begrip."
Waarom? omdat archieven de verstil
de bewaarplaats zijn van ln vele le
vens gestelde handelingen. Want hoe
algemeen een archief ook mag zijn
van een vereniging, een kerkgenoot
schap, een familie etc. Je vindt er
de neerslag ln van vroegere persoon
lijke activiteiten. Wat dit betreft
hoeft de keuze van „archief" als on
derwerp van een film niet bij voor
baat naar het rijk van de onmogelijk
heden te worden verwezen. Maar de
manier waarop in de film geprobeerd
is spanning uit documenten te halen
is dermate klungelig, dat er een saai
en oninteressant werkstuk uit te
voorschijn is gekomen.
Om een aaneensluitend geheel te
krijgen zijn de makers van de film
buiten een directe behandeling van
hun stof getreden: ze hebben „vijf
archiefbezoekers, die allen ergens
naar op zoek zijn" onder de loep
genomen. De bedoeling is kennelijk
geweest om vla hun ogen, ontdekkin
gen en eventueel emoties iets over te
brengen van het Intrinsiek dramati
sche karakter van archieven. Er
moest een wisselwerking ontstaan
tussen onderzoekers en onderzocht
materiaal. Die wisselwerking is uitge
bleven. De vijf blijven figuren zonder
achtergrond (of Je moet het als „ach
tergrond" zien. dat iemand op zijn
buik slaapt) en de stukken blijven
bestofte papieren. De film is als to
taal daardoor een zinloze poging ge
worden.
Mislukt
Een tweede gesubsidieerde film, die
met de film van Hin ln vertoning is
gebracht is Buitenspel van Marion
Bloem. Deze film wil het beeld geven
van een twaalf- of dertienjarig meisje,
dat in haar verbeelding herhaaldelijk
de grens van het kinderlijke naar
volwassenheid (als vrouw) probeert te
overschrijden. Dat gebeurt op kinder
lijke manier, waarop er iets irreëels
ontstaat.
In de creatie van het irreële is Marlon
Bloem niet geslaagd wat onwezen
lijk of bovenwerkelijk had moeten
zijn, wordt buitenissig. Je creëert
geen surrealiteit door meubelen in
een duinlandschap te plaatsen en
over water heen het bekende vlot met
een aantal jolige mensen erop te la
ten aandrijven naar het kustje. Het
gezelschap op het vlot moet een ipen-
selijke realisering zijn van de' ver
wachtingen en verbeeldingen van het
meisje. Om hier overtuigende kracht
aan te geven had er een band tussen
het een en het ander aanwezig moe
ten zijn; en nog wel op een drama
tisch intrigerende manier Die band is
er niet. Dat betekent dat er een film is
ontstaan van losse, niet op elkaar
aansluitende elementen. Een mlsluk-
•te film dus.
Apeldoorn; 25 dec. De Boomspijker,
Amsterdam.
Siberiade Fraai Russisch epos van A.
Michalkov-Konchalovskl. 21 t.e.m. 23
dec. 't Hoogt. Utrecht.
Préparez vos moucholrs Zeer amu
sante satirische Franse comedle met
voortreffelijke rollen van Gérard Dé-
pardieu en Patrick Dewaere. De gehe
le week in Cinecenter, Amsterdam;
Movies 2. Utrecht; Clnesol, Breda.
Een pak Slaag De nieuwste film van
Bert Haanstra met schitterende
hoofdrollen van Kees Brusse en Paul
Steenbergen. De gehele week ln Tu
schinski 1, Amsterdam; Thalia, Rot
terdam; Metropole 1, Den Haag en
verder in 51 theaters overal in het
land.
Beeld uit Het archief van Kees Hin
